SlideShare a Scribd company logo
1 of 4
Download to read offline
46
Het optimum uit
de huisvesting
halen of uit het
potentieel van de
medewerkers?
Al tientallen jaren zijn adviseurs,
studenten en wetenschappers op
zoek naar de heilige graal om in een
alomvattend model de afstemming
(alignment) van Corporate Real Estate
met de strategie van een organisatie
te vatten. Doel is om huisvesting als
hefboom te gebruiken om onder andere
de productiviteit van de medewerkers
te verbeteren. De werkelijkheid laat
zich echter niet zo gemakkelijk in één
model vatten. Het gaat om het vinden
van de balans van de harde, meestal
goed meetbare, huisvesting kant, met
de zachtere mens kant.
ir. René P.M. Stevens MBA
René Stevens is oprichter/directeur van ATELIER V real estate. Zijn passie
is het creëren van huisvesting met een bijzondere balans van beleving
en gebruikswaarde die een significante meerwaarde opleveren voor de
bewoner/gebruiker in vergelijking met de doorsnee huisvesting. Zijn
ervaring om als ingenieur/architect te denken in systemen, structuren en
esthetiek en zijn praktische MBA studie met focus op concrete business
case studies geeft daarvoor een krachtige combinatie. Hij geldt als een
pionier en autoriteit op het gebied van strategiegericht huisvesten.
Strategische beleidsdoelen
Organisatiestrategie gaat over zowel de ‘hardware’ als de
‘software’. De harde kant komt tot uitdrukking in de focus op
effectiviteit en efficiëntie, waar de zachte kant de nadruk
legt op aandacht voor motivatie en synergie van mensen
(medewerkers en klanten). Het is zaak dat ‘hard’ en ‘zacht’
met elkaar in balans worden gebracht. De balans verschilt
echter per organisatietype en verandert bovendien mee met
het doorlopen van de levenscyclus van een organisatie.
Het gezamenlijke kenmerk van organisaties is: meerwaarde
creëren doordat mensen samen dingen doen. Het zijn
uiteindelijk mensen met hun dromen en emoties die het
succes van een organisatie bepalen. In crisistijden is er vaak
vooral aandacht voor kostenreductie en minder aandacht
voor zachte aspecten zoals betrokkenheid van medewerkers.
Wanneer deze balans verstoord raakt kan dit een negatieve
invloed hebben op een organisatie.
Huisvesting is uiteraard volgend aan de bedrijfsstrategie
maar is er ook ondersteunend en faciliterend aan.
Huisvesting vanuit de batenkant gezien, kan een van de
katalysatoren zijn om de nodige verandering op gang
te brengen en te houden, bijvoorbeeld mensen anders
groeperen zodat er meer en anders wordt samengewerkt;
het saamhorigheidsgevoel verstrekken door er samen de
schouders onder te zetten; aan de markt en samenleving
laten zien dat je met de tijd mee gaat en waar je als organi­
satie voor staat; de organisatie als merk communiceren via
de huisvesting zoals bij winkels de winkelformule duidelijk is
vormgegeven in het fysieke winkelpand. Kortom, het inzicht
groeit dat men gebouwen kan inzetten om menselijk gedrag
in lijn te brengen met de (nieuwe) strategische koers van een
organisatie, maar bovenal mensen een platform te geven om
met gelijkgestemden doel en betekenis in hun leven en werk
te manifesteren. We zitten in een transformatie naar een
“Purpose Economy”. Door de mens als individu en als groep
centraal te stellen ontstaat er balans in de Triple P benadering
van People, Planet, Profit en kan er een vierde P van
Prosperity voor iedereen ontstaan.
Van droom naar realisatie
De uitwerking van de droom van de oprichter(s) in wat een
organisatie wil worden (visie), hoe men dat wil bereiken
47Service magazine mei 2014
Jij hebt heel
wat in zo
te zien.
(missie) maar vooral ook de zin van de organisatie, moet
medewerkers inspireren en van binnenuit motiveren tot
actie. Voor een organisatie als bijvoorbeeld Greenpeace
zetten sommige mensen zich in zonder dat ze ervoor betaald
worden omdat de ‘purpose’ van organisatie en mensen
overlap met elkaar heeft. Zingeving (purpose) in het werk
ontstaat door dingen te doen die groter zijn dan jezelf en
niet alleen in je eigen belang zijn; het samenwerken met
anderen als onderdeel van een team; investeren in zelf­
ontwikkeling en jezelf uitdrukken.
Alleen als het uit het hart komt slaat de vlam over. De
strategie van een organisatie straalt daarom bij voorkeur
passie uit en is AMORE. Het acroniem AMORE staat voor
Ambities, Motiverend, Onderscheidend, Relevant en Echt
(figuur 1). Het is op deze wijze dat men medewerkers (echt)
mee krijgt om de doelen van de organisatie te manifesteren. Pas als
medewerkers (onderling) de droom van de organisatie waar ze werkzaam
zijn delen ontstaat er synergie en is men intrinsiek gemotiveerd om de
productiviteit toe te laten nemen.
Strategisch Huisvesting Model
Door huisvesting vanuit een bedrijfskundige bril te bekijken biedt het een
kans om de strategische doelen van organisaties te ondersteunen én de
belangen van gebruikers te dienen. Het gaat om ‘batenbewustzijn’ in plaats
van (alleen) ‘kostenbewustzijn’.
Het Strategisch Huisvesting Model® (figuur 2) biedt de verbindende
schakel tussen organisatiedoelen enerzijds en huisvestingsaspecten
anderzijds en vormt daarmee de bedrijfskundige onderlegger voor
Corporate & Public Real Estate Management.
Figuur 1
Doelstellingen (The Art of Management, 2014)
Figuur 2
Strategisch Huisvesting Model (ATELIER V real estate BV, 2014)
doelstellingen
amore
Ambitieus
kenmerk
Motiverend
geeft energie, inspirerend
Onderscheiden
geeft energie, inspirerend
Relevant
voor alle stakeholders
Echt
authentiek en geloofwaardig
Meetbaar
meetprocedure
Acceptabel
draagvlak
Gecommuniceerd
bekend bij betrokkenen
Inspirerend
geeft energie, motiverend
Engagerend
bindend
Specifiek
gekwantificeerd
Meetbaar
meetprocedure
Acceptabel
draagvlak
Realistisch
haalbaar
Tijdgebonden
start-einddatum
Algemeen | hogere doelen, missie Concreet | operationele doelen
Eigenschappen
magie smart
S T R A T E G I S C H H U I S V E S T I N G M O D E L®
www.atelier-V.nl
Finance
Operations
Sales & Marketing
Human Resources
Efficiency
Image
building
(icon)
Team
building
(binding together)
Effectiveness
ORGANISATIEDOELEN
HUISVESTING
ORGANISATIEDOELEN
ORGANISATIEDOELEN
ORGANISATIEDOELEN
Introvert Extrovert
Taak
Mens
48
WWW.BOOMERANG.NLWWW.BOOMERANG.NLWWW.BOOMERANG.NL
Kom ook genieten van stralende filmsterren in de
mooiste films, prachtige opera’s en tijdens feeste-
lijke events op het Eemplein! Tip: geniet als een VIP
in de speciale VIP-zaal. www.pathe.nl/amersfoort
PATHÉ AMERSFOORT OPEN!
Wil je € 5.000,- winnen?
Laat zien wat je in huis hebt en
schrijf een scriptie over hoe de
woningmarkt beter zou kunnen
functioneren. Dan maak je kans op
maar liefst € 5.000,-! Kijk voor de
voorwaarden op nvm.nl/scriptieprijs.
Het legt de verbinding van de harde en de zachte aspecten van bedrijfs­
voering met de huisvesting. Het geeft het kader en de context om een
huisvestingproject te managen volgens GOTRIK, Geld, Organisatie, Tijd,
Risico, Informatie en Kwaliteit.
Door een huisvestingsvraagstuk te bekijken vanuit de vier strategische
business resources, Finance, Sales & Marketing, Human Resources en
Operations, is de samenhang met de organisatiedoelen beter zichtbaar.
Hiermee krijgen zowel de economische als de sociale aspecten een plek
binnen de context van hoe een organisatie in de maatschappij wil staan
en herkend wil worden. Het model maakt het mogelijk om verbanden te
leggen tussen huisvesting en het bedrijfsproces van waardecreatie.
Een verantwoorde analyse van alle kosten en baten, zowel op het gebied
van vastgoed en facilitair als vanuit het perspectief van een goed
functionerende organisatie en het welzijn van de medewerkers is dan
mogelijk.
Het model bestaat uit twee diagonale assen, een ‘harde’ as met economische
doelen, Finance – Operations (Wat kan het gebouw?), en een ‘zachte’ as met
sociale doelen, Human Resources - Sales & Marketing (Wat doet het gebouw
met jou als mens?). De twee assen staan als communicerende vaten met
elkaar in verbinding. Het is zaak om voor de eigen organisatie de optimale
balans tussen beide assen te vinden. Teveel nadruk op de ‘harde’ econo­
mische as gaat ten koste van de sociale aspecten op de ‘zachte’ as. Circa
zeventig tot tachtig procent van de begroting bestaat uit personeelslasten.
‘Slechts’ circa acht tot twaalf procent zijn huisvestingskosten. Het zijn de
medewerkers die voor de inkomsten zorgen. Wil je als organisatie het
optimum uit je huisvesting halen of uit je medewerkers? Huisvesting is
een hefboom om onder andere de productiviteit van de medewerkers te
verbeteren. In figuur 3 is de hefboom gevisualiseerd in combinatie met
de competentie niveaus van een CREM-organisatie.
Het sturen op efficiëntie van de huisvesting (Wordt het doelmatig
aangewend?) draagt alleen bij aan het rendement van de organisatie
als de productiviteit van de medewerkers positief wordt beïnvloed.
Een reductie van de huisvestingslasten met bijvoorbeeld tien procent
kan volkomen averechts werken als daardoor de productiviteit van de
medewerkers afneemt. Het sturen op effectiviteit van huisvesting
(Wordt het gestelde doel bereikt?) draagt alleen bij aan
het rendement van de organisatie als de productiviteit van
de medewerkers meer stijgt dan de daarmee gemoeide
extra huisvestingslasten.
Het model sorteert de organisatiedoelen naar de business
resources: Finance, Marketing & Sales, Operations en
Human Resources. Vervolgens wordt per kwadrant gekeken
welke prestaties van de 5e resource, huisvesting, een
bijdrage aan deze (sub)doelen leveren. De benoemde
prestaties in de vier huisvestingsvelden, Imagebuilding,
Teambuilding, Efficiëntie en Effectiviteit, vormen de input
voor bijvoorbeeld een huisvestingsstrategie, programma
van eisen of benchmarkstudie. Het grote voordeel is dat
duidelijk blijft aan welk bedrijfskundig doel ze moeten
Figuur 3
Huisvesting als hefboom. (ATELIER V real estate BV, 2014)
	
  
1.	
  
2.	
  
3.	
  
4.	
  
5.	
  
Samenleving
Personeelskosten	
  
Ca.	
  70-­‐80%	
  begro:ng	
  
49Service magazine mei 2014
Onderzoek ‘Hoe plekken werken’
De visie en waarden van een organisatie kunnen met behulp
van het Strategisch Huisvesting Model in kaart worden
gebracht en vertaald naar huisvestingsoplossingen. In het
Office Styles onderzoek uit 2004 zijn kantoororganisaties met
het model in zeven bedrijfsstijlen (cultuur en management­­
stijl) ingedeeld. Om een goede balans te vinden bij het
afstemmen van de werkplek voor zowel de belangen van
de organisatie als het individu dient ook gekeken te worden
naar de visie en waarden van werknemers. Momenteel is
een nieuw nationaal onderzoek ‘Plekken die werken’ in
voor­bereiding om de eisen te achterhalen die de organisatie
als groep en de werknemer als individu aan een werkplek
stellen. Hierbij worden modellen zoals Myers Briggs Type
Indicator, Keirsey Temperament Matrix en Herrmann Brain
Dominance Instrument ingezet om de werkstijlen van
individuele mensen te benoemen. Het beoogde doel is
om een koppeling te maken tussen bedrijfsstijl van de
organisatie en de werkstijl van de werknemer en deze te
vertalen naar de optimale werkplek, bestaande uit locatie,
gebouw en werkconcept.
Conclusie
Een van de redenen dat de heilige graal er nog niet is,
is omdat de ‘zachte’ aspecten moeilijk zijn te vatten in
meetsystemen. Echter met alleen de ‘harde’ meetbare zaken
red je het niet meer. In de veranderende economie is aandacht
voor de mens een wezenlijk en noodzakelijk element van de
bedrijfsvoering. De noodzakelijke vernieuwing en trans­
formatie kunnen alleen door mensen worden vormgegeven.
Huisvesting beïnvloedt het gedrag van mensen. De compe­
ten­ties van de Corporate & Public Real Estate Management
afdelingen dienen daarom minstens op trede drie, maar bij
voorkeur op trede vijf, uit figuur 3 te liggen. De zoektocht,
om beter inzicht te krijgen hoe huisvesting een bijdrage kan
leveren aan organisatiedoelen én het welbevinden van
mensen, gaat gestaag verder.
Bronvermelding
Stevens, R.P.M. (2013) Hoe draagt huisvesting bij aan Profit
én Prosperity?, Facility Management Magazine, september
2013, p 57-59.
The Art of Management, AMORE-MAGIE-SMART doelen.
Verkregen op 30 april 2014, van http://123management.
nl/0/070_methode/a720_methode_06_doelen.html.
ATELIER V, (2014) Strategisch Huisvesting Model. Verkregen
op 30 april 2014, van http://atelier-v.nl/home/atelier-v-lab/
strategisch-huisvesting-model/
Joroff, M., Louargand, M., Lambert, S. and Becker, F. (1993).
Strategic Management of the fifth resource: Corporate Real
Estate. Industrial Development Research Council (IDRC/
IDRF), Atlanta GA and Massachusetts Institute of Technology
(MIT), Cambridge MA, USA
ATELIER V (2004) Office Styles. Verkregen op 30 april 2014,
van www.officestyles.nl
bijdragen. Uit onderzoek en ervaring blijkt dat huisvesting aan veertien
generieke organisatiedoelen waarde toevoegt. Zie figuur 4.
Performance meting
Om daadwerkelijk waarde toe te voegen is het essentieel om de huis­
vestingsprestaties helder en meetbaar te beschrijven. Daarmee kan worden
vastgesteld of de doelen zijn gehaald en of de gewenste gedragsverandering
is opgetreden. Communicatie met de medewerkers over de gemeten
resultaten is eveneens cruciaal. Het gaat tenslotte om het optimaal inzetten
van het potentieel van de medewerkers.
“CRE professionals richten zich in de regel
vooral op de harde, en daardoor goed meetbare,
efficiënte en effectieve doelen die met huis­
vesting zijn te bereiken."
Het acroniem MAGIE uit figuur 1 helpt om de brug te slaan tussen de
hogere AMORE beleidsdoelen en de concrete operationele SMART doelen.
CRE professionals richten zich in de regel vooral op de harde, en daardoor
goed meetbare, efficiënte en effectieve doelen die met huisvesting zijn te
bereiken. Ook voor de ‘zachte’ organisatiedoelen zoals genoemd bij Human
Resources en Sales & Marketing zijn Key Performance Indicators (KPI’s)
nodig die medewerkers duidelijk maakt welke bijdrage van hen wordt
verwacht en grip geven om op het gewenste resultaat te sturen.
De benoemde prestaties in de vier huisvestingsvelden geven invulling
aan de kwaliteit (bruikbaarheid, veiligheid, gezondheid, energie en
duurzaamheid) uit de GROTIK projectmanagement elementen.
Figuur 4
Generieke organisatiedoelen waar huisvesting waarde aan toevoegt
(ATELIER V real estate BV, 2014)
www.atelier-V.nl
S T R A T E G I S C H H U I S V E S T I N G M O D E L®
Finance
Operations
Sales & Marketing
Human Resources
1. Optimalisering benutting
geeft reductie kosten.
2. Financieringskosten
optimaliseren.
3. Asset (markt) waarde
verhogen.
4. Beheersen (Financiële
risico’s.
5. Financiële flexibiliteit
vergroten.
1. Ondersteuning imago
(extern) en bedrijfsstijl
(intern).
2. Bijdragen aan
merkbeleving.
3. Stimuleren klant gericht
gedrag en verkoop-
onder-steuning.
1. Verhogen productiviteit
(doelmatige werkomgeving).
2. Beheersen risico’s
(veiligheid + productie-
verlies).
3. Operationele flexibiliteit
verhogen.
1. Verhogen gebruikers-
tevredenheid / comfort
verblijfs-kwaliteit.
2. Stimuleren samenwerking /
innovatie en betrokkenheid.
3. Ondersteunen gewenste
cultuur/gedrag
(verandering).
Efficiency
Team building
Image building
Effectiveness
© April 2014 Strategisch Huisvesting Model® ATELIER V real estate B.V.
Introvert Extrovert
Taak
Mens

More Related Content

More from René P.M. Stevens

Lessons Learned, a strategic approach to learning environments
 Lessons Learned, a strategic approach to learning environments Lessons Learned, a strategic approach to learning environments
Lessons Learned, a strategic approach to learning environmentsRené P.M. Stevens
 
Architecture is a Symphony of Form - Environmental Energy Balancing
Architecture is a Symphony of Form - Environmental Energy BalancingArchitecture is a Symphony of Form - Environmental Energy Balancing
Architecture is a Symphony of Form - Environmental Energy BalancingRené P.M. Stevens
 
Meerwaarde creëren met huisvesting: een holistische methode
Meerwaarde creëren met huisvesting: een holistische methodeMeerwaarde creëren met huisvesting: een holistische methode
Meerwaarde creëren met huisvesting: een holistische methodeRené P.M. Stevens
 
Ing. Frans Diekstra onstuimig pionier
Ing. Frans Diekstra onstuimig pionierIng. Frans Diekstra onstuimig pionier
Ing. Frans Diekstra onstuimig pionierRené P.M. Stevens
 
Kantoorlocaties en -gebouwen bijna genormeerd
Kantoorlocaties en -gebouwen bijna genormeerdKantoorlocaties en -gebouwen bijna genormeerd
Kantoorlocaties en -gebouwen bijna genormeerdRené P.M. Stevens
 
How to determine quality in real estate
How to determine quality in real estateHow to determine quality in real estate
How to determine quality in real estateRené P.M. Stevens
 
Heeft mijn huisvesting het juiste imago?
Heeft mijn huisvesting het juiste imago?Heeft mijn huisvesting het juiste imago?
Heeft mijn huisvesting het juiste imago?René P.M. Stevens
 
Revitaal verduurzamen loont, mits...
Revitaal verduurzamen loont, mits...Revitaal verduurzamen loont, mits...
Revitaal verduurzamen loont, mits...René P.M. Stevens
 
Creëer waarde met uw huisvesting
Creëer waarde met uw huisvestingCreëer waarde met uw huisvesting
Creëer waarde met uw huisvestingRené P.M. Stevens
 
Vraagsegmentatie cruciaal voor verminderen leegstand
Vraagsegmentatie cruciaal voor verminderen leegstandVraagsegmentatie cruciaal voor verminderen leegstand
Vraagsegmentatie cruciaal voor verminderen leegstandRené P.M. Stevens
 
Het Strategisch Gebouw Ontrafeld
Het Strategisch Gebouw OntrafeldHet Strategisch Gebouw Ontrafeld
Het Strategisch Gebouw OntrafeldRené P.M. Stevens
 

More from René P.M. Stevens (15)

Lessons Learned, a strategic approach to learning environments
 Lessons Learned, a strategic approach to learning environments Lessons Learned, a strategic approach to learning environments
Lessons Learned, a strategic approach to learning environments
 
Architecture is a Symphony of Form - Environmental Energy Balancing
Architecture is a Symphony of Form - Environmental Energy BalancingArchitecture is a Symphony of Form - Environmental Energy Balancing
Architecture is a Symphony of Form - Environmental Energy Balancing
 
Meerwaarde creëren met huisvesting: een holistische methode
Meerwaarde creëren met huisvesting: een holistische methodeMeerwaarde creëren met huisvesting: een holistische methode
Meerwaarde creëren met huisvesting: een holistische methode
 
Ing. Frans Diekstra onstuimig pionier
Ing. Frans Diekstra onstuimig pionierIng. Frans Diekstra onstuimig pionier
Ing. Frans Diekstra onstuimig pionier
 
Rapportcijfer voor kantoren
Rapportcijfer voor kantorenRapportcijfer voor kantoren
Rapportcijfer voor kantoren
 
Kantoorlocaties en -gebouwen bijna genormeerd
Kantoorlocaties en -gebouwen bijna genormeerdKantoorlocaties en -gebouwen bijna genormeerd
Kantoorlocaties en -gebouwen bijna genormeerd
 
How to determine quality in real estate
How to determine quality in real estateHow to determine quality in real estate
How to determine quality in real estate
 
Heeft mijn huisvesting het juiste imago?
Heeft mijn huisvesting het juiste imago?Heeft mijn huisvesting het juiste imago?
Heeft mijn huisvesting het juiste imago?
 
Revitaal verduurzamen loont, mits...
Revitaal verduurzamen loont, mits...Revitaal verduurzamen loont, mits...
Revitaal verduurzamen loont, mits...
 
Creëer waarde met uw huisvesting
Creëer waarde met uw huisvestingCreëer waarde met uw huisvesting
Creëer waarde met uw huisvesting
 
Vraagsegmentatie cruciaal voor verminderen leegstand
Vraagsegmentatie cruciaal voor verminderen leegstandVraagsegmentatie cruciaal voor verminderen leegstand
Vraagsegmentatie cruciaal voor verminderen leegstand
 
De bezieling van de directeur
De bezieling van de directeurDe bezieling van de directeur
De bezieling van de directeur
 
Het Strategisch Gebouw Ontrafeld
Het Strategisch Gebouw OntrafeldHet Strategisch Gebouw Ontrafeld
Het Strategisch Gebouw Ontrafeld
 
Strategisch Huisvesten
Strategisch HuisvestenStrategisch Huisvesten
Strategisch Huisvesten
 
Flirten met een Kantoor
Flirten met een KantoorFlirten met een Kantoor
Flirten met een Kantoor
 

Optimum uit huisvesting halen of uit potentieel medewerkers?

  • 1. 46 Het optimum uit de huisvesting halen of uit het potentieel van de medewerkers? Al tientallen jaren zijn adviseurs, studenten en wetenschappers op zoek naar de heilige graal om in een alomvattend model de afstemming (alignment) van Corporate Real Estate met de strategie van een organisatie te vatten. Doel is om huisvesting als hefboom te gebruiken om onder andere de productiviteit van de medewerkers te verbeteren. De werkelijkheid laat zich echter niet zo gemakkelijk in één model vatten. Het gaat om het vinden van de balans van de harde, meestal goed meetbare, huisvesting kant, met de zachtere mens kant. ir. René P.M. Stevens MBA René Stevens is oprichter/directeur van ATELIER V real estate. Zijn passie is het creëren van huisvesting met een bijzondere balans van beleving en gebruikswaarde die een significante meerwaarde opleveren voor de bewoner/gebruiker in vergelijking met de doorsnee huisvesting. Zijn ervaring om als ingenieur/architect te denken in systemen, structuren en esthetiek en zijn praktische MBA studie met focus op concrete business case studies geeft daarvoor een krachtige combinatie. Hij geldt als een pionier en autoriteit op het gebied van strategiegericht huisvesten. Strategische beleidsdoelen Organisatiestrategie gaat over zowel de ‘hardware’ als de ‘software’. De harde kant komt tot uitdrukking in de focus op effectiviteit en efficiëntie, waar de zachte kant de nadruk legt op aandacht voor motivatie en synergie van mensen (medewerkers en klanten). Het is zaak dat ‘hard’ en ‘zacht’ met elkaar in balans worden gebracht. De balans verschilt echter per organisatietype en verandert bovendien mee met het doorlopen van de levenscyclus van een organisatie. Het gezamenlijke kenmerk van organisaties is: meerwaarde creëren doordat mensen samen dingen doen. Het zijn uiteindelijk mensen met hun dromen en emoties die het succes van een organisatie bepalen. In crisistijden is er vaak vooral aandacht voor kostenreductie en minder aandacht voor zachte aspecten zoals betrokkenheid van medewerkers. Wanneer deze balans verstoord raakt kan dit een negatieve invloed hebben op een organisatie. Huisvesting is uiteraard volgend aan de bedrijfsstrategie maar is er ook ondersteunend en faciliterend aan. Huisvesting vanuit de batenkant gezien, kan een van de katalysatoren zijn om de nodige verandering op gang te brengen en te houden, bijvoorbeeld mensen anders groeperen zodat er meer en anders wordt samengewerkt; het saamhorigheidsgevoel verstrekken door er samen de schouders onder te zetten; aan de markt en samenleving laten zien dat je met de tijd mee gaat en waar je als organi­ satie voor staat; de organisatie als merk communiceren via de huisvesting zoals bij winkels de winkelformule duidelijk is vormgegeven in het fysieke winkelpand. Kortom, het inzicht groeit dat men gebouwen kan inzetten om menselijk gedrag in lijn te brengen met de (nieuwe) strategische koers van een organisatie, maar bovenal mensen een platform te geven om met gelijkgestemden doel en betekenis in hun leven en werk te manifesteren. We zitten in een transformatie naar een “Purpose Economy”. Door de mens als individu en als groep centraal te stellen ontstaat er balans in de Triple P benadering van People, Planet, Profit en kan er een vierde P van Prosperity voor iedereen ontstaan. Van droom naar realisatie De uitwerking van de droom van de oprichter(s) in wat een organisatie wil worden (visie), hoe men dat wil bereiken
  • 2. 47Service magazine mei 2014 Jij hebt heel wat in zo te zien. (missie) maar vooral ook de zin van de organisatie, moet medewerkers inspireren en van binnenuit motiveren tot actie. Voor een organisatie als bijvoorbeeld Greenpeace zetten sommige mensen zich in zonder dat ze ervoor betaald worden omdat de ‘purpose’ van organisatie en mensen overlap met elkaar heeft. Zingeving (purpose) in het werk ontstaat door dingen te doen die groter zijn dan jezelf en niet alleen in je eigen belang zijn; het samenwerken met anderen als onderdeel van een team; investeren in zelf­ ontwikkeling en jezelf uitdrukken. Alleen als het uit het hart komt slaat de vlam over. De strategie van een organisatie straalt daarom bij voorkeur passie uit en is AMORE. Het acroniem AMORE staat voor Ambities, Motiverend, Onderscheidend, Relevant en Echt (figuur 1). Het is op deze wijze dat men medewerkers (echt) mee krijgt om de doelen van de organisatie te manifesteren. Pas als medewerkers (onderling) de droom van de organisatie waar ze werkzaam zijn delen ontstaat er synergie en is men intrinsiek gemotiveerd om de productiviteit toe te laten nemen. Strategisch Huisvesting Model Door huisvesting vanuit een bedrijfskundige bril te bekijken biedt het een kans om de strategische doelen van organisaties te ondersteunen én de belangen van gebruikers te dienen. Het gaat om ‘batenbewustzijn’ in plaats van (alleen) ‘kostenbewustzijn’. Het Strategisch Huisvesting Model® (figuur 2) biedt de verbindende schakel tussen organisatiedoelen enerzijds en huisvestingsaspecten anderzijds en vormt daarmee de bedrijfskundige onderlegger voor Corporate & Public Real Estate Management. Figuur 1 Doelstellingen (The Art of Management, 2014) Figuur 2 Strategisch Huisvesting Model (ATELIER V real estate BV, 2014) doelstellingen amore Ambitieus kenmerk Motiverend geeft energie, inspirerend Onderscheiden geeft energie, inspirerend Relevant voor alle stakeholders Echt authentiek en geloofwaardig Meetbaar meetprocedure Acceptabel draagvlak Gecommuniceerd bekend bij betrokkenen Inspirerend geeft energie, motiverend Engagerend bindend Specifiek gekwantificeerd Meetbaar meetprocedure Acceptabel draagvlak Realistisch haalbaar Tijdgebonden start-einddatum Algemeen | hogere doelen, missie Concreet | operationele doelen Eigenschappen magie smart S T R A T E G I S C H H U I S V E S T I N G M O D E L® www.atelier-V.nl Finance Operations Sales & Marketing Human Resources Efficiency Image building (icon) Team building (binding together) Effectiveness ORGANISATIEDOELEN HUISVESTING ORGANISATIEDOELEN ORGANISATIEDOELEN ORGANISATIEDOELEN Introvert Extrovert Taak Mens
  • 3. 48 WWW.BOOMERANG.NLWWW.BOOMERANG.NLWWW.BOOMERANG.NL Kom ook genieten van stralende filmsterren in de mooiste films, prachtige opera’s en tijdens feeste- lijke events op het Eemplein! Tip: geniet als een VIP in de speciale VIP-zaal. www.pathe.nl/amersfoort PATHÉ AMERSFOORT OPEN! Wil je € 5.000,- winnen? Laat zien wat je in huis hebt en schrijf een scriptie over hoe de woningmarkt beter zou kunnen functioneren. Dan maak je kans op maar liefst € 5.000,-! Kijk voor de voorwaarden op nvm.nl/scriptieprijs. Het legt de verbinding van de harde en de zachte aspecten van bedrijfs­ voering met de huisvesting. Het geeft het kader en de context om een huisvestingproject te managen volgens GOTRIK, Geld, Organisatie, Tijd, Risico, Informatie en Kwaliteit. Door een huisvestingsvraagstuk te bekijken vanuit de vier strategische business resources, Finance, Sales & Marketing, Human Resources en Operations, is de samenhang met de organisatiedoelen beter zichtbaar. Hiermee krijgen zowel de economische als de sociale aspecten een plek binnen de context van hoe een organisatie in de maatschappij wil staan en herkend wil worden. Het model maakt het mogelijk om verbanden te leggen tussen huisvesting en het bedrijfsproces van waardecreatie. Een verantwoorde analyse van alle kosten en baten, zowel op het gebied van vastgoed en facilitair als vanuit het perspectief van een goed functionerende organisatie en het welzijn van de medewerkers is dan mogelijk. Het model bestaat uit twee diagonale assen, een ‘harde’ as met economische doelen, Finance – Operations (Wat kan het gebouw?), en een ‘zachte’ as met sociale doelen, Human Resources - Sales & Marketing (Wat doet het gebouw met jou als mens?). De twee assen staan als communicerende vaten met elkaar in verbinding. Het is zaak om voor de eigen organisatie de optimale balans tussen beide assen te vinden. Teveel nadruk op de ‘harde’ econo­ mische as gaat ten koste van de sociale aspecten op de ‘zachte’ as. Circa zeventig tot tachtig procent van de begroting bestaat uit personeelslasten. ‘Slechts’ circa acht tot twaalf procent zijn huisvestingskosten. Het zijn de medewerkers die voor de inkomsten zorgen. Wil je als organisatie het optimum uit je huisvesting halen of uit je medewerkers? Huisvesting is een hefboom om onder andere de productiviteit van de medewerkers te verbeteren. In figuur 3 is de hefboom gevisualiseerd in combinatie met de competentie niveaus van een CREM-organisatie. Het sturen op efficiëntie van de huisvesting (Wordt het doelmatig aangewend?) draagt alleen bij aan het rendement van de organisatie als de productiviteit van de medewerkers positief wordt beïnvloed. Een reductie van de huisvestingslasten met bijvoorbeeld tien procent kan volkomen averechts werken als daardoor de productiviteit van de medewerkers afneemt. Het sturen op effectiviteit van huisvesting (Wordt het gestelde doel bereikt?) draagt alleen bij aan het rendement van de organisatie als de productiviteit van de medewerkers meer stijgt dan de daarmee gemoeide extra huisvestingslasten. Het model sorteert de organisatiedoelen naar de business resources: Finance, Marketing & Sales, Operations en Human Resources. Vervolgens wordt per kwadrant gekeken welke prestaties van de 5e resource, huisvesting, een bijdrage aan deze (sub)doelen leveren. De benoemde prestaties in de vier huisvestingsvelden, Imagebuilding, Teambuilding, Efficiëntie en Effectiviteit, vormen de input voor bijvoorbeeld een huisvestingsstrategie, programma van eisen of benchmarkstudie. Het grote voordeel is dat duidelijk blijft aan welk bedrijfskundig doel ze moeten Figuur 3 Huisvesting als hefboom. (ATELIER V real estate BV, 2014)   1.   2.   3.   4.   5.   Samenleving Personeelskosten   Ca.  70-­‐80%  begro:ng  
  • 4. 49Service magazine mei 2014 Onderzoek ‘Hoe plekken werken’ De visie en waarden van een organisatie kunnen met behulp van het Strategisch Huisvesting Model in kaart worden gebracht en vertaald naar huisvestingsoplossingen. In het Office Styles onderzoek uit 2004 zijn kantoororganisaties met het model in zeven bedrijfsstijlen (cultuur en management­­ stijl) ingedeeld. Om een goede balans te vinden bij het afstemmen van de werkplek voor zowel de belangen van de organisatie als het individu dient ook gekeken te worden naar de visie en waarden van werknemers. Momenteel is een nieuw nationaal onderzoek ‘Plekken die werken’ in voor­bereiding om de eisen te achterhalen die de organisatie als groep en de werknemer als individu aan een werkplek stellen. Hierbij worden modellen zoals Myers Briggs Type Indicator, Keirsey Temperament Matrix en Herrmann Brain Dominance Instrument ingezet om de werkstijlen van individuele mensen te benoemen. Het beoogde doel is om een koppeling te maken tussen bedrijfsstijl van de organisatie en de werkstijl van de werknemer en deze te vertalen naar de optimale werkplek, bestaande uit locatie, gebouw en werkconcept. Conclusie Een van de redenen dat de heilige graal er nog niet is, is omdat de ‘zachte’ aspecten moeilijk zijn te vatten in meetsystemen. Echter met alleen de ‘harde’ meetbare zaken red je het niet meer. In de veranderende economie is aandacht voor de mens een wezenlijk en noodzakelijk element van de bedrijfsvoering. De noodzakelijke vernieuwing en trans­ formatie kunnen alleen door mensen worden vormgegeven. Huisvesting beïnvloedt het gedrag van mensen. De compe­ ten­ties van de Corporate & Public Real Estate Management afdelingen dienen daarom minstens op trede drie, maar bij voorkeur op trede vijf, uit figuur 3 te liggen. De zoektocht, om beter inzicht te krijgen hoe huisvesting een bijdrage kan leveren aan organisatiedoelen én het welbevinden van mensen, gaat gestaag verder. Bronvermelding Stevens, R.P.M. (2013) Hoe draagt huisvesting bij aan Profit én Prosperity?, Facility Management Magazine, september 2013, p 57-59. The Art of Management, AMORE-MAGIE-SMART doelen. Verkregen op 30 april 2014, van http://123management. nl/0/070_methode/a720_methode_06_doelen.html. ATELIER V, (2014) Strategisch Huisvesting Model. Verkregen op 30 april 2014, van http://atelier-v.nl/home/atelier-v-lab/ strategisch-huisvesting-model/ Joroff, M., Louargand, M., Lambert, S. and Becker, F. (1993). Strategic Management of the fifth resource: Corporate Real Estate. Industrial Development Research Council (IDRC/ IDRF), Atlanta GA and Massachusetts Institute of Technology (MIT), Cambridge MA, USA ATELIER V (2004) Office Styles. Verkregen op 30 april 2014, van www.officestyles.nl bijdragen. Uit onderzoek en ervaring blijkt dat huisvesting aan veertien generieke organisatiedoelen waarde toevoegt. Zie figuur 4. Performance meting Om daadwerkelijk waarde toe te voegen is het essentieel om de huis­ vestingsprestaties helder en meetbaar te beschrijven. Daarmee kan worden vastgesteld of de doelen zijn gehaald en of de gewenste gedragsverandering is opgetreden. Communicatie met de medewerkers over de gemeten resultaten is eveneens cruciaal. Het gaat tenslotte om het optimaal inzetten van het potentieel van de medewerkers. “CRE professionals richten zich in de regel vooral op de harde, en daardoor goed meetbare, efficiënte en effectieve doelen die met huis­ vesting zijn te bereiken." Het acroniem MAGIE uit figuur 1 helpt om de brug te slaan tussen de hogere AMORE beleidsdoelen en de concrete operationele SMART doelen. CRE professionals richten zich in de regel vooral op de harde, en daardoor goed meetbare, efficiënte en effectieve doelen die met huisvesting zijn te bereiken. Ook voor de ‘zachte’ organisatiedoelen zoals genoemd bij Human Resources en Sales & Marketing zijn Key Performance Indicators (KPI’s) nodig die medewerkers duidelijk maakt welke bijdrage van hen wordt verwacht en grip geven om op het gewenste resultaat te sturen. De benoemde prestaties in de vier huisvestingsvelden geven invulling aan de kwaliteit (bruikbaarheid, veiligheid, gezondheid, energie en duurzaamheid) uit de GROTIK projectmanagement elementen. Figuur 4 Generieke organisatiedoelen waar huisvesting waarde aan toevoegt (ATELIER V real estate BV, 2014) www.atelier-V.nl S T R A T E G I S C H H U I S V E S T I N G M O D E L® Finance Operations Sales & Marketing Human Resources 1. Optimalisering benutting geeft reductie kosten. 2. Financieringskosten optimaliseren. 3. Asset (markt) waarde verhogen. 4. Beheersen (Financiële risico’s. 5. Financiële flexibiliteit vergroten. 1. Ondersteuning imago (extern) en bedrijfsstijl (intern). 2. Bijdragen aan merkbeleving. 3. Stimuleren klant gericht gedrag en verkoop- onder-steuning. 1. Verhogen productiviteit (doelmatige werkomgeving). 2. Beheersen risico’s (veiligheid + productie- verlies). 3. Operationele flexibiliteit verhogen. 1. Verhogen gebruikers- tevredenheid / comfort verblijfs-kwaliteit. 2. Stimuleren samenwerking / innovatie en betrokkenheid. 3. Ondersteunen gewenste cultuur/gedrag (verandering). Efficiency Team building Image building Effectiveness © April 2014 Strategisch Huisvesting Model® ATELIER V real estate B.V. Introvert Extrovert Taak Mens