SlideShare una empresa de Scribd logo

Odszkodowania Powypadkowe - Jak uzyskać odszkodowanie magazyn

•
•
T
Tomasz Chopik

Magazyn portalu odzyskaj.info Obserwując rozwój rynku odszkodowań w Polsce oraz pytania i problemy Użytkowników serwisu internetowego dotyczącego odszkodowan Odzyskaj.info postanowiliśmy wydać magazyn informacyjny propagujący prawa poszkodowanych po wypadkach. W numerze m.in. : NAJCZĘSTSZE PROBLEMY ZWIĄZANE Z LIKWIDACJĄ SZKÓD OSOBOWYCH

Derecho
1 de 33
Descargar para leer sin conexión
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 1 Porady Ekspertów Odzyskaj.info W NUMERZE 1: Poradnik dla osób poszkodowanych w wypadkach MAGAZYN 5 13 29 kwartalnik, lipiec 2013 Przyczynianie się a  współwina Terminy przedawnienia szkód po wypadkach Z polisą na wakacjach
2 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 08 11 13 16 20 04 Porady Ekspertów Odzyskaj.info SPIS TRESCI Przyczynienie się a współwina Dochodzenie zadośćuczynienia po  śmierci blskiej osoby Najczęstsze problemy związane z likwidacją szkód osobowych Termin przedawnienia roszczeń za szkodę Wypadek w Szkocji Obowiązkowe ubezpiecze- nie OC rolników a odszko- dowanie
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 3 SZANOWNI PAŃSTWO 26 29 22 24 13 16 obserwując rozwój rynku odszkodowań w Polsce oraz pytania i  problemy Użytkowników serwisu internetowego Odzyskaj.info postanowiliśmy wydać magazyn informacyjny propagujący prawa poszkodowanych po wypadkach. Porady Ekspertów Odzyskaj.info Przykład sprawy z pozwu X przeciwko Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej. SŁOWO WSTEPNE Magazyn ukazywać się będzie raz w miesiącu we współpracy z największymi kancelariami odszkodowawczymi funkcjo- nującymi na rynku polskim. Informacje i porady zawarte w  magazynie skierowane są do osób poszkodowanych w wypadkach, szukających fachowej porady ekspertów od odszkodowań. Zapraszamy Państwa do zadawania pytań na łamach magazynu. Wszystkie pytania prosimy kierować na adres kontakt@odzyskaj.info. Zapraszamy do współpracy wszystkie kancelarie odszko- dowawcze, którym szerzenie informacji i wiedzy o odszkodo- waniach leży na sercu. Mamy nadzieję, iż porady opu- blikowane na łamach magazy- nu pomogą Państwu skutecz- nie walczyć o własne prawa po wypadku. Kontakt do wydawcy: Odzyskaj.info kontakt@odzyskaj.info kom. 534-704-904 SPIS TRESCI UBEZPIECZENIA patronem działu jest portal Z polisą na wakacjach Koszty pomocy i pielęgnacji Ubezpieczenie mieszkania lub domu krok po kroku Prawo w działaniu Wpływ orzeczenia skazaującego za popełnienieniu zbrodni lub występku Wypadek samochodowy? kolizja drogowa? No to mamy problem
4 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 NAJCZĘSTSZE PROBLEMY ZWIĄZANE Z LIKWIDACJĄ SZKÓD OSOBOWYCH W związku z tym, że nieste- ty dość powszechnie spo- tykanym działaniem ubez- pieczycieli jest zaniżanie należnych poszkodowa- nym świadczeń, warto jest bliżej omówić przypadki takiego działania oraz możliwości ewentualnej weryfikacji stanowiska ubezpieczyciela mające na celu uzyskanie świadczeń we właściwej wysokości. Mając do czynienia z tzw. szkodami osobowymi, tj. szkodami obejmujący- mi roszczenia z tytułu utraty zdrowia oraz związane z tym roszczenia o zwrot kosztów leczenia i kosztów dojazdów do placówek medycznych, jak również roszczenia odszkodowawcze w zakresie kosztów opieki nad poszkodowanym. Oczywiście, z ww. szkodami mogą wiązać się również dalej idące roszczenia, jak choćby roszczenie o rentę odszko- dowawczą z tytułu utraty zdolności do pracy, jednakże niniejsze opracowanie, ze względu na swoją krótką formę, skupi się na tych roszczeniach, które występują najczęściej i w ramach których najczę- ściej dochodzi na zaniżania świadczeń przez ubezpieczycieli. I tak, poczynając od często głównego roszczenia z tytułu doznanego rozstroju zdrowia, należy wskazać, iż może on przybrać zasadniczo dwie formy – roz- strój zdrowia fizycznego oraz rozstrój zdrowia psychicznego jako następstwa wypadku. Zadośćuczynienie Zanim przystąpimy do szczegółowe- go omówienia kwestii zadośćuczynienia, koniecznym jest przywołanie podstawy prawnej takiego roszczenia, jaką jest przepis art. 445 § 1 k.c., zgodnie z którym w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym [uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia – przyp. au- tora] sąd może przyznać poszkodowane- mu odpowied- nią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W tym zakresie punktem wyjścia do oceny stopnia krzywdy, a co za tym idzie należnego zadośćuczynienia, jest konieczność uwzględnienia czynników obiektywnych w postaci czasu trwania oraz stopnia intensywności cierpień fizycznych i psychicznych, nieodwra- calności skutków urazu (kalectwo, oszpecenie), rodzaju wykonywanej pracy, szans na przyszłość, wieku poszkodowanego, a także czynniki su- biektywne, jak poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową itp. (por. uchwałę pełnego składu Izby Cywilnej SN z 8.12.1973r., III CZP 37/73, OSNCP Nr 9/1974, poz. 145, oraz wyrok z 30.1.2004r., I CK 131/03, OSNC Nr 2/2005, poz. 40). Z kolei zaś praktyka odszkodo- wawcza i  sądowa pokazuje, że bardziej wymiernym, choć, co należy podkreślić, nie automatycznym ani nie wyłącznym czynnikiem pozwalającym na najbardziej właściwe ustalenie wysokości zadość- uczynienia, jest dokonanie oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu, co może nastą- pić zarówno względem zdrowia fizycz- nego, jak i zdrowia psychicznego osoby poszkodowanej. Jak wskazał Sąd Najwyższy w  po- stanowieniu z dnia 5 maja 2005r. sygn. akt V KK 413/04, „przy ustalaniu „od- powiedniego” zadośćuczynienia sąd może posługiwać się posiłkowo kryte- riami przewidzianymi do innych celów. Tak więc dopuszczalne było ustalenie wysokości zadośćuczynienia za pozba- wienie wolności przez odniesienie do jego okresu i  średniego wynagrodzenia z chwili orzekania. Podobnie dopusz- czalne było oparcie wysokości zadość- uczynienia za uszkodzenie ciała stosując posiłkowo zasady ustalania wysokości świadczeń z tytułu wypadków przy pracy. Nie było to jednak niezbędne bo rów- nież jest dopuszczalne, i praktykowane, posługiwanie się regułami stosowanymi przy ustalaniu odszkodowania z  tytu- łu ubezpieczenia od nieszczęśliwych wypadków”. Takie stanowisko znajduje oparcie również w  literaturze przedmiotu (tak m.in. K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. T. 1, Wyd. 6, Warsza- wa 2011). Zatem, korzystając z możliwości odwoływania się w sposób odpowiedni do pozaustawowych przesłanek ustala- nia wysokości zadośćuczynienia (przepis NAJCZĘSTSZEPROBLEMYZWIĄZANEZLIKWIDACJĄSZKÓDOSOBOWYCH czytaj dalej
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 5 art. 445 § 1 k.c. mówi jedynie o „odpowiedniej sumie tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”), warto prześledzić dorobek orzecznictwa sądowego w sprawach szkód osobowych w celu ustalenia przedziału, w  jakim kształtują się kwoty za- dośćuczynień przyznawanych w kontekście określo- nego stopnia uszczerbku na zdrowiu. Procentowy uszczerbek na zdrowiu a  wysokość zadośćuczynienia Przykładowo wskazać należy, że zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 29 marca 2012r. sygn. akt I A Ca 228/12 z tytułu uszczerbku na zdrowiu w wysokości 12% poszkodo- wanemu przyznane zostało zadośćuczynienie w kwo- cie 50.000 zł (4.166,66 zł za każdy 1% uszczerbku na zdrowiu), natomiast zgodnie z wyrokiem Sądu Ape- lacyjnego w Poznaniu z dnia 21 lutego 2007r., sygn. akt I ACa 1146/06, w przypadku 80% uszczerbku na zdrowiu kwotą odpowiednią jako zadośćuczynienie będzie kwota 400.000 zł, zatem w ocenie Sądu de facto odpowiednią sumą byłaby kwota 5.000 zł za każdy 1% uszczerbku na zdrowiu. Należy również zaznaczyć, że wyrokiem Sądu Naj- wyższego - Izba Cywilna z dnia 4 listopada 2010r. IV CSK 126/10 wysokość należnego powodowi zadość- uczynienia, który doznał 27,5% uszczerbku na zdrowiu, ustalona została na kwotę aż 150.000 zł (5.454,55 zł za każdy 1% uszczerbku na zdrowiu), przy czym Sąd Najwyższy zaznaczył jednocześnie, że kwota 50.000  zł przy uszczerbku na zdrowiu poszkodowa- nego w takim rozmiarze jest kwotą rażąco zaniżoną. Mając powyższe na uwadze, wskazać należy, iż w  zakresie należnego zadośćuczynienia ubezpieczyciele dążą do ogranicze- nia swojej odpowiedzialności poprzez z jednej strony zaniżanie stwierdzonego u  poszkodowanego stopnia uszczerbku na zdrowiu, przyjmując często stopień tego uszczerbku w sposób arbitralny, bądź zupełnie pomijając ten element (ostatnio można zaobserwo- wać wręcz uporczywe uchylanie się ubezpieczycieli od zlecania lekarzom orzecznikom sporządzania opinii w tym zakresie), po drugie zaś, ograniczając wysokość zadośćuczynienia w przelicze- niu na każdy 1% takiego uszczerbku (tu również ubezpieczyciele oficjalnie nie posługują się takim przelicznikiem, choć nie można mieć wątpliwości co do tego, że prowadzący sprawę likwidator musi przynajmniej w pewnym stopniu kierować się tymi wartościami perzy wydawaniu decyzji). W świetle powyższego, obrona osoby poszkodowanej przed działaniem zakładu ubezpieczeń zaniżającym wysokość należ- nego do wypłaty zadośćuczynienia powinna polegać w pierwszej kolejności na dążeniu do ustalenia właściwego stopnia doznanego uszczerbku na zdrowiu (pomóc mogą w tym zakresie, przynajmniej orientacyjnie, tabele uszczerbku stosowane przez ubezpieczycieli w  zakresie ubezpieczeń NNW), w dalszej zaś kolejności na po- równaniu danego przypadku ze sprawami podobnymi, w których zapadły orzeczenia sądowe przyznające poszkodowanym określo- ne kwoty tytułem zadośćuczynienia. Przechodząc do omówienia materialnych szkód związanych z  doznaną krzywdą, warto również na wstępie wskazać podstawę prawną tych roszczeń, którą jest przepis art. 361 k.c. Zgodnie bowiem z dyspozycją ww. przepisu: § 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z  którego szkoda wynikła. § 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu usta- NAJCZĘSTSZEPROBLEMYZWIĄZANEZLIKWIDACJĄSZKÓDOSOBOWYCH Klienci zgłaszają się do nas z prośbą o pomoc w  uzy- skaniu odszkodowania z  uwagi na problemy jakie napotykają w kontakcie z  ubezpieczycielem. Wśród najczęstszych przypadków wymienić należy bezza- sadne uznawanie szkody całkowitej na samochodach poszkodowanych, zaniżanie wartości kosztów naprawy pojazdów i  odmowa wy- płaty kosztów holowania. Niniejszy temat postaramy się opisać w  kolejnym artykule dla Magazynu Od- zyskaj.info. Zapraszam do lektury niniejszego artykułu, który dotyczy problemów li- kwidacji szkód osobowych. EKSPERCI ODZYSKAJ.INFO Tomasz Socha CampterOdszkodowania www.campter.pl czytaj dalej
6 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 wy lub postanowienia umowy, napra- wienie szkody obejmuje straty, które po- szkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Koszty leczenia po wypadku I tak, elementem szkody często związanym z doznanym rozstrojem zdrowia, są koszty leczenia poniesione przez poszkodowanego. O  ile zasadni- czo często nie ma większego problemu z uzyskaniem odszkodowania np. za udokumentowane poniesione koszty zakupu leków, czy też np. sprzętu orto- pedycznego (kule, kołnierze, gorsety itp.), o tyle problemy mogą pojawić się wtedy, gdy poszkodowany domaga się zwrotu kosztów leczenia, które mógłby poten- cjalnie odbyć nieodpłatnie w ramach świadczeń NFZ. W tym przypadku najczęstszym stanowiskiem ubezpieczycieli jest od- mowa wypłaty odszkodowania z  po- wołaniem np. na przepis art. 361 § 1 k.c. (brak normalnego następstwa wypadku) bądź też na przepis art. 16 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK, zgodnie z którym w razie zaistnie- nia zdarzenia objętego ubezpieczeniem obowiązkowym, o którym mowa w art. 4 pkt 1-3, osoba uczestnicząca w nim, z  uwzględnieniem ust. 2, jest obowiąza- na do zapobieżenia, w miarę możliwości, zwiększeniu się szkody. Powyższa praktyka jest jednakże błędna, gdy stosowana jest w sposób automatyczny i nie odnoszący się do okoliczności konkretnego przypadku. Warto jest bowiem w tym zakre- sie przywołać stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13.12.2007r. sygn. akt I CSK 384/07, zgodnie z którym „przepis art. 444 § 1 zd. 2 k.c. ani nie warunkuje uwzględnienia przewidzianego nim żądania od istnie- nia potencjalnej możliwości pokrycia kosztów leczenia ze środków publicz- nych, ani tym bardziej nie uzależnia jego uwzględnienia od wykazania przez po- szkodowanego negatywnej okoliczności, a mianowicie, że koszty leczenia nie zo- staną opłacone ze środków publicznych. Uprawnienia poszkodowanego żądania wyłożenia z góry przez zobowiązanego sumy potrzebnej na koszty leczenia nie pozbawia poszkodowanego okolicz- ność, że jest on osobą uprawnioną do korzystania z systemu finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych, jeżeli tylko zostanie wyka- zane, że celowe jest stosowanie takich metod leczenia, zabiegów lub środków leczniczych, które nie wchodzą w zakres świadczeń objętych finansowaniem ze środków publicznych”. Wobec powyższego, stanowisko ubez- pieczycieli bezwzględnie odmawiające zwrotu wszelkich kosztów poniesionych na leczenie prywatne, które mogłoby zostać objęte leczeniem w ramach NFZ, uznać należy za nieprawidłowe i  wyma- gające indywidualnej weryfikacji w spra- wach, w których podejmowanie leczenia w  ramach NFZ byłoby niecelowe bądź nadmiernie utrudnione (brak dostępu do określonych specjalistów, długi okresu oczekiwania na wizyty i zabiegi itp.). Warto jednakże podejmując decyzję o le- czeniu prywatnym postarać się uzyskać np. zaświadczenie lekarskie o  długości oczekiwania na zabiegi, bądź o niedo- stępności niektórych form zabiegów, czy też konsultacji określonych specjalistów. Koszty dojazdów na leczenie Z leczeniem często związana jest także konieczność odbywania wizyt i  dojazdów do placówek medycznych, co również stanowi element szkody i  podlega co do zasady rozliczeniu przez ubezpieczyciela. W tym przypadku z kolei najczęst- szym działaniem zmierzającym do obniżenia przez ubezpieczycieli swojej odpowiedzialności gwarancyjnej, jest po pierwsze zaniżanie branej pod uwagę ilości przejechanych przez poszko- dowanego kilometrów, po drugie zaś przyjmowanie zaniżonej stawki za każdy tak przejechany kilometr, np. poprzez obliczanie wysokości odszkodowania wyłącznie w  oparciu o koszt zużytego paliwa. O ile w tym pierwszym zakresie (ilości przejechanych kilometrów) nie trzeba dokonywać głębszej analizy prawnej i  wystarczy wskazać, że skuteczną obro- ną powinno być właściwe udokumen- towanie tych przejazdów poprzez np. posiadanie pełnej dokumentacji z wizyt lekarskich, o tyle w kwestii przyjęcia wła- ściwej stawki odszkodowania za każdy przejechany kilometr warto podeprzeć się dorobkiem orzecznictwa. Tu z pomocą przychodzi m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z  dnia 30.11.2012r. sygn. akt III APa 26/12 (wy- dany w ramach postępowania odwoław- czego od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 15.02.2012r. sygn. akt IX P 98/09), w  którym stwierdzono, iż jeżeli „ścisłe udowodnienie roszcze- nia z tytułu zwrotu kosztów dojazdów - w  myśl reguł procesowych - nie jest możliwe, prawidłowym jest zastosowa- nie w tej mierze przepisu art. 322 k.p.c. i przyjęcie metodyki liczenia poprzez ustalenie kosztów dojazdów wg. stawek wskazanych w  rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002r. w  sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosz- tów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i  motorowerów nie będących własno- ścią pracodawcy (DZ. U. nr 27, poz. 271, ze zm.)”. NAJCZĘSTSZEPROBLEMYZWIĄZANEZLIKWIDACJĄSZKÓDOSOBOWYCH czytaj dalej
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 7 Zatem taka metoda obliczania kosztów dojazdów jest jak najbardziej uzasadniona, przy czym warto jedynie wskazać, iż znajdzie ona zastosowa- nie jedynie wtedy, gdy dochodzone są koszty dojazdów inne niż ściśle odpłatne, jak np. przejazdy komunikacją publiczną bądź taksówką – w tych przypadkach roszczenie odszkodowawcze powinno objąć rzeczywiście poniesione z tego tytułu koszty, czyli kwoty objęte rachun- kami za przejazd. Koszty opieki sprawowanej nad poszkodowanym Na koniec warto omówić kwestię od- szkodowania za koszty opieki sprawowa- nej nad poszkodowanym. I tu znów należy wskazać, że w  przy- padku poniesienia udokumentowanych kosztów opieki np. świadczonej przez podmioty zajmujące się tym profesjo- nalnie (pielęgniarki, pracownicy instytucji społecznych itp.), to właśnie te udoku- mentowane koszty powinny zostać przedstawione do rozliczenia przez ubezpieczyciela. Jeżeli zaś opiekę nad poszkodowa- nym sprawowały inne osoby (małżon- kowie, rodzice, dzieci, przyjaciele itd.), to również i w tym zakresie poszkodowa- nemu służy prawo domagania się zwrotu kosztów takiej opieki. W tym miejscu wskazać należy bowiem, że korzystanie z pomocy innej osoby i  związane z tym koszty stanowią koszty leczenia w rozumieniu art. 444 §  1 k.c., a  legitymacja czynna w zakresie żądania zwrotu tych kosztów przysługuje poszkodowanemu, niezależnie od tego, kto sprawuje nad nim opiekę (tak m.in. wyrok SN z 15.02.2007r., II CSK 474/06). Ponadto, prawo poszkodowanego do ekwiwalentu z tytułu zwiększonych po- trzeb, polegających na konieczności ko- rzystania z opieki osób trzecich, nie jest uzależnione od wykazania że poszko- dowany efektywnie wydał odpowiednie kwoty na koszty opieki, w szczególności wówczas, gdy nad poszkodowanym opiekę sprawowali jego domownicy (G. Bieniek: Komentarz do Kodeksu cywil- nego, Księga trzecia, Zobowiązania Tom NAJCZĘSTSZEPROBLEMYZWIĄZANEZLIKWIDACJĄSZKÓDOSOBOWYCH czytaj dalej
8 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 I, wyd. 6, Wyd. Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2003, s. 425). Mając powyższe na uwadze, koniecznym jest ustalenie, w jakiej wysokości zwrot tych kosztów poszko- dowanemu przysługuje. Tu również z pomocą przychodzi nam orzecznictwo, wśród którego możemy odnaleźć m.in. stanowisko Sądu Apelacyjnego w Łodzi zawarte w  wyroku z dnia 27.02.2013r. sygn. akt I ACa 1199/12, który stwierdził za Sądem Okręgowym w Łodzi (wyrok z dnia 27.06.2012r. sygn. akt II C 769/10), że ustalając wysokość stawki godzinowej zwrotu kosztów opieki sprawowanej przez osoby trzecie słusznym i prawi- dłowym jest posłużenie się przez Sąd tabelami stawek wynagrodzenia opie- kunów społecznych za jedną godzinę pracy, przy czym również brak jest podstaw do posługiwania się w tym zakresie stawkami netto. Rolą zatem poszkodowanego w  zakresie dochodzenia ww. roszczeń, byłoby ustalenie, jakie stawki wyna- grodzenia godzinowego funkcjonują na obszarze jego zamieszkania, a po drugie, w miarę możliwości, pozyskanie opinii lekarskiej odnośnie uzasadnio- nego i koniecznego wymiaru dobowe- go takiej opieki oraz czasu jej trwania, gdyż i w tym zakresie spotkać można się powszechnie z zaniżaniem przez ubezpieczycieli tych wartości i to czę- sto bez jakiegokolwiek uzasadnienia czy też poparcia jakimkolwiek materia- łem dowodowym. Przedmiot niniejszego artykułu jest oczywiście szerszy niż da się to ująć w tak krótkim opracowaniu, w związku z czym wszystkich zainteresowanych niniejszym tematem zapraszam zatem do sięgnięcia po fachową literaturę oraz dość bogate orzecznictwa sądo- we, w  tym w szczególności dorobek orzeczniczy Sądu Najwyższego. Tomasz Socha Campter Odszkodowania www.campter.pl PRZYCZYNIANIE SIĘ A WSPÓŁWINA Omawiając kwestię współ- winy w wyrządzeniu szkody oraz przyczynienia się do powstania szkody lub zwięk- szenia jej rozmiarów, w pierw- szej kolejności koniecznym jest przytoczenie przepisów Kodeksu cywilnego (dalej k.c.) regulujących te dwie instytucje prawne. I tak, zgodnie z przepisem art. 362 k.c., jeżeli poszkodowa- ny przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obo- wiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a  zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Z kolei zaś przepis art. 441 k.c. stanowi, że: § 1. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwo- lonym, ich odpowiedzialność jest solidarna. § 2. Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób, ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części za- leżnie od okoliczności, a zwłasz- cza od winy danej osoby oraz od stopnia, w  jakim przyczyniła się do powstania szkody. § 3. Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku winy, ma zwrotne rosz- czenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy sprawcy. NAJCZĘSTSZEPROBLEMYZWIĄZANEZLIKWIDACJĄSZKÓDOSOBOWYCH czytaj dalej
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 9 Mając powyższe na uwadze, należy również w ramach wstępu zaznaczyć, iż przyczynienie się oraz współwina w  powstaniu szkody dość istotnie się od siebie róż- nią, regulując zasadniczo dwie różne sytuacje prawne. W  związku z tym, w celu najbardziej klarownego omówie- nia przedmiotu niniejszego opracowania, zasadnym jest przedstawienie każdej z tych instytucji z osobna. Przyczynienie do powstania szkody Jeżeli chodzi o przyczynienie się do powstania szkody, to już z samego brzmienia przepisu art. 362 k.c. wynika, że podmiotem, który do powstania szkody może się przyczy- nić, jest poszkodowany. Przyczynienie się polega w praktyce na przypisaniu poszkodowanemu takiego działania lub zaniechania, które poddanie ocenie prawnej uznać należy za niepra- widłowe, a zarazem wpływające bądź to na powstanie szkody, bądź też na jej rozmiar. Można zatem powiedzieć, że przyczynienie się do powstania szkody jest wynikiem „zawinionego” działania lub zaniechania ze strony poszko- dowanego (co do kwestii „winy” przy przyczynieniu się mowa będzie w dalszej części artykułu). Z sytuacją przyczynienia w zakresie powstania szkody mamy przykładowo do czynienia w przypadku wtargnię- cia poszkodowanego na drogę w miejscu niedozwolo- nym, czego skutkiem jest potrącenie przez poruszający się po drodze pojazd. Należy jednak zaznaczyć, że o  przyczynieniu będzie można w takiej sytuacji mówić jedynie wtedy, gdy stwierdzona zostanie, choć w najmniej- szym stopniu, również wina kierującego pojazdem, który np. nie zachował należytej prędkości lub też wymaganej ostrożności (np. w związku z warunkami pogodowymi). Ustalenie bowiem wyłącznej odpowiedzialności poszko- dowanego za wypadek oznaczałoby zarazem brak od- powiedzialności kierującego pojazdem, a co za tym idzie, również jego ubezpieczyciela w zakresie OC. Z kolei przyczynienie się do zwiększenia rozmiarów szkody ma miejsce przykładowo wtedy, gdy poszkodo- wany, będący pasażerem samochodu, odbywał podróż bez dopełnienia obowiązku posiadania zapiętych pasów bezpieczeństwa, a co z kolei zostałoby potwierdzone jako przyczyna odniesienia większych obrażeń w trakcie wypadku. W tym miejscu należy powrócić do zasygnalizowanej powyżej kwestii „winy” po stronie poszkodowanego jako przesłanki skutkującej możliwością przypisania przy- czynienia się do powstania szkody lub zwiększenia jej rozmiarów. Otóż, o ile omawiany przepis art. 361 k.c. literalnie posłu- guje się pojęciem „winy” obu stron, o tyle już utrwalona praktyka sądowa i poglądy przedstawicieli nauki prawa stoją na stanowisku, iż przyczynienie się poszkodowa- nego będzie uzasadniało, co do zasady, konieczność STATYTYKA WYPADKÓW W POLSCE PRZYCZYNIANIE SIĘ A WSPÓŁWINA mazowieckie podlaskie lubelskie małopolskie śląskie łódzkie świętokrzyskie opolskie dolnośląskie lubelskie wielkopolskie kujawsko-pomorskie zachodnio-pomorskie pomorskie warmińsko-mazurkrskie podkarpackie 5190 6339 655 5130 6148 712 847 1125 146 816 1006 152 845 1113 108 823 1086 122 2294 3098 341 2948 3948 258 1725 2338 168 1647 2098 179 1574 2017 197 1516 1855 179 1820 2288 256 1798 2250 252 1961 2571 202 2104 2620 224 2660 3406 198 2910 3711 222 4157 5226 320 4363 5231 322 5015 6132 325 5031 6111 347 4003 5046 225 4364 5425 312 2930 3624 343 2996 3663 405 1485 1802 151 1544 1885 170 1490 1799 228 1336 1463 234 836 1028 107 836 1001 99 2010r. 2011r. liczba wypadków ranni zabici czytaj dalej
10 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 PRZYCZYNIANIE SIĘ A WSPÓŁWINA zmniejszenia odszkodowania wszędzie tam, gdzie poszkodowany mimo braku winy (małoletni, niepoczytalny) zachował się obiektywnie nieprawidłowo (tak m.in. K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. T. 1, Wyd. 6, Warszawa 2011, jak również uchw. SN(7) z 20.9.1975r., III CZP 8/75, OSNCPiUS 1976, nr 7, poz. 151; wyr. SA w Katowicach z 7.5.2008r., I ACa 199/08, OSA 2008, nr 4, poz. 1; wyr. SN z 29.10.2008r., IV CSK 228/08, OSNC 2009, nr C, poz. 66). Zatem, o przyczynieniu się poszko- dowanego może być mowa również w  sytuacjach, gdy z przyczyn formalnych (gdy poszkodowanymi są wskazani powyżej małoletni poniżej 13. roku życia lub osoby niepoczytalne) przypisanie „winy” nie jest możliwe, jednak zachowa- nie takich poszkodowanych jest na tyle nieprawidłowe, że zwolnienie ich z odpo- wiedzialności, przynajmniej częściowej, za powstanie szkody lub za zwiększenie jej rozmiarów, kłóciłoby się ze sprawiedli- wościową funkcją prawa. Współodpowiedzialności/ współwina za powstanie szkody Inną kwestią jest sprawa ustalenia współodpowiedzialności (współwiny) za powstanie szkody. Ta instytucja charakteryzuje się tym, że w przeciwieństwie do przyczynienia się odpowiedzialność za szkodę roz- kłada się na kilka podmiotów, z których jednak żaden nie jest poszkodowanym (choć oczywiście możliwe są sytuacje, gdy przy jednej szkodzie zajdzie zarów- no współwina, jak i przyczynienie się – np. gdy mamy do czynienia z wypad- kiem, za który winę ponoszą kierowcy obu pojazdów, a poszkodowanym jest pasażer jednego z nich, który podróżo- wał bez zapiętych pasów). Szczególna regulacja przepisu art. 441 k.c. dotycząca wspólnej odpowie- dzialności kilku osób za szkodę ma na celu przede wszystkim zwiększenie ochrony poszkodowanego, tak aby nie ponosił on, poza oczywiście negatywny- mi skutkami samej szkody, dodatkowych trudności z  dążeniem do jej naprawienia, związanych np. z niemożliwością lub dłu- gotrwałością procesu ustalania stopnia winy każdego ze sprawców. W takim przypadku zachodzi bowiem solidarna odpowiedzialność sprawców, która, zgodnie z przepisem art. 366 k.c., polega na tym, że: § 1. Kilku dłużników może być zobowią- zanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z  nich lub od każdego z osobna, a zaspo- kojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidar- ność dłużników). § 2. Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. W praktyce oznacza to, że poszko- dowany ze swoim roszczeniem odszko- dowawczym może zwrócić się tak do wszystkich sprawców jednocześnie, jak i do każdego z nich z osobna, a każdy ze sprawców zobowiązany jest naprawić szkodę w całości (tzn. do naprawić ją w  pełni, nie może bowiem zajść taka sy- tuacja, aby poszkodowany uzyskał kilku- krotność odszkodowania od wszystkich sprawców łącznie), po czym sprawca ten dopiero uzyska prawo regresu wzglę- dem pozostałych współsprawców. Powyższa sytuacja może mieć przy- kładowo miejsce wtedy, gdy stwierdzone zostanie, że do powstania wypadku doszło w wyniku zawinionego działania dwóch lub więcej kierowców, jednak każ- dy z nich kwestionuje wysokość swojej winy. W takim przypadku spór między tymi sprawcami nie powinien nieść ne- gatywnych konsekwencji dla poszkodo- wanego, który np. może zażądać wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela jednego z tych kierowców (zapewne byłby to ubezpieczyciel kierowcy pono- szącego najbardziej ewidentną winę), a  dopiero po naprawieniu takiej szkody ubezpieczyciel ten mógłby żądać od po- zostałych kierowców lub ich ubezpieczy- cieli zwrotu części wypłaconego odszko- dowania w proporcji finalnie ustalonej winy tych pozostałych sprawców. W ramach wyjaśnienia warto również wskazać, że odpowiedzialność solidar- na różni się od odpowiedzialności in solidum (tzw. solidarności nieprawidło- wej lub niewłaściwej), która polega na tym, że dwa lub więcej podmiotów jest zobowiązanych do naprawienia szkody, czytaj dalej
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 11 DOCHODZENIE ZADOŚĆUCZYNIENIA PO ŚMIERCI BLSKIEJ OSOBY W PRZYPADKU ZDARZEŃ SPRZED 03.08.2008r. Nowelizacja Kodeku cywilnego z 30 maja 2008 roku (Dz.U. z 2008 roku, nr 116, poz. 73) zaowocowała pewnymi trudnościami w kwestii dochodzenia za- dośćuczynienia po śmierci bliskiej osoby w przypad- ku zdarzeń, które miały miejsce przed datą jej wejścia w życie (tj. 03.08.2008). Nie wprowadzała ona bowiem przepisów przejściowych, które dawałyby podstawę do dochodzenia owego roszczenia w oparciu o  nowe rozwiązania prawne. Naprzeciw potrzebie uregulowania tejże kwestii wyszedł Sąd Najwyższy, który w  uchwale z dnia 22 październi- ka 2010 roku (sygn. III CZP 76/10) stwierdził, że najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na pod- stawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008r. Warto w tym miejscu przytoczyć brzmienie wymienionych w uchwale przepisów: Art. 448. W razie naruszenia dobra osobiste- go sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadość- uczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społecz- ny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis art. 445 § 3 sto- suje się. Art. 24. § 1. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W  razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby oso- ba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczegól- ności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pienięż- nej na wskazany cel społeczny. § 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szko- da majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych. § 3. Przepisy powyższe nie uchybiają DOCHODZENIEZADOŚĆUCZYNIENIAPOŚMIERCIBLISKIEJOSOBY przy czym źródłem odpowiedzialności każdego z  tych podmiotów jest inna podstawa prawna niż współwina za spowodowanie szkody. Najbardziej jaskrawym przykładem jest tu odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń w  zakresie ubezpieczenia OC za szkodę wyrządzoną przez objętego tym ubezpieczeniem kierowcę – poszkodowany może bowiem żądać naprawienia szkody według własnego wyboru bezpośrednio od kierowcy (odpowiedzialnego z tytułu czynu niedozwolo- nego) lub też od jego ubezpieczyciela (którego odpowiedzialność ma charakter gwarancyjny, gdyż wynika z zawartej ze sprawcą szkody umo- wy ubezpieczenia), a spełnienie tego roszczenia przez każdego z nich zwalnia drugiego z odpo- wiedzialności wobec poszkodowanego. Przedmiot niniejszego artykułu jest oczywiście szerszy niż da się to ująć w tak krótkim opracowa- niu, a praktyka pokazuje, że właściwa interpretacja przepisów i ich prawidłowe zastosowanie mogą w indywidualnie określonych sprawach stwarzać określone trudności. Wszystkich zainteresowanych niniejszym tematem zapraszam zatem do sięgnięcia po fachową literaturę oraz dość bogate orzecznictwa sądowe, w tym w szczególności dorobek orzecz- niczy Sądu Najwyższego. Tomasz Socha Campter Odszkodowania www.campter.pl Zgodnie z raportem Kancelarie odszkodowaw- cze z perspektywy Rzecznika Ubezpieczonych, kancelarie odszkodowawcze odgrywają poważną rolę w przebiegu procesu likwidacji szkody oraz reprezentacji interesów osób poszkodowanych. KANCELARIE ODSZKODOWAWCZE NA POLSKIM RYNKU 40%szkódzgłoszonychdo ubezpieczycielibyło obsługiwanychprzez firmyodszkodowawcze czytaj dalej
12 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 DOCHODZENIEZADOŚĆUCZYNIENIAPOŚMIERCIBLISKIEJOSOBY uprawnieniom przewidzianym w  innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym. W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy powołując się na powyższe przepisy stwierdził: (...) katalog dóbr osobistych określony w art. 23 k.c. ma charakter otwarty. W orzecznictwie i w piśmiennictwie przyjmuje się zgodnie, że ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c. objęte są wszelkie dobra osobiste rozumiane jako pewne wartości niematerialne związane z istnieniem i funkcjonowaniem pod- miotów prawa cywilnego, które w życiu społecznym są uznawane za doniosłe i  zasługujące z tego względu na ochronę. W judykaturze uznano, że do katalogu dóbr osobistych należy np. prawo do intymności i prywatności, płeć człowieka, prawo do planowania rodziny, tradycja rodzinna, pamięć o osobie zmarłej. Trudno byłoby znaleźć argumenty sprze- ciwiające się zaliczeniu do tego katalogu także więzi rodzinnych. Więzi te stanowią fundament prawidłowego funkcjonowa- nia rodziny i podlegają ochronie prawnej (art. 18 i 71 Konstytucji RP, art. 23 k.r.o.). Skoro dobrem osobistym w  rozumie- niu art. 23 k.c. jest kult pamięci osoby zmarłej, to – a fortiori – może nim być także więź miedzy osobami żyjącymi. Nie ma zatem przeszkód do uznania, że szczególna więź emocjonalna między członkami rodziny pozostaje pod ochro- ną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c. Ponadto Sąd Najwyższy wskazał podob- ne stanowisko judykatury, wyrażone we wcześniejszym wyroku Sądu Apelacyj- nego w Gdańsku, który w uzasadnieniu wyroku z dnia 23 września 2005r., I ACa 554/05 (nie publ.) stwierdził, że szczególna więź rodziców z dzieckiem, przysługująca zarówno dziecku, jak i  rodzicom w prawidłowo funkcjonującej rodzinie, zasługuje na status dobra oso- bistego, podlegającego ochronie przewi- dzianej w art. 24 § 1 k.c. Warto nadmienić, że uchwała ta budziła pewne spory, gdyż pojawiały się głosy, że roszczenie o zadośćuczynienie po śmierci bliskiej osoby nie przysługu- je w  przypadku zdarzeń, które miały miejsce przed wspomnianą nowelizacją k.c. Sąd Najwyższy niedawno jednak potwierdził swoje stanowisko w uchwale z dnia 13 lipca 2011r. (sygn. akt III CZP 32/11) stwierdzając, że sąd może przy- znać najbliższemu członkowi rodziny zmarłego zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 w związku z art 24 § 1 k.c., także wtedy, gdy śmierć nastąpiła przed dniem 3 sierpnia 2008r. wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia. Wobec powyższego właściwym wydaje się wniosek, że linia orzecznicza polskich sądów zmierzać będzie w tym właśnie kierunku. Tomasz Socha Campter Odszkodowania www.campter.pl Stosowne odszkodowanie art. 446. § 3. Sąd może ponadto przy- znać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życio- wej. Zadośćuczynienie Art. 446. § 4. Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadość- uczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie po śmierci bliskiej osoby FAKTY Zostało wprowadzone do kodeksu cywilnego wraz z nowelizacją ustawy z dnia 30  maja 2008 roku.
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 13 KOSZTY POMOCY I PIELĘGNACJI Koszty opieki i pomocy szacowane winny być stosownie do czasochłonności oraz jakości czynności wykonywanych na rzecz poszkodowanego. KOSZTY POMOCY I PIELĘGNACJI Jeśli skutkiem wypadku poszkodowany wymaga opieki na poziomie pielęgniarskim, to odszkodowanie w zakresie kosz- tów tej opieki winno odpowiadać wynagrodzeniu za godzinę pracy osoby z takimi kwalifikacjami (koszt prywatnej opieki pielęgniarskiej: 20 – 30 zł/godz.). Zakres takiej opieki obejmuje świadczenia zapobiegawcze, diagnostyczne, lecznicze i rehabi- litacyjne w tym m.in: • pielęgnację skóry i błon śluzowych z  zastosowaniem środ- ków farmaceutycznych i materiałów medycznych, • wykonywanie testów diagnostycznych • ustalanie diety i dobór technik karmienia • wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna • zmiana opatrunków • wykonywanie iniekcji, inhalacji, cewnikowania • doraźne podawanie tlenu • prowadzenie rehabilitacji przyłóżkowej w celu zapobiega- nia powikłaniom wynikającym z unieruchomienia • toaleta ciała • prowadzenie usprawniania ruchowego (np. sadzanie, pioni- zacja, nauka chodzenia). W sytuacji, gdy poszkodowany po wypadku wymaga pomocy w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych: • gospodarczych (zakupy, przygotowywanie posiłków lub dostarczanie ich z punktu gastronomicznego, sprzątanie bez generalnych porządków, realizacja recept, wynoszenie nieczystości itp), • pielęgnacyjnych (mycie, kąpanie, czesanie, golenie, ubiera- nie, pomoc w czynnościach fizjologicznych, zmiana bieli- zny osobistej i pościelowej, ubieranie, karmienie zwykłe • oraz w miarę możliwości zapewnienia kontaktów z otocze- niem jako wartość pomocy przyjmuje się zwykle stawkę godzinową stosowaną przez MOPS dla pracy opiekunki społecznej (MOPS Lublin – 12 zł/godz). Z racji różnicy w kosztach wymienionych usług w zależności od sytuacji jednostkowej poszkodowanego wskazany jest rozdział godzinowy między opiekę pielęgniarską a pomoc w zaspokaja- niu codziennych potrzeb. W większości przypadków poszkodowani nie wymagają całego zakresu wymienionej pomocy, jednak często ich stan w okresie kilku czy kilkunastu dni bezpośrednio po wypadku (dolegliwo- ści bólowe, ograniczenie ruchomości, wymóg oszczędnego try- bu życia czy stres związany z przebytym wypadkiem) wymaga wsparcia ze strony innych osób. Wówczas koszt takiej pomocy należy odpowiednio wypośrodkować. Analizując kwestię kosztów opieki i  pomocy należy wziąć pod uwagę, że często jest ona świadczona przez bliskich i  nie  ma charakteru pieniężnego czyli nikt nie wystawia ra- chunku za jej świadczenie. Jednak z uwagi na to, że pomoc ta: • ma niewątpliwie swoją wartość, • wykracza poza zakres dotychczasowych relacji z poszko- dowanym, • niewątpliwie rodzi zobowiązanie niepieniężne (rewanż po- przez obdarowanie czy inny sposób odwzajemnienia jest naturalnym zachowaniem społecznym) nie można jej pominąć w procesie szacowania odszkodowania i likwidacji szkody. Wręcz przeciwnie – taki sposób pomocy ma walor dodany poprzez poczucie bezpieczeństwa i wsparcie psychiczne bliskich. W tym świetle odwiedziny u poszkodo- wanego również stanowią rodzaj pomocy (wyrok SN z dnia 1969.07.04 I  CR 116/69 OSNC 1970/5/82: Jak już nadmieniono, w art. 444 § 1 k.c. mowa jest o kosztach udzielenia poszkodo- wanemu pomocy. W grę może także wchodzić pomoc natury niemajątkowej, jak np. dodanie w cierpieniach otuchy.) Pomimo obiektywnej konieczności opieki i pomocy w  sy- tuacji powypadkowej, poszkodowany nie może lekceważyć obowiązku udowodnienia szkody w  tym zakresie (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 26 września 2007 roku, sygn. akt V Ca 1664/07, niepublikowany: W niniejszej sprawie szkodę w tym zakresie powódka wyceniła na 315,00 zł., kwota ta nie jest wysoka i wygórowana i rzeczywiście, biorąc pod uwagę zasady doświadczenia życiowego, może odpowiadać kwocie poniesionej na zapłatę osobom trzecim za opiekę nad powódką zwłaszcza, że jak ustalił Sąd Rejonowy powódka ta- kiej pomocy potrzebowała . Sąd Rejonowy jak słusznie podnosi skarżący dał wiarę tym wyjaśnieniom.) Dominika Janek Adiutor Centrum
14 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 TERMIN PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ ZA SZKODĘ ... TERMIN PRZEDAWIENIA ROSZCZEŃ ZA SZKODĘ WYNIKŁĄ Z PRZESTĘPSTWA A BRAK WYROKU SKAZUJĄCEGO Terminy przedawnienia roszczeń za szkodę wynikłą z przestępstwa a brak wyroku skazującego Ustalenie terminu przedawnienia roszczeń wynikających ze szkody po- wstałej na skutek popełnienia przestęp- stwa może w określonych przypadkach budzić pewne wątpliwości. Jak wskazuje artykuł 4421 § 2 Kodeksu cywilnego (KC) jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub wy- stępku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwu- dziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Źródłem tychże wątpliwości jest sytuacja, w której postępowanie karne przeciwko spraw- cy zostało umorzone (np. ze względu na jego śmierć). Naprzeciw tej kwestii wychodzi doktryna i  orzecznictwo są- dów. Wskazywane przezeń rozwiązania, pozwalają na ustalenie okresu w jakim poszkodowany może skutecznie docho- dzić swoich roszczeń. Należy zwrócić uwagę, że z przy- toczonego wyżej przepisu nie wynika konieczność skazania sprawcy za zbrod- nie lub występek. Sąd Najwyższy przyjął w  swej uchwale z dnia 21 listopada 1967r. (III PZP 34/67), że dla stwierdze- nia roszczenia o  naprawienie szkody nie jest konieczne imienne wskazanie sprawcy przestępstwa (dotyczy to odpowiedzialności za cudzy czyn, co wynika z  następującego stwierdzenia: wystarcza ustalenie, że sprawcą jest organ zakładu pracy albo którykolwiek z  jego pracowników bądź osoba, za której postępowanie zakład pracy jest odpowiedzialny). Ponadto w  uzasadnie- niu tejże uchwały czytamy: (…) nie stanowi przeszkody do uzna- nia przez sąd cywilny czynu sprawcy szkody za przestępstwo okoliczność, że nie został on przez sąd karny uznany za winnego przestępstwa. Wprawdzie przepisy prawa karnego decydują o tym, czy czyn albo zaniechanie sprawcy było zbrodnią lub występkiem, jednakże sąd cywilny w ramach swej właściwości czytaj dalej
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 15 kwalifikuje zachowanie się sprawcy szkody jako przestępstwo, jeżeli jest to potrzebne do rozstrzygnięcia sprawy cywilnej (…). Co więcej (…) sąd cywilny może ustalić istnienie zbrodni lub wy- stępku w każdym wypadku, chociaż postępowanie karne nie doprowadziło do skazania sprawcy. Przepis art. 442 § 2 KC (obecnie 4421 § 2) przewiduje bowiem (…) przedawnienie dla każdego czynu niedozwolonego, który zawiera przedmiotowe i podmiotowe znamio- na zbrodni lub występku. Natomiast przepis ten nie uzależnia stosowa- nia tego terminu przedawnienia od skazania sprawcy czynu (szkody) za zbrodnię lub występek. W  uzasad- nieniu przedmiotowej uchwały Sąd Najwyższy zwrócił również uwagę na kwestię uniewinnienia sprawcy. Wskazał on, że jeżeli osoba, której sąd cywilny przypisał popełnienie zbrodni lub występku, została w postępowa- niu karnym uniewinniona od zarzutu dokonania tego przestępstwa, to wyrok uniewinniający jest dokumen- tem urzędowym i łącznie z materiałem dowodowym zawartym w aktach sprawy karnej powinien być przez sąd cywilny wszechstronnie wzięty pod uwagę; dotyczy to odpowiednio umorzenia postępowania karnego na podstawie amnestii lub abolicji albo wskutek nieustalenia cech przestęp- stwa czy nieudowodnienia winy. Istotne jest aby sąd miał możli- wość ustalenia zarówno przedmio- towych jak i podmiotowych znamion przestępstwa. Przez podmiotowe zna- miona przestępstwa należy rozumieć, możliwość przypisanie sprawcy winy. W przypadku braku takiej możliwości, do ustalenia terminu przedawnienia zastosowanie będzie miał art. 4421 § 1 KC, który wskazuje, że roszczenie o  naprawienie szkody wyrządzo- nej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w  którym poszkodowany do- wiedział się o szkodzie i o osobie obo- wiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpi- ło zdarzenie wywołujące szkodę. Powyższe stanowisko znajduje swe odzwierciedlenie w uzasadnieniu wyroku SąduW Najwyższego z dnia 21 listopada 2001r. (II UKN 633/00). Czytamy w nim: (…) jakkolwiek sąd cywilny przy braku wyroku skazują- cego władny jest samodzielnie ustalić, czy szkoda wynikła z przestępstwa, jednakże niezbędne jest ustalenie istnienia znamion przestępstwa oznaczonych w prawie karnym i  sto- sowanie kryteriów przewidzianych w  przepisach prawa karnego - przede wszystkim kryterium winy. Przytoczone kwestie podobnie ujęte zostały również w wyroku Sądu Naj- wyższego z 24 czerwca 1969r. (I PR 157/69) oraz 18 listopada 1997r. (I CKN 308/97). Warto dodać, że skazanie sprawcy szkody za zbrodnię lub występek jest konieczne tylko wówczas, gdy przepis prawa materialnego stanowiący podstawę odpowiedzialności wymaga wyłącznie takiego skazania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 1990r., III CRN 108/90). Tomasz Socha Campter Odszkodowania www.campter.pl TERMIN PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ ZA SZKODĘ ... biuro@pbok.pl | www.pbok.pl CHCESZ PRACOWAĆ Z NAJLEPSZYMI? DOŁĄCZ DO NAS! reklama reklama
16 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 MIAŁEŚ WYPADEK?z naszą pomocą uzyskasz należne odszkodowanie BEZPŁATNA KONSULTACJA 34 344 86 30 reklama
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 17 WYPADEK W SZKOCJI Jeśli wypadek wydarzył się na terenie Szkocji, szkockie sądy sprawują jurysdykcję nad ewentualnym roszczeniem odszkodowania. W takim przypadku konieczna będzie po- moc szkockiego prawnika. Jeśli uległeś wypadkowi, który miał miejsce nie z Twojej winy i który wydarzył się w  cią- gu ostatnich 3 lat, powinieneś skontaktować się z firmą Campter, która pomoże Ci skutecznie w uzyskaniu odszkodowania w Szkocji. Z Campter Odszkodowania współ- pracuje wielu wyspecjalizowanych prawników, którzy występują o odszkodowania w  imieniu poszkodowanych w wypadkach na terenie całej Szkocji. WYPADEK W SZKOCJI Ile kosztuje dochodzenie odszkodowania w Szkocji? W imieniu poszkodowanych występu- jemy na zasadzie no-win, no-fee, czyli “nie wygrasz nie płacisz”. Klienci nie ponoszą żadnego ryzyka finansowego. Jeśli wygramy sprawę o odszkodowanie, większość kosz- tów prowadzenia sprawy pokryta zostanie przez drugą stronę (najczęściej firmę ubez- pieczeniową, która wypłaca odszkodowa- nie). Jeżeli w sprawie nie zostaną zasądzone wszystkie koszty związane z prowadzeniem postępowania, wówczas pozostałe koszty są potrącane z przyznanej sumy odszko- dowania, ale stanowią one tylko niewielki, uzgodniony wcześniej przy podpisywaniu umowy, procent sumy odszkodowania. W przypadku niektórych roszczeń konieczne jest złożenie pozwu sądowego. W przypadku przegrania sprawy należy pokryć koszty sądowe. Aby zminimalizować ryzyko związane z postępowaniem sądo- wym oceniamy sprawę pod kątem podstaw prawnych i rozmiaru doznanej szkody jak również organizujemy ubezpieczenie zwią- zane z postępowaniem sądowym. Koszt ubezpieczenia wynosi około £200 – £400 i  jest płatny dopiero po pozytywnym zakoń- czeniu postępowania. Okres przedawnienia roszczeń odszkodowawczych w Szkocji Według szkockiego prawa, wszelkie roszczenie odszkodowawcze muszą zostać zgłoszone w ciągu 3 lat od daty wypadku. czytaj dalej
18 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 WYPADEK W SZKOCJI Zgłosić każdy poważny wypadek na policje. Jeśli policja przyjedzie na miejsce wypadku, zrobią oni specjalny raport, który później będziemy mogli od nich uzyskać. Zawierać on będzie bardzo przydatne nam informacje. Uzyskać pełne dane drugiego kie- rowcy, który w wypadku uczestniczy, jego nazwisko, adres, firmę ubezpie- czeniową. Jeśli nie uda się tego zrobić, koniecznie zgłosić incydent na policje. Zrobić zdjęcie numeru rejestracyjne- go drugiego samochodu, na wypadek jeśli otrzymane na miejscu wypadku dane są nieprawdziwe. Zapisać imiona, nazwiska i adresy ewentualnych świadków wypadku (innych kierowców bądź przecho- dzących pieszych). Bez tych danych trudno będzie ich później odnaleźć. Zrobić zdjęcie uszkodzonego swoje- go samochodu ale także samochodu drugiej strony, może to później pomoc w ustaleniu winnego kolizji. CO ROBIĆ PO WYPADKU DROGOWYM W SZKOCJI: 1. 2. 3. 4. 5. Jeśli pozew sądowy złożony zostanie po opływie tego okresu, sąd z dużym prawdopodobieństwem na samym wstępie odrzuci go jako przedaw- niony. Jest wprawdzie niewielka dowolność, jaką posiada sędzia aby zezwolić na procedowanie niektó- rych przedawnionych spraw, ale zda- rza się to niezmiernie rzadko. Nawet jeśli do upływu 3-letniego okresu jest jeszcze daleko im szybciej rozpocz- niemy procedurę, tym łatwiej jest udowodnić wypadek i winę drugiej strony (łatwiej zapobiec zagubieniu niektórych dowodów czy np. danych świadków którzy zmienią adres). Strona odpowiedzialna za likwidację szkody – praco- dawca i ubezpieczyciel Kiedy występujemy w imieniu po- szkodowanego, wysyłamy pierwszy, wstępny list do strony, która według nas jest odpowiedzialna za wypadek (np. do pracodawcy, który odpowie- dzialny jest za wypadek w pracy). Pracodawca ma obowiązek przeka- zać list do swojej firmy ubezpiecze- niowej (Employers’ Liability Insurers), w której ubezpieczeni byli pracow- nicy w dniu w którym wydarzył się wypadek. Od tego momentu nie negocjujemy i nie współpracujemy już dalej z pracodawcą. Roszczenie przejmuje ubezpieczalnia. Wszelka korespondencja i negocjacje prowa- dzone są dalej tylko z firma ubezpie- czeniową. W przypadkach, w których nie- zbędne jest rozpoczęcie procedury sadowej, firma ubezpieczeniowa wy- znacza prawników, którzy występują w ich imieniu. Zadaniem pełnomoc- nika Klienta jest wówczas negocjacja z  wyznaczaną przez ubezpieczyciela firmą prawniczą. Szkoccy adwokaci współpracujący z Campter Odszko- dowania są znani ubezpieczycielom w Szkocji z wysokiego poziomu me- rytorycznego pracy nad sprawami. Przedsądowe dochodzenie roszczeń w Szkocji Po otrzymaniu naszego wstępne- go listu, firma ubezpieczeniowa ma 3 miesiące na własne dochodzenie okoliczności wypadku i potwierdze- nie czy uznają winę drugiej strony (np. pracodawcy) i czy zgadzają się na wypłatę odszkodowania. W cza- sie kiedy ubezpieczyciel prowadzi własne dochodzenie, my zajmujemy się zbieraniem danych medycznych, oszacowaniem doznanych obrazę a  także oszacowaniem ponie- sionych w wyniku wypadku strat finansowych. Ważne jest aby pamię- tać, że o odszkodowanie z danego wypadku można starć się tylko raz i  dlatego wszystkie aspekty trzeba dokładnie przeanalizować. Jako pomoc w sprawie potrze- bujemy jasnych i dokładnych dowodów medycznych, opisują- cych doznane obrażenia (a także opisujące prognozy na przyszłość, dlatego czasem trzeba zaczekać do momentu kiedy będzie można jasno określić czas pełnego wyzdrowie- nie, bądź można będzie powiedzieć kiedy taki pełny powrót do zdrowia nastąpi), na ich podstawie szacowa- na jest później wartość i wysokość odszkodowania. Czas trwania sprawy o od- szkodowanie w Szkocji Prowadzenie sprawy zajmuje od kilku miesięcy (w przypadkach niewielkich obrazę np. drobnych koli- zji drogowych) do 1-2 lat w bardziej skomplikowanych przypadkach. Zawsze staramy się zakończyć całą sprawę tak szybko jak to możliwe. Dochodzenie odszkodowa- nia w  sądzie w Szkocji Większość roszczeń powypad- kowych kończy się pozasądową ugoda z firma ubezpieczeniową. W  niewielkim procencie przypad- ków trzeba jednak złożyć pozew sadowy. Czasami nawet przy moc- nych dowodach winy drugiej strony, ubezpieczyciele nieuzasadnienie odmawiają wypłaty odszkodowania. Następnym oczywistym krokiem jest wtedy złożenie pozwu sadowe- go. Czasami występujemy do sądu z prośbą o wcześniejszą wypłatę części odszkodowania (rodzaj wcześniejszej zaliczki) aby pomoc klientowi, który obecnie znajduje się w trudnej sytuacji finansowej a jego sprawy nie można jeszcze całkowi- cie zakończyć. Dokumenty w  sądzie składa się także w przypadku gdy zbliża się termin przedawnienia szkody - 3 lat od dnia wypadku. Po złożeniu pozwu sądowego ubezpieczyciele wyznaczają prawni- ków, którzy występują jako obrońcy czytaj dalej
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 19 pozwanych. Daty ewentualnych rozpraw wyznaczane są przez administrację sądową. Większość pozwów koń- czy się jednak w ciągu kilku miesięcy, najczęściej ugodą jeszcze przed ostateczna rozprawa (spowodowane jest to dużymi kosztami, jakie druga strona musi ponieść przy powoływaniu świadków i  ekspertów, którzy musieliby stawić się na rozprawie). Rodzaje wypadków Najczęstsze rodzaje wypadków, po których klienci starają się o odszkodowanie podzielić można na trzy ka- tegorie: wypadki w pracy, wypadki drogowe i poślizgnię- cia/potknięcia w miejscach publicznych. Wypadki w pracy Z naszego doświadczenia w reprezentowaniu klien- tów wiemy, że wypadki w pracy najczęściej zdarzają się w  fabrykach i dużych magazynach. Częstą ich przyczyną jest niebezpieczny lub wadliwy sprzęt, niebezpieczne pokrycie powierzchni podłogowej i niebezpieczne schody, zły system i metody organizacji pracy, i co najważniejsze brak odpowiedniego przeszkolenia i instrukcji. To ostatnie jest szczególnym problemem w przypadku pracowników z Polski, którzy nie mówią po angielsku. Inną równie częsta przyczyna jest nieuwaga i zanie- dbanie ze strony innych pracowników. Należy pamiętać, że w takich przypadkach odpowiedzialność również ponosi pracodawca. Wypadki drogowe W tego typu wypadkach najczęściej bardzo łatwo jest udowodnić winę drugiej strony. Można starać się o  od- szkodowanie za obrażenia, których doznał kierowca, pa- sażerowie samochodu, pasażerowie autobusu czy piesi którzy zostali przez pojazd potraceni. Odszkodowania są wypłacane przez ubezpieczalnie kierowcy, który wypadek spowodował. Jeśli na miejscu była policja, wszystkie dane otrzymamy właśnie od nich. Potknięcia/poślizgnięcia w miejscach publicznych Do tego typu wypadków dochodzi najczęściej na ulicach, chodnikach, w sklepach ze śliska podłoga czy innych publicznych budynkach, a także w parkach czy ogrodach. Odpowiedzialność w tych przypadkach leży po stronie “lokatora” (czyli zajmującego daną posesje), który ma obowiązek kontroli i sprawdzania danego miejsca. Jeśli jest to ulica lub chodnik, ich właścicielem najczęściej jest urząd miasta (jeśli nawet nie jest właścicielem to jest np. użytkującym dany teren). W sytuacjach potknięcia lub poślizgnięcia na takim terenie roszczenie skierowane jest przeciwko miastu. Jakie szkody mogą być ujęte w  odszkodowaniu? Główna cześć przyznanego odszkodowania stanowi rekompensata za doznane obrażenia fizyczne. Jest to odszkodowanie za ból i cierpienie wynikłe z doznanego urazu, a także za ewentualną wynikłą z tego utratę przy- jemności z życia towarzyskiego czy domowego. Można starać się o odszkodowanie nawet za obrażenia tak niewielkie jak rozcięty palec. Kolejną cześć stanowią poniesione w wyniku wypad- ku straty finansowe. Z naszego doświadczenia wynika, że pracownicy z Polski nie mają często długoterminowych kontraktów pracowniczych z dodatkowymi uprawnienia- mi do wypłaty pieniędzy za zwolnienie lekarskie. Więk- szość zatrudniona jest przez agencje pośrednictwa pracy z bardzo małymi lub żadnymi pieniędzmi za okres cho- roby. To z kolei skutkuje znacznym spadkiem dochodów nawet za stosunkowo krotki okres choroby. Staramy się zawsze dokładnie ten aspekt zbadać i mieć pewność, że wraz z odszkodowaniem klient otrzyma pełną rekompen- satę za poniesione straty finansowe. Jeśli odniesione w wyniku wypadku obrażenia są bardzo poważne, wtedy w momencie finalizowania całego roszczenia pozostaje aspekt ewentualnych przyszło- ściowych strat finansowych, wynikających z ograniczo- nych możliwości w podjęciu zatrudnienia. W niektórych przypadkach przyszłościowe straty finansowe stanowią największa część przyznanego klientowi odszkodowania. Można także odzyskać pieniądze za rożnego rodzaju inne poniesione straty np. za zorganizowanie samochodu zastępczego, który niezbędny był po wypadku drogowym bądź po prostu rekompensatę za niemożność używania samochodu, uszkodzonego w wyniku tego wypadku, a  także za zniszczenia np. odzieży czy innych rzeczy osobistych takich jak zegarek czy okulary. Benefity i dodatki rządowe Jeśli ktoś uległ wypadkowi,a szczególnie jeśli był to poważny wypadek w pracy, powinien udać się do najbliż- szego biura Department of Work & Pensions i przedys- kutować z nimi ewentualne zapomogi i dopłaty, przyzna- wane w takich przypadkach przez rząd brytyjski. Może to być np. Employment Support Allowance, Industrial Injuries Disablement Benefit czy Disablement Pension. WYPADEK W SZKOCJI czytaj dalej
20 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 WYPADEK W SZKOCJI WYPADEK SAMOCHODOWY? KOLIZJA DROGOWA? NO TO MAMY PROBLEM Niektóre z  tych dopłat mogą być póź- niej odliczone z przyznanego odszko- dowania, gdyż ktokolwiek to odszkodo- wanie wypłaca musi zwrócić rządowi te pieniądze. Uzyskanie tych dopłat może być jednak pomocne w przypadku długoterminowej nieobecności w pracy i  jednoczesnym kilkomiesięcznym oczekiwaniu na odszkodowanie. Wszel- kie zapomogi (benefity) otrzymywane po sfinalizowaniu roszczenia nie są już później odliczane i  klient zatrzymuje je w całości dla siebie. Co robić po wypadku w  Szkocji? Wypadek w pracy Tak szybko jak to możliwe zgłosić wy- padek do przełożonych. Jak najszybciej wypełnić i podpisać for- mularz powypadkowy (accident report). Zapisać imiona, nazwiska, adresy i tele- fony do ewentualnych kolegów z pracy, którzy byli świadkami wypadku (czasa- mi współpracownicy ci zmieniają prace i  trudno jest ich później znaleźć). Zrobić zdjęcie ewentualne uszkodzone- go sprzętu bądź zaniedbania w miejscu pracy, co było przyczyna wypadku (zanim zostanie to naprawione lub zlikwidowane). Wypadki drogowe Zgłosić każdy poważny wypadek na po- licje. Jeśli policja przyjedzie na miejsce wypadku, zrobią oni specjalny raport, który później będziemy mogli od nich uzyskać. Zawierać on będzie bardzo przydatne nam informacje. Uzyskać pełne dane drugiego kierow- cy, który w wypadku uczestniczy, jego nazwisko, adres, firmę ubezpieczeniową. Jeśli nie uda się tego zrobić, koniecznie zgłosić incydent na policje. Zrobić zdjęcie numeru rejestracyjnego drugiego samochodu, na wypadek jeśli otrzymane na miejscu wypadku dane są nieprawdziwe. Zapisać imiona, nazwiska i adresy ewentualnych świadków wypadku (innych kierowców bądź przechodzą- cych pieszych). Bez tych danych trudno będzie ich później odnaleźć. Zrobić zdjęcie uszkodzonego swoje- go samochodu ale także samochodu drugiej strony, może to później pomoc w ustaleniu winnego kolizji. Potknięcia i poślizgnięcia w miejscach publicznych Zapisać imiona, nazwiska i adresy świadków wypadku. Zrobić zdjęcie miejsca wypadku. Zgłosić wypadek tak szybko jak to moż- liwe do właściciela bądź użytkującego posesje. Jeśli wypadek miał miejsce na ulicy lub na chodniku należy zadzwo- nić do oddziału drogowego urzędu miasta (Roads Department or Environ- mental Services Department of the Local Council), zgłosić go telefonicznie i  zapisać nazwisko osoby, która przyjęła zgłoszenie. Jeśli do wypadku doszło na terenie sklepu czy centrum handlowego, zgłosić go do oddziału Obsługi Klientów (Customer Services Desk). Tomasz Socha Campter Odszkodowania www.campter.pl WYPADEK SAMOCHODOWY? KOLIZJA DROGOWA? NO TO MAMY PROBLEM Jeżeli zdarzenie to ma miejsce za granicą to problem staje się jeszcze większy. Ale czy na pewno? Oto informacje o tym, na co może liczyć osoba poszkodowana, jeżeli niezawiniony wypadek drogowy zdarzył się w Niemczech. Poza podstawową pomocą, taką jak udzielenie pomocy me- dycznej na miejscu zdarzenia czy przyjazd miejscowej policji, osobie poszkodowanej za granicą przysługuje przede wszyst- kim prawo do uzyskania odszkodowania za szkody powstałe wskutek niezawionionego wypadku samochodowego na terenie Niemiec. Dla poszkodowanych w Niemczech Polaków i obywateli innych krajów przewidziana jest pomoc, która może przybierać różne formy – często nieznane i nie praktykowane w Polsce, a jej koszt może zostać pokryty z polisy ubezpieczenio- wej (OC) sprawcy wypadku. Poszkodowany w wyniku wypadku samochodowego w Niemczech Polak powinien pamiętać przede wszystkim, że ma prawo do skorzystania z fachowej pomocy prawnej wybranego adwokata (warto skorzystać np. z usług polskojęzycznego, nie- mieckiego adwokata należącego do Stowarzyszenia Między- narodowych Rzeczoznawców Techniki Samochodowej MOTO- EXPERT), który może pomóc poszkodowanemu w załatwieniu wszystkich niezbędnych spraw formalnych związanych z wy- padkiem i który będzie reprezentował wyłącznie jego interesy. Z polisy ubezpieczeniowej OC sprawcy zdarzenia możliwe jest również uzyskanie przez poszkodowanego zwrotu kosztów rzeczoznawczych za wykonanie niezależnej opinii technicznej dotyczącej uszkodzonego wskutek wypadku w Niemczech pojazdu (rzeczoznawcy samochodowi Stowarzyszenia MO- TOEXPERT wykonują kompleksowe opinie techniczne w tym zakresie). Poszkodowani na terenie Niemiec nie z własnej winy Polacy mają również prawo do uzyskania odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości rynkowej samochodu – dotyczy to także samochodów starszych niż 10 lat i dotychczas bezwypadko- wych. Z polisy ubezpieczeniowej sprawcy zdarzenia drogowego, do jakiego doszło na terenie Niemiec, dodatkowo można uzy- skać również zwrot kosztów holowania uszkodzonego samo- chodu na najbliższy parking lub do warsztatu samochodowego (zakładu blacharsko-lakierniczego) lub ewentualnie w uzasad- nionych przypadkach zwrot kosztów transportu uszkodzonego auta do Polski. Dużą pomocą dla polskich obywateli, którzy zostali po- szkodowani za granicą, jest także możliwość skorzystania po czytaj dalej
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 21 reklama WYPADEK SAMOCHODOWY? KOLIZJA DROGOWA? NO TO MAMY PROBLEM wypadku samochodowym na terenie Niemiec z samochodu zastępczego użytkowanego na czas naprawy uszkodzonego auta. Jest to niewątpliwie duże udogodnienie, ponieważ na sku- tek wypadku poszkodowani w Niemczech Polacy często zosta- ją pozbawieni możliwości korzystania ze swojego pojazdu. Kolejną kwestią związaną z niezawinionym wypadkiem komunikacyjnym w Niemczech jest także przysługująca po- szkodowanemu możliwość wypłaty odszkodowania z tytułu niekorzystania z samochodu uszkodzonego lub zniszczone- go podczas wypadku. Takie odszkodowanie z reguły może otrzymać poszkodowany w zdarzeniu drogowym właściciel pojazdu, jeżeli nie ma on możliwości skorzystania z samocho- du zastępczego. Dotyczy to głównie właścicieli samochodów ciężarowych lub specjalistycznych, którym zapewnienie na czas naprawy uszkodzonego samochodu pojazdu zastępczego jest niezwykle trudne, a często wręcz niemożliwe. Wówczas takie odszkodowanie wyliczone może zostać na podstawie np. umów zawartych z kontrahentami. Poszkodowani w wyniku niezawionionego wypadku samochodowego na terenie Niemiec Polacy mają możliwość uzyskania wszechstronnej pomocy techniczno-prawnej. Aby móc z niej skorzystać warto zwrócić się o fachową poradę do rzeczoznawców samochodowych ze Stowarzyszenia MOTO- EXPERT! inz. Jaroslaw Kolodziej Stowarzyszenie MOTOEXPERT Kontakt do Stowarzyszenia www.rzeczoznawca-samochodowy24.pl poczta@rzeczoznawca -samochodowy24.pl +48 (032) 746 07 77 +49 (0) 911 9646 455 opinie porad ekspertów rankingi firm odszkodowawczych i ubezpieczeniowych PIERWSZY niezalezny portal dla poszkodowanych w wypadkach ˙
22 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 OBOWIĄZKOWE UBEZPIECZENIE OC ROLNIKÓW A ODSZKODOWANIE Ustawa z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczenio- wym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyj (Dz.U. 2003 nr 124, poz. 1152, ze zm. – dalej ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych) nakłada na osoby będące rolnikami obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z  tytułu posiadania gospodarstwa rolnego (art. 44). OBOWIĄZKOWE UBEZPIECZENIE OC ROLNIKÓW A ODSZKODOWANIE Rolnikiem w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, w której posiadaniu lub współposiadaniu jest gospodarstwo rol- ne (art. 2 ust. 1 pkt 12). Zatem obowiązek ubezpieczenia dotyczy nie tylko właści- cieli gospodarstw, ale także osób będą- cych ich posiadaczami w innym cha- rakterze (np. dzierżawców, najemców). Z kolei gospodarstwo rolne w  myśl art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy, to obszar użytków rolnych, gruntów pod stawami oraz skla- syfikowanych jako użytki rolne gruntów pod zabudowaniami: − przekraczający łącznie powierzchnię 1,0 ha, podlegający w całości lub części opodatkowaniu podatkiem rolnym, − o dowolnej powierzchni jeżeli pro- wadzona jest na nim produkcja rolna, stanowiąca dział specjalny w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Definicja ta zawiera odesłania do ustawy z dnia 15 listopada 1984r. o podatku rol- nym (Dz.U. 1984 nr 52, poz. 268, ze zm.) oraz ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o  po- datku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 nr 80, poz. 350, ze zm.). Ze względów praktycznych warto pa- miętać, iż w myśl pierwszego ze wskaza- nych wyżej aktów prawnych: opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w  ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewio- ne i zakrzewione na użytkach rolnych, z  wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza (art. 1); za działalność rolniczą uważa się produkcję roślinną i zwierzęcą, w  tym równie produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzyw- czytaj dalej
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 23 OBOWIĄZKOWE UBEZPIECZENIE OC ROLNIKÓW A ODSZKODOWANIE niczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i  produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użyt- kowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego oraz chów i  hodowlę ryb (art. 2 ust. 2). Zwolnienia od podatku rolnego ujęte zo- stały w art. 12 ustawy o podatku rolnym. Działami specjalnymi produkcji rolnej w myśl art. 2 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i  ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżow- nic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym. Uprawy, hodowla i chów zwierząt w  roz- miarach mniejszych niż wielkości okre- ślone w załączniku nr 2 do tejże ustawy nie stanowią natomiast działów specjal- nych produkcji rolnej (art. 2 ust. 3a). Wskazane przepisy mają duże znacze- nie w przypadku wątpliwości, czy dana osoba zobowiązana jest do zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub braku in- formacji o jej ubezpieczeniu (np. w  przy- padku odmowy ich udzielenia). Zakres ubezpieczenia OC rolników Ubezpieczenie odpowiedzialności cywil- nej rolników obejmuje zdarzenia stano- wiące następstwa zawinionego działania lub zaniechania rolnika, osoby pozosta- jącej z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub osoby pracującej w jego gospodarstwie rolnym jeżeli: 1. osoby te są obowiązane do odszkodo- wania za wyrządzoną szkodę, 2. szkoda powstała w związku z  posia- daniem przez rolnika gospodarstwa rolnego, 3. szkoda powstała: –– na skutek śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia, utraty, zniszczenia bądź uszkodzenia mienia lub –– w związku z ruchem pojazdów wolnobieżnych (silnikowych, których konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 25 km/h, z  wyłączeniem ciągnika rolniczego [podlegającego ubezpieczeniu odpowiedzialno- ści cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych – przyp. aut.] – patrz art.  2 ust. 34 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu dro- gowym, Dz.U. 1997 nr 98, poz. 602), będących w posiadaniu rolników posiadających gospodarstwo rolne i  użytkowanych w związku z posia- daniem tego gospodarstwa. Powyższe warunki muszą zostać speł- nione łącznie (por. art. 50 ust 1 i 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych). Zaznaczyć jednocześnie należy, że jednym z celów ubezpieczenia odpowie- dzialności cywilnej rolnika jest niejako gwarancja zaspokojenia roszczeń osób poszkodowanych. W praktyce często zdarza się bowiem niewłaściwe pojmo- wanie charakteru tego ubezpieczenia. Ponadto w ramach ubezpieczenia chro- niona jest odpowiedzialności cywilna zarówno rolnika jak i każdej osoby, która pracując w gospodarstwie rolnym wyrzą- dziła szkodę w związku z posiadaniem przez rolnika tego gospodarstwa (por. art.  51). Toteż na wskazanej podstawie sam rolnik może wystąpić z roszcze- niami odszkodowawczymi, o ile został poszkodowany przez osobę pracującą w  jego gospodarstwie i zdarzenie wywo- łujące szkodę miało związek z tymże go- spodarstwem. W odwrotnej sytuacji, czyli kiedy to z winy rolnika poszkodowana zostanie osoba wykonująca pracę w go- spodarstwie również może ona domagać się odszkodowania. Podkreślić zarazem należy, że w powyższych sytuacjach roszczenia mogą dotyczyć tylko szkód związanych ze śmiercią, uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia. Wynika to a  contrario z przepisu zawartego w  art.  53 pkt 1 ustawy o ubezpiecze- niach obowiązkowych, który wskazuje, iż zakład ubezpieczeń nie odpowiada za szkody w  mieniu: –– wyrządzone rolnikowi przez osoby pracujące w jego gospodarstwie rolnym lub pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domo- wym; –– wyrządzone osobom pozostającym z  rolnikiem we wspólnym gospo- darstwie domowym lub pracującym w  jego gospodarstwie rolnym; Zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń został wyłączony również w  stosunku do szkód: –– spowodowanych przeniesieniem chorób zakaźnych niepochodzących od zwierząt; –– w mieniu, spowodowanych wadą towarów dostarczonych przez osobę objętą ubezpieczeniem albo wy- konywaniem usług; jeżeli wskutek tych wad nastąpiła szkoda na osobie, zakład ubezpieczeń nie ponosi odpo- wiedzialności tylko wtedy, gdy osoba objęta ubezpieczeniem wiedziała o  tych wadach; –– powstałych wskutek uszkodzenia, zniszczenia, utraty lub zaginięcia rzeczy wypożyczonych lub przyjętych przez osobę objętą ubezpieczeniem OC rolników do użytkowania, prze- chowania lub naprawy; –– polegających na utracie gotówki, biżuterii, dzieł sztuki, papierów war- tościowych, wszelkiego rodzaju do- kumentów oraz zbiorów filatelistycz- nych, numizmatycznych i innych; –– polegających na zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska; –– wynikłych z kar pieniężnych, grzy- wien sądowych i administracyjnych, a także kar lub grzywien związanych z należnościami wobec budżetu pań- stwa (patrz art. 53 pkt 2-7). Na koniec warto również zwrócić uwa- gę na kwestię roszczenia regresowego, z  którym ubezpieczyciel może wystąpić do sprawcy szkody celem „odzyskania” wypłaconego odszkodowania. Uprawnie- nie takie przysługuje zakładowi ubez- pieczeń, jeżeli sprawca wyrządził szkodę umyślnie lub w stanie: po użyciu alkoholu, nietrzeźwości, po użyciu środków odu- rzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii (patrz. Art. 58). Tomasz Socha Campter Odszkodowania
24 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 WPŁYW ORZECZENIA SKAZAUJĄCEGO ZA POPEŁNIENIENIU ZBRODNI LUB WYSTĘPKU NA OKRES PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ CYWILNYCH Okres przedawnienia roszczeń po wyroku karnym W obecnym stanie prawnym art. 4421 § 2 Kodeks cywilnego wskazuje, iż roszczenie o naprawienie szkody powstałej w wy- niku czynu niedozwolonego, będącego zbrodnią lub występ- kiem, ulega przedawnieniu z upływem dwudziestu lat, licząc od dnia jego popełnienia. Interpretacja wskazanego przepisu jak i określenie dnia, w którym roszczenie ulegnie przedawnieniu (patrz art. 112 KC) nie powinny sprawić większych problemów, jednakże ze strony praktycznej może on powodować trudności podczas dochodzenia należnych poszkodowanym świadczeń od ubezpieczycieli odpowiedzialności cywilnej sprawców tychże czynów. Sytuacja taka może wystąpić kiedy nie został jeszcze ustalony zakres odpowiedzialności karnej sprawcy zdarzenia, a upłynęły już terminy przedawnienia roszczeń okre- ślone w art. 4421 § 1. Przepis ten wskazuje bowiem, że roszcze- nia wynikające z czynu niedozwolonego innego niż zbrodnia lub występek, przedawniają się z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia, nie później jednak niż po dzie- sięciu latach od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Czym jest zbrodnia i występek? Zanim przejdziemy do dalszych rozważań, należy wyja- śnić czym są wskazane wyżej czyny, określone jako zbrodnia i  występek. W tym miejscu warto odnieść się do art. 7 Kodeku karnego, mówiącego, iż zbrodnią jest czyn zabroniony, za któ- rego popełnienie grozi co najmniej kara pozbawienia wolności na czas 3 lat. Występkiem z kolei jest czyn o mniejszej szko- dliwości społecznej, zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc. Toteż minimalną przesłanką związaną z wymiarem sankcji karnej, powodującą, że okres Okres przedawnienia szkody wynikłej z przestępstwa nie uznanego wyrokiem w sprawie karnej WPŁYW ORZECZENIA SKAZAUJĄCEGO ZA POPEŁNIENIENIU ZBRODNI LUB WYSTĘPKU NA OKRES PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ CYWILNYCH czytaj dalej
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 25 WPŁYW ORZECZENIA SKAZAUJĄCEGO ZA POPEŁNIENIENIU ZBRODNI LUB WYSTĘPKU NA OKRES PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ CYWILNYCH przedawnienia roszczeń odszkodowaw- czych będzie wynosił dwadzieścia lat od dnia popełnienia przestępstwa, jest zagrożenie w postaci określonej wyżej grzywny. Zaznaczyć należy, że nie musi dojść do wykonania kary, wystarczy tyl- ko, aby popełnienie danego czynu było zagrożone choć jedną ze wskazanych sankcji. Masz wyrok w sprawie karnej – staraj się o odszkodowanie! W wielu przypadkach zdarza się jed- nak, że zakłady ubezpieczeń uzależniają podjęcie decyzji o wypłacie odszko- dowania od orzeczenia skazującego wydanego przez sąd w postępowaniu karnym. Tego typu praktykę oceniać należy za niewłaściwą, stanowiącą nad- użycie pozycji ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia względem poszkodowanego. Ustawa z dnia 22 maja 2003r. o działal- ności ubezpieczeniowej (Dz.U. 2003 nr 124, poz. 1151, ze zm.) określa co prawda, że do czynności ubezpieczeniowych zalicza się ustalanie przyczyn i okolicz- ności zdarzeń losowych (art. 3 ust. 5 pkt 1), które to z kolei winny umożliwić ocenę charakteru czynu zabronionego i tym samym doprowadzić do ustalenia prawidłowego okresu przedawnienia roszczeń. Ponadto w myśl tejże ustawy, zakład ubezpieczeń powinien wypłacić odszkodowanie na podstawie uznania roszczenia w wyniku m.in. ustaleń do- konanych podczas tzw. „postępowania likwidacyjnego” (art. 15), przez które na- leży rozumieć postępowanie dotyczące ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych roszczeń i wy- sokości świadczenia (art. 16). Jakkolwiek ubezpieczyciele częstokroć uchylają się od spełnienia świadczeń powołując się na art. 6 KC i tym samym przerzucając ciężar dowodu na poszkodowanego. Nie trudno dostrzec, że obecny stan prawny nie obliguje ubezpieczycieli do podjęcia konkretnych działań, których niewyko- nanie obarczone byłoby stosownymi konsekwencjami. Skutkuje to dużą do- wolnością ich przedsięwzięć ze szkodą dla stron zgłaszających roszczenia. Nie- rzadko bywa zatem, że poszkodowany zmuszony jest do skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego w celu uzyskania należnych świadczeń. Mija się to z rolą zakładu ubezpieczeń, która jak wskazał Sąd Najwyższy nie może być sprowadzana wyłącznie do wstąpienia w rolę zobowiązanego [poprzez dążenie również do najkorzyst- niejszego dla siebie rozwiązania – przyp. aut.] – wyrok z dnia 10 stycznia 2002r., II CKN 353/99. Jak z kolei zauważył Sąd Apelacyjny w Warszawie: głównym celem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej nie jest zwolnienie sprawcy szkody od odpowiedzialności, lecz zapewnienie poszkodowanemu wyna- grodzenia szkód w drodze przejęcia zo- bowiązań odszkodowawczych ubezpie- czającego (wyrok z dnia 11 października 1996r.,I ACr 822/96, OSA 1998/4 poz. 13, str. 20). Brak wyroku karnego nie zamyka możliwości uzyskania odszkodowania Mimo wskazanych wyżej trudno- ści warto jeszcze przed wytoczeniem powództwa cywilnego powołać się na okoliczność, iż zastosowanie terminu przedawnienia roszczeń zawartego w  art. 4421 § 2 KC nie wymaga uprzed- niego prawomocnego skazania sprawcy zdarzenia za zbrodnie lub występek. Okoliczność tą w sytuacjach nie budzą- cych wątpliwości względem przebiegu zdarzenia wywołującego szkodę powin- no się zatem traktować jedynie pomoc- niczo. Podobne stanowisko przyjął Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do uchwały z dnia 21 listopada 1967r. (III PZP 34/67), twierdząc, że brak uznania przez sąd karny sprawcy szkody za winnego prze- stępstwa nie stanowi przeszkody do uznania przez sąd cywilny określonego czynu za przestępstwo. Może on prze- cież ocenić zachowanie lub zaniechanie sprawcy w oparciu o przepisy prawa kar- nego, celem jego zakwalifikowania jako zbrodni lub występku, jeżeli jest to po- trzebne do rozstrzygnięcia sprawy. Sąd Najwyższy uznał również, że w trakcie postępowania cywilnego może dojść do ustalenia istnienia zbrodni lub występ- ku, nawet gdyby postępowanie karne nie doprowadziło do skazania sprawcy. Słusznie zauważono, że przepis przewi- duje przedawnienie dla każdego czynu niedozwolonego, zawierającego znamio- na zbrodni lub występku, nie uzależ- niając stosowania wskazanego w  nim terminu od skazania jego sprawcy. Zatem jeżeli sąd cywilny ma możliwość ustalenia znamion przestępstwa, a także przypisania sprawcy winy stosownie do kryteriów prawa karnego, może on orzec o jego odpowiedzialności cywilnej i na tej samej podstawie określić właściwy termin przedawnienia roszczeń (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listo- pada 2001r., II UKN 633/00). Co więcej Sąd Najwyższy stwierdził także, że ska- zanie sprawcy szkody za zbrodnię lub występek jest konieczne tylko wówczas, kiedy wymaga tego przepis stanowiący podstawę jego odpowiedzialności (por. wyrok z dnia 12 kwietnia 1990r., III CRN 108/90). Wyrok karny nie jest wymagany w sprawie cywilnej o  odszkodowanie Reasumując stwierdzić należy, że do ustalenia terminu przedawnienia rosz- czenia o naprawienie szkody wynikają- cej z przestępstwa nie jest wymagane skazanie jego sprawcy przez sąd karny. Zostało to jednoznacznie wskazane w li- nii orzeczniczej Sądu Najwyższego. Tym samym zastosowanie prostych reguł wnioskowania w oparciu o obowiązujące przepisy prawa, a także udowodnione okoliczności zdarzenia, wskazujące na winę jego sprawcy, powinno wystarczyć do ustalenia czy zastosowanie będzie miał termin określony w art. 4421 § 2 KC. Zatem uzależnianie przez ubez- pieczycieli podjęcia decyzji o wypłacie świadczeń odszkodowawczych od uprawomocnienia się orzeczenia sądu, zapadłego w postępowaniu karnym w wielu przypadkach uznać należy za nieuprawnione. Zwłaszcza, że ubezpie- czyciele dysponują szerokim zakresem kompetencji, w zakresie którego sądy, prokuratura, policja oraz inne organy i  instytucje, obowiązane są udzielić im informacji oraz udostępnić zebrane materiały, jeżeli są one niezbędne do ustalenia okoliczności zdarzeń i wysoko- ści odszkodowania (por. art. 25 ustawy o  działalności ubezpieczeniowej). Tomasz Socha Campter Odszkodowania
26 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 PRAWO W DZIAŁANIU Przykład sprawy z pozwu X przeciwko Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej. Stan faktyczny sprawy: Poszkodowany X był hospitalizowany na Oddziale Wewnętrznym SP ZOZ w 2009r. Podstawą przyjęcia na oddział była cukrzyca oraz powiększenie wątroby. Poszkodowany skarżył się na ogólne osłabienie, obniżoną wydolność fizyczną. Wykonano badania: usg, badania krwi z próbami wątrobowymi, biliru- biną oraz badaniem na zakażenie wirusem żółtaczki typ B (nie przeprowadzono badań w kierunku wykluczenia zakażenia wirusem żółtaczki typ C). W trakcie hospitalizacji po- dejrzewano amyloidozę i aby wyeliminować podejrzenie choroby pobrano wycinek z od- bytnicy do badania. Po opuszczeniu SP ZOZ tj. po 7 miesią- cach poszkodowany oddawał krew dla po- szkodowanego w wypadku członka rodziny. W badaniach wykazało, iż poszkodowany cierpi na żółtaczkę wszczepienną typu C. Czyli o zakażeniu poszkodowany dowiedział się przypadkiem. Argumentacja stron: W pozwie poszkodowany dochodził za- dośćuczynienia, zwrotu kosztów leczenia oraz wynagrodzenia za opiekę. Pozwany SP ZOZ nie uznawał roszczenia, kwestionował zasadę i wysokość roszczenia twierdząc, iż z badań i obrazu diagnostycz- nego chorego przeprowadzonych już przy przyjęciu do SP ZOZ na Oddział Wewnętrzny wynikało jednoznacznie, że poszkodowany był zakażony wirusem typu C. Zadaniem poszkodowanego powoda było wykazanie winy SP ZOZ, związku przy- czynowego oraz szkody. Pozwana SP ZOZ w procesie przybra- ła bierną postawę, polegającą wyłącznie na zaprzeczaniu twierdzeniom powoda oraz na twierdzeniach własnych (niczym nie po- partych), iż powód był zakażony wcześniej niż przy przyjęciu na Oddział Wewnętrzny a samo zakażenie mogło nastąpić gdziekol- wiek indziej tj.: u stomatologa gdzie powód PRAWO W DZIAŁANIU czytaj dalej
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 27 PRAWO W DZIAŁANIU leczył się kilka lat wcześniej, fryzjera, przy leczeniu złamania ręki 6 lat wcześniej itd. Stan prawny: Wartym podkreślenia jest, iż udowod- nienie winy w tego typu procesach jest bardzo trudne albowiem na poszkodowa- nym spoczywa obowiązek udowodnienia konkretnego zaniedbania tj. aseptyki sal i pomieszczeń szpitalnych, dezynfekcji i  sterylizacji sprzętu medycznego, braku jednorazowego sprzętu, brak izolacji pa- cjentów itp. Sądy w Polsce bardzo ostrożnie ewo- luują na korzyść poszkodowanych wie- dząc, iż spełnienie wszystkich przesła- nek dowodowych jest często ciężarem niemożliwym. Obecnie odrzucono już wymaganie (prezentowane w orzecznic- twie Sądu Najwyższego wiele lat temu), że musi być pewny związek przyczyno- wy pomiędzy pobytem pacjenta np.: w  szpitalu – tutaj poszkodowanego B.S w szpitalu na oddzia- le Wewnętrznym - a  do- znanym zakażeniem żółtaczką typu C. Obec- nie wystarczy istnienie prawdopodobieństwa w wysokim stopniu a  nie pewności. Pierwszym przełomowym orzecze- niem był wyrok Sądu Najwyższego z 17 lipca 1974Wr. sygn. akt: II CR 415/74: „Jeżeli w  sprawie ustalono, że stan sanitar- ny szpitala był wyjątkowo zły i że mógł doprowadzić do infekcji, a zakażenie rzeczywiście nastąpiło, prawdopodobieństwo związku przyczynowego między złym stanem sanitarnym a zainfekowaniem organizmu jest tak duże, iż można przy- jąć, że powód spełnił swój obowiązek wynikający z art. 6 kc. Nie można bowiem stawiać powodowi nierealnego wymogu ścisłego udowodnienia, jakimi drogami infekcja przedostała się do organizmu. W wyroku Sądu Apelacyjnego w Kra- kowie z dnia 9 lutego 2000r. sygn. akt: I ACa 69/2000: ”Dowodzenie konkretne- go zawinienia w „procesach lekarskich” łączy się z określonymi trudnościami dowodowymi co do ścisłego i pewnego wskazania zdarzenia, w wyniku którego organizm pacjenta został zainfekowany wirusem wzw ustalony przez sąd zespół okoliczności faktycznych uzasadnia przy- jęcie adekwatnego związku przyczyno- wego pomiędzy hospitalizacją pacjenta w szpitalu i niedołożeniem tam należytej staranności w przestrzeganiu reżimu sa- nitarnego a późniejszym zachorowaniem na żółtaczkę. Sąd przyjął domniemanie związku przyczynowego (nie obalone przez pozwaną) posługując się dowodem tzw: prima facie. Dowód ten stosować na podstawie art. 231 k.p.c. co umożliwia korzystanie nie tylko z dowodów bezpo- średnich i absolutnie pewnych, lecz także z dowodów pośrednich o dużym stopniu prawdopodobieństwa. Może uznać za ustalone fakty, mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalo- nych faktów. Aby obalić domniemanie to pozwany np.; SP ZOZ nie tylko musi zaprzeczyć twierdzeniom powoda o istnieniu związku przyczynowego ale musi udowodnić, że istniały inne równie lub bardziej prawdo- podobne przyczyny zakażenia. A  to jest z kolei bardzo trudne. Czynności dowodowe podjęte w  procesię: a) Czynności dowodowe powoda: Powód wyszedł od zebrania pełnej dokumentacji medycznej z leczenia szpi- talnego i ambulatoryjnego poszkodowa- nego (tak co do hospitalizacji na Oddziale Wewnętrznym pozwanego SP ZOZ, dal- szego leczenia na Oddziale Zakaźnym po stwierdzeniu zakażenia żółtaczką oraz w Poradni leczenia chorób zakaźnych). Konieczne było przesłuchanie członków rodziny (na okoliczność brak zakażeń w rodzinie), oraz bardzo ważny dowód: badania członków rodziny poszkodowa- nego na obecność zakażenia żółtaczką typu C (wynik negatywny). Do tego przesłuchanie personelu me- dycznego Ordynatora, pielęgniarki Od- działowej, członków zespołu ds. zakażeń szpitalnych, (aseptyka, wyposażenie szpi- tala, dezynfekcja), informacje Sanepid o kontrolach i ocenie stanu sanitarnego placówki, stwierdzonych w  toku kontroli uchybieniach (protokoły kontroli Sanepid, raporty pokontrolne), protokołu skutecz- ności sterylizacji sprzętu, zestawienia zużycia rękawic jednorazowych na od- dziale, sprawozdania z posiedzeń zespo- łu d/s zapobiegania zakażeniom szpi- talnym, księgi zabiegów operacyjnych, endoskopowych. Przydatnym wnioskiem dowodowym był wniosek o udostępnie- nie danych z Zakładu Ubezpieczeń Spo- łecznych odnośnie liczby wypadków przy pracy (zakażeń personelu medycznego placówki), dane od pozwanego co do liczby procesów w  sprawie zakażeń wirusami hepatroto- powymi. Oczywiście po zebraniu dokumentacji złożono rów- nież wniosek o dopuszcze- nie dowodu z opinii biegłego z  zakresu chorób zakaźnych. b) Czynności dowodowe po- zwanego: –– brak. Wyniki postępowania do- wodowego były korzystne dla powoda. Z dokumentacji uzy- skanej od Stacji Epidemiolo- gicznej wynikało, iż w toku kontroli w 2008 i  2009r. wykazano szereg uchybień w  zakresie aseptyki, steryli- zacji sprzętu, były zastrzeże- nia co do czystości na Oddziałach, stanu technicznego. Co więcej, decyzją z 2009r. (miesiąc po hospitalizacji poszkodowa- nego) zamknięto jeden z  Oddziałów SP ZOZ ze względu na skandaliczne warun- ki sanitarne. Nie była również prawidło- wa hospitalizacja poszkodowanego na Oddziale na sali 6 – osobowej albowiem pacjent z cukrzyca (poszkodowany leczył się od lat) jest szczególnie narażony na wszelkie źródła zakażenia również po- chodzące od pacjentów. Powyższe wskazywało na winę po- zwanego. Dodatkowo bardzo ważny był dowód z badań członków rodziny, który pozwo- lił w drodze domniemania faktycznego obalić twierdzenia pozwanej, iż poszko- czytaj dalej
28 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 dowany był zakażony wirusem typu C już przy przyjęciu do szpitala. Gdyby tak było zakażeniu uległaby również małżonka poszkodowanego albowiem małżonko- wie przed pobytem w szpitalu regularnie współżyli. Powyższe wskazywało na istnienie związku przyczynowego pomiędzy po- bytem poszkodowanego na Oddziale a zakażeniem wirusem typu C. Biegły opiniujący z zakresu chorób zakaźnych stwierdził istnienie wysokiego prawdopo- dobieństwa, iż do zakażenia doszło wła- śnie w trakcie hospitalizacji na Oddziale Wewnętrznym podczas wykonywania zabiegu pobrania wycinka z odbytnicy do badania w celu wykluczenia amyloidozy. Sąd oparł wyrokowanie na korzyst- nej dla poszkodowanego opinii biegłego, stwierdził również iż nie są prawdziwe twierdzenia pozwanej, iż poszkodowany został przyjęty na Oddział wewnętrzny z  „ewidentnym stanem zakażenia wiru- sem typu C” albowiem, skoro ordynator twierdził (w procesie), iż była taka pew- ność dlaczego nie zlecił badań na wyklu- czenie zakażenia żółtaczką typu C w trak- cie hospitalizacji (jedynie wyeliminowano zakażenie typu B). Ponadto Sąd wskazał, iż pozwany SP ZOZ nie może ograniczyć się do bierności i tylko do negacji twier- dzeń poszkodowanego, ale musi wyka- zać inicjatywę dowodową własną, skoro twierdzi, iż zakażenia nastąpiło poza od- działem Wewnętrznym. Takiego dowodu zaś pozwany nie przeprowadził. PRAWO W DZIAŁANIU Arkadiusz Słabek maszprawa.pl UBEZPIECZENIE MIESZKANIA LUB DOMU KROK PO KROKU Ubezpieczenie mieszkania lub domu krok po kroku Mieszkanie czy dom stanowią zwykle najważniejszy składnik naszego majątku. Bardzo ważnym elementem jest wybór odpowiedniego ubezpieczenia. Tymczasem rynek zasypuje nas dużą liczbą ofert. Jaką wybrać? Na co zwrócić uwagę przy wykupie polisy, aby mieć to, co naj- ważniejsze, czyli poczucie bezpieczeństwa? Ubezpieczenia mieszkania czy domu to ubezpieczenie dobrowolne, należące do grupy ubezpieczeń majątkowych. Abyś mógł udać się do towarzystwa ubezpieczeniowego po wykup ubezpie- czenia, musisz być powiązany prawem majątkowym z ubezpieczaną nierucho- mością, a zatem: –– posiadać prawo własności, –– prawo spółdzielcze danego lokalu, –– lub mieć podpisaną umowę najmu. Nie zapomnij o krokach, które musisz wykonać, zanim zdecydujesz się na konkretną polisę. Zapoznaj się z OWU Na początek dobrze jest zapoznać się „OWU” (nazywane ogólnymi warunkami ubezpieczenia), które są nieodłącznym elementem każdej umowy. Dokładnie określają obowiązki właściwe dla obu stron ubezpieczenia. To one precyzują, w  jaki sposób zostaje ustalana wy- sokość odszkodowania oraz jaki jest czas jego realizacji. Przy ubezpieczeniu ruchomych części naszego dobytku na wysokie kwoty dowiemy się, jakie dodat- kowe wymogi chroniące przed kradzieżą musimy spełnić, np. posiadać drzwi lub rolety antywłamaniowe. Zwróć uwagę na sytuację, w  których dochodzi do wyłącze- nia odpowiedzialności towarzy- stwa ubezpieczeniowego. Zapoznając się z ogólnymi warunkami ubezpieczenia nie wolno pominąć punk- tu, który mówi o sytuacjach, w których towarzystwo ubezpieczeniowe nie bierze odpowiedzialności za wyrządzone szkody. Wśród nich może znajdować się, np.: osiadanie gruntu czy przemarznięcia elementów budynku. To bardzo ważny element każdej umowy. Sprawdź czy umowa zawiera wszystkie istotne informacje Przeczytaj dokładnie wszystkie punkty umowy ubezpieczenia mieszkania czy domu. Taka umowa powinna dokład- nie określać przedmiot ubezpieczenia. Kolejną istotną informacją jest zakres, a więc co ubezpieczamy i na wypadek jakich okoliczności. Musi się w niej także zostać wskazany okres, na jaki zostaje zawarta oraz wysokość składki. Zwróć szczególną uwagę na  zakres umowy Zakres umowy jest jej bardzo istotnym składnikiem. Ochrona ubezpieczenia UBEZPIECZENIA patronem działu jest portal czytaj dalej
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 29 Portal dla inwestora Najwiêkszy portal dla inwestorów w Polsce. Zawsze najœwie¿sze informacje. Organizator Plebiscytu na Gie³dow¹ Spó³kê Roku. Ponad 1,5 mln unikalnych u¿ytkowników. Ponad 8 mln ods³on miesiêcznie. www.inwestycje.pl reklama@inwestycje.pl tel. 71 788 29 91 reklama
30 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 UBEZPIECZENIA patronem działu jest portal Ubezpieczenie mieszkania lub domu krok po kroku może obejmować szkody, które poja- wiły się w wyniku zdarzeń losowych i  towarzyszących im akcji ratunkowych (takich, jak pożar czy zalanie) oraz szkód powstałych na skutek kradzieży z włama- niem i rabunkiem. Ubezpieczenie objąć może zarówno stałe, jak i ruchome części dobytku. W przypadku ubezpieczenia mieszkań czy domów ich właścicielom zależy na uzyskaniu takiego zabezpie- czenia majątkowego, które w przypadku zaistnienia szkód powstałych na skutek zdarzeń losowych, pozwoli szybko przy- wrócić im stan sprzed tych zdarzeń. Na- leży wybrać taką ofertę, która odpowiada naszym oczekiwaniom i potrzebom. Nie zapomnij o OC w  życiu  prywatnym Wspólnie z ubezpieczeniem nieruchomo- ści występuje często ubezpieczenie OC w życiu prywatnym. OC może wchodzić w skład podstawowego zakresu ubez- pieczenia lub może być jego rozszerze- niem, za które pobierana jest dodatkowa składka. Pamiętaj, że takie ubezpieczenie chroni Cię w sytuacji nieumyślnego wyrządzenia szkód, np: kiedy zalejesz sąsiada lub kiedy Twoje dziecko wy- bije mu szybę w oknie albo potrącisz pieszego. Takie ubezpieczenie obejmuje swoim zakresem także szkody wyrzą- dzone przez: zwierzęta domowe, pomoc domową, osoby opiekujące się dziećmi lub osobami starszymi. Wybierz odpowiednią składkę  ubezpieczenia Składka ubezpieczenia mieszkania czy domu nie musi być wysoka. Sam zde- cydujesz co i od czego chcesz ubezpie- czyć. Najistotniejsze jest, aby wysokość składki odpowiadała realnej wartości mieszkania. Przede wszystkim zależy ona od zakresu ubezpieczenia i czasu, na jaki jest zawierana (zazwyczaj są to umowy roczne). Towarzystwa ubezpie- czeniowe przewidują także wiele zniżek. Im więcej zabezpieczeń przeciwkra- dzieżowych, tym składka ubezpieczenia będzie niższa. Zniżkę otrzymasz także ubezpieczając się kolejny raz u tego sa- mego ubezpieczyciela. Więcej zapłacisz w  momencie kiedy wynajmujesz miesz- kanie lub prowadzisz w nim działalność gospodarczą. Agnieszka Żabska Inwestycje.pl
MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 31 Precyzyjny dobór ubezpieczenia jest jednak niezwykle ważny. Ilość ofert oraz enigmatyczne nazewnictwo mogą jed- nak odstraszać. Jak, spoglądając bardzo ogólnie na wakacyjne polisy, wybrać tę najbardziej optymalną? Zanim zdecydujemy się wykupić polisę, warto przyjrzeć się tzw. OWU, czyli Ogólnym Warunkom Ubezpieczenia. Jest to istotne szczególnie wtedy, gdy wycieczkę organizuje nam biuro turystyczne, obiecując przy tym polisę. Jeśli nie poznamy swoich praw, bardzo łatwo będzie nas oszukać – w efekcie albo znacznie przepłacimy, albo dopiero po fakcie dowiemy się, że nasze ubezpieczenie nie obejmuje najistotniejszych przypad- ków. Zdarza się, że wycieczka, którą wykupujemy poprzez tego rodzaju biura, opatrzona jest niekonkretnym hasłem „zawiera ubezpieczenie”. Taka informacja, choć lakoniczna, nierzadko zaspokaja wymagania konsumentów, jednak nie mówi, co owo ubezpieczenie miałoby zawierać. Jeśli tematu nie drążymy, może okazać się to fatalne w skutki. Takie ubezpieczenie nie musi zapewnić nam bowiem pomocy w razie wypadku czy w  tzw. „wypadkach nieprzewidzianych” (kradzieże podczas po- dróży lub ewentualna organizacja natychmiastowego powrotu do kraju). Standardowy pakiet ubezpieczenia powinien zawierać ubezpieczenie kosztów leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków, a także ochrony cywilnej. To podstawa, bez której nie powinniśmy planować żadnego wyjazdu, szczególnie za granicę. Niemniej ważne jest odpowiednie dopasowanie rodza- ju ubezpieczenia do miejsca, w którym spędzimy wakacje. Jeśli planujemy górską wspinaczkę, powinniśmy postarać się o  ubezpieczenie zapewniające ewentualną akcję poszukiwaw- czą. Niestety musimy się przy tym liczyć z większymi kosztami. Podobnie - więcej zapłacimy ubezpieczycielowi deklarując za- miar uprawiania na wakacjach sportów ekstremalnych. Niektóre agencje ubezpieczeniowe mogą odmówić odpowiedniej polisy dla kobiet ciężarnych – o tym także pomyślmy przed czasem. Ceny ubezpieczeń są jednak zależne nie tylko od sposobu spędzania wakacyjnego czasu. Kwoty urosną, jeśli zaplanujemy wyjazd do krajów innych, niż europejskie (szczególnie do tych zagrożonych chorobami egzotycznymi) lub po prostu tam, gdzie koszty leczenia są znacznie wyższe niż w Polsce – tak jest na przykład w Szwajcarii czy Japonii. I sprawa ostatnia, ale równie ważna – jeśli nie chcemy na wakacjach martwić się brakiem produktów pierwszej potrzeby, pamiętajmy o ubezpieczeniu bagażu. Również w tym przypadku zdarza się, że polisy ubezpieczeniowe ograniczają się do nie- zbyt korzystnego dla nas ubezpieczenia wartości rzeczywistej (co oznacza, że zakład ubezpieczeń wypłaci wartość utraconego przedmiotu, pomniejszając go o stopień zużycia technicznego). O wiele korzystniej jest więc wykupić ubezpieczenie na wartość odtworzeniową, dzięki któremu otrzymamy sumę pozwalającą na zakup podobnego sprzętu. O odpowiednim rodzaju ubezpieczenia warto pomyśleć już teraz, jeszcze chwilę przed rozpoczęciem sezonu turystyczne- go. Odpowiednia ilość czasu pozwoli na podjęcie racjonalnej decyzji, podyktowanej świadomością realnych warunków proponowanych ofert. Wybór ubezpieczeń jest spory, jednak znaczną część powinniśmy odrzucić od razu, jeśli chcemy mieć udany urlop. Karolina Obszyńska Inwestycje.pl W okresie wakacyjnym, który zbliża się wielkimi krokami, warto pamiętać o  ubezpieczeniach, o ile zależy nam na spokojnym i komfortowym urlopie. Wraz z rozpoczęciem sezonu zainteresowanie polisami turystycznymi rośnie. Niestety nie zawsze potencjalni konsumenci zwracają należytą uwagę na szczegóły kupowanych polis. Z POLISĄ NA WAKACJACH UBEZPIECZENIApatronem działu jest portal Ubezpieczenie mieszkania lub domu krok po kroku Jeżeli prowadzisz firmę odszkodowawczą, kancelarią adwokacką bądź radcowską, jesteś brokerem finansowym lub ubezpieczeniowym, ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY REDAKCYJNEJ I REKLAMOWEJ napisz: kontakt@odzyskaj.info WSPÓŁPRACA redakcyjna i reklamowa z Magazynem Odzyskaj.info
NAJWIĘKSZY SERWIS DLA KOBIET W INTERNECIE - porady dla kobiet - opinie - dyskusje na różne tematy - zdrowie, moda, praca, związki.
www.odzyskaj.info Wydawca: Keos Media E: biuro@keos.pl T: +48 602 746 953 Współpraca redakcyjna E: kontakt@odzyskaj.info Reklama: E: kontakt@odzyskaj.info Patronat merytoryczny: Patronat medialny: 1/2013 MAGAZYN

Recomendados

Build up array/build down 1
Build up array/build down 1Build up array/build down 1
Build up array/build down 1slidesareinform
 
Pieter nortje fitter with dual diesel and auto
Pieter nortje fitter with dual diesel and autoPieter nortje fitter with dual diesel and auto
Pieter nortje fitter with dual diesel and autoPieter Nortje
 
Uni2 go week3
Uni2 go week3Uni2 go week3
Uni2 go week3UNI2GO
 
Ricardo Resume 2015 5
Ricardo Resume 2015 5Ricardo Resume 2015 5
Ricardo Resume 2015 5Ricardo Salazar
 
C&C BROCHURE_OK
C&C BROCHURE_OKC&C BROCHURE_OK
C&C BROCHURE_OKCristina Beggiato
 
Uni2go week2
Uni2go week2Uni2go week2
Uni2go week2UNI2GO
 
Uni2Go_Week6
Uni2Go_Week6Uni2Go_Week6
Uni2Go_Week6UNI2GO
 
PayForAnswer
PayForAnswerPayForAnswer
PayForAnswerpayforanswer
 

Recomendados

Build up array/build down 1
Build up array/build down 1Build up array/build down 1
Build up array/build down 1slidesareinform
 
Pieter nortje fitter with dual diesel and auto
Pieter nortje fitter with dual diesel and autoPieter nortje fitter with dual diesel and auto
Pieter nortje fitter with dual diesel and autoPieter Nortje
 
Uni2 go week3
Uni2 go week3Uni2 go week3
Uni2 go week3UNI2GO
 
Ricardo Resume 2015 5
Ricardo Resume 2015 5Ricardo Resume 2015 5
Ricardo Resume 2015 5Ricardo Salazar
 
C&C BROCHURE_OK
C&C BROCHURE_OKC&C BROCHURE_OK
C&C BROCHURE_OKCristina Beggiato
 
Uni2go week2
Uni2go week2Uni2go week2
Uni2go week2UNI2GO
 
Uni2Go_Week6
Uni2Go_Week6Uni2Go_Week6
Uni2Go_Week6UNI2GO
 
PayForAnswer
PayForAnswerPayForAnswer
PayForAnswerpayforanswer
 
PayForAnswer how to post a question/project
PayForAnswer how to post a question/projectPayForAnswer how to post a question/project
PayForAnswer how to post a question/projectpayforanswer
 
Uni2go week4_LL
Uni2go week4_LLUni2go week4_LL
Uni2go week4_LLUNI2GO
 
Legal environtment
Legal environtmentLegal environtment
Legal environtmentfawaidalvian
 
Scott Frisa Resume
Scott Frisa ResumeScott Frisa Resume
Scott Frisa ResumeScott Frisa
 
sami c.v2-2015
sami c.v2-2015sami c.v2-2015
sami c.v2-2015sami saberi
 
SS12 C6 Driving Value Through Data Analysis - Combined v4 (final)
SS12 C6 Driving Value Through Data Analysis - Combined v4 (final)SS12 C6 Driving Value Through Data Analysis - Combined v4 (final)
SS12 C6 Driving Value Through Data Analysis - Combined v4 (final)Kevin A. Nicholson
 
Projects_Completed_2012
Projects_Completed_2012Projects_Completed_2012
Projects_Completed_2012Sameh Ezzat
 
Entre dos tierras. el acuerdo arbitral en controversias de inversión en el ma...
Entre dos tierras. el acuerdo arbitral en controversias de inversión en el ma...Entre dos tierras. el acuerdo arbitral en controversias de inversión en el ma...
Entre dos tierras. el acuerdo arbitral en controversias de inversión en el ma...Nicolás Rosero Espinosa
 
J
JJ
Jjonathanv3c
 
froedtert__the_medical_college_of_wisconsin
froedtert__the_medical_college_of_wisconsinfroedtert__the_medical_college_of_wisconsin
froedtert__the_medical_college_of_wisconsinLeah Beutler
 
Kuivalainen_Miikka
Kuivalainen_MiikkaKuivalainen_Miikka
Kuivalainen_MiikkaMiikka Kuivalainen
 
LO4- Sound Waves
LO4- Sound WavesLO4- Sound Waves
LO4- Sound WavesHayley Martin
 
KIDS_Lookbook_EMAIL_FINAL
KIDS_Lookbook_EMAIL_FINALKIDS_Lookbook_EMAIL_FINAL
KIDS_Lookbook_EMAIL_FINALDerek Smith
 

Más contenido relacionado

Destacado

PayForAnswer how to post a question/project
PayForAnswer how to post a question/projectPayForAnswer how to post a question/project
PayForAnswer how to post a question/projectpayforanswer
 
Uni2go week4_LL
Uni2go week4_LLUni2go week4_LL
Uni2go week4_LLUNI2GO
 
Legal environtment
Legal environtmentLegal environtment
Legal environtmentfawaidalvian
 
Scott Frisa Resume
Scott Frisa ResumeScott Frisa Resume
Scott Frisa ResumeScott Frisa
 
SS12 C6 Driving Value Through Data Analysis - Combined v4 (final)
SS12 C6 Driving Value Through Data Analysis - Combined v4 (final)SS12 C6 Driving Value Through Data Analysis - Combined v4 (final)
SS12 C6 Driving Value Through Data Analysis - Combined v4 (final)Kevin A. Nicholson
 
Projects_Completed_2012
Projects_Completed_2012Projects_Completed_2012
Projects_Completed_2012Sameh Ezzat
 
Entre dos tierras. el acuerdo arbitral en controversias de inversión en el ma...
Entre dos tierras. el acuerdo arbitral en controversias de inversión en el ma...Entre dos tierras. el acuerdo arbitral en controversias de inversión en el ma...
Entre dos tierras. el acuerdo arbitral en controversias de inversión en el ma...Nicolás Rosero Espinosa
 
froedtert__the_medical_college_of_wisconsin
froedtert__the_medical_college_of_wisconsinfroedtert__the_medical_college_of_wisconsin
froedtert__the_medical_college_of_wisconsinLeah Beutler
 
KIDS_Lookbook_EMAIL_FINAL
KIDS_Lookbook_EMAIL_FINALKIDS_Lookbook_EMAIL_FINAL
KIDS_Lookbook_EMAIL_FINALDerek Smith
 

Destacado (13)

PayForAnswer how to post a question/project
PayForAnswer how to post a question/projectPayForAnswer how to post a question/project
PayForAnswer how to post a question/project
 
Uni2go week4_LL
Uni2go week4_LLUni2go week4_LL
Uni2go week4_LL
 
Legal environtment
Legal environtmentLegal environtment
Legal environtment
 
Scott Frisa Resume
Scott Frisa ResumeScott Frisa Resume
Scott Frisa Resume
 
sami c.v2-2015
sami c.v2-2015sami c.v2-2015
sami c.v2-2015
 
SS12 C6 Driving Value Through Data Analysis - Combined v4 (final)
SS12 C6 Driving Value Through Data Analysis - Combined v4 (final)SS12 C6 Driving Value Through Data Analysis - Combined v4 (final)
SS12 C6 Driving Value Through Data Analysis - Combined v4 (final)
 
Projects_Completed_2012
Projects_Completed_2012Projects_Completed_2012
Projects_Completed_2012
 
Entre dos tierras. el acuerdo arbitral en controversias de inversión en el ma...
Entre dos tierras. el acuerdo arbitral en controversias de inversión en el ma...Entre dos tierras. el acuerdo arbitral en controversias de inversión en el ma...
Entre dos tierras. el acuerdo arbitral en controversias de inversión en el ma...
 
J
JJ
J
 
froedtert__the_medical_college_of_wisconsin
froedtert__the_medical_college_of_wisconsinfroedtert__the_medical_college_of_wisconsin
froedtert__the_medical_college_of_wisconsin
 
Kuivalainen_Miikka
Kuivalainen_MiikkaKuivalainen_Miikka
Kuivalainen_Miikka
 
LO4- Sound Waves
LO4- Sound WavesLO4- Sound Waves
LO4- Sound Waves
 
KIDS_Lookbook_EMAIL_FINAL
KIDS_Lookbook_EMAIL_FINALKIDS_Lookbook_EMAIL_FINAL
KIDS_Lookbook_EMAIL_FINAL
 

Odszkodowania Powypadkowe - Jak uzyskać odszkodowanie magazyn

  • 1. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 1 Porady Ekspertów Odzyskaj.info W NUMERZE 1: Poradnik dla osób poszkodowanych w wypadkach MAGAZYN 5 13 29 kwartalnik, lipiec 2013 Przyczynianie się a  współwina Terminy przedawnienia szkód po wypadkach Z polisą na wakacjach
  • 2. 2 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 08 11 13 16 20 04 Porady Ekspertów Odzyskaj.info SPIS TRESCI Przyczynienie się a współwina Dochodzenie zadośćuczynienia po  śmierci blskiej osoby Najczęstsze problemy związane z likwidacją szkód osobowych Termin przedawnienia roszczeń za szkodę Wypadek w Szkocji Obowiązkowe ubezpiecze- nie OC rolników a odszko- dowanie
  • 3. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 3 SZANOWNI PAŃSTWO 26 29 22 24 13 16 obserwując rozwój rynku odszkodowań w Polsce oraz pytania i  problemy Użytkowników serwisu internetowego Odzyskaj.info postanowiliśmy wydać magazyn informacyjny propagujący prawa poszkodowanych po wypadkach. Porady Ekspertów Odzyskaj.info Przykład sprawy z pozwu X przeciwko Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej. SŁOWO WSTEPNE Magazyn ukazywać się będzie raz w miesiącu we współpracy z największymi kancelariami odszkodowawczymi funkcjo- nującymi na rynku polskim. Informacje i porady zawarte w  magazynie skierowane są do osób poszkodowanych w wypadkach, szukających fachowej porady ekspertów od odszkodowań. Zapraszamy Państwa do zadawania pytań na łamach magazynu. Wszystkie pytania prosimy kierować na adres kontakt@odzyskaj.info. Zapraszamy do współpracy wszystkie kancelarie odszko- dowawcze, którym szerzenie informacji i wiedzy o odszkodo- waniach leży na sercu. Mamy nadzieję, iż porady opu- blikowane na łamach magazy- nu pomogą Państwu skutecz- nie walczyć o własne prawa po wypadku. Kontakt do wydawcy: Odzyskaj.info kontakt@odzyskaj.info kom. 534-704-904 SPIS TRESCI UBEZPIECZENIA patronem działu jest portal Z polisą na wakacjach Koszty pomocy i pielęgnacji Ubezpieczenie mieszkania lub domu krok po kroku Prawo w działaniu Wpływ orzeczenia skazaującego za popełnienieniu zbrodni lub występku Wypadek samochodowy? kolizja drogowa? No to mamy problem
  • 4. 4 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 NAJCZĘSTSZE PROBLEMY ZWIĄZANE Z LIKWIDACJĄ SZKÓD OSOBOWYCH W związku z tym, że nieste- ty dość powszechnie spo- tykanym działaniem ubez- pieczycieli jest zaniżanie należnych poszkodowa- nym świadczeń, warto jest bliżej omówić przypadki takiego działania oraz możliwości ewentualnej weryfikacji stanowiska ubezpieczyciela mające na celu uzyskanie świadczeń we właściwej wysokości. Mając do czynienia z tzw. szkodami osobowymi, tj. szkodami obejmujący- mi roszczenia z tytułu utraty zdrowia oraz związane z tym roszczenia o zwrot kosztów leczenia i kosztów dojazdów do placówek medycznych, jak również roszczenia odszkodowawcze w zakresie kosztów opieki nad poszkodowanym. Oczywiście, z ww. szkodami mogą wiązać się również dalej idące roszczenia, jak choćby roszczenie o rentę odszko- dowawczą z tytułu utraty zdolności do pracy, jednakże niniejsze opracowanie, ze względu na swoją krótką formę, skupi się na tych roszczeniach, które występują najczęściej i w ramach których najczę- ściej dochodzi na zaniżania świadczeń przez ubezpieczycieli. I tak, poczynając od często głównego roszczenia z tytułu doznanego rozstroju zdrowia, należy wskazać, iż może on przybrać zasadniczo dwie formy – roz- strój zdrowia fizycznego oraz rozstrój zdrowia psychicznego jako następstwa wypadku. Zadośćuczynienie Zanim przystąpimy do szczegółowe- go omówienia kwestii zadośćuczynienia, koniecznym jest przywołanie podstawy prawnej takiego roszczenia, jaką jest przepis art. 445 § 1 k.c., zgodnie z którym w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym [uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia – przyp. au- tora] sąd może przyznać poszkodowane- mu odpowied- nią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W tym zakresie punktem wyjścia do oceny stopnia krzywdy, a co za tym idzie należnego zadośćuczynienia, jest konieczność uwzględnienia czynników obiektywnych w postaci czasu trwania oraz stopnia intensywności cierpień fizycznych i psychicznych, nieodwra- calności skutków urazu (kalectwo, oszpecenie), rodzaju wykonywanej pracy, szans na przyszłość, wieku poszkodowanego, a także czynniki su- biektywne, jak poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową itp. (por. uchwałę pełnego składu Izby Cywilnej SN z 8.12.1973r., III CZP 37/73, OSNCP Nr 9/1974, poz. 145, oraz wyrok z 30.1.2004r., I CK 131/03, OSNC Nr 2/2005, poz. 40). Z kolei zaś praktyka odszkodo- wawcza i  sądowa pokazuje, że bardziej wymiernym, choć, co należy podkreślić, nie automatycznym ani nie wyłącznym czynnikiem pozwalającym na najbardziej właściwe ustalenie wysokości zadość- uczynienia, jest dokonanie oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu, co może nastą- pić zarówno względem zdrowia fizycz- nego, jak i zdrowia psychicznego osoby poszkodowanej. Jak wskazał Sąd Najwyższy w  po- stanowieniu z dnia 5 maja 2005r. sygn. akt V KK 413/04, „przy ustalaniu „od- powiedniego” zadośćuczynienia sąd może posługiwać się posiłkowo kryte- riami przewidzianymi do innych celów. Tak więc dopuszczalne było ustalenie wysokości zadośćuczynienia za pozba- wienie wolności przez odniesienie do jego okresu i  średniego wynagrodzenia z chwili orzekania. Podobnie dopusz- czalne było oparcie wysokości zadość- uczynienia za uszkodzenie ciała stosując posiłkowo zasady ustalania wysokości świadczeń z tytułu wypadków przy pracy. Nie było to jednak niezbędne bo rów- nież jest dopuszczalne, i praktykowane, posługiwanie się regułami stosowanymi przy ustalaniu odszkodowania z  tytu- łu ubezpieczenia od nieszczęśliwych wypadków”. Takie stanowisko znajduje oparcie również w  literaturze przedmiotu (tak m.in. K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. T. 1, Wyd. 6, Warsza- wa 2011). Zatem, korzystając z możliwości odwoływania się w sposób odpowiedni do pozaustawowych przesłanek ustala- nia wysokości zadośćuczynienia (przepis NAJCZĘSTSZEPROBLEMYZWIĄZANEZLIKWIDACJĄSZKÓDOSOBOWYCH czytaj dalej
  • 5. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 5 art. 445 § 1 k.c. mówi jedynie o „odpowiedniej sumie tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”), warto prześledzić dorobek orzecznictwa sądowego w sprawach szkód osobowych w celu ustalenia przedziału, w  jakim kształtują się kwoty za- dośćuczynień przyznawanych w kontekście określo- nego stopnia uszczerbku na zdrowiu. Procentowy uszczerbek na zdrowiu a  wysokość zadośćuczynienia Przykładowo wskazać należy, że zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 29 marca 2012r. sygn. akt I A Ca 228/12 z tytułu uszczerbku na zdrowiu w wysokości 12% poszkodo- wanemu przyznane zostało zadośćuczynienie w kwo- cie 50.000 zł (4.166,66 zł za każdy 1% uszczerbku na zdrowiu), natomiast zgodnie z wyrokiem Sądu Ape- lacyjnego w Poznaniu z dnia 21 lutego 2007r., sygn. akt I ACa 1146/06, w przypadku 80% uszczerbku na zdrowiu kwotą odpowiednią jako zadośćuczynienie będzie kwota 400.000 zł, zatem w ocenie Sądu de facto odpowiednią sumą byłaby kwota 5.000 zł za każdy 1% uszczerbku na zdrowiu. Należy również zaznaczyć, że wyrokiem Sądu Naj- wyższego - Izba Cywilna z dnia 4 listopada 2010r. IV CSK 126/10 wysokość należnego powodowi zadość- uczynienia, który doznał 27,5% uszczerbku na zdrowiu, ustalona została na kwotę aż 150.000 zł (5.454,55 zł za każdy 1% uszczerbku na zdrowiu), przy czym Sąd Najwyższy zaznaczył jednocześnie, że kwota 50.000  zł przy uszczerbku na zdrowiu poszkodowa- nego w takim rozmiarze jest kwotą rażąco zaniżoną. Mając powyższe na uwadze, wskazać należy, iż w  zakresie należnego zadośćuczynienia ubezpieczyciele dążą do ogranicze- nia swojej odpowiedzialności poprzez z jednej strony zaniżanie stwierdzonego u  poszkodowanego stopnia uszczerbku na zdrowiu, przyjmując często stopień tego uszczerbku w sposób arbitralny, bądź zupełnie pomijając ten element (ostatnio można zaobserwo- wać wręcz uporczywe uchylanie się ubezpieczycieli od zlecania lekarzom orzecznikom sporządzania opinii w tym zakresie), po drugie zaś, ograniczając wysokość zadośćuczynienia w przelicze- niu na każdy 1% takiego uszczerbku (tu również ubezpieczyciele oficjalnie nie posługują się takim przelicznikiem, choć nie można mieć wątpliwości co do tego, że prowadzący sprawę likwidator musi przynajmniej w pewnym stopniu kierować się tymi wartościami perzy wydawaniu decyzji). W świetle powyższego, obrona osoby poszkodowanej przed działaniem zakładu ubezpieczeń zaniżającym wysokość należ- nego do wypłaty zadośćuczynienia powinna polegać w pierwszej kolejności na dążeniu do ustalenia właściwego stopnia doznanego uszczerbku na zdrowiu (pomóc mogą w tym zakresie, przynajmniej orientacyjnie, tabele uszczerbku stosowane przez ubezpieczycieli w  zakresie ubezpieczeń NNW), w dalszej zaś kolejności na po- równaniu danego przypadku ze sprawami podobnymi, w których zapadły orzeczenia sądowe przyznające poszkodowanym określo- ne kwoty tytułem zadośćuczynienia. Przechodząc do omówienia materialnych szkód związanych z  doznaną krzywdą, warto również na wstępie wskazać podstawę prawną tych roszczeń, którą jest przepis art. 361 k.c. Zgodnie bowiem z dyspozycją ww. przepisu: § 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z  którego szkoda wynikła. § 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu usta- NAJCZĘSTSZEPROBLEMYZWIĄZANEZLIKWIDACJĄSZKÓDOSOBOWYCH Klienci zgłaszają się do nas z prośbą o pomoc w  uzy- skaniu odszkodowania z  uwagi na problemy jakie napotykają w kontakcie z  ubezpieczycielem. Wśród najczęstszych przypadków wymienić należy bezza- sadne uznawanie szkody całkowitej na samochodach poszkodowanych, zaniżanie wartości kosztów naprawy pojazdów i  odmowa wy- płaty kosztów holowania. Niniejszy temat postaramy się opisać w  kolejnym artykule dla Magazynu Od- zyskaj.info. Zapraszam do lektury niniejszego artykułu, który dotyczy problemów li- kwidacji szkód osobowych. EKSPERCI ODZYSKAJ.INFO Tomasz Socha CampterOdszkodowania www.campter.pl czytaj dalej
  • 6. 6 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 wy lub postanowienia umowy, napra- wienie szkody obejmuje straty, które po- szkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Koszty leczenia po wypadku I tak, elementem szkody często związanym z doznanym rozstrojem zdrowia, są koszty leczenia poniesione przez poszkodowanego. O  ile zasadni- czo często nie ma większego problemu z uzyskaniem odszkodowania np. za udokumentowane poniesione koszty zakupu leków, czy też np. sprzętu orto- pedycznego (kule, kołnierze, gorsety itp.), o tyle problemy mogą pojawić się wtedy, gdy poszkodowany domaga się zwrotu kosztów leczenia, które mógłby poten- cjalnie odbyć nieodpłatnie w ramach świadczeń NFZ. W tym przypadku najczęstszym stanowiskiem ubezpieczycieli jest od- mowa wypłaty odszkodowania z  po- wołaniem np. na przepis art. 361 § 1 k.c. (brak normalnego następstwa wypadku) bądź też na przepis art. 16 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK, zgodnie z którym w razie zaistnie- nia zdarzenia objętego ubezpieczeniem obowiązkowym, o którym mowa w art. 4 pkt 1-3, osoba uczestnicząca w nim, z  uwzględnieniem ust. 2, jest obowiąza- na do zapobieżenia, w miarę możliwości, zwiększeniu się szkody. Powyższa praktyka jest jednakże błędna, gdy stosowana jest w sposób automatyczny i nie odnoszący się do okoliczności konkretnego przypadku. Warto jest bowiem w tym zakre- sie przywołać stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13.12.2007r. sygn. akt I CSK 384/07, zgodnie z którym „przepis art. 444 § 1 zd. 2 k.c. ani nie warunkuje uwzględnienia przewidzianego nim żądania od istnie- nia potencjalnej możliwości pokrycia kosztów leczenia ze środków publicz- nych, ani tym bardziej nie uzależnia jego uwzględnienia od wykazania przez po- szkodowanego negatywnej okoliczności, a mianowicie, że koszty leczenia nie zo- staną opłacone ze środków publicznych. Uprawnienia poszkodowanego żądania wyłożenia z góry przez zobowiązanego sumy potrzebnej na koszty leczenia nie pozbawia poszkodowanego okolicz- ność, że jest on osobą uprawnioną do korzystania z systemu finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych, jeżeli tylko zostanie wyka- zane, że celowe jest stosowanie takich metod leczenia, zabiegów lub środków leczniczych, które nie wchodzą w zakres świadczeń objętych finansowaniem ze środków publicznych”. Wobec powyższego, stanowisko ubez- pieczycieli bezwzględnie odmawiające zwrotu wszelkich kosztów poniesionych na leczenie prywatne, które mogłoby zostać objęte leczeniem w ramach NFZ, uznać należy za nieprawidłowe i  wyma- gające indywidualnej weryfikacji w spra- wach, w których podejmowanie leczenia w  ramach NFZ byłoby niecelowe bądź nadmiernie utrudnione (brak dostępu do określonych specjalistów, długi okresu oczekiwania na wizyty i zabiegi itp.). Warto jednakże podejmując decyzję o le- czeniu prywatnym postarać się uzyskać np. zaświadczenie lekarskie o  długości oczekiwania na zabiegi, bądź o niedo- stępności niektórych form zabiegów, czy też konsultacji określonych specjalistów. Koszty dojazdów na leczenie Z leczeniem często związana jest także konieczność odbywania wizyt i  dojazdów do placówek medycznych, co również stanowi element szkody i  podlega co do zasady rozliczeniu przez ubezpieczyciela. W tym przypadku z kolei najczęst- szym działaniem zmierzającym do obniżenia przez ubezpieczycieli swojej odpowiedzialności gwarancyjnej, jest po pierwsze zaniżanie branej pod uwagę ilości przejechanych przez poszko- dowanego kilometrów, po drugie zaś przyjmowanie zaniżonej stawki za każdy tak przejechany kilometr, np. poprzez obliczanie wysokości odszkodowania wyłącznie w  oparciu o koszt zużytego paliwa. O ile w tym pierwszym zakresie (ilości przejechanych kilometrów) nie trzeba dokonywać głębszej analizy prawnej i  wystarczy wskazać, że skuteczną obro- ną powinno być właściwe udokumen- towanie tych przejazdów poprzez np. posiadanie pełnej dokumentacji z wizyt lekarskich, o tyle w kwestii przyjęcia wła- ściwej stawki odszkodowania za każdy przejechany kilometr warto podeprzeć się dorobkiem orzecznictwa. Tu z pomocą przychodzi m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z  dnia 30.11.2012r. sygn. akt III APa 26/12 (wy- dany w ramach postępowania odwoław- czego od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 15.02.2012r. sygn. akt IX P 98/09), w  którym stwierdzono, iż jeżeli „ścisłe udowodnienie roszcze- nia z tytułu zwrotu kosztów dojazdów - w  myśl reguł procesowych - nie jest możliwe, prawidłowym jest zastosowa- nie w tej mierze przepisu art. 322 k.p.c. i przyjęcie metodyki liczenia poprzez ustalenie kosztów dojazdów wg. stawek wskazanych w  rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002r. w  sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosz- tów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i  motorowerów nie będących własno- ścią pracodawcy (DZ. U. nr 27, poz. 271, ze zm.)”. NAJCZĘSTSZEPROBLEMYZWIĄZANEZLIKWIDACJĄSZKÓDOSOBOWYCH czytaj dalej
  • 7. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 7 Zatem taka metoda obliczania kosztów dojazdów jest jak najbardziej uzasadniona, przy czym warto jedynie wskazać, iż znajdzie ona zastosowa- nie jedynie wtedy, gdy dochodzone są koszty dojazdów inne niż ściśle odpłatne, jak np. przejazdy komunikacją publiczną bądź taksówką – w tych przypadkach roszczenie odszkodowawcze powinno objąć rzeczywiście poniesione z tego tytułu koszty, czyli kwoty objęte rachun- kami za przejazd. Koszty opieki sprawowanej nad poszkodowanym Na koniec warto omówić kwestię od- szkodowania za koszty opieki sprawowa- nej nad poszkodowanym. I tu znów należy wskazać, że w  przy- padku poniesienia udokumentowanych kosztów opieki np. świadczonej przez podmioty zajmujące się tym profesjo- nalnie (pielęgniarki, pracownicy instytucji społecznych itp.), to właśnie te udoku- mentowane koszty powinny zostać przedstawione do rozliczenia przez ubezpieczyciela. Jeżeli zaś opiekę nad poszkodowa- nym sprawowały inne osoby (małżon- kowie, rodzice, dzieci, przyjaciele itd.), to również i w tym zakresie poszkodowa- nemu służy prawo domagania się zwrotu kosztów takiej opieki. W tym miejscu wskazać należy bowiem, że korzystanie z pomocy innej osoby i  związane z tym koszty stanowią koszty leczenia w rozumieniu art. 444 §  1 k.c., a  legitymacja czynna w zakresie żądania zwrotu tych kosztów przysługuje poszkodowanemu, niezależnie od tego, kto sprawuje nad nim opiekę (tak m.in. wyrok SN z 15.02.2007r., II CSK 474/06). Ponadto, prawo poszkodowanego do ekwiwalentu z tytułu zwiększonych po- trzeb, polegających na konieczności ko- rzystania z opieki osób trzecich, nie jest uzależnione od wykazania że poszko- dowany efektywnie wydał odpowiednie kwoty na koszty opieki, w szczególności wówczas, gdy nad poszkodowanym opiekę sprawowali jego domownicy (G. Bieniek: Komentarz do Kodeksu cywil- nego, Księga trzecia, Zobowiązania Tom NAJCZĘSTSZEPROBLEMYZWIĄZANEZLIKWIDACJĄSZKÓDOSOBOWYCH czytaj dalej
  • 8. 8 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 I, wyd. 6, Wyd. Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2003, s. 425). Mając powyższe na uwadze, koniecznym jest ustalenie, w jakiej wysokości zwrot tych kosztów poszko- dowanemu przysługuje. Tu również z pomocą przychodzi nam orzecznictwo, wśród którego możemy odnaleźć m.in. stanowisko Sądu Apelacyjnego w Łodzi zawarte w  wyroku z dnia 27.02.2013r. sygn. akt I ACa 1199/12, który stwierdził za Sądem Okręgowym w Łodzi (wyrok z dnia 27.06.2012r. sygn. akt II C 769/10), że ustalając wysokość stawki godzinowej zwrotu kosztów opieki sprawowanej przez osoby trzecie słusznym i prawi- dłowym jest posłużenie się przez Sąd tabelami stawek wynagrodzenia opie- kunów społecznych za jedną godzinę pracy, przy czym również brak jest podstaw do posługiwania się w tym zakresie stawkami netto. Rolą zatem poszkodowanego w  zakresie dochodzenia ww. roszczeń, byłoby ustalenie, jakie stawki wyna- grodzenia godzinowego funkcjonują na obszarze jego zamieszkania, a po drugie, w miarę możliwości, pozyskanie opinii lekarskiej odnośnie uzasadnio- nego i koniecznego wymiaru dobowe- go takiej opieki oraz czasu jej trwania, gdyż i w tym zakresie spotkać można się powszechnie z zaniżaniem przez ubezpieczycieli tych wartości i to czę- sto bez jakiegokolwiek uzasadnienia czy też poparcia jakimkolwiek materia- łem dowodowym. Przedmiot niniejszego artykułu jest oczywiście szerszy niż da się to ująć w tak krótkim opracowaniu, w związku z czym wszystkich zainteresowanych niniejszym tematem zapraszam zatem do sięgnięcia po fachową literaturę oraz dość bogate orzecznictwa sądo- we, w  tym w szczególności dorobek orzeczniczy Sądu Najwyższego. Tomasz Socha Campter Odszkodowania www.campter.pl PRZYCZYNIANIE SIĘ A WSPÓŁWINA Omawiając kwestię współ- winy w wyrządzeniu szkody oraz przyczynienia się do powstania szkody lub zwięk- szenia jej rozmiarów, w pierw- szej kolejności koniecznym jest przytoczenie przepisów Kodeksu cywilnego (dalej k.c.) regulujących te dwie instytucje prawne. I tak, zgodnie z przepisem art. 362 k.c., jeżeli poszkodowa- ny przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obo- wiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a  zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Z kolei zaś przepis art. 441 k.c. stanowi, że: § 1. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwo- lonym, ich odpowiedzialność jest solidarna. § 2. Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób, ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części za- leżnie od okoliczności, a zwłasz- cza od winy danej osoby oraz od stopnia, w  jakim przyczyniła się do powstania szkody. § 3. Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku winy, ma zwrotne rosz- czenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy sprawcy. NAJCZĘSTSZEPROBLEMYZWIĄZANEZLIKWIDACJĄSZKÓDOSOBOWYCH czytaj dalej
  • 9. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 9 Mając powyższe na uwadze, należy również w ramach wstępu zaznaczyć, iż przyczynienie się oraz współwina w  powstaniu szkody dość istotnie się od siebie róż- nią, regulując zasadniczo dwie różne sytuacje prawne. W  związku z tym, w celu najbardziej klarownego omówie- nia przedmiotu niniejszego opracowania, zasadnym jest przedstawienie każdej z tych instytucji z osobna. Przyczynienie do powstania szkody Jeżeli chodzi o przyczynienie się do powstania szkody, to już z samego brzmienia przepisu art. 362 k.c. wynika, że podmiotem, który do powstania szkody może się przyczy- nić, jest poszkodowany. Przyczynienie się polega w praktyce na przypisaniu poszkodowanemu takiego działania lub zaniechania, które poddanie ocenie prawnej uznać należy za niepra- widłowe, a zarazem wpływające bądź to na powstanie szkody, bądź też na jej rozmiar. Można zatem powiedzieć, że przyczynienie się do powstania szkody jest wynikiem „zawinionego” działania lub zaniechania ze strony poszko- dowanego (co do kwestii „winy” przy przyczynieniu się mowa będzie w dalszej części artykułu). Z sytuacją przyczynienia w zakresie powstania szkody mamy przykładowo do czynienia w przypadku wtargnię- cia poszkodowanego na drogę w miejscu niedozwolo- nym, czego skutkiem jest potrącenie przez poruszający się po drodze pojazd. Należy jednak zaznaczyć, że o  przyczynieniu będzie można w takiej sytuacji mówić jedynie wtedy, gdy stwierdzona zostanie, choć w najmniej- szym stopniu, również wina kierującego pojazdem, który np. nie zachował należytej prędkości lub też wymaganej ostrożności (np. w związku z warunkami pogodowymi). Ustalenie bowiem wyłącznej odpowiedzialności poszko- dowanego za wypadek oznaczałoby zarazem brak od- powiedzialności kierującego pojazdem, a co za tym idzie, również jego ubezpieczyciela w zakresie OC. Z kolei przyczynienie się do zwiększenia rozmiarów szkody ma miejsce przykładowo wtedy, gdy poszkodo- wany, będący pasażerem samochodu, odbywał podróż bez dopełnienia obowiązku posiadania zapiętych pasów bezpieczeństwa, a co z kolei zostałoby potwierdzone jako przyczyna odniesienia większych obrażeń w trakcie wypadku. W tym miejscu należy powrócić do zasygnalizowanej powyżej kwestii „winy” po stronie poszkodowanego jako przesłanki skutkującej możliwością przypisania przy- czynienia się do powstania szkody lub zwiększenia jej rozmiarów. Otóż, o ile omawiany przepis art. 361 k.c. literalnie posłu- guje się pojęciem „winy” obu stron, o tyle już utrwalona praktyka sądowa i poglądy przedstawicieli nauki prawa stoją na stanowisku, iż przyczynienie się poszkodowa- nego będzie uzasadniało, co do zasady, konieczność STATYTYKA WYPADKÓW W POLSCE PRZYCZYNIANIE SIĘ A WSPÓŁWINA mazowieckie podlaskie lubelskie małopolskie śląskie łódzkie świętokrzyskie opolskie dolnośląskie lubelskie wielkopolskie kujawsko-pomorskie zachodnio-pomorskie pomorskie warmińsko-mazurkrskie podkarpackie 5190 6339 655 5130 6148 712 847 1125 146 816 1006 152 845 1113 108 823 1086 122 2294 3098 341 2948 3948 258 1725 2338 168 1647 2098 179 1574 2017 197 1516 1855 179 1820 2288 256 1798 2250 252 1961 2571 202 2104 2620 224 2660 3406 198 2910 3711 222 4157 5226 320 4363 5231 322 5015 6132 325 5031 6111 347 4003 5046 225 4364 5425 312 2930 3624 343 2996 3663 405 1485 1802 151 1544 1885 170 1490 1799 228 1336 1463 234 836 1028 107 836 1001 99 2010r. 2011r. liczba wypadków ranni zabici czytaj dalej
  • 10. 10 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 PRZYCZYNIANIE SIĘ A WSPÓŁWINA zmniejszenia odszkodowania wszędzie tam, gdzie poszkodowany mimo braku winy (małoletni, niepoczytalny) zachował się obiektywnie nieprawidłowo (tak m.in. K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. T. 1, Wyd. 6, Warszawa 2011, jak również uchw. SN(7) z 20.9.1975r., III CZP 8/75, OSNCPiUS 1976, nr 7, poz. 151; wyr. SA w Katowicach z 7.5.2008r., I ACa 199/08, OSA 2008, nr 4, poz. 1; wyr. SN z 29.10.2008r., IV CSK 228/08, OSNC 2009, nr C, poz. 66). Zatem, o przyczynieniu się poszko- dowanego może być mowa również w  sytuacjach, gdy z przyczyn formalnych (gdy poszkodowanymi są wskazani powyżej małoletni poniżej 13. roku życia lub osoby niepoczytalne) przypisanie „winy” nie jest możliwe, jednak zachowa- nie takich poszkodowanych jest na tyle nieprawidłowe, że zwolnienie ich z odpo- wiedzialności, przynajmniej częściowej, za powstanie szkody lub za zwiększenie jej rozmiarów, kłóciłoby się ze sprawiedli- wościową funkcją prawa. Współodpowiedzialności/ współwina za powstanie szkody Inną kwestią jest sprawa ustalenia współodpowiedzialności (współwiny) za powstanie szkody. Ta instytucja charakteryzuje się tym, że w przeciwieństwie do przyczynienia się odpowiedzialność za szkodę roz- kłada się na kilka podmiotów, z których jednak żaden nie jest poszkodowanym (choć oczywiście możliwe są sytuacje, gdy przy jednej szkodzie zajdzie zarów- no współwina, jak i przyczynienie się – np. gdy mamy do czynienia z wypad- kiem, za który winę ponoszą kierowcy obu pojazdów, a poszkodowanym jest pasażer jednego z nich, który podróżo- wał bez zapiętych pasów). Szczególna regulacja przepisu art. 441 k.c. dotycząca wspólnej odpowie- dzialności kilku osób za szkodę ma na celu przede wszystkim zwiększenie ochrony poszkodowanego, tak aby nie ponosił on, poza oczywiście negatywny- mi skutkami samej szkody, dodatkowych trudności z  dążeniem do jej naprawienia, związanych np. z niemożliwością lub dłu- gotrwałością procesu ustalania stopnia winy każdego ze sprawców. W takim przypadku zachodzi bowiem solidarna odpowiedzialność sprawców, która, zgodnie z przepisem art. 366 k.c., polega na tym, że: § 1. Kilku dłużników może być zobowią- zanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z  nich lub od każdego z osobna, a zaspo- kojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidar- ność dłużników). § 2. Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. W praktyce oznacza to, że poszko- dowany ze swoim roszczeniem odszko- dowawczym może zwrócić się tak do wszystkich sprawców jednocześnie, jak i do każdego z nich z osobna, a każdy ze sprawców zobowiązany jest naprawić szkodę w całości (tzn. do naprawić ją w  pełni, nie może bowiem zajść taka sy- tuacja, aby poszkodowany uzyskał kilku- krotność odszkodowania od wszystkich sprawców łącznie), po czym sprawca ten dopiero uzyska prawo regresu wzglę- dem pozostałych współsprawców. Powyższa sytuacja może mieć przy- kładowo miejsce wtedy, gdy stwierdzone zostanie, że do powstania wypadku doszło w wyniku zawinionego działania dwóch lub więcej kierowców, jednak każ- dy z nich kwestionuje wysokość swojej winy. W takim przypadku spór między tymi sprawcami nie powinien nieść ne- gatywnych konsekwencji dla poszkodo- wanego, który np. może zażądać wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela jednego z tych kierowców (zapewne byłby to ubezpieczyciel kierowcy pono- szącego najbardziej ewidentną winę), a  dopiero po naprawieniu takiej szkody ubezpieczyciel ten mógłby żądać od po- zostałych kierowców lub ich ubezpieczy- cieli zwrotu części wypłaconego odszko- dowania w proporcji finalnie ustalonej winy tych pozostałych sprawców. W ramach wyjaśnienia warto również wskazać, że odpowiedzialność solidar- na różni się od odpowiedzialności in solidum (tzw. solidarności nieprawidło- wej lub niewłaściwej), która polega na tym, że dwa lub więcej podmiotów jest zobowiązanych do naprawienia szkody, czytaj dalej
  • 11. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 11 DOCHODZENIE ZADOŚĆUCZYNIENIA PO ŚMIERCI BLSKIEJ OSOBY W PRZYPADKU ZDARZEŃ SPRZED 03.08.2008r. Nowelizacja Kodeku cywilnego z 30 maja 2008 roku (Dz.U. z 2008 roku, nr 116, poz. 73) zaowocowała pewnymi trudnościami w kwestii dochodzenia za- dośćuczynienia po śmierci bliskiej osoby w przypad- ku zdarzeń, które miały miejsce przed datą jej wejścia w życie (tj. 03.08.2008). Nie wprowadzała ona bowiem przepisów przejściowych, które dawałyby podstawę do dochodzenia owego roszczenia w oparciu o  nowe rozwiązania prawne. Naprzeciw potrzebie uregulowania tejże kwestii wyszedł Sąd Najwyższy, który w  uchwale z dnia 22 październi- ka 2010 roku (sygn. III CZP 76/10) stwierdził, że najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na pod- stawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008r. Warto w tym miejscu przytoczyć brzmienie wymienionych w uchwale przepisów: Art. 448. W razie naruszenia dobra osobiste- go sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadość- uczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społecz- ny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis art. 445 § 3 sto- suje się. Art. 24. § 1. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W  razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby oso- ba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczegól- ności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pienięż- nej na wskazany cel społeczny. § 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szko- da majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych. § 3. Przepisy powyższe nie uchybiają DOCHODZENIEZADOŚĆUCZYNIENIAPOŚMIERCIBLISKIEJOSOBY przy czym źródłem odpowiedzialności każdego z  tych podmiotów jest inna podstawa prawna niż współwina za spowodowanie szkody. Najbardziej jaskrawym przykładem jest tu odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń w  zakresie ubezpieczenia OC za szkodę wyrządzoną przez objętego tym ubezpieczeniem kierowcę – poszkodowany może bowiem żądać naprawienia szkody według własnego wyboru bezpośrednio od kierowcy (odpowiedzialnego z tytułu czynu niedozwolo- nego) lub też od jego ubezpieczyciela (którego odpowiedzialność ma charakter gwarancyjny, gdyż wynika z zawartej ze sprawcą szkody umo- wy ubezpieczenia), a spełnienie tego roszczenia przez każdego z nich zwalnia drugiego z odpo- wiedzialności wobec poszkodowanego. Przedmiot niniejszego artykułu jest oczywiście szerszy niż da się to ująć w tak krótkim opracowa- niu, a praktyka pokazuje, że właściwa interpretacja przepisów i ich prawidłowe zastosowanie mogą w indywidualnie określonych sprawach stwarzać określone trudności. Wszystkich zainteresowanych niniejszym tematem zapraszam zatem do sięgnięcia po fachową literaturę oraz dość bogate orzecznictwa sądowe, w tym w szczególności dorobek orzecz- niczy Sądu Najwyższego. Tomasz Socha Campter Odszkodowania www.campter.pl Zgodnie z raportem Kancelarie odszkodowaw- cze z perspektywy Rzecznika Ubezpieczonych, kancelarie odszkodowawcze odgrywają poważną rolę w przebiegu procesu likwidacji szkody oraz reprezentacji interesów osób poszkodowanych. KANCELARIE ODSZKODOWAWCZE NA POLSKIM RYNKU 40%szkódzgłoszonychdo ubezpieczycielibyło obsługiwanychprzez firmyodszkodowawcze czytaj dalej
  • 12. 12 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 DOCHODZENIEZADOŚĆUCZYNIENIAPOŚMIERCIBLISKIEJOSOBY uprawnieniom przewidzianym w  innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym. W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy powołując się na powyższe przepisy stwierdził: (...) katalog dóbr osobistych określony w art. 23 k.c. ma charakter otwarty. W orzecznictwie i w piśmiennictwie przyjmuje się zgodnie, że ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c. objęte są wszelkie dobra osobiste rozumiane jako pewne wartości niematerialne związane z istnieniem i funkcjonowaniem pod- miotów prawa cywilnego, które w życiu społecznym są uznawane za doniosłe i  zasługujące z tego względu na ochronę. W judykaturze uznano, że do katalogu dóbr osobistych należy np. prawo do intymności i prywatności, płeć człowieka, prawo do planowania rodziny, tradycja rodzinna, pamięć o osobie zmarłej. Trudno byłoby znaleźć argumenty sprze- ciwiające się zaliczeniu do tego katalogu także więzi rodzinnych. Więzi te stanowią fundament prawidłowego funkcjonowa- nia rodziny i podlegają ochronie prawnej (art. 18 i 71 Konstytucji RP, art. 23 k.r.o.). Skoro dobrem osobistym w  rozumie- niu art. 23 k.c. jest kult pamięci osoby zmarłej, to – a fortiori – może nim być także więź miedzy osobami żyjącymi. Nie ma zatem przeszkód do uznania, że szczególna więź emocjonalna między członkami rodziny pozostaje pod ochro- ną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c. Ponadto Sąd Najwyższy wskazał podob- ne stanowisko judykatury, wyrażone we wcześniejszym wyroku Sądu Apelacyj- nego w Gdańsku, który w uzasadnieniu wyroku z dnia 23 września 2005r., I ACa 554/05 (nie publ.) stwierdził, że szczególna więź rodziców z dzieckiem, przysługująca zarówno dziecku, jak i  rodzicom w prawidłowo funkcjonującej rodzinie, zasługuje na status dobra oso- bistego, podlegającego ochronie przewi- dzianej w art. 24 § 1 k.c. Warto nadmienić, że uchwała ta budziła pewne spory, gdyż pojawiały się głosy, że roszczenie o zadośćuczynienie po śmierci bliskiej osoby nie przysługu- je w  przypadku zdarzeń, które miały miejsce przed wspomnianą nowelizacją k.c. Sąd Najwyższy niedawno jednak potwierdził swoje stanowisko w uchwale z dnia 13 lipca 2011r. (sygn. akt III CZP 32/11) stwierdzając, że sąd może przy- znać najbliższemu członkowi rodziny zmarłego zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 w związku z art 24 § 1 k.c., także wtedy, gdy śmierć nastąpiła przed dniem 3 sierpnia 2008r. wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia. Wobec powyższego właściwym wydaje się wniosek, że linia orzecznicza polskich sądów zmierzać będzie w tym właśnie kierunku. Tomasz Socha Campter Odszkodowania www.campter.pl Stosowne odszkodowanie art. 446. § 3. Sąd może ponadto przy- znać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życio- wej. Zadośćuczynienie Art. 446. § 4. Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadość- uczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie po śmierci bliskiej osoby FAKTY Zostało wprowadzone do kodeksu cywilnego wraz z nowelizacją ustawy z dnia 30  maja 2008 roku.
  • 13. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 13 KOSZTY POMOCY I PIELĘGNACJI Koszty opieki i pomocy szacowane winny być stosownie do czasochłonności oraz jakości czynności wykonywanych na rzecz poszkodowanego. KOSZTY POMOCY I PIELĘGNACJI Jeśli skutkiem wypadku poszkodowany wymaga opieki na poziomie pielęgniarskim, to odszkodowanie w zakresie kosz- tów tej opieki winno odpowiadać wynagrodzeniu za godzinę pracy osoby z takimi kwalifikacjami (koszt prywatnej opieki pielęgniarskiej: 20 – 30 zł/godz.). Zakres takiej opieki obejmuje świadczenia zapobiegawcze, diagnostyczne, lecznicze i rehabi- litacyjne w tym m.in: • pielęgnację skóry i błon śluzowych z  zastosowaniem środ- ków farmaceutycznych i materiałów medycznych, • wykonywanie testów diagnostycznych • ustalanie diety i dobór technik karmienia • wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna • zmiana opatrunków • wykonywanie iniekcji, inhalacji, cewnikowania • doraźne podawanie tlenu • prowadzenie rehabilitacji przyłóżkowej w celu zapobiega- nia powikłaniom wynikającym z unieruchomienia • toaleta ciała • prowadzenie usprawniania ruchowego (np. sadzanie, pioni- zacja, nauka chodzenia). W sytuacji, gdy poszkodowany po wypadku wymaga pomocy w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych: • gospodarczych (zakupy, przygotowywanie posiłków lub dostarczanie ich z punktu gastronomicznego, sprzątanie bez generalnych porządków, realizacja recept, wynoszenie nieczystości itp), • pielęgnacyjnych (mycie, kąpanie, czesanie, golenie, ubiera- nie, pomoc w czynnościach fizjologicznych, zmiana bieli- zny osobistej i pościelowej, ubieranie, karmienie zwykłe • oraz w miarę możliwości zapewnienia kontaktów z otocze- niem jako wartość pomocy przyjmuje się zwykle stawkę godzinową stosowaną przez MOPS dla pracy opiekunki społecznej (MOPS Lublin – 12 zł/godz). Z racji różnicy w kosztach wymienionych usług w zależności od sytuacji jednostkowej poszkodowanego wskazany jest rozdział godzinowy między opiekę pielęgniarską a pomoc w zaspokaja- niu codziennych potrzeb. W większości przypadków poszkodowani nie wymagają całego zakresu wymienionej pomocy, jednak często ich stan w okresie kilku czy kilkunastu dni bezpośrednio po wypadku (dolegliwo- ści bólowe, ograniczenie ruchomości, wymóg oszczędnego try- bu życia czy stres związany z przebytym wypadkiem) wymaga wsparcia ze strony innych osób. Wówczas koszt takiej pomocy należy odpowiednio wypośrodkować. Analizując kwestię kosztów opieki i  pomocy należy wziąć pod uwagę, że często jest ona świadczona przez bliskich i  nie  ma charakteru pieniężnego czyli nikt nie wystawia ra- chunku za jej świadczenie. Jednak z uwagi na to, że pomoc ta: • ma niewątpliwie swoją wartość, • wykracza poza zakres dotychczasowych relacji z poszko- dowanym, • niewątpliwie rodzi zobowiązanie niepieniężne (rewanż po- przez obdarowanie czy inny sposób odwzajemnienia jest naturalnym zachowaniem społecznym) nie można jej pominąć w procesie szacowania odszkodowania i likwidacji szkody. Wręcz przeciwnie – taki sposób pomocy ma walor dodany poprzez poczucie bezpieczeństwa i wsparcie psychiczne bliskich. W tym świetle odwiedziny u poszkodo- wanego również stanowią rodzaj pomocy (wyrok SN z dnia 1969.07.04 I  CR 116/69 OSNC 1970/5/82: Jak już nadmieniono, w art. 444 § 1 k.c. mowa jest o kosztach udzielenia poszkodo- wanemu pomocy. W grę może także wchodzić pomoc natury niemajątkowej, jak np. dodanie w cierpieniach otuchy.) Pomimo obiektywnej konieczności opieki i pomocy w  sy- tuacji powypadkowej, poszkodowany nie może lekceważyć obowiązku udowodnienia szkody w  tym zakresie (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 26 września 2007 roku, sygn. akt V Ca 1664/07, niepublikowany: W niniejszej sprawie szkodę w tym zakresie powódka wyceniła na 315,00 zł., kwota ta nie jest wysoka i wygórowana i rzeczywiście, biorąc pod uwagę zasady doświadczenia życiowego, może odpowiadać kwocie poniesionej na zapłatę osobom trzecim za opiekę nad powódką zwłaszcza, że jak ustalił Sąd Rejonowy powódka ta- kiej pomocy potrzebowała . Sąd Rejonowy jak słusznie podnosi skarżący dał wiarę tym wyjaśnieniom.) Dominika Janek Adiutor Centrum
  • 14. 14 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 TERMIN PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ ZA SZKODĘ ... TERMIN PRZEDAWIENIA ROSZCZEŃ ZA SZKODĘ WYNIKŁĄ Z PRZESTĘPSTWA A BRAK WYROKU SKAZUJĄCEGO Terminy przedawnienia roszczeń za szkodę wynikłą z przestępstwa a brak wyroku skazującego Ustalenie terminu przedawnienia roszczeń wynikających ze szkody po- wstałej na skutek popełnienia przestęp- stwa może w określonych przypadkach budzić pewne wątpliwości. Jak wskazuje artykuł 4421 § 2 Kodeksu cywilnego (KC) jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub wy- stępku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwu- dziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Źródłem tychże wątpliwości jest sytuacja, w której postępowanie karne przeciwko spraw- cy zostało umorzone (np. ze względu na jego śmierć). Naprzeciw tej kwestii wychodzi doktryna i  orzecznictwo są- dów. Wskazywane przezeń rozwiązania, pozwalają na ustalenie okresu w jakim poszkodowany może skutecznie docho- dzić swoich roszczeń. Należy zwrócić uwagę, że z przy- toczonego wyżej przepisu nie wynika konieczność skazania sprawcy za zbrod- nie lub występek. Sąd Najwyższy przyjął w  swej uchwale z dnia 21 listopada 1967r. (III PZP 34/67), że dla stwierdze- nia roszczenia o  naprawienie szkody nie jest konieczne imienne wskazanie sprawcy przestępstwa (dotyczy to odpowiedzialności za cudzy czyn, co wynika z  następującego stwierdzenia: wystarcza ustalenie, że sprawcą jest organ zakładu pracy albo którykolwiek z  jego pracowników bądź osoba, za której postępowanie zakład pracy jest odpowiedzialny). Ponadto w  uzasadnie- niu tejże uchwały czytamy: (…) nie stanowi przeszkody do uzna- nia przez sąd cywilny czynu sprawcy szkody za przestępstwo okoliczność, że nie został on przez sąd karny uznany za winnego przestępstwa. Wprawdzie przepisy prawa karnego decydują o tym, czy czyn albo zaniechanie sprawcy było zbrodnią lub występkiem, jednakże sąd cywilny w ramach swej właściwości czytaj dalej
  • 15. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 15 kwalifikuje zachowanie się sprawcy szkody jako przestępstwo, jeżeli jest to potrzebne do rozstrzygnięcia sprawy cywilnej (…). Co więcej (…) sąd cywilny może ustalić istnienie zbrodni lub wy- stępku w każdym wypadku, chociaż postępowanie karne nie doprowadziło do skazania sprawcy. Przepis art. 442 § 2 KC (obecnie 4421 § 2) przewiduje bowiem (…) przedawnienie dla każdego czynu niedozwolonego, który zawiera przedmiotowe i podmiotowe znamio- na zbrodni lub występku. Natomiast przepis ten nie uzależnia stosowa- nia tego terminu przedawnienia od skazania sprawcy czynu (szkody) za zbrodnię lub występek. W  uzasad- nieniu przedmiotowej uchwały Sąd Najwyższy zwrócił również uwagę na kwestię uniewinnienia sprawcy. Wskazał on, że jeżeli osoba, której sąd cywilny przypisał popełnienie zbrodni lub występku, została w postępowa- niu karnym uniewinniona od zarzutu dokonania tego przestępstwa, to wyrok uniewinniający jest dokumen- tem urzędowym i łącznie z materiałem dowodowym zawartym w aktach sprawy karnej powinien być przez sąd cywilny wszechstronnie wzięty pod uwagę; dotyczy to odpowiednio umorzenia postępowania karnego na podstawie amnestii lub abolicji albo wskutek nieustalenia cech przestęp- stwa czy nieudowodnienia winy. Istotne jest aby sąd miał możli- wość ustalenia zarówno przedmio- towych jak i podmiotowych znamion przestępstwa. Przez podmiotowe zna- miona przestępstwa należy rozumieć, możliwość przypisanie sprawcy winy. W przypadku braku takiej możliwości, do ustalenia terminu przedawnienia zastosowanie będzie miał art. 4421 § 1 KC, który wskazuje, że roszczenie o  naprawienie szkody wyrządzo- nej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w  którym poszkodowany do- wiedział się o szkodzie i o osobie obo- wiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpi- ło zdarzenie wywołujące szkodę. Powyższe stanowisko znajduje swe odzwierciedlenie w uzasadnieniu wyroku SąduW Najwyższego z dnia 21 listopada 2001r. (II UKN 633/00). Czytamy w nim: (…) jakkolwiek sąd cywilny przy braku wyroku skazują- cego władny jest samodzielnie ustalić, czy szkoda wynikła z przestępstwa, jednakże niezbędne jest ustalenie istnienia znamion przestępstwa oznaczonych w prawie karnym i  sto- sowanie kryteriów przewidzianych w  przepisach prawa karnego - przede wszystkim kryterium winy. Przytoczone kwestie podobnie ujęte zostały również w wyroku Sądu Naj- wyższego z 24 czerwca 1969r. (I PR 157/69) oraz 18 listopada 1997r. (I CKN 308/97). Warto dodać, że skazanie sprawcy szkody za zbrodnię lub występek jest konieczne tylko wówczas, gdy przepis prawa materialnego stanowiący podstawę odpowiedzialności wymaga wyłącznie takiego skazania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 1990r., III CRN 108/90). Tomasz Socha Campter Odszkodowania www.campter.pl TERMIN PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ ZA SZKODĘ ... biuro@pbok.pl | www.pbok.pl CHCESZ PRACOWAĆ Z NAJLEPSZYMI? DOŁĄCZ DO NAS! reklama reklama
  • 16. 16 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 MIAŁEŚ WYPADEK?z naszą pomocą uzyskasz należne odszkodowanie BEZPŁATNA KONSULTACJA 34 344 86 30 reklama
  • 17. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 17 WYPADEK W SZKOCJI Jeśli wypadek wydarzył się na terenie Szkocji, szkockie sądy sprawują jurysdykcję nad ewentualnym roszczeniem odszkodowania. W takim przypadku konieczna będzie po- moc szkockiego prawnika. Jeśli uległeś wypadkowi, który miał miejsce nie z Twojej winy i który wydarzył się w  cią- gu ostatnich 3 lat, powinieneś skontaktować się z firmą Campter, która pomoże Ci skutecznie w uzyskaniu odszkodowania w Szkocji. Z Campter Odszkodowania współ- pracuje wielu wyspecjalizowanych prawników, którzy występują o odszkodowania w  imieniu poszkodowanych w wypadkach na terenie całej Szkocji. WYPADEK W SZKOCJI Ile kosztuje dochodzenie odszkodowania w Szkocji? W imieniu poszkodowanych występu- jemy na zasadzie no-win, no-fee, czyli “nie wygrasz nie płacisz”. Klienci nie ponoszą żadnego ryzyka finansowego. Jeśli wygramy sprawę o odszkodowanie, większość kosz- tów prowadzenia sprawy pokryta zostanie przez drugą stronę (najczęściej firmę ubez- pieczeniową, która wypłaca odszkodowa- nie). Jeżeli w sprawie nie zostaną zasądzone wszystkie koszty związane z prowadzeniem postępowania, wówczas pozostałe koszty są potrącane z przyznanej sumy odszko- dowania, ale stanowią one tylko niewielki, uzgodniony wcześniej przy podpisywaniu umowy, procent sumy odszkodowania. W przypadku niektórych roszczeń konieczne jest złożenie pozwu sądowego. W przypadku przegrania sprawy należy pokryć koszty sądowe. Aby zminimalizować ryzyko związane z postępowaniem sądo- wym oceniamy sprawę pod kątem podstaw prawnych i rozmiaru doznanej szkody jak również organizujemy ubezpieczenie zwią- zane z postępowaniem sądowym. Koszt ubezpieczenia wynosi około £200 – £400 i  jest płatny dopiero po pozytywnym zakoń- czeniu postępowania. Okres przedawnienia roszczeń odszkodowawczych w Szkocji Według szkockiego prawa, wszelkie roszczenie odszkodowawcze muszą zostać zgłoszone w ciągu 3 lat od daty wypadku. czytaj dalej
  • 18. 18 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 WYPADEK W SZKOCJI Zgłosić każdy poważny wypadek na policje. Jeśli policja przyjedzie na miejsce wypadku, zrobią oni specjalny raport, który później będziemy mogli od nich uzyskać. Zawierać on będzie bardzo przydatne nam informacje. Uzyskać pełne dane drugiego kie- rowcy, który w wypadku uczestniczy, jego nazwisko, adres, firmę ubezpie- czeniową. Jeśli nie uda się tego zrobić, koniecznie zgłosić incydent na policje. Zrobić zdjęcie numeru rejestracyjne- go drugiego samochodu, na wypadek jeśli otrzymane na miejscu wypadku dane są nieprawdziwe. Zapisać imiona, nazwiska i adresy ewentualnych świadków wypadku (innych kierowców bądź przecho- dzących pieszych). Bez tych danych trudno będzie ich później odnaleźć. Zrobić zdjęcie uszkodzonego swoje- go samochodu ale także samochodu drugiej strony, może to później pomoc w ustaleniu winnego kolizji. CO ROBIĆ PO WYPADKU DROGOWYM W SZKOCJI: 1. 2. 3. 4. 5. Jeśli pozew sądowy złożony zostanie po opływie tego okresu, sąd z dużym prawdopodobieństwem na samym wstępie odrzuci go jako przedaw- niony. Jest wprawdzie niewielka dowolność, jaką posiada sędzia aby zezwolić na procedowanie niektó- rych przedawnionych spraw, ale zda- rza się to niezmiernie rzadko. Nawet jeśli do upływu 3-letniego okresu jest jeszcze daleko im szybciej rozpocz- niemy procedurę, tym łatwiej jest udowodnić wypadek i winę drugiej strony (łatwiej zapobiec zagubieniu niektórych dowodów czy np. danych świadków którzy zmienią adres). Strona odpowiedzialna za likwidację szkody – praco- dawca i ubezpieczyciel Kiedy występujemy w imieniu po- szkodowanego, wysyłamy pierwszy, wstępny list do strony, która według nas jest odpowiedzialna za wypadek (np. do pracodawcy, który odpowie- dzialny jest za wypadek w pracy). Pracodawca ma obowiązek przeka- zać list do swojej firmy ubezpiecze- niowej (Employers’ Liability Insurers), w której ubezpieczeni byli pracow- nicy w dniu w którym wydarzył się wypadek. Od tego momentu nie negocjujemy i nie współpracujemy już dalej z pracodawcą. Roszczenie przejmuje ubezpieczalnia. Wszelka korespondencja i negocjacje prowa- dzone są dalej tylko z firma ubezpie- czeniową. W przypadkach, w których nie- zbędne jest rozpoczęcie procedury sadowej, firma ubezpieczeniowa wy- znacza prawników, którzy występują w ich imieniu. Zadaniem pełnomoc- nika Klienta jest wówczas negocjacja z  wyznaczaną przez ubezpieczyciela firmą prawniczą. Szkoccy adwokaci współpracujący z Campter Odszko- dowania są znani ubezpieczycielom w Szkocji z wysokiego poziomu me- rytorycznego pracy nad sprawami. Przedsądowe dochodzenie roszczeń w Szkocji Po otrzymaniu naszego wstępne- go listu, firma ubezpieczeniowa ma 3 miesiące na własne dochodzenie okoliczności wypadku i potwierdze- nie czy uznają winę drugiej strony (np. pracodawcy) i czy zgadzają się na wypłatę odszkodowania. W cza- sie kiedy ubezpieczyciel prowadzi własne dochodzenie, my zajmujemy się zbieraniem danych medycznych, oszacowaniem doznanych obrazę a  także oszacowaniem ponie- sionych w wyniku wypadku strat finansowych. Ważne jest aby pamię- tać, że o odszkodowanie z danego wypadku można starć się tylko raz i  dlatego wszystkie aspekty trzeba dokładnie przeanalizować. Jako pomoc w sprawie potrze- bujemy jasnych i dokładnych dowodów medycznych, opisują- cych doznane obrażenia (a także opisujące prognozy na przyszłość, dlatego czasem trzeba zaczekać do momentu kiedy będzie można jasno określić czas pełnego wyzdrowie- nie, bądź można będzie powiedzieć kiedy taki pełny powrót do zdrowia nastąpi), na ich podstawie szacowa- na jest później wartość i wysokość odszkodowania. Czas trwania sprawy o od- szkodowanie w Szkocji Prowadzenie sprawy zajmuje od kilku miesięcy (w przypadkach niewielkich obrazę np. drobnych koli- zji drogowych) do 1-2 lat w bardziej skomplikowanych przypadkach. Zawsze staramy się zakończyć całą sprawę tak szybko jak to możliwe. Dochodzenie odszkodowa- nia w  sądzie w Szkocji Większość roszczeń powypad- kowych kończy się pozasądową ugoda z firma ubezpieczeniową. W  niewielkim procencie przypad- ków trzeba jednak złożyć pozew sadowy. Czasami nawet przy moc- nych dowodach winy drugiej strony, ubezpieczyciele nieuzasadnienie odmawiają wypłaty odszkodowania. Następnym oczywistym krokiem jest wtedy złożenie pozwu sadowe- go. Czasami występujemy do sądu z prośbą o wcześniejszą wypłatę części odszkodowania (rodzaj wcześniejszej zaliczki) aby pomoc klientowi, który obecnie znajduje się w trudnej sytuacji finansowej a jego sprawy nie można jeszcze całkowi- cie zakończyć. Dokumenty w  sądzie składa się także w przypadku gdy zbliża się termin przedawnienia szkody - 3 lat od dnia wypadku. Po złożeniu pozwu sądowego ubezpieczyciele wyznaczają prawni- ków, którzy występują jako obrońcy czytaj dalej
  • 19. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 19 pozwanych. Daty ewentualnych rozpraw wyznaczane są przez administrację sądową. Większość pozwów koń- czy się jednak w ciągu kilku miesięcy, najczęściej ugodą jeszcze przed ostateczna rozprawa (spowodowane jest to dużymi kosztami, jakie druga strona musi ponieść przy powoływaniu świadków i  ekspertów, którzy musieliby stawić się na rozprawie). Rodzaje wypadków Najczęstsze rodzaje wypadków, po których klienci starają się o odszkodowanie podzielić można na trzy ka- tegorie: wypadki w pracy, wypadki drogowe i poślizgnię- cia/potknięcia w miejscach publicznych. Wypadki w pracy Z naszego doświadczenia w reprezentowaniu klien- tów wiemy, że wypadki w pracy najczęściej zdarzają się w  fabrykach i dużych magazynach. Częstą ich przyczyną jest niebezpieczny lub wadliwy sprzęt, niebezpieczne pokrycie powierzchni podłogowej i niebezpieczne schody, zły system i metody organizacji pracy, i co najważniejsze brak odpowiedniego przeszkolenia i instrukcji. To ostatnie jest szczególnym problemem w przypadku pracowników z Polski, którzy nie mówią po angielsku. Inną równie częsta przyczyna jest nieuwaga i zanie- dbanie ze strony innych pracowników. Należy pamiętać, że w takich przypadkach odpowiedzialność również ponosi pracodawca. Wypadki drogowe W tego typu wypadkach najczęściej bardzo łatwo jest udowodnić winę drugiej strony. Można starać się o  od- szkodowanie za obrażenia, których doznał kierowca, pa- sażerowie samochodu, pasażerowie autobusu czy piesi którzy zostali przez pojazd potraceni. Odszkodowania są wypłacane przez ubezpieczalnie kierowcy, który wypadek spowodował. Jeśli na miejscu była policja, wszystkie dane otrzymamy właśnie od nich. Potknięcia/poślizgnięcia w miejscach publicznych Do tego typu wypadków dochodzi najczęściej na ulicach, chodnikach, w sklepach ze śliska podłoga czy innych publicznych budynkach, a także w parkach czy ogrodach. Odpowiedzialność w tych przypadkach leży po stronie “lokatora” (czyli zajmującego daną posesje), który ma obowiązek kontroli i sprawdzania danego miejsca. Jeśli jest to ulica lub chodnik, ich właścicielem najczęściej jest urząd miasta (jeśli nawet nie jest właścicielem to jest np. użytkującym dany teren). W sytuacjach potknięcia lub poślizgnięcia na takim terenie roszczenie skierowane jest przeciwko miastu. Jakie szkody mogą być ujęte w  odszkodowaniu? Główna cześć przyznanego odszkodowania stanowi rekompensata za doznane obrażenia fizyczne. Jest to odszkodowanie za ból i cierpienie wynikłe z doznanego urazu, a także za ewentualną wynikłą z tego utratę przy- jemności z życia towarzyskiego czy domowego. Można starać się o odszkodowanie nawet za obrażenia tak niewielkie jak rozcięty palec. Kolejną cześć stanowią poniesione w wyniku wypad- ku straty finansowe. Z naszego doświadczenia wynika, że pracownicy z Polski nie mają często długoterminowych kontraktów pracowniczych z dodatkowymi uprawnienia- mi do wypłaty pieniędzy za zwolnienie lekarskie. Więk- szość zatrudniona jest przez agencje pośrednictwa pracy z bardzo małymi lub żadnymi pieniędzmi za okres cho- roby. To z kolei skutkuje znacznym spadkiem dochodów nawet za stosunkowo krotki okres choroby. Staramy się zawsze dokładnie ten aspekt zbadać i mieć pewność, że wraz z odszkodowaniem klient otrzyma pełną rekompen- satę za poniesione straty finansowe. Jeśli odniesione w wyniku wypadku obrażenia są bardzo poważne, wtedy w momencie finalizowania całego roszczenia pozostaje aspekt ewentualnych przyszło- ściowych strat finansowych, wynikających z ograniczo- nych możliwości w podjęciu zatrudnienia. W niektórych przypadkach przyszłościowe straty finansowe stanowią największa część przyznanego klientowi odszkodowania. Można także odzyskać pieniądze za rożnego rodzaju inne poniesione straty np. za zorganizowanie samochodu zastępczego, który niezbędny był po wypadku drogowym bądź po prostu rekompensatę za niemożność używania samochodu, uszkodzonego w wyniku tego wypadku, a  także za zniszczenia np. odzieży czy innych rzeczy osobistych takich jak zegarek czy okulary. Benefity i dodatki rządowe Jeśli ktoś uległ wypadkowi,a szczególnie jeśli był to poważny wypadek w pracy, powinien udać się do najbliż- szego biura Department of Work & Pensions i przedys- kutować z nimi ewentualne zapomogi i dopłaty, przyzna- wane w takich przypadkach przez rząd brytyjski. Może to być np. Employment Support Allowance, Industrial Injuries Disablement Benefit czy Disablement Pension. WYPADEK W SZKOCJI czytaj dalej
  • 20. 20 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 WYPADEK W SZKOCJI WYPADEK SAMOCHODOWY? KOLIZJA DROGOWA? NO TO MAMY PROBLEM Niektóre z  tych dopłat mogą być póź- niej odliczone z przyznanego odszko- dowania, gdyż ktokolwiek to odszkodo- wanie wypłaca musi zwrócić rządowi te pieniądze. Uzyskanie tych dopłat może być jednak pomocne w przypadku długoterminowej nieobecności w pracy i  jednoczesnym kilkomiesięcznym oczekiwaniu na odszkodowanie. Wszel- kie zapomogi (benefity) otrzymywane po sfinalizowaniu roszczenia nie są już później odliczane i  klient zatrzymuje je w całości dla siebie. Co robić po wypadku w  Szkocji? Wypadek w pracy Tak szybko jak to możliwe zgłosić wy- padek do przełożonych. Jak najszybciej wypełnić i podpisać for- mularz powypadkowy (accident report). Zapisać imiona, nazwiska, adresy i tele- fony do ewentualnych kolegów z pracy, którzy byli świadkami wypadku (czasa- mi współpracownicy ci zmieniają prace i  trudno jest ich później znaleźć). Zrobić zdjęcie ewentualne uszkodzone- go sprzętu bądź zaniedbania w miejscu pracy, co było przyczyna wypadku (zanim zostanie to naprawione lub zlikwidowane). Wypadki drogowe Zgłosić każdy poważny wypadek na po- licje. Jeśli policja przyjedzie na miejsce wypadku, zrobią oni specjalny raport, który później będziemy mogli od nich uzyskać. Zawierać on będzie bardzo przydatne nam informacje. Uzyskać pełne dane drugiego kierow- cy, który w wypadku uczestniczy, jego nazwisko, adres, firmę ubezpieczeniową. Jeśli nie uda się tego zrobić, koniecznie zgłosić incydent na policje. Zrobić zdjęcie numeru rejestracyjnego drugiego samochodu, na wypadek jeśli otrzymane na miejscu wypadku dane są nieprawdziwe. Zapisać imiona, nazwiska i adresy ewentualnych świadków wypadku (innych kierowców bądź przechodzą- cych pieszych). Bez tych danych trudno będzie ich później odnaleźć. Zrobić zdjęcie uszkodzonego swoje- go samochodu ale także samochodu drugiej strony, może to później pomoc w ustaleniu winnego kolizji. Potknięcia i poślizgnięcia w miejscach publicznych Zapisać imiona, nazwiska i adresy świadków wypadku. Zrobić zdjęcie miejsca wypadku. Zgłosić wypadek tak szybko jak to moż- liwe do właściciela bądź użytkującego posesje. Jeśli wypadek miał miejsce na ulicy lub na chodniku należy zadzwo- nić do oddziału drogowego urzędu miasta (Roads Department or Environ- mental Services Department of the Local Council), zgłosić go telefonicznie i  zapisać nazwisko osoby, która przyjęła zgłoszenie. Jeśli do wypadku doszło na terenie sklepu czy centrum handlowego, zgłosić go do oddziału Obsługi Klientów (Customer Services Desk). Tomasz Socha Campter Odszkodowania www.campter.pl WYPADEK SAMOCHODOWY? KOLIZJA DROGOWA? NO TO MAMY PROBLEM Jeżeli zdarzenie to ma miejsce za granicą to problem staje się jeszcze większy. Ale czy na pewno? Oto informacje o tym, na co może liczyć osoba poszkodowana, jeżeli niezawiniony wypadek drogowy zdarzył się w Niemczech. Poza podstawową pomocą, taką jak udzielenie pomocy me- dycznej na miejscu zdarzenia czy przyjazd miejscowej policji, osobie poszkodowanej za granicą przysługuje przede wszyst- kim prawo do uzyskania odszkodowania za szkody powstałe wskutek niezawionionego wypadku samochodowego na terenie Niemiec. Dla poszkodowanych w Niemczech Polaków i obywateli innych krajów przewidziana jest pomoc, która może przybierać różne formy – często nieznane i nie praktykowane w Polsce, a jej koszt może zostać pokryty z polisy ubezpieczenio- wej (OC) sprawcy wypadku. Poszkodowany w wyniku wypadku samochodowego w Niemczech Polak powinien pamiętać przede wszystkim, że ma prawo do skorzystania z fachowej pomocy prawnej wybranego adwokata (warto skorzystać np. z usług polskojęzycznego, nie- mieckiego adwokata należącego do Stowarzyszenia Między- narodowych Rzeczoznawców Techniki Samochodowej MOTO- EXPERT), który może pomóc poszkodowanemu w załatwieniu wszystkich niezbędnych spraw formalnych związanych z wy- padkiem i który będzie reprezentował wyłącznie jego interesy. Z polisy ubezpieczeniowej OC sprawcy zdarzenia możliwe jest również uzyskanie przez poszkodowanego zwrotu kosztów rzeczoznawczych za wykonanie niezależnej opinii technicznej dotyczącej uszkodzonego wskutek wypadku w Niemczech pojazdu (rzeczoznawcy samochodowi Stowarzyszenia MO- TOEXPERT wykonują kompleksowe opinie techniczne w tym zakresie). Poszkodowani na terenie Niemiec nie z własnej winy Polacy mają również prawo do uzyskania odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości rynkowej samochodu – dotyczy to także samochodów starszych niż 10 lat i dotychczas bezwypadko- wych. Z polisy ubezpieczeniowej sprawcy zdarzenia drogowego, do jakiego doszło na terenie Niemiec, dodatkowo można uzy- skać również zwrot kosztów holowania uszkodzonego samo- chodu na najbliższy parking lub do warsztatu samochodowego (zakładu blacharsko-lakierniczego) lub ewentualnie w uzasad- nionych przypadkach zwrot kosztów transportu uszkodzonego auta do Polski. Dużą pomocą dla polskich obywateli, którzy zostali po- szkodowani za granicą, jest także możliwość skorzystania po czytaj dalej
  • 21. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 21 reklama WYPADEK SAMOCHODOWY? KOLIZJA DROGOWA? NO TO MAMY PROBLEM wypadku samochodowym na terenie Niemiec z samochodu zastępczego użytkowanego na czas naprawy uszkodzonego auta. Jest to niewątpliwie duże udogodnienie, ponieważ na sku- tek wypadku poszkodowani w Niemczech Polacy często zosta- ją pozbawieni możliwości korzystania ze swojego pojazdu. Kolejną kwestią związaną z niezawinionym wypadkiem komunikacyjnym w Niemczech jest także przysługująca po- szkodowanemu możliwość wypłaty odszkodowania z tytułu niekorzystania z samochodu uszkodzonego lub zniszczone- go podczas wypadku. Takie odszkodowanie z reguły może otrzymać poszkodowany w zdarzeniu drogowym właściciel pojazdu, jeżeli nie ma on możliwości skorzystania z samocho- du zastępczego. Dotyczy to głównie właścicieli samochodów ciężarowych lub specjalistycznych, którym zapewnienie na czas naprawy uszkodzonego samochodu pojazdu zastępczego jest niezwykle trudne, a często wręcz niemożliwe. Wówczas takie odszkodowanie wyliczone może zostać na podstawie np. umów zawartych z kontrahentami. Poszkodowani w wyniku niezawionionego wypadku samochodowego na terenie Niemiec Polacy mają możliwość uzyskania wszechstronnej pomocy techniczno-prawnej. Aby móc z niej skorzystać warto zwrócić się o fachową poradę do rzeczoznawców samochodowych ze Stowarzyszenia MOTO- EXPERT! inz. Jaroslaw Kolodziej Stowarzyszenie MOTOEXPERT Kontakt do Stowarzyszenia www.rzeczoznawca-samochodowy24.pl poczta@rzeczoznawca -samochodowy24.pl +48 (032) 746 07 77 +49 (0) 911 9646 455 opinie porad ekspertów rankingi firm odszkodowawczych i ubezpieczeniowych PIERWSZY niezalezny portal dla poszkodowanych w wypadkach ˙
  • 22. 22 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 OBOWIĄZKOWE UBEZPIECZENIE OC ROLNIKÓW A ODSZKODOWANIE Ustawa z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczenio- wym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyj (Dz.U. 2003 nr 124, poz. 1152, ze zm. – dalej ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych) nakłada na osoby będące rolnikami obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z  tytułu posiadania gospodarstwa rolnego (art. 44). OBOWIĄZKOWE UBEZPIECZENIE OC ROLNIKÓW A ODSZKODOWANIE Rolnikiem w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, w której posiadaniu lub współposiadaniu jest gospodarstwo rol- ne (art. 2 ust. 1 pkt 12). Zatem obowiązek ubezpieczenia dotyczy nie tylko właści- cieli gospodarstw, ale także osób będą- cych ich posiadaczami w innym cha- rakterze (np. dzierżawców, najemców). Z kolei gospodarstwo rolne w  myśl art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy, to obszar użytków rolnych, gruntów pod stawami oraz skla- syfikowanych jako użytki rolne gruntów pod zabudowaniami: − przekraczający łącznie powierzchnię 1,0 ha, podlegający w całości lub części opodatkowaniu podatkiem rolnym, − o dowolnej powierzchni jeżeli pro- wadzona jest na nim produkcja rolna, stanowiąca dział specjalny w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Definicja ta zawiera odesłania do ustawy z dnia 15 listopada 1984r. o podatku rol- nym (Dz.U. 1984 nr 52, poz. 268, ze zm.) oraz ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o  po- datku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 nr 80, poz. 350, ze zm.). Ze względów praktycznych warto pa- miętać, iż w myśl pierwszego ze wskaza- nych wyżej aktów prawnych: opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w  ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewio- ne i zakrzewione na użytkach rolnych, z  wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza (art. 1); za działalność rolniczą uważa się produkcję roślinną i zwierzęcą, w  tym równie produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzyw- czytaj dalej
  • 23. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 23 OBOWIĄZKOWE UBEZPIECZENIE OC ROLNIKÓW A ODSZKODOWANIE niczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i  produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użyt- kowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego oraz chów i  hodowlę ryb (art. 2 ust. 2). Zwolnienia od podatku rolnego ujęte zo- stały w art. 12 ustawy o podatku rolnym. Działami specjalnymi produkcji rolnej w myśl art. 2 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i  ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżow- nic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym. Uprawy, hodowla i chów zwierząt w  roz- miarach mniejszych niż wielkości okre- ślone w załączniku nr 2 do tejże ustawy nie stanowią natomiast działów specjal- nych produkcji rolnej (art. 2 ust. 3a). Wskazane przepisy mają duże znacze- nie w przypadku wątpliwości, czy dana osoba zobowiązana jest do zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub braku in- formacji o jej ubezpieczeniu (np. w  przy- padku odmowy ich udzielenia). Zakres ubezpieczenia OC rolników Ubezpieczenie odpowiedzialności cywil- nej rolników obejmuje zdarzenia stano- wiące następstwa zawinionego działania lub zaniechania rolnika, osoby pozosta- jącej z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub osoby pracującej w jego gospodarstwie rolnym jeżeli: 1. osoby te są obowiązane do odszkodo- wania za wyrządzoną szkodę, 2. szkoda powstała w związku z  posia- daniem przez rolnika gospodarstwa rolnego, 3. szkoda powstała: –– na skutek śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia, utraty, zniszczenia bądź uszkodzenia mienia lub –– w związku z ruchem pojazdów wolnobieżnych (silnikowych, których konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 25 km/h, z  wyłączeniem ciągnika rolniczego [podlegającego ubezpieczeniu odpowiedzialno- ści cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych – przyp. aut.] – patrz art.  2 ust. 34 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu dro- gowym, Dz.U. 1997 nr 98, poz. 602), będących w posiadaniu rolników posiadających gospodarstwo rolne i  użytkowanych w związku z posia- daniem tego gospodarstwa. Powyższe warunki muszą zostać speł- nione łącznie (por. art. 50 ust 1 i 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych). Zaznaczyć jednocześnie należy, że jednym z celów ubezpieczenia odpowie- dzialności cywilnej rolnika jest niejako gwarancja zaspokojenia roszczeń osób poszkodowanych. W praktyce często zdarza się bowiem niewłaściwe pojmo- wanie charakteru tego ubezpieczenia. Ponadto w ramach ubezpieczenia chro- niona jest odpowiedzialności cywilna zarówno rolnika jak i każdej osoby, która pracując w gospodarstwie rolnym wyrzą- dziła szkodę w związku z posiadaniem przez rolnika tego gospodarstwa (por. art.  51). Toteż na wskazanej podstawie sam rolnik może wystąpić z roszcze- niami odszkodowawczymi, o ile został poszkodowany przez osobę pracującą w  jego gospodarstwie i zdarzenie wywo- łujące szkodę miało związek z tymże go- spodarstwem. W odwrotnej sytuacji, czyli kiedy to z winy rolnika poszkodowana zostanie osoba wykonująca pracę w go- spodarstwie również może ona domagać się odszkodowania. Podkreślić zarazem należy, że w powyższych sytuacjach roszczenia mogą dotyczyć tylko szkód związanych ze śmiercią, uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia. Wynika to a  contrario z przepisu zawartego w  art.  53 pkt 1 ustawy o ubezpiecze- niach obowiązkowych, który wskazuje, iż zakład ubezpieczeń nie odpowiada za szkody w  mieniu: –– wyrządzone rolnikowi przez osoby pracujące w jego gospodarstwie rolnym lub pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domo- wym; –– wyrządzone osobom pozostającym z  rolnikiem we wspólnym gospo- darstwie domowym lub pracującym w  jego gospodarstwie rolnym; Zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń został wyłączony również w  stosunku do szkód: –– spowodowanych przeniesieniem chorób zakaźnych niepochodzących od zwierząt; –– w mieniu, spowodowanych wadą towarów dostarczonych przez osobę objętą ubezpieczeniem albo wy- konywaniem usług; jeżeli wskutek tych wad nastąpiła szkoda na osobie, zakład ubezpieczeń nie ponosi odpo- wiedzialności tylko wtedy, gdy osoba objęta ubezpieczeniem wiedziała o  tych wadach; –– powstałych wskutek uszkodzenia, zniszczenia, utraty lub zaginięcia rzeczy wypożyczonych lub przyjętych przez osobę objętą ubezpieczeniem OC rolników do użytkowania, prze- chowania lub naprawy; –– polegających na utracie gotówki, biżuterii, dzieł sztuki, papierów war- tościowych, wszelkiego rodzaju do- kumentów oraz zbiorów filatelistycz- nych, numizmatycznych i innych; –– polegających na zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska; –– wynikłych z kar pieniężnych, grzy- wien sądowych i administracyjnych, a także kar lub grzywien związanych z należnościami wobec budżetu pań- stwa (patrz art. 53 pkt 2-7). Na koniec warto również zwrócić uwa- gę na kwestię roszczenia regresowego, z  którym ubezpieczyciel może wystąpić do sprawcy szkody celem „odzyskania” wypłaconego odszkodowania. Uprawnie- nie takie przysługuje zakładowi ubez- pieczeń, jeżeli sprawca wyrządził szkodę umyślnie lub w stanie: po użyciu alkoholu, nietrzeźwości, po użyciu środków odu- rzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii (patrz. Art. 58). Tomasz Socha Campter Odszkodowania
  • 24. 24 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 WPŁYW ORZECZENIA SKAZAUJĄCEGO ZA POPEŁNIENIENIU ZBRODNI LUB WYSTĘPKU NA OKRES PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ CYWILNYCH Okres przedawnienia roszczeń po wyroku karnym W obecnym stanie prawnym art. 4421 § 2 Kodeks cywilnego wskazuje, iż roszczenie o naprawienie szkody powstałej w wy- niku czynu niedozwolonego, będącego zbrodnią lub występ- kiem, ulega przedawnieniu z upływem dwudziestu lat, licząc od dnia jego popełnienia. Interpretacja wskazanego przepisu jak i określenie dnia, w którym roszczenie ulegnie przedawnieniu (patrz art. 112 KC) nie powinny sprawić większych problemów, jednakże ze strony praktycznej może on powodować trudności podczas dochodzenia należnych poszkodowanym świadczeń od ubezpieczycieli odpowiedzialności cywilnej sprawców tychże czynów. Sytuacja taka może wystąpić kiedy nie został jeszcze ustalony zakres odpowiedzialności karnej sprawcy zdarzenia, a upłynęły już terminy przedawnienia roszczeń okre- ślone w art. 4421 § 1. Przepis ten wskazuje bowiem, że roszcze- nia wynikające z czynu niedozwolonego innego niż zbrodnia lub występek, przedawniają się z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia, nie później jednak niż po dzie- sięciu latach od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Czym jest zbrodnia i występek? Zanim przejdziemy do dalszych rozważań, należy wyja- śnić czym są wskazane wyżej czyny, określone jako zbrodnia i  występek. W tym miejscu warto odnieść się do art. 7 Kodeku karnego, mówiącego, iż zbrodnią jest czyn zabroniony, za któ- rego popełnienie grozi co najmniej kara pozbawienia wolności na czas 3 lat. Występkiem z kolei jest czyn o mniejszej szko- dliwości społecznej, zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc. Toteż minimalną przesłanką związaną z wymiarem sankcji karnej, powodującą, że okres Okres przedawnienia szkody wynikłej z przestępstwa nie uznanego wyrokiem w sprawie karnej WPŁYW ORZECZENIA SKAZAUJĄCEGO ZA POPEŁNIENIENIU ZBRODNI LUB WYSTĘPKU NA OKRES PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ CYWILNYCH czytaj dalej
  • 25. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 25 WPŁYW ORZECZENIA SKAZAUJĄCEGO ZA POPEŁNIENIENIU ZBRODNI LUB WYSTĘPKU NA OKRES PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ CYWILNYCH przedawnienia roszczeń odszkodowaw- czych będzie wynosił dwadzieścia lat od dnia popełnienia przestępstwa, jest zagrożenie w postaci określonej wyżej grzywny. Zaznaczyć należy, że nie musi dojść do wykonania kary, wystarczy tyl- ko, aby popełnienie danego czynu było zagrożone choć jedną ze wskazanych sankcji. Masz wyrok w sprawie karnej – staraj się o odszkodowanie! W wielu przypadkach zdarza się jed- nak, że zakłady ubezpieczeń uzależniają podjęcie decyzji o wypłacie odszko- dowania od orzeczenia skazującego wydanego przez sąd w postępowaniu karnym. Tego typu praktykę oceniać należy za niewłaściwą, stanowiącą nad- użycie pozycji ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia względem poszkodowanego. Ustawa z dnia 22 maja 2003r. o działal- ności ubezpieczeniowej (Dz.U. 2003 nr 124, poz. 1151, ze zm.) określa co prawda, że do czynności ubezpieczeniowych zalicza się ustalanie przyczyn i okolicz- ności zdarzeń losowych (art. 3 ust. 5 pkt 1), które to z kolei winny umożliwić ocenę charakteru czynu zabronionego i tym samym doprowadzić do ustalenia prawidłowego okresu przedawnienia roszczeń. Ponadto w myśl tejże ustawy, zakład ubezpieczeń powinien wypłacić odszkodowanie na podstawie uznania roszczenia w wyniku m.in. ustaleń do- konanych podczas tzw. „postępowania likwidacyjnego” (art. 15), przez które na- leży rozumieć postępowanie dotyczące ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych roszczeń i wy- sokości świadczenia (art. 16). Jakkolwiek ubezpieczyciele częstokroć uchylają się od spełnienia świadczeń powołując się na art. 6 KC i tym samym przerzucając ciężar dowodu na poszkodowanego. Nie trudno dostrzec, że obecny stan prawny nie obliguje ubezpieczycieli do podjęcia konkretnych działań, których niewyko- nanie obarczone byłoby stosownymi konsekwencjami. Skutkuje to dużą do- wolnością ich przedsięwzięć ze szkodą dla stron zgłaszających roszczenia. Nie- rzadko bywa zatem, że poszkodowany zmuszony jest do skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego w celu uzyskania należnych świadczeń. Mija się to z rolą zakładu ubezpieczeń, która jak wskazał Sąd Najwyższy nie może być sprowadzana wyłącznie do wstąpienia w rolę zobowiązanego [poprzez dążenie również do najkorzyst- niejszego dla siebie rozwiązania – przyp. aut.] – wyrok z dnia 10 stycznia 2002r., II CKN 353/99. Jak z kolei zauważył Sąd Apelacyjny w Warszawie: głównym celem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej nie jest zwolnienie sprawcy szkody od odpowiedzialności, lecz zapewnienie poszkodowanemu wyna- grodzenia szkód w drodze przejęcia zo- bowiązań odszkodowawczych ubezpie- czającego (wyrok z dnia 11 października 1996r.,I ACr 822/96, OSA 1998/4 poz. 13, str. 20). Brak wyroku karnego nie zamyka możliwości uzyskania odszkodowania Mimo wskazanych wyżej trudno- ści warto jeszcze przed wytoczeniem powództwa cywilnego powołać się na okoliczność, iż zastosowanie terminu przedawnienia roszczeń zawartego w  art. 4421 § 2 KC nie wymaga uprzed- niego prawomocnego skazania sprawcy zdarzenia za zbrodnie lub występek. Okoliczność tą w sytuacjach nie budzą- cych wątpliwości względem przebiegu zdarzenia wywołującego szkodę powin- no się zatem traktować jedynie pomoc- niczo. Podobne stanowisko przyjął Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do uchwały z dnia 21 listopada 1967r. (III PZP 34/67), twierdząc, że brak uznania przez sąd karny sprawcy szkody za winnego prze- stępstwa nie stanowi przeszkody do uznania przez sąd cywilny określonego czynu za przestępstwo. Może on prze- cież ocenić zachowanie lub zaniechanie sprawcy w oparciu o przepisy prawa kar- nego, celem jego zakwalifikowania jako zbrodni lub występku, jeżeli jest to po- trzebne do rozstrzygnięcia sprawy. Sąd Najwyższy uznał również, że w trakcie postępowania cywilnego może dojść do ustalenia istnienia zbrodni lub występ- ku, nawet gdyby postępowanie karne nie doprowadziło do skazania sprawcy. Słusznie zauważono, że przepis przewi- duje przedawnienie dla każdego czynu niedozwolonego, zawierającego znamio- na zbrodni lub występku, nie uzależ- niając stosowania wskazanego w  nim terminu od skazania jego sprawcy. Zatem jeżeli sąd cywilny ma możliwość ustalenia znamion przestępstwa, a także przypisania sprawcy winy stosownie do kryteriów prawa karnego, może on orzec o jego odpowiedzialności cywilnej i na tej samej podstawie określić właściwy termin przedawnienia roszczeń (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listo- pada 2001r., II UKN 633/00). Co więcej Sąd Najwyższy stwierdził także, że ska- zanie sprawcy szkody za zbrodnię lub występek jest konieczne tylko wówczas, kiedy wymaga tego przepis stanowiący podstawę jego odpowiedzialności (por. wyrok z dnia 12 kwietnia 1990r., III CRN 108/90). Wyrok karny nie jest wymagany w sprawie cywilnej o  odszkodowanie Reasumując stwierdzić należy, że do ustalenia terminu przedawnienia rosz- czenia o naprawienie szkody wynikają- cej z przestępstwa nie jest wymagane skazanie jego sprawcy przez sąd karny. Zostało to jednoznacznie wskazane w li- nii orzeczniczej Sądu Najwyższego. Tym samym zastosowanie prostych reguł wnioskowania w oparciu o obowiązujące przepisy prawa, a także udowodnione okoliczności zdarzenia, wskazujące na winę jego sprawcy, powinno wystarczyć do ustalenia czy zastosowanie będzie miał termin określony w art. 4421 § 2 KC. Zatem uzależnianie przez ubez- pieczycieli podjęcia decyzji o wypłacie świadczeń odszkodowawczych od uprawomocnienia się orzeczenia sądu, zapadłego w postępowaniu karnym w wielu przypadkach uznać należy za nieuprawnione. Zwłaszcza, że ubezpie- czyciele dysponują szerokim zakresem kompetencji, w zakresie którego sądy, prokuratura, policja oraz inne organy i  instytucje, obowiązane są udzielić im informacji oraz udostępnić zebrane materiały, jeżeli są one niezbędne do ustalenia okoliczności zdarzeń i wysoko- ści odszkodowania (por. art. 25 ustawy o  działalności ubezpieczeniowej). Tomasz Socha Campter Odszkodowania
  • 26. 26 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 PRAWO W DZIAŁANIU Przykład sprawy z pozwu X przeciwko Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej. Stan faktyczny sprawy: Poszkodowany X był hospitalizowany na Oddziale Wewnętrznym SP ZOZ w 2009r. Podstawą przyjęcia na oddział była cukrzyca oraz powiększenie wątroby. Poszkodowany skarżył się na ogólne osłabienie, obniżoną wydolność fizyczną. Wykonano badania: usg, badania krwi z próbami wątrobowymi, biliru- biną oraz badaniem na zakażenie wirusem żółtaczki typ B (nie przeprowadzono badań w kierunku wykluczenia zakażenia wirusem żółtaczki typ C). W trakcie hospitalizacji po- dejrzewano amyloidozę i aby wyeliminować podejrzenie choroby pobrano wycinek z od- bytnicy do badania. Po opuszczeniu SP ZOZ tj. po 7 miesią- cach poszkodowany oddawał krew dla po- szkodowanego w wypadku członka rodziny. W badaniach wykazało, iż poszkodowany cierpi na żółtaczkę wszczepienną typu C. Czyli o zakażeniu poszkodowany dowiedział się przypadkiem. Argumentacja stron: W pozwie poszkodowany dochodził za- dośćuczynienia, zwrotu kosztów leczenia oraz wynagrodzenia za opiekę. Pozwany SP ZOZ nie uznawał roszczenia, kwestionował zasadę i wysokość roszczenia twierdząc, iż z badań i obrazu diagnostycz- nego chorego przeprowadzonych już przy przyjęciu do SP ZOZ na Oddział Wewnętrzny wynikało jednoznacznie, że poszkodowany był zakażony wirusem typu C. Zadaniem poszkodowanego powoda było wykazanie winy SP ZOZ, związku przy- czynowego oraz szkody. Pozwana SP ZOZ w procesie przybra- ła bierną postawę, polegającą wyłącznie na zaprzeczaniu twierdzeniom powoda oraz na twierdzeniach własnych (niczym nie po- partych), iż powód był zakażony wcześniej niż przy przyjęciu na Oddział Wewnętrzny a samo zakażenie mogło nastąpić gdziekol- wiek indziej tj.: u stomatologa gdzie powód PRAWO W DZIAŁANIU czytaj dalej
  • 27. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 27 PRAWO W DZIAŁANIU leczył się kilka lat wcześniej, fryzjera, przy leczeniu złamania ręki 6 lat wcześniej itd. Stan prawny: Wartym podkreślenia jest, iż udowod- nienie winy w tego typu procesach jest bardzo trudne albowiem na poszkodowa- nym spoczywa obowiązek udowodnienia konkretnego zaniedbania tj. aseptyki sal i pomieszczeń szpitalnych, dezynfekcji i  sterylizacji sprzętu medycznego, braku jednorazowego sprzętu, brak izolacji pa- cjentów itp. Sądy w Polsce bardzo ostrożnie ewo- luują na korzyść poszkodowanych wie- dząc, iż spełnienie wszystkich przesła- nek dowodowych jest często ciężarem niemożliwym. Obecnie odrzucono już wymaganie (prezentowane w orzecznic- twie Sądu Najwyższego wiele lat temu), że musi być pewny związek przyczyno- wy pomiędzy pobytem pacjenta np.: w  szpitalu – tutaj poszkodowanego B.S w szpitalu na oddzia- le Wewnętrznym - a  do- znanym zakażeniem żółtaczką typu C. Obec- nie wystarczy istnienie prawdopodobieństwa w wysokim stopniu a  nie pewności. Pierwszym przełomowym orzecze- niem był wyrok Sądu Najwyższego z 17 lipca 1974Wr. sygn. akt: II CR 415/74: „Jeżeli w  sprawie ustalono, że stan sanitar- ny szpitala był wyjątkowo zły i że mógł doprowadzić do infekcji, a zakażenie rzeczywiście nastąpiło, prawdopodobieństwo związku przyczynowego między złym stanem sanitarnym a zainfekowaniem organizmu jest tak duże, iż można przy- jąć, że powód spełnił swój obowiązek wynikający z art. 6 kc. Nie można bowiem stawiać powodowi nierealnego wymogu ścisłego udowodnienia, jakimi drogami infekcja przedostała się do organizmu. W wyroku Sądu Apelacyjnego w Kra- kowie z dnia 9 lutego 2000r. sygn. akt: I ACa 69/2000: ”Dowodzenie konkretne- go zawinienia w „procesach lekarskich” łączy się z określonymi trudnościami dowodowymi co do ścisłego i pewnego wskazania zdarzenia, w wyniku którego organizm pacjenta został zainfekowany wirusem wzw ustalony przez sąd zespół okoliczności faktycznych uzasadnia przy- jęcie adekwatnego związku przyczyno- wego pomiędzy hospitalizacją pacjenta w szpitalu i niedołożeniem tam należytej staranności w przestrzeganiu reżimu sa- nitarnego a późniejszym zachorowaniem na żółtaczkę. Sąd przyjął domniemanie związku przyczynowego (nie obalone przez pozwaną) posługując się dowodem tzw: prima facie. Dowód ten stosować na podstawie art. 231 k.p.c. co umożliwia korzystanie nie tylko z dowodów bezpo- średnich i absolutnie pewnych, lecz także z dowodów pośrednich o dużym stopniu prawdopodobieństwa. Może uznać za ustalone fakty, mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalo- nych faktów. Aby obalić domniemanie to pozwany np.; SP ZOZ nie tylko musi zaprzeczyć twierdzeniom powoda o istnieniu związku przyczynowego ale musi udowodnić, że istniały inne równie lub bardziej prawdo- podobne przyczyny zakażenia. A  to jest z kolei bardzo trudne. Czynności dowodowe podjęte w  procesię: a) Czynności dowodowe powoda: Powód wyszedł od zebrania pełnej dokumentacji medycznej z leczenia szpi- talnego i ambulatoryjnego poszkodowa- nego (tak co do hospitalizacji na Oddziale Wewnętrznym pozwanego SP ZOZ, dal- szego leczenia na Oddziale Zakaźnym po stwierdzeniu zakażenia żółtaczką oraz w Poradni leczenia chorób zakaźnych). Konieczne było przesłuchanie członków rodziny (na okoliczność brak zakażeń w rodzinie), oraz bardzo ważny dowód: badania członków rodziny poszkodowa- nego na obecność zakażenia żółtaczką typu C (wynik negatywny). Do tego przesłuchanie personelu me- dycznego Ordynatora, pielęgniarki Od- działowej, członków zespołu ds. zakażeń szpitalnych, (aseptyka, wyposażenie szpi- tala, dezynfekcja), informacje Sanepid o kontrolach i ocenie stanu sanitarnego placówki, stwierdzonych w  toku kontroli uchybieniach (protokoły kontroli Sanepid, raporty pokontrolne), protokołu skutecz- ności sterylizacji sprzętu, zestawienia zużycia rękawic jednorazowych na od- dziale, sprawozdania z posiedzeń zespo- łu d/s zapobiegania zakażeniom szpi- talnym, księgi zabiegów operacyjnych, endoskopowych. Przydatnym wnioskiem dowodowym był wniosek o udostępnie- nie danych z Zakładu Ubezpieczeń Spo- łecznych odnośnie liczby wypadków przy pracy (zakażeń personelu medycznego placówki), dane od pozwanego co do liczby procesów w  sprawie zakażeń wirusami hepatroto- powymi. Oczywiście po zebraniu dokumentacji złożono rów- nież wniosek o dopuszcze- nie dowodu z opinii biegłego z  zakresu chorób zakaźnych. b) Czynności dowodowe po- zwanego: –– brak. Wyniki postępowania do- wodowego były korzystne dla powoda. Z dokumentacji uzy- skanej od Stacji Epidemiolo- gicznej wynikało, iż w toku kontroli w 2008 i  2009r. wykazano szereg uchybień w  zakresie aseptyki, steryli- zacji sprzętu, były zastrzeże- nia co do czystości na Oddziałach, stanu technicznego. Co więcej, decyzją z 2009r. (miesiąc po hospitalizacji poszkodowa- nego) zamknięto jeden z  Oddziałów SP ZOZ ze względu na skandaliczne warun- ki sanitarne. Nie była również prawidło- wa hospitalizacja poszkodowanego na Oddziale na sali 6 – osobowej albowiem pacjent z cukrzyca (poszkodowany leczył się od lat) jest szczególnie narażony na wszelkie źródła zakażenia również po- chodzące od pacjentów. Powyższe wskazywało na winę po- zwanego. Dodatkowo bardzo ważny był dowód z badań członków rodziny, który pozwo- lił w drodze domniemania faktycznego obalić twierdzenia pozwanej, iż poszko- czytaj dalej
  • 28. 28 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 dowany był zakażony wirusem typu C już przy przyjęciu do szpitala. Gdyby tak było zakażeniu uległaby również małżonka poszkodowanego albowiem małżonko- wie przed pobytem w szpitalu regularnie współżyli. Powyższe wskazywało na istnienie związku przyczynowego pomiędzy po- bytem poszkodowanego na Oddziale a zakażeniem wirusem typu C. Biegły opiniujący z zakresu chorób zakaźnych stwierdził istnienie wysokiego prawdopo- dobieństwa, iż do zakażenia doszło wła- śnie w trakcie hospitalizacji na Oddziale Wewnętrznym podczas wykonywania zabiegu pobrania wycinka z odbytnicy do badania w celu wykluczenia amyloidozy. Sąd oparł wyrokowanie na korzyst- nej dla poszkodowanego opinii biegłego, stwierdził również iż nie są prawdziwe twierdzenia pozwanej, iż poszkodowany został przyjęty na Oddział wewnętrzny z  „ewidentnym stanem zakażenia wiru- sem typu C” albowiem, skoro ordynator twierdził (w procesie), iż była taka pew- ność dlaczego nie zlecił badań na wyklu- czenie zakażenia żółtaczką typu C w trak- cie hospitalizacji (jedynie wyeliminowano zakażenie typu B). Ponadto Sąd wskazał, iż pozwany SP ZOZ nie może ograniczyć się do bierności i tylko do negacji twier- dzeń poszkodowanego, ale musi wyka- zać inicjatywę dowodową własną, skoro twierdzi, iż zakażenia nastąpiło poza od- działem Wewnętrznym. Takiego dowodu zaś pozwany nie przeprowadził. PRAWO W DZIAŁANIU Arkadiusz Słabek maszprawa.pl UBEZPIECZENIE MIESZKANIA LUB DOMU KROK PO KROKU Ubezpieczenie mieszkania lub domu krok po kroku Mieszkanie czy dom stanowią zwykle najważniejszy składnik naszego majątku. Bardzo ważnym elementem jest wybór odpowiedniego ubezpieczenia. Tymczasem rynek zasypuje nas dużą liczbą ofert. Jaką wybrać? Na co zwrócić uwagę przy wykupie polisy, aby mieć to, co naj- ważniejsze, czyli poczucie bezpieczeństwa? Ubezpieczenia mieszkania czy domu to ubezpieczenie dobrowolne, należące do grupy ubezpieczeń majątkowych. Abyś mógł udać się do towarzystwa ubezpieczeniowego po wykup ubezpie- czenia, musisz być powiązany prawem majątkowym z ubezpieczaną nierucho- mością, a zatem: –– posiadać prawo własności, –– prawo spółdzielcze danego lokalu, –– lub mieć podpisaną umowę najmu. Nie zapomnij o krokach, które musisz wykonać, zanim zdecydujesz się na konkretną polisę. Zapoznaj się z OWU Na początek dobrze jest zapoznać się „OWU” (nazywane ogólnymi warunkami ubezpieczenia), które są nieodłącznym elementem każdej umowy. Dokładnie określają obowiązki właściwe dla obu stron ubezpieczenia. To one precyzują, w  jaki sposób zostaje ustalana wy- sokość odszkodowania oraz jaki jest czas jego realizacji. Przy ubezpieczeniu ruchomych części naszego dobytku na wysokie kwoty dowiemy się, jakie dodat- kowe wymogi chroniące przed kradzieżą musimy spełnić, np. posiadać drzwi lub rolety antywłamaniowe. Zwróć uwagę na sytuację, w  których dochodzi do wyłącze- nia odpowiedzialności towarzy- stwa ubezpieczeniowego. Zapoznając się z ogólnymi warunkami ubezpieczenia nie wolno pominąć punk- tu, który mówi o sytuacjach, w których towarzystwo ubezpieczeniowe nie bierze odpowiedzialności za wyrządzone szkody. Wśród nich może znajdować się, np.: osiadanie gruntu czy przemarznięcia elementów budynku. To bardzo ważny element każdej umowy. Sprawdź czy umowa zawiera wszystkie istotne informacje Przeczytaj dokładnie wszystkie punkty umowy ubezpieczenia mieszkania czy domu. Taka umowa powinna dokład- nie określać przedmiot ubezpieczenia. Kolejną istotną informacją jest zakres, a więc co ubezpieczamy i na wypadek jakich okoliczności. Musi się w niej także zostać wskazany okres, na jaki zostaje zawarta oraz wysokość składki. Zwróć szczególną uwagę na  zakres umowy Zakres umowy jest jej bardzo istotnym składnikiem. Ochrona ubezpieczenia UBEZPIECZENIA patronem działu jest portal czytaj dalej
  • 29. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 29 Portal dla inwestora Najwiêkszy portal dla inwestorów w Polsce. Zawsze najœwie¿sze informacje. Organizator Plebiscytu na Gie³dow¹ Spó³kê Roku. Ponad 1,5 mln unikalnych u¿ytkowników. Ponad 8 mln ods³on miesiêcznie. www.inwestycje.pl reklama@inwestycje.pl tel. 71 788 29 91 reklama
  • 30. 30 | MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 UBEZPIECZENIA patronem działu jest portal Ubezpieczenie mieszkania lub domu krok po kroku może obejmować szkody, które poja- wiły się w wyniku zdarzeń losowych i  towarzyszących im akcji ratunkowych (takich, jak pożar czy zalanie) oraz szkód powstałych na skutek kradzieży z włama- niem i rabunkiem. Ubezpieczenie objąć może zarówno stałe, jak i ruchome części dobytku. W przypadku ubezpieczenia mieszkań czy domów ich właścicielom zależy na uzyskaniu takiego zabezpie- czenia majątkowego, które w przypadku zaistnienia szkód powstałych na skutek zdarzeń losowych, pozwoli szybko przy- wrócić im stan sprzed tych zdarzeń. Na- leży wybrać taką ofertę, która odpowiada naszym oczekiwaniom i potrzebom. Nie zapomnij o OC w  życiu  prywatnym Wspólnie z ubezpieczeniem nieruchomo- ści występuje często ubezpieczenie OC w życiu prywatnym. OC może wchodzić w skład podstawowego zakresu ubez- pieczenia lub może być jego rozszerze- niem, za które pobierana jest dodatkowa składka. Pamiętaj, że takie ubezpieczenie chroni Cię w sytuacji nieumyślnego wyrządzenia szkód, np: kiedy zalejesz sąsiada lub kiedy Twoje dziecko wy- bije mu szybę w oknie albo potrącisz pieszego. Takie ubezpieczenie obejmuje swoim zakresem także szkody wyrzą- dzone przez: zwierzęta domowe, pomoc domową, osoby opiekujące się dziećmi lub osobami starszymi. Wybierz odpowiednią składkę  ubezpieczenia Składka ubezpieczenia mieszkania czy domu nie musi być wysoka. Sam zde- cydujesz co i od czego chcesz ubezpie- czyć. Najistotniejsze jest, aby wysokość składki odpowiadała realnej wartości mieszkania. Przede wszystkim zależy ona od zakresu ubezpieczenia i czasu, na jaki jest zawierana (zazwyczaj są to umowy roczne). Towarzystwa ubezpie- czeniowe przewidują także wiele zniżek. Im więcej zabezpieczeń przeciwkra- dzieżowych, tym składka ubezpieczenia będzie niższa. Zniżkę otrzymasz także ubezpieczając się kolejny raz u tego sa- mego ubezpieczyciela. Więcej zapłacisz w  momencie kiedy wynajmujesz miesz- kanie lub prowadzisz w nim działalność gospodarczą. Agnieszka Żabska Inwestycje.pl
  • 31. MAGAZYN ODZYSKAJ.INFO 2013 | 31 Precyzyjny dobór ubezpieczenia jest jednak niezwykle ważny. Ilość ofert oraz enigmatyczne nazewnictwo mogą jed- nak odstraszać. Jak, spoglądając bardzo ogólnie na wakacyjne polisy, wybrać tę najbardziej optymalną? Zanim zdecydujemy się wykupić polisę, warto przyjrzeć się tzw. OWU, czyli Ogólnym Warunkom Ubezpieczenia. Jest to istotne szczególnie wtedy, gdy wycieczkę organizuje nam biuro turystyczne, obiecując przy tym polisę. Jeśli nie poznamy swoich praw, bardzo łatwo będzie nas oszukać – w efekcie albo znacznie przepłacimy, albo dopiero po fakcie dowiemy się, że nasze ubezpieczenie nie obejmuje najistotniejszych przypad- ków. Zdarza się, że wycieczka, którą wykupujemy poprzez tego rodzaju biura, opatrzona jest niekonkretnym hasłem „zawiera ubezpieczenie”. Taka informacja, choć lakoniczna, nierzadko zaspokaja wymagania konsumentów, jednak nie mówi, co owo ubezpieczenie miałoby zawierać. Jeśli tematu nie drążymy, może okazać się to fatalne w skutki. Takie ubezpieczenie nie musi zapewnić nam bowiem pomocy w razie wypadku czy w  tzw. „wypadkach nieprzewidzianych” (kradzieże podczas po- dróży lub ewentualna organizacja natychmiastowego powrotu do kraju). Standardowy pakiet ubezpieczenia powinien zawierać ubezpieczenie kosztów leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków, a także ochrony cywilnej. To podstawa, bez której nie powinniśmy planować żadnego wyjazdu, szczególnie za granicę. Niemniej ważne jest odpowiednie dopasowanie rodza- ju ubezpieczenia do miejsca, w którym spędzimy wakacje. Jeśli planujemy górską wspinaczkę, powinniśmy postarać się o  ubezpieczenie zapewniające ewentualną akcję poszukiwaw- czą. Niestety musimy się przy tym liczyć z większymi kosztami. Podobnie - więcej zapłacimy ubezpieczycielowi deklarując za- miar uprawiania na wakacjach sportów ekstremalnych. Niektóre agencje ubezpieczeniowe mogą odmówić odpowiedniej polisy dla kobiet ciężarnych – o tym także pomyślmy przed czasem. Ceny ubezpieczeń są jednak zależne nie tylko od sposobu spędzania wakacyjnego czasu. Kwoty urosną, jeśli zaplanujemy wyjazd do krajów innych, niż europejskie (szczególnie do tych zagrożonych chorobami egzotycznymi) lub po prostu tam, gdzie koszty leczenia są znacznie wyższe niż w Polsce – tak jest na przykład w Szwajcarii czy Japonii. I sprawa ostatnia, ale równie ważna – jeśli nie chcemy na wakacjach martwić się brakiem produktów pierwszej potrzeby, pamiętajmy o ubezpieczeniu bagażu. Również w tym przypadku zdarza się, że polisy ubezpieczeniowe ograniczają się do nie- zbyt korzystnego dla nas ubezpieczenia wartości rzeczywistej (co oznacza, że zakład ubezpieczeń wypłaci wartość utraconego przedmiotu, pomniejszając go o stopień zużycia technicznego). O wiele korzystniej jest więc wykupić ubezpieczenie na wartość odtworzeniową, dzięki któremu otrzymamy sumę pozwalającą na zakup podobnego sprzętu. O odpowiednim rodzaju ubezpieczenia warto pomyśleć już teraz, jeszcze chwilę przed rozpoczęciem sezonu turystyczne- go. Odpowiednia ilość czasu pozwoli na podjęcie racjonalnej decyzji, podyktowanej świadomością realnych warunków proponowanych ofert. Wybór ubezpieczeń jest spory, jednak znaczną część powinniśmy odrzucić od razu, jeśli chcemy mieć udany urlop. Karolina Obszyńska Inwestycje.pl W okresie wakacyjnym, który zbliża się wielkimi krokami, warto pamiętać o  ubezpieczeniach, o ile zależy nam na spokojnym i komfortowym urlopie. Wraz z rozpoczęciem sezonu zainteresowanie polisami turystycznymi rośnie. Niestety nie zawsze potencjalni konsumenci zwracają należytą uwagę na szczegóły kupowanych polis. Z POLISĄ NA WAKACJACH UBEZPIECZENIApatronem działu jest portal Ubezpieczenie mieszkania lub domu krok po kroku Jeżeli prowadzisz firmę odszkodowawczą, kancelarią adwokacką bądź radcowską, jesteś brokerem finansowym lub ubezpieczeniowym, ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY REDAKCYJNEJ I REKLAMOWEJ napisz: kontakt@odzyskaj.info WSPÓŁPRACA redakcyjna i reklamowa z Magazynem Odzyskaj.info
  • 32. NAJWIĘKSZY SERWIS DLA KOBIET W INTERNECIE - porady dla kobiet - opinie - dyskusje na różne tematy - zdrowie, moda, praca, związki.
  • 33. www.odzyskaj.info Wydawca: Keos Media E: biuro@keos.pl T: +48 602 746 953 Współpraca redakcyjna E: kontakt@odzyskaj.info Reklama: E: kontakt@odzyskaj.info Patronat merytoryczny: Patronat medialny: 1/2013 MAGAZYN