Better management Practices for aquaculture parks (tagalog). This Better Management Practices was initially developed in part as an output of the EU-funded project entitled “Mitigating Impacts of Aquaculture in the Philippines”- PHILMINAQ. This has been further developed following the discussions between different stakeholder groups in Panabo, Davao Oriental and Sual, Pangasinan wherein mariculture parks were developed and will be established, respectively. Most of the issues and problems raised during the workshop were included in this guideline. Among them were poor fry and fingerling quality which leads to high mortality, inadequate fry supply, slow growth, diseases, poor feed quality, poor feeding and feed management, need for an appropriate design of cages and mooring systems, lay-out and siting of the cages, etc. This guideline was developed with specific aims to aid the farm owners as well as caretakers maintain a sustainable and profitable aquaculture activity. Overall, it aims to provide food security for the Filipino people in the long term, using mariculture park as a strategy.

1. Patnubay sa Mas Epektibong
Pamamahala, Pagpapalaki at
Pag-aalaga ng Isda
Jocelyn M. Hernandez-Palerud
Akvaplan-niva AS
Tromsø, Norway

2. Fish kill

3. Layunin:
• Magsilbing gabay sa pagpaplano at
pamamahala ng pang-araw-araw na operasyon
• Mapataas ang kita
• Mapangalagaan ang kapaligiran
• Maitaguyod ang responsableng pamamahala at
operasyon ng bawat mariculture park

4. Saklaw:
Ang Patnubay sa Mas Epektibong Pamamahala,
Pagpapalaki at Pag-aalaga ng Isda ay isinulat para sa
mga nangangasiwa ng fish cage, fish pen at fish pond.
Ang babasahing ito ay naglalaman ng mga mungkahi sa
mga wastong gawain at gawi, magmula sa pagtatayo ng
isang fish farm hanggang sa ang isda ay maihatid sa
merkado o pasilidad na magsasagawa ng post-harvest.
Ang mga nilalaman nito ay hindi pinal, bagkus ay bukas
sa mga komento at karagdagang suhestyon para sa mas
ika-uunlad ng industriya ng aquaculture.

5. Mga Nilalaman:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Gabay sa Pagtatayo ng Fish Farm
Gabay sa Pagpili at Pagbili ng Fry at Fingerling
Gabay sa Pamamahala ng Operasyon sa Nursery
Gabay sa Tamang Pagpili ng Klase ng Feeds at Wastong Pagpapakain
Gabay sa Pangangalaga ng Kalusugan ng Isda
Gabay sa Pangangalaga ng Isdang May Sakit
Gabay sa Tamang Pag-monitor ng Produksyon
Gabay sa Wastong Pagsasagawa ng Harvesting at Post-harvest
Patnubay upang maiwasan ang Pag-alpas ng Isda
Patnubay sa Pangangalaga ng Kapakanan ng Isda
Patnubay sa Pangangalaga ng Kapaligiran

6. Gabay sa Pagtatayo ng Fish Farm
Ang disenyo at materyales na gagamitin ay kailangang nababagay
sa klase ng isda, lugar na pagtatayuan, at magiging epekto nito sa
karatig na halaman- at lamang-dagat.

7. Gabay sa Pagpili at Pagbili ng Fry at Fingerling
Isaalang-alang ang kaledad
ng semilya.
Ang mababang kaledad na broodstock
ay hindi magbubunga ng magandang
kaledad na semilya.

8. Gabay sa Tamang Pagpili ng Klase ng
Feeds at Wastong Pagpapakain
Sa pagpili ng feeds, isaalang-alang ang
sangkap, digestibility at water stability.
Ang mga sangkap at formulation ay
angkop sa uri, laki at edad ng isda
Mga mungkahi sa wastong pagpapakain:
• Paggamit ng feeding table.
• Paggamit ng feeding tray.
• Pagsaalang-alang sa klima o panahon,
kaledad ng tubig,
Gabay sa pagmamarka at pag-iimbak ng
feeds.
Mga gawi at gawain upang mabawasan ang
polusyon sa tubig na dulot ng feeds.

9. Gabay sa Pangangalaga ng Kalusugan ng Isda
Nakapaloob sa patnubay na ito ang mga gawain at gawi sa
pangangalaga ng isdang may sakit. Kailangan pagtuunan
ng pansin kung paano makakaiwas sa sakit at hindi lamang
ang pagsugpo at paggamot dito.
Nakapaloob din dito kung paano mapapanatili ang
kaligtasan ng mga taong kumakain ng isdang pinalaki sa
fish farm (biosecurity).
.

10. Wastong Pagsasagawa ng Harvesting at Post-harvest
Ito ay tungkol sa mga wastong
pamamaraan upang
mapanatiling sariwa ang isda at
di mahaluan ng mga pathogen.
Mga dapat tandaan:
• Kalinisan
• Disinfection
• Maayos na sanitasyon

11. Gabay sa Tamang Pag-monitor ng Produksyon
Farm Identification Number: 001
Sukat ng Farm: 4 m x 4 m x 5 m
Stocking date: May 31, 2011
Feeds: Hipo-mix
Fry/Fingerling Source: Øyvind’s Hatchery, Gen.
Stocking quantity: Santos, Saranggani
3,000 pcs
Manufacturer: Gen. Lot number: 00123456ABC
Milling Inc.
Drugs/Chemical/etc: Cephalexin
Date administered: Protocol: 10 ml/1,000 fry
June 25, 2011
Harvest date: September 15, 2011
Quantity: 10 kg (3 pcs/kg)

12. Patnubay sa Pangangalaga ng Kapakanan ng Isda
Nakapaloob dito ang mga patnubay
at gawain kung paano maiiwasan at
mababawasan ang stress ng isda.

13. Gabay sa Pangangalaga ng Kapaligiran
Bago itayo: baseline studies/survey, risk assessment,
EIA, predictive modelling, protocols, hal. solid waste
management
Operasyon: fallowing, iwasan ang paggamit ng mga
kemikal hangga’t maaari, gumamit ng mga biodegradable
na materyales, implementasyon ng solid waste
management
Monitoring: water and sediment quality

14. Maraming salamat po