Koçluk Meslegi Acisindan Reklam Amaçlı Tanıtımlar ve Haksız Rekabet Kapsamında Yasal Düzenlemeler

1. KOÇLUK MESLEĞİ AÇISINDAN
REKLAM AMAÇLI TANITIMLAR VE HAKSIZ REKABET
KAPSAMINDA YASAL DÜZENLEMELER
Hazırlayan : Av. Nesrin ÖZKAYA
www.koclukplatformu.org

2. 1. 6502 Sy. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN
1.1 BİRİNCİ KISIM AMAÇ, KAPSAM VE TANIMLAR
1.2 ALTINCI KISIM TİCARİ REKLAM VE HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALAR
2. 6102 SY. TÜRK TİCARET KANUNU
2.1 DÖRDÜNCÜ KISIM HAKSIZ REKABET
3. ÖRNEK KARAR
4. REKLAM İFADELERİNE ÖRNEKLER

3. 1. 6502 Sy. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN
1
1.1 BİRİNCİ KISIM AMAÇ, KAPSAM VE TANIMLAR
TİCARİ REKLAM
MADDE 61
Bu Kanunun amacı; kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile
ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayı-cı,
tüketiciyi aydınlatıcı ve bilinçlendirici önlemleri almak, tüketicilerin kendilerini koruyucu
girişimlerini özendirmek ve bu konulardaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri
teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir...
1.2 ALTINCI KISIM TİCARİ REKLAM VE HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALAR
MADDE 1
Ticari reklam, ticaret, iş, zanaat veya bir meslekle bağlantılı olarak; bir mal veya
1
hizmetin satışını ya da kiralanmasını sağlamak, hedef kitleyi oluşturanları bilgilendirmek veya ikna
etmek amacıyla reklam verenler tarafından herhangi bir mecrada yazılı, görsel, işitsel ve benzeri
yollarla gerçekleştirilen pazarlama iletişimi niteliğindeki duyurulardır.
Ticari reklamların Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu düzeni-ne,
2
kişilik haklarına uygun, doğru ve dürüst olmaları esastır.
Tüketiciyi aldatıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, can ve
3
mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu
sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve engellileri istismar edici ticari reklam yapıla-maz.
Reklam olduğu açıkça belirtilmeksizin yazı, haber, yayın ve programlarda, mal veya
4
hizmetlere ilişkin isim, marka, logo veya diğer ayırt edici şekil veya ifadelerle ticari unvan veya
işletme adlarının reklam yapmak amacıyla yer alması ve tanıtıcı mahiyette sunulması örtülü reklam
olarak kabul edilir. Her türlü iletişim aracında sesli, yazılı ve görsel olarak örtülü reklam yapılması

4. Aynı ihtiyaçları karşılayan ya da aynı amaca yönelik rakip mal veya hizmetlerin karşı-laştırmalı
reklamı yapılabilir.
Reklam verenler ticari reklamlarında yer alan iddiaların doğruluğunu ispatla
5
6
yükümlüdür.
Reklam verenler, reklam ajansları ve mecra kuruluşları bu madde hükümlerine uymak-la
7
yükümlüdür.
Ticari reklamlara ilişkin getirilecek sınırlamalar ile bu reklamlarda uyulması gereken
8
usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALAR
MADDE 62
Bir ticari uygulamanın; mesleki özenin gereklerine uymaması ve ulaştığı ortalama
1
tüketicinin ya da yöneldiği grubun ortalama üyesinin mal veya hizmete ilişkin ekonomik davranış
biçimini önemli ölçüde bozması veya önemli ölçüde bozma ihtimalinin olması durumunda haksız
olduğu kabul edilir. Özellikle aldatıcı veya saldırgan nitelikte olan uygulamalar ile yönetmelik
ekinde yer alan uygulamalar haksız ticari uygulama olarak kabul edilir. Tüketiciye yönelik haksız
ticari uygulamalar yasaktır.
Ticari uygulamanın haksız olduğunun iddia edilmesi hâlinde, ticari uygulamada
2
bulunan, bu uygulamasının haksız ticari uygulama olmadığını ispatla yükümlüdür.
Haksız ticari uygulamanın reklam yoluyla gerçekleştirildiği hâllerde bu Kanunun 61
3
inci maddesi hükümleri uygulanır.
Haksız ticari uygulamaların tespit edilmesine ve bunların denetlenmesine ilişkin usul
4
ve esaslar ile her hâlükârda haksız ticari uygulama olarak kabul edilecek uygulamalar yönetmelikle
belirlenir.
REKLAM KURULU
MADDE 63
Ticari reklamlarda uyulması gereken ilkeleri belirleme ve haksız ticari uygulamalara
1
karşı tüketiciyi korumaya yönelik düzenlemeleri yapma, bu hususlar çerçevesinde inceleme ve
gerektiğinde denetim yapma, inceleme ve denetim sonucuna göre durdurma veya aynı yöntemle
düzeltme veya idari para cezası veya gerekli görülen hâllerde de üç aya kadar tedbiren durdurma
cezası verme hususlarında görevli bir Reklam Kurulu oluşturulur.Kurul tedbiren durdurma kararı
verme yetkisini Reklam Kurulu Başkanına devredebilir. Kurulun kararları Bakanlıkça uygulanır.

5. 2. 6102 SY. TÜRK TİCARET KANUNU
2.1 DÖRDÜNCÜ KISIM HAKSIZ REKABET
A) Genel Olarak
I - Amaç ve İlke
Haksız rekabete ilişkin bu kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine,
MADDE 54
1
dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır.
Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen
2
aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar
haksız ve hukuka aykırıdır.
II - Dürüstlük kuralına aykırı davranışlar, ticari uygulamalar
Aşağıda sayılan hâller haksız rekabet hâllerinin başlıcalarıdır:
Dürüstlük kuralına aykırı reklamlar ve satış yöntemleri ile diğer hukuka aykırı davra-nışlar
1
a
ve özellikle;
Başkalarını veya onların mallarını, iş ürünlerini, fiyatlarını, faaliyetlerini veya
1
ticari işlerini yanlış, yanıltıcı veya gereksiz yere incitici açıklamalarla kötülemek,
Kendisi, ticari işletmesi, işletme işaretleri, malları, iş ürünleri, faaliyetleri, fiyatları,
2
stokları, satış kampanyalarının biçimi ve iş ilişkileri hakkında gerçek dışı veya yanıltıcı açıklamalar-da
bulunmak veya aynı yollarla üçüncü kişiyi rekabette öne geçirmek,
Paye, diploma veya ödül almadığı hâlde bunlara sahipmişçesine hareket ederek
3
müstesna yeteneğe malik bulunduğu zannını uyandırmaya çalışmak veya buna elverişli doğru
olmayan meslek adları ve sembolleri kullanmak,

6. 4
5
6
7
8
Başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan
önlemler almak,
Kendisini, mallarını, iş ürünlerini, faaliyetlerini, fiyatlarını, gerçeğe aykırı, yanıltıcı,
rakibini gereksiz yere kötüleyici veya gereksiz yere onun tanınmışlığından yararlanacak şekilde;
başkaları, malları, iş ürünleri veya fiyatlarıyla karşılaştırmak ya da üçüncü kişiyi benzer yollardan
öne geçirmek,
Seçilmiş bazı malları, iş ürünlerini veya faaliyetleri birden çok kere tedarik fiyatının
altında satışa sunmak, bu sunumları reklamlarında özellikle vurgulamak ve bu şekilde müşterilerini,
kendisinin veya rakiplerinin yeteneği hakkında yanıltmak; şu kadar ki, satış fiyatının, aynı çeşit
malların, iş ürünlerinin veya faaliyetlerinin benzer hacimde alımında uygulanan tedarik fiyatının
altında olması hâlinde yanıltmanın varlığı karine olarak kabul olunur; davalı, gerçek tedarik fiyatını
ispatladığı takdirde bu fiyat değerlendirmeye esas olur,
Müşteriyi ek edimlerle sunumun gerçek değeri hakkında yanıltmak,
Müşterinin karar verme özgürlüğünü özellikle saldırgan satış yöntemleri ile sınırlamak,
Sözleşmeyi ihlale veya sona erdirmeye yöneltmek özellikle;
Müşterilerle kendisinin bizzat sözleşme yapabilmesi için, onları başkalarıyla
b
1
yapmış oldukları sözleşmelere aykırı davranmaya yöneltmek,
Üçüncü kişilerin işçilerine, vekillerine ve diğer yardımcı kişilerine, haketmedikleri ve
İş şartlarına uymamak; özellikle kanun veya sözleşmeyle, rakiplere de yüklenmiş olan
2
e
veya bir meslek dalında veya çevrede olağan olan iş şartlarına uymayanlar dürüstlüğe aykırı davran-mış
olur.
Dürüstlük kuralına aykırı işlem şartları kullanmak. Özellikle yanıltıcı bir şekilde diğer
f
taraf aleyhine;
Doğrudan veya yorum yoluyla uygulanacak kanuni düzenlemeden önemli ölçüde
1
ayrılan, veya
Sözleşmenin niteliğine önemli ölçüde aykırı haklar ve borçlar dağılımını öngören,
2
önceden yazılmış genel işlem şartlarını kullananlar dürüstlüğe aykırı davranmış olur.

7. B) Hukuki Sorumluluk
I - Çeşitli Davalar
Haksız rekabet sebebiyle müşterileri, kredisi, meslekî itibarı, ticari faaliyetleri veya
MADDE 56
1
diğer ekonomik menfaatleri zarar gören veya böyle bir tehlikeyle karşılaşabilecek olan kimse;
Fiilin haksız olup olmadığının tespitini,
Haksız rekabetin men’ini,
Haksız rekabetin sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, haksız rekabet
a
b
c
yanlış veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu beyanların düzeltilmesini ve tecavüzün önlenmesi için
kaçınılmaz ise, haksız rekabetin işlenmesinde etkili olan araçların ve malların imhasını,
Kusur varsa zarar ve ziyanın tazminini,
Türk Borçlar Kanununun 58 inci maddesinde öngörülen şartların varlığında manevi
d
e
tazminat verilmesini, isteyebilir.

8. TC YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ E. 2013/1854 K. 2013/3274 T. 25.2.2013 Somut
uyuşmazlıkta karşı tarafın ihtiyati tedbir isteyen aleyhine yanlış veya yanıltıcı
yayınlar yaptığı ileri sürüldüğüne ve bu hususta bir kısım deliller ibraz edildiğine göre
mahkemece HMK'nın 389.vd. maddeleri uyarınca ihtiyati tedbir kararı verilmesi gerekirken
yargılamayı gerektirmenin ve sonradan tazminat talep edebilecek olmanın ihtiyati tedbir
talebinin reddine gerekçe olamayacağı, yargılamayı gerektirir hallerde ihtiyati tedbir
istenebilecek olması hususu gözden kaçırılarak yerinde bulunmayan gerekçelerle talebin
reddine karar verilmesi doğru olmamış, kararın bu nedenle ihtiyati tedbir isteyen yararına
bozulması gerekmiştir.
3. ÖRNEK KARAR

9. 4. REKLAM İFADELERİNE ÖRNEKLER
ETİK OLMADIĞI DEĞERLENDİRİLEN ÖRNEK REKLAMLAR
Kalıcı olarak davranış değişikliği sağlıyoruz. (Kesin vaad içeriyor, yanıltıcı reklam)
Dönüştürücü eğitim veriyoruz. (Soyut - açıklanmaya muhtaç bir ibare)
".................." 'ten en üst düzeyde akrediteyiz. (Akredite olunan kuruluş açısından
haksız rekabet düşündürtebilir. Örtülü Reklam)
En ekonomik olanı. (İspat gerekli bunu belirtebilmek için karşılaştırmalı fiyat tablosu
sunulmadığı sürece haksız rekabet kabul edilebilir)
Sadece bizde bu eğitim verilmektedir. (İspat gerekli bunu belirtmek için)
Bizimki diğerlerinden üstündür. (Soyut, hangi yönüyle farklı izahat gerekli)

10. Koçluk Platformu Derneg
Uncular Cad. 28/2 34672
Üsküdar / Istanbul
Tel: 0216 999 98 40
www.koclukplatformu.org