Dr. med. Julian Habibaj

1. Infertiliteti
Dr. shk. Julian Habibaj

2. Perkufizimi:
Me infertilitet kuptohet paaftesia e nje cifti
per te konceptuar nje shtatzani pas nje viti
mardheniesh seksuale te rregullta dhe te
pambrojtura
15% e cifteve vuajne nga infertiliteti

3. Infertiliteti
Ndahet ne dy grupe madhore:
 Infertilitet primar: cifti nuk ka arritur te
konceptoje nje shtatzani, qofte edhe nje here te
vetme
 Infertilitet sekondar: cifti ka arritur te
konceptoje nje shtatzani, pavaresisht nga ecuria
e mevonshme e saj
Ne lidhje me partnerin infertiliteti ndahet:
 Infertilitet mashkullor
 Infertilitet femeror

4. Infertiliteti mashkullor
Infertiliteti mashkullor perfshin:
Defekte ne prodhimin te spermatozoideve
Anomali te spermatozoideve
Bllokim i duktuseve
Crregullime te ejakulacionit

5. Testet laboratorike
Ekzaminimi baze per vleresimin e infertilitetit
mashkullor eshte spermograma.
 Burri duhet te kete te pakten 72 ore pa
ejakuluar.
 Ekzaminimi duhet te kryehet brenda 1 ore nga
ejakulacioni
 Eshte nje ekzaminim delikat qe ndryshon nga
shume rrethana, si stresi, stina, laboratori ku
kryehet, prandaj rekomandohet perseritja e ketij
ekzaminimi.

6. Spermograma normale
 Volumi 2-6 ml
 Dendesia 20-100 milion/ml
 Morfologjia me shume se 60% normal
 Ph 7.2-7.8
 Levizshmeria 50-60% te levizshme
 Leukocitet me pak se 1 milon/ml
 Ngjyra opake

7. Crregullimet qe mund te cojne ne
infertilitet mashkullor
Varicocela
Insuficenca testikulare
Cryptorchidismi
Semundjet endokrine
Stresi, duhani, te nxehtet, puna e rende,
infeksionet

8. Varicocela
Eshte nje zgjerimi venave prane testeve
Jep oligospermi (sasi e paket spermatozoidesh),
astenospermi (levizshmeri e ulet) dhe
spermatozoide ne forme koni.
Mendohet qe keto crregullime vijne nga rritja e
temperatures lokale nga qendrimi i gjakut per
nje kohe me te gjate ne vene. Nje teori tjeter e
shpjegon fenomenin me efektin e toksinave te
ndryshme te organizmit perpara se ato te
eleminohen ne veshka.

9. Insuficenca testikulare
Aplazia germinative eshte shkaku me i
shpeshte.
Insuficenca shfaqet me azospermi ose
oligospermi.
Biopsia testikulare vendos diagnozen
Duhet diferencuar nga arresti i maturimit
te spermatozoideve.

10. Semundjet endokrine
Hypotiroidizmi apo hyperteroidismi mund
te shkatojne anomali te prodhimit te
spermatozoideve. Pacientet me nivel te
ulet te gonadotropinave, i pergjigjen mire
terapise me gonadotropina menopauzike
humane, clomiphene

11. Chryptorchidia
Eshte e rendesishme qe testet te jene
vendosur ne scrotum deri ne moshen 6
vjec. Nese ato mbeten intraabdominale
pas pubertetit, keta individe do te jene
infertil.

12. Stresi, duhani, puna e rende,
nxehtesia, infeksionet
Alkoli, duhani, puna e tepert ndikojne ne
cilesine e spermatozoideve. Nikotina ul
sasine dhe levizshmerine e
spermatozoideve. Alkoli ul nivelin ne gjak
te testosteronit.
Qe te funksionojne normalisht testet duhet
te kene nje temperature me te ulet se ajo
e trupit (1 grade). Nxehtesia ndikon
negativisht ne spermatogjeneze.

13. Crregullimet e ejakulacionit
Hypospadite cojne ne ejakulacion
retrograd brenda ne veziken urinare
Ejakulacioni prekoks (parakohe) eshte
nje tjeter crregullim funksional qe demton
fertilitetin mashkullor

14. Obstruksioni i duktuseve
Nese ekziston nje histori per nje infeksion
qe ka perfshire edhe testikujt dhe
spermograma karakterizohet nga oligo
ose azospermia aterher dyshimi me i
madh duhet hedhur ne nje obstruksion te
mundshem te duktuseve

15. Infertiliteti femeror
Duke ndjekur rrugen espermatozoideve neper organet
gjenitale femerore, mund ti rendisim faktoret qe ndikojne
ne infertilitetin femeror ne:
 Faktore Cervikal (ketu hyjne edhe shkaqet
imunologjike)
 Faktore Uterine
 Faktore Tubo-peritoneale
 Faktore Ovariale
Gjithashtu shkaktare te tjere te infertilitetit mund te jene
semundjet sistemike, infeksionet, semundje
endokrine, si edhe fatkoret e pashpjegushem
(endometrioza pa aderenca peritoneale)

17. Faktoret cervikale
Cervicitet mund te ndikojne ne cilesine e
mukusit dhe te behen shkak per infertilitet
femeror
Prania ne mukusin cervikal e antitrupave
anti-spermatozoid qe mund te
inaktivizojne spermen qe ne cervix
Nderhyrjet kirurgjikale ne kolum
Metoda ekzaminuese testi postkoital
Trajtimi IUI (inseminimi intra-uterin)

18. Mjekimi infertilitetit te shkaktuar nga
faktore cervikal
Per te shmangur pengesen ne cerviksin
uterin perdoret inseminimi artificial
intrauterin (IUI). Ky i fundit tentohet 3 deri
ne 6 cikle. Sperma pasi perpunohet futet
me nje kanule brenda ne kavitetin uterin
ne momementi e ovulacionit. Nderkohe
cikli tek gruaja mund te jete normal ose i
stimuluar me clomifene apo
gonadotropina.

19. IUI

20. Faktori uterin
 Ndryshimet anatomike ne uterus qe pengojne
implantimin e embrionit dhe zhvillimin e metejshem te tij.
Kryesisht ato qe prekin kavitetin uterin si:
 Anomalite kongjenitale (uterus bicorn, bidelf, arcuat e
tje..)
 Leiomyomat, (kryesisht ato submukoze) polipet
endometriale
 Sinekit (sindromi Aschermann)
Duhet theksuar se problemet uterine shkaktojne me shpesh
aborte te hershme ose lindje parakohe se sa infertilitet

21. Ekzaminimet qe vleresojne faktorin uterin
jane:
 Hysteroskopia: eshte ekzaminimi me i mire per kavitetin
uterin. Pasi kaviteti uterin distendohet nja nje media qe
mund te jete likid ose gaz, ne te futet nje kamera dhe
inspektohet ne monitor. Njekohesisht mund te kryhen
edhe intervente.
 Ekografia vaginale eshte ekzaminimi me i perdorur per
vleresimin e patologjive uterine
 HSG: Pervecese vlereson tubat jep informacion edhe
per formen e brendshme te hapesires se mitres
 Hysterosonografia eshte nje ekzaminim i ri qe bazohet
ne kryerjen e ekografise vaginale pasi eshte futur
solucion fiziologjik ne kavitetin uterin

22. Hysteroskopia

23. Imazhi ekografik dhe hysteroskopik ne
nje myome submukoze

24. Uterus bicorn (rast me 2 aborte spontane)

25. Faktori tubar paratubar dhe peritoneal
 Eshte pergjegjes per 30 deri 40% te rasteve me
infertilitet femeror. Behet fjale per bllokimin e
tubave nga infeksione te shkaktuara kryesisht
nga chlamida dhe N.gonorrhea (80% e
infeksioneve nga chlamidia me pasoje mbylljen
e tubave jane pa shenja klinike)
 Kalueshmeria e tubave mund te demtohet edhe
nga endometrioza, operacionet pelvike
(apendesit) apo aderencave te tjera peritoneale

26. Kalueshmeria e tubave vleresohet me:
 Chromopertubation: eshte metode
laparoskopike. Futet blu metilen nga poshte ne
kavitetin uterin dhe me laparoskop verehet nese
ky ngjyrues del ne abdomen nepemjet tubave.
Njekohesisht gjate ketij ekzaminimi vlersohen
organet gjenitale per shkaqe te tjera te
mundeshme te infertilitetit dhe nderhyet nese ka
ndonje patologji te korrigjueshme
laparoskopikisht. (endometriose, aderenciolize,
anastomoze tubare)

27. Kalueshmeria e tubave vleresohet me:
 HSG (hystero-salpingo-grafia): Nje lende e
dukshme ne ekzaminimet rentgen injektohet ne
cerviks nepermjet nje kanule. dhe behet grafi
direkte ne intervale te ndryshme. Percakton
lokalizimin e obstruksionit dhe njekohesisht
kavitetin uterin.
 Sonohysterografia: Pas futjes se solucionit
fiziologjik ne uterus, kryhet ekografi vaginale per
te percaktuar nese solucioni ka hyre ne
abdomen. Nuk mund te percaktoje
kalueshmerine ne vecanti per secilin tub.

28. Trajtimi i infertilitetit te shkaktuar nga
faktore tubar
Terapia eshte kryesisht kirurgjikale:
Korrigjim i semundjes periadnexiale
Korrigjim i anomalise tubare proximale,
distale apo te kombinuar
Korrigjim i anomalise tubare jatrogjenike
Me rritjen e perqindjeve te suksesit ne
Teknikat e Riprodhimit te Asistuar trajtimi
kirurgjikal i faktorit tubar po vjen duke u
kufizuar

29. Laaroskopia ne infertilitet
 Perdoret per
kontrollin e
kalueshmerise se
tubave
 Korrigjimin e
problemeve
tubare,
adesiolize,
cystectomy,
trajtimin e PCO
 Trajtimin e
endometriozes

30. Faktori ovarial
Ky eshte faktori qe mund te influencohet me
shume nga mjekimi. Eshte pergjegjes per 30-
40% te rasteve me infertilitet femeror.
Grate qe kane menstruacione te rregullta cdo 4
jave me shenja te sindromit premenstrual
(tensionim te gjokseve e tj..) pothuajse gjithmon
kane cikel ovulator.
Pacientet mund te kene anovulacion (mungese
e ovulacionit) ose oligoovulacion (ovulacion jo i
shpeshte)
Dokumentimi i ovulacionit eshte nje nga
kerkesat baze ne vleresimin e nje cifti infertil

31. Ovulacioni

32. Metodat e dokumentimit te ovulacionit
 Monitorimi i hormonit luteinizues: eshte
metode e rendesishme per te dalluar
paraprakisht ovulacionin. Ovulacioni ndodh 34
deri 36 ore pas fillimit rritjes se nivelit te LH ose
10 deri 12 ore pas pikut te LH. Kitet komerciale
te monitorimit te LH qe jane ne treg jane nje
metode e sakte e shpejte dhe relativisht jo e
shtrenjte e paradiktimit te ovulacionit. Megjithate
ne 5 deri 10% te rasteve ato nuk mund ta
parashikojne ovulacionin.

33. Metodat e dokumentimit te ovulacionit
Matja e temperatures bazale te trupit:
Progesteroni fillon te prodhohet zakonisht
pas ovulacionit. Ai eshte nje hormon
termogjenik, qe con ne rritjen e
temperatures se trupit me 0.58 grade mbi
temperaturen baze. Matja e temeratures
behet cdo mengjes dhe oral ose anal dhe
regjistrohet ne nje tabele. Duhet qe
temperatura te jete per te pakten 10 dite e
ngritur qe te behet fjale per ovulacion

34. Metodat e dokumentimit te ovulacionit
Progesteroni: matet ne mesin e fazes
luteale ne diten 21 deri 23 te ciklit. Vlera
me te larta se 3 ng/dl tregojne per
ovulacion. Interpretimi i sakte i nivelit te
ketij hormoni eshte i veshtire per shkak te
clirimit pulsatil te tij dhe ndryshimit te
vleres ne ore te ndryshme te dites.

35. Metodat e dokumentimit te ovulacionit
Monitorimi ekografik: ka te beje me
dokumentimin e rritjes se folikulit dominant
deri sa ndodh ovulacioni. Ovulacioni
karakterizohet nga zvogelimi i permasave
te folikulit dhe nga prania e likidit ne
hapesiren e Duglasit. Ovulacioni zakonisht
ndodh kur permasat e folikulit arrijne 21-
23 mm por mund te ndodh edhe me folikul
17 mm apo 29 mm. Eshte metode e
shtrenje.

36. Faktori ovarial
nese dokumentohet se pacientja eshte
anovulatore ose oligoovulatore, atehere
kalohet ne teste me specifike per te percaktuar
shkakun, qe mund te jete nje crregullim
hypothalamiko-pituitar,hypotiroidizem, anorexi
nervoze, sindromi i ovarit policistik e the.
Testet baze per te vazhduar diagnostikimin e
metejshem jane:
Prolaktina, TSH dhe FSH

37. Sindromi i ovarit policistik
 Ky sindrom eshte shkaku me i shpeshte i
oligoanovulaconit, si ne popullsine e zakonshme ashtu
edhe ne femrat infertile.
 Karakterizohet nga oligoamenorrhoe, obezitet,
hirsutizem, ovare policistike ne ekzaminimin ekografik,
hyperandrogjenemi e tj..
Trajtimi:
 Renia ne peshe
 Stimulimi me clomiphene citrate
 Antidiabetik
 Mjekim kirurgjikal (rezeksioni kuneiform, ovarian drilling)
 Stimulimi me gonadotropina

38. Crregullime te tjera anovulatore
Hyperprolaktinemia (perdoret
bromcriptin)
Hypogonadizmi hypogonadotropik
(zevendesohet hormoni qe mungon)
BMI i ulet (tentohet rritja ne peshe)
Hypotiroidizmi (perdoret thyroxine)

39. Teknologjia e Riprodhimit te Asistuar
Te gjitha keto metoda perfshijne nderhyrje
per marrjen e vezes (ovocitit). Keto
teknika perfshijne IVF, ICSI, GIFT (gamete
intrafallopian transfer) ZIFT (zigote
intrafallopian transfer), transferimin e
embrionit te kryoperservuar, ovocitet
donatore,

40. Fertilizimi in Vitro

41. Marrja e vezes nen drejtimin e ekografise
vaginale (ART)

42. ICSI (intra-cytoplasmatic-sperm-injection)
1 veze + 1 spermatozoid= 1 embrion

43. Transferimi i embrionit
 Me nje kanule
speciale
injektohet
embrioni
(embrionet)
brenda kavitetit
uterin