SlideShare a Scribd company logo
1 of 83
CONCEPT OF SHODHANA
PRESENTER : DR. SAYANTANBERA
2nd YEAR P.G. SCHOLAR
DEPARTMENT OF PANCHAKARMA
D.G.M.A.M.C. GADAG
рд╡рд╕реНрддреБ рдирд┐рд░реНрджреЗрд╢реН
яБ╢ рдкреНрд░рд╕реНрддрд╛рд╡рдирд╛
яБ╢ рд╡реНрдпреБрддреНрдкрддреНрддрд┐
яБ╢ рддреНрддрдирд░реБрддреНрддрд┐
яБ╢ рд╢реЛрдзрди рдорд╣рддреНрд╡
яБ╢ рд╢реЛрдзрди рдЧреБрдг
яБ╢ рд╢реЛрдзрди рд▓рд╛рдн
яБ╢ рд╢реЛрдзрди рдХрд╛рд▓
яБ╢ рд╕реНрд╡рд╕реНреНрдп рд╢реЛрдзрди &
рджреЛрд╖рд╛рдиреБрд╕рд╛рд░ рд╢реЛрдзрди
яБ╢ рд╢реЛрдзрди рд╡реГрдХреНрд╖
яБ╢ рд╢реЛрдзрди рдпреЛрдЧреНрдп
яБ╢ рд╢реЛрдзрди рдЕрдпреЛрдЧреНрдп
яБ╢ рд╡рд░реНрдЬрдпрдп рддреНрддрд╡рд╖рдп
яБ╢ рджреБрд╡рдпрд▓ рдкреБрд░реБрд╖ рд╢реЛрдзрди
яБ╢ рд╢реЛрдзрдиреЛрд┐рд░ рддреНрддрд┐рддреНрддрдХрддреНрд╕рд╛
яБ╢ рд╢реЛрдзрди рдЕрддреНрддрддрдпреЛрдЧ рдкреНрд░рддреНрддрддрдХрд╛рд░
CONT...
яБ╢ CRITERIA TO SELECT A PATIENT FOR SHODHANA
яБ╢ IMPORTANCE OF PURVA KARMA BEFORE SODHANA
яБ╢ IMPORTANCE OF PASCHAT KARMA AFTER SODHANA
яБ╢ PROBABLE MODE OF ACTION OF SHODHANA
PROCEDURES
яБ╢ DIFFERENCE BETWEEN SHODHANA &PANCHAKARMA
яБ╢ DISCUSSION
яБ╢ CONCLUSION
рдкреНрд░рд╕реНрддрд╛рд╡рдирд╛
рдирд┐рдирд┐рддреНрд╕рд╛:
рдпрд╛рддреНрддрднрд┐рдГ рддреНрддрд┐рдпрд╛рддреНрддрднрд░реНрд╛рдпрдпрдиреНрддреЗ рд╢рд░реАрд░реЗ рдзрд╛рддрд╡рд┐рдГ рд╕рдорд╛рд┐рдГ ред
рд╕рд╛ рддреНрддрд┐рддреНрддрдХрддреНрд╕рд╛ рддреНрддрд╡рдХрд╛рд░рд╛рдгрд╛рд╛рдВ рдХрдордп рддрддреНрддрд┐рд╖рд░реНрд╛рд╛рдВ рд╕реНрдореГрддрдореН рее
(рд┐.рд╕реВ-резрем/рейрек)
The procedure by which Dhatus are brought into
equilibrium condition is termed as Chikitsa.
CONT...
In a broader sense Chikitsa is divided into two
category тАУ
1. Shodhana
2. Shamana
CONT...
рд╢реЛрдзрд┐:
рд╢реЛрдзрдирд╛рдВ рдпрддреН рдХреБ рддреНрддрдкрддрд╛рдиреН рджреЛрд╖рд╛рдиреН рддреНрддрдирд┐рдГрд╕рд╛рдпрдп рдмрддреНрддрд╣рд┐рдГ
рд░реЛрдЧреЛрд╢рдордирд╛рдВ рдХрд░реЛрддреНрддрдд рее (рдЕ.рд╕рдВ,рд╕реВ-рдЗрдиреНрд░реНрджреБ -рез/рейрен)
Shodhana is the method of eliminating the
vitiated doshas from the body to pacify the
disease.
CONT...
рд╢рдорд┐:
рд┐ рд╢реЛрдзрдпрдирдд рд┐ рджреНрд╡реЗрдирд┐ рд╕рдорд╛рд┐реН рд░реНрджреЛрд╖рд╛рдВрд╕реНрддрдереЛрджреНрдзрддрд╛рд┐реН ред
рд╕рдореАрд┐рд░реЛрдирдд рдирд╡рд╖рдорд╛рдЪреНрд╢рдорд┐рдВ рддрджреНрдпрдерд╛ рдЕрдореГрддрд╛ (рд╢.рдкреВ-рек/реи)
The drug which brings the normalcy of doshas without
elimination & aggravation is known as Shamana.
рд╡реНрдпреБрддреНрдкрдирд┐
рд╢реЛрдзрд┐ = рд╢реБрдзреН + рдирд┐рд┐реН + рд▓реНрдпреБрдЯреН (рд╢рдмреНрд░реНрджрд┐рд▓реНрдкрдо)
рд╢реБрдзреН = рд╢реМрд┐ (Clean)
Shodhana is derived from тАШShudhтАЩ (clean)
рддреНрддрдирд░реБрддреНрддрд┐
рдпрдирд░реНрджрд░рдпреЗрджреНрдмрдирд┐рд░реНрджреЛрд╖рд╛рд┐реН рдкрдЮреНрд┐рдзрд╛ рд╢реЛрдзрд┐рдЮреНрд┐ рддрддреН ред
рдирд┐рд░реВрд┐ рд╡рдорд┐рдВ рд┐рд╛рдпрдирд╢рд░рд░реЗрд┐реЛ рдЖрд╕реНрд░рдирд╡рд╕реНрд░реБрдирдд (рдЕ.рд╣реГ,рд╕реВ-резрек/рем)
Sodhana is the procedure by which doshas (vitiated)
are expelled out from the body. There are 5 types of
Shodhana - Niruha, Vamana, Kaya reka, Shiro reka
& Asra visruti.
CONT...
рдпрд░реНрджреМрд╖рдзрдВ рд╡рд╛рддрд╛рдирд░реНрджрд┐рдиреНрддрдГ рдирд╕реНрдерддрд╛рд┐реН рд╡рдирд┐рд░реАрд░рдпреЗрдд рдирд┐рдкреЗрддреН рддрддреН
рд╢реЛрдзрд┐рдореН ред рддрдЪреНрд┐ рдкрдЮреНрд┐рдзрд╛, рдкрдиреНрд┐рдирд╡рдзрдореН ред (рдЕрд░реБрд┐рд░реНрджрд┐)
By which procedure vitiated Vatadi doshas are
removed from body is known as Shodhana.
CONT...
рд╕реНрдерд╛рд┐рд╛рджреНрд╡рдирд┐рд┐рдирдпреЗрд░реНрджреБрд░реНрдзрд╡рдирдордзреЛ рд╡рд╛ рдорд▓рд╕рдЮреНрд┐рдпрдореН рд░реНрджреЗрд┐рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВ
рддрддреНрд╕рд╛рджреНрджреЗрд╡рд░реНрджрд╛рдирд▓ рдлрд▓рдВ рдпрдерд╛ (рд╢рд╛. рдкреВ тАУ рек/рео)
The procedure which detaches the accumulation of
Mala from their respective places & expel upwards or
downwards, is known as Samshodhana.
eg тАУ Devadali.
CONT...
--------- рдкреНрд░рд┐реБ рдирдкрдд рд╕реНрдерд╛рд┐рд╛рддреН рдорд▓рд╕рдЮреНрд┐рдпрдВ рд░реНрджреЛрд╖рд╛рд░реНрджреАрд┐рд╛рдВ рд╕рд╕реНрдерд╛рд┐рд╛рдд
рдЙрд░реНрдзрд╡рдирдордзреЛ рд╡рд╛ рд╡рдирд┐рд┐рдирдпреЗрддреН рд╡рдирд┐: рд┐рд░реЛрдирдд рддрджреНрджреЗрд┐реЗ рд╢рд░реАрд░реЗ рд╢реЛрдзрд┐рдВ
рд┐рдирдерддрдореН ред (рд░реНрджреАрдирдкрд┐рд╛,рдЖрдвреН рдорд▓)
The Prakupita Dosha leads to Mala sanchaya
(accumulated in their respective places), by
administering or giving the Shodhana therapy,the
accumulated Malas expells out & by this process
Sharir shuddhi takes place
рд╢реЛрдзрд┐ рдорд┐рддреНрд╡ (WHY рд╢реЛрдзрд┐ IS BEST?)
рд░реНрджреЛрд╖рд╛рд┐рд░реНрджрд╛рдирд┐рддреН рд┐реВ рдкреНрдпрдирдиреНрдд рдирд┐рддрд╛ рд▓рдЩреН рдШрд┐рдкрд╛рд┐рд┐рдГ ред
рдирд┐рддрд╛ рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдпреЗрддреБ рд┐ рддреЗрд╖рд╛рдВ рдкреБрд┐рд░реБрджреНрднрд╡: (рд┐.рд╕реВ-резрем/реиреж)
рд░реНрджреЛрд╖рд╛рд┐рд░реНрджрд╛рдирд┐рддреН рд┐реВ рдкреНрдпрдирдиреНрдд рдирд┐рддрд╛ рд▓рдЩреН рдШрд┐рдкрд╛рд┐рд┐рдГ ред
рдпреЗ рддреБ рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдГ рд╢реБрджреНрдзрд╛ рд┐ рддреЗрд╖рд╛рдВ рдкреБрд┐рд░реБрджреНрднрд╡рдГ (рдЕ.рд╕,рд╕реВ-рел/реирек)
(рдЕ.рд╣реГ,рд╕реВ-рек/реирем)
CONT...
The doshas which have been mitigated by
Langhana & Pachana, are likely to aggravate
once again. But those doshas conquered by
Shodhana therapy will never increase again.
CONT...
рд╕рдореВрд▓рдВрд░реНрджреЛрд╖рд╛рдкрд┐рд╛рд░рд┐рддреНрд╡рдВ рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рд╕реНрдп,
рд▓рдЩреН рдШрд┐ рдкрд╛рд┐рд┐рдпреЛрд╕реНрддреБ рд░реНрджреЛрд╖рд╛рдкрд┐рд░рддреНрд╡реЗ рд╕рддреНрдпрдирдк рд┐ рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рд╡рддреН-
рд░реНрджреЛрд╖рд┐рдиреНрддреГрддреНрд╡рдирдорддреНрдпрд╛рд┐ тАУ рд░реНрджреЛрд╖рд╛ рдЗрддреНрдпрд╛рдирд░реНрдж ред (рд┐рдХреНрд░рдкрдирд┐ рд░реНрджрд┐)
CONT...
The main root cause which is treated by
Shodhana, never occurs again. By Langhana,
Pachana also the doshas can be treated but
sometimes the may aggravated.
CONT...
рдпреЗ рдкреВрд┐рдГ рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдГ рд╢реБрджреНрдзрд╕реНрддреЗрд╖рд╛рдВ рд┐ рдкреБрд┐рд░реБрджреНрднрд╡: -
рдЙрддреНрдерд╛рд┐рдВ рд┐ рднрд╡рдирдд ред (рдЕрд░реВрд┐рд░реНрджрд┐)
Doshas which are expelled out by Shodhana
karma will not aggravate again.
рд╢реЛрдзрди рдЧреБрдг
рдорд▓рд╛рдкрд┐рдВ рд░реЛрдЧрд┐рд░рдВ рд╡рд▓рд╡рд┐рдирдкреНрд░рд╕рд╛рд░реНрджрд┐рдо ред
рдирдкрддреНрд╡рд╛ рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВ рд╕рдореНрдпрдЧрд╛рдпреБрд╖рд╛ рдпреБрдЬреНрдпрддреЗ рдирд┐рд░рдореН (рд┐.рд╕реВ - резрел/реиреи)
яГШ Elimination of mala
яГШ Complete cure of disease
яГШ Increase strength
яГШ Increase complexion of skin
яГШ To get long life
рд╢реЛрдзрди рд▓рд╛рдн
рд╡реБрдирджреНрдзрдкреНрд░рд╕рд╛рд░реНрджрдВ рд╡рд▓рдирдордирдиреНрд┐рдпрд╛рд┐рд╛рдВ рдзрд╛рддреБрдирд╕реНрдерд░рддреНрд╡рдВ рдЬреНрд╡рд▓рд┐рд╕реНрдпрд░реНрджреАрдирд┐рдореН ред
рдирд┐рд░рд╛рдЪреНрд┐рдкрд╛рд┐рдВ рд╡рдпрд╕рдГ рд┐рд░реЛрдирдд рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВрд╕рдореНрдпрдЧреБрдкрд╛рд╕реНрдпрдорд╛рд┐рдореН
(рдЕ.рд╣реГ,рд╕реВ- резрео/ремреж)
CONT...
If the shodhana therapies are taken properly, then
these benefits are achieving тАУ
яГШ Increase intelligence
яГШ Strengthen the sense organs
яГШ Stability of the tissues
яГШ Increase digestive power
яГШ Increase longevity
CONT...
рдПрд╡рдВ рдирд╡рд╢реБрджреНрдзрд┐реЛрд╖реНрдард╕реНрдп рд┐рд╛рдпрд╛рдирдирд┐рд░рдирднрд╡рдзрдирддреЗ ред
рд╡реНрдпрдзрдпрд╕реНрд┐реЛрдкрд╢рдореНрдпрдирдиреНрдд рдкреНрд░рд┐реГ рдирддрд╢реНрдЪрд┐реБрд╡рддрдирддреЗ
рдЗрдирдиреНрд┐рдпрд╛рдирд┐ рдорд┐реЛрдмреБрдирджреНрдзрд╡рдирд┐рд╛рдирд╢реНрдЪрд╛рд╕реНрдп рдкреНрд░рд╕реАрд░реНрджрдирдд ред
рд╡рд▓рдВ рдкреБрдирд┐рд░рдкрдереНрдпрдВ рд┐ рд╡реГрд╖рддрд╛ рд┐рд╛рд╕реНрдп рд┐рд╛рдпрддреЗ редред
рд┐рд░рд╛рдВ рд┐реГ рдЪреНрд░реЗрд┐ рд▓рднрддреЗ рдирд┐рд░рдВ рд┐реАрд╡рддреНрдпрд┐рд╛рдордпрдГ ред
рддрд╕реНрдорд╛рддреНрд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВ рд┐рд╛рд▓реЗ рдпреБрдирд┐рдпреБрд┐рдВ рдирдкрдмреЗрдиреНрд┐рд░рдГ
(рд┐.рд╕реВ-резрем/резрен)
CONT...
If anyone take the proper sodhana therapy in
proper time, then should get these тАУ
яГШElimination of vitiated dosha from Kostha
яГШIncrease digestive power
яГШCuring disease
яГШRestoring the normal health
CONT...
яГШStrengthen the sense organs
яГШNourishes of mind, intelligence &
complexion
яГШGaining of strength, nourishment, virility
яГШNot affecting by old age & increasing
longevity
рд╢реЛрдзрд┐ рд┐рд╛рд▓
рд╢рд░рддреНрд┐рд╛рд▓реЗ рд╡рд╕рдиреНрддреЗ рд┐ рдкреНрд░рд╛рд╡реГрдЯ рд┐рд╛рд▓реЗ рд┐ рд░реНрджреЗрдирд┐рд┐рд╛рдореН ред
рд╡рдорд┐рдВ рд░реЗрд┐рд┐рдВ рд┐рд╡ рд┐рд╛рд░рдпреЗрддреБ рд┐реБ рд╢рд▓реЛ рдирднрд╖рд┐реН (рд╢рд╛. рдЙ. тАУ рей/рез)
Vamanadi karmas should be done during Sharad,
Vasanta or Pravrit rutu.
CONT...
рд╢реАрддреЛрджреНрднрд╡рдВ рд░реНрджреЛрд╖рд┐рдпрдВ рд╡рд╕рдиреНрддреЗ рдирд╡рд╢реЛрдзрдпрддреН рдЧреНрд░реАрд╖реНрдорд┐рдорд░рдХрд╛рд┐рд╛рд▓реЗ ред
рдШрд┐рд╛рддреНрдпрдпреЗ рд╡рд╛рдирд╖рдирд┐рдорд╛рд╢реБ рд╕рдореНрдпрд┐реН рдкреНрд░рд╛рдкреНрд┐реЛрдирддрд░реЛрдЧрд╛рд┐реГрддреБрд┐рд╛рдиреНрд┐ рд┐рд╛рддреБ
(рдЕ.рд╣реГ,рд╕реВ тАУ рек/рейрел)
The accumulation of dosha arising from Sisir rutu should be
expelled out during Vasanta rutu, that arising from Grishma
rutu should be expelled out during Abhrakala, that arising
from Varsa rutu should be expelled out during Ghanatyaya
rutu.
CONT...
рдкреНрд░рд╛рд╡реГрдЯреН рд╢реБрдирд┐рд┐рднреМ рдЬреНрдЮреЗрдпреМ рд╢рд░рд░реНрджреБрд┐рдирд╕рд┐реМ рдкреБрд┐рдГ ред
рддрдкрд╕реНрдпрдЪреНрд┐ рдордзреБрд╢реНрдЪрд╡ рд╡рд╕рдиреНрддрдГ рд╢реЛрдзрд┐рдВ рдкреНрд░рдирдд
рдПрддрд┐реГрддрд┐ рдирд╡рд┐рд▓реНрдкреНрдпрд╡рдВ рд░реНрджрджреНрдпрд╛рддреН рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВ рдирднрд╖рд┐реН ред
рд╕реНрд╡рд╕реНрдерд╡реГрд┐рдордирднрдкреНрд░реЗрддреНрдп рд╡реНрдпрд╛рдзреМрд╡реНрдпрдирдзрд╡рд╢реЗрд┐ рддреБ
(рд┐. рдирд╕ тАУ рем/рел,рем)
CONT...
Pravrit тАУ Suchi(ashad) & Nabha (shravana)
Sharad тАУ Urja (kartika) & Saha (margasirsha)
Vasanta тАУ Tapasya (phalguna) & Madhu (chaitra)
CONT...
These three seasons are suitable for the administration
of Shodhana therapies. After determining the exact
months constituting these above mentioned seasons,
the Bhishak should give the appropriate Shodhana
therapy to a healthy person. However for a patient, the
appropriateness of the time determined on the basis of
the nature of the vyadhi.
рд╕реНрд╡рд╕реНреНрдп рд╢реЛрдзрди & рджреЛрд╖рд╛рдиреБрд╕рд╛рд░ рд╢реЛрдзрди
рдкреНрд░рд╛рд╡реГрдЯреНрд┐рд╛рд▓реЗ рд╡рд╛рддрдирд╡рд┐рд╛рд░рд╛рдГ рдШрд┐рд╛рддреНрдпрд┐рд╛рд▓реЗ рдирдкрд┐рдирд╡рд┐рд╛рд░рд╛рдГ ред
рдШрд┐рд╛ рдореЗрд╖рд╛рдГ рддреЗрд╖рд╛рдВ рдЕрддреНрдпрдп рдирд┐рд┐рд╛рд╢реЛ рдпрдирд╕реНрдорд┐реН рд┐рд╛рд▓реЗ рд╕ рдШрд┐рддреНрдпрдпрдГ
рд╢рд░рддреНрд┐рд╛рд▓рдГ ред рд╡рд╕рдиреНрддрдирд░реНрджрд┐реЗрд╖реБ рд╡рд╕рдиреНрдд рдирд░реНрджрд╡рд╕реЗрд╖реБ рд╢реНрд▓реЗрд╖реНрдорд╛рдирд╡рд┐рд╛рд░рд╛рдГ
рдкреНрд░рд╛рд░реНрджреБрднрдирдмрдирдиреНрддрдГ ред рддрддрд╕реНрддрд╕реНрдорд╛рддреН рд┐рд╛рд░рд┐рд╛рддреН рд╢рд░реАрд░рд╕рдВрд╢реБрдирджреНрдзрдГ рд╢рд░реАрд░-
рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВ рд╡рдорд┐рд╛рдирд░реНрджрдирдн рдкрдЮреНрд┐рдирднрдГ рд╕реНрдпрд╛рддреН рднрдмреЗрддреН ред рддрддреНрд░ рдмрдирд╕реНрддрд░реНрджрд╛рд┐рдВ
рд╡рд╛рддрд░реЛрдЧреЛрдкрд╢рдорд╛рдердВ рдирдХреНрд░рдпрддреЗ ред рд╢рд░рддреНрд┐рд╛рд▓реЗ рдирд╡рд░реЗрд┐рд┐рдВ
рдирдкрд┐рд░реЛрдЧрд╢рдорд┐рд╛рдердирдореН ред рдордзреБрд╡рд╛рд╕рд░реЗрд╖реБ рд╡рд╕рдиреНрддрдирд░реНрджрд┐реЗрд╖реБ рд╡рдорд┐рдВ
рд╢реНрд▓реЗрд╖реНрдорд░реЛрдЧреЛрдкрд╢рдорд╛рдердВ рдирдХреНрд░рдпрдд рдЗрдирдд ред (рдирддрд╕рдЯрд╛рд┐рд╛рдпрди)
рд╢реЛрдзрд┐ рд╡реГрд┐
рдЕрдерд╛рдкрд░реЗ рддреНрд░рдпреЛ рд╡реГрд┐рд╛рдГ рдкреГрдердирдпреЗ рдлрд▓рдореБрдирд▓рдирднрдГ ред
рд╕реНрд┐реБрд╣реНрдпрд┐рд╛рдирд╢реНрдордиреНрддрд┐рд╛рд╕реНрддреЗрд╖рд╛рдирдорд░реНрджрдВ рд┐рдорди рдкреГрдерд┐реН рдкреГрдерд┐реН
рд╡рдорд┐реЗ рдЕрд╢реНрдордиреНрддрд┐рдВ рдирд╡рджреНрдпрд╛рддреН рд╕реНрд┐реБрд┐реАрд┐реАрд░рдВ рдирд╡рд░реЗрд┐рд┐реЗ ред
рд┐реАрд░рдорд┐рди рд╕реНрдп рдирд╡рдЬреНрдЮреЗрдпрдВ рд╡рдорд┐реЗ рд╕рдирд╡рд░реЗрд┐рд┐реЗ
рдЗрдорд╛рдВрд╕реНрддреНрд░реАрд┐рдкрд░рд╛рд┐реН рд╡реГрд┐рд╛рд┐рд╛рд┐реБрдпреЗрд╖рд╛рдВ рдирд┐рддрд╛рд╕реНрддреНрд╡рд┐рдГ ред
рдкреВрддреАрд┐рдГ рд┐реГ рд╖реНрд┐рдЧрдиреНрдзрд╛ рд┐ рдирддрд▓реНрд╡рд┐рд╢реНрдЪ рддрдерд╛ рддрд░реБ:
рдирд╡рд░реЗрд┐рд┐реЗ рдкреНрд░рдпреЛрд┐рд╡реНрдпрдГ рдкреВрддреАрд┐рдирд╕реНрддрд▓реНрд╡рд┐рд╕реНрддрдерд╛ ред
рд┐реГ рд╖реНрд┐рдЧрдиреНрдзрд╛ рдкрд░рд░рд╕рдкреЗ рд╢реЛрдереЗрд╖реНрд╡рд╢рди:рд╕реБ рд┐реЛрдЪреНрдпрддреЗ
рд░реНрджрд┐реБрдирд╡рд┐рдирдзрдЧрдгреНрдбреЗрд╖реБ рд┐реБ рд╖реНрдареЗрд╖реНрд╡рдкреНрдпрд▓рд┐реАрд╖реБ рд┐ ред
рд╖рдбреН рд╡реГрд┐рд╛рдЮреНрдЫреЛрдзрд┐рд╛рд┐реЗрддрд╛рд┐рдирдк рдирд╡рджреНрдпрд╛рдирджреНрд╡рд┐рд┐рд┐рдГ (рд┐.рд╕реВ тАУ рез/резрезрек-резрезрео)
рд╢реЛрдзрд┐ рдпреЛрдирдп
рдЕрдирд╡рдкрд╛рд┐ рдЕрд░реБрдирд┐рдГ рд╕реНрдереМрд▓реНрдпрдВ рдкрдгреНрдбреБ рддрд╛ рдЧреМрд░рд╡рдВ рдХреНрд▓рдордГ ред
рдирдкрдбрд┐рд╛рд┐реЛрдард┐рдгреНрдбреВрд┐рд╛рдВ рд╕рдВрднрд╡реЛ рдЕрд░рдирддрд░реЗрд╡ рд┐
рдЖрд▓рд╕реНрдпрд╢реНрд░рдорд░реНрджреМрдмрдирд▓реНрдпрдВ рд░реНрджреМрдЧрдирдиреНрд░реНрдзрдпрдорд╡рд╕рд╛рд░реНрджрд┐рдГ ред
рд╢реНрд▓реЗрд╖реНрдордирдкрд┐рд╕рдореБрддреНрдХреНрд▓реЗрд╢реЛ рдирд┐рд┐рд╛рд┐рд╛рд╢ рдЕрдирддрдирд┐рд┐рддрд╛
рддрдиреНрд┐рд╛ рдХреНрд▓рдмреНрдпрдордмреБрдирджреНрдзрддреНрд╡рдорд╢рд╕реНрддрд╕реНрд╡рдкреНрд┐рд░реНрджрд╢рдирд┐рдореН ред
рдмрд▓рд╡рд┐рдирдкреНрд░рд┐рд╛рд╢рд╢реНрдЪ рддреГрдкреНрдпрддреЛ рдмреГрдВрд┐рд┐рд░рдирдк редред
рдмрд┐реБрд░реНрджреЛрд╖рд╕реНрдп рдирд▓рдЩреН рдЧрд╛рдирд┐ рддрд╕реНрдо рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВ рдирд┐рддрдореН ред
рдЙрд░реНрдзрд╡рдВ рд┐рд╡рд╛рд┐реБрд▓реЛрдордВ рд┐ рдпрдерд╛рд░реНрджреЛрд╖рдВ рдпрдерд╛рдмрд▓рдореН (рд┐. рд╕реВ тАУ резрем/резрей-резрем)
рд╢реЛрдзрд┐ рдЕрдпреЛрдирдп
рд┐рдгреНрдбрдГ рд╕рд╛рд┐рдирд╕рд┐реЛ рднреАрд░реБрдГ рд┐реГ рддрдШреНрд┐реЛ рд╡реНрдпрд╛рдЧреНрд░ рдПрд╡ рд┐ ред
рд╕рд┐рд╛рд┐рдирднрд╖рд┐рд╛рдВ рджреНрд╡реЗрд┐рд╛рддрд╛рдирджреНрд╡рд┐рдГ рд╢реЛрд┐рдкреАрдирдбрддрдГ
рдпрд╛рджреГрдирд╢реНрдЫрд┐реЛ рдореБрдореВрд╖рдирдЪреНрд┐ рдирд╡рд┐реАрд┐рдГ рд┐рд░рд┐рд╢реНрдЪ рдпрдГ ред
рд╡рд░реА рд╡рджреНрдпрдирд╡рд░реНрджрдирдзрдЪреНрд┐ рд╢реНрд░рджреНрдзрд╛рд┐реАрд┐рдГ рд╕реБрд╢рдЩреН рдирд┐рдд:
рдирднрд╖рд┐рд╛рдордирд╡рдзреЗрдпрд╢реНрдЪ рд┐ рдЙрдкрдХреНрд░рдореНрдпрд╛ рдирднрд╖рдирдирд╡рд░реНрджрд╛ ред
рдПрддрд╛рд┐реБрдкрд┐рд░рд┐реН рд╡рджреНрдпреЛ рдмрд┐реВрд┐реН рд░реНрджреЛрд╖рд╛рдиреНрд╡рд╛рдкреНрд┐рдпрд╛рддреН
рдПрднреНрдпрд╛ рдЕрдиреНрдпреЗ рд╕рдореБрдкрдХреНрд░рдореНрдпрд╛ рд┐рд░рд╛рдГ рд╕рд╡рдирд░реБрдкрдХреНрд░рдордГ ред
рдЕрд╡рд╕реНрдерд╛рдВ рдкреНрд░рдирд╡рднрдЬреНрдпреЗрд╖рд╛рдВ рд╡рдЬреНрдпрди рд┐рд╛рдпрди рд┐ рд╡рд┐рддреЗ (рд┐. рдирд╕ тАУ реи/рек-рен)
рд╡рд░реНрдЬрдпрдп рддреНрддрд╡рд╖рдп
рдЕрд╖реНрдЯ рдорд╣рд╛рджреЛрд╖ :
рдЙрдЪреНрд┐рднрд╛рдирд╖реНрдпрдВ рд░рдерд┐реЛрднрдордирддрд┐рдВрдХреНрд░рдорд┐рд╛рд╕рд┐реЗ ред
рдЕрд┐реАрд┐реЛрдирд┐рдд рднреЛрдЬреНрдпреЗ рд┐ рдирд░реНрджрд╡рд╛рд╕реНрд╡рдкреНрд┐ рд╕рдордереБрд┐рдореН (рд┐.рдирд╕ тАУ резреи/резреж)
Some factors have the harmful effect to human body. These
factors should be avoided for healthy persons as well as
diseased person. So these factors also be avoided after
Shodhana therapy.
рдЙрдЪреНрд┐рднрд╛рдирд╖реНрдп (loud speech) тАУ causes pain in upper part of the body
рд░рдерд┐реЛрдн (riding wooden cart) тАУ causes pain all over the body
рдЕрдирддрд┐рдВрдХреНрд░рдорд┐ (traveling long way) тАУ causes pain in lower part of
the body
рдЕрдирдд рдЖрд╕рд┐ (constant sitting) тАУ causes pain middle part of the
body
рдЕрд┐реАрд┐рди рднреЛрд┐рд┐ (indigestion) тАУ formation of ama
рдЕрдирд┐рдд рднреЛрд┐рд┐ (unwholesome food) тАУ aggravates different Doshas
рдирд░реНрджрд╡рд╛рд╕реНрд╡рдкреНрд┐ (sleep during daytime) тАУ increased kapha
рдордереБрд┐рдореН (sexual intercourse) тАУ kshaya of the body
рдЕрддреНрдпрд╛рд╕рд┐рд╕реНрдерд╛рд┐рд╡рд┐рд╛рдВрдирд╕ рдпрд╛рд┐ ред
рд╕реНрд╡рдкреНрд┐рдирд░реНрджрд╡рд╛ рдордереБрд┐рд╡реЗрдЧрд░реЛрдзрд┐реН
рд╢реАрддреЛрдкрд┐рд╛рд░рд╛рддрдкрд╢реЛрд┐рд░реЛрд╖рд╛рдВрд╕реНрддреНрдпрд┐реЗрд░реНрджрд┐рд╛рд▓рд╛рдирд┐рддрднреЛрд┐рд┐рдВ рд┐ ред
(рд┐. рдирд╕ тАУ рез/релрек)
рдЕрд┐реАрд┐рди рдордереБрд┐рдВ рдпрд╛рд┐ рдЙрдЪреНрд┐рднрд╛рдирд╖реНрдпрдВ рдирд░реНрджрд╡рд╛рд╢рдпрдореН ред
рдЕрдирддрд┐рдВрдХреНрд░рдорд┐рд╛рд╕реНрдерд╛рд┐рдорд╕рд╛рддреНрдореНрдпрд╛рдирд░реНрдж рд┐ рд╡рд┐рдирдпреЗрддреН
(рд┐рд╛.рд╕рдВ.рдирд╕ тАУ рел/рек)
рджреБрд╡рдпрд▓ рдкреБрд░реБрд╖ рд╢реЛрдзрди
рд░реНрджреБрдмрдирд▓рд╕реНрдп рд░реНрджреЛрд╖рд╛рд┐рд▓реНрдкрд╛рд┐рд▓реНрдкрд╛рд┐реН рдкреБрд┐рдГ рдкреБрд┐рдГ ред
рд┐рд░реЗрддреН рдкреНрд░рднреБрддрд╛рд┐рд▓реНрдкрд╛рдВрд╕реНрддреБ рд╢рдордпреЗрдд рдкреНрд░рдЪреНрдпреБрддрд╛рд┐рдирдк (рд╕реБ.рдирд┐-рейрей/рейрен)
In a week person, Doshas which are copious &
moving should be expelled in a small quantity
again and again; & doshas if less, should be
mitigated through moving.
рд╢реЛрдзрдиреЛрд┐рд░ рддреНрддрд┐рддреНрддрдХрддреНрд╕рд╛
рднреЗрд╖рд┐рд┐рдирдкрддреЗ рдкрдереНрдпрдорд╛рд┐рд╛рд░рдмреГрдВрд┐рд┐рдВ рдХреНрд░рдорд╛рддреН ред
рд╢рд╛рдирд▓рд╖рдирд┐рд┐рдЧреЛрдзреВрдордореБрджреНрдЧрдорд╛рдВрд╕рдШреГрддрд╛рдирд░реНрджрдирдн:
рд╣реГрджреНрдпрд░реНрджреАрдкрд┐рднрд╖рдЬреНрдпрд╕рдВрдпреЛрдЧрд╛рд┐реБрдирд┐рдкрдирд┐рд░реНрджрдГ ред
рд╕рд╛рднреНрдпрдЩреН рдЧреЛрджреНрд╡рддрдирд┐рд╕реНрд┐рд╛рд┐рдирд┐рд░реБрд┐рд╕реНрд┐реЗрд┐рдмрдирд╕реНрддрдирднрдГ
(рдЕ.рд╣реГ.рд╕реВ -рек/реирео,реиреп)
CRITERIA TO SELECT A PATIENT FOR
SHODHANA
рд╕рдореАрдХреНрд╖реНрдп рд░реНрджреЛрд╖реМрд╖рдзрд░реНрджреЗрд╢рд┐рд╛рд▓рд╕рд╛рддреНрдореНрдпрд╛рдирдирд┐рд╕рддреНрддреНрд╡рд╛рдирд░реНрджрд╡рдпреЛрдмрд▓рд╛рдирд┐ ред
рдмрдирд╕реНрддрдГ рдкреНрд░рдпреБрд┐реЛ рдирд┐рдпрддрдВ рдЧреБрд┐рд╛рдп рд╕реНрдпрд╛рддреН рд╕рд╡рдирд┐рдорд╛рдирдирд┐ рд┐
рдирд╕рдирджреНрдзрдордирдиреНрдд (рд┐.рдирд╕ тАУ рей/рем)
To achieve success in the administration of Shodhana
& to obtained the desired effects, Shodhana should be
administered keeping in view the factors like the
nature of Dosha, Oushadha, Desha, Kaala, Satmya,
Agni, Sattva; & the vaya and bala of the patient.
In Bahu Doshavastha Shodhana therapy should
administered.
IMPORTANCE OF рдкреВрд╡рдпрдХрдордп IN рд╢реЛрдзрди
рдкреНрд░рд╛рд┐реН рдкрд╛рд┐рд┐рдВ рд╕реНрд┐реЗрд┐рдирд╡рдирдзрд╕реНрддрддрдЪреНрд┐ рд╕реНрд╡реЗрд░реНрджрд╕реНрддрддрдГ рд╕реНрдпрд╛рджреНрд╡рдорд┐рдВ рдирд╡рд░реЗрд┐рдГ ред
рдирд┐рд░реБрд┐рд┐рд╛рдиреНрд╡рд╛рд╕рд┐рд╡рдирд╕реНрддрд┐рдорди рд┐рд╕реНрдпрдХреНрд░рдорд╢реНрдЪреЗрдирдд рдирднрд╖рдирд╡рд░рд╛рд┐рд╛рдореН
(рдирд┐рдирд┐рддреНрд╕рд╛рд┐рд╛рдирд▓рд┐рд╛)
рдпреЗрд╖рд╛рдВ рд┐рд╕реНрдпрдВ рдирд╡рдзрд╛рддрд╡реНрдпрдВ рд╡рдирд╕реНрддрд╢реНрдЪрд╡ рдирд┐ рд░реНрджреЗрдирд┐рд┐рд╛рдореН ред
рд╢реЛрдзрд┐реАрдпрд╛рд╢реНрдЪ рдпреЗ рд┐реЗ рдирд┐рддреН рдкреВрд╡рдВ рд╕реНрд╡реЗрджреНрдпрд╛рд╕реНрддреБ рддреЗ рдорддрд╛рдГ
(рд╕реБ.рдирд┐-рейрей/резрен)
Person who are to be administered Nasya, Basti adi
Shodhan therapies, for them Swedadi purva karma
should be done before Shodhana.
рд╕реНрд┐реЗрд┐рд╕реНрд╡реЗрд░реНрджрд╛рд╡рд┐рднреНрдпрд╕реНрдп рдпрд╕реНрддреБ рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВ рдирдкрдмреЗрддреН ред
рд░реНрджрд╛рд░реБ рд╢реБрд╖реНрд┐рдирдорд╡рд╛рд┐рд╛рдореЗ рд░реНрджреЗрд┐рд╕реНрддрд╕реНрдп рдирд╡рд╢реАрдпрдирддреЗ
рд╕реНрд┐реЗрд┐рд╕реНрд╡реЗрд░реНрджрдкреНрд░рд┐рдирд▓рддрд╛ рд░рд╕рдГ рдирд╕реНрд┐рдирдзрд░реВрд░реНрджреАрд░рд░рддрд╛рдГ ред
рд░реНрджреЛрд╖рд╛рдГ рд┐реЛрд╖реНрдардЧрддрд╛ рд┐рдиреНрддреЛрдГ рд╕реБрдЦрд╛ рд┐рддреБрдВ рдирд╡рд╢реЛрдзрд┐:
(рд╕реБ.рдирд┐ тАУ рейрей/рекрем,рекрен)
Those who are not given Snehana & Swedana
before Shodhana therapy, their body destroyed
just as a dry piece of wood when made to
bend.
Doshas which are made to move by Snehana
& Swedana therapy, increased by the use of
Snigdha rasa & which have come into kostha
are easy to expelled out by Shodhana
therapies.
рд╢рд╛рдЦрд╛рдЧрддрд╕реНрдпрд╛рдирдк рд░реНрджреЛрд╖рд╕реНрдп рд┐реЛрд╖реНрдард╛рд┐рдпрд┐рд┐реЗрддреБ: рд╕реНрд┐реЗрд┐рдГ , рд╕реНрд╡реЗрд░реНрджрдГ
рд┐реЛрд╖реНрдардорд╛рдЧрддрд╕реНрдп рд╕реБрдЦреЗрд┐ рдкреНрд░рд╡реГрдирд┐рд┐рд░рд╢реНрдЪреЗрдирдд рд░реНрджрд╢рдирдпрдиреНрд┐рд╛рд┐ тАУ рд╕реНрд┐реЗрд┐рд╕реНрд╡реЗрд░реНрдж-
рдкреНрд░рд┐рдирд▓рддрд╛ рдЗрддреНрдпрд╛рдирд░реНрдж ред (рдбрд▓реНрд┐рд┐)
Before Shodhana therapy Snehana & Swedana
Should be given. It helps to bring the Doshas from
Shakha to Kostha.
рд╕реНрд┐реЗрд┐рдордЧреНрд░реЗ рдкреНрд░рдпреБрдЮреНрд┐реАрдд рддрддрдГ рд╕реНрд╡реЗрд░реНрджрдорд┐рдиреНрддрд░рдореН ред
рд╕реНрд┐реЗрд┐рд╕реНрд╡реЗрд░реНрджреЛрдкрдкрдиреНрдиреНрд╕реНрдп рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдордереЗрддрд░рддреН
(рд┐.рд╕реБ тАУ резрей/репреп)
Snehana therapy is required to be administerd first,
then the swedana therapy is to be applied. Finally
the Shodhana therapy is to be administerd after the
administration of of Snehana & swedana.
IMPORTANCE OF PASCHAT KARMA
AFTER SODHANA
рд╢реЛрдзрд┐реЗрд┐ рд░реНрджреЛрд╖рд┐рдп рддрдерд╛ рдзрд╛рддреБрд┐рдп рдкреНрд░рдирддрд┐рд╛рд░
рднреЗрд╖рд┐рд┐рдирдкрддреЗ рдкрдереНрдпрдорд╛рд┐рд╛рд░рд░реЗрд╡ рд╡реГрдВрд┐рд┐рдореН ред
рдШреГрддрдорд╛рдВрд╕рд░рд╕рд┐реАрд░рд╣реГрджреНрдпрдпреБрд╖реЛрдкрд╢рдВрдирд┐рддрдГ
рдЕрднреНрдпрдЩреН рдЧреЛрддреНрд╕рд╛рд░реНрджрд┐рдГ рд╕реНрд┐рд╛рд┐рдирд┐рдирд░реВрд┐рдГ рд╕рд╛рд┐реБрд╡рд╛рд╕рд┐рдГ ред
рддрде рд╕ рд▓рднрддреЗ рд╢рдорди рдпреБрдЬреНрдпрддреЗ рд┐рд╛рдпреБрд╖рд╛ рдирд┐рд░рдореН
(рд┐.рд╕реВ -резрем/реирей)
PROBABLE MODE OF
ACTION OF SHODHANA
PROCEDURES
рд╡рдорд┐
AYURVEDIC CONCEPT (рд┐.рд┐ тАУ рез/рел)
Vamaka drugs possessing the properties like
Usna, Tiksna, Suksma, Vyavayi, Vikasi
and with their тАШSwaviryaтАЩ
Move to тАШHridayaтАЩ
From there, through various тАШDhamanisтАЩ lead to micro
and macro channels in the body
Act over the vitiated complexes in the body
(i) With 'Agneya Property' - liquify the complexes
(ii) With 'Tiksna property' - Break them down into
several particles
Liquefied matter then glides through various unctuous or
smooth channels towards Kostha
Enter 'Amasaya' and then stimulated by 'Udana VayuтАЬ
Having the dominance of 'Agni' and 'Vayu' elements in the
constitution along with self disposition (Prabhava)
Move in upward direction towards oral cavity
Expelled to outside through it
VAMANA
PROBABLE MODERN CONCEPT
Upper GIT Electrical Stimuli for Psychic Stimuli
when full of contents administration of drugs direct
stimulation
Over distended & CTZ stimulation Stimulates
Over excitable hypothalamus
Stimulates Vomiting center
Automatic motor reaction
Motor impulses are transmitted from vomiting centre
through
5th,7th,9th,10th,12th Cranial nerves Spinal nerves
Upper GIT Diaphragm & abdominal muscles
Initiates VOMITING
рдирд╡рд░реЗрд┐рд┐
AYURVEDIC CONCEPT (рд┐.рд┐ тАУ рез/рел)
Virechaka drugs possessing the properties like
Usna, Tiksna, Suksma, Vyavayi, Vikasi
and with their тАШSwaviryaтАЩ
Move to тАШHrdayaтАЩ
From there, through various тАШDhamanisтАЩ lead to micro
and macro channels in the body
Act over the vitiated complexes in the body
(i) With 'Agneya Property' - liquify the complexes
(ii) With 'Tiksna property' - Break them down into
several particles
Liquefied matter then glides through various unctuous or
smooth channels towards Kostha
Enter 'Amasaya' and then stimulated by 'Udana VayuтАЬ
Having the dominance of тАШPrithivi' and тАШJala' mahabhuta in
the constitution along with self disposition (Prabhava)
Move downwards directions towards Anus
(due to Sara guna)
Expelled to outside through it
Virechana
PROBABLE MODERN CONCEPT
Ingestion of Virechana drug
Irritation of gastric mucosa
Sensory signal goes to defecation centre in Medulla oblongata
Motor response from defecation center
Through ganglionic plexus Through vagus
Increased peristalsis Secretion of various enzymes from
...............................Gall bladder, pancreas,brunerтАЩs gland
Reduced absorption .................. Fluid accumulationin the gut
Increased hydrostatic pressure
Irritation of sacral & lumber plexus
Relaxation of ileo caecal & anal sphincters
Virechana
рдмрддреНрддрд╕реНрдд
AYURVEDIC CONCEPT
1. POSITION тАУ According to Parashara, Guda is the Mula of the
body where all the siraas are located. When basti dravyas
administered through the guda, it reaches all over the body.
Basti should given to the patient lying on left lateral side as as
the Grahani & Guda are situated on the left side of the body.
(cha,si- 3/24)
2. PAKVASAYA тАУ (cha. Si-7/64)
The given Basti when enters into the pakvasaya,
by its virya ,draws the morvid dosha loddged in
the entire body from foot to head, just as the sun
situated in the sky sucks up the moisture from the
earth. (cha. Si-7/64)
3. Grahani тАУ (su,kal-4/40) (su,su-32/12)
Basti dravya reaches first to pakvasaya & the to the Grahani.
Pakvasaya is the site of purishdhara kala & Grahani is the site
of pittadhara kala. Acharya Dalhana says that purishdhara
kala & asthi dhara kala is same and pittadhara kala & majja
dhara kala is same.So from these we say that basti has direct
action on asthi & majja dhatu. Majja is present in the asthi.
Also mastulanga is considered as mastaka majja is the seat of
vata. So in this way basti is act in CNS.
PROBABLE MODERN CONCEPT
The mode of action of basti can be understand in the
following way тАУ
Drug is administered through anal region
It gets absorbed in intestinal mucosa & works by 4
mechanism
яГШ By absorption mechanism
яГШ By system biology mechanism
яГШ By neural stimulation mechanism
яГШ By excretory mechanism
ABSORPTION MECHANISM
Hyper osmosis takes place
From colon cell to lumen
Absorption of endotoxins
Irritation of Large intestine (due to irrtant property)
Elimination
SYSTEM BIOLOGY MECHANISM
Drug is administered through anal region
It gets absorbed in intestinal mucosa
Lipid soluble Water soluble
Passive diffution Active diffution
By these diffusion mechanism the Basti drugs goes to
epithelial cell. Then it goes to the capillaries. Then goes to
cell after that molecules.
NEURAL STIMULATION MECHANISM
Drug given
ENS is stimulated
Excites mysentric plexus & sub mucosal plexus
Neurotransmitters carries information to CNS
CNS acts independently to produce the GUT feeling
EXCRETORY MECHANISM
The sigmoidal, rectal & anal region of large intestine
are considerably better supplied with parasympathetic
nerve fibers than other part of intestine.
They are mainly stimulating in action & functions
especially on defecation reflexes.
рдирд╕реНрдп
AYURVEDIC CONCEPT (рдЕ. рд╕, рд╕реВ тАУ реиреп/рей)
Nasa is the gateway of Shira
Drug administerd through the nostrils
Drug reaches in Srungataka marma
Spreads in the Murdha taking marma of netra, karna, kantha,
siramukha
Scratches the morbid doshas in supra clavicular region
Expels the vitiated dosha from uttamanga
PROBABLE MODERN CONCEPT
The drug is administered through Nostrils
Goes to the nasal cavity
It passes through the Crebiform plate (found in nasal cavity
floor)
It transverse by olfactory neurons of the Receptor cells
It excites the middle cephalic fossa
It is connected with 3rd,4th,5th, 6th crenial nerves & optic nerve
Pituitary gland can also be approached trans nasal route
Thus the drug acts on brain
рд░рд┐ рдореЛрдХреНрд╖рдг
AYURVEDIC CONCEPT
Raktaprasadana тАУ This occurs by the stimulation of Yakrit
& Pleeha, which r the root of Raktavaha Srotas. When these
Organs are corrected, then the whole Raktavaha Srotas get
Corrected. Raktamokshana decrease the workload on
Raktavaha Srotas & thus the Yakrit & Pleeha. The Sandrata
(prithivi mahabhuta), Dravata (jala mahabhuta) & Pressure
(vayu mahabhuta) are corrected.
Pitta Shodhana тАУ Rakta is the seat of Pitta. So Rakta-
mokshana helps in the Shodhana of pitta.
PROBABLE MODERN CONCEPT тАУ
1. Reduces the work load on liver & spleen; stimulates the
liver & spleen to perform their normal functions; removes
the old & damaged blood cells & helps in formation of
new blood cells.
2. Reduces blood pressure, so useful in HTN.
3. Reduces the viscosity of blood & thus prevents the
thrombus formation, so useful in DVT, thrombo embolism
etc.
DIFFERENCE BETWEEN SHODHANA &
PANCHAKARMA
SHODHANA PANCHAKARMA
5 types тАУ Vamana,
Virechana, Basti, Nasya,
Raktamokshana
5 types тАУ Vamana,
Virechana, Anuvasana
basti, Niruha Basti,
Shirovirechana
It is under in Langhana
Chikitsa
It acts both Langhana &
Brumhana
DISCUSSION
яГШIs there any major difference in efficacy of
Classical Shodhana procedures & Modified
Shodhana procedures?
яГШWhat are the consequences if proper
Shodhana Kala are not Maintain in Acute
condition of the patients ?
CONCLUSION
Shodhana acts as Preventive, Curative & Health
promotive aspects тАУ
Preventive aspect :
Shodhana therapy ideally suits for those person who is
tend to go through a disease. Thus the sufficient
prevention is maintained for the occurrence of the
pathogenesis.
CURATIVE ASPECTS :
When the disease has actually taken place to the vital,
to break the pathogenesis, the vital mode of treatment
is Shodhana therapy
HEALTH PROMOTIVE ASPECT :
Not only preventive & curative aspects, it also
helps in rebuilding the health.
Concept of Shodhana Therapy in Ayurveda

More Related Content

What's hot

Ahara parinamakara bhavas
Ahara parinamakara bhavasAhara parinamakara bhavas
Ahara parinamakara bhavasdrprashanth
┬а
CONCEPT OF SHODHANA
CONCEPT OF SHODHANACONCEPT OF SHODHANA
CONCEPT OF SHODHANADrSayantan Bera
┬а
CLINICAL ASPECTS OF BASTI AND ITS MODE OF ACTION
CLINICAL ASPECTS OF BASTI AND ITS MODE OF ACTIONCLINICAL ASPECTS OF BASTI AND ITS MODE OF ACTION
CLINICAL ASPECTS OF BASTI AND ITS MODE OF ACTIONPanchakarma Sdmcahhassan
┬а
Kshara basti
Kshara basti Kshara basti
Kshara basti Akshay Shetty
┬а
Ppt aushadh sevana kala
Ppt aushadh sevana kalaPpt aushadh sevana kala
Ppt aushadh sevana kalaShefali Rakheja
┬а
Kamala - An Ayurvedic View
Kamala - An Ayurvedic ViewKamala - An Ayurvedic View
Kamala - An Ayurvedic ViewSachin Bagali
┬а
Sandhivata (osteoarthritis)
Sandhivata (osteoarthritis)Sandhivata (osteoarthritis)
Sandhivata (osteoarthritis)vdsriram
┬а
Madhutailika basti
Madhutailika bastiMadhutailika basti
Madhutailika bastiAkshay Shetty
┬а
Ksheera Vasthi Practical Understandings
Ksheera Vasthi Practical UnderstandingsKsheera Vasthi Practical Understandings
Ksheera Vasthi Practical UnderstandingsAnanthram Sharma
┬а
Abhyantara Snehana (internal oleation)
Abhyantara Snehana (internal oleation)Abhyantara Snehana (internal oleation)
Abhyantara Snehana (internal oleation)Mayura Kanoongo
┬а
Ardita vata and its management
Ardita vata and its managementArdita vata and its management
Ardita vata and its managementBsnigdha
┬а
swedana karma (sudation therapy)
swedana karma (sudation therapy)swedana karma (sudation therapy)
swedana karma (sudation therapy)Dr.Shalu Jain
┬а
DIAGNOSTIC APPROACH TO GRAHANI ROGA
DIAGNOSTIC APPROACH TO GRAHANI ROGADIAGNOSTIC APPROACH TO GRAHANI ROGA
DIAGNOSTIC APPROACH TO GRAHANI ROGAPriyanka Buragohain
┬а

What's hot (20)

Ahara parinamakara bhavas
Ahara parinamakara bhavasAhara parinamakara bhavas
Ahara parinamakara bhavas
┬а
CONCEPT OF SHODHANA
CONCEPT OF SHODHANACONCEPT OF SHODHANA
CONCEPT OF SHODHANA
┬а
CLINICAL ASPECTS OF BASTI AND ITS MODE OF ACTION
CLINICAL ASPECTS OF BASTI AND ITS MODE OF ACTIONCLINICAL ASPECTS OF BASTI AND ITS MODE OF ACTION
CLINICAL ASPECTS OF BASTI AND ITS MODE OF ACTION
┬а
Gradhrasi
GradhrasiGradhrasi
Gradhrasi
┬а
Kshara basti
Kshara basti Kshara basti
Kshara basti
┬а
Vamanakarma
VamanakarmaVamanakarma
Vamanakarma
┬а
Ppt aushadh sevana kala
Ppt aushadh sevana kalaPpt aushadh sevana kala
Ppt aushadh sevana kala
┬а
Kamala - An Ayurvedic View
Kamala - An Ayurvedic ViewKamala - An Ayurvedic View
Kamala - An Ayurvedic View
┬а
Sandhivata (osteoarthritis)
Sandhivata (osteoarthritis)Sandhivata (osteoarthritis)
Sandhivata (osteoarthritis)
┬а
Shotha
Shotha Shotha
Shotha
┬а
Madhutailika basti
Madhutailika bastiMadhutailika basti
Madhutailika basti
┬а
Samprapti of Shotha
Samprapti of Shotha   Samprapti of Shotha
Samprapti of Shotha
┬а
Ksheera Vasthi Practical Understandings
Ksheera Vasthi Practical UnderstandingsKsheera Vasthi Practical Understandings
Ksheera Vasthi Practical Understandings
┬а
Klaibya
KlaibyaKlaibya
Klaibya
┬а
Abhyantara Snehana (internal oleation)
Abhyantara Snehana (internal oleation)Abhyantara Snehana (internal oleation)
Abhyantara Snehana (internal oleation)
┬а
Prameha
PramehaPrameha
Prameha
┬а
Ardita vata and its management
Ardita vata and its managementArdita vata and its management
Ardita vata and its management
┬а
swedana karma (sudation therapy)
swedana karma (sudation therapy)swedana karma (sudation therapy)
swedana karma (sudation therapy)
┬а
DIAGNOSTIC APPROACH TO GRAHANI ROGA
DIAGNOSTIC APPROACH TO GRAHANI ROGADIAGNOSTIC APPROACH TO GRAHANI ROGA
DIAGNOSTIC APPROACH TO GRAHANI ROGA
┬а
Pandu Roga
Pandu RogaPandu Roga
Pandu Roga
┬а

Viewers also liked

Introduction to panchakarma
Introduction to panchakarmaIntroduction to panchakarma
Introduction to panchakarmaAnanthram Sharma
┬а
Virechana tirupati 1 dr.santosh bhattded
Virechana tirupati 1  dr.santosh bhattdedVirechana tirupati 1  dr.santosh bhattded
Virechana tirupati 1 dr.santosh bhattdedDr.B.Arun kumar Kumar
┬а
Panchkarma PPT- By Dr. Baldeep Kour
Panchkarma PPT- By Dr. Baldeep KourPanchkarma PPT- By Dr. Baldeep Kour
Panchkarma PPT- By Dr. Baldeep KourDEEP AYURVEDA
┬а
Gandhaka shodhana ppt
Gandhaka shodhana pptGandhaka shodhana ppt
Gandhaka shodhana pptsomil dubey
┬а
Virechana concept and practice
Virechana concept and practiceVirechana concept and practice
Virechana concept and practiceAnanthram Sharma
┬а
Vaitarana basti
Vaitarana bastiVaitarana basti
Vaitarana bastiDrSayantan Bera
┬а
Snehana Karma
Snehana KarmaSnehana Karma
Snehana Karma82757490999
┬а
Ashtanga sangraha
Ashtanga sangrahaAshtanga sangraha
Ashtanga sangrahaDrSatya Kushwaha
┬а
Plant survey & Intelligent 3D Modeling
Plant survey & Intelligent 3D ModelingPlant survey & Intelligent 3D Modeling
Plant survey & Intelligent 3D ModelingMichael Xinogalos
┬а
Physiological understanding of Panchakarma procedures
Physiological understanding of Panchakarma proceduresPhysiological understanding of Panchakarma procedures
Physiological understanding of Panchakarma proceduresKishor Patwardhan
┬а
Vamanopaga drugs
Vamanopaga drugsVamanopaga drugs
Vamanopaga drugsdr.aysha shabna
┬а
concept of Chikitsa
concept of Chikitsaconcept of Chikitsa
concept of ChikitsaAthika Jan
┬а
1. AYURVEDIC MEDICINE + PRAMEHA + 2012
1. AYURVEDIC MEDICINE + PRAMEHA + 20121. AYURVEDIC MEDICINE + PRAMEHA + 2012
1. AYURVEDIC MEDICINE + PRAMEHA + 2012Pulakes Purkait
┬а
Introduction to panchakarma in ayurveda
Introduction to panchakarma in ayurvedaIntroduction to panchakarma in ayurveda
Introduction to panchakarma in ayurvedaAbhay Kulkarni
┬а
Management strategies in ayurveda for joint disorders
Management strategies in ayurveda for joint disordersManagement strategies in ayurveda for joint disorders
Management strategies in ayurveda for joint disordersDr.B.Arun kumar Kumar
┬а
Food trends 2013 and beyond
Food trends 2013 and beyondFood trends 2013 and beyond
Food trends 2013 and beyondLa innovation Kitchen
┬а

Viewers also liked (20)

Introduction to panchakarma
Introduction to panchakarmaIntroduction to panchakarma
Introduction to panchakarma
┬а
Virechana tirupati 1 dr.santosh bhattded
Virechana tirupati 1  dr.santosh bhattdedVirechana tirupati 1  dr.santosh bhattded
Virechana tirupati 1 dr.santosh bhattded
┬а
Panchkarma PPT- By Dr. Baldeep Kour
Panchkarma PPT- By Dr. Baldeep KourPanchkarma PPT- By Dr. Baldeep Kour
Panchkarma PPT- By Dr. Baldeep Kour
┬а
Gandhaka shodhana ppt
Gandhaka shodhana pptGandhaka shodhana ppt
Gandhaka shodhana ppt
┬а
Antahparimarjana
AntahparimarjanaAntahparimarjana
Antahparimarjana
┬а
Need of rukshan before snehan
Need of rukshan before snehan  Need of rukshan before snehan
Need of rukshan before snehan
┬а
Virechana concept and practice
Virechana concept and practiceVirechana concept and practice
Virechana concept and practice
┬а
Vaitarana basti
Vaitarana bastiVaitarana basti
Vaitarana basti
┬а
Snehana Karma
Snehana KarmaSnehana Karma
Snehana Karma
┬а
Ashtanga sangraha
Ashtanga sangrahaAshtanga sangraha
Ashtanga sangraha
┬а
Idm
IdmIdm
Idm
┬а
Plant survey & Intelligent 3D Modeling
Plant survey & Intelligent 3D ModelingPlant survey & Intelligent 3D Modeling
Plant survey & Intelligent 3D Modeling
┬а
Physiological understanding of Panchakarma procedures
Physiological understanding of Panchakarma proceduresPhysiological understanding of Panchakarma procedures
Physiological understanding of Panchakarma procedures
┬а
Vamanopaga drugs
Vamanopaga drugsVamanopaga drugs
Vamanopaga drugs
┬а
concept of Chikitsa
concept of Chikitsaconcept of Chikitsa
concept of Chikitsa
┬а
1. AYURVEDIC MEDICINE + PRAMEHA + 2012
1. AYURVEDIC MEDICINE + PRAMEHA + 20121. AYURVEDIC MEDICINE + PRAMEHA + 2012
1. AYURVEDIC MEDICINE + PRAMEHA + 2012
┬а
Introduction to panchakarma in ayurveda
Introduction to panchakarma in ayurvedaIntroduction to panchakarma in ayurveda
Introduction to panchakarma in ayurveda
┬а
Management strategies in ayurveda for joint disorders
Management strategies in ayurveda for joint disordersManagement strategies in ayurveda for joint disorders
Management strategies in ayurveda for joint disorders
┬а
Udvartana
UdvartanaUdvartana
Udvartana
┬а
Food trends 2013 and beyond
Food trends 2013 and beyondFood trends 2013 and beyond
Food trends 2013 and beyond
┬а

Similar to Concept of Shodhana Therapy in Ayurveda

Viruddhahara dr.smitha jain
Viruddhahara   dr.smitha jainViruddhahara   dr.smitha jain
Viruddhahara dr.smitha jaindr smitha Jain
┬а
Matrashitiya Adhyaya.pptx
Matrashitiya Adhyaya.pptxMatrashitiya Adhyaya.pptx
Matrashitiya Adhyaya.pptxDR. SEJAL D. GAMIT
┬а
Holistic Development through Panch Kosha.pptx
Holistic Development through Panch Kosha.pptxHolistic Development through Panch Kosha.pptx
Holistic Development through Panch Kosha.pptxMaunas Thaker
┬а
Kalka Kashaya Kalpana
Kalka Kashaya KalpanaKalka Kashaya Kalpana
Kalka Kashaya KalpanaRoopini T
┬а
Ayurvedic Concept About Parkinson's Disease
Ayurvedic Concept About Parkinson's DiseaseAyurvedic Concept About Parkinson's Disease
Ayurvedic Concept About Parkinson's DiseasePardeep Sharma
┬а
Nutrition and Mental Health in Caraka
Nutrition and Mental Health in CarakaNutrition and Mental Health in Caraka
Nutrition and Mental Health in CarakaJSR Prasad
┬а
Adravya chikitsa
Adravya chikitsaAdravya chikitsa
Adravya chikitsaChaitra Rao
┬а
Introduction of dhatu
Introduction of dhatuIntroduction of dhatu
Introduction of dhatuSayali Firke
┬а
Shotha presentation.pptx
Shotha presentation.pptxShotha presentation.pptx
Shotha presentation.pptxshruthipanambur
┬а
Critical analysis of role of Vasti Karma in Gridhrasi.pptx
Critical analysis of role of Vasti Karma in  Gridhrasi.pptxCritical analysis of role of Vasti Karma in  Gridhrasi.pptx
Critical analysis of role of Vasti Karma in Gridhrasi.pptxe-MAP
┬а
KRIYAKALA.pptx
KRIYAKALA.pptxKRIYAKALA.pptx
KRIYAKALA.pptxDr Shravya M
┬а
1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMAR
1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMAR1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMAR
1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMARDR AJITH KUMAR
┬а
1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMAR
1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMAR1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMAR
1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMARDR AJITH KUMAR
┬а
Kriyakaala vivechana in prameha
Kriyakaala vivechana in pramehaKriyakaala vivechana in prameha
Kriyakaala vivechana in pramehaDr Amritha Edayilliam
┬а
Moksha abdul sukkur m
Moksha  abdul sukkur mMoksha  abdul sukkur m
Moksha abdul sukkur mDrAbdulSukkurM
┬а

Similar to Concept of Shodhana Therapy in Ayurveda (20)

Viruddhahara dr.smitha jain
Viruddhahara   dr.smitha jainViruddhahara   dr.smitha jain
Viruddhahara dr.smitha jain
┬а
Matrashitiya Adhyaya.pptx
Matrashitiya Adhyaya.pptxMatrashitiya Adhyaya.pptx
Matrashitiya Adhyaya.pptx
┬а
Ayushkamiya Adyaya of Astanga Hridaya 1st chapter by Dr.Mahantesh Rudrapuri
Ayushkamiya Adyaya of Astanga Hridaya 1st chapter by Dr.Mahantesh RudrapuriAyushkamiya Adyaya of Astanga Hridaya 1st chapter by Dr.Mahantesh Rudrapuri
Ayushkamiya Adyaya of Astanga Hridaya 1st chapter by Dr.Mahantesh Rudrapuri
┬а
Holistic Development through Panch Kosha.pptx
Holistic Development through Panch Kosha.pptxHolistic Development through Panch Kosha.pptx
Holistic Development through Panch Kosha.pptx
┬а
Medhya rasayan
Medhya rasayanMedhya rasayan
Medhya rasayan
┬а
Kalka Kashaya Kalpana
Kalka Kashaya KalpanaKalka Kashaya Kalpana
Kalka Kashaya Kalpana
┬а
Ayurvedic Concept About Parkinson's Disease
Ayurvedic Concept About Parkinson's DiseaseAyurvedic Concept About Parkinson's Disease
Ayurvedic Concept About Parkinson's Disease
┬а
Nutrition and Mental Health in Caraka
Nutrition and Mental Health in CarakaNutrition and Mental Health in Caraka
Nutrition and Mental Health in Caraka
┬а
Snayu Sharira.pptx
Snayu Sharira.pptxSnayu Sharira.pptx
Snayu Sharira.pptx
┬а
Adravya chikitsa
Adravya chikitsaAdravya chikitsa
Adravya chikitsa
┬а
Introduction of dhatu
Introduction of dhatuIntroduction of dhatu
Introduction of dhatu
┬а
Dinacharya
 Dinacharya  Dinacharya
Dinacharya
┬а
Shotha presentation.pptx
Shotha presentation.pptxShotha presentation.pptx
Shotha presentation.pptx
┬а
Critical analysis of role of Vasti Karma in Gridhrasi.pptx
Critical analysis of role of Vasti Karma in  Gridhrasi.pptxCritical analysis of role of Vasti Karma in  Gridhrasi.pptx
Critical analysis of role of Vasti Karma in Gridhrasi.pptx
┬а
KRIYAKALA.pptx
KRIYAKALA.pptxKRIYAKALA.pptx
KRIYAKALA.pptx
┬а
1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMAR
1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMAR1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMAR
1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMAR
┬а
1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMAR
1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMAR1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMAR
1. SHAREEROPAKRAMANEEYA SHAREERA BY DR AJITH KUMAR
┬а
Disease
Disease Disease
Disease
┬а
Kriyakaala vivechana in prameha
Kriyakaala vivechana in pramehaKriyakaala vivechana in prameha
Kriyakaala vivechana in prameha
┬а
Moksha abdul sukkur m
Moksha  abdul sukkur mMoksha  abdul sukkur m
Moksha abdul sukkur m
┬а

Recently uploaded

Housewife Call Girls Hsr Layout - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash ...
Housewife Call Girls Hsr Layout - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash ...Housewife Call Girls Hsr Layout - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash ...
Housewife Call Girls Hsr Layout - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash ...narwatsonia7
┬а
Russian Call Girl Brookfield - 7001305949 Escorts Service 50% Off with Cash O...
Russian Call Girl Brookfield - 7001305949 Escorts Service 50% Off with Cash O...Russian Call Girl Brookfield - 7001305949 Escorts Service 50% Off with Cash O...
Russian Call Girl Brookfield - 7001305949 Escorts Service 50% Off with Cash O...narwatsonia7
┬а
Pharmaceutical Marketting: Unit-5, Pricing
Pharmaceutical Marketting: Unit-5, PricingPharmaceutical Marketting: Unit-5, Pricing
Pharmaceutical Marketting: Unit-5, PricingArunagarwal328757
┬а
Hemostasis Physiology and Clinical correlations by Dr Faiza.pdf
Hemostasis Physiology and Clinical correlations by Dr Faiza.pdfHemostasis Physiology and Clinical correlations by Dr Faiza.pdf
Hemostasis Physiology and Clinical correlations by Dr Faiza.pdfMedicoseAcademics
┬а
High Profile Call Girls Jaipur Vani 8445551418 Independent Escort Service Jaipur
High Profile Call Girls Jaipur Vani 8445551418 Independent Escort Service JaipurHigh Profile Call Girls Jaipur Vani 8445551418 Independent Escort Service Jaipur
High Profile Call Girls Jaipur Vani 8445551418 Independent Escort Service Jaipurparulsinha
┬а
Call Girls Hosur Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Hosur Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service AvailableCall Girls Hosur Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Hosur Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Availablenarwatsonia7
┬а
Housewife Call Girls Bangalore - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash o...
Housewife Call Girls Bangalore - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash o...Housewife Call Girls Bangalore - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash o...
Housewife Call Girls Bangalore - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash o...narwatsonia7
┬а
Call Girls Hsr Layout Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Hsr Layout Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service AvailableCall Girls Hsr Layout Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Hsr Layout Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Availablenarwatsonia7
┬а
call girls in green park DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ЁЯФЭтЬФя╕ПтЬФя╕П
call girls in green park  DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ЁЯФЭтЬФя╕ПтЬФя╕Пcall girls in green park  DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ЁЯФЭтЬФя╕ПтЬФя╕П
call girls in green park DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ЁЯФЭтЬФя╕ПтЬФя╕Пsaminamagar
┬а
Call Girls In Andheri East Call 9920874524 Book Hot And Sexy Girls
Call Girls In Andheri East Call 9920874524 Book Hot And Sexy GirlsCall Girls In Andheri East Call 9920874524 Book Hot And Sexy Girls
Call Girls In Andheri East Call 9920874524 Book Hot And Sexy Girlsnehamumbai
┬а
Book Call Girls in Kasavanahalli - 7001305949 with real photos and phone numbers
Book Call Girls in Kasavanahalli - 7001305949 with real photos and phone numbersBook Call Girls in Kasavanahalli - 7001305949 with real photos and phone numbers
Book Call Girls in Kasavanahalli - 7001305949 with real photos and phone numbersnarwatsonia7
┬а
Call Girl Service Bidadi - For 7001305949 Cheap & Best with original Photos
Call Girl Service Bidadi - For 7001305949 Cheap & Best with original PhotosCall Girl Service Bidadi - For 7001305949 Cheap & Best with original Photos
Call Girl Service Bidadi - For 7001305949 Cheap & Best with original Photosnarwatsonia7
┬а
Call Girls Hebbal Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Hebbal Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service AvailableCall Girls Hebbal Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Hebbal Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Availablenarwatsonia7
┬а
Book Call Girls in Yelahanka - For 7001305949 Cheap & Best with original Photos
Book Call Girls in Yelahanka - For 7001305949 Cheap & Best with original PhotosBook Call Girls in Yelahanka - For 7001305949 Cheap & Best with original Photos
Book Call Girls in Yelahanka - For 7001305949 Cheap & Best with original Photosnarwatsonia7
┬а
call girls in Connaught Place DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ...
call girls in Connaught Place  DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ...call girls in Connaught Place  DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ...
call girls in Connaught Place DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ...saminamagar
┬а
Call Girl Bangalore Nandini 7001305949 Independent Escort Service Bangalore
Call Girl Bangalore Nandini 7001305949 Independent Escort Service BangaloreCall Girl Bangalore Nandini 7001305949 Independent Escort Service Bangalore
Call Girl Bangalore Nandini 7001305949 Independent Escort Service Bangalorenarwatsonia7
┬а
Dwarka Sector 6 Call Girls ( 9873940964 ) Book Hot And Sexy Girls In A Few Cl...
Dwarka Sector 6 Call Girls ( 9873940964 ) Book Hot And Sexy Girls In A Few Cl...Dwarka Sector 6 Call Girls ( 9873940964 ) Book Hot And Sexy Girls In A Few Cl...
Dwarka Sector 6 Call Girls ( 9873940964 ) Book Hot And Sexy Girls In A Few Cl...rajnisinghkjn
┬а
Call Girls Frazer Town Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Avail...
Call Girls Frazer Town Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Avail...Call Girls Frazer Town Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Avail...
Call Girls Frazer Town Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Avail...narwatsonia7
┬а
Call Girls Whitefield Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Whitefield Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service AvailableCall Girls Whitefield Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Whitefield Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Availablenarwatsonia7
┬а
Russian Call Girls Chickpet - 7001305949 Booking and charges genuine rate for...
Russian Call Girls Chickpet - 7001305949 Booking and charges genuine rate for...Russian Call Girls Chickpet - 7001305949 Booking and charges genuine rate for...
Russian Call Girls Chickpet - 7001305949 Booking and charges genuine rate for...narwatsonia7
┬а

Recently uploaded (20)

Housewife Call Girls Hsr Layout - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash ...
Housewife Call Girls Hsr Layout - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash ...Housewife Call Girls Hsr Layout - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash ...
Housewife Call Girls Hsr Layout - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash ...
┬а
Russian Call Girl Brookfield - 7001305949 Escorts Service 50% Off with Cash O...
Russian Call Girl Brookfield - 7001305949 Escorts Service 50% Off with Cash O...Russian Call Girl Brookfield - 7001305949 Escorts Service 50% Off with Cash O...
Russian Call Girl Brookfield - 7001305949 Escorts Service 50% Off with Cash O...
┬а
Pharmaceutical Marketting: Unit-5, Pricing
Pharmaceutical Marketting: Unit-5, PricingPharmaceutical Marketting: Unit-5, Pricing
Pharmaceutical Marketting: Unit-5, Pricing
┬а
Hemostasis Physiology and Clinical correlations by Dr Faiza.pdf
Hemostasis Physiology and Clinical correlations by Dr Faiza.pdfHemostasis Physiology and Clinical correlations by Dr Faiza.pdf
Hemostasis Physiology and Clinical correlations by Dr Faiza.pdf
┬а
High Profile Call Girls Jaipur Vani 8445551418 Independent Escort Service Jaipur
High Profile Call Girls Jaipur Vani 8445551418 Independent Escort Service JaipurHigh Profile Call Girls Jaipur Vani 8445551418 Independent Escort Service Jaipur
High Profile Call Girls Jaipur Vani 8445551418 Independent Escort Service Jaipur
┬а
Call Girls Hosur Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Hosur Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service AvailableCall Girls Hosur Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Hosur Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
┬а
Housewife Call Girls Bangalore - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash o...
Housewife Call Girls Bangalore - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash o...Housewife Call Girls Bangalore - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash o...
Housewife Call Girls Bangalore - Call 7001305949 Rs-3500 with A/C Room Cash o...
┬а
Call Girls Hsr Layout Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Hsr Layout Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service AvailableCall Girls Hsr Layout Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Hsr Layout Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
┬а
call girls in green park DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ЁЯФЭтЬФя╕ПтЬФя╕П
call girls in green park  DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ЁЯФЭтЬФя╕ПтЬФя╕Пcall girls in green park  DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ЁЯФЭтЬФя╕ПтЬФя╕П
call girls in green park DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ЁЯФЭтЬФя╕ПтЬФя╕П
┬а
Call Girls In Andheri East Call 9920874524 Book Hot And Sexy Girls
Call Girls In Andheri East Call 9920874524 Book Hot And Sexy GirlsCall Girls In Andheri East Call 9920874524 Book Hot And Sexy Girls
Call Girls In Andheri East Call 9920874524 Book Hot And Sexy Girls
┬а
Book Call Girls in Kasavanahalli - 7001305949 with real photos and phone numbers
Book Call Girls in Kasavanahalli - 7001305949 with real photos and phone numbersBook Call Girls in Kasavanahalli - 7001305949 with real photos and phone numbers
Book Call Girls in Kasavanahalli - 7001305949 with real photos and phone numbers
┬а
Call Girl Service Bidadi - For 7001305949 Cheap & Best with original Photos
Call Girl Service Bidadi - For 7001305949 Cheap & Best with original PhotosCall Girl Service Bidadi - For 7001305949 Cheap & Best with original Photos
Call Girl Service Bidadi - For 7001305949 Cheap & Best with original Photos
┬а
Call Girls Hebbal Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Hebbal Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service AvailableCall Girls Hebbal Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Hebbal Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
┬а
Book Call Girls in Yelahanka - For 7001305949 Cheap & Best with original Photos
Book Call Girls in Yelahanka - For 7001305949 Cheap & Best with original PhotosBook Call Girls in Yelahanka - For 7001305949 Cheap & Best with original Photos
Book Call Girls in Yelahanka - For 7001305949 Cheap & Best with original Photos
┬а
call girls in Connaught Place DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ...
call girls in Connaught Place  DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ...call girls in Connaught Place  DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ...
call girls in Connaught Place DELHI ЁЯФЭ >р╝Т9540349809 ЁЯФЭ genuine Escort Service ...
┬а
Call Girl Bangalore Nandini 7001305949 Independent Escort Service Bangalore
Call Girl Bangalore Nandini 7001305949 Independent Escort Service BangaloreCall Girl Bangalore Nandini 7001305949 Independent Escort Service Bangalore
Call Girl Bangalore Nandini 7001305949 Independent Escort Service Bangalore
┬а
Dwarka Sector 6 Call Girls ( 9873940964 ) Book Hot And Sexy Girls In A Few Cl...
Dwarka Sector 6 Call Girls ( 9873940964 ) Book Hot And Sexy Girls In A Few Cl...Dwarka Sector 6 Call Girls ( 9873940964 ) Book Hot And Sexy Girls In A Few Cl...
Dwarka Sector 6 Call Girls ( 9873940964 ) Book Hot And Sexy Girls In A Few Cl...
┬а
Call Girls Frazer Town Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Avail...
Call Girls Frazer Town Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Avail...Call Girls Frazer Town Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Avail...
Call Girls Frazer Town Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Avail...
┬а
Call Girls Whitefield Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Whitefield Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service AvailableCall Girls Whitefield Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
Call Girls Whitefield Just Call 7001305949 Top Class Call Girl Service Available
┬а
Russian Call Girls Chickpet - 7001305949 Booking and charges genuine rate for...
Russian Call Girls Chickpet - 7001305949 Booking and charges genuine rate for...Russian Call Girls Chickpet - 7001305949 Booking and charges genuine rate for...
Russian Call Girls Chickpet - 7001305949 Booking and charges genuine rate for...
┬а

Concept of Shodhana Therapy in Ayurveda

  • 1. CONCEPT OF SHODHANA PRESENTER : DR. SAYANTANBERA 2nd YEAR P.G. SCHOLAR DEPARTMENT OF PANCHAKARMA D.G.M.A.M.C. GADAG
  • 2. рд╡рд╕реНрддреБ рдирд┐рд░реНрджреЗрд╢реН яБ╢ рдкреНрд░рд╕реНрддрд╛рд╡рдирд╛ яБ╢ рд╡реНрдпреБрддреНрдкрддреНрддрд┐ яБ╢ рддреНрддрдирд░реБрддреНрддрд┐ яБ╢ рд╢реЛрдзрди рдорд╣рддреНрд╡ яБ╢ рд╢реЛрдзрди рдЧреБрдг яБ╢ рд╢реЛрдзрди рд▓рд╛рдн яБ╢ рд╢реЛрдзрди рдХрд╛рд▓ яБ╢ рд╕реНрд╡рд╕реНреНрдп рд╢реЛрдзрди & рджреЛрд╖рд╛рдиреБрд╕рд╛рд░ рд╢реЛрдзрди яБ╢ рд╢реЛрдзрди рд╡реГрдХреНрд╖ яБ╢ рд╢реЛрдзрди рдпреЛрдЧреНрдп яБ╢ рд╢реЛрдзрди рдЕрдпреЛрдЧреНрдп яБ╢ рд╡рд░реНрдЬрдпрдп рддреНрддрд╡рд╖рдп яБ╢ рджреБрд╡рдпрд▓ рдкреБрд░реБрд╖ рд╢реЛрдзрди яБ╢ рд╢реЛрдзрдиреЛрд┐рд░ рддреНрддрд┐рддреНрддрдХрддреНрд╕рд╛ яБ╢ рд╢реЛрдзрди рдЕрддреНрддрддрдпреЛрдЧ рдкреНрд░рддреНрддрддрдХрд╛рд░
  • 3. CONT... яБ╢ CRITERIA TO SELECT A PATIENT FOR SHODHANA яБ╢ IMPORTANCE OF PURVA KARMA BEFORE SODHANA яБ╢ IMPORTANCE OF PASCHAT KARMA AFTER SODHANA яБ╢ PROBABLE MODE OF ACTION OF SHODHANA PROCEDURES яБ╢ DIFFERENCE BETWEEN SHODHANA &PANCHAKARMA яБ╢ DISCUSSION яБ╢ CONCLUSION
  • 4. рдкреНрд░рд╕реНрддрд╛рд╡рдирд╛ рдирд┐рдирд┐рддреНрд╕рд╛: рдпрд╛рддреНрддрднрд┐рдГ рддреНрддрд┐рдпрд╛рддреНрддрднрд░реНрд╛рдпрдпрдиреНрддреЗ рд╢рд░реАрд░реЗ рдзрд╛рддрд╡рд┐рдГ рд╕рдорд╛рд┐рдГ ред рд╕рд╛ рддреНрддрд┐рддреНрддрдХрддреНрд╕рд╛ рддреНрддрд╡рдХрд╛рд░рд╛рдгрд╛рд╛рдВ рдХрдордп рддрддреНрддрд┐рд╖рд░реНрд╛рд╛рдВ рд╕реНрдореГрддрдореН рее (рд┐.рд╕реВ-резрем/рейрек) The procedure by which Dhatus are brought into equilibrium condition is termed as Chikitsa.
  • 5. CONT... In a broader sense Chikitsa is divided into two category тАУ 1. Shodhana 2. Shamana
  • 6. CONT... рд╢реЛрдзрд┐: рд╢реЛрдзрдирд╛рдВ рдпрддреН рдХреБ рддреНрддрдкрддрд╛рдиреН рджреЛрд╖рд╛рдиреН рддреНрддрдирд┐рдГрд╕рд╛рдпрдп рдмрддреНрддрд╣рд┐рдГ рд░реЛрдЧреЛрд╢рдордирд╛рдВ рдХрд░реЛрддреНрддрдд рее (рдЕ.рд╕рдВ,рд╕реВ-рдЗрдиреНрд░реНрджреБ -рез/рейрен) Shodhana is the method of eliminating the vitiated doshas from the body to pacify the disease.
  • 7. CONT... рд╢рдорд┐: рд┐ рд╢реЛрдзрдпрдирдд рд┐ рджреНрд╡реЗрдирд┐ рд╕рдорд╛рд┐реН рд░реНрджреЛрд╖рд╛рдВрд╕реНрддрдереЛрджреНрдзрддрд╛рд┐реН ред рд╕рдореАрд┐рд░реЛрдирдд рдирд╡рд╖рдорд╛рдЪреНрд╢рдорд┐рдВ рддрджреНрдпрдерд╛ рдЕрдореГрддрд╛ (рд╢.рдкреВ-рек/реи) The drug which brings the normalcy of doshas without elimination & aggravation is known as Shamana.
  • 8. рд╡реНрдпреБрддреНрдкрдирд┐ рд╢реЛрдзрд┐ = рд╢реБрдзреН + рдирд┐рд┐реН + рд▓реНрдпреБрдЯреН (рд╢рдмреНрд░реНрджрд┐рд▓реНрдкрдо) рд╢реБрдзреН = рд╢реМрд┐ (Clean) Shodhana is derived from тАШShudhтАЩ (clean)
  • 9. рддреНрддрдирд░реБрддреНрддрд┐ рдпрдирд░реНрджрд░рдпреЗрджреНрдмрдирд┐рд░реНрджреЛрд╖рд╛рд┐реН рдкрдЮреНрд┐рдзрд╛ рд╢реЛрдзрд┐рдЮреНрд┐ рддрддреН ред рдирд┐рд░реВрд┐ рд╡рдорд┐рдВ рд┐рд╛рдпрдирд╢рд░рд░реЗрд┐реЛ рдЖрд╕реНрд░рдирд╡рд╕реНрд░реБрдирдд (рдЕ.рд╣реГ,рд╕реВ-резрек/рем) Sodhana is the procedure by which doshas (vitiated) are expelled out from the body. There are 5 types of Shodhana - Niruha, Vamana, Kaya reka, Shiro reka & Asra visruti.
  • 10. CONT... рдпрд░реНрджреМрд╖рдзрдВ рд╡рд╛рддрд╛рдирд░реНрджрд┐рдиреНрддрдГ рдирд╕реНрдерддрд╛рд┐реН рд╡рдирд┐рд░реАрд░рдпреЗрдд рдирд┐рдкреЗрддреН рддрддреН рд╢реЛрдзрд┐рдореН ред рддрдЪреНрд┐ рдкрдЮреНрд┐рдзрд╛, рдкрдиреНрд┐рдирд╡рдзрдореН ред (рдЕрд░реБрд┐рд░реНрджрд┐) By which procedure vitiated Vatadi doshas are removed from body is known as Shodhana.
  • 11. CONT... рд╕реНрдерд╛рд┐рд╛рджреНрд╡рдирд┐рд┐рдирдпреЗрд░реНрджреБрд░реНрдзрд╡рдирдордзреЛ рд╡рд╛ рдорд▓рд╕рдЮреНрд┐рдпрдореН рд░реНрджреЗрд┐рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВ рддрддреНрд╕рд╛рджреНрджреЗрд╡рд░реНрджрд╛рдирд▓ рдлрд▓рдВ рдпрдерд╛ (рд╢рд╛. рдкреВ тАУ рек/рео) The procedure which detaches the accumulation of Mala from their respective places & expel upwards or downwards, is known as Samshodhana. eg тАУ Devadali.
  • 12. CONT... --------- рдкреНрд░рд┐реБ рдирдкрдд рд╕реНрдерд╛рд┐рд╛рддреН рдорд▓рд╕рдЮреНрд┐рдпрдВ рд░реНрджреЛрд╖рд╛рд░реНрджреАрд┐рд╛рдВ рд╕рд╕реНрдерд╛рд┐рд╛рдд рдЙрд░реНрдзрд╡рдирдордзреЛ рд╡рд╛ рд╡рдирд┐рд┐рдирдпреЗрддреН рд╡рдирд┐: рд┐рд░реЛрдирдд рддрджреНрджреЗрд┐реЗ рд╢рд░реАрд░реЗ рд╢реЛрдзрд┐рдВ рд┐рдирдерддрдореН ред (рд░реНрджреАрдирдкрд┐рд╛,рдЖрдвреН рдорд▓) The Prakupita Dosha leads to Mala sanchaya (accumulated in their respective places), by administering or giving the Shodhana therapy,the accumulated Malas expells out & by this process Sharir shuddhi takes place
  • 13. рд╢реЛрдзрд┐ рдорд┐рддреНрд╡ (WHY рд╢реЛрдзрд┐ IS BEST?) рд░реНрджреЛрд╖рд╛рд┐рд░реНрджрд╛рдирд┐рддреН рд┐реВ рдкреНрдпрдирдиреНрдд рдирд┐рддрд╛ рд▓рдЩреН рдШрд┐рдкрд╛рд┐рд┐рдГ ред рдирд┐рддрд╛ рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдпреЗрддреБ рд┐ рддреЗрд╖рд╛рдВ рдкреБрд┐рд░реБрджреНрднрд╡: (рд┐.рд╕реВ-резрем/реиреж) рд░реНрджреЛрд╖рд╛рд┐рд░реНрджрд╛рдирд┐рддреН рд┐реВ рдкреНрдпрдирдиреНрдд рдирд┐рддрд╛ рд▓рдЩреН рдШрд┐рдкрд╛рд┐рд┐рдГ ред рдпреЗ рддреБ рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдГ рд╢реБрджреНрдзрд╛ рд┐ рддреЗрд╖рд╛рдВ рдкреБрд┐рд░реБрджреНрднрд╡рдГ (рдЕ.рд╕,рд╕реВ-рел/реирек) (рдЕ.рд╣реГ,рд╕реВ-рек/реирем)
  • 14. CONT... The doshas which have been mitigated by Langhana & Pachana, are likely to aggravate once again. But those doshas conquered by Shodhana therapy will never increase again.
  • 15. CONT... рд╕рдореВрд▓рдВрд░реНрджреЛрд╖рд╛рдкрд┐рд╛рд░рд┐рддреНрд╡рдВ рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рд╕реНрдп, рд▓рдЩреН рдШрд┐ рдкрд╛рд┐рд┐рдпреЛрд╕реНрддреБ рд░реНрджреЛрд╖рд╛рдкрд┐рд░рддреНрд╡реЗ рд╕рддреНрдпрдирдк рд┐ рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рд╡рддреН- рд░реНрджреЛрд╖рд┐рдиреНрддреГрддреНрд╡рдирдорддреНрдпрд╛рд┐ тАУ рд░реНрджреЛрд╖рд╛ рдЗрддреНрдпрд╛рдирд░реНрдж ред (рд┐рдХреНрд░рдкрдирд┐ рд░реНрджрд┐)
  • 16. CONT... The main root cause which is treated by Shodhana, never occurs again. By Langhana, Pachana also the doshas can be treated but sometimes the may aggravated.
  • 17. CONT... рдпреЗ рдкреВрд┐рдГ рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдГ рд╢реБрджреНрдзрд╕реНрддреЗрд╖рд╛рдВ рд┐ рдкреБрд┐рд░реБрджреНрднрд╡: - рдЙрддреНрдерд╛рд┐рдВ рд┐ рднрд╡рдирдд ред (рдЕрд░реВрд┐рд░реНрджрд┐) Doshas which are expelled out by Shodhana karma will not aggravate again.
  • 18. рд╢реЛрдзрди рдЧреБрдг рдорд▓рд╛рдкрд┐рдВ рд░реЛрдЧрд┐рд░рдВ рд╡рд▓рд╡рд┐рдирдкреНрд░рд╕рд╛рд░реНрджрд┐рдо ред рдирдкрддреНрд╡рд╛ рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВ рд╕рдореНрдпрдЧрд╛рдпреБрд╖рд╛ рдпреБрдЬреНрдпрддреЗ рдирд┐рд░рдореН (рд┐.рд╕реВ - резрел/реиреи) яГШ Elimination of mala яГШ Complete cure of disease яГШ Increase strength яГШ Increase complexion of skin яГШ To get long life
  • 19. рд╢реЛрдзрди рд▓рд╛рдн рд╡реБрдирджреНрдзрдкреНрд░рд╕рд╛рд░реНрджрдВ рд╡рд▓рдирдордирдиреНрд┐рдпрд╛рд┐рд╛рдВ рдзрд╛рддреБрдирд╕реНрдерд░рддреНрд╡рдВ рдЬреНрд╡рд▓рд┐рд╕реНрдпрд░реНрджреАрдирд┐рдореН ред рдирд┐рд░рд╛рдЪреНрд┐рдкрд╛рд┐рдВ рд╡рдпрд╕рдГ рд┐рд░реЛрдирдд рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВрд╕рдореНрдпрдЧреБрдкрд╛рд╕реНрдпрдорд╛рд┐рдореН (рдЕ.рд╣реГ,рд╕реВ- резрео/ремреж)
  • 20. CONT... If the shodhana therapies are taken properly, then these benefits are achieving тАУ яГШ Increase intelligence яГШ Strengthen the sense organs яГШ Stability of the tissues яГШ Increase digestive power яГШ Increase longevity
  • 21. CONT... рдПрд╡рдВ рдирд╡рд╢реБрджреНрдзрд┐реЛрд╖реНрдард╕реНрдп рд┐рд╛рдпрд╛рдирдирд┐рд░рдирднрд╡рдзрдирддреЗ ред рд╡реНрдпрдзрдпрд╕реНрд┐реЛрдкрд╢рдореНрдпрдирдиреНрдд рдкреНрд░рд┐реГ рдирддрд╢реНрдЪрд┐реБрд╡рддрдирддреЗ рдЗрдирдиреНрд┐рдпрд╛рдирд┐ рдорд┐реЛрдмреБрдирджреНрдзрд╡рдирд┐рд╛рдирд╢реНрдЪрд╛рд╕реНрдп рдкреНрд░рд╕реАрд░реНрджрдирдд ред рд╡рд▓рдВ рдкреБрдирд┐рд░рдкрдереНрдпрдВ рд┐ рд╡реГрд╖рддрд╛ рд┐рд╛рд╕реНрдп рд┐рд╛рдпрддреЗ редред рд┐рд░рд╛рдВ рд┐реГ рдЪреНрд░реЗрд┐ рд▓рднрддреЗ рдирд┐рд░рдВ рд┐реАрд╡рддреНрдпрд┐рд╛рдордпрдГ ред рддрд╕реНрдорд╛рддреНрд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВ рд┐рд╛рд▓реЗ рдпреБрдирд┐рдпреБрд┐рдВ рдирдкрдмреЗрдиреНрд┐рд░рдГ (рд┐.рд╕реВ-резрем/резрен)
  • 22. CONT... If anyone take the proper sodhana therapy in proper time, then should get these тАУ яГШElimination of vitiated dosha from Kostha яГШIncrease digestive power яГШCuring disease яГШRestoring the normal health
  • 23. CONT... яГШStrengthen the sense organs яГШNourishes of mind, intelligence & complexion яГШGaining of strength, nourishment, virility яГШNot affecting by old age & increasing longevity
  • 24. рд╢реЛрдзрд┐ рд┐рд╛рд▓ рд╢рд░рддреНрд┐рд╛рд▓реЗ рд╡рд╕рдиреНрддреЗ рд┐ рдкреНрд░рд╛рд╡реГрдЯ рд┐рд╛рд▓реЗ рд┐ рд░реНрджреЗрдирд┐рд┐рд╛рдореН ред рд╡рдорд┐рдВ рд░реЗрд┐рд┐рдВ рд┐рд╡ рд┐рд╛рд░рдпреЗрддреБ рд┐реБ рд╢рд▓реЛ рдирднрд╖рд┐реН (рд╢рд╛. рдЙ. тАУ рей/рез) Vamanadi karmas should be done during Sharad, Vasanta or Pravrit rutu.
  • 25. CONT... рд╢реАрддреЛрджреНрднрд╡рдВ рд░реНрджреЛрд╖рд┐рдпрдВ рд╡рд╕рдиреНрддреЗ рдирд╡рд╢реЛрдзрдпрддреН рдЧреНрд░реАрд╖реНрдорд┐рдорд░рдХрд╛рд┐рд╛рд▓реЗ ред рдШрд┐рд╛рддреНрдпрдпреЗ рд╡рд╛рдирд╖рдирд┐рдорд╛рд╢реБ рд╕рдореНрдпрд┐реН рдкреНрд░рд╛рдкреНрд┐реЛрдирддрд░реЛрдЧрд╛рд┐реГрддреБрд┐рд╛рдиреНрд┐ рд┐рд╛рддреБ (рдЕ.рд╣реГ,рд╕реВ тАУ рек/рейрел) The accumulation of dosha arising from Sisir rutu should be expelled out during Vasanta rutu, that arising from Grishma rutu should be expelled out during Abhrakala, that arising from Varsa rutu should be expelled out during Ghanatyaya rutu.
  • 26. CONT... рдкреНрд░рд╛рд╡реГрдЯреН рд╢реБрдирд┐рд┐рднреМ рдЬреНрдЮреЗрдпреМ рд╢рд░рд░реНрджреБрд┐рдирд╕рд┐реМ рдкреБрд┐рдГ ред рддрдкрд╕реНрдпрдЪреНрд┐ рдордзреБрд╢реНрдЪрд╡ рд╡рд╕рдиреНрддрдГ рд╢реЛрдзрд┐рдВ рдкреНрд░рдирдд рдПрддрд┐реГрддрд┐ рдирд╡рд┐рд▓реНрдкреНрдпрд╡рдВ рд░реНрджрджреНрдпрд╛рддреН рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВ рдирднрд╖рд┐реН ред рд╕реНрд╡рд╕реНрдерд╡реГрд┐рдордирднрдкреНрд░реЗрддреНрдп рд╡реНрдпрд╛рдзреМрд╡реНрдпрдирдзрд╡рд╢реЗрд┐ рддреБ (рд┐. рдирд╕ тАУ рем/рел,рем)
  • 27. CONT... Pravrit тАУ Suchi(ashad) & Nabha (shravana) Sharad тАУ Urja (kartika) & Saha (margasirsha) Vasanta тАУ Tapasya (phalguna) & Madhu (chaitra)
  • 28. CONT... These three seasons are suitable for the administration of Shodhana therapies. After determining the exact months constituting these above mentioned seasons, the Bhishak should give the appropriate Shodhana therapy to a healthy person. However for a patient, the appropriateness of the time determined on the basis of the nature of the vyadhi.
  • 29. рд╕реНрд╡рд╕реНреНрдп рд╢реЛрдзрди & рджреЛрд╖рд╛рдиреБрд╕рд╛рд░ рд╢реЛрдзрди рдкреНрд░рд╛рд╡реГрдЯреНрд┐рд╛рд▓реЗ рд╡рд╛рддрдирд╡рд┐рд╛рд░рд╛рдГ рдШрд┐рд╛рддреНрдпрд┐рд╛рд▓реЗ рдирдкрд┐рдирд╡рд┐рд╛рд░рд╛рдГ ред рдШрд┐рд╛ рдореЗрд╖рд╛рдГ рддреЗрд╖рд╛рдВ рдЕрддреНрдпрдп рдирд┐рд┐рд╛рд╢реЛ рдпрдирд╕реНрдорд┐реН рд┐рд╛рд▓реЗ рд╕ рдШрд┐рддреНрдпрдпрдГ рд╢рд░рддреНрд┐рд╛рд▓рдГ ред рд╡рд╕рдиреНрддрдирд░реНрджрд┐реЗрд╖реБ рд╡рд╕рдиреНрдд рдирд░реНрджрд╡рд╕реЗрд╖реБ рд╢реНрд▓реЗрд╖реНрдорд╛рдирд╡рд┐рд╛рд░рд╛рдГ рдкреНрд░рд╛рд░реНрджреБрднрдирдмрдирдиреНрддрдГ ред рддрддрд╕реНрддрд╕реНрдорд╛рддреН рд┐рд╛рд░рд┐рд╛рддреН рд╢рд░реАрд░рд╕рдВрд╢реБрдирджреНрдзрдГ рд╢рд░реАрд░- рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВ рд╡рдорд┐рд╛рдирд░реНрджрдирдн рдкрдЮреНрд┐рдирднрдГ рд╕реНрдпрд╛рддреН рднрдмреЗрддреН ред рддрддреНрд░ рдмрдирд╕реНрддрд░реНрджрд╛рд┐рдВ рд╡рд╛рддрд░реЛрдЧреЛрдкрд╢рдорд╛рдердВ рдирдХреНрд░рдпрддреЗ ред рд╢рд░рддреНрд┐рд╛рд▓реЗ рдирд╡рд░реЗрд┐рд┐рдВ рдирдкрд┐рд░реЛрдЧрд╢рдорд┐рд╛рдердирдореН ред рдордзреБрд╡рд╛рд╕рд░реЗрд╖реБ рд╡рд╕рдиреНрддрдирд░реНрджрд┐реЗрд╖реБ рд╡рдорд┐рдВ рд╢реНрд▓реЗрд╖реНрдорд░реЛрдЧреЛрдкрд╢рдорд╛рдердВ рдирдХреНрд░рдпрдд рдЗрдирдд ред (рдирддрд╕рдЯрд╛рд┐рд╛рдпрди)
  • 30. рд╢реЛрдзрд┐ рд╡реГрд┐ рдЕрдерд╛рдкрд░реЗ рддреНрд░рдпреЛ рд╡реГрд┐рд╛рдГ рдкреГрдердирдпреЗ рдлрд▓рдореБрдирд▓рдирднрдГ ред рд╕реНрд┐реБрд╣реНрдпрд┐рд╛рдирд╢реНрдордиреНрддрд┐рд╛рд╕реНрддреЗрд╖рд╛рдирдорд░реНрджрдВ рд┐рдорди рдкреГрдерд┐реН рдкреГрдерд┐реН рд╡рдорд┐реЗ рдЕрд╢реНрдордиреНрддрд┐рдВ рдирд╡рджреНрдпрд╛рддреН рд╕реНрд┐реБрд┐реАрд┐реАрд░рдВ рдирд╡рд░реЗрд┐рд┐реЗ ред рд┐реАрд░рдорд┐рди рд╕реНрдп рдирд╡рдЬреНрдЮреЗрдпрдВ рд╡рдорд┐реЗ рд╕рдирд╡рд░реЗрд┐рд┐реЗ рдЗрдорд╛рдВрд╕реНрддреНрд░реАрд┐рдкрд░рд╛рд┐реН рд╡реГрд┐рд╛рд┐рд╛рд┐реБрдпреЗрд╖рд╛рдВ рдирд┐рддрд╛рд╕реНрддреНрд╡рд┐рдГ ред рдкреВрддреАрд┐рдГ рд┐реГ рд╖реНрд┐рдЧрдиреНрдзрд╛ рд┐ рдирддрд▓реНрд╡рд┐рд╢реНрдЪ рддрдерд╛ рддрд░реБ: рдирд╡рд░реЗрд┐рд┐реЗ рдкреНрд░рдпреЛрд┐рд╡реНрдпрдГ рдкреВрддреАрд┐рдирд╕реНрддрд▓реНрд╡рд┐рд╕реНрддрдерд╛ ред рд┐реГ рд╖реНрд┐рдЧрдиреНрдзрд╛ рдкрд░рд░рд╕рдкреЗ рд╢реЛрдереЗрд╖реНрд╡рд╢рди:рд╕реБ рд┐реЛрдЪреНрдпрддреЗ рд░реНрджрд┐реБрдирд╡рд┐рдирдзрдЧрдгреНрдбреЗрд╖реБ рд┐реБ рд╖реНрдареЗрд╖реНрд╡рдкреНрдпрд▓рд┐реАрд╖реБ рд┐ ред рд╖рдбреН рд╡реГрд┐рд╛рдЮреНрдЫреЛрдзрд┐рд╛рд┐реЗрддрд╛рд┐рдирдк рдирд╡рджреНрдпрд╛рдирджреНрд╡рд┐рд┐рд┐рдГ (рд┐.рд╕реВ тАУ рез/резрезрек-резрезрео)
  • 31. рд╢реЛрдзрд┐ рдпреЛрдирдп рдЕрдирд╡рдкрд╛рд┐ рдЕрд░реБрдирд┐рдГ рд╕реНрдереМрд▓реНрдпрдВ рдкрдгреНрдбреБ рддрд╛ рдЧреМрд░рд╡рдВ рдХреНрд▓рдордГ ред рдирдкрдбрд┐рд╛рд┐реЛрдард┐рдгреНрдбреВрд┐рд╛рдВ рд╕рдВрднрд╡реЛ рдЕрд░рдирддрд░реЗрд╡ рд┐ рдЖрд▓рд╕реНрдпрд╢реНрд░рдорд░реНрджреМрдмрдирд▓реНрдпрдВ рд░реНрджреМрдЧрдирдиреНрд░реНрдзрдпрдорд╡рд╕рд╛рд░реНрджрд┐рдГ ред рд╢реНрд▓реЗрд╖реНрдордирдкрд┐рд╕рдореБрддреНрдХреНрд▓реЗрд╢реЛ рдирд┐рд┐рд╛рд┐рд╛рд╢ рдЕрдирддрдирд┐рд┐рддрд╛ рддрдиреНрд┐рд╛ рдХреНрд▓рдмреНрдпрдордмреБрдирджреНрдзрддреНрд╡рдорд╢рд╕реНрддрд╕реНрд╡рдкреНрд┐рд░реНрджрд╢рдирд┐рдореН ред рдмрд▓рд╡рд┐рдирдкреНрд░рд┐рд╛рд╢рд╢реНрдЪ рддреГрдкреНрдпрддреЛ рдмреГрдВрд┐рд┐рд░рдирдк редред рдмрд┐реБрд░реНрджреЛрд╖рд╕реНрдп рдирд▓рдЩреН рдЧрд╛рдирд┐ рддрд╕реНрдо рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВ рдирд┐рддрдореН ред рдЙрд░реНрдзрд╡рдВ рд┐рд╡рд╛рд┐реБрд▓реЛрдордВ рд┐ рдпрдерд╛рд░реНрджреЛрд╖рдВ рдпрдерд╛рдмрд▓рдореН (рд┐. рд╕реВ тАУ резрем/резрей-резрем)
  • 32. рд╢реЛрдзрд┐ рдЕрдпреЛрдирдп рд┐рдгреНрдбрдГ рд╕рд╛рд┐рдирд╕рд┐реЛ рднреАрд░реБрдГ рд┐реГ рддрдШреНрд┐реЛ рд╡реНрдпрд╛рдЧреНрд░ рдПрд╡ рд┐ ред рд╕рд┐рд╛рд┐рдирднрд╖рд┐рд╛рдВ рджреНрд╡реЗрд┐рд╛рддрд╛рдирджреНрд╡рд┐рдГ рд╢реЛрд┐рдкреАрдирдбрддрдГ рдпрд╛рджреГрдирд╢реНрдЫрд┐реЛ рдореБрдореВрд╖рдирдЪреНрд┐ рдирд╡рд┐реАрд┐рдГ рд┐рд░рд┐рд╢реНрдЪ рдпрдГ ред рд╡рд░реА рд╡рджреНрдпрдирд╡рд░реНрджрдирдзрдЪреНрд┐ рд╢реНрд░рджреНрдзрд╛рд┐реАрд┐рдГ рд╕реБрд╢рдЩреН рдирд┐рдд: рдирднрд╖рд┐рд╛рдордирд╡рдзреЗрдпрд╢реНрдЪ рд┐ рдЙрдкрдХреНрд░рдореНрдпрд╛ рдирднрд╖рдирдирд╡рд░реНрджрд╛ ред рдПрддрд╛рд┐реБрдкрд┐рд░рд┐реН рд╡рджреНрдпреЛ рдмрд┐реВрд┐реН рд░реНрджреЛрд╖рд╛рдиреНрд╡рд╛рдкреНрд┐рдпрд╛рддреН рдПрднреНрдпрд╛ рдЕрдиреНрдпреЗ рд╕рдореБрдкрдХреНрд░рдореНрдпрд╛ рд┐рд░рд╛рдГ рд╕рд╡рдирд░реБрдкрдХреНрд░рдордГ ред рдЕрд╡рд╕реНрдерд╛рдВ рдкреНрд░рдирд╡рднрдЬреНрдпреЗрд╖рд╛рдВ рд╡рдЬреНрдпрди рд┐рд╛рдпрди рд┐ рд╡рд┐рддреЗ (рд┐. рдирд╕ тАУ реи/рек-рен)
  • 33. рд╡рд░реНрдЬрдпрдп рддреНрддрд╡рд╖рдп рдЕрд╖реНрдЯ рдорд╣рд╛рджреЛрд╖ : рдЙрдЪреНрд┐рднрд╛рдирд╖реНрдпрдВ рд░рдерд┐реЛрднрдордирддрд┐рдВрдХреНрд░рдорд┐рд╛рд╕рд┐реЗ ред рдЕрд┐реАрд┐реЛрдирд┐рдд рднреЛрдЬреНрдпреЗ рд┐ рдирд░реНрджрд╡рд╛рд╕реНрд╡рдкреНрд┐ рд╕рдордереБрд┐рдореН (рд┐.рдирд╕ тАУ резреи/резреж) Some factors have the harmful effect to human body. These factors should be avoided for healthy persons as well as diseased person. So these factors also be avoided after Shodhana therapy.
  • 34. рдЙрдЪреНрд┐рднрд╛рдирд╖реНрдп (loud speech) тАУ causes pain in upper part of the body рд░рдерд┐реЛрдн (riding wooden cart) тАУ causes pain all over the body рдЕрдирддрд┐рдВрдХреНрд░рдорд┐ (traveling long way) тАУ causes pain in lower part of the body рдЕрдирдд рдЖрд╕рд┐ (constant sitting) тАУ causes pain middle part of the body рдЕрд┐реАрд┐рди рднреЛрд┐рд┐ (indigestion) тАУ formation of ama рдЕрдирд┐рдд рднреЛрд┐рд┐ (unwholesome food) тАУ aggravates different Doshas рдирд░реНрджрд╡рд╛рд╕реНрд╡рдкреНрд┐ (sleep during daytime) тАУ increased kapha рдордереБрд┐рдореН (sexual intercourse) тАУ kshaya of the body
  • 35. рдЕрддреНрдпрд╛рд╕рд┐рд╕реНрдерд╛рд┐рд╡рд┐рд╛рдВрдирд╕ рдпрд╛рд┐ ред рд╕реНрд╡рдкреНрд┐рдирд░реНрджрд╡рд╛ рдордереБрд┐рд╡реЗрдЧрд░реЛрдзрд┐реН рд╢реАрддреЛрдкрд┐рд╛рд░рд╛рддрдкрд╢реЛрд┐рд░реЛрд╖рд╛рдВрд╕реНрддреНрдпрд┐реЗрд░реНрджрд┐рд╛рд▓рд╛рдирд┐рддрднреЛрд┐рд┐рдВ рд┐ ред (рд┐. рдирд╕ тАУ рез/релрек)
  • 36. рдЕрд┐реАрд┐рди рдордереБрд┐рдВ рдпрд╛рд┐ рдЙрдЪреНрд┐рднрд╛рдирд╖реНрдпрдВ рдирд░реНрджрд╡рд╛рд╢рдпрдореН ред рдЕрдирддрд┐рдВрдХреНрд░рдорд┐рд╛рд╕реНрдерд╛рд┐рдорд╕рд╛рддреНрдореНрдпрд╛рдирд░реНрдж рд┐ рд╡рд┐рдирдпреЗрддреН (рд┐рд╛.рд╕рдВ.рдирд╕ тАУ рел/рек)
  • 37. рджреБрд╡рдпрд▓ рдкреБрд░реБрд╖ рд╢реЛрдзрди рд░реНрджреБрдмрдирд▓рд╕реНрдп рд░реНрджреЛрд╖рд╛рд┐рд▓реНрдкрд╛рд┐рд▓реНрдкрд╛рд┐реН рдкреБрд┐рдГ рдкреБрд┐рдГ ред рд┐рд░реЗрддреН рдкреНрд░рднреБрддрд╛рд┐рд▓реНрдкрд╛рдВрд╕реНрддреБ рд╢рдордпреЗрдд рдкреНрд░рдЪреНрдпреБрддрд╛рд┐рдирдк (рд╕реБ.рдирд┐-рейрей/рейрен) In a week person, Doshas which are copious & moving should be expelled in a small quantity again and again; & doshas if less, should be mitigated through moving.
  • 38. рд╢реЛрдзрдиреЛрд┐рд░ рддреНрддрд┐рддреНрддрдХрддреНрд╕рд╛ рднреЗрд╖рд┐рд┐рдирдкрддреЗ рдкрдереНрдпрдорд╛рд┐рд╛рд░рдмреГрдВрд┐рд┐рдВ рдХреНрд░рдорд╛рддреН ред рд╢рд╛рдирд▓рд╖рдирд┐рд┐рдЧреЛрдзреВрдордореБрджреНрдЧрдорд╛рдВрд╕рдШреГрддрд╛рдирд░реНрджрдирдн: рд╣реГрджреНрдпрд░реНрджреАрдкрд┐рднрд╖рдЬреНрдпрд╕рдВрдпреЛрдЧрд╛рд┐реБрдирд┐рдкрдирд┐рд░реНрджрдГ ред рд╕рд╛рднреНрдпрдЩреН рдЧреЛрджреНрд╡рддрдирд┐рд╕реНрд┐рд╛рд┐рдирд┐рд░реБрд┐рд╕реНрд┐реЗрд┐рдмрдирд╕реНрддрдирднрдГ (рдЕ.рд╣реГ.рд╕реВ -рек/реирео,реиреп)
  • 39. CRITERIA TO SELECT A PATIENT FOR SHODHANA рд╕рдореАрдХреНрд╖реНрдп рд░реНрджреЛрд╖реМрд╖рдзрд░реНрджреЗрд╢рд┐рд╛рд▓рд╕рд╛рддреНрдореНрдпрд╛рдирдирд┐рд╕рддреНрддреНрд╡рд╛рдирд░реНрджрд╡рдпреЛрдмрд▓рд╛рдирд┐ ред рдмрдирд╕реНрддрдГ рдкреНрд░рдпреБрд┐реЛ рдирд┐рдпрддрдВ рдЧреБрд┐рд╛рдп рд╕реНрдпрд╛рддреН рд╕рд╡рдирд┐рдорд╛рдирдирд┐ рд┐ рдирд╕рдирджреНрдзрдордирдиреНрдд (рд┐.рдирд╕ тАУ рей/рем)
  • 40. To achieve success in the administration of Shodhana & to obtained the desired effects, Shodhana should be administered keeping in view the factors like the nature of Dosha, Oushadha, Desha, Kaala, Satmya, Agni, Sattva; & the vaya and bala of the patient. In Bahu Doshavastha Shodhana therapy should administered.
  • 41. IMPORTANCE OF рдкреВрд╡рдпрдХрдордп IN рд╢реЛрдзрди рдкреНрд░рд╛рд┐реН рдкрд╛рд┐рд┐рдВ рд╕реНрд┐реЗрд┐рдирд╡рдирдзрд╕реНрддрддрдЪреНрд┐ рд╕реНрд╡реЗрд░реНрджрд╕реНрддрддрдГ рд╕реНрдпрд╛рджреНрд╡рдорд┐рдВ рдирд╡рд░реЗрд┐рдГ ред рдирд┐рд░реБрд┐рд┐рд╛рдиреНрд╡рд╛рд╕рд┐рд╡рдирд╕реНрддрд┐рдорди рд┐рд╕реНрдпрдХреНрд░рдорд╢реНрдЪреЗрдирдд рдирднрд╖рдирд╡рд░рд╛рд┐рд╛рдореН (рдирд┐рдирд┐рддреНрд╕рд╛рд┐рд╛рдирд▓рд┐рд╛)
  • 42. рдпреЗрд╖рд╛рдВ рд┐рд╕реНрдпрдВ рдирд╡рдзрд╛рддрд╡реНрдпрдВ рд╡рдирд╕реНрддрд╢реНрдЪрд╡ рдирд┐ рд░реНрджреЗрдирд┐рд┐рд╛рдореН ред рд╢реЛрдзрд┐реАрдпрд╛рд╢реНрдЪ рдпреЗ рд┐реЗ рдирд┐рддреН рдкреВрд╡рдВ рд╕реНрд╡реЗрджреНрдпрд╛рд╕реНрддреБ рддреЗ рдорддрд╛рдГ (рд╕реБ.рдирд┐-рейрей/резрен) Person who are to be administered Nasya, Basti adi Shodhan therapies, for them Swedadi purva karma should be done before Shodhana.
  • 43. рд╕реНрд┐реЗрд┐рд╕реНрд╡реЗрд░реНрджрд╛рд╡рд┐рднреНрдпрд╕реНрдп рдпрд╕реНрддреБ рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдВ рдирдкрдмреЗрддреН ред рд░реНрджрд╛рд░реБ рд╢реБрд╖реНрд┐рдирдорд╡рд╛рд┐рд╛рдореЗ рд░реНрджреЗрд┐рд╕реНрддрд╕реНрдп рдирд╡рд╢реАрдпрдирддреЗ рд╕реНрд┐реЗрд┐рд╕реНрд╡реЗрд░реНрджрдкреНрд░рд┐рдирд▓рддрд╛ рд░рд╕рдГ рдирд╕реНрд┐рдирдзрд░реВрд░реНрджреАрд░рд░рддрд╛рдГ ред рд░реНрджреЛрд╖рд╛рдГ рд┐реЛрд╖реНрдардЧрддрд╛ рд┐рдиреНрддреЛрдГ рд╕реБрдЦрд╛ рд┐рддреБрдВ рдирд╡рд╢реЛрдзрд┐: (рд╕реБ.рдирд┐ тАУ рейрей/рекрем,рекрен)
  • 44. Those who are not given Snehana & Swedana before Shodhana therapy, their body destroyed just as a dry piece of wood when made to bend. Doshas which are made to move by Snehana & Swedana therapy, increased by the use of Snigdha rasa & which have come into kostha are easy to expelled out by Shodhana therapies.
  • 45. рд╢рд╛рдЦрд╛рдЧрддрд╕реНрдпрд╛рдирдк рд░реНрджреЛрд╖рд╕реНрдп рд┐реЛрд╖реНрдард╛рд┐рдпрд┐рд┐реЗрддреБ: рд╕реНрд┐реЗрд┐рдГ , рд╕реНрд╡реЗрд░реНрджрдГ рд┐реЛрд╖реНрдардорд╛рдЧрддрд╕реНрдп рд╕реБрдЦреЗрд┐ рдкреНрд░рд╡реГрдирд┐рд┐рд░рд╢реНрдЪреЗрдирдд рд░реНрджрд╢рдирдпрдиреНрд┐рд╛рд┐ тАУ рд╕реНрд┐реЗрд┐рд╕реНрд╡реЗрд░реНрдж- рдкреНрд░рд┐рдирд▓рддрд╛ рдЗрддреНрдпрд╛рдирд░реНрдж ред (рдбрд▓реНрд┐рд┐) Before Shodhana therapy Snehana & Swedana Should be given. It helps to bring the Doshas from Shakha to Kostha.
  • 46. рд╕реНрд┐реЗрд┐рдордЧреНрд░реЗ рдкреНрд░рдпреБрдЮреНрд┐реАрдд рддрддрдГ рд╕реНрд╡реЗрд░реНрджрдорд┐рдиреНрддрд░рдореН ред рд╕реНрд┐реЗрд┐рд╕реНрд╡реЗрд░реНрджреЛрдкрдкрдиреНрдиреНрд╕реНрдп рд╕рдВрд╢реЛрдзрд┐рдордереЗрддрд░рддреН (рд┐.рд╕реБ тАУ резрей/репреп) Snehana therapy is required to be administerd first, then the swedana therapy is to be applied. Finally the Shodhana therapy is to be administerd after the administration of of Snehana & swedana.
  • 47. IMPORTANCE OF PASCHAT KARMA AFTER SODHANA рд╢реЛрдзрд┐реЗрд┐ рд░реНрджреЛрд╖рд┐рдп рддрдерд╛ рдзрд╛рддреБрд┐рдп рдкреНрд░рдирддрд┐рд╛рд░ рднреЗрд╖рд┐рд┐рдирдкрддреЗ рдкрдереНрдпрдорд╛рд┐рд╛рд░рд░реЗрд╡ рд╡реГрдВрд┐рд┐рдореН ред рдШреГрддрдорд╛рдВрд╕рд░рд╕рд┐реАрд░рд╣реГрджреНрдпрдпреБрд╖реЛрдкрд╢рдВрдирд┐рддрдГ рдЕрднреНрдпрдЩреН рдЧреЛрддреНрд╕рд╛рд░реНрджрд┐рдГ рд╕реНрд┐рд╛рд┐рдирд┐рдирд░реВрд┐рдГ рд╕рд╛рд┐реБрд╡рд╛рд╕рд┐рдГ ред рддрде рд╕ рд▓рднрддреЗ рд╢рдорди рдпреБрдЬреНрдпрддреЗ рд┐рд╛рдпреБрд╖рд╛ рдирд┐рд░рдореН (рд┐.рд╕реВ -резрем/реирей)
  • 48. PROBABLE MODE OF ACTION OF SHODHANA PROCEDURES
  • 49. рд╡рдорд┐ AYURVEDIC CONCEPT (рд┐.рд┐ тАУ рез/рел) Vamaka drugs possessing the properties like Usna, Tiksna, Suksma, Vyavayi, Vikasi and with their тАШSwaviryaтАЩ Move to тАШHridayaтАЩ
  • 50. From there, through various тАШDhamanisтАЩ lead to micro and macro channels in the body Act over the vitiated complexes in the body (i) With 'Agneya Property' - liquify the complexes (ii) With 'Tiksna property' - Break them down into several particles
  • 51. Liquefied matter then glides through various unctuous or smooth channels towards Kostha Enter 'Amasaya' and then stimulated by 'Udana VayuтАЬ Having the dominance of 'Agni' and 'Vayu' elements in the constitution along with self disposition (Prabhava)
  • 52. Move in upward direction towards oral cavity Expelled to outside through it VAMANA
  • 53. PROBABLE MODERN CONCEPT Upper GIT Electrical Stimuli for Psychic Stimuli when full of contents administration of drugs direct stimulation Over distended & CTZ stimulation Stimulates Over excitable hypothalamus Stimulates Vomiting center
  • 54. Automatic motor reaction Motor impulses are transmitted from vomiting centre through 5th,7th,9th,10th,12th Cranial nerves Spinal nerves Upper GIT Diaphragm & abdominal muscles Initiates VOMITING
  • 55. рдирд╡рд░реЗрд┐рд┐ AYURVEDIC CONCEPT (рд┐.рд┐ тАУ рез/рел) Virechaka drugs possessing the properties like Usna, Tiksna, Suksma, Vyavayi, Vikasi and with their тАШSwaviryaтАЩ Move to тАШHrdayaтАЩ
  • 56. From there, through various тАШDhamanisтАЩ lead to micro and macro channels in the body Act over the vitiated complexes in the body (i) With 'Agneya Property' - liquify the complexes (ii) With 'Tiksna property' - Break them down into several particles
  • 57. Liquefied matter then glides through various unctuous or smooth channels towards Kostha Enter 'Amasaya' and then stimulated by 'Udana VayuтАЬ Having the dominance of тАШPrithivi' and тАШJala' mahabhuta in the constitution along with self disposition (Prabhava)
  • 58. Move downwards directions towards Anus (due to Sara guna) Expelled to outside through it Virechana
  • 59. PROBABLE MODERN CONCEPT Ingestion of Virechana drug Irritation of gastric mucosa Sensory signal goes to defecation centre in Medulla oblongata Motor response from defecation center Through ganglionic plexus Through vagus
  • 60. Increased peristalsis Secretion of various enzymes from ...............................Gall bladder, pancreas,brunerтАЩs gland Reduced absorption .................. Fluid accumulationin the gut Increased hydrostatic pressure
  • 61. Irritation of sacral & lumber plexus Relaxation of ileo caecal & anal sphincters Virechana
  • 62. рдмрддреНрддрд╕реНрдд AYURVEDIC CONCEPT 1. POSITION тАУ According to Parashara, Guda is the Mula of the body where all the siraas are located. When basti dravyas administered through the guda, it reaches all over the body. Basti should given to the patient lying on left lateral side as as the Grahani & Guda are situated on the left side of the body. (cha,si- 3/24)
  • 63. 2. PAKVASAYA тАУ (cha. Si-7/64) The given Basti when enters into the pakvasaya, by its virya ,draws the morvid dosha loddged in the entire body from foot to head, just as the sun situated in the sky sucks up the moisture from the earth. (cha. Si-7/64)
  • 64. 3. Grahani тАУ (su,kal-4/40) (su,su-32/12) Basti dravya reaches first to pakvasaya & the to the Grahani. Pakvasaya is the site of purishdhara kala & Grahani is the site of pittadhara kala. Acharya Dalhana says that purishdhara kala & asthi dhara kala is same and pittadhara kala & majja dhara kala is same.So from these we say that basti has direct action on asthi & majja dhatu. Majja is present in the asthi. Also mastulanga is considered as mastaka majja is the seat of vata. So in this way basti is act in CNS.
  • 65. PROBABLE MODERN CONCEPT The mode of action of basti can be understand in the following way тАУ Drug is administered through anal region It gets absorbed in intestinal mucosa & works by 4 mechanism яГШ By absorption mechanism яГШ By system biology mechanism яГШ By neural stimulation mechanism яГШ By excretory mechanism
  • 66. ABSORPTION MECHANISM Hyper osmosis takes place From colon cell to lumen Absorption of endotoxins Irritation of Large intestine (due to irrtant property) Elimination
  • 67. SYSTEM BIOLOGY MECHANISM Drug is administered through anal region It gets absorbed in intestinal mucosa Lipid soluble Water soluble Passive diffution Active diffution
  • 68. By these diffusion mechanism the Basti drugs goes to epithelial cell. Then it goes to the capillaries. Then goes to cell after that molecules.
  • 69. NEURAL STIMULATION MECHANISM Drug given ENS is stimulated Excites mysentric plexus & sub mucosal plexus Neurotransmitters carries information to CNS CNS acts independently to produce the GUT feeling
  • 70. EXCRETORY MECHANISM The sigmoidal, rectal & anal region of large intestine are considerably better supplied with parasympathetic nerve fibers than other part of intestine. They are mainly stimulating in action & functions especially on defecation reflexes.
  • 71. рдирд╕реНрдп AYURVEDIC CONCEPT (рдЕ. рд╕, рд╕реВ тАУ реиреп/рей) Nasa is the gateway of Shira Drug administerd through the nostrils Drug reaches in Srungataka marma Spreads in the Murdha taking marma of netra, karna, kantha, siramukha
  • 72. Scratches the morbid doshas in supra clavicular region Expels the vitiated dosha from uttamanga
  • 73. PROBABLE MODERN CONCEPT The drug is administered through Nostrils Goes to the nasal cavity It passes through the Crebiform plate (found in nasal cavity floor) It transverse by olfactory neurons of the Receptor cells
  • 74. It excites the middle cephalic fossa It is connected with 3rd,4th,5th, 6th crenial nerves & optic nerve Pituitary gland can also be approached trans nasal route Thus the drug acts on brain
  • 75. рд░рд┐ рдореЛрдХреНрд╖рдг AYURVEDIC CONCEPT Raktaprasadana тАУ This occurs by the stimulation of Yakrit & Pleeha, which r the root of Raktavaha Srotas. When these Organs are corrected, then the whole Raktavaha Srotas get Corrected. Raktamokshana decrease the workload on Raktavaha Srotas & thus the Yakrit & Pleeha. The Sandrata (prithivi mahabhuta), Dravata (jala mahabhuta) & Pressure (vayu mahabhuta) are corrected.
  • 76. Pitta Shodhana тАУ Rakta is the seat of Pitta. So Rakta- mokshana helps in the Shodhana of pitta.
  • 77. PROBABLE MODERN CONCEPT тАУ 1. Reduces the work load on liver & spleen; stimulates the liver & spleen to perform their normal functions; removes the old & damaged blood cells & helps in formation of new blood cells. 2. Reduces blood pressure, so useful in HTN. 3. Reduces the viscosity of blood & thus prevents the thrombus formation, so useful in DVT, thrombo embolism etc.
  • 78. DIFFERENCE BETWEEN SHODHANA & PANCHAKARMA SHODHANA PANCHAKARMA 5 types тАУ Vamana, Virechana, Basti, Nasya, Raktamokshana 5 types тАУ Vamana, Virechana, Anuvasana basti, Niruha Basti, Shirovirechana It is under in Langhana Chikitsa It acts both Langhana & Brumhana
  • 79. DISCUSSION яГШIs there any major difference in efficacy of Classical Shodhana procedures & Modified Shodhana procedures? яГШWhat are the consequences if proper Shodhana Kala are not Maintain in Acute condition of the patients ?
  • 80. CONCLUSION Shodhana acts as Preventive, Curative & Health promotive aspects тАУ Preventive aspect : Shodhana therapy ideally suits for those person who is tend to go through a disease. Thus the sufficient prevention is maintained for the occurrence of the pathogenesis.
  • 81. CURATIVE ASPECTS : When the disease has actually taken place to the vital, to break the pathogenesis, the vital mode of treatment is Shodhana therapy
  • 82. HEALTH PROMOTIVE ASPECT : Not only preventive & curative aspects, it also helps in rebuilding the health.