SAINS TINGKATAN 3

2. Pembiakan ialah proses menghasilkan
Pembiakan ialah proses menghasilkan
individu-individu baru yang mempunyai
individu-individu yang yang mempunyai
sifat-sifat umum baru sama seperti
sifat-sifat umum yang sama seperti
induknya.
induknya.
Pembiakan Seks
(Sexual reproduction)
Pembiakan Aseks
(Asexual reproduction)

3. Pembiakan yang melibatkan proses
persenyawaan, iaitu proses percantuman dua sel
pembiakan yang setiap satunya berasal daripada
satu induk jantan dan satu induk betina
Organ lelaki
Sperma
menghasilkan
Sistem
pembiakan
lelaki
persenyawaan
Zigot
menghasilkan
Organ
perempuan
Ovum
Sistem
pembiakan
perempuan
Individu
baru

4. Proses percantuman antara gamet
jantan dan gamet betina untuk
menghasilkan zigot
Persenyawaan dalam
(Internal fertilisation)
Persenyawaan luar
(External fertilisation)

5. Persenyawaan dalam
(Internal fertilisation)
 Persenyawaan berlaku
di dalam sistem
pembiakan betina
 Mamalia, reptilia,
burung dan serangga
melakukan
persenyawaan dalam
Persenyawaan luar
(IExternal fertilisation)
 Persenyawaan berlaku di luar sistem
pembiakan betina
 Ovum dan sperma dihasilkan pada masa
yang sama di dalam air untuk proses
persenyawaan berlaku
 Pesenyawaan luar berlaku pada ikan,
katak dan kodok
 Keburukan :
 Sel pembiakan perlu dihasilkan dengan
banyak
 Sel pembiakan akan mati sebelum
disenyawakan
 Ovum dan sperma banyak membazir
 Zigot atau embrio yang terhasil mungkin
akan dimakan oleh haiwan lain

6. Pembiakan yang melibatkan satu individu yang
tidak melibatkan proses persenyawaan.
Kebaikan:
5 jenis:
Keburukan:
 Organisma boleh
menghasilkan
individu baru yang
banyak tanpa
bantuan daripada
individu yang lain.
(sel induk)
 Belahan dedua
(binary fission)
 Pertunasan (budding)
 Pembentukan spora
(spore formation)
 Pembiakan vegetatif
(vegetatif reproduction)
 Penjanaan semula
(rejuvenation/regeneration)
 Organisma baru
yang dihasilkan
adalah serupa
(ciri-ciri) dengan
sel induk

7. Belahan dedua
(Binary fission)
Organisma yang dihasilkan melalui belahan dedua
Organisma yang dihasilkan melalui belahan dedua
(Ameba)
(Ameba)

8. Organisma yang dihasilkan melalui belahan dedua
Organisma yang (Paramesium)
dihasilkan melalui belahan dedua
(Paramesium)

9. Pertunasan
(Budding)
Hidra
Yis
Organisma yang dihasilkan melalui pertunasan
Organisma yang dihasilkan melalui pertunasan

10. Pembentukan spora
(Spore formation)
Organisma yang dihasilkan melalui pembentukan spora
Organisma yang dihasilkan melalui pembentukan spora
(Mukor)
(Mukor)

11. Pembiakan vegetatif
Vegetative reproduction
Organisma yang dihasilkan melalui pembiakan vegetatif
Organisma yang dihasilkan melalui pembiakan vegetatif
(Bryophyllum)
(Bryophyllum)

12. Penjanaan semula
Rejuvenation/Regeneration
Organisma yang dihasilkan melalui penjanaan semula
Organisma yang dihasilkan melalui penjanaan semula
(Cacing pipih - Planarian)
(Cacing pipih - Planarian)

13. Organisma yang dihasilkan melalui penjanaan semula
Organisma yang dihasilkan melalui penjanaan semula
(Tapak Sulaiman- Starfish)
(Tapak Sulaiman- Starfish)

14. Perbandingan antara pembiakan seks dan
pembiakan aseks
Persamaan
Pembiakan seks
Menghasilkan individu
baru untuk
mengekalkan spesis
Pembiakan aseks
Perbezaan
Dua
Bilangan individu yang
terlibat
Satu
Ya
Penglibatan sel
pembiakan (gamet)
Tidak
Berbeza dengan
sel induk
Ciri-ciri individu baru
Sama dengan sel
induk

15. Pandangan hadapan
Pandangan hadapan
Pandangan sisi
Pandangan sisi

16. Fungsi organ pembiakan lelaki
Organ pembiakan
Fungsi
Testis
Menghasilkan sperma dan hormon testosteron
(hormon lelaki)
Duktus sperma
(sperm duct)
Menyalurkan sperma dari testis ke vesikel
simen
Kelenjar prostat
(Prostate gland)
Menghasilkan cecair yang mengaktifkan
pergerakan sperma
Vesikel simen
(Seminal vesicle)
Menyimpan sperma dan menghasilkan cecair
semen untuk memudahkan pergerakan sperma
Uretra (Urethra)
Membebaskan sperma dan air kencing dari
badan
Skrotum (Scrotum)
Melindungi testis
Penis
Menghantar sperma dari lelaki ke vagina
perempuan

17. Sperma

18. Perubahan lelaki apabila mencapai akil
baligh
Pertumbuhan janggut dan jambang
 Pembesaran tulang dan otot
 Pertumbuhan bulu di bahagian
kemaluan dan ketiak
 Suara kasar dan garau
 Testis mula menghasilkan sperma
 Mula membebaskan semen
 Mula tertarik kepada perempuan


19. Pandangan hadapan
Pandangan hadapan
Pandangan sisi
Pandangan sisi

20. Fungsi organ pembiakan perempuan
Organ pembiakan
Fungsi
Ovari
Menghasilkan ovum dan hormon estrogen dan
progesteron (hormon perempuan)
Tiub Fallopio
(Fallopian Tube)
• Menolak ovum yang matang dari ovari ke
uterus
• Tempat persenyawaan berlaku
Uterus
• Membenarkan fetus berkembang jika
persenyawaan ovum berlaku
• Melindungi fetus
Serviks
(Cervix)
• Menghasilkan cecair untuk pergerakan sperma
• Menghubungkan uterus dengan vagina
Vagina
• Menerima sperma dari penis
• Menghasilkan cecair untuk pelincir

21. Ovum

22. Perubahan perempuan apabila
mencapai akil baligh
Pembesaran payudara dan pelvis
Pengumpulan lemak dibawah kulit
 Pertumbuhan bulu di bahagian
kemaluan dan ketiak
 Mula menghasilkan ovum
 Mula datang haid
 Mula tertarik kepada lelaki



23. Perbandingan antara sperma dan ovum
Persamaan
Sperma
Lelaki
Gamet/Sel pembiakan
manusia
Perbezaan
Jantina yang
menghasilkan
Ovum
Perempuan
Gamet jantan
Jenis gamet
Gamet betina
Testis
Organ yang
menghasilkan
Ovari
Sel terkecil dalam
badan lelaki
Saiz
Sel terbesar dalam
badan perempuan
Berjuta-juta
Kuantiti untuk
dihasilkan tujuan
persenyawaan
Satu
Boleh
Bercantum dengan
ovum untuk
membentuk zigot
Kebolehan bergerak
Fungsi
Tidak boleh
Bercantum dengan
sperma untuk
membentuk zigot

24. Pergeluaran Haid
(Mestruation)
Pendarahan atau darah keluar melalui
servik dan vagina perempuan.
Kitar Haid
(Menstrual Cycle)
Edaran perkembangan dan
kemerosotan dinding uterus yang
berkait dengan perkembangan ovum.
Satu kitar haid yang lengkap biasanya
mengambil masa 28 hari

25. Fasa Kitar haid

26. Fasa Kitar haid

28. 
Semasa persenyawaan, sperma yang
dihasilkan dalam testis akan bergerak untuk
bertemu dengan ovum yang dihasilkan dalam
ovari di Tiub Fallopio.

29. Zigot terbentuk
daripada percantuman
antara nukleus sperma
dan ovum
Zigot membahagi banyak kali
menghasilkan satu gumpalan
sel yang disebut embrio.
Zigot membahagi
membentuk dua sel
Zigot membahagi
lagi membentuk
empat sel.

31. 




Apabila sampai di uterus, zigot telah
berkembang menjadi embrio. Embrio kemudian
akan terbenam di dalam dinding uterus.
Proses pelekatan embrio pada dinding uterus
disebut penempelan.
Plasenta menempelkan embrio pada dinding
uterus.
Tali pusat menghubungkan embrio kepada
plasenta.
Plasenta mengandungi banyak kapilari darah.
Embrio mendapat bekalan makanan dan
oksigen daripada plasenta ibunya melalui tali
pusat.

32. 



Bahan-bahan buangan seperti karbon dioksida
dan urea embrio disingkirkan ke dalam darah
ibu melalui tali pusat.
Embrio mempunyai sistem peredaran darah
yang tersendiri dan tidak bercampur dengan
darah ibu.
Embrio dilindungi oleh dua lapisan membran
yang disebut membran embrio.
Cecair dalam membran embrio (bendalir
amnion) melindungi embrio daripada sebarang
gegaran atau renjatan.

33. Bahan yang meresap melalui tali pusat antara ibu dan embrio

36. Zigot
Embrio
Fetus
Tempoh
Masa
Sebaik sahaja
0 – 2 bulan
nukleus sperma
bercantum
dengan nukleus
ovum
2 – 9 bulan
Ciri khas
Terdiri daripada Terdiri
Menyerupai
satu atau
daripada satu manusia
beberapa sel
gumpalan sel dengan
anggota
badanya dapat
dikenal pasti
Bayi
Fetus yang
telah
dilahirkan
Semua
bahagian
badan telah
berkembang
dengan
lengkap

38. 


Ibu yang mengandung perlu mengambil
makanan yang bernutrisi untuk menjamin
kesihatan diri sendiri dan fetus yang sihat.
Fetus mendapatkan zat makanan daripada
plasenta ibunya melalui tali pusat.
Gizi ibu mengandung harus mengandungi
makanan seperti ikan, telur, susu, daging,
buah-buahan dan sayur-sayuran.

39. Nutrisi / Zat
makanan
Fungsi / Kepentingan
Protein
• Diperlukan untuk membina tisu fetus
Kalsium dan fosforus
• Diperlukan untuk menguatkan tulang dan gigi
fetus
• Diperlukan untuk mengelakkan kerosakan gigi
pada ibu
• Diperlukan untuk membina sel darah merah
untuk mengangkut oksigen pada fetus
• Diperlukan untuk mengelakkan ibu daripada
menghidapi penyakit anemia (kekurangan sel
darah merah)
• Diperlukan untuk menguatkan sistem pertahanan
(sistem pengimunan) terhadap jangkitan penyakit
pada fetus dan ibu
Besi
Asid folik dan
vitamin

40. 


Protein juga diperlukan untuk membina
antibodi dalam badan ibu. Antibodi ialah
bahan kimia yang membantu badan
memusnahkan mikroorganisma yang
memasuki badan.
Ibu mengandung harus mengurangkan
pengambilan makanan karbohidrat dan lemak.
Ibu perlu mengelakkan daripada pengambilan
alkohol, dadah, ubat dan merokok yang
menbahayakan atau mengakibatkan kecacatan
embrio atau fetus.

41. Anak mati dalam
kandungan ibu
Keguguran anak
Melahirkan anak
yang tidak cukup
bulan
Bayi yang dilahirkan
bersaiz lebih kecil
berbanding dengan
bayi yang dilahirkan
oleh ibu yang tidak
merokok
Risiko ibu
mengandung
yang merokok
Melahirkan bayi
dengan kecacatan
pada otaknya

42. Kemandulan
(Sterility)
 Lelaki atau perempuan yang
tidak boleh mempunyai anak
Kemandulan lelaki mungkin
disebabkan:
 tiada atau sedikit sperma
dihasilkan
 sperma mati terlalu awal
 sperma tidak matang
 penis tidak dapat berfungsi
dengan baik
 penyakit kelamin – gonorea atau
sifilis
 kerosakan pada testis atau duktus
sperma
Kemandulan perempuan mungkin
disebabkan:
 Ovulasi tidak berlaku spt ovari
tidak menghasilkan ovum
 ovum mati terlalu awal
 ovum tidak matang
 kitar haid yang tidak teratur
 kecacatan organ pembiakan spt
tiub fallopio tersekat
 embrio gagal untuk menempel
sendiri di dinding uterus
 ketidakseimbangan hormon
pembiakan

43. Kemandulan dan ketidaksuburan boleh diatasi melalui:
 Pengambilan makanan yang berkhasiat dan nutrisi yang baik
 Rawatan hormon - mengambil pil kesuburan yang
mengandungi hormon yang boleh merangsang ovari untuk
menghasilkan ovum
 Pembedahan
 Persenyawaan dalam tabung uji (in-vitro fertilisation)– sperma
dan ovum diletakkan bersama di dalam piring petri yang
mengandungi larutan kultur. Persenyawaan berlaku. Zigot
diletakkan didalam uterus perempuan. Bayi yang dilahirkan
dipanggil bayi tabung uji.

44. Pengawalan kelahiran
(birth control)
Biasanya berlaku apabila:
 Pasangan tidak bersedia untuk memiliki anak
 Sudah mempunyai anak yang ramai
 Ingin jarak kelahiran antara anak
Kaedah yang digunakan:
Prinsip yang digunakan
dalam kawalan kelahiran:
 menghalang ovum dari
disenyawakan oleh sperma
 menghalang embrio
terbentuk dari penempelan ke
dinding uterus
Lelaki:
 Menggunakan kondom
 Vasektomi
Perempuan:
 Kaedah semulajadi
i. Rhythm method
ii. Temperature method
iii. Mucus method
 Pil perancang
 Alat intrauterus (IUD)
 Menggunakan spermicide
 Menggunakan diafragma
 Ligasi (Ligation)

45. Kondom
Vasektomi

46. IUD
Ligation
Diafragm

48. Bahagian bunga
Fungsi
Sepal
• Melindungi bunga semasa peringkat kudup
Petal
• Menarik perhatian serangga bertujuan
pendebungaan
• Melindungi stamen dan pistil
Penyangga (Stalk)
• Menyokong bunga
Stamen
• Organ pembiakan jantan
Filamen
• Memegang anter
Anter
• Menghasilkan butir debunga
Butir debunga
(Pollen grain)
• Mengandungi sel gamet jantan
Pistil
• Organ pembiakan betina
Stigma
• Menerima butir debunga semasa pendebungaan
Stil (Style)
• Penyokong stigma dan menerima butir debunga
Nektar (Nectary)
• Menghasilkan cecair manis (nektar) untuk menarik
serangga atau burung
Ovari
• Menghasilkan ovul
Ovul
• Mengandungi sel gamet betina

49. Sel pembiakan tumbuhan berbunga



Sel pembiakan jantan tumbuhan
berbunga adalah di dalam butir
debunga
Sel pembiakan betina tumbuhan
berbunga adalah di dalam ovul
Butir debunga dan ovul dari
bunga yang berbeza dari segi saiz,
bentuk, susunan dan bilangan.
Butir debunga

50. Pendebungaan
Pendebungaan
(Pollination)
(Pollination)
• Proses pemindahan butir debunga
• Proses pemindahan butir debunga
dari anter ke stigma bunga
dari anter ke stigma bunga
Tiga jenis agen
Tiga jenis agen
pendebungaan:
pendebungaan:
 haiwan
 haiwan
 angin
 angin
 air
 air
Agen Pendebungaan
Agen Pendebungaan
(Pollination agen)
• Agen(Pollination agen)
atau organisma yang
• Agen atau organisma yang
membawa/memindahkan butir
membawa/memindahkan butir
debunga dari anter ke stigma bunga
debunga dari anter ke stigma bunga

51. Perbandingan ciri-ciri debunga dibawa oleh
serangga dan angin
Persamaan
Pendebungaan oleh
serangga
Pemindahan butir
debunga ke stigma
Pendebungaan oleh
angin
Perbezaan dalam ciri-ciri
bunga
Kuantiti yang kecil dan
melekit
Kuantiti dan ciri-ciri
butir debunga
Kuantiti yang besar dan
ringan
Berbau
Bau
Tiada bau
Terang
Warna
Biasanya warna putih
Pendek
Filamen
Panjang dan terjuntai
Melekit
Stigma
Berbulu
Pendek
Stil
Panjang
Kecil
Anter
Besar

52. Pendebungaan oleh
serangga
Perbezaan dalam ciri-ciri
bunga
Pendebungaan oleh
angin
Pendek
Tangkai
Panjang
Ada
Nektar
Tiada
Besar
Saiz bunga
Kecil
Bunga matahari,
rambutan
Contoh bunga
Lalang, Bunga jagung

53. JENIS
PENDEBUNGAAN
PENDEBUNGAAN
SENDIRI
(SELF-POLLINATION)
PENDEBUNGAAN
KACUK
(CROSS-POLLINATION)

54. Berlaku apabila butir debunga
dari anter sekuntum bunga
berpindah ke atas:
a)Stigma pada bunga yang
sama, atau
b)Stigma pada bunga yang lain
pada pokok yang sama
•Lebih mudah berlaku selagi anter
dan stigma matang pada masa
yang sama.
• Kelemahan:
• anak pokok yang terhasil
mempunyai sifat yang sama
• daya tahan terhadap
penyakit lebih rendah

55. Kelebihan:
Berlaku apabila butir debunga
dari anter sekuntum bunga
dipindahkan ke stigma bunga
pada pokok yang berlainan.
 Mempunyai sifat keduadua tumbuhan induk
 Lebih sihat
 Menghasilkan buah yang
banyak dan bermutu
 Menghasilkan bijih benih
yang bermutu tinggi

56. Perbandingan antara pendebungaan sendiri
dengan pendebungaan kacuk
PERDEBUNGAAN
PERDEBUNGAAN
SENDIRI
SENDIRI
PERSAMAAN
PERSAMAAN
Proses pemindahan butir
debunga ke stigma
PERDEBUNGAAN
PERDEBUNGAAN
KACUK
KACUK
PERBEZAAN
PERBEZAAN
Bunga atau pokok yang
sama
Tempat berlaku
Pokok yang berlainan
Kurang bermutu
Biji benih yang terhasil
Lebih bermutu
Rendah
Rintangan terhadap jangkitan
penyakit pada anak pokok yang
terhasil
Lebih tinggi

57. Aplikasi pendebungaan kacuk dalam pertanian
Pokok
Pokok induk
Pokok
kacukan
Sifat pokok kacukan
Padi
• Jenis siam-29 dengan jenis • Malinja
Pebifun
• Mahsuri
• Jenis Taichung 65 dengan
Mayang Ebos 80
Buah lebih banyak dan
masak dengan lebih cepat
Kelapa
sawit
Pisifera dengan Dura
Tenera
Buah lebih banyak dengan
tempurung yang nipis dan
isi yang lebih banyak
Betik
Subang 6 dengan Sunrise
Solo (Hawaii)
Eksotika
Buah lebih manis dan
berisi
Jagung
Jagung manis dari Taiwan
dengan dari Mexico
Jagung
Masmadu
Buah lebih manis, lebih
besar, lebih tahan
terhadap penyakit dan
kemarau

58. Persenyawaan dalam tumbuhan

59. Pembiakan seks bagi tumbuhan berbunga dan
perkembangan ovul dan ovari
Debunga
Pokok
berbunga
Persenyawaan
Zigot
Ovul
Anak pokok
Anak benih
Embrio

60. 







Bijih benih terdiri daripada tiga bahagian iaitu testa,
kotiledon dan embrio.
Testa – kulit luar biji benih yang melindungi biji benih
Hilum – tempat perlekatan biji benih pada testa
Mikropil – liang seni yang terdapat pada testa
Kotiledon – bahagian biji yang menyimpan makanan
Embrio – terletak antara dua kotiledon dalam biji
kacang – (plumul,radikel dan kotiledon)
Plumul – membesar menjadi pucuk
Radikel – membesar menjadi akar

61. Struktur biji benih
(Biji benih dikotiledon)
Struktur luar biji kacang
panjang
Keratan memanjang biji kacang
panjang

62. Struktur biji benih
(Biji benih monokotiledon)
Struktur luar biji jagung
Keratan memanjang biji
jagung

63. Fungsi bahagian-bahagian biji benih
Bahagian
biji benih
Testa
Mikropil
Hilum
Kotiledon
Fungsi
Melindungi biji benih
Membenarkan udara dan air masuk
ke dalam biji semasa percambahan
Melekatkan biji benih pada dinding
ovari (buah)
Membekalkan makanan untuk
percambahan

64. Percambahan – proses pertumbuhan embrio dalam
biji benih menjadi anak benih
Terdapat dua percambahan biji benih:
i.Percambahan epigeal
(Kotiledon turut dibawa keluar di atas tanah apabila pucuk
bertumbuh)
ii.Percambahan hipogeal
(kotiledon kekal dalam tanah)

65. Percambahan epigeal

66. Percambahan hipogeal

67. Peringkat-peringkat percambahan
biji benih
Bijih benih menyerap air
Testa merekah
Radikel tumbuh ke bawah
Plumul tumbuh ke atas
Kotiledon mengecut dan gugur

68. Syarat-syarat percambahan biji
benih


Biji benih akan bercambah jika berada
dalam keadaan yang sesuai.
Syarat-syarat yang diperlukan untuk
percambahan ialah dengan adanya:
a) Air
b) Udara
c) Suhu (haba) yang sesuai

70. O
IZ
R
M
Rizom ialah batang yang tumbuh
Rizom ialah
di bawah tanah batang yang tumbuh
di bawah tanah
 Rizom mengandungi makanan
 Rizom
simpanan. mengandungi makanan
simpanan.
 Lalang, kunyit, halia, serai
 Lalang, kunyit, halia, serai
AU
D
N
Mata tunas yang kecil dihasil
Mata tunas yang kecil dihasil
pada dapat berkembang menjadi
pada dapat
tumbuhan berkembang menjadi
tumbuhan
 Lidah buaya, Bryohyllum
 Lidah buaya, Bryohyllum

71. TU
R
BE
Tuber ialah batang bawah tanah
Tuber ialah
dengan hujung batang bawah tanah
yang bengkak
dengan hujung yang bengkak
Tuber mengandungi makanan
Tuber
simpanan mengandungi makanan
simpanan
 Tuber mengandungi beberapa
 Tuber
mata tunasmengandungi beberapa
yang dapat tumbuh
mata tunas yang dapat tumbuh
menjadi pokok baru.
menjadi pokok
 Ubi kentang baru.
 Ubi kentang
BA
T
NG
A
Sesetengah tumbuhan membiak
Sesetengah
melalui batang tumbuhan membiak
yang mempunyai
melalui mata tunas.
beberapa batang yang mempunyai
beberapa mata tunas.
 Ubi kayu, tebu, pokok bunga
 Ubi kayu, tebu, pokok
raya, pokok bunga mawar bunga
raya, pokok bunga mawar

72. NG
TA AP
BA A Y
R
 Batang rayap ialah batang yang
 Batang rayap ialah batang
berjalar di permukaan tanah. yang
berjalar pada batang akan
 Nodus di permukaan tanah.
 Nodus pada batang akan
mengeluarkan mata tunas
mengeluarkan mata menyimpan
 Batang rayap tidak tunas
 Batang
makanan. rayap tidak menyimpan
makanan.
 Pegaga, rumput, ubi keledek,
 Pegaga,
kangkung rumput, ubi keledek,
kangkung
BE
B
NG
A
W
A
 Bebawang terdiri daripada
 Bebawang terdiri daripada
berlapis-lapis daun berlendir yang
berlapis-lapis daun berlendir yang
bengkak.
bengkak.
Mata tunas bertumbuh menjadi
Mata tunas bertumbuh menjadi
tumbuhan baru.
tumbuhan baru.
 Bebawang mengandungi
 Bebawang mengandungi
makanan simpanan.
makanan simpanan.
 Bawang merah, pokok bunga lili
 Bawang merah, pokok bunga lili

73. I
IS
B
M
U
 Umbisi ialah batang bengkak
 Umbisi ialah batang
dengan mata tunas yang bengkak
tumbuh
dengan mata tunas yang tumbuh
menegak di bawah tanah.
menegak di bawah tanah.
 Umbisi menyimpan makanan.
 Umbisi
 Keladi menyimpan makanan.
 Keladi
AK K
AN K O
PO
 Anak pokok tumbuh daripada
 Anak pokok tumbuh daripada
batang pendek dalam tanah.
batang pisang, pokok buluh
 Pokokpendek dalam tanah.
 Pokok pisang, pokok buluh

74. KEBAIKAN
KEBURUKAN
1. Anak tumbuhan tumbuh lebih cepat 1. Anak tumbuhan tidak
daripada melalui biji benih.
mempunyai sifat-sifat baru yang
dapat menyesuaikan diri jika
persekitaran berubah.
2. Tidak memerlukan bantuan agen
2. Anak tumbuhan tumbuh di
pendebungaan
kawasan yang sama dengan induk.
Hal ini menimbulkan masalah
kesesakan.
3. Anak tumbuhan mempunyai sifat
3. Sifat yang tidak diingini
yang sama dengan tumbuhan induk.
diturunkan daripada induk kepada
anak tumbuhan
4. Anak tumbuhan dapat memperoleh
makanan daripada induk sebelum
bemandiri.

76.  Keratan batang atau dahan dikerat
daripada tumbuhan induk dan ditanam ke
dalam tanah
 Keratan batang yang digunakan perlu
mengandungi ruas berdekatan dengan
pangkalnya.
 Tumbuhan seperti ubi kayu, bunga
mawar, bunga raya, tebu, dan kangkung
dapat dibiak dengan cara ini

77.  Kulit suatu dahan yang sihat yang mempunyai ruas serta tunas
digelang (dibuang kulit).
 Bahagian dahan itu ditutupi dengan tanah lembap dan dibalut dengan
bahan plastik kain, atau sabut kelapa.
 Apabila akar-akar kelihatan tumbuh keluar daripada bahagian dahan
itu, dahan itu dipotong dan ditanam di dalam tanah.
 Kaedah ini biasanya digunakan untuk membiak pokok buah-buahan
seperti durian, ciku, limau, rambutan dan jambu batu.

78.  Suatu dahan yang rendah digelangi kulit luarnya dan dibenam dalam
tanah lembap.
 Apabila akar-akar kelihatan muncul, bahagian dahan itu dipotong
daripada tumbuhan induk dan ditanam.
 Keadaan ini digunakan untuk membiak tumbuhan seperti bunga
kertas, bunga mawar, bunga melur dan limau.

79. Batang satu pokok dipotong
dan dilekatkan pada satu
batang pokok yang lain
Mata tunas suatu pokok
disisipkan pada kulit luar
suatu pokok lain yang dihiris
dalam bentuk T

80. Created by fariha subri