SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 39
Descargar para leer sin conexión
YAŞLI BİREYLERİN BAKIMI
          Hafıza Bozukluğu
          Hijyenik Bakım
          Ayak Bakımı
          Ağız ve Diş Bakımı
          Beslenme
          Boşaltım
          Basınç Ülserleri
          Uyku ve Dinlenme
          Enfeksiyonlardan korunma
          Giyinme ve vücut ısısının kontrolü
          Kazalardan korunma
          İletişim
Hafıza Bozukluğu
• Yaşlı bireylerde beyin hücrelerindeki azalma ve
  değişikliğe bağlı olarak;

                           Düşünme Yeteneklerini,


                           Hatırlama Yetenekleri,



                           Kara Verme Yetilerini,


                           Algılama Yetilerini Etkiler.
Hafıza Bozukluğunun
           Olumsuz Etkileri
                                                  Kendi Kendine Bakabilme
                                                  Yeteneklerini
        Kendilerine Olan Güvenlerini,


                                  Sosyal
                                  İlişkilerini,

                                                                    Psikolojik
İletişimlerini                                                      Durumlarını
Yaşlılarda Algı Bozukluğu
Güvenlik Tehditleri Yaratır
       • Yangın



                      • Yaralanma




       • Zehirlenme
Yaşlılarda Algı Bozukluğu
Güvenlik Tehditleri Yaratır


       • Hatırlamasına yardımcı olmak
         bireyin kendi kendisine bakabilme
         süresini bir süre daha arttıracaktır.
Hijyenik bakım
     Yaşlı bireylerde deride meydana gelen
     değişiklikler nedeniyle deri bakımı ve
     genel hijyenik bakımı önemlidir.




     Deri altı yağ dokusunun ve deri
     elastikiyetinin kaybolması nedeniyle
     basınç ülserleri gelişme riski fazladır.
Hijyenik bakım
                        Deri kuruduğu için haftada bir ya da iki kez
                        yapılacak banyo yeterlidir.




Sağlık için de alkol içermeyen bir şampuan
kullanılması önemlidir.



                              Banyodan sonra meme ve koltuk altları ayak
                              parmak aralarının mantar enfeksiyonlarını
                              önlemek için kurulanması önemlidir.
Hijyenik bakım
Eğer birey kendi banyosunu yapamıyorsa temizlikte en temiz bölgeden en
kirli gölgeye doğru hareket kuralına uyularak;

                                   Önce gözler, burun, yanaklar, kulak
                                    arkaları ve boyun silinir.

                                   Daha sonra kollar el bileğine kadar
                                    silinir.

                                    Bacakların ön ve arka yüzü silinip
                                     kurulanır.

                                     En sonunda genital bölge temizlenir.


             Yaşlı birey temiz çamaşır giydirilerek rahatlatılır.
Ayak bakımı
 Yaşlılarda özellikle ayak tırnakları sertleşmiş ve şekil
 değişikliğine uğramıştır bu nedenle ayak ve tırnak bakımı
 önemlidir. Tırnakların düz olarak kesilmesi ve kremle
 yumuşatılması gerekmektedir. Özellikle banyodan sonra
 ayak ve tırnak bakımı için uygun bir zamandır. Parmak
 araları, tırnak kenarları ayak tabanları her gün düzenli
 olarak değerlendirilmelidir. Tırnak makası bireye özel ve
 güçlü olmalı, kesim için tırnak makası dışında bir araç
 kullanılmamalı. Giyilen çorapların pamuklu, yumuşak ve
 sıkmayan çoraplar olduğundan emin olunmalı.
Ağız ve Diş Bakımı
    • Yaşlı bireylerde ağız sağlığı eksik dişleri
      ve ağız kurluğu nedeniyle çok önemlidir.
    • Yaşlı bireyler ağızlarındaki eksik dişler
      nedeniyle yeterince yiyemeye bilirler, ağız
      içindeki enfeksiyonların oluşturduğu kötü
      koku ve tat nedeniyle iştahsızlık
      yaşayabilirler ya da azalan tat alma
      duygusu nedeniyle yemek yemeyken zevk
      almaya bilirler.
Ağız ve Diş Bakımı
                                 Yaşlı bireylerin yemeklerden sonra yumuşak bir
                                 diş fırçası ile dişlerini fırçalaması sağlanmalı ve
                                 yetersizlikleri ölçüsünde gerekli destek
                                 sağlanmalıdır.



Protezlerin temizliği de oldukça önemlidir. Her yemekten
sonra protezlerin temizliği dış fırçası kullanılarak yapılabilir.
Geceleri protezlerin çıkarılması ve suda bekletilmesi
sağlanmalıdır. Protezler ısıyı kolay geçirdikleri için sıcak
yiyecek ve içeceklerden sakınılması gerekmektedir.
Yaşlılarda Beslenme
      Sindirim sistemindeki değişiklik nedeniyle yaşlı
      bireyin beslenmesi değişmiştir. Genellikle çiğ
      sebze ve meyveler yerine daha çok karbonhidrat
      içeren yumuşak besinlere doğru bir değişim
      vardır. Takma dişleri olan yaşlı bireyler zamanla
      dişetlerinin de çekilmesi nedeniyle protezleri
      çıkarır ve besinleri damaklarıyla öğütürler.
Yaşlılarda Beslenme
      Damakla ezilen besinler yeterince parçalanamaz
      ve bu besinlerden yeterince yararlanılamaz.
      Çiğneme besinlerin sindirim ve emiliminde
      önemli bir aşamadır. Yaşlı bireylerin yemekleri
      yeterince çiğnediğinden emin olunmalı, besinler
      çiğnemesi kolay formda (etin köfte şeklinde
      olması) ya da büyüklükte (daha küçük parçalara
      bölünmüş) sunulmalıdır.
Yaşlılarda Beslenme

      Kendi kendine beslenmesi desteklenmeli ve
      yetersiz kaldığı durumlarda yemesine yardım
      edilmelidir. Yemek sırasında bireyin oturur
      pozisyonda olduğundan emin olunmalı, rahat,
      kokudan arınmış iyi havalandırılmış bir ortam
      sağlanmalıdır.
Yaşlılarda Beslenme

      Kişinin verilen yemeği bitirdiğinde emin
      olunmalı ve tüketemediği besinler konusuna
      yaşlı bireyin hekim ve hemşiresine bu durum
      iletilmelidir. Bireyin verilen lokmayı yutması için
      zaman tanınmalı, konuşurken yememesine ve
      acele etmemesine önem verilmelidir.
Yaşlılarda Boşaltım




Yaşlı kişilerde beslenmedeki değişiklik (posalı besinler yerine yumuşak besinleri
tüketmeleri) harekette azalma, kullandığı çok sayıdaki ilaç nedeniyle kabızlık
gelişebilir. Kaslarda ve sinir sistemindeki değişiklik nedeniyle de idrar ve dışkı
tutamama gelişebilir. Her iki durum da yaşlı birey için sorun ortaya çıkaran
faktörlerdir ve özenle üzerinde durulması gereken konulardır.
Yaşlılarda Boşaltım
Sorunları - Kabızlık
      Kabızlığın giderilmesi için sabah aç
      karnına ılık su içmesi sağlanabilir,
      mümkün olduğu kadar yataktan
      kaldırılıp hareket etmesi sağlanabilir.
      Eğer kalkıp hareket edebiliyorsa her gün
      aynı saatte tuvalete gitmesi, tuvalette bir
      süre beklemesi ya da her gün aynı saate
      sürgü vermek çözüm olabilir.
Yaşlılarda Boşaltım
Sorunları – İdrar Kaçırma
        İdrar kaçırmayı önlemek için tuvalete gitme
        gereksinimi hissetmese bile yaşlı bireyin eğer
        yürüyebiliyorsa mümkün olduğunca sık
        tuvalete gitmesi sağlanabilir.
        Kişilerin sıvı alımları gündüz arttırılmalı
        ancak gece kısıtlanmalıdır.
        Akşam yemeğinden sonra ve özellikle uyuma
        saatlerinden önce idrar çıkışını arttıran
        yiyecek ve içeceklerden sakınmak
        gerekmektedir.
Yaşlılarda Boşaltım
Sorunları – İdrar Kaçırma
        İdrar ve dışkısını tutamayan bireylerde hijyen
        ve konfor önemli sorunlar oluşturmaktadır.
        Bireylerin altlarının kuru tutulması ve idrar
        ve dışkı ile bulaşmaya bağlı cilt problemleri,
        basınç yaraları, mantar enfeksiyonları gibi
        sorunların önlenmemesi dikkatli bir bakımı
        gerektirmektedir.
Yaşlılarda Boşaltım
Sorunları – İdrar Kaçırma
İdrar ve dışkı tutamam bireylerin sosyal ilişkilerini engelleyen
kendilerine güvenlerini olumsuz etkileyen bir faktördür. Kişiler
tutamama riskleri nedeniyle bulundukları yerden ayrılmak istemezler
ya da başkaları ile görüşmek istemezler. Giysilerinde koku olması ya
da koku olacağı düşünmesi sosyal ilişkilerini olumsuz etkileyen
önemli faktörlerden birisidir. Tamamen tutamaz hale gelmeden
önceki süreçte yaşlı bireylerin idrar ve dışkılama saatlerini
düzenlemeye çalışarak tutamama olaylarının engellenmesi bir süre
(kişiye göre farklılık göstermekle birlikte) mümkün olabilmektedir.
Yaşlılarda Boşaltım
Sorunları – İdrar Kaçırma
       İdrar ve gaita kaçırma yaşlı bireyin benlik
       saygısını olumsuz etkilemekte, ıslaklık ve kötü
       koku nedeniyle konforunu bozmaktadır. Bireyin
       sık aralıklarla değerlendirilmesi, bulunduğu
       ortamın havalandırılması ve kirlendiğinde hızla
       yatak çarşaflarının değiştirilmesi önemlidir. Yaşlı
       bireyler geliştirilmiş özel koruyucu bezlerin
       kullanılması hem çalışan hem de bireyin kendisi
       için kolaylaştırıcı faktör oluşturmaktadır.
Basınç Ülseri




Yaşlı ve yatağa bağımlı hastada basınç ülserleri gelişme olasılığı fazladır.
Ülserleri erken tespit etmek için ve oluşmasını engellemek için yaşlı bireyin
mümkün ise havalı yatağa yatırılması sağlanmalıdır. Yatak çarşaflarının
kuru temiz ve gergin olması sağlanmalıdır. Yaşlı bireyin iki saat aralıklarla
değiştirilmeli ve masaj yapılmalıdır.
Basınç Ülseri

     Cildin kuru ve temiz olmasına dikkat
     edilmelidir. Yeterli sıvı alımının ve
     beslenmenin sağlanması da basınç
     ülserlerinin gelişiminin
     önlenebilmesinde önemli bir faktördür.
Uyku ve Dinlenme
       • Yaşlı bireylerin aşırı
         olmayacak şekilde günlük
         harekete, düzenli egzersiz
         programına ve düzenli
         dinlenmeye gereksinimi
         vardır.
Uyku ve Dinlenme
   • Yaşlı bireylerin geceleri sık tuvalete
     kalkmaları,
   • Yaşla birlikte sinir sisteminde
     meydana gelen değişiklikler, ağrı,
     stres, vücut ısısında değişiklik,
   • Solunum sıkıntısı uyku gereksiniminin
     azalması gibi nedenlerle uyku
     sorunlarına neden olmaktadır.
Uyku ve Dinlenme




•   Oysa yaşlı bireyin de kesintisiz derin uykuya enerjisini toplayıp
    tazelenmeye gereksinim vardır.
•   Bunun için gece hafif yemek yemesi, az sıvı alması, gündüz
    uyumaması, ortamın sakin ve sessiz olması, sıcak ya da soğuk
    olmaması çay, kahve gibi uyarıcıların alınmaması kişinin alışık olduğu
    uyuma şekli yolu önerilebilir.
Enfeksiyonlardan
    korunma
   • Yaşlanma ile birlikte bağışıklık sistemi
      hücrelerinin fonksiyonlarında zayıflama
      görülür. Bu nedenle yaşlı bireyler bulaşıcı
      hastalıklara daha yatkındırlar. Yaşlı bireye
      bakım verirken hastalıklara yakalanmaya
      daha eğilimli olduklarını ve bu hastalıklarla
      mücadele güçlerinin de daha az
      olduğunu göz önünde bulundurup hijyen
      kurallarına önem vermek gerekmektedir.
Enfeksiyonlardan
               korunma



• Hem yaşlı bireyin beden ve yaşam alanının temizliği hem
  de ona bakım veren bireylerin bireysel hijyenleri ve özellikle
  el yıkama alışkanlıkları enfeksiyonların gelişmesi ya da
  bulaşmasının önlenmesinde önemli faktörlerdir. Yaşlı bireye
  bakım veren bireylerin yapacakları her işlemden önce ve
  sonra  ellerini yıkaması oldukça önemlidir.
Giyinme ve vücut
ısısının kontrolü
     • Yaşlı bireylerin metabolizmaları
       yavaşladığı için ve deri altı yağ
       dokusu azaldığı için daha çok
       üşürler. Bazen bakım veren kişi
       için sıcak sayılabilecek bir ortamın
       serin olduğundan yakınabilirler.
Giyinme ve vücut
ısısının kontrolü
     • Bu duyu farklılığını yaşlı bireye
       özgü bir değişim olduğunu kabul
       edip kendisini rahat hissedeceği,
       yumuşak pamuklu hava alabilen
       giysiler giymesine yardımcı
       olunmalı, giysilerin hareketini
       engellemediğinden emin
       olunmalıdır.
Giyinme ve vücut
ısısının kontrolü
       Giysilerin kolay giyilip
       çıkarılabilen giysiler olması
       sağlanmalıdır. Rahat giysiler
       bireyin konforunu sağlayacağı gibi
       giysilerin çıkarılması sırasında
       ortaya çıkabilecek idrar
       kaçırmalarını da önleyecektir.
Ev Kazalarından
             Korunma



Evin içinde ya da bakımevinde kazalar, neden olabilecek
faktörler ortadan kaldırılarak büyük ölçüde engellenebilir.
Yaşlı bireyin eğer mümkünse yatak kenarları yükseltilmeli ve
yatak yüksek ise basamak koyularak çıkmasına yardım
edilmelidir.
Ev Kazalarından
   Korunma
     Ayağına takılabilecek kablolar, eşyalar,
     mobilyalar kaldırılmalıdır. Oda
     mümkün ise tamamen halı ile
     kaplanmalıdır. Yaşlı bireyin bu şekilde
     halı kenarına takılıp düşmesi
     önlenebilir. Uygun olmayanlar düşme
     riskini arttıracağı için giyilen terlik ya
     da ayakkabının uygun büyüklükte
     olmasına özen gösterilmelidir.
Merdiven Kazalarından
        Korunma




Yaşlı bireyler sık sık destek alma gereksinimi hissedecekleri
için merdiven kenarlarındaki tırabzanların sağlamlığından
emin olunmalıdır.
Banyoda Kazalarından
     Korunma
         Banyo ve tuvalet hem de hem de
         yaşlıya bakım veren kurumalarda
         kazaların en sık görüldüğü yerdir.
         Banyolara ve küvetlerin içine
         düşmeleri engellemek için özel
         kavuçuk parçalar yerleştirilebilir.
         Banyonun ıslak olmamasına özen
         gösterilmelidir.
Banyoda Kazalarından
     Korunma
         Yaşlı birey banyo yaparken
         mahremiyetine saygı gösterilmeli
         ancak kapıyı kilitlemesine izin
         verilmemelidir. Çünkü kaza
         halinde fark edilmeyecek ya da
         yardım gecikecektir.
Yaşlılarla İletişim
     •   Yaşlı bireyin bakım yaşlı bireye sabrı ve
         saygıyı gerektirir. Duyma
         fonksiyonlarındaki bozukluğa bağlı olarak
         iletişim kurmakta güçlük yaşanabilir. Bu
         nedenle daha yüksek sesle ve daha yakın
         mesafeden iletişim kurulması
         gerekmektedir. Duyma fonksiyonundaki
         yetersizlik aynı zamanda duygularının
         yanlış anlamasına ya da duyamadıklarından
         şüphelenmesine neden olacaktır.
Yaşlılarla İletişim
                                     Yaşlı bireyler iletişimde daha
                                kırılgandırlar ve duygusal durumları
                                              değişkendir.



Başka birilerini bağımlı olduklarını hissetmek onarlı mutsuz eder.
Tükendiklerini hissedebilirler. Gelecekte bağımlılık düzeylerinin
artmasında endişe ederler.
Özellikle akranlarının ölmesiyle kendilerini ölüme daha yakın
hissederler.
Yaşlılarla İletişim




Konuşma gereksinimleri vardır ve dinlenilmek isterler. Sabırla
dinlemek ve kendilerini ve duygularını ifade etmelerine geçmişteki
deneyimlerinden bahsetmelerine olanak tanımak gerekmektedir.
Bu durum kendilerini daha iyi hissetmelerine neden olacaktır.

Más contenido relacionado

Similar a Yaşli bireylerin bakimi

Tuvalet ve Temizlik Eğitimi
Tuvalet ve Temizlik EğitimiTuvalet ve Temizlik Eğitimi
Tuvalet ve Temizlik EğitimiUniverist
 
Hijyen ve El Hijyeni
Hijyen ve El HijyeniHijyen ve El Hijyeni
Hijyen ve El HijyeniKemal ASLAN
 
Tuvalet eği̇ti̇mi̇
Tuvalet eği̇ti̇mi̇Tuvalet eği̇ti̇mi̇
Tuvalet eği̇ti̇mi̇Es Karahan
 
Yenidogan bakimi ve beslenme
Yenidogan bakimi ve beslenmeYenidogan bakimi ve beslenme
Yenidogan bakimi ve beslenmeKemal ASLAN
 
Ankara Panora AVM Çocuk Dergisi - Haziran 2017
Ankara Panora AVM Çocuk Dergisi - Haziran 2017 Ankara Panora AVM Çocuk Dergisi - Haziran 2017
Ankara Panora AVM Çocuk Dergisi - Haziran 2017 panoraavm
 
Hijyen ve temizlik
Hijyen ve temizlikHijyen ve temizlik
Hijyen ve temizlikethemuslu
 
Cp care-io2-modul-2-tr
Cp care-io2-modul-2-trCp care-io2-modul-2-tr
Cp care-io2-modul-2-trADEM TEKEREK
 
CP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel Prensipleri
CP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel PrensipleriCP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel Prensipleri
CP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel PrensipleriADEM TEKEREK
 
O 36 ay çocuğunun temi̇zli̇k eği̇ti̇mi̇
O 36 ay çocuğunun temi̇zli̇k eği̇ti̇mi̇O 36 ay çocuğunun temi̇zli̇k eği̇ti̇mi̇
O 36 ay çocuğunun temi̇zli̇k eği̇ti̇mi̇sonsuzluk
 
Cp care-io2-modul-1-tr
Cp care-io2-modul-1-trCp care-io2-modul-1-tr
Cp care-io2-modul-1-trADEM TEKEREK
 
Beslenme ve Yaşam Kalitesi,Akasya diyeti
Beslenme ve Yaşam Kalitesi,Akasya diyetiBeslenme ve Yaşam Kalitesi,Akasya diyeti
Beslenme ve Yaşam Kalitesi,Akasya diyetiMUSTAFA TAYAR
 
Cp Care IO2 Modül 1 İkincil Sorunların Önlenmesi
Cp Care IO2 Modül 1 İkincil Sorunların ÖnlenmesiCp Care IO2 Modül 1 İkincil Sorunların Önlenmesi
Cp Care IO2 Modül 1 İkincil Sorunların ÖnlenmesiADEM TEKEREK
 
sağlığın geliştirilmesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
sağlığın geliştirilmesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)sağlığın geliştirilmesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
sağlığın geliştirilmesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Kurban kesim rehberi
Kurban kesim rehberiKurban kesim rehberi
Kurban kesim rehberiMUSTAFA TAYAR
 
Sunum 5.sınıflar
Sunum 5.sınıflarSunum 5.sınıflar
Sunum 5.sınıflarnslhnlys
 
çocuklarda hijyen
çocuklarda hijyençocuklarda hijyen
çocuklarda hijyenMesut Gezer
 
5. Sınıf Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim
5. Sınıf Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim5. Sınıf Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim
5. Sınıf Vücudumuzun Bilmecesini Çözelimmerveaydar
 
Vucudumuzun bilmecesi
Vucudumuzun bilmecesiVucudumuzun bilmecesi
Vucudumuzun bilmecesitrlibra
 

Similar a Yaşli bireylerin bakimi (20)

Tuvalet ve Temizlik Eğitimi
Tuvalet ve Temizlik EğitimiTuvalet ve Temizlik Eğitimi
Tuvalet ve Temizlik Eğitimi
 
Hijyen ve El Hijyeni
Hijyen ve El HijyeniHijyen ve El Hijyeni
Hijyen ve El Hijyeni
 
Tuvalet eği̇ti̇mi̇
Tuvalet eği̇ti̇mi̇Tuvalet eği̇ti̇mi̇
Tuvalet eği̇ti̇mi̇
 
Yenidogan bakimi ve beslenme
Yenidogan bakimi ve beslenmeYenidogan bakimi ve beslenme
Yenidogan bakimi ve beslenme
 
Ankara Panora AVM Çocuk Dergisi - Haziran 2017
Ankara Panora AVM Çocuk Dergisi - Haziran 2017 Ankara Panora AVM Çocuk Dergisi - Haziran 2017
Ankara Panora AVM Çocuk Dergisi - Haziran 2017
 
Hijyen ve temizlik
Hijyen ve temizlikHijyen ve temizlik
Hijyen ve temizlik
 
Cp care-io2-modul-2-tr
Cp care-io2-modul-2-trCp care-io2-modul-2-tr
Cp care-io2-modul-2-tr
 
CP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel Prensipleri
CP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel PrensipleriCP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel Prensipleri
CP-Care IO2 - Modül 2 - Tedavi ve Bakımın Temel Prensipleri
 
O 36 ay çocuğunun temi̇zli̇k eği̇ti̇mi̇
O 36 ay çocuğunun temi̇zli̇k eği̇ti̇mi̇O 36 ay çocuğunun temi̇zli̇k eği̇ti̇mi̇
O 36 ay çocuğunun temi̇zli̇k eği̇ti̇mi̇
 
Cp care-io2-modul-1-tr
Cp care-io2-modul-1-trCp care-io2-modul-1-tr
Cp care-io2-modul-1-tr
 
Beslenme ve Yaşam Kalitesi,Akasya diyeti
Beslenme ve Yaşam Kalitesi,Akasya diyetiBeslenme ve Yaşam Kalitesi,Akasya diyeti
Beslenme ve Yaşam Kalitesi,Akasya diyeti
 
Cp Care IO2 Modül 1 İkincil Sorunların Önlenmesi
Cp Care IO2 Modül 1 İkincil Sorunların ÖnlenmesiCp Care IO2 Modül 1 İkincil Sorunların Önlenmesi
Cp Care IO2 Modül 1 İkincil Sorunların Önlenmesi
 
sağlığın geliştirilmesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
sağlığın geliştirilmesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)sağlığın geliştirilmesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
sağlığın geliştirilmesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
2 abdest
2 abdest2 abdest
2 abdest
 
Kurban kesim rehberi
Kurban kesim rehberiKurban kesim rehberi
Kurban kesim rehberi
 
Sunum 5.sınıflar
Sunum 5.sınıflarSunum 5.sınıflar
Sunum 5.sınıflar
 
Temizlik
TemizlikTemizlik
Temizlik
 
çocuklarda hijyen
çocuklarda hijyençocuklarda hijyen
çocuklarda hijyen
 
5. Sınıf Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim
5. Sınıf Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim5. Sınıf Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim
5. Sınıf Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim
 
Vucudumuzun bilmecesi
Vucudumuzun bilmecesiVucudumuzun bilmecesi
Vucudumuzun bilmecesi
 

Yaşli bireylerin bakimi

  • 1. YAŞLI BİREYLERİN BAKIMI  Hafıza Bozukluğu  Hijyenik Bakım  Ayak Bakımı  Ağız ve Diş Bakımı  Beslenme  Boşaltım  Basınç Ülserleri  Uyku ve Dinlenme  Enfeksiyonlardan korunma  Giyinme ve vücut ısısının kontrolü  Kazalardan korunma  İletişim
  • 2. Hafıza Bozukluğu • Yaşlı bireylerde beyin hücrelerindeki azalma ve değişikliğe bağlı olarak; Düşünme Yeteneklerini, Hatırlama Yetenekleri, Kara Verme Yetilerini, Algılama Yetilerini Etkiler.
  • 3. Hafıza Bozukluğunun Olumsuz Etkileri Kendi Kendine Bakabilme Yeteneklerini Kendilerine Olan Güvenlerini, Sosyal İlişkilerini, Psikolojik İletişimlerini Durumlarını
  • 4. Yaşlılarda Algı Bozukluğu Güvenlik Tehditleri Yaratır • Yangın • Yaralanma • Zehirlenme
  • 5. Yaşlılarda Algı Bozukluğu Güvenlik Tehditleri Yaratır • Hatırlamasına yardımcı olmak bireyin kendi kendisine bakabilme süresini bir süre daha arttıracaktır.
  • 6. Hijyenik bakım Yaşlı bireylerde deride meydana gelen değişiklikler nedeniyle deri bakımı ve genel hijyenik bakımı önemlidir. Deri altı yağ dokusunun ve deri elastikiyetinin kaybolması nedeniyle basınç ülserleri gelişme riski fazladır.
  • 7. Hijyenik bakım Deri kuruduğu için haftada bir ya da iki kez yapılacak banyo yeterlidir. Sağlık için de alkol içermeyen bir şampuan kullanılması önemlidir. Banyodan sonra meme ve koltuk altları ayak parmak aralarının mantar enfeksiyonlarını önlemek için kurulanması önemlidir.
  • 8. Hijyenik bakım Eğer birey kendi banyosunu yapamıyorsa temizlikte en temiz bölgeden en kirli gölgeye doğru hareket kuralına uyularak;  Önce gözler, burun, yanaklar, kulak arkaları ve boyun silinir.  Daha sonra kollar el bileğine kadar silinir.  Bacakların ön ve arka yüzü silinip kurulanır.  En sonunda genital bölge temizlenir.  Yaşlı birey temiz çamaşır giydirilerek rahatlatılır.
  • 9. Ayak bakımı Yaşlılarda özellikle ayak tırnakları sertleşmiş ve şekil değişikliğine uğramıştır bu nedenle ayak ve tırnak bakımı önemlidir. Tırnakların düz olarak kesilmesi ve kremle yumuşatılması gerekmektedir. Özellikle banyodan sonra ayak ve tırnak bakımı için uygun bir zamandır. Parmak araları, tırnak kenarları ayak tabanları her gün düzenli olarak değerlendirilmelidir. Tırnak makası bireye özel ve güçlü olmalı, kesim için tırnak makası dışında bir araç kullanılmamalı. Giyilen çorapların pamuklu, yumuşak ve sıkmayan çoraplar olduğundan emin olunmalı.
  • 10. Ağız ve Diş Bakımı • Yaşlı bireylerde ağız sağlığı eksik dişleri ve ağız kurluğu nedeniyle çok önemlidir. • Yaşlı bireyler ağızlarındaki eksik dişler nedeniyle yeterince yiyemeye bilirler, ağız içindeki enfeksiyonların oluşturduğu kötü koku ve tat nedeniyle iştahsızlık yaşayabilirler ya da azalan tat alma duygusu nedeniyle yemek yemeyken zevk almaya bilirler.
  • 11. Ağız ve Diş Bakımı Yaşlı bireylerin yemeklerden sonra yumuşak bir diş fırçası ile dişlerini fırçalaması sağlanmalı ve yetersizlikleri ölçüsünde gerekli destek sağlanmalıdır. Protezlerin temizliği de oldukça önemlidir. Her yemekten sonra protezlerin temizliği dış fırçası kullanılarak yapılabilir. Geceleri protezlerin çıkarılması ve suda bekletilmesi sağlanmalıdır. Protezler ısıyı kolay geçirdikleri için sıcak yiyecek ve içeceklerden sakınılması gerekmektedir.
  • 12. Yaşlılarda Beslenme Sindirim sistemindeki değişiklik nedeniyle yaşlı bireyin beslenmesi değişmiştir. Genellikle çiğ sebze ve meyveler yerine daha çok karbonhidrat içeren yumuşak besinlere doğru bir değişim vardır. Takma dişleri olan yaşlı bireyler zamanla dişetlerinin de çekilmesi nedeniyle protezleri çıkarır ve besinleri damaklarıyla öğütürler.
  • 13. Yaşlılarda Beslenme Damakla ezilen besinler yeterince parçalanamaz ve bu besinlerden yeterince yararlanılamaz. Çiğneme besinlerin sindirim ve emiliminde önemli bir aşamadır. Yaşlı bireylerin yemekleri yeterince çiğnediğinden emin olunmalı, besinler çiğnemesi kolay formda (etin köfte şeklinde olması) ya da büyüklükte (daha küçük parçalara bölünmüş) sunulmalıdır.
  • 14. Yaşlılarda Beslenme Kendi kendine beslenmesi desteklenmeli ve yetersiz kaldığı durumlarda yemesine yardım edilmelidir. Yemek sırasında bireyin oturur pozisyonda olduğundan emin olunmalı, rahat, kokudan arınmış iyi havalandırılmış bir ortam sağlanmalıdır.
  • 15. Yaşlılarda Beslenme Kişinin verilen yemeği bitirdiğinde emin olunmalı ve tüketemediği besinler konusuna yaşlı bireyin hekim ve hemşiresine bu durum iletilmelidir. Bireyin verilen lokmayı yutması için zaman tanınmalı, konuşurken yememesine ve acele etmemesine önem verilmelidir.
  • 16. Yaşlılarda Boşaltım Yaşlı kişilerde beslenmedeki değişiklik (posalı besinler yerine yumuşak besinleri tüketmeleri) harekette azalma, kullandığı çok sayıdaki ilaç nedeniyle kabızlık gelişebilir. Kaslarda ve sinir sistemindeki değişiklik nedeniyle de idrar ve dışkı tutamama gelişebilir. Her iki durum da yaşlı birey için sorun ortaya çıkaran faktörlerdir ve özenle üzerinde durulması gereken konulardır.
  • 17. Yaşlılarda Boşaltım Sorunları - Kabızlık Kabızlığın giderilmesi için sabah aç karnına ılık su içmesi sağlanabilir, mümkün olduğu kadar yataktan kaldırılıp hareket etmesi sağlanabilir. Eğer kalkıp hareket edebiliyorsa her gün aynı saatte tuvalete gitmesi, tuvalette bir süre beklemesi ya da her gün aynı saate sürgü vermek çözüm olabilir.
  • 18. Yaşlılarda Boşaltım Sorunları – İdrar Kaçırma İdrar kaçırmayı önlemek için tuvalete gitme gereksinimi hissetmese bile yaşlı bireyin eğer yürüyebiliyorsa mümkün olduğunca sık tuvalete gitmesi sağlanabilir. Kişilerin sıvı alımları gündüz arttırılmalı ancak gece kısıtlanmalıdır. Akşam yemeğinden sonra ve özellikle uyuma saatlerinden önce idrar çıkışını arttıran yiyecek ve içeceklerden sakınmak gerekmektedir.
  • 19. Yaşlılarda Boşaltım Sorunları – İdrar Kaçırma İdrar ve dışkısını tutamayan bireylerde hijyen ve konfor önemli sorunlar oluşturmaktadır. Bireylerin altlarının kuru tutulması ve idrar ve dışkı ile bulaşmaya bağlı cilt problemleri, basınç yaraları, mantar enfeksiyonları gibi sorunların önlenmemesi dikkatli bir bakımı gerektirmektedir.
  • 20. Yaşlılarda Boşaltım Sorunları – İdrar Kaçırma İdrar ve dışkı tutamam bireylerin sosyal ilişkilerini engelleyen kendilerine güvenlerini olumsuz etkileyen bir faktördür. Kişiler tutamama riskleri nedeniyle bulundukları yerden ayrılmak istemezler ya da başkaları ile görüşmek istemezler. Giysilerinde koku olması ya da koku olacağı düşünmesi sosyal ilişkilerini olumsuz etkileyen önemli faktörlerden birisidir. Tamamen tutamaz hale gelmeden önceki süreçte yaşlı bireylerin idrar ve dışkılama saatlerini düzenlemeye çalışarak tutamama olaylarının engellenmesi bir süre (kişiye göre farklılık göstermekle birlikte) mümkün olabilmektedir.
  • 21. Yaşlılarda Boşaltım Sorunları – İdrar Kaçırma İdrar ve gaita kaçırma yaşlı bireyin benlik saygısını olumsuz etkilemekte, ıslaklık ve kötü koku nedeniyle konforunu bozmaktadır. Bireyin sık aralıklarla değerlendirilmesi, bulunduğu ortamın havalandırılması ve kirlendiğinde hızla yatak çarşaflarının değiştirilmesi önemlidir. Yaşlı bireyler geliştirilmiş özel koruyucu bezlerin kullanılması hem çalışan hem de bireyin kendisi için kolaylaştırıcı faktör oluşturmaktadır.
  • 22. Basınç Ülseri Yaşlı ve yatağa bağımlı hastada basınç ülserleri gelişme olasılığı fazladır. Ülserleri erken tespit etmek için ve oluşmasını engellemek için yaşlı bireyin mümkün ise havalı yatağa yatırılması sağlanmalıdır. Yatak çarşaflarının kuru temiz ve gergin olması sağlanmalıdır. Yaşlı bireyin iki saat aralıklarla değiştirilmeli ve masaj yapılmalıdır.
  • 23. Basınç Ülseri Cildin kuru ve temiz olmasına dikkat edilmelidir. Yeterli sıvı alımının ve beslenmenin sağlanması da basınç ülserlerinin gelişiminin önlenebilmesinde önemli bir faktördür.
  • 24. Uyku ve Dinlenme • Yaşlı bireylerin aşırı olmayacak şekilde günlük harekete, düzenli egzersiz programına ve düzenli dinlenmeye gereksinimi vardır.
  • 25. Uyku ve Dinlenme • Yaşlı bireylerin geceleri sık tuvalete kalkmaları, • Yaşla birlikte sinir sisteminde meydana gelen değişiklikler, ağrı, stres, vücut ısısında değişiklik, • Solunum sıkıntısı uyku gereksiniminin azalması gibi nedenlerle uyku sorunlarına neden olmaktadır.
  • 26. Uyku ve Dinlenme • Oysa yaşlı bireyin de kesintisiz derin uykuya enerjisini toplayıp tazelenmeye gereksinim vardır. • Bunun için gece hafif yemek yemesi, az sıvı alması, gündüz uyumaması, ortamın sakin ve sessiz olması, sıcak ya da soğuk olmaması çay, kahve gibi uyarıcıların alınmaması kişinin alışık olduğu uyuma şekli yolu önerilebilir.
  • 27. Enfeksiyonlardan korunma • Yaşlanma ile birlikte bağışıklık sistemi hücrelerinin fonksiyonlarında zayıflama görülür. Bu nedenle yaşlı bireyler bulaşıcı hastalıklara daha yatkındırlar. Yaşlı bireye bakım verirken hastalıklara yakalanmaya daha eğilimli olduklarını ve bu hastalıklarla mücadele güçlerinin de daha az olduğunu göz önünde bulundurup hijyen kurallarına önem vermek gerekmektedir.
  • 28. Enfeksiyonlardan korunma • Hem yaşlı bireyin beden ve yaşam alanının temizliği hem de ona bakım veren bireylerin bireysel hijyenleri ve özellikle el yıkama alışkanlıkları enfeksiyonların gelişmesi ya da bulaşmasının önlenmesinde önemli faktörlerdir. Yaşlı bireye bakım veren bireylerin yapacakları her işlemden önce ve sonra  ellerini yıkaması oldukça önemlidir.
  • 29. Giyinme ve vücut ısısının kontrolü • Yaşlı bireylerin metabolizmaları yavaşladığı için ve deri altı yağ dokusu azaldığı için daha çok üşürler. Bazen bakım veren kişi için sıcak sayılabilecek bir ortamın serin olduğundan yakınabilirler.
  • 30. Giyinme ve vücut ısısının kontrolü • Bu duyu farklılığını yaşlı bireye özgü bir değişim olduğunu kabul edip kendisini rahat hissedeceği, yumuşak pamuklu hava alabilen giysiler giymesine yardımcı olunmalı, giysilerin hareketini engellemediğinden emin olunmalıdır.
  • 31. Giyinme ve vücut ısısının kontrolü Giysilerin kolay giyilip çıkarılabilen giysiler olması sağlanmalıdır. Rahat giysiler bireyin konforunu sağlayacağı gibi giysilerin çıkarılması sırasında ortaya çıkabilecek idrar kaçırmalarını da önleyecektir.
  • 32. Ev Kazalarından Korunma Evin içinde ya da bakımevinde kazalar, neden olabilecek faktörler ortadan kaldırılarak büyük ölçüde engellenebilir. Yaşlı bireyin eğer mümkünse yatak kenarları yükseltilmeli ve yatak yüksek ise basamak koyularak çıkmasına yardım edilmelidir.
  • 33. Ev Kazalarından Korunma Ayağına takılabilecek kablolar, eşyalar, mobilyalar kaldırılmalıdır. Oda mümkün ise tamamen halı ile kaplanmalıdır. Yaşlı bireyin bu şekilde halı kenarına takılıp düşmesi önlenebilir. Uygun olmayanlar düşme riskini arttıracağı için giyilen terlik ya da ayakkabının uygun büyüklükte olmasına özen gösterilmelidir.
  • 34. Merdiven Kazalarından Korunma Yaşlı bireyler sık sık destek alma gereksinimi hissedecekleri için merdiven kenarlarındaki tırabzanların sağlamlığından emin olunmalıdır.
  • 35. Banyoda Kazalarından Korunma Banyo ve tuvalet hem de hem de yaşlıya bakım veren kurumalarda kazaların en sık görüldüğü yerdir. Banyolara ve küvetlerin içine düşmeleri engellemek için özel kavuçuk parçalar yerleştirilebilir. Banyonun ıslak olmamasına özen gösterilmelidir.
  • 36. Banyoda Kazalarından Korunma Yaşlı birey banyo yaparken mahremiyetine saygı gösterilmeli ancak kapıyı kilitlemesine izin verilmemelidir. Çünkü kaza halinde fark edilmeyecek ya da yardım gecikecektir.
  • 37. Yaşlılarla İletişim • Yaşlı bireyin bakım yaşlı bireye sabrı ve saygıyı gerektirir. Duyma fonksiyonlarındaki bozukluğa bağlı olarak iletişim kurmakta güçlük yaşanabilir. Bu nedenle daha yüksek sesle ve daha yakın mesafeden iletişim kurulması gerekmektedir. Duyma fonksiyonundaki yetersizlik aynı zamanda duygularının yanlış anlamasına ya da duyamadıklarından şüphelenmesine neden olacaktır.
  • 38. Yaşlılarla İletişim Yaşlı bireyler iletişimde daha kırılgandırlar ve duygusal durumları değişkendir. Başka birilerini bağımlı olduklarını hissetmek onarlı mutsuz eder. Tükendiklerini hissedebilirler. Gelecekte bağımlılık düzeylerinin artmasında endişe ederler. Özellikle akranlarının ölmesiyle kendilerini ölüme daha yakın hissederler.
  • 39. Yaşlılarla İletişim Konuşma gereksinimleri vardır ve dinlenilmek isterler. Sabırla dinlemek ve kendilerini ve duygularını ifade etmelerine geçmişteki deneyimlerinden bahsetmelerine olanak tanımak gerekmektedir. Bu durum kendilerini daha iyi hissetmelerine neden olacaktır.