Akut yara bakimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Bilinci kapalı ve yatağa bağımlı hastaları
1. Bilinci kapalı ve yatağa
bağımlı hastaları;
-Yatağa bağımlı olmaları,
-Pek çok invaziv işlemlere
maruz kalmaları,
-Anstabil hemodinamik durum
-İletişim kurmada sınırlılık
gibi nedenlerden dolayı
hemşirelik uygulamaları açısından
özeldir.
4. Hasta Bakımının Amacı
Yatağa bağımlı hastanın ihtiyaçlarını
belirleyerek ihtiyaçları doğrultusunda
yaşam kalitesini yükseltmek
Oluşabilecek komplikasyonları en aza
indirmek, diğer bir deyişle hastayı
rehabilitasyon sürecine hazırlamak
5. Hemşirelik bakım ve işlemleri
1.göz bakımı bakımı
2.ağız-kulak-burun temizliği
3.perine bakımı
4.vücut temizliği
5.pasif egzersiz ve pozisyon değişikliği
6.masaj
7.postural drenaj temizliği
8.aspirasyon ve trakeatomi bakımı
9.yatak çarşaflarının değişimi
6. GÖZ BAKIMI
Özellikle bilinçsiz hastalarda göz
kapakları
tam kapanmadığı için gözler açık
kalabilir.
Bu durum korneada kuruma,
ülserasyon ve
sonuçta körlüğe neden olabilir.
7. GÖZ BAKIMI
Göz bakımı, her iki
gözün serum
fizyolojik (SF) ile
irrigasyonu ve
yumuşak bir bezle
gözlerin silinmesinden
ibarettir.
Gözler, içten dışa
doğru (burundan
şakak
yönüne) silinmelidir.
8. GÖZ BAKIMI
Silme sırasında göze basınç
uygulanmaması, göz içi
yapılara (lens, vitreus vb.)
zarar vermemek açısından
önemlidir.
Bilinci kapalı hastalarda,
gözlerin 4 saatte bir SF veya
yapay gözyası ile
nemlendirilmesi, uyku
saatlerinde kapatılması,
unutulmamalıdır.
9. KULAK ve BURUN BAKIMI
Banyo sırasında kulak
kepçeleri silinerek
temizlenir
Nazogastik sondayı tespit
için
kullanılan flaster ıslanırsa
hemen değistirilerek farklı
yerlere yapıstırılmalıdır
Islak flaster deriyi
yumusatarak çabuk
hasarlanmasına neden olur
10. AĞIZ BAKIMI
Hastanın bilinci açıksa en iyi ağız bakımı,
dis fırçalamadır
Bilinci kapalı hastalarda 2-8 saatte bir
ağızdaki sekresyon alınır
Eskiden ağız sodyum bikarbonat ile
temizlenirdi
Simdi özel gargara çözeltileri kullanılıyor
Dudaklar kuruma ve çatlamaya karsı
yumusatıcı losyonlarla nemlendirilir
11. AĞIZ BAKIMI
Klorheksidin içeren
özel gargaraların
ventilatörle iliskili
pnömoni oranlarını
önemli derecelerde
(%55-60) azalttığı pek
çok çalısmada
gösterilmistir
13. PERİNE BAKIMI
Foley sondası olmayan hastada günde
bir
kez perine bakımı yeterli olabilir.
Perine bakımı sabunlu su ile yapılır.
Temizden kirliye veya yukardan asağıya
kuralına göre temizlik yapılır.
Foley kateteri olan hastalarda perine
bakımı %0.1 lik Savlon çözeltisi ile
yapılır.
14. VÜCUT TEMİZLİĞİ
Haftalık ve günlük bakım olmak üzere
iki kısımdan olusur
Haftalık bakımda tüm vücut önce vücut
sampuanı ile hazırlanmıs köpüklü su ile
silinir sonra durulama suyu ile
temizlenip kurulanır
Bu islemler sırasında kataterlerin
ıslanmamasına veya kuru kalmasına
dikkat edilmelidir
15. VÜCUT TEMİZLİĞİ
Kirli vücut
bölgeleri,temizden
kirliye doğru silinir.
Özellikle koltuk
altları ve
kadınlarda göğüs
altları silinmelidir
17. YATAK ÇARSAFLARININ
DEĞİŞİMİ
Yatağa bağımlı hastalarda, yatak
çarsaflarının kırısıksız, temiz ve kuru
olması bası yaralarının önlenmesi
veya enfeksiyonunun engellenmesi
için çok önemlidir
18. BASI YARALARI
Deri üzerine asırı ve uzun süreli bası
sonucu, deri ve derialtı dokularının
iskemik
ülsere yaralarıdır.
Yoğun bakım hastalarında görülme
sıklığı
% 3-4 arasında bildirilmistir.
19. BASI YARALARI
-Bası yaraları olusumuna karsı alınacak
hemsirelik önlemleri sunlardır:
- Sık pozisyon değisikliği
- Hastanın her çevrilisinde deri gözlenir
ve
kızarık bölgeler üzerindeki bası,
minimuma
indirilir
-Deri temiz ve kuru tutulur
- Deri nemlendirilir fakat, maserasyon ve
irritasyona neden olacak kadar nemli
alanlar
kalmamasına dikkat edilir
-Asırı ovmadan kaçınılır
-Havalı yatak kullanılır.
20. POZĐSYON DEĞİŞİKLİĞİ
Bası yaralarının olusumunu önler veya
geciktirir
O2 tasınmasını optimize eder
Akciğer volümlerini arttırır
Solunum isini azaltır
Kalbin yükünü minimize eder
Sekresyonların atılımını kolaylastırır
21. POZĐSYON DEĞİŞİKİLĞİ
Hastaya pozisyon verirken dikkat edilecek
noktalar :
-hastanın yatak tarafındaki kolunun
vücudun altında kalmamasına dikkat
edilmelidir.
-hastanın altında EKG kablosu, serum seti,
enjektör iğnesinin kabı vb. malzemelerin
kalmamasına özen gösterilmelidir.
-bas ve boyun hiperekstansiyonda
olmamalı,yüz gövde ile aynı doğrultuda
olmalıdır.
-hasta hangi pozisyonda yatarsa yatsın,
bas yatay düzleme göre en az 45° yüksekte
olmalıdır.
22. AKTİF-PASİF EGZERSİZ
ve
MOBİLİZASYON
Kas-iskelet sistemi hareket etmek üzere
tasarlanmıstır
Yatağa bağımlı hastalarda hareketsizlik
sonucu
%30’a varan kas atrofisi ve kontraktürler
görülebilmektedir.
En sık görülen kontraktürler:
el, bilek ve parmakların fleksiyon
kontraktürü,
bacak external rotasyon kontraktürü,
dizde fleksiyon kontraktürü
23. AKTiF-PASiF EGZERSiZ ve
MOBiLiZASYON
Tam eklem hareketleri
Kasın uzama yeteneği
Venöz dönüs desteklenir
Normal hareket duyusu korunur
O2 tasınması optimize edilir
Vücut sıvılarının normal dağılımı sağlanır