хэрэглэгчийн эрэлт хэрэгцээний онцлогт тохируулан àÿëàëûí боломжит бүтээгдэхүүн үйлчилгээг буй болгох нь

2010 он [КУРСЫН АЖИЛ]

“ХЭРЭГЛЭГЧИЙН ЭРЭЛТ ХЭРЭГЦЭЭНИЙ ОНЦЛОГТ ТОХИРУУЛАН
АЯЛАЛЫН БОЛОМЖИТ БҮТЭЭГДЭХҮҮН ҮЙЛЧИЛГЭЭГ БУЙ БОЛГОХ НЬ”
КУРСЫН АЖЛЫН АГУУЛГА

Оршил
Нэгдүгээр бүлэг: Онолын хэсэг
1. Аялал жуулчлалын зах зээл, түүний бүрэлдэхүүн
2. Жуулчдын эрэлт хэрэгцээний онцлогийг бүрдүүлэгч хүчин зүйлс
3. Аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүний төлөвлөлтийн асуудал
Хоёрдугаар бүлэг: Судалгааны хэсэг
1. Монголын аялал жуулчлалын зах зээлийн өнөөгийн байдал, хэтийн төлөв,
ò¿¿íä õèéñýí ä¿í øèíæèëãýý
2. Монголд ирж буй жуулчдын аялалын бүтээгдэхүүний эрэлт хэрэгцээг
судлах нь
3. Японы жуулчдûí ýðýëò õýðýãöýýíä òîõèðñîí àялалûí бүтээгдэхүүнийг буй
болгох нь

Дүгнэлт
Ном зүй
Хавсралт

1 | Б. Ууганцэцэг 317-р бүлэг


Оршил
Өнгөрсөн он жилүүдэд Монгол улсад зах зээлийн эдийн засагтай орон болох,
олон улсын хөгжилтэй мөр зэрэгцэн алхахын төлөөх тэмцэлдээ зохих амжилт олсоор
байна. Хүн төрлөхтөн өнөөг хүртэл хийсээр ирсэн үйл явдлуудын томоохон хэсэг нь
амралт байдаг. Энэ нь хүний сэтгэлээ сэргээх, эрүүл мэндээ нөхөн сэргээх үйлдлийн
нэг хэсэг нь бөгөөд физологийн анхдагч хэрэгцээ. Хүний амьдарлын үе шатанд аялал
жуулчлалын үйл ажиллагаатай адилтгаж болохуйц үйл ажиллагаа, бүрдлүүд байсаар
ирсэн нь хүний анхдагч хэрэгцээнд тулгуурлсан аяалал жуулчлал өөрөө юм.
Дэлхийн хүмүүс мөнгөн орлогынхоо дийлэнх хэсгийг амралт, зугаа цэнгээнд
зарцуулж байгаагаар аялал жуулчлал нь дэлхийн үндэсний нийт бүтээгдэхүүний 3%,
нийт экспортын үйлдвэрлэлийн 8 орчим хувийг хангаж байна. Нөгөөтэйгүүр утаагүй,
цэвэр үйлдвэрлэийн зэрэгцээ олон улсын харицааг дэмжигч эдийн засгийн салбар,
нийгэм соёлын харилцан нэвтрэлцэх гүүр болохынхоо хувьд жил тутам тогтвортой
өссөөр байна.
Монгол оронд аялал жуулчлалын салбар шинэ тутамд хөгжиж байгаа хэдий ч
жуулчлалгчдын тоо 1990-ээд оноос хойш тогтмол өсөх үзүүлэлттэй байгаа учир
жуулчидын эрэлт хэрэгцээний онцлогийг судлан түүнд тохирсон бүтээгдэхүүн-аялалыг
зохион байгуулж бий болгох нь чухал болоод байна. Жуулчид Монгол орны байгалийг
үзэх, нүүдэлчдийн аж амьдралтай танилцах шалтгаанаар сонгон ирж өөртөө оюуны
болоод сэтгэл зүйн хөрөнгө оруулалтыг хийхийн ялдамд биднээс зохих үйлчилгээг
шаарддаг. Хэрэв аялалаас хүсч байгаа зүйлээ жуулчин авч чадвал дурсамжтай, сэтгэл
хангалуун үлдэхийн зэрэгцээ, дахин ирэх хүсэл, мотиваци төрдөг нь бизнесийн эргэх
холбооны нэг хэсгийг бий болгох чухал үзүүлэлт болно. Тиймээс аялал жуулчлалын
байгууллагууд өөрсдийн үйлчилгээ, аялалын маршрут зэрэгтээ санаа тавихаас гадна
жуулчдын хэрэглээний онцлог, сэтгэл зүйд санаа тавих нь чухал юм. Учир нь тухайн
жуулчны аялалаас хүлээх хүлээлт нь тэдний яс үндэс, ёс заншил, ажил мэргэжил, нас
хүйс, боловсрол, зан ааш, төлөвшил зэргээс шалтгаалдаг.
Аялалыг зохион байгуулж байгаа байгууллагын зүнээс энэ бүх зүйлийг нарийн
тооцож, жуулчиндаа хүрсэн сэтгэл хангалуун байдлыг бий болгох нь өнөөгийн
Монголын аялал жуулчлалын нэн тэргүүнд тулгамдаад байгаа асуудлын нэг болоод
байгаа учир уг судалгааны ажлаа хийлээ. Тиймээс судалгааны зорилго маань жуулчдын
хэрэглээний онцлогт нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг тодорхойлох, Япон жуулчид аялалаас
юуг хүсэж байна, тэдний бусад орны жуулчидаас ялгагдах онцлог, юунд анхаардаг



зэргийг тодорхойлон гаргаж, хүслийг нь хангахуйц аялалыг бий болгоход оршно.
НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ: ОНОЛЫН ХЭСЭГ

1.1 Аялал жуулчлалын зах зээл, түүний бүрэлдэхүүн

Îð÷èí ¿åä äýëõèé äàõèíû õºãæëèéí åðºíõèé ÷èã õàíäëàãà íü çîõèñòîé õýðýãëýý á¿õèé
áàéãàëü îð÷èí, íèéãýì, ñî¸ëä ýýëòýé ¿éëäâýðëýëèéã õºãæ¿¿ëýõ, óëñ ò¿ìí¿¿ä ººð ººðñäèéí ºâºðìºö
îíöëîã øèíæ òºðõ, íººö áàÿëàãàà õàäãàëàõ çàìààð óëàì á¿ð äàÿàð÷ëàãäàõ øèíæòýé áîëæ áàéíà.
Èéì ¿íäñýí ÷èãëýëòýé èõýýõýí óÿëäàæ áóé ñàëáàð áîë àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàëáàð ìºí. Ãýõäýý
àÿëàë æóóë÷ëàëûã çºâ îíîâ÷òîé áîäëîãî, òºëºâëºëò, çîõèöóóëàëòààð óäèðäàí õºãæ¿¿ëýõã¿é áîë,
ýíý íü òóõàéí óëñ îðíû áàéãàëü ýêîëîãè, íèéãýì, ýäèéí çàñàã, ñî¸ëûí õºãæèëä íèëýýäã¿é ñºðºã ¿ð
äàãàâàð àâ÷ èðäýã áîëîõûã àÿëàë æóóë÷ëàëûí õºãæëèéí äýëõèé äàõèíû ò¿¿õýí ñóðãàìæ
áýëõíýý õàðóóëæ áàéíà
Үйлдвэржүүлэлтийн үеийн дараа олон хөгжиж буй орнууд орлогоо нефть, алт
мөнгө, зэс гэх мэт байгалийн баялгаасаа олохоос гадна софтвэйр, мэдээлэлийн
технилоги, àÿëàë жуулчлал гэх мэт үйлчилгээний салбараас олох болсон байна. Үүнээс
олон орон àÿëàë жуулчлалыг өөрийн хөгжлийн гол салбар болгон хөгжүүлж байна.
Яагаад àÿëàë жуулчлал ингэж ирээдүйтэй салбарт тооцогдох боловоо гэвээс àÿëàë
жуулчлалын салбарт эргэлдэх хөрөнгө болон жуулчидын тоо жилээс жилд тасралтгүй
өсөж одоо олон улсын худалдааг давж гараад байна. Дэлхийн àÿëàë жуулчлалын
салбарыг нэг том бялуу гэж үзэх юм бол одоо энэ бялуунаас ахиухан хэрчим хүртэх
гэсэн улсууд өөрсдийн бодлого, төлөвлөгөөгөө боловсруулан өрсөлдөх болжээ.
Одоогоор энэ бялуунаас хамгийн их хувь хүртэж байгаа орнууд бол АНУ, Герман,
Астри, Дани, Франц, Голланд, Англи, Швед, Швецарь, Итали, Канад, Норвег, Австрали,
Япон эхний хэдэд орж байгаа бөгөөд эдгээр улсууд өөрсдөө ч гадагшаа их жуулчид
явуулдагтайгаа адил дотоододоо ч их жуулчин хүлээн авдаг учраас бялуунаас хүртэх
хувь их байгаа. Энэ байдал ойрийн хэдэн жилдээ ч сүртэй өөрчлөгдөхгүй.
Зах зээл бол худалдагч буюу нийлүүлэгч, худалдан авагч буюу хэрэглэгчдийн
хооронд үүсэн бий болж буй харилцаа гэж ойлгож болно. Мөн нэг төрлийн
бүтээгдэхүүн, эсвэл ижил төрлийн бүтээгдэхүүн худалдан авах сонирхолтой бүлэг
хүмүүсийг хэлнэ. Тэгвэл аялал жуулчлалын зах зээлийн харилцааны гол онцлог бол өөр
улс оронд суугаа иргэд буюу жуулчин, жуулчин авчирах гэж буй аялал жуучлалын
байгууллага хоёрын хоорондын харилцаа.



Өөрөөр хэлбэл тодорхой зорилго агуулсан жуулчны хийж байгаа нийтийг хамарсан үйл
ажил, нөгөө талаас аялалыг зохион байгуулж хэрэгжүүлэх үйл явцыг гүйцэтгэгч
байгууллага оролцно. Монгол улсын аялал жуулчлалын тухай хуульд /3.1.5/ “жуулчин
гэж аялал жуулчлал хийж байгаа Монгол улсын иргэн, гадаадын иргэн, иргэн
харьяалалгүй хүнийг хлэнэ” гэж тодорхойлсон байдаг. Харин мөн хуульд /3.1.1/ “Аялал
жуулчлал гэж хувь хүн өөрийн байнга оршин суудаг газар нутгаасаа 1-183 хүртлэх
хоногийн хугацаагаар амралт, сувилал, танин мэдэхүйн зорилгоор болон шашин
шүтлэг, ажил мэргэжлийн шугмаар өөр газар нутагт аялан явахыг хэлнэ” гэж
тодорхойлсон байдаг. Эндээс дүгнэж үзвэл жуулчны өөрийн хүссэн үйлчилгээ, хүсэл
сонирхолд нийцсэн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг бий болгож нийлүүлэх үйл явц бол аялал
жуулчлалын зах зээл юм.
Гэсэн хэдий ч аялал жуулчлалын талаарх нэгдсэн нэг тодорхойлолт басхүү түүний
оцлог (нийгэм эдийн засаг, танин мэдэхүйн г/м)-оос хамраач олон төрөл болгон
ангилдаг. Тухайлбал жуулчны зорин очиж буй газраар нь Олон улсын буюу гадаадын,
үндэсний буюу дотоодын гэсэн үндсэн 2 төрөлд хуваана. Мөн аялалын зорилгын хувьд
хэрэгцээ, сонирхол, тээврийн хэрэгсэл ашигласан байдла, үйл ажиллагаа явагдах орчин,
зохион байгуулалт, хугацаа зэрэг олон хүчин зүйлс, нөхцлийг харгалзан үзэж хэд хэдэн
бүлэгт хуваан үзнэ.
 Аялах зорилгоор нь: Амралт, зугаа цэнгээний, Ажил хэргийн буюу бизнес,
Шашны аялал жуулчлал
 Аялалын хэрэгцээгээр нь: Байгалийн, түүх соёлын, эмчилгээ сувилгааны,
спортын, амралтын, бизнес, эрдэм шинжилгээ судалгааны, тусгай
сонирхлын аялал жуулчлал болон бусад
 Оролцогчдын тоогоор нь: Бүлэг, ганцаарчилсан, гэр бүлийн
 Зохион байгуулалтаар нь: Зохион байгуулалттай, зохион байгуулалтгүй
 Тээврийн хэрэгслээр нь: Явган, агаарын, далай ба гол мөрний, хуурай
замын, төмөр замын, унадаг дугуйтай
Ингэж хувааж үзэх нь гагцхүү хэрэглэгчдэд төвлөрсөн байгаа нь харагдаж байна.
Аялал жуулчлалын салбарт хийгддэг ихэнхи судалгаа жуулчинд хандсан байх бөгөөд
гол төлөв юуг, хэзээ, хаана, яаж худалдан авдаг гэсэн асуултанд хариулагдсан байхаар
байдаг.



1.2 Жуулчдын эрэлт хэрэгцээний онцлогийг

бүрдүүлэгч хүчин зүйлс

Австрийн эдийн засагч И. Щрандер “Жуулчин гэдэг нь өөрийн байгаа оршин суугаа
газраасаа хувийн хүсэл сонирхол, тодорхой зорилгоор эдийн засгийн ашиг хонжоо
харалгүйгээр түр хугацаагаар өөр улс оронд зорчиж байгаа хүнийг хэлнэ.”1
Аливаа бизнесийн амжилт нь хэрэглэгчийнхээ хэрэгцээг мэдэрч түүнийг нь хангах
явдал юм. хэрэв хэрэглэгчийнхээ хэрэгцээг мэдэж буй тохиолдолд ямар бүтээгдэхүүн
үйлчилгээг хэнд, яаж, хэрхэн, хэдийг борлуулах зэрэг тодорхой боловч үл тасалдах
тасралтгүй үйл ажиллагаа хийгдэх болно. жуулчид сэтгэл хангалуун, аяласан аялал,
үйлчлүүлсэн үйлчилгээндээ сэтгэл ханамжтай байх нь аялал жуулчлалын байгууллагын
хувьд дараагийн худалдан авагчаа даллах нэг үйлдэл нь болно. хүмүүс аялал
жуулчлалаас таатай сэтгэгдэл, сайхан сэтгэл ханамж авахыг эрмэлздэг. Ийм зорилго
агуулсан үйл явцын эцсийн үр дүн нь сайхан бүхнийг мэдрэх, шинэ зүйлийг танин
мэдэх явдал юм. жуулчид энэ зорилгоо биелүүлэхийн тулд өөрийн эх орноос хол,
тодорхой хөрөнгө цагийг зарцуулж аялж байх үедээ дараах зүйлсийг итгэж, хүсч,
хүлээж байдаг.
Хэрэглэгчийн итгэл найдвар:
- Айх аюулгүй байх
- Ая тухтай байх
- Сайн хоол, ундтай байх
- Ихийг сурч мэдэх,
- Үнэт цагаа зөв ашиглах
- Тааламжтай цаг агаар
- Зарцуулсан мөнгө нь үнэ цээ барих
- Гэр бүл, найз нөхөдтэйгээ цагаа сайхан өнгөрүүлэх
- Бэлэг дурсгал болон бусад зүйлс худалдан авах
Хэрэглэгчийн шаардлага: хүний ухамсартай итгэл найдвар, сэтгэл санааны
хэрэгцээ хоёрын хооронд ялгаа байдаг. Маслоугийн хэрэгцээний шатлалын онолын
дагуу хэрэглэгч доод түвшинд байгаа хэрэгцээгээ хангаагүй бол дараагийн түвшин дэх
хэрэгцээгээ хангахгүй, хангагдахгүй.

1
“Жуулчидын сэтгэл зүйг ойлгож, аялалыг удирдан зохион байгуулах нь” МЗАЖХ/25-р тал


1.Хэвийн амьдарлын үед бид амьд байхын тулд
иддэг. Харин амрахдаа бид идэхийн тулд
амьдардаг гэж үздэг. Хэрэв аялалын үед тухайн
хүний анхдагч хэрэгцээг хангах хоол хүнс хэн
нэгний буруутай байдлаас болж шаардлага
хангахгүй, улмаар эрүүл мэндэд сөрөгөөр
нөлөөлөхөд аялалаас хүлээж байсан итгэл, сэтгэл
ханамж алдагдна.
2. аюулгүй байдал ба ирээдүйд итгэх итгэл: аялаж явах үедээ найдвартай газар
байрлаж, элдэв гэмт халдлагаас хамгаалагдсан, элдэв осолд өртөх байдлаас урьдчлан
сэргийлэх, чадварлаг жолоочтой машинд аялах гэх мэтчлэн хол газар аялахдаа аюулгүй
орчныг хүснэ.
3. Оюун санааны урамшуулал буюу нийгмийн хамгаалал: Аялалын нэг зорилго бол
танин мэдэх үйл явц буюу оюуны хөрөнгө оруулалт хийх, шинэ нөхцөлд өөрийгөө
зорих зэрэг байна. нөгөө талаар нийгэм бол бүлэг хүмүүсийн нэгдэл байдгийн адилаар
аялалд хамрагдахад хүн бүлгээр явж байна гэдгээ мдэрдэг. Өөрийгөө нэг бүлгийн
гишүүн гэдгээ мэдэрч, нийгмийн харилцаанд оролцдог.
4.Хүлээн зөвшөөрүүлэх: Хүн болгон өөрийн бүлэг дотроо болон бусад хүмүүст
өөрийгөө чухал гэж хүндэтгүүлэхийг хүсдэг. Үйлчлүүлэгч тань өөрийгөө хүлээн
зөвшөөрүүлэх гэсэн хэрэгцээ шаардалагатайгаар холбоотойгоор түүний бүлэг дотроо
гаргаж байгаа зан аашийг хөтөч хүн мөн нэг адил хүлээн зөвшөөрөх хэрэгтэй. Жишээ
нь Японы жуулчид гэртээ харихдаа түүний хэр их бэлтгэлтэй байх нь түүний гэр
бүлдээ эзлэх байр суурийг харуулдаг бол, Европчууд аялах явцдаа борлохыг хүсдэг нь
аялал жуулчлалд хангалттай зарцуулах мөнгөтэй гэдгийг илтгэх зорилготой байхад
Азийнхан хар хүмүүс гадаа их ажилладаг ядуу хүн гэсэн ойлголт төрүүлэх сөрөг талтай
учир борлохыг хүсээд байдаггүй байна.
5. Өөрийгөө батлан харуулах хэрэгцээ: Би гэдэг ойлголт бол миний оршин тогтнох орон
зай. Миний төлөө үйлчилэхийг хөтчөөс шаарддаг нь би үүнийг хаана ч мэдээлэлийн эх
үүсвэрээс олж чадах байсан хэдий ч “би” илүү ихийг бодитоор мэдрэхийг хүссэн
учраас мөнгө төлж, гэрээ байгуулсан гэдэг ойлголттой багуу учраас аялал үнэ цэнэдээ
тохирсон, хүн бүрт хүрч үйлчилдэг байх ёстой.
Тиймээс аялал жуулчлалын бизнес бол сэтгэл зүйн бизнес буюу хэрэглэгчийн



хүсэл сонирхолд нийцсэн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг нийлүүлэх явдал юм. тиймээс
хэрэглэгчийн хэрэглээний онцлогийг судлан гаргах, түүнд нөлөөлөх асуудлуудыг
судлах хэрэгтэй.

Эрэлтийн онол нь хэрэглэгчийн зан бадлын загварт түшиглэж байдаг. Аялалд явах
шийдвэрийг гаргасанаар хүн эхлээд ямар нэг жуулчны бүтээгдэхүүний талаарх
маэдээлэлийг ёрөнхийд нь олж авдаг.хэрэглэгчийн сонирхол нь зөвхөн тэдний
сонирхлоос бус олон хүчин зүйлүүдээс хамаарч байдаг. Олон улсын аялал жуулчлалын
хүрээнд хэрэглэгчийн сонголтыш тайлбарлахын тулд өөр хоороноо тусгаарлагдсан
дээрх хэрэгцээнүүдийг авч үздэг. Жуулчны хэрэглээний сонголтонд тэдний сэтгэл зүйн
сонголт чухал үүрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл жуулчны бараа үйлчилгээг худалдан авах эрт
хэрэгцээнд нөлөөлөх хүчин зүйлүүдийг үндсэн 2 хэсэгт хуваан үзэж болох юм.
1. Сэтгэл зүйн хүчин зүйлс
2. Хүн ам зүйн хүчин зүйлс

Сэтгэл зүйн хүчин зүйлс
Дэлхийн эрдэмтэд хүнийг хооронд нь жишин ямар нэгэн тодорхой ангилалд оруулах
гэж ихэд хөдөлмөрлөсөн байна. Бүр эртний Грекчүүд хүний зан авирыг дөрөв хуваах
оролдлого хийснийг сэггэл зүйн шинжлэх ухаан огт хувирган өөрчлөхгүйгээр эдүүгээ
хүртэл хэрэглэсээр байдаг юм. Хүний зан байдлаар нь ангилах оролдлогыг эрдэмтэн
мэргэд төдийгүй жирийн хүмүүс хүртэл бие биесээ ангилах зорилгоор янз бүрийн
ангилал зохиосоор ирсэн.
 Бие хүний сэтгэл зүйн онцлог /Темперамент/
Темперамент бол хүний үйл явдал, торх байдал, зан аашинд илрэн гарч буй
сэтгэл зүйн төрөлхийн шинж чанар болно. Өөрөөр хэлбэл бидний сэтгэцийн, үйл
ажиллагааны тогтвортой бөгөөд зүй тогтолт харьцаа. мэдрэлийн тогголцооны хэв
шинжийн онцлог юм. Ярих, хэлэх, хурдан явж гишгэх нь огцом ширүүн уурлаж
зэвүүцэх нь амархан хүн байхад аажуу тайван ярьдаг, сэтгэл нь мөд хөдөлдөггүй,
дэндүү дөлгөөн гэмээр хүн байдаг. Хэзээ ч еэргэлэн цовоо инээж хөхрох нь их байхад
зожиг зантай, хүмүүстэй танилцахдаа хойрго хүн бий.
Темперамент бол хүний сэтгэл санааны орчлон, түүний эрч хүч, хөдөлгөөн
хувирлыг тодорхойлсон төрөлхийн шинж чанар юм. Иймээс ч темпераментээс болж
хүний сэтгэцийн үйл ажиллагааны доорх байдал харагддаг юм. Үүнд:



1. Сэтгэцийн процессийн (хүртэхүй, оюун ухаан, анхаарал, хэл яриа гэх
мэт) бий болж явагдах хурд ба тогтвор
2. Сэтгэлийн эрч, аяс жигд байдал. ямар болох
3. Сэтгэлийн мэдрэмж ба хөдөлгөөн зоригийн эрчимтэй байдал ба хүч нь
ямар байгаа зэрэг нь болно.
Холерик: Холерик бол цочимог, шаралхуу, ааштай, хурц бөгөод хурдан омголон
зантай, түргэн ааштай, дүрсхийн уурлах нь цөөнгүй, тоггворгүй боловч дайчин
байдалтай, урам зориг нь хувирахдаа түргэн, орчиндоо маш идэвхтэй ханддаг юм.
Сангвиник: Сангвиник бол гавшгай сэргэлэн юм юмыг сонирхдог сэтгэлийн
хөдөлгөөн нь гүнзгий биш, цовоо бөгөөд нийтэч, ажил амьдрал хүртээмжтэй,
хүмүүстэй танилцахдаа амархан, орчиндоо хандах нь идэвхтэй, хэнэггүй занд дургүй
юм. Харин олон зүйлд самгардах зарим үед хөнгөмсөг байдал гаргах дугагдал бий.
Гэвч мэдрэлийн систем нь их хүч ихтэй бас хөорөл тэнцүүвтэр, мөн хөөрөл нь
саатлаар. саатал нь хөөрлөор солигдохдоо амархан буюу хөшүүн удаан биш байгаа
учир үнэхээр давуу тал их юм.
Флегматик: Флегматик бол хүчтэй хэв шинжийн боловч хөөрөл саатлын
хөдөлгөөн солигдол нь удаан буюу хөгшин юм. Тайван дөлгөөн тогтуун байдалтай, дуу
цөөн, биеэ хянан барьдаг. Сэтгэлийн гадаал хэлбэр нь сул буюу бүдэг, харин ажлын
чанар нь сайп, аливаа асуудалд буурь суурьтай хандах нь их юм.
Мелохоник: Мелохоник бол буурьгай, дүнсгэр зан бөгөөд зарим талаар бүрэг
номой, гунигтай байдалд ордог юм. Хянуур боловч зөөлөн урйадагхан зан энэ хэв
шинжийн хүмүүст бий. Эмзэг сэтгэлтэй, бага ч гэсэн бүтэлгүй явдал дургүйцсэн сэтгэл
санаа зовох нь их, харин орчиндоо хандах сэтгэлийг гадаад илрэл нь бага юм. Энэ хэв
шинжийн хамгийн сайн тал нь өндөр мэдрэмж болно. Иймээс ч юмны сайн мууг
мэдрэн ойлгохдоо амархан, үнэлэх дүгнэх чадвар сайтай юм. Харин ийм хүнийг
залруулан хүмүүжүүлэхэд амар биш бөгөөд энэ нь өөртөо хэт их итгэсэн хувийн
гүнзгий хандлагатай холбоотой юм. Мелохоник хүн зожиг зантай, аих эмээх цөонгүй.
орчиндоо зохицох удаан бас ядрамтгай байдалтай болох нь олонтаа боловч ,ажлын
бүтээл нь чанартай, юманд нямбай хичээнгүй ханддаг юм.
 Үндэстнүүдийн онцлогыг аялал жуучлалд хамааруулах нь
Аялал жуучлалын салбарт ажиллаж буй бизнес эрхдэгчид болон ажилтангууд нь
тухайн орны соёл эдийн засаг хууль эрх зүйн, улс төрийн тогтолцоо ,ялангуяй нийгэм
соёлын орчны талаар их зүйлийг мэдэх шаардлагатай.Олон улсын орчинд ажилладаг



хөтөч тайлбарлагчийн нэг чиглэл нь ажлын шаардлагаар гадаадын янз бүрийн
хүмүүстэй харилцах явдал юм. Өөрийн орны бодит байдлыг танулж сайн
ойлгуулах,шийдвэрлүүлэх, манай улсьга эрх ашгийг хөндсөн асуудал болон
сонирхолыг татсан асуудлаар мэдээлэл олж авах шаардлага гарч ирдэг. Энэ бүхнийг
хийхийн тулд тодорхой үндэстэнүүд занчаншил, шашин шүтлэг, улс төрийн үзэл бодол,
хувийн сонирхол , юуг' цээрлэдэг, юуг хүндэлдэг болон намтарыг судалж мэдэсний
үндсэн дээр биеэ бэлтгэж зохих бэлтгэлтэйгээр ажил хэрэгчээр аялал жуучлалын үйл
явцад ородцох ёстой. Үндэснүүдийн онцлогыг харгалзан үзнэ гэдэг бол тодорхой
утгаараа тэдний соёлыг харгалзан гэсэн үт болно. Харьцаж буй хүмүүсийн соёлын
ялгаанаас үүдэн үл ойлголцох явдал гардаг. Үндэснүүдийн түгээмэл онцлог ерөнхий
соёлыг мэдэх нь бизнесийн үйл ажиллагааны амжилтийн үндэс болдог.
Япон хүний онцлог Япон хүнийг хулс гэж ойлгох хэрэгтэй.Хаашаа л бол хаашаа
нугалж хөдөлгөхөд хугардаггүй тэдний байр сууриа' амархан тавьж өгдөггүй чанартай
зүйрлэдэг. Япон хүн өөрийн хүмүүсийнхээ ажиллаж байгаа байгууллага, улс
үндэстэндээ маш үнэнч.
Япончуудтай албан ёсны хэлэлцээр хийхийн Өмнө бэлтгэлээ сайн хангасан байх, ярих
зүйлээ урьдчилан тохирч эцсийн үр дүнг нь урьдчилан харсан байхыг хүсдэг.
Япончуудтай ярихдаа цаг агаар ярьж эхлэх мэтээр аажуу уужуугаар гол асуудал руугаа
ороход зүгээр. Тэдний мэндчилгээ захидлуудад эдгээр онцлогууд нь хүртэл мэдрэгдэж
байдаг. Япон хүнтэй аливаа тохиролцоонд хүрэхэд хялбар биш, тохиролцоонд хүрч
чадвал олон ажил бүтнэ. Япон хүнтэй дотночилсон итгэлтэй харилцааг та тогтоож
чадвал тэд таньд үнэнч найдвартай нохөр чинь болж чадна. Япончуудтай өөрийн баяр
гашуудал, зовлон жаргалыг хуваалцахад дуртай байдаг.
Япончууд бие даасан, хүнд саад хийхгүйг хичээж, хүний эрх чөлөөг хүндэлдэг. Япон
хүний онцлогын талаар Азийн хуучин колончлогдож байсан орнууд сөрөг сэтгэлгээтэй
байдаг тул дээрхи орнуудын жуулчдад энэ байд&и мэдрэгддэг. Албан ёсны уулзалтанл
Япон хүнтэй харилцахдаа маш их болгоомжтой соёлтой, их хүндэтгэл үзүүлж
байгаагаа мэдрүүлж, ярилцаж байгаа асуудлыг шийдвэрлэхэд тэр хүний оролцоо
хэрэгтэй гэдгийг таатай хүлээж авдаг. Шууд харилцаа холбоо тогтоож зоогийн газар
урьж архи дарс болбол эвгүйцдэг т*ал бий. Илэн далангүй найзархаг байдал
үзүүлэхгүй ч гэсэн өөрт нь их хүндэтгэл үзүүлж харагдахыг анхаарах учиртай. Япон
хүн их уян хатан, шуудүтүй гэж хэлдэггүй онцлоггой.
Орос хүний онцлог:Бид Орос хүний занг хэлээд сайн мэддэг. Албан тасалгаанд



уулзахад тэд нилээд албархаг харьцаатай байдаг. Орос хүнтэй нөхөрсөг илэн далангүй,
хувийн сайн харилцаа тогтооход зүгээр. Ерөнхийдоө чөлөот газар тусгайлан урьж
чолөөтэй ярих нь таатай уур амьсгал бүрдэх боломжтой,
Хятад хүний онцлог: Хятад хүн дотоод сэтгэлээ тэр болгон хэлдэггүй. Уулзалт яриа
хэлэлцээрийн үед асуудлыг энгийн сайхан ярих биш албан ёсны байр сууринаас ярьж
өөрийн асуудлыг нэгдүгээрт тавьдаг онцлогтой.
Хүний олноор давамгайлж ирсэн. Хоёр Талын эрх ашгийг аль алиныг нь харгалзахьш
оронд өөрийн эрх ашгийг илүүд үзэж ярьдаг. Гэхдээ хоол идэж ганц хоёр зуун грамм
татах ажил ярих дуртай. Эд материалын чанартай бэлэг авахаас татагалздаггүй. Жаахан
цаасан малгай өмсөж бэлэг сэлт өгч, хоол ундаагаар дайлахад байр сууриа оөрчлөх
талтай
Солонгос хүний онцлог: Монголжуу, хурц, онгиролдуу зантай хүмүүс байдаг. Тавьсан
зорилгодоо хүрэхийн тулд бэлэг сэлт огөх, хээл хахууль өгч гатахыг оролддог.
Христийн шашинтнуудыг эс тооцвол архи уух дуртай халсан хойноо нилээд задгай
яриатай. Ер нь Монгол, Солонгос мэт ази хүний биед сиирт задлах эс дутмагаас архинд
амархан согтдог ба цаашилбал агсан тавихад ч бэлэн болдог. Солонгосчууд асуудлыг
олон талаас ярьж тохирох биш, харин хурдан хялбар тохиролцохыг боддог. Амласан
зүйл нь тэр болгон ёсчлон биелээд байдаггүй. хорш Япончуудад боолчлогдож байсан
сэтгэлийн шарх нь нэн эмзэг учраас тэр хоёр үндэстэнийг хамтад нь аялалын бүлэгт
оруулахгүй байхыг хичээх хэрэгтэй. Солонгосчуудад нэг гол онцлог нь захирах,
захирагдах ёс, удирдлагаас өгсөн үүрэг даалгаврыг ягшгал биелүүлдэг онцлогтой.
Англичуудын онцлог: Англичууд догно харьцдаггүй, юм бүхнийг дээрээс харж
харьцана. Цаг нарийн баримталдаг. Асуудлыг жижиг гэж хойш тавьдаггүй. Асуудал
хөндөж тавьсан бол тийм үгүй гэж ил хариу заавал огдөг. Үүнийг бид өөрсдийнхөө
ажилд их анхаарч үзэх хэрэгтэй. 'Гохирсон цагаа өөрчлөхөд маш дургүй, Английн
нэвгэрхий тольд: Монголчуудыг жартгар нүдтэй, урьдаас гөлөрч амаа ангайж хардаг,
маанагдуу гэж тайлбарласан байдаг нь түгээмэл ойлголт болсон. Ийм учраас хөтөч
тайлбарлагч нар зөв ойлголтыг таниулах нь зүйтэй.
Герман хүний онцлог: Герман хүн үндэстнээрээ бахархдаг. Цэвэр, цэмцгэр,
цагийг нарийн баримталдаг, илүү дутуу ярьдаггүй, за гэж хэзээ ч хэлэхгүй, асуудлыг
бүх галаас нь янз бүинй сувгаар маш сайн судалсаны дараа хариу огдөг. Сонирхуулбал:
тус улс нь 300.000 хуультай бөгөөд хуулийг маш их хүндэлж, дагаж мөрддөг.
Англичууд язгууртай хүнийг, Америкчууд мөнгөтэй бизнесмэн хүнийг илүүд үздэг бол



Германчууд хүний гадна тал, хувцаслалтыг анхаарч үздэг. Германчууд ер нь
Монголчуудад эртнээс элэгтэй байдаг нь аялалын үед анзаарагддаг. Францчуудын
онцлог • .
Франц хүний онцлог нь 1789 онд анх удаа хүний эрх чөлөөг тунхагласпаараа
бахархадаг. Арьс өнгөөр ялгаварлах үзэл байхгүй. өгөөмор, нийтэч сэтгэлтэй ард
түмэн. Ажил хийвэл дуустал нь хийдэг зантай бөгөөд тусархаг зантай. Тэд маш
зочломтгой бөгөөд гэр орондоо урьж дайлах их вуртай. Францаас моод гаралтай гэж
үздэг учраас биеэ авч явах соёлоос эхдээд хувцаслалт, үс засалт, загварт илүү анхаарах
шаардлага гардаг. Хүнийг үнэртэй хэрэгслээр нь дүгнэдэг зан бий. Иймд хувцасаа
тохируулахгүй хайш яйш хувцаслан буруу үнзртэн хэрэглэх, үс засалтанд анхаарахгүй
байж болохгүй. Францууд цагаан архи, виски уухгүй, вино их хэрэглэдэг, вино хоолыг
цэцэггүй хавартай зүйрлэдэг. Ямагт хоолны дараа вино, бяслаг хэрэглэнэ.

Хүн ам зүйн хүчин зүйлс
Бүлэг гэдэгт тооцогдох жуулчдын тоо ажил үйлчилгээний төрлөөс хамаарч
хамгийн бага тоогоор илэрхийлэгдэнэ. Зарим нэг тээврийн хэрэгсэлд таваас зургаан
хүнтэй бүлгийн хөнгөлөлт эдлэж болдог богоод зочид буудалд буухад бүлгийн хүний
доод хязгаарыг арван нэгэн хүнээр тооцдог. Хэрэв өндөр үнэтэй бизнес бүлэг байвал
бүлгийн хүний доод хязгаарын долоогоор тооцож болно.
Гапцаарчилсан аялал нь бүлгийн аялалаас ямагт илүү үнэтэй байдаг. Гэхдээ
ганцаарчилан аялаж байгаа жуулчид маш их байдаг тул аялалын каталогт үйлчилгээний
байгууллагын үнэ голдуу ганцаарчилсан жуулчдын үнэ байдаг. Жуулчдын тодорхой
хэсэг нь ганц биеэр, өөрийн хөтөлбөрөөр аялахыг илүүд үздэг. Тэд гол төлөв
амралтаараа гадаад орнуудаар явж байгаа залуучууд эсвэл аялальга хямдхан хийж
чадна гэсэн жуулчид байдаг. Ганцаарчилсан жуулчид болон ялангуяа гэр бүлд
үйлчилдэг төрөлжсон байгууллагууд байдаг. Бид " Манай нийгэм " Францын нийгэм",
"Хүний нийгэм", " Өнөөгийн нийгэм" гэх мэтээр ярьж эхэлдэг. Эдгээр нөхцөл байдал,
цаг үе зэргээс шалтгаалаи оөр хоорондоо өөр хоорондоо ялгаран өөр оөр утгаар, янз
бүрийн зорилгоор хэрэглэгддэг. Нийгэм гэдэг нь бидний амьдарч буй орчин болох
талаасаа амьсгалж буй агаар, гишгэж буй хөрс , ундаалж буй усан лугаа адил ойрхон
авч философийн болон сэтгэл зүй, улс төрийн утгаараа нилээд ээдрээтэй агаад нарийн
агаад нарийн, агаад хийсвэрлэл бүхий ухагдахуун.
Хүн төрөхөөс авхуулаад насан өөд болох хүртлээ нийгмийн ямар нэгэн тодорхой



хэсэг бүлэгтэй холбоотой амьдардаг. Гэр бүл нийгмийн анхдагч бүлэг. Дараа нь ясли.
цэиэрлэг, сургуульд шат дамжин орно. Энэ бүхэн бас нийгмийн тодорхой бүлэг. Их дээд
сургуульд орох ч юмуу, элдэв үйлдвэр, албан газар, пүүс хоршоонд ажиллана. Цэргийн
албанд ч мордоно. Ер нь хүн хаана явж юу ч хийсэн нийгмийн бү'рдүүлэгч тодорхой
бүлгийн үйл ажиллагаатай холбоотой байдаг юм. энэ нь эргээд тухайн хэрэглэгчийн
хэрэглээнд нь нөлөөлөж байдаг. Тухайлбхл нас, хүйсний асуудлыг урьдаж болох юм.

1.3 Аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүн үйлчилгээний

төлөвлөлтийн асуудал

Бүтээгдэхүүнийг бий болгох гэдэг бол байгууллагын эцсийн зорилго буюу
хэрэглэгчийн эрэлт хэрэгцээг хангах үйл явцын гол хэсэг нь юм. Тийм ч учраас эрэлт,
хэрэгцээг хангахуйц бүтээгдэхүүн үйлчилгээг төлөвлөх нь нарийн асуудал бую
хязгаарлагдмал нөөцөөр хязгааргүй хэрэгцээг хэрхэн үр дүнтэй хангах вэ гэсэн нэг
асуултанд хариулах боловч нэлээд өргөн агуулга бүхий ойлголт юм.Өөрөөр хэлбэл:
1. Бүтээгдэхүүний чиг баримжаатайгаар: Хязгаарлагдмал нөөцаа тооцож, нөөцийнхөө
чадвар дээр тулгуурласан бүтээгдэхүүнийг зах зээлд санал болгож нэвтрэхийн тулд
урамшуулал, идэвхжүүлэлт хийнэ. Ийм байгууллага нь зах зээлд уян хатан биш
зорилтод ашгийг эрхэм болгодог.

2. Зах зээлийн чиг баримжаатайгаа: Хэрэглэгчийн эрэлт хэрэгцээ хүсэл сонирхол, зан
төлвийг судлан мэдсэнээр түүнд тохирсон маркетингийн хольц боловсруулж улмаар
худалдан авагчийн хэрэгцээг хангаснаар өөрөө ашиг олох гэсэн эрмэлзэлтэй байдаг.

“Бизнес гэдэг бол зах зээл хэрэглэгчийн төлөөх дайн юм”
Аялал жуулчлалын үйлчилгээ бол сэтгэл зүйн бизнес болохынхоо хувьд



бүтээгдэхүүн үйлчилгээг төлөвлөхдөө зах зээлээ харгалзахгүй орхиж болохгүй нь
харагдаж байгаа бөгөөд гадаад орчин байнга өөрчлөгдөн хувьсч байдаг учраас бид
бэлэн байх хэрэгтэй. Бүтээгдэхүүнийг төлвөлөх нь дараах 5 асуултанд хариулт өгнө.



 Хэнд: Аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүнийг боловсруулахдаа хэнд зориулж

байгаагааг ихэд анхаарах хэрэгтэй быөгөөд эдгээрт ямар улсын иргэн, ямар
боловсролтой, ажил мэргэжил зэргээс нь хамааруулан бүтээгдэхүүнээ үйлдвэрлэнэ.
Жишээ нь: Америкийн сэтгэл зүйч Сгэнли Плог юуны өмнө аз туршилтын бэлэн
байдлыг жуулчдын захын хоёр торөл болох "сэтгэхүйдээ төвлөрсөн" буюу
Психоцентрик, "бие даасан байдлыг эрхэмлэсэн" буюу Аллоцеитрик гэж хоёр
хувааж ү'зсэн. Эдгээрийг харьцуулж үзвэл:



 Хаана: жуулчидын хүсэл сонирхол, зан төлвийг харгалзан үзэж аялал явуулах
газрыг сонгохоос гадна хаанаас хаа хүрэх, хаагуур явуулахаа төлөвлөдөг. Ингэж
төлөвлөх ньDestination and attraction-даа хүрэх боломжийг тодорхойлохоос гаднаа
тээврийн хэрэгсэл, байрлах газар, нэмэлт үйлчилгээ зэргийг сонгоход чиглэгднэ.
Жишээ: Европын жуулчид гадуур их явж биеэ борлуулах зорилгыг нууцхан ч гэсэн
агуулж байдаг бол Ази жуулчид наранд борлохгүй байхыг эрмэлзэх, Японы
жуулчид шөнө тэнгэр харахыг хүсэх гэх мэт.
 Хэзээ:Аль улиралд аялалыг явуулах нь үр дүнтэй вэ? талаар судалгаа хийнэ. Мөн
тусгай аялалыг “улирал” нь таарсан үед төлөвлөж болно. үүнд аялалын эхлэх,
төгсөх, үргэлжлэх хугацааг тооцох бөгөөд гол нөлөөлөх хүчин зүйл нь сонгон авсан
зах зээлийн амралтын хугацаа байна. Үүнд мэргэжил нөлөөлж болох юм.
Тухайлбал хүсэлт тавьсан хэрэглэгч барилгын салбарт ажилладаг байхад түүний
амралтын хугацаа буюу илүү завтай тохиромжтой цаг нь өвлийн улирал.

 Ямар: Зорилтод зах зээлийн судалгаан дээр үндэслэж буюу ямар аялалын төрөл
илүү их хэрэгцээтэй байгааг илрүүлэн гаргаж жуулчдад худалдаалах үйл явц.
Жишээ нь Психонентрик: явган аялал, хээр талаар явган явах аялал уулан дээрх
аялал, морин аялал ангийн аялал, агаарын бөмбөрцөгөөр аялах аялал агаарьгн
аялал агаарын чөлөөт нисэлт ширүүн урсгалт голд завиар аялах бүргэдээр ан хийх
аялал тохиромжтой байдаг бол,
Аллоцеитрнк
фото ангийн аялал шувуу ажиглах аялал, эрвээхэй ажиглах аялал загасчлал, фото
аялал, түүхийн дурсгалт зүйлстэй танилцах зэрлэг ан амьтан ажиглах аялал, дэлгүүрээр
зочлох аялал нээлтийн аялал, палентологи, үлэг гүрвэлийн олдворын аялал эрдэм
шинжилгээний судалгааны аялал угсаатан судлалын аялал монгол наадамтай ганилцах
аялал хурал чуулган зөвлогөөний аялал соёлын аялал, эмчилгээ сувилгааны аялал
хээрийн хоолны аялал, үндэстэн ястнуудын хоолнуудын чиглэлиин аялал аялалууд
тохиромжтой гэжээ. Энэ бол сэтгэл зүйн хэрэгцээг судалсан үндэслэл, харин хүсэл
сонирхол үүнийг баталж чадах уу гэдгийг менежерийн судалгааны үр дүн харуулна.
 Хэрхэн: Аялалыг хэрхэн үр дүнтэй зохион явуулах төлөвлөгөөг боловсруулахад
чиглэгддэг. Аялалыг амжилттай зохион явуулахын тулд, жуулчдыг сэтгэл
хангалуун аялал хийлгэхийн тулд юу хүч
байгааг судлан мэдэх хэрэгтэй байдаг.
Маслоугийн хэрэгцээний шатлалын дугаа
жуулчин анхдагч хэрэгцээнээс жуулчны бүлэгт



“Би” хэрэгцээгээ хангах асуудал тавигдаж байдаг.
Аялан жуучлах явцад тухайн бие хүн өөрийн харьцангуй бага мэдэх орчинд орж
ирснээрээ мөн л бүлгийн сэтгэхүйг үүсгэдэг. Бүлэгжих гэдэг нь хоосон томёолол биш
юм. Энэ нь зайлшгүй үйл явц. Алив хүнд хэрэгцээ гэж байдаг. Хэрэгцээгээ хангахын
тулд бусадтай харьцаж, бусдын шинж төлвоөс сурах нэгдэн нийлдэг. Энэ л явцдаа
бү'.пгийн гишүүн болж ирнэ. Чухам иймээс хүн тухайн бүлэг, нийгмийнхээ сэтгэл
санааны шинж төрхийг биедээ агуулсан байдаг.



ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ: СУДАЛГААНЫ ХЭСЭГ
2.1 Монголын аялал жуулчлалын зах зээлийн өнөөгийн байдал, хэтийн төлөв
Аялал жуулчлалын салбар нь манай оронд хөгжих ирээдүйтэй салбар юм.
Монгол улсын засгийн газар эдийн засгийн тогтвортой өсөлтийг хангах, ажлын байр
бий болгох үүднээс аялал жуулчлалын салбарыг тэргүүлэх салбар болгосон нь
даяарчлалын эрин зуунд маш чухал нөлөе үзүүлж байна.
Монгол орны нүүдлийн соёл иргэншил, ард түмний өвөрмөц зан заншил, аж
төрөх ёс, түүх соёл, археологийн ховор нандин дур/гал, харьцангуй олноороо
хадгалагдан үлдсэн байгаль зэрэг нь манай орны хувьд аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх
замаар үндэснийхээ орлогыг нэмэгдүүлэх зорилгоор нэн тааламжтай нөхцлийг бий
болгож байна.
Монголд одоогоор 420 гаруй аялал жуулчлалын байгууллагууд,, 6400 ор бүхий
130 гаруй жуулчны баазууд,, 7000 ор бүхий 260 гаруй зочид буудал, нислэгийн тийз
зарах агентууд 10 орчи таван агаарын тээврийн компаниуд үйл ажиллагаагаа явуулж
байгаа бөгөед 3,6 сая хүнд үйлчилгээ явуулах боломжтой байна гэсэн тооцоотой байна.
Аялал жуулчлалын салбарын хувьд засгийн газрын оролцоог багасгаж, зочид
буудал, жуулчны бааз, ресторан болон аялал жуулчлалын үйл ажиллагаа хувийн
хэвшилд шилжсэн. 1990 оноос хойш аялал жуулчлалын салбар эрс өөрчлөгдсөн.
Үүнээс өмнө ОХУ эдийн засгийн хамгийн томоохон түнш байсан. 1990 онд Монголын
хилээр ойролцоогоор ] 40000 гадаадын иргэн орсны дотор 90 гаруй хувь нь ЗХУ-ын
иргэд байжээ. Энэ үеэс хойш ирсэн зочдын байдал гадаад ертөнцтэй харилцах улс төр,
эдийн засгийн харилцааны дагуу өөрчлөгдсөн байна.
Монголын аялал жуулчлалын түүхэн хөгжлийг авч үзвэл

Үе шатууд Он
Аялал жуулчлалын эртний үе 1200-аад он
Аялал жуулчлалын эхлэл үе 1954
Аялал жуулчлалын суурь үе 1954-1990
Олон улсын Аялал жуулчлалын зах зээлд нэвтэрсэн үе 1990-ээс хойш

Аялал жуулчлалын газраас гаргасан мэдээгээр манай орны хувьд аялал
жуулчлалын салбарын орлого 2000 онд 94.9 сая ам.доллар, 2001 онд 102,9 сая
ам.доллар, 2002 онд 114.3 сая ам.доллар, 2003 онд 131.2 сая. Ам доллар болж ессөн
байна. Монголын аялал жуулчлалын голлох зах зээл нь:



 Япон
 АНУ
 Герман
 Англи
 БНСУ болж байна.
Манай оронд ирж байгаа жуулчдын 70-80 хувь нь ерөнхий сонирхлын аялалд
хамрагддаг бөгөөд энэ аялалын дундаж хоног нь 10-11 хоног байдаг. Монгол оронд
дараах цөөн төрлийн тусгай сонирхолын аялалууд голлон явагддаг.
Иймээс Монгол орны аялалын салбарыг өргөжүүлхийн тулд аялалын нэр төрлийг
нэмэх шаардлага гарч байна. Монгол орон нь байглийн үзэсгэлэнт газар, дахин
давтагдашгүй өвермец тогтоц ,ховор ан амьтад ,түүх соёлын дурсгал ,олон угсаатаны
өлгий нутаг гэдэг утгаараа өөрийн нөөц боломжиндоо тулгуурласан буюу
бүтээгдэхүүний чиг баримжаатайгаар бүтээгдэхүүнийг төлөвлөх хэрэгтэй.
Мөн Монгол улсад аялал жуулчлалаар ирдэг нийт жуулчдын 53% нь тур
оператор болон тур агентуудаар дамжиж ирдэг ба Монголд байх дундаж хугацаа нь
12,2 хоног бөгөөд өдрийн дунд зардал нь дунджаар 132 ам.доллар байдаг гэсэн тооцоог
ТАSIS-аас гаргасан байна.
Монгол орон нь гадаад жуулчдын дунд Монгол бол аялал жуулчлалаар очих
шинэ газар нутаг гэсэн өсөн нэмэгдэж буй мэдрэмж зохих үүрэг гүйцэтгэсэн.
Байгалийн үзэсгэлэн, говь нутаг, өргөн уудам тал нутаг, Чингис хааны нэр,
нүүдэлчдийн амьдрал, аж төрөх ёс зэрэг нь жуулчдыг татах хүчтэй зүйлс болж байна.

Монглын Аялал жуулчлалын салбарын SWOT шинжилгээний үр дүн

Давуу тал Сул тал
• Байгаль газар зүйн дүр төрх • Газарзүйн байрлал /2 гүрний дунд
• Уур амьсгал байрласан/
• Чингэс хааны болоод хаадын • Хүрэх боломж муу
дурсгалууд • Дэд бүтцийн хөгжил сул дорой
• Нүүдэлчин уламжлалт амьдарлын хэв • Жуулчлалын улирал харьцангуй
маяг богино
• Зочломтгой ард түмэн • Стандартад нийцэхүйц үйлчилгээ
• Нэг хөтөлбөрт хэд хэдэн аялалыг үзүүлэх үйлчилгээний газрын тоо



хослуулан хийх боломжтой цөөн
• Уламжлалт амьдарлын хэв маяг болон
экологийн системд өөрчлөлт гарч
байна
Боломж Аюул занал
Монгол орны давуу талыг түшиглэн бүс • Дотоод болон Азид гарч болохуйц
нутгийн хэмжээнд болон ЗГ-ын халдварт өвчин
дэмжлэгтэйгээр аялал жуулчлалын • Учирч болохуйц байгалийн гамшиг
салбарт олон улсын байгууллагын • Нийгмийн гэнэтийн өөрчлөлтүүд
хөтөлбөр хэрэгжиж байгаа

Мөн Монгол орон хойноос урагш тайгын бүс ой хээр, хээрийн бүс говийн бүс хүртэл
байгалийн бүхий л бүс баруунаас зүүн тийш мөнх цас, мөсөн оргилоос ухаа гүвээ , хээр
тал бүгд багтсан байгалийн бүслүүр байдаг нь өвөрмөц юм. Монгол оронд 29-н
зүйлийн ховор ан амьтад ,19-н багт багтах 60-н овгын 457-н зүйлийн шувуу байх ба
дэлхийд ховор байдаг цэн тогоруу элбэг байдаг .Мөн 97-н овгийн 548-н бүлэгт 2000-н
зүйлийн ургамал байдаг ба ховор алтан гагнуур, вансэмбэрүү, цагаан гоёо, улаан гоёо
зэрэг ховор эмийн ургамал байдаг.
Монгол оронд Эрийн гурван наадам , Цагаан сар , тэмээний баяр , бүргэдийн
баяр, мөсний баяр гэх мэт өөрийн гэсэн онцлогийг агуулсан арга хэмжээнүүдээрээ
жуулчдын сонирхолыг их татах боломжтой юм. Эдгээр еөрийн онцлог шинж чанар
бүхий аялал жуулчлалын зах зээл хомс байгаа учир "Аялал жуулчлалын салбарт улс
орны нэн тэргүүнд тавигдах салбар болгон хегжүүлэх" зорилтыг биелүүлэхэд
хангалтгүй юм. (1998 оны 6-р сарын 24 -нд хөрөнге оруулагчдын чуулга уулзалтан дээр
Дэд Бүтцийн яамны сайд С.Зоригийн хэлсэн үг) эдгээр өөрийн онцлог бүхий арга
хэмжээ, аялал жуулчлалын хажуугаар Монгол орон нь зохион байгуулалт бүхий
найдвартай тайван орчинд хийгдсэн. Өөрөөр хэлбэл зөөлөн аялал жуулчлалуудын зах
зээлд байр сууриа олж байгаа юм. Ингэснээр гол зах зээл болох Европ, АНУ, Канад,
мөн Австралиас жуулчид ирж байх юм. Хэрэв зөв зохистой дэмжлэг явуулан
үйлчилгээний чанарт мэдэгдэхүйц дээшлэлт гаргаж чадвал Монгол орон нь өндөр
түвшин бүхий аялал жуулчлалын газар болох боломжтой юм.
Сүүлийн жилүүдэд манай улсад шинээр олон арван зочид буудал, ресторан,
кафе, жуулчны бааз, аялал жуулчлалын байгууллагууд байгуулагдан үйл ажиллагаагаа
явуулж байна. Монгол оронд одоогийн байдлаар Хөвсгел, Архангай, Өмнөговь,



Өвөрхангай, Хэнтий гэсэн аймгуудаар аялал их явагдаж байна. Дэд бүтцийн хувьд
хөдөө орон нутгийн зам явахад бэрхшээлтэй, агаарын тээврийн үйлчилгээний маршрут
нь цөөн, онгоцны хүрэлцээгүй байдал, харилцаа холбоо хангалттай бус гэх мэт олон
тулгамдсан асуудлууд байна. Сүүлийн жилүүдэд Аялал жуулчлалын газраас ихээхэн
үйл ажиллагаануудыг зохион байгуулж байна. Жишээ нь :
 2003 оныг засгийн газраас Монголд зочилох жил (У)зй Моп§оИа -2003) болгон
зарласантай холбогдуулан дотоодын Тур операторын компаниудын үзэсгэлэн
худалдаа явагдсан.
 2004 оны 4-н сард О^зсоүег Моп§оНа үзэсгэлэн худалдааг зохион байгуулсан.
 Аялал жуулчлалын статистик мэдээллийг боловсруулан гаргаж байна.
 Жуулчны баазуудад зэрэглэл тогтоосон байна.
 Мэргэжлийн боловсон хүчний чадварыг дээшлүүлэх зорилгоор сургалт семинар
зохион байгуулах гэх мэт олон идэвхитэй үйл ажиллагаа явуулж байна.
Монголын аялал жуулчлалын хэтийн төлөв
Монголын аялал жуулчлалын хэтийн төлвийг Дэлхийн аялал жуулчлалын хөгжлийн
хандлага, бодлоготой уялдуулан дараах бодлого, чиглэлүүдийг тодорхойлон ажиллаж
байна. Үүнд:
 Монголын аялал жуулчлалын Мастер телөвлөгөөг-Бүсчилсэн хөгжлийн үзэл
баримтлалтай нийцүүлэн боловсронгуй болгох,
 Дотоодын аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх,
 Жуулчдын аюулгүй байдлыг хангах* цогц бодлого хэрэгжүүлэх,
 Аялал жуулчлалын үйлдвэрлэлийг улирлын эрхшээлээс гаргах ялангуяа
өвлийн аяллыг хөгжүүлэх,
 Хөрш орны жуулчдын сонирхолд нийцсэн шинэ бүтээгдэхүүн, аяллын
маршрут бий болгох,
 Гадаадын хөрөнгө оруулалт, зээл тусламжийг татах замаар жуулчин хүлээн
авах хүчин чадлаа нэмэгдүүлэх,
 Байгаль орчинд ээлтэй, ажлын байр шинээр бий болгох,
 Орон нутгийн ард иргэдийн амьжиргааг сайжруулахад чиглэсэн аялал
жуулчлалыг хөгжүүлэх,
 Монгол орны аялал жуулчлалын сурталчилгааг тодорхой зах зээлд
чиглүүлж далайцтай, тогтмол явуулах,



 Монгол оронд түүх, соёл, экотуризм хөгжих давуу тал, онцлогийг харгалзан
хөдөө, орон нутагт аялал жуулчлалаас ордог орлогын зохих хувийг
хувиарлах замаар иргэдийн нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэхэд дэмжлэг
үзүүлэх.
Хэдийгээр Монгол Улсыг сонирхох сонирхол хилийн чанадад өсч, Монголд ирэх
жуулчдын тоо өсөх бодит боломж байгаа боловч, агаарын тээврийн хөгжил сул
доройгоос хамааран Монголд ирэх жуулчдын тоонд сөрөг нөлөө үзүүлсэн хэвээр
байна.
Мөн Монголын аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүний нэр төрлийг олшруулах,
чанарыг дээшлүүлэх, жуулчны улирлын хугацааг уртасгах замаар өртгийг бууруулах,
аялал жуулчлалыг үйлдвэрлэлийн салбар болгон хөгжүүлэх, энэ салбарт хийгдэж буй
ажлуудыг анхнаас нь зөв замаар оруулах зэрэг олон арга хэмжээг шат дараалан авах,
үүнд зориулан тодорхой хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийх шаардлага тулгараад байна.
Монгол Улсын Засгийн газраас явуулж буй зарим бодлого, арга хэмжээний
хүрээнд үндсэн нэр төрлийн бараа бүтээгдэхүүний үнэ, тариф дэлхийн түвшинд дөхөж,
үндэсний үйлдвэрлэлийн өрийн сүлжээг устгах үйл явц явагдаж байна. Энэ үйл явцын
хүрээнд үүсч буй үнийн өөрчлөлт, үндэсний валютын ханшны уналт зэрэг нь аялал
жуулчлалын салбарын үнийг есгөх хандлагыг бүрдүүлж байна. Нөгөөтэйгүүр аялал
жуулчлалын идэвхтэй улирлын хугацаа богино байгаагаас хамааран, нэгж
үйлчилгээний үнийг өсгөх хандлага давамгайлж байгаа зэрэг сөрөг талууд ,харагдаж
байгаа бөгөөд хөрш зэргэлдээ Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орны аялал жуулчлалын
зах зээлийн өртгөөс Монгол Улсын зах зээлийн өртөг өндөр болоход нөлөөлж байна.
Аялал жуулчлал хөгжих эхлэлийн шатандаа байгаа Монгол орны хувьд энэ
салбарыг анхааран хөгжүүлснээр, эхлээд Ази-Номхон далайн бүсэд, цаашлаад дэлхийн
хэмжээнд өрсөлдөх тодорхой байр суурьтай болох бололцоотой. Түүнчлэн аялал
жуулчлал нь бусад үйлдвэрлэлийн салбарыг бодвол байгаль орчинд хор нөлөө багатай
үйлдвэрлэл бөгөөд олон улсын харилцан ойлголцлыг гүнзгийрүүлэх тал дээр ч өөрийн
орныг гадаадын хүнд шууд замаар ойлгуулж, танилцуулахад хамгийн бололцоотой
салбар юм.



2.2Монголд ирж буй жуулчдын аялалын бүтээгдэхүүний эрэлт хэрэгцээг
судлах нь

Ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä àÿëàë æóóë÷ëàë ìàíàé îðîíä ýð÷èìòýé õºãæèæ áàéíà. Ýíý ñàëáàðûí
ç¿é çîõèñòîé áîäëîãî, ¿éë àæèëëàãààã òºëºâø¿¿ëæ ÷àäâàë ìîíãîëûí ýäèéí çàñàãò èõýýõýí àøèã
îðóóëíà ãýæ ãàäààä äîòîîäûí ýðäýìòýä ä¿ãíýæ áóé. Òèéì ó÷ðààñ àÿëàë æóóë÷ëàë ýðõýëñýí àæ
àõóéí òîî áàéíãà ºñ÷, ãàäààäààñ èðýõ æóóë÷äûí òîî ÷ íýìýãäýõ áîëîâ. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ¿éë
àæèëëàãààíû õýëáýðèéã øèíý÷èëæ, òàâ òóõòàé îð÷èí, ñýòãýëä õîíîãøñîí ¿éë÷èëãýýã
õýâø¿¿ëýõ íü îëîí ìÿíãàí æèëèéí òóðø Ìîíãîë÷óóäûí á¿òýýñýí ýäèéí áîëîâñðîë, óòãà ñî¸ëûí ºâèéã
ãàäààäàä ñóðòàë÷ëàõ, Ìîíãîë óëñûí íýð õ¿íäèéã îëîí óëñûí òàâöàíä äýýøë¿¿ëýõ íýã ñóâàã áîëîõ
ó÷èðòàé. Èéì áîëîìæèéã á¿ðä¿¿ëýõèéí òóëä àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãà, ò¿¿íèé ¿éë
àæèëëàãàà ÿìàð òºâøèíä áàéíà âý? àÿëàí èðñýí æóóë÷èä ýíý òàëààð ÿìàð ¿íýëýëò ä¿ãíýëò ºã÷
áàéãààã þóíû ºìíº ñóäëàí øèíæèëæ, òàíèí ìýäýõ øààðäëàãàòàé. Үүний үндсэн дээр хоёрдогч
мэдээлэлийн эх сурвалжуудаар дараах судалгааг хижж, жуулчидын эрэлт хэрэгцээний
онцлогийг онол дээр тулгуурлан дүгнэхийг зорилоо.
1. Монголыг зорин ирж буй
жуулчидын иргэн
харьяатыг тодруулбал
Жуулчдын эрэлт
хэрэгцэний онцлогт сэтгэл
зүйн хүчин зүйлийн голлох
байр суурийг эзлэх үндэстэ
ястны Монгол орныг зорьж
буй энгийн ялгааг харж байна.

Эх сурвалж: Соёлын аялал жуулчлалын судалгаа /2007
2. Боловсролын түвшин



Ìîíãîëä èðæ áóé æóóë÷äûí èõýíõ
íü (64.8% íü) 7-14 õîíîãîîð
èðäýã àæ. Ýäãýýð æóóë÷äûí
àÿëñàí õóãàöàà äóíäæààð 14.7
õîíîã áàéãàà áºãººä Ìîíãîëûí
àÿëàë æóóë÷ëàëûí õîëáîîíîîñ
2002 îíä ÿâóóëñàí àÿëàë
æóóë÷ëàëûí òàëààðõ
ñóäàëãààãààð ýíý ¿ç¿¿ëýëò
12.9 õîíîã ãýæ ãàð÷ áàéсан.
Ìàíàé îðîíä óäààí õóãàöààãààð
èðæ áóé æóóë÷äûí äèéëýíõèéã íü Åâðîïûí îðíóóäûí
æóóë÷èä ýçýëæ áàéãàà þì. Òýä 10-14 õîíîãîîð èðñýí æóóë÷äûí 30.8 õóâü, 15-30 õîíîãèéí
õóãàöààãààð èðýãñäèéí 58.0 õóâü, 45 õ¿ðòýëõ õîíîãîîð èðýãñäèéí 38.3 õóâèéã ýçýëæ áàéíà.
Õàðèí ÀÍÓ-ûí æóóë÷äûí 35.2 õóâü íü, ßïîíû æóóë÷äûí 56.2 õóâü íü 7 õîíîãîîð èðæ áàéãàà
áºãººä ýäãýýð óëñûí æóóë÷äûí 68.8-87.1 õóâü íü 14 õîíîãèéí õóãàöààòàé èðýýä áóöäàã áàéíà.
Àçèéí áóñàä îðíû æóóë÷èä ìºí ë 7-14 õîíîãèéí õóãàöààòàé èðýõ íü íèéòëýã áàéãàà áºãººä îëîí
õîíîãîîð èðýõ íü Åâðîïûí îðíóóäûíõààñ áàãà áàéãààã ñóäàëãààíû ä¿íãýýñ àíçààð÷ áîëíî.

Àÿëëûí ¿ðãýëæëýõ õóãàöàà, àÿëàëûí çîðèëãîîñ õàìààðàõ íü ìýäýýæ. Òóõàéëáàë, Ìîíãîë îðíû
¿çýñãýëýíò áàéãàëü, ãîâèéã ¿çýõ, ò¿¿õ ñî¸ë, í¿¿äëèéí àìüäðàëûí õýâ ìàÿã, õ¿í àðäòàé òàíèëöàæ
ìýäýõèéã õ¿ñýã÷äýä 7-30 õîíîã õàíãàëòòàé áàéäàã áîëîëòîé, ó÷èð íü äóðüäñàí õóãàöààíä
äàâòàìæ íü æèãä òàðõàëòòàé ãýõäýý òýäíèé îëîíõ (36.5-37.0%) íü 7 õîíîãîîð èðæ áàéíà. Õàðèí



øàøíû ¸ñëîëä îðîëöîõ, øàøèí íîìûí àæëààð èðýãñäèéí õóâüä 15-45 õîíîãèéí óðò
õóãàöààòàé àÿëàãñàä äèéëýíõ áóþó 70.9 õóâèéã ýçýëæ áàéãàà áîë òîäîðõîé ñîíèðõîëäîî
õºòëºãäºæ èðñýí æóóë÷äûí äèéëýíõ (63.2%) íü 7-14 õîíîãîîð àÿëæýý. Àæèë õýðãèéí
¿¿äíýýñ, áèçíåññ àÿëàë õèéã÷äèéí õóâüä õóãàöààíû àëü ÷ àíãèëàëä îéðîëöîî òàðõàëòòàé áàéíà.
Õ¿ñíýãò 4. Àÿëëûí çîðèëãûã àÿëëûí ¿ðãýëæëýõ õóãàöààãààð íü õàðóóëñàí áàéäàë

Ìîíãîëä àÿëñàí æóóë÷èä äàõèí èðæ áàéíà óó?
Ìàíàé îðîíä èðæ áóöñàí æóóë÷äûã õýä äýõ óäààãàà èðæ áàéãààã íü ñîíèðõîí ¿çýõýä äàðààõ
áàéäàëòàé áàéíà.
Ãðàôèêààñ õàðàõàä íèéò
æóóë÷äûí 21.0 õóâü íü áóþó òàâàí
õ¿í òóòìûí íýã íü Ìîíãîëä õî¸ðîîñ
äýýø óäàà èðñýí áàéíà. Ìàíàé îðîíä
èðæ áóé æóóë÷äûí çîðèëãî íýëýýí
ºðãºæèæ áàéãàà íü ñóäàëãààíààñ
õàðàãäëàà.

Ñóäàëãààíä îðîëöñîí æóóë÷äûã
õàìðàãäàõ çàõ çýýë, àÿëëûí çîðèëãîîð á¿ëýãëýí
õàðóóëñàí áàéäàë (%, áàãàíààð)
2009 оны 12-р сарын 25, Баасан гариг, 15:28



Монгол Улсад ирсэн нийт гадаадын
иргэд
2008 оны эхний 11 сар
2009 оны эхний 11 сар
Өөрчлөлт тоо
Өөрчлөлт хувь

Нийт Зорчигч
443,522
433,717
-9805
-2.2

Үүнээс: Нийт жуулчин
413,115
376,356
-36759
-8.8

Бүс нутгаар

Ази, Номхон далайн орнууд
255,928
216,897
-39031
-15.2

Европ
149,427
141,019
-8408
-5.6

Америк
15,288
13,679
-1609
-10.5

Австрали
5,211
4,257
-954
-18.3


Ìîíãîëûí ¿çýñãýëýíò áàéãàëü, ò¿¿íèé îíãîí òºðõ, ãîâü õºõ òýíãýð çýðýã áàéãàëü ãàçàðç¿éí áîëîí
ò¿¿õ ñî¸ë, í¿¿äýë÷äèéí àìüäðàëûí îíöëîãèéã ñîíèðõîõ ÿâäàë æóóë÷äûí ñîíèðõëûã ºäººæ áóé ãîë
ñýäýâ õýâýýð áàéãàà õýäèé ÷ Ìîíãîë îðîíä õàìòðàí àæèëëàõ (6.4%), ñóäàëãàà ñóðãàëòûí àæèë
ýðõëýõ, õóðàë ñåìèíàðò îðîëöîõ (4.9%), øàøèí, áèçíåñèéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ (2.2%)
çîðèëãîîð èðæ áóé õ¿ì¿¿ñ öººí òîîãîîð ÷ ãýñýí áàéãàà áºãººä ýäíèé òîî óëàì ºñºõ õàíäëàãàòàé
áàéãàà. Îíöîëæ õýëìýýð íýã ç¿éë áîë ìàíàé îðîíä àìüäàð÷ áóé ãýð á¿ëèéíõýí, õàìààòàí
ñàäàíòàéãàà óóëçàõààð 50 îð÷èì æóóë÷èí (2.2%) èðñýí áàéíà. Ýíý áîë ìîíãîë÷óóäûí àìüäðàëûí
õýâ ìàÿãò ãàð÷ áóé ººð÷ëºëòèéí òóñãàë ìºí. ªºðººð õýëáýë Ìîíãîëä àìüäàðäàã, ìîíãîë÷óóäòàé
ñàäàí òºðëèéí õîëáîî òîãòîîñîí ãàäààäûí èðãýäýýñ æèë òóòàì îéðîëöîîãîîð äýýðõ òîîíû õ¿ì¿¿ñ
èðæ áóöàæ áàéíà ãýñýí ¿ã. Äàÿàð÷ëàãäàæ áàéãàà îð÷èí ¿åä ººð ººð ¿íäýñòýí á¿õèé ãýð á¿ë
õ¿ì¿¿ñèéí õîîðîíäûí õàðèëöààíû íýã øèíý õýëáýð áîëæ áàéãàà áèëýý. Ò¿¿íýýñ ãàäíà àæèë
ìýðãýæèë, àíä íºõäèéí ñàéí õàðèëöàà áýõæèæ ýõ îðîíäîî áèå áèåñýý õàðèëöàí óðüæ
æóóë÷ëóóëàõ õýëáýð ÷ ìàíàéä áàñ õºãæèæ áàéãààã ñóäàëãààíû äýýðõ ä¿í íîòëîæ áàéíà.
Ñóäàëãààíä õàìðàãäñàí æóóë÷äûí àÿëàëûí çîðèëãûã áàãöàëæ ¿çâýë äàðààõ ÷èãëýëòýé
áàéíà. /Õóâèàð/ ¯¿íä:
 Ìîíãîë îðíû áàéãàëèéã ¿çýæ òàíèëöàõ /äàâõàðäñàí òîîãîîð/ 132.2
 Ò¿¿õ ñî¸ë, í¿¿äëèéí àìüäðàë, õ¿í àðäòàé òàíèëöàõ, ìýäýõ 74.5
 Àæèë, áèçíåññ õèéõýýð, õàìòðàí àæèëëàõ 12.3
 Øàøíû àæëààð 1.2



 Òîäîðõîé ñîíèðõëûí /õîááè/ äàãóó, àäàë ÿâäàë õàéæ 1.9
 Íàéç íºõºä, õàìààòàí, àõ ä¿¿äýý çî÷ëîõ 1.4
 Áóñàä /äàìæèí ºíãºðºõ, ýíä àìüäàðäàã/ 0.4
Æóóë÷èä þó ñîíèðõîæ, þó ¿çýæ áàéíà âý?
Óëñ îðîí áîëãîí ýñâýë àÿëàë æóóë÷ëàëûã õàðèóöäàã áàéãóóëëàãà á¿õýí àÿëëûí ìàðøðóò,
õºòºëáºðèéí äàãóó æóóë÷äàä ¿éë÷èëäýã. Ýíý óòãààð ¿çâýë ãàäààäûí æóóë÷äûí ñîíãîëò
õÿçãààðëàãäìàë, áýëòãýñýí õºòºëáºð, ìàðøðóò, õóãàöààíä áàðèãääàã. Õºòºëáºð, ìàðøðóò íü õýð
çîõèìæòîé, ìàíàé îðîíä èðýýä çààâàë ¿çýõ ç¿éë ò¿¿íä áàãòñàí ýñýõ, æóóë÷äûí çîðüæ èðñýí
ç¿éëèéã õàìàðñàí ýñýõýä àñóóäëûí ãîë à÷ õîëáîãäîë îðøèíî. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãà
á¿ð ýíý àñóóäàëä õàðèëöàí àäèëã¿é õàíäàæ áàéãàà õýäèé ÷ ¿íäñýíäýý íèéòëýã øèíæòýé ãýæ
áîëíî. Æóóë÷äûã Ãàíäàí õèéä, Áîãä õààíû, ¯íäýñíèé ò¿¿õèéí áîëîí Áàéãàëèéí ìóçåé, Óðàí
çóðãèéí ãàëåðåé, àðäûí óðëàãèéí òîãëîëò, Óëñûí áàÿð íààäàì (ýíý ¿åýð èðâýë) çýðãèéã
Óëààíáààòàð õîòîä ¿ç¿¿ëýýä äàðàà íü Ãîâü ãóðâàí ñàéõàí, Ýëñýí òàñàðõàé, Õºâñãºë, Òýðýëæ,
Õàðõîðèí ãýõ ìýò ãàçðóóäààð àÿëóóëàõ ãýñýí õºòºëáºð ìàðøðóò ìàíàé îðîíä çîíõèëæ áàéãàà.
Ýäãýýðýýñ çàðèìä íü ºãñºí æóóë÷äûí ¿íýëãýý ÿìàð áàéãààã ñóäàëãààíû äàðààõ ä¿í õàðóóëæ
áàéíà.
Ò¿¿õ ñî¸ëûí ÿìàð äóðñãàë Òàíû Ìîíãîëûí ÿìàð ìóçåé Òàíû
ñýòãýëèéã / àíõààðëûã/ òàòñàí áý? ñîíèðõëûã òàòàâ?

Æóóë÷äûí îðîëöîõûã õ¿ñýæ áóé ñî¸ëûí ¿éë ÿâäàë, áàÿð ¸ñëîë

Àÿëëûí çàðäàë



Ìàíàé îðîíä àÿëàí èðñýí æóóë÷èä 900-35000 õ¿ðòýëõ àì. äîëëàðûí çàðäàë ãàðãàäàã ãýñýí

¿ç¿¿ëýëò ìàíàé ñóäàëãààíààñ ãàð÷ áàéíà. Ýíý áîë òîéì òºäèé ¿ç¿¿ëýëò þì. Æóóë÷èä ýíý

àñóóëòàíä õàðèóëàõ ñîíèðõîë áàãàòàé áàéñíûã ýíý òàéëàíãèéí àðãà ç¿é, àðãà÷ëàëûí õýñýãò

áèä îíöëîí òýìäýãëýñýí áèëýý.

Àÿëëûí íèéò çàðäàë (äîëëàðààð)

З.З Японы жуулчдûí ýðýëò õýðýãöýýíä òîõèðñîí àялалûí бүтээгдэхүүнийг буй
болгох нь
Япон хэрэглэгчдийн талаар онолын судалгаанаас гадна аялалын бүтээгдэхүүн
үйлчилгээг сэтгэл зүйд тулгуурлан боловсруулахын тулд Японы жуулчдын хүсэл
сонирхол, хэрэгцээг илрүүлэн гаргах нь чухал юм. Тиймээс энэхүү судалгааг хийхдээ
2огч мэдээлэлийн эх үүсвэрт тулгуурлан судалж Монголд ирж байгаа Япон жуулчдын
аялалын бүтээгдэхүүний эрэлтийг тодорхойллоо.

Асуулт№1 Таны Монголыг зорьсон гол шалтгаан юу вэ?

o Амралтаараа, байгальд аялах 56%
60
50
амралтаараа,
40 байгальд аялах o Албан ажлаар 18%
30 албан ажлаар
20
10 бусад
0
1st Qtr



Асуулт №2 Та аль насны ангилалд багтах вэ?
15-19
20-29
30-39
40-49
50-59

• 15-19 0%

• 20-29 13%

• 30-39 61%

• 40-49 24%

• - 50- 59 2%

• 60 болон түүнээс дээш 0 %

Асуулт №3 Та ямар төрлийн аялалаар аялахыг хүсч байна вэ?

Байгальд түшиглэсэн 58%
байгальд
түшгэлсэн
Адал явдалт 16% адал явдалт

угсаатны
Угсаатан судлалын аялал 8 %
шашны

Шашны аялал 4%
соёлын

Соёлын аялалууд 8% тусгай
сонирхолын
эмчилгээ,
судалгаа
Тусгай сонирхолыг 4%

( Эмчилгээ судалгааны аялал 2%.

Асуулт №4 Та хэд хоногийн аялалд хамрагдах хүсэлтэй байна вэ? Дунджаар 8.5 хоног

Асуулт № 5 .Та аялалын үед ямар хоол идэх хүсэлтэй байна вэ?



- Монголын үндэсний хоол 31%

- Өөрийн үндэсний хоол 42 %

- Олон орны хоол 18%

- Амттай бол ямар ч хоол иднэ 9%

Асуулт №6 Та Монголын талаархи мэдэээллийн эх үүсвэрийг хаанаас авсап бэ?

- амаар дамжин сонссон 32%

- аялалын тур агент 25%

- интернэт ТУ 10%

- аялалын лавлах ном 21,2%

- бусад эх үүсвэр 11.8%

Асуулт №8 Та аялалаа ямар байгаасай гэж хүсэж байиа вэ?

- Ая тухтай Аюулгүй

-Төлсөн үнэндээ тохирсонмэдлэг олж авахаар

- богино хугацааны

- жуулчны бааз

- монгол айлд

- майхан

- зочид буудал

Хүйсний хувьд эрчүүд нь давамгайлжээ. 61 хувь нь ганц бие байв. Ягюн жуулчдын



боловсролын хувьд : 58 хувь нь их дээд сургууль төгссөн боловсролтой 42% нь бүрэн

дунд боловсрол гой, Ажил төрлийн хувьд 70.6 хувь нь ажил төрөлтэй., 64 % нь аялал

жуулчлалын компаниар үйдчлүүлж 36 % нь бие даан иржээ. Япон жуулчдын сонирхож

байгаа аялалын бүсийн хувьд :

- Хөвсгөл 56%, Хэнтий 24%, Өвөрхангай 13 %, Говь 7% гэж судалгаанд

оролцогчид хариулжээ.. Монголын сэтгэл татам зүйлс нь:

1. Байгаль 46%

2. Нүүдэлчин ахуй 32%

3. Гэрт байрлах, орж үзэх 13%

4. Мэдлэг олж авахад чиглэг^сэн аялалыг илүүд үзэж байв.

Жуулчид Монголд зураг авч, нүүдэлчин айлд зочилж, цэлгэр сайхан талд морь унасан

нь их таалагдаж байжээ. Япон жуулчид Монголыг боловсролын хувьд мэдлэг олж авах

газар гэж хариулсан байна. Байршуулах хэрэгсэлийн хувьд ая тухыг эрхэмлэдэг ч гэсэн

монгол гэрт орж үзэж байрших сонирхолтой байсан. '.

Судалгаанаас үзвэл Япон жуулчид нь их ажилладаг тул амралт чөлөөт цагаараа

богино хугацаанд их зүйлийг үзэж, байгалийн сайханд эрүүл агаарг алжаалаа тайлж,

Монгол гэрт орж үзэхийг хүсдэг пь харагдаж байна. Жуулчдын ихэнхи хэсэг нь

Хөвсгөл / Хөвсгөл далай, цаатан ястан/ , Хэнтий /Чингэс хааны төрсөн нутаг, байгаль/

зэрэг газруудаар байгалийн сайханд аялах, түүх соёлтой танилцах аялалыг илүүд үзсэн

байна. Мөн судалгааны явцад Япон жуулчид Монгол гэрт орж үзэх, тэнд байрших,

ургамал, амьтны зураг авч, нүүдэлчин айлд зочилж, цэлгэр сайхан талд морь унах

сонирхолтой байна.

Япон жуулчдын онцлог шинж чанар нь Япон хүн урлагийн өндөр мэдрэмжтэй,

аливаа зүйлийг маш нарийн нямбай хийж гүйцэтгэдэг, бие даасан, хүнд саад хийхгүйг


хэрэглэгчийн эрэлт хэрэгцээний онцлогт тохируулан àÿëàëûí боломжит бүтээгдэхүүн үйлчилгээг буй болгох нь

хэрэглэгчийн эрэлт хэрэгцээний онцлогт тохируулан àÿëàëûí боломжит бүтээгдэхүүн үйлчилгээг буй болгох нь

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (20)

Similar a хэрэглэгчийн эрэлт хэрэгцээний онцлогт тохируулан àÿëàëûí боломжит бүтээгдэхүүн үйлчилгээг буй болгох нь

Similar a хэрэглэгчийн эрэлт хэрэгцээний онцлогт тохируулан àÿëàëûí боломжит бүтээгдэхүүн үйлчилгээг буй болгох нь (20)

Más de Prime Rose Snowdrop

Más de Prime Rose Snowdrop (15)

хэрэглэгчийн эрэлт хэрэгцээний онцлогт тохируулан àÿëàëûí боломжит бүтээгдэхүүн үйлчилгээг буй болгох нь