Onderzoeksrapport acrs v3.0_definitief

De Haagse Hogeschool
Anton Corredoira y Teijeiro
Corstiaan Mulckhuijse
Ruben Cammeraat
Stefan van ’t Hof
Begeleider: Roeland Loggen
Course: IRP
Datum: 15-6-2016
Plaats: Zoetermeer
Design Thinking
ONDERZOEKSRAPPORT: ACTIEVE WACHTKAMER

1
Voorwoord
Dit onderzoeksrapport gaat over het onderzoek dat wij voor gemeente Zoetermeer namens het
VitalITylab hebben uitgevoerd. Deze opdracht ging over het vergroten/behouden van welzijn bij
ouderen in Zoetermeer. Vanuit school gezien valt deze opdracht binnen het blok BIM-I Intervention
Research Project. Daarnaast is het onderdeel van het VitalITylab, hier vinden projecten plaats met
affiniteit met ontwikkeling in de gezondheidszorg. Met de uitvoering van dit onderzoek hebben wij een
oplossing ontworpen om beweging te stimuleren en eenzaamheid tegen te gaan. Concrete producten
zijn een prototype wat door middel van Virtual Reality gemaakt is en een onderzoeksrapport.
Wij willen iedereen bedanken die op welke wijze dan ook geholpen heeft bij de uitvoering van het
onderzoek. Speciaal willen wij onze ouderen bedanken die bereid waren mee te werken met de
interviews. Daarnaast zijn er een aantal experts die wij willen bedanken namelijk:
- Arno van der Berg, Lange land ziekenhuis zorgmanager snijdende klinieken
- Gerard Nijmeijer, Voorzitter OSO-commissie wonen
- Hans Wesdijk, Gemeente Zoetermeer Netwerkregisseur Samenleving Informele hulp &
cliëntondersteuning
- Joost van Vliet, Sociaal gerontoloog en hoofddocent Werken in sociale wijkteams
- Roland van der Wolk, Lange land ziekenhuis zorgmanager beschouwende klinieken
- Tinus Jongert, Lectoraat gezonde leefstijl in een stimulerende omgeving
En als laatste willen wij onze begeleider Roeland Loggen bedanken voor zijn begeleiding vanuit het
VitalITylab.
Zoetermeer Dutch Innovation Factory kamer 1.36
Anton Corredoira Y Teijeiro
Corstiaan Mulckhuijse
Ruben Cammeraat
Stefan van ‘t Hof

2
Samenvatting
In dit rapport is omschreven hoe een oplossing is ontwikkeld die ouderen helpt met het in stand
houden en vergroten van hun vitaliteit en persoonlijke veiligheid. Voor het tot stand komen van de
onderzoeksvragen zijn empathische interviews afgenomen, dit om de doelgroep beter te begrijpen.
Aanvullend hierop is deskresearch verricht. De resultaten hieruit hebben geleid tot de te onderzoeken
problemen en daarbij behorende onderzoeksvragen. Met de aan het projectteam toegewezen experts
en bevindingen in de eerste fases is gekozen om de oplossing meer te richten op vitaliteit dan op
veiligheid. Na de eerste twee fases van het project zijn de volgende twee HMW-vragen
(onderzoeksvragen) ontstaan:
- Hoe kunnen wij in het gemis van betekenisvolle sociale contacten bij eenzame ouderen
helpen?
- Hoe kunnen wij ouderen bewust maken van het nut van voldoende beweging?
In de Ideate fase zijn meerdere brainstorm technieken gebruikt om tot oplossingen te komen voor
bovenstaande problemen. Na het genereren van 107 ideeën is er een begin gemaakt aan het
selecteren van het uiteindelijke idee. Aan het einde van dit proces zijn een vijftal ideeën overgebleven,
dat zijn de volgende ideeën:
- Een applicatie waarmee wandel en fietsroutes voor ouderen worden gemaakt
- Netwerk in de buurt
- App/platform smart TV communiceren en bewegen
- Wachtkamers inrichten met focus op communiceren en bewegen
- Samenwerking tussen ouderen, scholen en bedrijven
De vijf geselecteerde ideeën zijn verder uitgewerkt en voorgelegd aan de doelgroep en experts. Met
de feedback op deze ideeën heeft het projectteam ervoor gekozen om met één idee te gaan testen bij
de doelgroep. Het gekozen idee is het inrichten van wachtkamers met focus op communiceren en
bewegen.
In de wachtkamers ingericht met focus op communiceren en bewegen is het de bedoeling om te
voorkomen dat bezoekers gaan zitten, want zitten is het nieuwe roken. Doel van de oplossing is om
het wachten aantrekkelijker en gezonder te maken. Wachtkamers worden in het nieuwe concept
voorzien van loopbanden en fietsen voorzien van extra technologie. Daarnaast is er ook aandacht voor
het gebruik van kleuren, die moeten als prettig worden ervaren door bezoekers. Verder is de
wachtkamer uitgerust met statafels waarin iPads/touchscreens zijn geïntegreerd, hierop kunnen
spellen worden gespeeld, zowel solo als één tegen één met andere bezoekers. Door deze
componenten zal bewegen en sociaal contact worden aangemoedigd. De bezoekers die niet kunnen
staan krijgen nog wel de gelegenheid om op een stoel plaats te nemen.
Voor het ontwikkelen van een prototype is gebruik gemaakt van het programma Planner 5D. Met deze
tool is een virtuele wachtkamer gemaakt in 3D. Dit prototype is ook te gebruiken in Google Cardboard,
waardoor een Virtual Reality ervaring is gecreëerd. Met dit prototype en de Google Cardboard zijn
tests uitgevoerd met de doelgroep en experts, hieruit kwam naar voren dat het een goed idee is, maar
dat er nog het een en ander kan worden aangepast. Deze aanpassingen zijn vervolgens allemaal
verwerkt in het model en adviesrapport. In de laatste fase van het project is door middel van een
service blueprint en business model canvas onderzocht of het idee levensvatbaar is. De resultaten uit
deze fase zijn positief.

3
Inhoud
1. Inleiding........................................................................................................................................... 5
1.1. Leeswijzer................................................................................................................................ 5
2. Onderzoeksmethode....................................................................................................................... 6
2.1. Fasering ................................................................................................................................... 6
2.2. Visueel werken ........................................................................................................................ 6
3. Onderzoeksopzet per fase............................................................................................................... 7
3.1. Empathy................................................................................................................................... 7
3.2. Define ...................................................................................................................................... 8
3.3. Ideate..................................................................................................................................... 10
3.4. Prototype/test....................................................................................................................... 12
3.5. Ecosysteem............................................................................................................................ 14
4. Onderzoeksresultaten................................................................................................................... 15
4.1. Empathy................................................................................................................................. 15
4.2. Define .................................................................................................................................... 16
4.3. Ideate..................................................................................................................................... 19
4.4. Prototype/Test ...................................................................................................................... 22
4.5. Ecosysteem............................................................................................................................ 26
5. Conclusie ....................................................................................................................................... 30
5.1. Beperkingen........................................................................................................................... 31
6. Aanbevelingen............................................................................................................................... 32
7. Bibliografie..................................................................................................................................... 33
Bijlage A: Interview plan........................................................................................................................ 36
Bijlage B: Interviews Emphaty fase (projectteam) ................................................................................ 38
Bijlage C: Interviews Empathy fase (andere teams).............................................................................. 48
Bijlage D: Deskresearch Resultaten....................................................................................................... 68
Bijlage E: Persona’s en day in a life ....................................................................................................... 84
Bijlage F: Resultaat interviews............................................................................................................... 94
Bijlage G: Persona Define.................................................................................................................... 101
Bijlage H: Expert interviews................................................................................................................. 103
Bijlage I: Aantekeningen veiligheid en wonen (Gerard Nijmeijer)...................................................... 107
Bijlage J: Muur Define fase.................................................................................................................. 108
Bijlage K: Muur Ideate fase ................................................................................................................. 112
Bijlage L: Interviews selectie idee........................................................................................................ 118
Bijlage M: Screenshots 2D prototype.................................................................................................. 125
Bijlage N: Testplan............................................................................................................................... 126

4
Bijlage O: Interviews Prototype/Test .................................................................................................. 129
Bijlage P: Service blueprint.................................................................................................................. 140
Bijlage Q: Business model canvas........................................................................................................ 141
Lijst van figuren
Figuur 1: Fasering design thinking........................................................................................................... 5
Figuur 2 Fasen Design thinking................................................................................................................ 6
Figuur 3 Visueel werken.......................................................................................................................... 6
Figuur 4: Lijst van experts........................................................................................................................ 9
Figuur 5: COCD-box ............................................................................................................................... 11
Figuur 6: Insight Statement -> HMW-vragen ........................................................................................ 17
Figuur 7: Ideate divergeren................................................................................................................... 19
Figuur 8: Fietsers ................................................................................................................................... 20
Figuur 9: Buurt....................................................................................................................................... 20
Figuur 10: TV en bewegen..................................................................................................................... 21
Figuur 11: Wachtkamers ....................................................................................................................... 21
Figuur 12: Oudere en student ............................................................................................................... 21
Figuur 13: Screenshot prototype 1........................................................................................................ 22
Figuur 19: Service blueprint .................................................................................................................. 26
Figuur 20: BMC Key Partners................................................................................................................. 27
Figuur 21: BMC Channels ...................................................................................................................... 28
Figuur 22: BMC Kosten.......................................................................................................................... 28

5
1. Inleiding
Is het mogelijk om het leven van ouderen prettiger te maken? Kan de vitaliteit van ouderen worden
versterkt? Kunnen ouderen nieuwe vriendschappen ontwikkelen en zich meer verbonden voelen? Hoe
kunnen ouderen prettig en veilig zelfstandig blijven wonen? Met deze vragen is het projectteam aan
de slag gegaan. In dit onderzoeksrapport worden deze vragen verdiept en beantwoord. Dit onderzoek
is gedaan door de projectgroep “VitalITy Lab 2.0”. Wij zijn een groep studenten van De Haagse
Hogeschool te Zoetermeer en volgen daar de opleiding Business IT & Management. Tijdens dit deel
van de opleiding hebben wij het project uitgevoerd vanuit de design thinking filosofie.
De aanleiding van dit onderzoek heeft te maken met de ouderenzorg, die in deze tijd vraagt om stevige
innovaties en gemeenten die hier steeds meer verantwoordelijkheid voor nemen. Het vraagstuk van
de stuurgroep heeft hier dan ook raakvlakken mee. De stuurgroep bestaat uit: Karien Damen
(gemeente Zoetermeer), Tinus Jongert (HHS/Lectoraat), Esther Doon (Vidomes), Koos Graniewski,
Hans Bonnet (beiden OSO-Zoetermeer) en de docenten van De Haagse Hogeschool Zoetermeer.
Tijdens dit onderzoek is de vraag gesteld wat het projectteam kan verbeteren voor ouderen. Hiervoor
heeft het projectteam onderzoek gedaan naar de ouderen en achterhaald welke issues er spelen.
Empathy: Dit is gedaan door eerst onderzoek te doen naar bestaande literatuur over aspecten die
affiniteit hebben met ouderen. Vervolgens is het projectteam met behulp van deze kennis met de
ouderen zelf gaan praten. Define: Al deze informatie was nodig om probleemgebieden te selecteren.
Ideate: Vervolgens is het projectteam voor deze probleemgebieden oplossingen gaan bedenken,
totaal zijn er 107 ideeën bedacht. Vanuit deze ideeën heeft het projectteam, door het gebruik van
verschillen methodes en technieken, vijf ideeën overgehouden. Vervolgens zijn deze vijf ideeën
besproken met experts en de ouderen. Uit die gesprekken bleek dat het wachtkamer idee een goed
idee was. Prototype/Test: Dit idee is verder uitwerkt waarover u alles kan lezen in dit
onderzoeksrapport wat voor u ligt. Ecosysteem: In deze fase is onderzocht hoe het concept op de
markt kan worden gebracht en wat hiervoor nodig is.
1.1. Leeswijzer
In dit onderzoeksrapport wordt kort in hoofdstuk 2 de onderzoeksmethode geschetst. Waarop de
aanpak van het project uitgebreid wordt beschreven in hoofdstuk 3, hier zijn de gebruikte methoden
per fase beschreven. Daarnaast wordt het resultaat van het onderzoek in dit rapport gepresenteerd,
in hoofdstuk 4 is het resultaat per fase beschreven en aan het einde van het hoofdstuk wordt de
oplossing beschreven. Waarop een conclusie van het onderzoek volgt, zie hiervoor hoofdstuk 5.
Vervolgens wordt er door het projectteam nog een aanbeveling gedaan, voor eventueel verder
onderzoek zie hoofdstuk 6. Het project is opgedeeld in vier fases, zoals afbeelding 1 weergeeft. Deze
fases komen duidelijk terug in het gehele onderzoeksrapport.
Figuur 1: Fasering design thinking

6
2. Onderzoeksmethode
Dit onderzoek verloopt volgens de vier fases van de design thinking methode. Deze methode houdt in
dat er vanaf het begin tot einde de mens/klant centraal staat. Iedereen wil goede en betaalbare
innovaties, dit is alleen moeilijk te verwezenlijken. Aan de hand van deze methode verwacht het
projectteam een kwalitatief goed onderzoek te kunnen doen wat succesvolle innovaties oplevert voor
de ouderen in Zoetermeer.
2.1. Fasering
Volgends de methode Design thinking zijn er
vier fasen in het project namelijk:
1. Empathy, inleven in de doelgroep
2. Define, vaststellen en aanscherpen
van probleemstelling
3. Ideate, brainstormen van
oplossingen
4. Prototype & Test, bouwen van de
oplossing en testen van de oplossing
bij de doelgroep
Wat figuur 1 laat zien is dat in theorie de vijf fasen zich opvolgen maar in praktijk is het een iteratief
proces wat te zien is aan de rechterkant van de afbeelding. Waarbij bij onze fasering prototype en test
zijn samengevoegd. (Plattner, 2009)
2.2. Visueel werken
Om de creativiteit, productiviteit en effectiviteit te vergroten werkt het projectteam zoveel mogelijk
visueel. Technieken die hierbij gebruikt worden zijn het maken van een design wall en story, share and
capture.
Figuur 2 Fasen Design thinking
Figuur 3 Visueel werken

7
3. Onderzoeksopzet per fase
In dit hoofdstuk is omschreven welke methoden en technieken per fase zijn gebruikt voor het
behalen van het gewenste resultaat per fase.
3.1. Empathy
In de Empathy fase is getracht inzicht te krijgen in de doelgroep. Dit heeft het projectteam gedaan
aan de hand van verschillende methoden en technieken die hieronder beschreven zijn.
3.1.1. Desk Research
Voor deskresearch is er gebruik gemaakt van de vragen die in de opdracht voor de Empathy fase waren
opgesteld. Daarnaast zijn deze vragen door het projectteam nog aangevuld. Vervolgens zijn de vragen
onder de projectleden verdeeld en heeft iedereen wetenschappelijke literatuur opgezocht. Met deze
literatuur heeft het projectteam de vragen beantwoord.
In de latere Define fase is de wetenschappelijke literatuur besproken doormiddel van story share and
capture, doordat dit project iteratief wordt uitgevoerd, zoals eerder vermeld, is het mogelijk om een
overgeslagen stap later uit te voeren. Na story share and capture telling heeft het projectteam besloten
welke wetenschappelijke literatuur gebruikt gaat worden, dit is vervolgens terug gekomen in de Define
fase.
Het doel van deskresearch was wetenschappelijk kennis opdoen over alles rondom het onderwerp
ouderen. Vervolgens met de literatuur en interview ouderen een probleem domein vaststellen en
hiervoor de onderzochte en eventueel extra literatuur gebruiken.
3.1.2. Persona dobbelkaart
In de Empathy fase is door ieder projectlid een fictieve persona gemaakt. Dit is gedaan aan de hand
van de persona dobbelkaart. Door het dobbelsysteem is het niet beïnvloedbaar hoe de persona eruit
komt te zien, maar is dit een willekeurig persoon met bepaalde eigenschappen waarin ieder projectlid
zich zou kunnen inleven. De eigenschappen die hieruit kwamen zijn volgens het aangegeven format
ingevuld welke terug te vinden is in Bijlage E.
3.1.3. Day in a Life
De persona kaart is de input voor de Day in a Life. Het doel van een Day in a Life is het beoefenen van
het inlevingsvermogen in een persoon. Dit ter voorbereiding op het empathisch interview wat
verderop in dit onderzoek terugkomt. De uitkomst van deze methode is een verslag van een dag van
een oudere.
3.1.4. Empathisch interview
Om de doelgroep beter in kaart te brengen zijn interviews afgenomen onder ouderen die zijn bereikt
via de ouderenbond in Zoetermeer. De ouderen hebben zichzelf aangemeld, waarna de docent de
gegevens heeft doorgegeven aan het projectteam. Na het verkrijgen van de gegevens zijn één of meer
afspraken ingepland met de ouderen voor het afnemen van de interviews. Het afnemen van de
interviews heeft plaatsgevonden op locatie bij de ouderen. Het interviewplan met onderwerpen en
criteria voor het interviewverslag is terug te vinden in Bijlage A.

8
3.2. Define
In deze fase worden de gegevens uit de Empathy fase verwerkt. Doelstelling van de Define fase is het
creëren van HMW-vragen/probleemstelling, deze vragen dienen als input voor de Ideate fase,
waarbij de oplossingen/ideeën moeten zorgen voor een antwoord om de HMW-vragen. Tijdens de
Define fase is gebruik gemaakt van een design wall, hierop is met behulp van post-its visueel gewerkt
door het projectteam.
3.2.1. Data verwerken
In de Define fase krijgt het projectteam de interviews van andere teams tot zijn beschikking. De
kwaliteit van deze interviews was erg afwisselend en ook niet alle thema’s kwamen in ieder interview
terug. De interviews zijn tijdens de Empathy fase beoordeeld door zowel de docent als studenten. In
sommige gevallen is een tweede interview afgenomen, deze tweede interviews zijn niet meegenomen
tijdens het coderen van de onderzoeksresultaten.
3.2.2. Story share and capture
Het doel van Story share and capture is het zo goed mogelijk overbrengen van een boodschap. Tijdens
de Empathy fase zijn interviews afgenomen en is deskresearch gedaan. De bevindingen uit die fase
worden gedeeld door ze op post-its te schrijven. Er zijn thema’s op de muur geplakt door middel van
post-its. Onder elk thema heeft ieder projectlid met zijn eigen kleur post-it weergegeven wat per
thema de belangrijkste bevindingen uit de gehouden interviews zijn en deskresearch. Vervolgens is
vanuit deze informatie de Saturate and Group methode toegepast, hier zijn bevindingen gegroepeerd
per thema. (Both, Story share-and-capture, 2015)
3.2.3. Saturate and Group
Een andere techniek die het projectteam heeft gebruikt is Saturate and Group. Het doel hiervan is het
visueel weergeven van informatie dat uit eerder onderzoek is opgedaan. De input kwam vanuit:
Empathisch interview ouderen, interview experts, deskresearch en nieuws. Alle relevante data is
gegroepeerd naar herkomst opgeplakt tijdens de Story share and capture. Vervolgens zijn deze
bevindingen op een ander stuk muur verspreid over de gevonden thema’s. Deze methode heeft input
geleverd voor het ontwikkelen van Insight Statements. (Both, 2014)
3.2.4. Insight Statements
Vanuit de Saturate and Group resultaten zijn per thema Insight Statements geformuleerd. Per thema
gaat het projectteam opzoek naar een verband vanuit de verkregen data. De statements dienen kort
te zijn, één post-it per statement moet genoeg zijn (IDEO, 2015). De Insight Statements zijn door de
groep teruggebracht naar één per groep, deze zijn blijven hangen op de design wall voor de volgende
stap, namelijk het formuleren van HMW-vragen.
3.2.5. How Might We vragen
Met de HMW-vragen is per statement/thema duidelijk in een vraag naar voren gebracht wat het
daadwerkelijke probleem is. Vanuit de problemen/uitdagingen en verbanden ga je naar kansen door
de statements om te vormen in HMW-vragen. Door het opstellen van HMW-vragen worden problemen
kleiner gemaakt en waardevolle input voor brainstormsessies gecreëerd. Het is de bedoeling dat een
vraag begint met “How might we…?”, dit is voor dit project vertaald naar “Hoe kunnen wij…?” (Both,
2011). Het projectteam heeft ervoor gekozen om deze techniek tijdens de Define en de Ideate fase te
gebruiken. De HMW-vragen zijn opgesteld vanuit de Insight Statements die hiervoor zijn vastgesteld
door middel van de gevonden thema’s in de Saturate and Group sessie.

9
3.2.6. POV
Met de POV-methode is het de bedoeling om de achterliggende problemen helder in kaart te brengen.
Voor een tweetal HMW-vragen is een POV ingevuld. Een POV bestaat uit een aantal vragen, namelijk:
Wat is het probleem en waarom is het een probleem? Voor wie? Welke factoren stimuleren het
probleem? Wat is het bewijsmateriaal dat er een probleem is? Kan je het probleem op een andere
manier bekijken? (Stanford)
3.2.7. Persona
Tijdens de Empathy fase zijn er door de projectleden al verschillende persona’s gecreëerd om feeling
te krijgen met de doelgroep. Nu in de volgende fase, namelijk de Define fase, creëert het projectteam
nog twee persona’s. Deze persona’s zijn in tegenstelling tot de eerdergenoemde persona’s niet op een
dobbelkaart gebaseerd, maar op input uit interviews en deskresearch.
3.2.8. Expert interview
Om aanvullende informatie te verkrijgen over de doelgroep worden een aantal experts geïnterviewd.
Het is voor het projectteam niet mogelijk geweest om de experts te kiezen, ze werden namelijk
toegewezen. De volgende experts zijn toegewezen en geïnterviewd: (Expert Interview, 2016)
NAAM FUNCTIE KENNIS
TINUS JONGERT Lector HHS/directeur NPI Bewegen
JOOST VAN VLIET Projectmanager/docent Ouderen onderzoek
HANS WESDIJK Netwerkregisseur Mantelzorg, informele zorg
GERARD NIJMEIJER Voorzitter OSO Wonen, risico’s en domotica
Figuur 4: Lijst van experts

10
3.3. Ideate
In de Ideate fase is vanuit de input van de Define fase gewerkt aan het genereren van ideeën. Aan het
begin van de Ideate fase zijn de design criteria voor een oplossing opgesteld. Tijdens de Ideate fase zijn
vervolgens twee divergerende methodes toegepast, namelijk de brainstorm en de 6-3-5 methode. Om
tot een kleinere set kansrijke oplossingen te komen zijn een tweetal convergerende methodes
toegepast, daarbij gaat het om de COCD-box en een impact/gemak matrix. (COCD, 2014) (Curedale,
2016)
3.3.1. Design criteria opstellen
Bij het opstarten van de Ideate fase zijn design criteria opgesteld, hieraan moeten de ideeën die
worden geselecteerd aan het einde van het proces voldoen. Tijdens het creëren van oplossingen in de
brainstorm en de 6-3-5 hoeven design criteria niet altijd opgevolgd te worden, omdat het gaat om het
snel genereren van ideeën. Design criteria worden ook in de prototype fase meegenomen voor het
verder ontwikkelen van de oplossing en het prototype. (IDEO, 2014)
3.3.2. Brainstorm
Om het creatieve proces te beginnen is gestart met een traditionele brainstormsessie waarbij
groepsleden ideeën op de muur hebben geplakt. Dit is in overleg met elkaar verlopen, waardoor de
groep aan elkaars ideeën heeft bijgedragen. Tijdens de brainstormsessie zijn de regels, opgesteld in de
designkit, opgevolgd (IDEO, 2014). Dat zijn de volgende regels:
 (Nog) niet beoordelen van ideeën van anderen
 Gekke ideeën worden aangemoedigd
 Ideeën van anderen hergebruiken
 Eén onderwerp tegelijk behandelen
 Eén lopend gesprek tegelijk
 Visueel werken met post-its
 Ga voor kwantiteit in plaats van kwaliteit
3.3.3. 6-3-5 methode
Voor het versnellen van het proces is gebruik gemaakt van de 6-3-5 methode, ontwikkeld door Bernd
Rohrbach (1969). Bij deze methode staat het snel genereren van ideeën centraal. Hierbij worden
globaal een aantal stappen doorlopen. Dat zijn de volgende stappen:
1. Team stelt een doelstelling op
2. Team pakt schijfmateriaal (post it + pennen)
3. Ieder teamlid krijgt 5 minuten om 3 ideeën op te schrijven
4. Per ronde gaan de ideeën met de klok mee naar het volgende teamlid
5. Zodra de ideeën uitgeput zijn stoppen en inventariseren
Deze methode is in theorie bedoeld voor grotere groepen, waarbij de groep is opgesplitst in groepen
van 6. Deze groepen van 6 krijgen 5 minuten de tijd om 3 ideeën te genereren. Het projectteam bestaat
uit 4 leden, hierdoor worden minder ideeën per ronde gegenereerd.

11
3.3.4. COCD-box
De COCD-box is een methode waarbij ideeën worden
verdeeld over vier kwadranten. (COCD, 2014)
Op de verticale as is de realiseerbaarheid geplaatst, op de
horizontale as is het type idee geplaatst, van gewone tot
extreme ideeën. De gewone ideeën die nog niet
realiseerbaar zijn vallen direct af, de gele ideeën die
interessant zijn voor de toekomst zijn bij dit onderzoek ook
afgevallen, omdat het direct realiseerbaar moet zijn.
Rode en blauwe ideeën zijn meegenomen naar de
volgende fase, namelijk het impact/gemak matrix.
3.3.5. Impact/gemak matrix
De impact/gemak matrix is een methode die qua opzet vergelijkbaar is met de COCD-box, het verschil
is het gebruik van de assen. Bij een impact/gemak matrix is in kaart gebracht hoeveel impact een
oplossing heeft en hoeveel moeite er moet worden genomen om de oplossing te implementeren.
(ASQ, 2011).
De meest kansrijke ideeën zijn van de COCD-box overgenomen, waarbij sommige ideeën zijn
samengevoegd omdat deze veel op elkaar lijken en dus overlappen. De ideeën waarbij er voldoende
impact is voor de geïnvesteerde tijd/moeite zijn uiteindelijk geselecteerd om verder uitgewerkt te
worden.
Figuur 5: COCD-box

12
3.4. Prototype/test
Bij de start van de Prototype fase heeft het projectteam een idee/concept gekozen uit de top vijf
ideeën en concepten die de projectgroep aan het eind van de Ideate fase heeft vastgesteld. Dit concept
is vervolgens uitgewerkt in een prototype.
3.4.1. Feedback top vijf ideeën
Met de overgebleven ideeën uit het impact/gemak matrix van de Ideate fase ontstaat een top vijf
ideeën. Ieder idee wordt verder uitgewerkt in een omschrijving van maximaal ½ A4. Met deze ideeën
gaat het projectteam langs de doelgroep en experts om verdere aanvullingen en feedback te
verzamelen. Na deze aanvullingen en feedback zal één sterk idee overblijven waar het projectteam
verder mee zal gaan in de Prototype fase.
3.4.2. Testplan
Voordat het prototype is gemaakt, heeft het projectteam een prototype testplan opgesteld. In dit
testplan is het concept toegelicht, daarnaast wordt beschreven waarmee het projectteam het
prototype gaat maken. In een testplan wordt altijd een protocol meegegeven voor het voorleggen van
het concept aan de ouderen en experts. Dit protocol is dan ook door het projectteam opgesteld. In dit
protocol komen de onderzoek variabelen/onderzoeksvragen voor die aan de ouderen en experts zijn
gesteld.
Deze vragen zullen worden gesteld tijdens het voorleggen van het prototype aan de doelgroep:
“Mensen moeten gaan fietsen
Zijn mensen bereid om te gaan fietsen ‘rustig fietsen’ tijdens het wachten?
Hoe moet de fiets eruitzien, moet er gebruik worden gemaakt van gamification of niet?
Lopen
Zijn mensen bereid om te gaan lopen tijdens het wachten?
Hoe moet de loopband eruitzien, moet er gebruik worden gemaakt van gamification of niet?
Spelletjes
Vinden mensen het leuk om spelletjes te spelen met mensen die zij niet kennen?
Welke spellen willen mensen spelen tijdens het wachten?
Uitstraling
Welke uitstraling verwachten mensen tijdens het wachten en wat zouden mensen willen qua uitstraling van een
wachtkamer.
Welke kleuren moeten gebruikt worden om een goede sfeer te creëren voor de wachtende mensen?
Geluid
Wat willen mensen horen tijdens het wachten in de wachtkamer en tijdens het fietsen, lopen of spelen van spelletjes?
Wat zou u vinden van het horen van live pianomuziek in de wachtkamer en zou u hier zelf aan willen deelnemen?
Staan
Zijn mensen bereid het zitten op te geven om te gaan staan voor de eigen gezondheid?
Heeft u voorkeur om buiten te willen staan wachten tegenover binnen wachten?
Water en Fruit
Zijn mensen bereid om de ongezonde voeding te verruilen voor iets gezonder zoals fruit en water in plaats van een blikje
cola.
Personeel
Wat vindt het personeel van de nieuwe werkwijze?
Wat vindt de dokter van deze nieuwe werkwijze?
Persoon
Hoe zou u het wachten willen ervaren in de wachtkamer?
Hoe ervaart u de wachtkamer?”
Verder wordt in het testplan aangegeven welke houding de onderzoeker tijdens het voorleggen van
het prototype moet aannemen. Hiermee wordt voorkomen dat de onderzoeker de doelgroep een
bepaalde richting in kan sturen. Vervolgens wordt er in het testplan vastgesteld hoe het gesprek wordt
afgesloten. Het testplan is terug te vinden in Bijlage N.

13
3.4.3. Onderzoeksvragen
De onderzoeksvragen die in het testplan terugkomen, zijn opgesteld naar aanleiding van een
brainstromsessie waar de Touch points zijn opgesteld. Eerst zijn de onderwerpen gekozen, waarna per
onderwerp minstens één vraag is opgesteld. Op deze manier heeft het projectteam de belangrijkste
elementen in een wachtkamer getoetst.
3.4.4. Prototype
Voor het prototype heeft het projectteam gebruik gemaakt van Planner 5D, hier heeft het projectteam
de huidige en de toekomstige wachtkamer mee vorm gegeven. De huidige wachtkamer is gecreëerd
met de ideeën die het projectteam heeft over hoe een huidige wachtkamer er nu uitziet. Het
projectteam is naar wachtkamers geweest om te kijken hoe deze er nu uitzien. De instellingen met
wachtkamers die bezocht zijn: Gemeente Zoetermeer (gemeentehuis), GGZ Haaglanden, LangeLand
Ziekenhuis, Orthodontist in Waddinxveen en wachtkamers voor vervoer. Deze opgedane
kennis/inzichten is verwerkt in het prototype.
Het prototype voor de actieve wachtkamer is doorontwikkeld met informatie uit interviews die
doormiddel van het testplan zijn uitgevoerd. Met deze data is het definitieve prototype van de actieve
wachtkamer opgesteld.

14
3.5. Ecosysteem
Tijdens deze fase is onderzoek gedaan naar de levensvatbaarheid van het concept. Er is nagedacht
over hoe het concept op de markt kan worden gebracht door het opstellen van een service blueprint
en een business model canvas.
3.5.1. Service blueprint
Om de klantreis en de bijbehorende processen inzichtelijk te maken heeft het projectteam gebruik
gemaakt van de service blueprint. Deze techniek brengt enerzijds in kaart welke specifieke processen
deze dienst nodig heeft, maar is tegelijkertijd geschikt om de stappen van de klant/patiënt te tonen.
(NC state university)
3.5.2. Business model canvas
Het model beschrijft in de kern hoe een organisatie in elkaar steekt. Deze beschrijving gaat zowel over
de interne als de externe organisatie. Door het BMC in te vullen voor de organisatie of het product
toets je de waarde ervan en verklein je de risico’s. Daarnaast geeft het inzicht in je verdienmodel
waardoor aanpassingen in de strategie gemakkelijker gaan. (Business Model Canvas, 2010)

15
4. Onderzoeksresultaten
In dit hoofdstuk worden de onderzoeksresultaten gepresenteerd per fase. De resultaten zijn verkregen
door het uitvoeren van de in hoofdstuk 3 omschreven methoden.
4.1. Empathy
Tijdens de Empathy fase heeft het projectteam veel informatie verzameld, dit is het resultaat van:
 Vier Empathische interviews (Voor interviewplan zie Bijlage A, voor uitwerkingen zie Bijlage B)
 Deskresearch (voor uitwerking zie Bijlage D)
 Persona kaart en Day in a Life (voor uitwerking zie Bijlage E)
Deze schat aan informatie is input voor de volgende fase, namelijk de Define fase. In die fase zal de
informatie geconvergeerd worden naar een of meerdere probleemstellingen.
Door middel van het empathisch interview is bij het projectteam een diepgaand gevoel ontstaan wat
betreft de leefomgeving en situatie van ouderen in Zoetermeer. De persona kaart en de Day in a Life
hebben eraan bijgedragen dat er inzicht is verkregen in het dagelijks leven van ouderen. Daarnaast is
ook inzicht ontstaan in de problemen die zich tijdens eenvoudige werkzaamheden kunnen voordoen.

16
4.2. Define
Input voor de Define fase was alle data uit de interviews (zie Bijlage B en Bijlage C), persona’s (zie
Bijlage B) en deskresearch (zie Bijlage D). Daar waar in de vorige fase het inleven in de doelgroep
centraal stond, staat nu het trekken van conclusies en het formuleren van een probleemstelling
centraal.
4.2.1. Bevindingen interviews
Allereerst is alle data/bevindingen gestructureerd in een Excel bestand om de traceerbaarheid te
vergroten. Daarnaast zorgt dit voor overzicht en structuur in de grote hoeveelheid informatie. De
gebruikte Excel sheet voor het coderen is te vinden in Bijlage F.
Na het expertinterview met Tinus Jongert is duidelijk geworden wat de bewegingsnorm is voor
ouderen. De ouderen beweegnorm is: een half uur per dag, 3,5 METS, minimaal 5 dagen per week.
Deze beweegnorm is naast de gecodeerde resultaten van het interview gehouden, hieruit blijkt dat
een groot deel van de ouderen onvoldoende beweegt. 3,5 METS komt overeen met een activiteit zoals
wandelen of fietsen (Ainsworth, 2011). Er is onderzocht of de geïnterviewde ouderen voldoen aan deze
beweegnorm. Ook zijn de gezondheidsklachten meegenomen in de beoordeling, omdat deze een
beperking kunnen vormen voor het bewegen. Ondanks het meenemen van de gezondheidsklachten in
de beoordeling blijkt alsnog dat ouderen niet voldoende bewegen, met sommige klachten is het
namelijk alsnog mogelijk om voldoende te bewegen. Een half uur lopen per dag (= voldoende) is voor
veel mensen wel haalbaar.
Technologie gebruik onder ouderen is ook onderzocht. Hieruit blijkt dat een aanzienlijk aantal ouderen
gebruik maakt van een smartphone en/of tablet. In de categorie tablet geven ouderen vaak aan
specifiek een iPad te bezitten, Apple apparaten lijken het dan ook goed te doen onder ouderen. Ook
de computer is populair onder ouderen. Een oudere die nu geen smartphone heeft, geeft tijdens het
interview aan wel een smartphone te willen voor het verkrijgen van overzicht. Een uitschieter op het
gebied van technologiegebruik is het bestellen van producten in China via webshops. Bij het
technologie gebruik van ouderen moet rekening worden gehouden met het verschil tussen het gebruik
van technologie en het bezit van technologie. Enkele ouderen geven tijdens het interview aan dat ze
wel technologie bezitten, maar het niet kunnen gebruiken of dat de technologie voor de bezoekende
kleinkinderen is.
Op sociaal gebied doen de geïnterviewde ouderen het uitstekend. Er zijn veel ouderen die
vrijwilligerswerk doen en deelnemen aan georganiseerde activiteiten. Ouderen geven vaak ook aan
nog familie te hebben, het is echter niet altijd zo dat er uitgebreid contact is. Enkele ouderen geven
wel aan dat het lastig is om echt vrienden te maken, ook is er een oudere die aangeeft dat de
activiteiten die hij bezocht niet kunnen worden voortgezet door het beëindigen van subsidie vanuit de
gemeente. Activiteiten die worden genoemd door de ouderen zijn: Klaverjassen, gymnastiek, muziek
maken en tuinieren. (Vrijwilligers)werk wat genoemd is tijdens de interviews: Voorzitter ouderenbond,
bij de voedselbank, koffie schenken in de kerk, secretaris Veilig en Verkeer en vrijwilliger bij Humanitas.
Een oudere gaf zelfs aan nu nog drukker te zijn dan voor het pensioen. Het sociale zit bij de
geïnterviewden goed, oorzaak hiervan kan het zijn dat de doelgroep is benaderd via de ouderenbond.
Mensen die zich aansluiten bij zo’n groep zijn waarschijnlijk van zichzelf socialer.
4.2.2. Story share and capture
Tijdens de Empathy fase heeft het projectteam een interviewplan met thema’s en vragen opgesteld
Deze thema’s kwamen terug tijdens de Story share and capture, daarbij gaf elk teamlid aan per thema
wat in zijn interview de bevindingen waren. Vanuit deze bevindingen heeft het projectteam een design

17
wall gecreëerd met daarop een nieuwe verdeling van de bevindingen onder nieuwe thema’s. Deze
uitwerking en verdere stappen uit de Define fase zijn terug te vinden in Bijlage J. Deze vijf thema’s zijn:
- Eenzaamheid
- Bewegen en gezondheid
- Vergrijzing
- Mantelzorg
- Technologie gebruik
4.2.3. Insight Statements  HMW-vragen
Vanuit deze thema’s zijn er vijf Insight Statements opgesteld, namelijk:
- Eenzaamheid: Hoe ouder, des te eenzamer de ouderen worden
- Bewegen en gezondheid: Weinig bewegen vergroot de kans op gezondheidsklachten
- Vergrijzing: Wanneer vergrijzing toeneemt, daalt het arbeidsvermogen van de samenleving
- Mantelzorg: Mantelzorg verschuift van familie naar de overige omgeving
- Technologie gebruik: hoe ouder, des te groter het verschil in technologiegebruik
De Insight Statements waren aanleiding/input voor het opstellen van vijf HMW-vragen (Figuur 1)
Figuur 6: Insight Statement -> HMW-vragen

18
Van deze vijf vragen zijn twee vragen gekozen die verband met elkaar hebben, namelijk:
 Hoe kunnen wij in het gemis van betekenisvolle sociale contacten bij eenzame ouderen
helpen?
 Hoe kunnen wij ouderen bewust maken van het nut van voldoende beweging?
Deze twee vragen en problemen zijn met de POV-methode verstevigd. Hieruit valt te concludeerden
dat door beide problemen de gezondheidsklachten toenemen, maar voor de wereld van 2050 dus ook
een probleem door de stijgende zorgkosten.
Daarnaast is eenzaamheid een oorzaak van het te weinig bewegen, maar andersom is weinig bewegen
ook een oorzaak van eenzaamheid. Want weinig ondernemen betekend ook weinig nieuwe contacten
en bestaande contacten die verwateren.
Hierdoor zijn de probleemstellingen aangescherpt en zijn de problemen gereframed:
- Evenementen zijn geïsoleerd van ouderen
- Ouderen zien het nut niet in/zijn beperkt in het voldoende bewegen
Met alle vergaarde informatie en problemen heeft het projectteam twee persona’s gemaakt waaraan
de ideeën kunnen worden gespiegeld. Dit zijn Albert en Ria, de uitwerkingen van deze persona’s zijn
terug te vinden in Bijlage G.
De twee HMW-vragen zijn voorgelegd aan experts op dit gebied, deze interviews zijn uitgewerkt terug
te vinden in Bijlage H en Bijlage I. Conclusies uit deze interviews waren dat eenzaamheid niet correleert
met leeftijd maar meer met de sociaaleconomische status van mensen. Voldoende bewegen en
betekenisvolle contacten zijn volgens de experts belangrijk om gezondheidsklachten terug te
dringen/te voorkomen.
De oplossing dient twee HMW-vragen te beantwoorden en betrekking te hebben op de twee thema’s
beweging en eenzaamheid. Vanuit de verschillende methoden van onderzoek blijkt dat deze twee
problemen grote impact hebben op het welzijn van de ouderen in Zoetermeer.

19
4.3. Ideate
De Ideate fase is de fase geweest waar het projectteam met elkaar bezig is geweest met het bedenken
van ideeën voor onze twee HMW-vragen. Doelstelling van de Ideate fase is het bedenken van zoveel
mogelijk ideeën in de goede richting, waarna vervolgens een groot aantal ideeën worden geschrapt.
Als start van de Ideate fase zijn design criteria opgesteld, hieraan moeten de oplossingen voldoen.
4.3.1. Divergeren
Tijdens de Ideate fase is gestart met divergeren, hierbij is gebruik gemaakt van brainstormen en de 6-
3-5 methode. Aan het einde van het divergeren heeft het projectteam een lijst met 107 ideeën op de
muur. De oorspronkelijke lijst met ideeën is terug te vinden in Bijlage K. De critica voor het divergeren
werden hiervoor gebruikt.
Critica voor het divergeren:
- Gericht op ouderen
- Raakvlak met eenzaamheid
- Raakvlak met bewegen
- Het idee moet goed voelen
4.3.2. Convergeren
Om tot een kleinere set ideeën te komen zijn een tweetal convergerende technieken ingezet, namelijk
COCD-box en impact/gemak matrix. Een uitwerking van de COCD-box is terug te vinden in Bijlage K.
Na het uitvoeren van de COCD-box zijn veelbelovende ideeën overgenomen op het impact/gemak
matrix.
Critica voor het convergeren:
- Toegankelijk voor ouderen
- Sociaal contact bevorderen
- Niet alleen maar voor ouderen apart
- Haalbaar met bestaande technologie
- Doorontwikkeling bestaand iets
- Moet snel te gebruiken zijn voor ouderen
- Combinatie eenzaamheid en bewegen
- Niet discriminerend zijn
- Makkelijk, laagdrempelig, activiteit binnen 5 minuten opgestart
Er zijn 14 ideeën op het impact/gemak matrix te vinden. Dat is de volgende lijst:
1. Data van KPN + Ziggo en alarm bij +2 uur TV
2. Belonen van beweging (smartwatch, onkosten beweging)
3. App/platform webshop voor ouderen knutsels
4. Netwerk in de buurt
5. Werkloze 50+er in de gaten houden, signaleren van risicogroepen
Brainstorm
6-3-5
methode
107 ideeën
Figuur 7: Ideate divergeren

20
6. De voordeurmeter (hoe vaak gaat de voordeur open?)
7. Gamification, opleiding ouderen hbo 4 jaar
8. Platform TV voor communiceren en bewegen
9. Wachtkamer inrichten op sociaal en bewegen
10. App fiets en wandelroutes
11. App marktplaats voor ouderen/werk/activiteiten/vraag/aanbod
12. Promotie bewegen via krant, folder, youtube, etc
13. Uitbreiding keukentafelgesprek
14. Open huis bij ouderen thuis
4.3.3. Selectie
Vanuit het impact/gemak matrix zijn de vijf meest kansrijke ideeën selecteert, deze zijn verder
uitgewerkt om voor te leggen aan experts en de doelgroep. Het gaat om de volgende ideeën:
 Applicatie voor fiets en wandelroutes
 Netwerk in de buurt
 Platform TV voor communiceren en bewegen
 Wachtkamer inrichten op sociaal en bewegen
 Applicatie marktplaats voor ouderen/werk/activiteiten/vraag/aanbod
Een applicatie waarmee wandel en fietsroutes voor ouderen worden
gemaakt
Bij deze mogelijke oplossing is het de bedoeling dat er een applicatie
wordt ontwikkeld waarin elke dag een andere route wordt
aangegeven om te wandelen of te fietsen in bijvoorbeeld Zoetermeer.
Deze route moet voldoen aan de beweegnorm van het NPI, een half
uur per dag matig tot intensief bewegen (3,5 mets). Dit kan in de vorm
van wandelen of fietsen zijn. Een ander belangrijk punt is de staat van
de wandelroute qua begaanbaarheid en gevaar van de route. Wanneer
meerdere mensen deze wandelroute lopen zal er ook ontmoeting
plaatsvinden of zou er halverwege de route iemand kunnen staan die
koffie verzorgt of iets dergelijks.
Netwerk in de buurt
Deze oplossing bestaat uit het maken van een netwerk voor ouderen
met de buurt. Een voorbeeld hiervan kan zijn dat één straat
verantwoordelijk is voor de ouderen (65+) uit diezelfde straat. Dit kan
betekenen dat elke dag een oudere door iemand uit zijn straat
gecontacteerd wordt met de vraag of het goed gaat. Dit netwerk zou
ook kunnen bestaan uit mensen die zich vrijwillig aanmelden in plaats
van mensen uit de straat of buurt. In verband met het mogelijk op
bezoek komen na telefonisch contact zou het beter zijn wanneer het
mensen uit de buurt zijn.
Figuur 8: Fietsers
Figuur 9: Buurt

21
App/Platform smart TV communiceren en bewegen
Momenteel zijn er al programma`s voor beweging op TV, zoals:
Nederland in beweging. Met de toenemende mate van de Smart TV
heeft de projectgroep het idee om via een smart TV app ook spraak
toe te voegen zodat ouderen tijdens het sporten met elkaar kunnen
praten in “groepchats”. Op deze wijze zal het bewegen ook ‘leuker’ zijn
en ‘gezelliger’. De projectgroep verwacht een stijging in de motivatie
om te sporten.
Wachtkamers inrichten met focus op communiceren en bewegen
In hedendaagse wachtkamers kan je een speld horen vallen. Iedereen
zit stil en houd zijn mond. Met het idee van de projectgroep worden
de wachtkamers ingericht op een manier waardoor er meer
communicatie plaatsvind. Bijvoorbeeld door een gezamenlijke puzzel
te doen of een ander onderwerp waarover gepraat kan worden.
Daarnaast zou de focus op bewegen mogen worden gelegd. Door een
aantal fitness apparaten te plaatsen in de vorm van een spel.
Voorbeelden hiervan zijn: ‘handje drukken tegen de kracht van dieren
en lopen op de snelheid van bepaalde dieren’. De wachtkamers die
aangepast kunnen worden zijn bijvoorbeeld bij ziekenhuizen en
huisartspraktijken.
Samenwerking tussen ouderen, scholen en bedrijven
In de toekomst ziet het projectteam mogelijkheden voor de
samenwerking van ouderen en bedrijven, maar ook met studenten.
Momenteel maken ouderen in hun vrije tijd wel eens kleding door
middel van breien, door middel van een webshop zou dit ook nog eens
verkocht kunnen worden. Dit is de toepassing van het bedrijf, het
bedrijf zorgt in zo`n dergelijke setting voor de faciliteiten zoals wol en
wat te eten en drinken. Daarnaast zouden ook studenten kunnen
aansluiten bij zo`n dergelijke onderneming, en de plaats van het bedrijf
innemen of tussenpersoon zijn.
Figuur 10: TV en bewegen
Figuur 11: Wachtkamers
Figuur 12: Oudere en student

22
4.4. Prototype/Test
In de Prototype/Test fase is een prototype ontwikkeld en getest bij de doelgroep en experts. De
Prototype/Test fase is gestart met een vijftal ideeën vanuit de Ideate fase. Er is een definitief idee
gekozen en uitgewerkt tot een prototype, hiermee is een test uitgevoerd volgens een testplan.
4.4.1. Definitief idee kiezen
Na het opstellen van de omschrijvingen is input verzameld vanuit de doelgroep en experts. De vijf
geselecteerde ideeën zijn tijdens diverse interviews uitgelegd, uitgebreide uitwerkingen zijn terug te
vinden in Bijlage L. Uit een interview met de doelgroep blijkt dat zij niets zien in de voorgestelde apps,
maar wel in de wachtkamer met focus op bewegen en sociaal contact. Zij geven dit idee een negen en
de andere ideeën een zes. Dit grote verschil in cijfers komt door het originele idee, apps die op de
andere ideeën lijken bestaan al, wachtkamers ingericht om het wachten aantrekkelijk en gezond te
maken nog niet.
Expert Tinus Jongert, lector gezonde leefstijl in een stimulerende omgeving aan de Haagse Hogeschool,
geeft aan dat wachtkamers nu ongezond ingericht zijn. Dit is niet logisch, omdat je in een ziekenhuis
bent om gezonder te worden. Ook zijn de mogelijkheden qua eten niet altijd even gezond. Bewegen
of op z’n minst staan tijdens het wachten zou hier veel verbetering in brengen. De andere ideeën waren
wel goed, maar deze had meer potentie. Bij de andere ideeën ziet hij moeilijkheden om iedereen aan
te sluiten.
4.4.2. Het concept
Het idee is een vernieuwing van de huidige wachtkamer. Met het idee verschuift de huidige passieve
wachtkamer naar een actieve wachtkamer. In de voorgaande hoofdstukken is aangegeven wat de ernst
van het voldoende bewegen is en dat eenzaamheid een voorkomend probleem bij ouderen is. In dit
hoofdstuk zal beschreven worden hoe de huidige wachtkamer eruit ziet en hoe het projectteam de
toekomstige situatie ziet. De plattegrond van de ruimtes is terug te vinden in Bijlage M.
De huidige wachtkamer
Voor de huidige wachtkamer heeft het projectteam gezocht op het internet en heeft het projectteam
dit naast de wachtkamers van het Langeland Ziekenhuis, Gemeente Zoetermeer, en GGD haaglanden
gelegd. Daarnaast is feedback gevraagd van de ouderen op het prototype van de huidige situatie. Het
volgende prototype is gemaakt in Planner 5D voor de huidige situatie van de wachtkamer, hieronder
twee screenshots uit dit prototype.
Figuur 13: Screenshot prototype 1

23
De toekomstige wachtkamer
Naast de huidige situatie is een situatie gemaakt hoe het projectteam de nieuwe ‘actieve’ wachtkamer
ziet. De werkwijze en hoe tot dit prototype is gekomen staat in het vorige hoofdstuk, in dit hoofdstuk
zal het resultaat van de toekomstige wachtkamer te zien zijn. Zie hieronder de screenshots van het
prototype.

24
De toestellen en spellen
Hierboven is de toekomstige wachtkamer te zien met verschillen toestellen die mensen kunnen
gebruiken. Doordat het mogelijk is dat mensen niet zomaar op deze loopband plaatsnemen heeft de
loopband twee triggers om mensen aan te spreken. De eerste is dat de loopband uit apparatuur
bestaat om je gezondheid te meten zoals:
- Bloeddruk
- Hartslag

25
Door deze informatie te bieden aan de personen op de loopband kan dit hen triggeren om op de
loopband plaats te nemen. Zo leert de doelgroep meer over hun eigen gezondheid en worden zij
bewust als zij snel een hoge hartslag krijgen of iets dergelijks. (Uit interview bijlage O) De tweede
trigger voor het plaatsnemen op de loopband is een vorm van gamification. Door middel van een
scherm te plaatsen in de loopband kunnen mensen bijvoorbeeld een boswandeling, strandwandeling
of bergwandeling maken. Dezelfde technologie en triggers zitten in de fietsen verwerkt. Het
projectteam heeft dit getoetst bij de doelgroep en zij gaven aan dat zij door middel van deze extra
functies sneller op de loopband zouden plaatsnemen of fiets, dan dat zij dit zonder functies zouden
doen. (Uit interview bijlage O)
Naast het bieden van mogelijkheden tot te bewegen, wordt er in de wachtkamer ook rekening
gehouden met mensen die niet de mogelijkheid hebben om te bewegen. Zo worden er mogelijkheden
geboden om een spel te spelen met een andere persoon. Dit kan iemand zijn die je kent, maar ook
iemand die je tot daarvoor nooit had gesproken. Voor het bieden van deze spelmogelijkheid is er een
bordspel zoals op screenshot 6 te zien is, maar ook een iPad. Sommige mensen zijn nog niet zo handig
met een iPad dan andere mensen. Daarom zou ook door middel van een bordspel communicatie
bevorderd kunnen worden. Op de iPad zouden spellen gespeeld kunnen worden, zoals:
- Wordfeud (Scrabble)
- Boter Kaas en Eieren
- Kort kaartspel
De plaats van deze spellen zullen voornamelijk aan de statafels zijn, bijvoorbeeld door een ingebouwde
iPad. Op de manier zullen mensen staand spellen kunnen spelen. Voor de mensen die dit niet kunnen
volhouden zijn stoelen waar zij op kunnen zitten. Hierbij zal ook een lage tafel staan waarop een spel
gespeeld kan worden. Deze spellen moet de connectie tussen personen zijn waardoor zij gesprek met
elkaar gaan voeren.

26
4.5. Ecosysteem
Voor verder onderzoek van het idee is gekeken naar de service blueprint en het business model canvas.
Deze zijn gebruikt om een beter beeld te krijgen van de situatie waar naartoe moet worden gewerkt
om het idee te lanceren. Daarbij is gekeken naar de processen en naar het business model wat past bij
het concept.
4.5.1. Service Blueprint
De service blueprint toont de processen die nodig zijn, namelijk:
- Aanmelden van de patiënt bij binnenkomst
- Begeleiden van patiënt bij de bewegingsonderdelen/spellen
- Patiënt roepen wanneer hij aan de beurt is
Verder is er voor de patiënt een nieuwe ervaring als hij in de wachtkamer komt. Hij kan niet gaan zitten
en iets voor zichzelf doen, maar moet kiezen tussen bewegen of een spelletje. De klant ondergaat dus
een andere klantreis dan voorheen. Belangrijk is dat er rekening wordt gehouden met het ontwerp van
de wachtkamer dat het voor de klant een schok kan zijn als hij binnenkomt. Mede de begeleiding van
de patiënt vanaf de deur moet hem helpen zich veilig te voelen in de kliniek, zoals de gastvrouw in het
Lange land ziekenhuis. Zie voor een grotere versie van de service blueprint Bijlage P.
Figuur 19: Service blueprint

27
4.5.2. Business model canvas
Om een beter beeld te schetsen van het idee is een business model canvas uitgewerkt voor een fictieve
onderneming die het in dit adviesrapport aangedragen idee uit gaat voeren. De complete uitwerking
van het business model canvas is opgenomen in de bijlage, zie hiervoor Bijlage Q.
Key partners
Voor het leveren van het idee zijn spullen nodig van diverse partners. Het gaat om de volgende
partners en items:
KEY PARTNER WAARVOOR?
MEUBEL
LEVERANCIER
 Stoelen
 Tafels
 Krukken
 Balie
 Interieur (vloer/muren)
TECHNOLOGIE
LEVERANCIER
 Digitale apparatuur
 Software/applicaties
BEWEEG APPARATEN
LEVERANCIER
 Loopband
 Home trainer (fiets)
Figuur 20: BMC Key Partners
Key activities
De key activity van de onderneming is het inrichten van de wachtkamer en het geven van advies met
betrekking tot het inrichten van de wachtkamer. Tijdens het creëren van de wachtkamer is de
onderneming verantwoordelijk voor het aansturen van de Key Partners.
Key resources
Een bedrijf kan niet functioneren zonder resources. Voor het inrichten van de wachtkamers zijn de
volgende resources van belang:
 Meubels
 Personeel
o Adviseurs
o Onderhoud
 Beweeg appratuur
Value proposition
De waarde die de klant krijgt bestaat uit de actieve wachtkamer, de persoonlijke adviseur en het feit
dat het een uniek concept is. De actieve wachtkamer levert een positieve ervaring op voor gebruikers
hiervan. Dit blijkt uit de uitgevoerde tests in de prototype fase
Customer relationships
Om de relatie te behouden met de klanten zal het bedrijf aan community building doen. Daarnaast is
het de bedoeling om veel klantbezoeken te doen om eventuele negatieve signalen zo snel mogelijk op
te vangen en hier uiteraard actie op te ondernemen.
Channels
Communicatie met de klant is belangrijk, vooral bij het bedienen van een kleine markt met een product
wat geen massa productie is. Communicatie met de klanten zal verlopen via de volgende kanalen:

28
KANAAL OMSCHRIJVING
VAKBLADEN Via vakbladen zal vooral gezocht worden naar contact met medisch personeel
in de hoop dat ze geïnteresseerd raken in het verbeteren van de wachtkamer.
INTERNET Er zal een website worden ingericht waarop uitgevoerde projecten worden
getoond door middel van foto collages en omschrijvingen. Ook zal de website
contactgegevens hebben, zodat potentiele klanten per e-mail of telefoon
contact op kunnen nemen met de adviseurs.
FACE TO FACE Voor de verkoop zal face to face contact worden gezocht met de klant door
langs te gaan voor het geven van advies. Ook worden potentiele klanten
bezocht door vertegenwoordigers.
WEBSITE Zie internet
BEURS Een beurs is de perfecte kans om de mogelijke klant kennis te laten maken met
de diensten. Door het inrichten van een wachtkamer op de beurs kan de klant
zelf ervaren hoe het is. Dit moet ervoor zorgen dat de klant sneller contact
opneemt voor een afspraak met de adviseur.
TELEFOON Het bedrijf zal telefonisch bereikbaar zijn, maar zal ook zelf bellen met
potentiele klanten.
Figuur 21: BMC Channels
Customer segments
Voor de actieve wachtkamer zijn zeer uiteenlopende klantgroepen te bedenken. Op het BMC model
zijn de volgende groepen meegenomen:
 Huisartspraktijk
 Schiphol (of andere luchthavens)
 Ziekenhuis
 Gemeente
Dit zijn plaatsen waar al wachtkamers of wachtruimtes zijn ingericht, maar dan niet actief.
Cost structure
De kosten van de wachtkamer zitten voornamelijk in de materialen en het eventuele onderhoud
hiervan.
KOSTENPOST OMSCHRIJVING
MEUBELS Voor het inrichten van de wachtkamer zijn net zoals in de traditionele
wachtkamer meubels nodig. Deze worden ingekocht bij een nog uit te zoeken
Key Partner.
PERSONEEL De adviseurs en monteurs die de verkoop en het onderhoud op zich nemen
moeten worden betaald.
TECHNOLOGIE Het aanschaffen van apparatuur zoals touchscreens en andere systemen valt
onder technologie. Maar ook het continue verbeteren en ontwikkelen van
nieuwe mogelijkheden zal worden uitgevoerd door de technologie leverancier.
ONDERHOUD Naast het leveren van apparatuur zal ook worden gezorgd voor onderhoud als de
klant dat wenst. Ook hiervoor worden kosten gemaakt.
BEWEEG
APPARATUUR
Loopbanden en fietsen moeten worden aangeschaft voor plaatsing in de
wachtkamer. Dit gaat via de Key Partner voor beweeg apparatuur.
Figuur 22: BMC Kosten
Revenue streams
Qua inkomsten zal er geld binnen komen door het verkopen van de wachtkamers. Dit is het
totaalpakket van advies, materialen en daadwerkelijk inrichten. Voor het bepalen van de prijs zal
worden gekeken naar de inkoopprijs van producten, en de kosten voor het advies zelf. De verkoopprijs

29
zal hoger liggen dan de inkoopprijs + inrichtingskosten + advies kosten, waardoor over de verkoop
winst zal worden gemaakt.
Naast het verkopen worden ook onderhoudscontracten aangeboden. Dit is voor het onderhouden en
repareren van de technologie en fitness apparatuur. De kosten voor de klant liggen hoger dan de
daadwerkelijke onderhoudskosten.
De verwachting is ook dat het mogelijk is om subsidie te krijgen voor het bedrijf of dat de klant subsidie
krijgt bij aanschaf van een actieve wachtkamer. Een gebrek aan beweging en sociaal contact kan
worden gezien als een maatschappelijk probleem. Voor het oplossen van problemen kan subsidie
worden aangevraagd. Er zijn door de combinatie zorg en beweging voor ouderen verschillende
manieren om subsidie aan te vragen. De mogelijkheden voor subsidie zijn ook naar voren gekomen
tijdens een interview in het LangeLand ziekenhuis, zie hiervoor Bijlage O.

30
5. Conclusie
Op basis van de deskresearch tijdens de empathie fase zag het projectteam dat ouderen niet de
beweegnorm halen van een half uur per dag matig intensief bewegen, maar ook dat eenzaamheid een
groot probleem is in Zoetermeer.
Uit de interviews tijdens de Empathy en Define fase concludeert het projectteam dat het een probleem
is om de eenzame ouderen te bereiken omdat zij zelf vaak geïsoleerd van de omgeving leven.
Daarnaast geven ouderen aan het lastig te vinden om nieuwe contacten op te doen.
Tijdens de Ideate fase is het projectteam oplossingen gaan bedenken voor de twee problemen die aan
bod zijn gekomen. Deze oplossingen moesten enerzijds de mensen aanzetten tot beweging of dan wel
bewust maken van het nut van bewegen. Daarnaast moest het toegang bieden tot alle ouderen zodat
ook de eenzame oudere bereikt wordt. De oplossing moet dus op een laagdrempelige manier mensen
in contact brengen.
In samenwerking met experts en ouderen heeft het projectteam gekozen voor het idee van de actieve
wachtkamer. Deze wachtkamer biedt ruimte voor beweging op bijvoorbeeld een loopband of op een
hometrainer. Daarnaast zijn er in plaats van stoelen statafels geplaatst. Als laatste is geconcludeerd
dat de huidige wachtkamers erg ongemakkelijk zijn om een gesprek in te beginnen met andere
mensen. In die nieuwe actieve wachtkamer is dit opgelost door een vrijere opstelling en een warmere
indeling.
Hiervan is een prototype gebouwd in Planner 5d en dit is door middel van Virtual Reality gepresenteerd
aan de ouderen en experts. Tijdens het testen door zowel experts als ouderen bleek het idee een schot
in de roos. Het resultaat van de testfase was positief, van zowel expert als ouderen is feedback
ontvangen op het prototype, die vervolgens als door het projectteam verder verwerkt is tot het
definitieve concept.
Voor het eindconcept is de levensvatbaarheid van het concept getoetst door middel van het Business
Model Canvas. Hierin heeft het projectteam gekeken naar de inkomsten en uitgaven, interne en
externe organisatie en hoe de klanten benadert kunnen worden en vast worden gehouden.

31
5.1. Beperkingen
Het onderzoek kent een aantal beperkingen. De beoogde doelgroep is door het werven via de
ouderenbond niet representatief voor alle andere ouderen. Ouderen die lid zijn van de ouderenbond
zijn waarschijnlijk anders dan ouderen die geen lid zijn van een ouderenbond. Het zou bijvoorbeeld zo
kunnen zijn dat ouderen die zich aansluiten bij de ouderenbond socialer zijn, omdat zij zich aansluiten
bij een groep.
De interviews en interviewverslagen gebruikt voor dit onderzoek zijn opgesteld door 3 verschillende
teams met ieder een eigen interviewplan, waarbij een groot verschil is ontstaan in de behandelde
thema’s en daarbij behorende vragen. Ook de interviewverslagen variëren sterk in kwaliteit. Voor de
betrouwbaarheid van de gebruikte gegevens zou het helpen om alle interviews volgens hetzelfde
format af te nemen.
Gedurende de testfase is uitgebreid getest met de eindgebruiker, namelijk de ouderen. De groep die
gebruik maakt van een wachtkamer is echter breder dan dat, er zijn namelijk ook kinderen en
volwassenen in andere leeftijdscategorieën.
Ook is slechts één instelling bij de test fase betrokken die daadwerkelijk een wachtkamer heeft,
namelijk het LangeLand ziekenhuis. Het zou voor het onderzoek goed zijn om meer potentiele locaties
te onderzoeken om zo een beter beeld te krijgen van het beleid rond wachtkamers van de instellingen.
Met dit onderzoek zou een beter beeld geschetst kunnen worden van de toegevoegde waarde voor
de koper van een nieuwe wachtkamer.
Het prototype is uitgewerkt in Planner 5D, omdat het creëren van een echte wachtkamer te duur is en
niet binnen de geplande tijd voor het onderzoek kan worden gerealiseerd. Het zou echter wel veel
waarde toevoegen om een pilot te draaien met een wachtkamer die is ingericht met de concepten
omschreven in dit adviesrapport, hiermee kan worden nagegaan op welke manier de doelgroep
gebruik zou maken van de wachtkamer en of de apparatuur juist functioneert.

32
6. Aanbevelingen
Aan het eind gekomen van dit onderzoeksrapport heeft het projectteam nog een vijftal aanbevelingen.
In de tijd dat het projectteam aan het onderzoek heeft gewerkt moest rekening worden gehouden met
de scope, er waren echter elementen die in de toekomst nog verder uitgewerkt kunnen worden.
Voor de optimale ervaring, verder dan de Virtual Reality ervaring die het projectteam de doelgroep
heeft aangeboden, zou een pilot wachtkamer gerealiseerd kunnen worden. In deze pilotomgeving
kunnen elementen uit het prototype tentoongesteld worden zoals de spellen op de iPad en de
toestellen die het bewegen toegankelijker maken. Op deze wijze is beter inzichtelijk of dit aansluit bij
de doelgroep.
De tweede aanbeveling is het doen van vervolgonderzoek naar andere doelgroepen die te maken
krijgen met deze nieuwe vorm van een wachtkamer. Het onderzoek van het projectteam is gefocust
op de ouderen. Echter krijgen ook andere doelgroepen, zoals: kinderen, en volwassenen tot 60 jaar te
maken met deze vernieuwde vorm van de wachtkamer. In het onderzoeksrapport zijn deze mensen
als doelgroep niet geïnterviewd.
De derde aanbeveling is het doen van onderzoek naar de wachtkamers/wachthallen van
vervoermaatschappijen, zoals: NS, Schiphol. Ook in deze ruimtes wordt vaak veel tijd zittend
rondgebracht. Het projectteam heeft geen gesprek gevoerd met Schiphol nog NS, daarom wordt dit
aangeraden indien het wenselijk is om de wachtkamer breder in te zetten.
De vierde aanbeveling is het onderzoeken van de materiaalkeuze van bepaalde faciliteiten. Zo is vanuit
het interview met het LangeLand Ziekenhuis begrepen dat er in ziekenhuizen strikte regels zijn omtrent
het gebruik van materialen doordat er rekening gehouden moet worden met: hygiëne, logistiek en
brandveiligheid. Voordat wachtkamers definitief worden ingericht is daarom vervolgonderzoek
vereist.
De vijfde en laatste aanbeveling is omtrent het betrekken van meerdere instellingen bij de
wachtkamer. Het projectteam heeft gesproken met het LangeLand ziekenhuis betreft het testen van
het prototype, echter zijn er nog meer instellingen die deze wachtkamer kunnen gebruiken. In een
mogelijk vervolgonderzoek draagt het projectteam aan om ook tandartspraktijken, huisartsen en
orthodontist praktijken te betrekken en te vragen om feedback.

33
7. Bibliografie
Ainsworth, B. (2011). 2011 Compendium of Physical Activities: a second update of codes and MET
values. Phoenix, Arizone, USA.
Alicia!Hoppe. (2013). Verhalen over Technologie. scriptie, Enschede.
ASQ. (2011, November 28). Impact Effort Matrix. Opgehaald van ASQ: http://asq.org/healthcare-
use/why-quality/impact-effort.html
Both, T. (2011, Oktober 4). "How Might We" Quesitons. Opgehaald van dschool stanford:
http://dschool.stanford.edu/wp-content/uploads/2012/05/HMW-METHODCARD.pdf
Both, T. (2014, Januari 28). Saturate and group. Opgehaald van Dschool Stanford:
https://dschool.stanford.edu/wp-content/themes/dschool/method-cards/saturate-and-
group.pdf
Both, T. (2015, November 9). Story share-and-capture. Opgehaald van dschool.stanford.edu:
https://dschool.stanford.edu/sandbox/groups/dstudio/wiki/2fced/attachments/43f65/Story-
Share-and-Capture-Method.pdf?sessionID=d0dc640ce98499dac90658f489fb46f0fd394f69
Business Model Canvas. (2010). Opgehaald van http://ww.corpuacademy.com/:
http://ww.corpuacademy.com/wwwmedia/courses/course-overviews/business-model-
canvas.pdf
CBS. (2016, April 5). Gezondheid en zorggebruik; persoonskenmerken. Opgehaald van CBS Statline:
http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/?DM=SLNL&PA=83005NED&D1=3-28%2c33-
38&D2=3-13&D3=0&D4=l&HDR=G2%2cG3%2cT&STB=G1&VW=D
COCD. (2014, September 6). De COCD-box. Opgehaald van COCD.org:
http://www.cocd.org/kennisplatform/cocd-box/
Curedale, R. (2016). Method. Opgehaald van Medialab Amsterdam:
http://medialabamsterdam.com/toolkit/method-card/method-635/
Expert Interview. (2016). Opgehaald van Design Kit: http://www.designkit.org/methods/43
François Schellevis, P. H. (2015, 7 7). Zorggebruik bij multimorbiditeit. huisarts en wetenschap, p. 377.
Gemeente Zoetermeer. (2012). Kadernota sport en bewegen 2009-2016. Zoetermeer: Gemeente.
Gemeente Zoetermeer. (2012). Wmo-meerjarenbeleidsplan. Zoetermeer: Gemeente.
Gemeente Zoetermeer. (2016, 04 30). Beleid. Opgehaald van Zoetermeer:
http://www.zoetermeer.nl/bestuur/beleid_47234/
Gemeente Zoetermeer. (2016). Wmo besluit Zoetermeer 2016. Zoetermeer: Gemeente.
Huizing, B. (2009). De invloed van effectieve verandercommunicatie op adoptie van technologische
innovaties: een kwestie van mediakeuze. Scriptie, Twente.
IDEO. (2014, September 22). Brainstorm Rules. Opgehaald van IDEO Design Kit:
http://www.designkit.org/methods/28
IDEO. (2014). Design Principles. Opgehaald van Design Kit: http://www.designkit.org/methods/27

34
IDEO. (2015, April 25). Create insight statements. Opgehaald van Designkit:
http://www.designkit.org/methods/62
Iris van Asch, B. W. (2014). Hulpverlening voor ouderen via internet. In Ouderen online!? (pp. 67-68).
Bohn Stafleu van Loghum.
(2015). Keuzewijzer mobiliteit. Woerden: Blijf Veilig Mobiel.
Kolmer, D. B. (2014). Mantelzorg: smeerolie of gouden schroef? Amsterdam: Boom Lemma.
M. Hopman-Rock, M. S. (2006, oktober). Meer bewegen voor ouderen gymnastiek: verslag van een
evaluatiestudie. Gerontologie en Geriatrie, pp. 253-259.
M.P. Jans, P. d. (2008). Ontwikkelen van een beweegnorm voor ouderen in verpleeg- en
verzorgingshuizen. Leiden: TNO.
Nationaal Ouderen Fonds. (2016, 01 20). Feiten en cijfers. Opgehaald van Ouderenfonds.nl:
https://www.ouderenfonds.nl/onze-organisatie/feiten-en-cijfers/
NC state university. (sd). Service Blueprint. Opgehaald van http://learningspacetoolkit.org/:
http://learningspacetoolkit.org/services-and-support/service-blueprint/
NZA. (2006). Zorgverzekeringswet (ZVW). Opgehaald van Nederlandse Zorg Autoriteit:
https://www.nza.nl/regelgeving/wetgeving/zorgverzekeringswet/
Plas, M., Jellema, S., Dekker, J., & Ende, E. v. (1999). Preventieve ergotherapie bij ouderen: een pilot
studie. Den Haag: NIVEL.
Plattner, H. M. (2009). Design thinking. München: Mi-Fachverlag.
Rijksoverheid. (2015). Hoe is de zorg en ondersteuning per 2015 georganiseerd? Opgehaald van
Rijksoverheid: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/zorg-in-zorginstelling/vraag-en-
antwoord/organisatie-zorg-en-ondersteuning-per-2015
Rijksoverheid. (2015). ondersteuning gemeente wmo 2015. Opgehaald van Rijksoverheid:
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/zorg-en-ondersteuning-thuis/vraag-en-
antwoord/ondersteuning-gemeente-wmo-2015
Rohrbach, B. (1969). "Creative by rules, method 635, a new technique for solving problems.". In
Techniken des Lösens von Innovationsproblemen (pp. 73-75). Frankfurt am Main: Gabler
Verlag.
Stanford. (sd). Point of view madlib. Opgehaald van dschool.stanford.edu:
http://dschool.stanford.edu/wp-content/themes/dschool/method-cards/point-of-view-
madlib.pdf
Stevens, M. (2009). Bewegen bij ouderen. In M. Stevens, Sportgeneeskunde (pp. 67-94). Groningen:
Springer.
Thijs Knaap, A. L. (2003). Vergrijzing, aanvullende pensioenen en de Nederlandse economie.
Rotterdam: OCFEB.
Volksgezondheid, N. K. (2013, 11 14). Nationaal Kompas Volksgezondheid . Opgeroepen op 5 4, 2016,
van http://www.nationaalkompas.nl/gezondheid-en-ziekte/ziekten-en-
aandoeningen/chronische-ziekten-en-multimorbiditeit/beschrijving/

35
Witte, N. D., Donder, L. D., Dury, S., Smetcoren, A.-S., Brosens, D., Buffel, T., . . . Verté, D. (2012).
Samen de stoep op. Gent: Gedeputeerde Eddy Couckuyt.
Zijadic, M. (2012). Verhalen over technologie. Twente: universiteit Twente.

36
Bijlage A: Interview plan
Opdracht samengevat:
Is het mogelijk om het leven van ouderen prettiger te maken? Kan de vitaliteit worden versterkt?
Kunnen ouderen nieuwe vriendschappen ontwikkelen en zich meer verbonden voelen? Hoe kunnen
ouderen prettig en veilig zelfstandig blijven wonen?
Planning van opdracht gegeven aan de ouderen:
- In de week van 2 mei en 9 mei: 1 a 2 interviews van ongeveer 1 – 2 uur (bij u thuis)
- In de week van 23 mei: een gesprek om de analyse en ideeën van de studenten te bespreken
(1 uur, bij u thuis)
- In de week van 30 mei of 6 juni: het evalueren van enkele uitgewerkte ideeën (1 uur, bij u
thuis)
- Op 16 juni wordt u uitgenodigd voor de presentaties en een feestelijke lunch! (2 uur, Haagse
Hogeschool - Zoetermeer)
 Guided tour
Foto’s maken in overleg met de ouderen. Maak foto’s van rituelen, dingen aan de muur, wie
het gebruikt en waar het is geplaatst. Daarnaast maak foto’s van de omgeving waar de
geïnterviewde woont. Stel vragen over de ruimte, waarom worden dingen gedaan zoals ze
worden gedaan? Wie maakt gebruik van de ruimte en waarom zijn dingen op een bepaalde
manier georganiseerd.
 Vragenlijst
Beginnen met brede vragen over het leven van de persoon, vervolgens specifieker richting de
eisen van de opdracht. Doelstelling van de vragenlijst is het genereren van interessante
verhalen. De thema’s voor de vragenlijst zijn: Huidige situatie, Verleden, Sociale Cohesie,
Gezondheid, Zorg, Technologie en Veiligheid.
 Verslaglegging
Interviews worden opgenomen en op dropbox gezet. De uitwerking zal bestaan uit letterlijke
quotes, gehaald uit de interviews in vraag/antwoord. Tijdens het interview zal er worden
geobserveerd hoe de persoon reageert op de vragen, dit zal doormiddel van een emoticon
achter de vragen worden duidelijk gemaakt indien dit mogelijk is.
 Semi gestructureerd interviewen
Er is gekozen voor het afnemen van semi gestructureerde interviews, hierdoor is het
mogelijk om naast de vooraf bepaalde vragen ook extra vragen te stellen op basis van de
reactie op de originele vraag. Door de mogelijkheid tot doorvragen is het mogelijk om meer
diepgang te creëren.
 Social graph
Tijdens het interview met de oudere zal er een social graph worden ingevuld. In de social
graph wordt ingevuld met wie

37
Huidige situatie algemeen
1. Hoe ziet uw dag eruit qua activiteiten?
2. Wat is uw leeftijd?
3. Wat is de gezinssituatie (zonen/dochters, kleinkinderen, etc)?
Verleden
4. Hoogst genoten opleiding?
5. Heeft u gewerkt?
a. Zo ja, wat was uw functie en bij welke bedrijven?
b. Wanneer met pensioen?
6. Indien in gezondheidscentrum/seniorenwoning vragen sinds wanneer dit het geval is.
7. Uit welke situatie komt u? (wonen, etc)
Sociale cohesie
8. Hoe vaak maakte u in het afgelopen half jaar een praatje met iemand uit de buurt?
9. Voelt u zich betrokken bij de mensen in uw directe buurt?
10. Zijn er weleens evenementen in de buurt?
a. Doet u actief mee?
b. Levert u ook een bijdrage?
Gezondheid
11. Heeft u lichamelijke klachten?
a. Andere klachten?
12. Sport u?
13. Wat doet u aan beweging per dag?
14. Zou u meer willen bewegen?
15. Onderneemt u weleens andere activiteiten?
a. Welke?
b. Met wie?
c. Door wie?
Zorg
16. Hoe zit de zorg eruit?
a. Wie zorgen er voor u?
b. Wat doen deze mensen voor u?
17. Aan welke zorgvraag is geen correcte invulling gegeven, wat mist u?
Technologie
18. Welke technologie gebruikt u in het dagelijks leven?
19. Wat zijn randvoorwaarden voor het gebruiken en accepteren van technologie? (grote letters,
knoppen, etc)
Veiligheid
20. Voelt u zich veilig in de woning?
21. Letten de buren veel op elkaar in de wijk?
22. Welke beveiligingsmaatregelen heeft u/worden er genomen?

38
Bijlage B: Interviews Emphaty fase (projectteam)
Eerste interview oudere
Verslag interview Corstiaan
Omwille van de privacy van de geïnterviewde noem ik mevrouw A (63 jaar)
Datum: 04-05-16
Tijdstip: 15:30
Eerste indruk
Wanneer ik het binnenplaatsjes oprij zie ik een net onderhouden binnenplaatsjes met genoeg groen.
Het huis waar ik aanbel, zit goed in de verf en geeft een verzorgde indruk. Wanneer ik aanbel wordt
er direct open gedaan, ik werd dus verwacht. Vervolgens wordt ik binnengelaten door mevrouw A en
stellen we ons aan elkaar voor. Waarna ik ook een hand krijg van de vriendin van mevrouw A, haar
vriendin is verder niet bij het interview aanwezig geweest. Wat mij wel opvalt is de gastvrijheid en
spontaniteit van deze mensen, dit geeft gelijk een goede sfeer. (gastvrij en spontaan)
Vervolgens nemen we aan tafel plaats, dit geeft mij de mogelijkheid om gemakkelijk aantekeningen
te maken ook hier is door mevrouw A over nagedacht. Ik laat haar de brief van school zien en
controleer of ze die heeft ontvangen. Uiteraard heeft ze die ontvangen!
Als ik wil beginnen met schrijven geeft ze nog gauw een tijdschrift, zodat ik die onder mijn papier kan
leggen waardoor het niet doordrukt op de tafel (deze mensen zijn zuinig op hun spullen). Het leuke is
wel dat dit aanleiding geeft tot een gesprek over hobby’s. Het tijdschrift wat ik ontvang is van “Onze
taal”. Vervolgens vraag ik dus of ze affiniteit heeft met taal in haar beroep of hobby. Ze geeft aan dat
ze een taal liefhebber is en ze al 30 jaar lid is van “Onze taal”. Ze geeft aan dat het sinds een aantal
jaar minder leuk is geworden door de regeltjes, die niet meer logische te herleiden zijn. Taalspelletjes
die ze speelt zijn WordFeud en cryptogrammen en andere woord spelletjes. Haar vader en haar
moeder hadden ook affiniteit met taal en ze geeft aan dat ze hiervan heeft overgenomen.
Verleden
Mevrouw A komt uit Zuid- Indonesië, toen ze vier jaar was is ze naar NL gekomen en heeft ze kort in
Bennekom gewoond in een pension. Vervolgens moesten ze naar Wilp waar ze gewoond hebben in
een sociale woonvoorziening, hier is ze ‘getogen’. Vervolgens is mevrouw A in 1970 verhuis naar
Apeldoorn waar ze in Leusden de A-opleiding(HBO V duaal algemeen) heeft genoten en vervolgens
ook is gaan werken. Daarnaast heef ze nog een wijkopleiding (MGZ) gedaan.
35 jaar geleden is ze kinderverpleegkundige geworden op de stamcellen afdeling van het LUMC in
Leiden. 2 jaar eerder is ze verhuist naar Zoetermeer (huis waar ze nu nog wonen) waar ze samen met
haar vriendin is gaan wonen.

39
Werk
Passie voor de zorg: “Leuk dat mensen blij met je zijn, door wat je doet” Daarnaast heeft mevrouw A
interesse voor het werk. Ze is nooit lang leiding gevende geweest, omdat ze graag aan het bed wilde
werken. Daarnaast was ze niet geïnteresseerd in administratie, maar is mevrouw A meer van het
aanpakken/ recht door zee! Houd niet van vergaderen en is allemaal zo besluiteloos.
Sinds 3 jaar is mevrouw A met pensioen er veranderde veel qua technologie en hierdoor is ze weg
gegaan. Ze vond het niet meer waard om zich te verdiepen in de manier van werken met computer
en tablet. Ze heeft spijt dat ze niet “lage complexe zorg” is gaan doen, hier had ze namelijk minder
last gehad met het computer werk.
Sociale cohesie
Mevrouw A is een heel sociaal
persoon, ze heeft veel contact met
mensen uit de buurt. Ze helpt ook
graag mensen uit de buurt, vooral
nu ze met pensioen is. Ze doet bij
een oude vrouw standaard de tuin
en probeert ze daar 2 keer in de
week koffie te drinken en
chauffeert ze deze vrouw naar het
ziekenhuis. Bij iemand anders
probeert ze 1 keer in de twee
weken thee te drinken en pas ze
nog weleens op de kinderen.
Daarnaast is ze altijd in voor een
praatje met de buren en helpt ze
iedereen die hulp nodig heeft. Ze
klets graag!
Ook heeft mevrouw A de
tuin/perkjes van de gemeente
geadopteerd en houd ze dit
netjes! Daarnaast loopt ze 1 keer
in de week door de buurt en pakt ze het vuil op wat ze ziet liggen. Tijdens deze activiteiten maakt ze
ook graag een praatje.
Uitzendbureau
•Elite
verpleegkudige
•Rode kruis
Rodekruis
directrice
Kraamzorg
• Adjunct leidster
docente
Juliana
Ziekenhuis
•Praktijk
opleiding
verzorgd
Uitzendbureau
•Kinder
verpleegkundige
LUMC (Leiden)
•kinderverpleegk
undige
Figuur 1 | keuken tafel waar interview werd gehouden

40
Bij Humanitas is mevrouw A vrijwilliger ze gaat 1 keer in de week zo’n 1 a 3 uur bij 2 ouderen van 90
jaar langs. Ze heeft zich daarnaast in geschreven voor “Home start”, dan begeleid ze 1 gezin. 6 x per
jaar is hiervoor ook een training/ bijeenkomst voor ook dan ontmoet ze weer nieuwe mensen.
Ze vindt het verschrikkelijk dat mensen roddelen over elkaar, graag zou ze dit willen voorkomen.
Vrienden
Mevrouw A heeft vrienden uit Haarlem via haar werk ontmoet, daarmee gaat ze naar musea, uit
eten, wandelen en naar concert. Ook twee meiden waar ze als 25 jaar weekend met elkaar weg gaan.
Familie
Met haar broers (5) heeft ze goed contact. Met twee broers daarvan gaat ze heel goed om en slapen
ze wel eens een nachtje bij elkaar.
Verder uitwerking Social Graph
Gezondheid / Zorg
Gelukkig heeft mevrouw A geen gezondheidsklachten en voelt ze zich nog erg vit (ze geeft zelf aan
dat ze dit gelukkig is) Haar ouders zijn 95 jaar geworden, ze hoopt dat ze ook zo’n hoge leeftijd mag
halen. Ze vindt het belangrijk om te bewegen, zo squash ze één keer in de week en fitnesst ze daarna
ook nog een uur. Daarnaast fiets ze regelmatig 22 kilometer met haar vriendin. Mevrouw A vindt het
heel belangrijk om te bewegen, hierdoor voelt ze zich fit.
Wel is ze in de toekomst bang dat ze in een sociale isolement komt en daardoor eenzaam wordt. Ze
ziet dit namelijk met ouderen om zich heen gebeuren. Ouderen maken geen nieuwe contacten. Ze
maakt een lijstje waaraan ze wil werken, waar ze nu bij ouderen mensen tegenkomt.
Technologie
Tijdens het interview keek ze al een aantal keer op haar telefoon. (hier uit kan ik opmaken dat ze
haar telefoon normaal ook vaak gebruikt.) Zelf zegt mevrouw A dat ze de telefoon regelmatig
gebruikt, daarnaast had ze ook nog een iPad. Ook buiten het huis gebruikt ze haar telefoon vooral
om dingen op te zoeken op internet en voor de spelletjes, zoals WordFeud.
Als het aan mevrouw A had gelegen had ze haar mobiel / iPad gebruikt voor der agenda, maar omdat
haar vriendin dit niet prettig vind doet ze dit nog niet.
Daarnaast heeft ze ook een e-reader dit komt vooral om dat ze veel van lezen houd. Dit getuigd ook
de boekenkast in de kamer.
Veiligheid
Mevrouw A voelt zich heel veilig ze geeft ook aan niet gauw bang te zijn. Ze denkt dat mensen bang
worden gemaakt. Wel hebben ze beveiligingsmaatregelen genomen. Bij de voordeur is een kijk
gaatje en een deur kier stand, daarnaast hebben ze sloten die er niet zomaar uit te halen zijn. Ook is
ze lid van de buurtwhatsapp.
Maatschappij
Mevrouw A kijkt met een positieve blik naar de maatschappij. Ze vind dat ouderen veel klagen,
terwijl Nederland één van de beste landen is op sociale voorzieningen. Ze vind dat de jongeren nog

41
veel respect hebben naar de ouderen. “Ze staan nog steeds op voor mij in het OV”. Ze benadrukt nog
een keer dat ze Nederland een fijne maatschappij vind.
Foto’s
Figuur 2 | boekenkast in de kamer
Figuur 3 | pleintje in de wijk waar het huis aan staat

43
Verslag interview Stefan
Omwille van de privacy van de geïnterviewde noem ik meneer A (71 jaar) en mevrouw B (69).
Datum: 02-05-16
Tijdstip: 15:00 – 16:30
Aangekomen op de bestemming zie ik dat zij in een
mooie en nieuwe flat wonen (figuur 1). Na
binnengelaten te zijn door meneer A maak ik ook
kennis met mevrouw B. Het eerste wat mij opvalt is
dat op de tafel, waaraan het interview plaats ging
vinden, het opdrachtformulier ligt. Dit gaf mij al het
gevoel dat zij zich goed voorbereid hadden en het
leuk vinden om mee te werken aan een onderzoek. Allereerst hebben we het gehad over de
opdracht vanuit school en het eerdere onderzoek waar zij aan meegedaan hebben. Bij dit moment
heb ik gelijk even gevraagd of het interview opgenomen mocht worden zodat ik dat later beter kon
uitwerken. Vervolgens ging het over de vervolgdatums waarop meneer A aangaf de week van 6 juni
niet beschikbaar te zijn, omdat zij dan een weekje op vakantie naar de achterhoek gaan.
Nadat we het over school hebben vraag ik naar hun oorspronkelijke woonplaats, dit is Goeree
Overflakkee maar sinds 1971 wonen zij al in Zoetermeer. Toen zij er kwamen wonen was Zoetermeer
nog maar een dorp, daarop vroeg ik mij af of zij dat nu dan niet lastig vonden. Zij gaven aan dat de
dorpstraat toen bestond uit enkel winkels, een heel gezellige boel! Daarna gaat het over de situatie
nu waarin er alleen grote winkels bestaan, het stel is er goed van op de hoogte hoe de samenleving
ontwikkeld en veranderd.
Technologie
Vanuit het gesprek over de ontwikkeling van Zoetermeer komen we bij de ontwikkelingen op het
gebied van technologie. Daarbij geeft het paar aan dat zij tegenwoordig ook via internet winkelen en
zelfs al spullen uit China koopt. Zij geven aan wanneer het niet te moeilijk is dat zij dan gewoon mee
gaan. Mevrouw B geeft aan dat zij een smartphone en een IPad heeft en deze via wifi gebruikt.
Meneer A geeft aan dat er tegenwoordig ook niet meer zonder geleefd kan worden, want wie heeft
er de belastingaangifte dan voor je gedaan? Mevrouw B geeft aan niet te willen bellen via skype
tijdens normale gesprekken, meneer A heeft hier geen problemen mee. Want gezichtsuitdrukkingen
zijn erg belangrijk. Meneer A geeft aan dat hij sneller even belt dan whatsappt.
Achtergrond
Meneer A geeft aan dat hij bij het ministerie van Defensie heeft gewerkt en op 59-jarige leeftijd
gestopt is, mevrouw B geeft aan dat zij analyses heeft gedaan in het ziekenhuis. Het werk van
meneer A was op facilitair gebied met name vrachtwagens. Zijn werk heeft er niet mee te maken dat
hij nu digitaal zo vaardig is.
Huidige situatie
Op de vraag hoe het stel nu omgaat met de overgebleven tijd sinds dat zij zijn gestopt met werken
geven zij aan dat de weken omvliegen. Naast het uitgaan met de kleinkinderen doe meneer A ook
aan foto’s maken met een fotoclub en mevrouw B doet regelmatig aan gym. Wanneer het lekker
Figuur 1 Oosterheemplein Zoetermeer

44
weer is fiets het stel ook veel door bijvoorbeeld het Bentwoud. Zij hebben twee kleinkinderen van 5
en 7 jaar. Maar alle activiteiten zijn wel los van verplichtingen, meneer A geeft aan dat hij dat
belangrijk vindt. Buiten actief aan de slag is wat het stel erg leuk vindt en graag doet. De
kleinkinderen komen regelmatig langs en dan gaan zij vaak naar buiten.
Per jaar gaat het stel zo’n vier keer op vakantie, tegenwoordig is dit in Nederland. Vroeger gingen zij
vaker naar Spanje, Italië en Frankrijk.
Zorg
Meneer A en Mevrouw B doen samen nog het huishouden en hebben geen hulp van buiten hiervoor
nodig. Wel verlenen zij mantelzorg aan enkele bekenden en familie.
Veiligheid
Meneer A geeft aan dat hij weinig ziet van het ontbreken van veiligheid. Wel ziet hij soms
hangjongeren, maar daar heeft hij geen last van en wordt al tegen opgetreden. Daarnaast komen zij
ook weinig laat thuis. Doordat de flat twee deuren heeft moet er op een andere manier ingebroken
worden. Zelf doen ze gewoon de deur goed op slot en hopen dan maar met rust gelaten te worden.
Ze hebben geen buurtpreventie of zoiets. Wel zien zij problemen bij hangjongeren die op straat leven
en ‘s nachts in portieken leven. De deur beneden blijft nog weleens open door de tocht, waardoor
de eerste beveiliging open is. Verder geven ze aan dat je nog wel een beetje moet kunnen leven.
Sociale Cohesie
Zij zijn goed opgenomen in Zoetermeer en willen ondanks de groei van de stad niet terug naar
Goeree Overflakkee. Op de plek waar zij nu wonen hebben zij alles binnen 100 meter. Meneer A: als
ik straks 100 meter achter een rollator kan lopen kan ik nog overal bij. Zo is er een supermarkt,
huisarts, wijkverpleging, gym en kerk.
Tijdens het fietsen maken de zij nog met verschillende mensen praatjes. Er wordt in de buurt nog
veel georganiseerd in een buurthuis waar je kan kaarten etc. maar hier hebben zij nog geen behoefte
aan omdat zij zelf hun hobby’s hebben. Mevrouw B geeft aan nog tijd te kort te hebben.
Gezondheid
Het stel is nu gezond, al heeft Mevrouw B reuma waar zij vervelende medicijnen voor moest
innemen. Met mooi weer stappen meneer en mevrouw lekker op de fiets.

45
Social graph Meneer A
Figuur 2 Social graph

46
Foto’s interieur
Figuur 3 Woonkamer
Figuur 4 Eetgedeelte

47
Stefan interview 2
- Fietsen nog op een normale fiets geen elektrische fiets
- Tweede interview met Anton samen
- Vorige groep had de volgende ideeën:
o Informatiebord met icoontjes voor sociale contacten onder in de hal
o Gevoelige vloer in de badkamer
o De andere twee zijn vergeten….
- Niet een idee is super, maar probeer de goede dingen te combineren tot een oplossing. Dit
zou een vervolgproject worden, maar onduidelijk wat het geworden is.
- Nieuwe dingen worden niet veel uitgevonden, probeer bestaande ideeën te verbeteren
- Jongeren aan de slag laten gaan voor ouderen
- ‘s avonds zien ze groepen hangjongeren, geen last van omdat zij ’s avonds niet over straat
gaan
- De zorg is teruggekoppeld naar de gemeente -> bij keukentafelgesprekken worden alle
mensen met zorg gecheckt met een vragenlijst.
- Dit is een grote zorg voor meneer en mevrouw, het gebrek aan inleving en respect
- Dit komt ook door de versnippering van ouderenbonden en politiek
- Ouderen met een groot huis kunnen niet verhuizen van een groot huis naar een
appartement
- Tegenwoordig moet je zolang mogelijk blijven leven op het stukje grond waar je woont
- Mantelzorg:
o Tijdsgebrek
o Afstand
o Kennissen en vrienden in plaats van familie
o Burn-out mogelijk
- Verandert door het verder uit elkaar trekken van families
- Geen gewoonte maken van hulp aan de ander (structureel helpen zorgt voor verplichtingen)
- Er is geen samenhang van ons kent ons, dit waren zij wel gewend vanuit hun vorige dorp
- Er zijn genoeg activiteiten voor ouderen. Alleen veel mensen hebben een duwtje nodig om
iets te ondernemen. De drempel is voor ouderen hoog om zich ergens aan toe te voegen.
- Als er iets te eten valt bij een activiteit zijn er veel meer aanwezig
- Er is dus genoeg aanbod maar een duwtje om over de drempel te komen ontbreekt. Dat
informatiebord is een goed idee, alleen onduidelijk of dit de mensen over de drempel helpt.
- Mond op mondreclame is de beste manier tot nu toe
- Applicatiegebruik: parkeerapp, whatsapp, TomTom, spelletjes voor kinderen
-

48
Bijlage C: Interviews Empathy fase (andere teams)
Interview Jan
Daan de Jager (12094994)
Aantekeningen, opvallende zaken.
10 jaar met pensioen.
Vitaal, ziet er verzorgd uit, geen fysieke problemen op het eerste oog, geen bril.
Sociaal
Woont samen met zijn vrouw.
Foto’s van familie leden in de huiskamer en gang.
Is voorzitter van ouderenbond, daar is hij veel mee bezig. Dit vindt hij niet erg, heeft vroeger ook veel
zaken opgezet (bijv. een soort jongeren vereniging op de universiteit)
Zegt nu drukker te zijn dan toen hij nog werkte.
Kent door de ouderenbond veel mensen, ontmoet deze mensen ook regelmatig.
Helpt nog regelmatig mensen in de buurt met juridische zaken vanwege zijn achtergrond.
Gezonde levensstijl
Vroeger veel aan hockey gedaan. Gestopt met hockey omdat hij er geen tijd meer voor had. Dit vond
hij jammer maar werk en familie ging voor.
Heeft nog aan badminton en bowlen gedaan. Dit gaat nu niet meer vanwege.
Mag van dokter zijn arm niet meer te ver naar achteren doen, hierdoor kan hij deze activiteiten niet
meer uitvoeren. Vindt hij heel erg jammer, want bowlen met de ouderenbond vond hij hartstikke
leuk. Hij is daar nu nog wel aanwezig vanwege de gezelligheid.
Zelfstandigheid
Doet alles nog zelf in huis, is ook nog mobiel. Elke avond (nu het lekker weer is en licht buiten) gaat
hij een stuk wandelen (1uur ongeveer). Fietsen gaat ook nog prima. Auto rijden ook nog.
Gebruiken van diensten
Maakt geen gebruik van bijv. bus/trein/rr. Want kan zelf nog auto rijden. Heeft een schoonmaakster
in dienst, heeft hij al voor lange tijd. Dit is meer voor gemak, niet omdat hij of zijn vrouw het zelf niet
meer lukt. Laat momenteel zijn buurman (ZZP’er) zijn schuur schilderen. Zelf geen tijd om dit te doen.
Informatie toegankelijkheid
Is ontevreden met de gemeente website. Vind het lastig om bepaalde zaken te vinden. Vind het
vervelend dat hij dan alsnog moet gaan bellen met gemeente. Andere informatie krijgt hij vaak
toegestuurd gekregen omdat hij voorzitter is van ouderenbond. Zo heeft hij laatste heel veel
informatie gekregen over technologien die binnen huis gebruikt kunnen worden. Denk hierbij aan
een traplift. Deze informatie zet hij vervolgens uit binnen een blad voor leden van de ouderenbond.
Chronische klachten

49
Hernia, heeft er niet heel veel last van momenteel. Vind het vervelend dat hij bijv. niet meer kan
bowlen hierdoor.
Technologie
Maakt gebruik van een oude Nokia telefoon (geen smartphone).
Heeft het alleen nodig om te bellen en smsen.
Zou wel een smartphone willen hebben om meer overzicht te krijgen (agenda).
Gebruikt de PC alleen om stukjes te typen voor de ouderenbond en om verslagen te typen (bijv. van
vergaderingen).
Gebruikt een iPad om dingen te ‘googlen’.
Heeft niet directe behoefte aan de nieuwste technologien. Is wel verbaast over de mogelijkheden die
er zijn binnenhuis (bijv. de traplift, sensoren in badkamer etc). Denkt hier momenteel niet echt over
na, maar zou het wel overwegen wanneer bepaalde fysieke ongemakken zouden opspelen.

50
Uitwerking interview Michael
Geïnterviewde: Echtpaar, man & vrouw
Leeftijd: Beide 70+
Getrouwd
Sociaal
Het echtpaar woont samen in een eengezinswoning. Vrienden en familie hebben zij haast niet meer,
de enige die zij in de familie nog hebben zijn hun twee kinderen, een zoon en een dochter.
De man beweegt relatief veel waardoor hij vaak buiten is, hier spreek hij niemand. Wel gaat het
echtpaar 4 á 5 keer per week naar de supermarkt. De man vindt het ook niet interessant om met
mensen te praten en is graag op zichzelf. Hij wil in de supermarkt dan ook altijd snel weer naar huis.
Dit komt mede doordat de man heel snel duizelig is en snel hoofdpijn krijgt, als hij met mensen gaat
staan praten dan wordt hij al gauw duizelig en misselijk en moet meneer snel gaan liggen.
De vrouw vindt het wel leuk om met mensen te praten en is heel sociaal, zij probeert dan ook vaak
een gesprek aan te gaan met mensen in de supermarkt en reageert vaak op kinderen die zij tegen
komt om met mensen te kunnen praten, dit vindt de mevrouw dat ook heel leuk en als zij ook maar 5
minuten met iemand heeft kunnen praten dan is haar dag weer helemaal goed.
Gezonde levensstijl
De man leeft heel gezond, hij let goed op zijn voeding, beweegt ruim voldoende en eet genoeg. In de
ochtend heeft de meneer vaak 4 bruine boterhammen, in de middag een stukje fruit en in de avond
eet de man flink. Daarnaast gaat meneer elke ochtend 30 km (1,5 uur) buiten fietsen en in de avond,
na het eten, gaat meneer nog eens 5 km (1 uur) buiten lopen.
De mevrouw doet haar best maar leeft minder gezond. Dit komt doordat zij volgens haar en haar
man bijna niks meer kan. Haar knieën behoren volgens haar fysiotherapeut tot één van de 10
slechtste knieën die de therapeut ooit heeft gezien. Het echtpaar heeft wel een hometrainer binnen
staan waar de mevrouw soms op probeert te gaan om toch een beetje beweging te krijgen.
Daarnaast eet mevrouw wel gezond, zij eet ’s ochtends 2 boterhammen, ’s middags een stuk fruit en
soms een boterham, en ’s avonds haar maaltijd. Ook let mevrouw, net als haar man, op wat zij eet.
Zelfstandigheid
De mevrouw doet alles nog in huis, schoonmaken, koken, de was, etc. hier heeft zij dan ook allemaal
trucjes voor bedacht om dit haarzelf zo gemakkelijk mogelijk te maken. Om te koken en de
vaatwasser te doen heeft zij een stoel staan in de keuken om op te zitten, en twee andere stoelen in
de keuken om zichzelf vast te houden, in onderstaande afbeelding is de keuken te zien waar
mevrouw kookt en de vaatwasser doet, met de stoel waar zij op zit tijdens het koken en het doen van
de vaatwasser.
Om spullen te pakken die hoog op een plank staan in de bovenste kast, heeft mevrouw een soort
knijpstok gekocht bij de blokker (vergelijkbaar met de knijpstok die de gemeente gebruik om op
straat vuil op te ruimen), met deze knijpstok kan zij de spullen beetpakken en weer wegzetten. Dit
gaat niet altijd goed waardoor er soms dingen kapot vallen (glazen) tot ergernis van haar man die
door zijn duizeligheid en hoofdpijn heel slecht tegen herrie kan. Wanneer dit gebeurt heeft het
echtpaar dan ook meteen de rest van de dag ruzie.

51
De was doet mevrouw ook alleen kan zij de was niet in de droger doen omdat deze te laag staat, dit
doet de man dan voor haar.
Gebruik van diensten
Het echtpaar maakt geen gebruik van diensten maar geeft wel aan hier misschien aan toe te zijn
omdat het steeds slechter gaat en het steeds moeilijker wordt om alles in huis maar zelf bij te
houden. Mevrouw geeft ook aan soms dingen over te slaan en zegt dat zij haar huis vies vindt
ondanks dat zij toch probeert alles schoon te houden. De mevrouw heeft alleen geen idee of en hoe
zij diensten kan aanvragen en of zij hier recht op heeft. Zij heeft dit wel al een keer geprobeerd uit te
zoeken maar begreep niks van de computer.
Informatietoegankelijkheid
Meneer geeft aan dat er weinig informatie beschikbaar is over de zorg, maar zegt ook niks van de
computer te begrijpen en niet te weten waar hij dan terecht kan met vragen. Telefonisch komt
meneer er vaak niet uit omdat zij hem aan de andere kant van de lijn vaak niet begrijpen.
Chronische klachten
Meneer wordt duizelig, ligt in zijn hoofd en misselijk wanneer hij zit of staat, als meneer gaat liggen
dan trekt het weg tot hij weer gaat zitten of staan. Meneer heeft geen idee wat dit kan zijn en is
hiervoor nog nooit bij de huisarts geweest.
Mevrouw heeft 2 knieën die vrijwel helemaal kapot zijn, mevrouw kan hier niet meer aan worden
geopereerd omdat zij te oud is en moet hier voor één keer in de drie weken naar de fysio voor
controle. Ook heeft mevrouw suikerziekte en moet zichzelf elke dag zelf toedienen met een spuit
tegen suikerziekte die tegelijk ook helpt voor het verliezen van gewicht. Het toedienen van de spuit
kan/durft mevrouw niet en is daardoor afhankelijk van haar man die dit elke avond doet.
Technologie
Het echtpaar heeft twee computers en een iPad tot beschikking, deze hebben zij aangeschaft op
advies van hun twee kinderen. Echter begrijpt het echtpaar niks van de computer en al helemaal niet
van de iPad. Eén van de computers kunnen zij geen gebruik meer van maken omdat deze vraagt om
een wachtwoord en meneer deze is vergeten en hij geen idee heeft hoe hij dit kan oplossen. Dit vindt
meneer heel erg vervelend omdat de computer net nieuw is en hij het wel wilde leren.
Gemeente Zoetermeer
Het echtpaar heeft al geruime tijd een akkefietje met de gemeente Zoetermeer. Dit komt doordat de
mevrouw heel erg slecht te been is en bijna niet kan lopen. De meneer wil dan ook graag een invalide
parkeerkaart om zijn vrouw bij een invalide parkeerplek af te zetten wanneer zij boodschappen gaan
doen omdat zij simpelweg niet ver kan lopen. Ook komt de mevrouw haast niet uit de auto en kost
dit het echtpaar 30 á 45 minuten om mevrouw uit de auto te krijgen en moet de meneer allemaal
‘trucjes’ uithalen om het makkelijker te maken zoals de auto half op de stoep zetten omdat de auto
dan scheef staat en het makkelijker uitstappen is. Op een normale parkeerplaats is dit simpelweg
niet haalbaar omdat er vaak niet genoeg ruimte is voor de mevrouw om uit te stappen, ook moet de
mevrouw dan vaak te ver lopen wat zij niet volhoudt.
Echter krijgt het echtpaar de invalideparkeerkaart niet omdat mevrouw zelf geen rijbewijs heeft en
meneer haar overal naartoe kan brengen, dan heeft het echtpaar er volgens de gemeente geen recht
op. Dit tot ergernis van het echtpaar omdat zij elke keer een aanvaring krijgen met de wijkagent of

Onderzoeksrapport acrs v3.0_definitief

Onderzoeksrapport acrs v3.0_definitief

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (20)

Similar a Onderzoeksrapport acrs v3.0_definitief

Similar a Onderzoeksrapport acrs v3.0_definitief (20)

Más de rloggen

Más de rloggen (14)

Onderzoeksrapport acrs v3.0_definitief