1. Học luật cờ vây
trong 15 phút
Tiếp cận trò chơi 4000 năm chỉ trong 15 phút.
2. Giới thiệu
Cờ vây, tuy được sáng tạo từ rất sớm, lại ít được biết đến rộng rãi
như cờ tướng hay cờ vua.
Với luật chơi đơn giản, cờ vây lại gần như là một trong những trò
chơi với nhiều biến hóa phức tạp nhất được biết đến hiện nay.
Chúng ta hãy cùng làm quen với luật cờ vây trong slideshow ngắn
này. Về cách chơi cờ vây nâng cao, các bạn vui lòng tham khảo
thêm tại Blogcovay.com
3. Mục lục
I.Khởi đầu
1. Bàn cờ vây.
2. 3 quy tắc chơi cờ.
II. Đất và ăn quân
1. Thế nào là đất.
2. Cách tính thắng thua
trong một trận đấu.
3. Luật ăn quân.
III. Ăn quân nâng cao
1. Phương pháp ăn quân
2. Khái niệm mắt
3. Sống và chết
4. Ăn hay không ăn?
IV. Sau luật. Làm gì?
15. II. Đất và ăn quân
1. Khái niệm đất
Đất là một vùng bàn cờ nhất định được bao vây hoàn toàn
bởi quân Đen hoặc Trắng.
Có thể dùng biên hoặc góc của bàn cờ để vây đất.
16. II. Đất và ăn quân
Những điểm đánh dấu chéo là
đất của Đen và Trắng.
Trắng không cần phải đánh ở
vị trí ô vuông để hoàn thiện
đất của mình.
17. II. Đất và ăn quân
Đơn vị của đất là mục.
Ở hình bên, Trắng có 16 mục,
Đen có 12 mục.
Vùng phía ngoài chưa thể tính
được là đất của ai.
18. II. Đất và ăn quân
Hình bên, thoạt nhìn có vẻ
vùng dưới là đất của Đen và
vùng đất trên là của Trắng.
Nhưng nếu nhìn kỹ, ta thấy
Trắng có điểm tam giác và
Đen có điểm vuông để “phá”
đất của nhau.
19. II. Đất và ăn quân
Trắng và Đen cần đánh những
nước khoanh tròn để hoàn
thiện đất của mình.
20. Joanne Missingham
5 dan pro.
Bạn sẽ phải tốn 10
năm học cờ điên
cuồng để chơi cờ
bằng cô nàng này.
Giải lao
21. II. Đất và ăn quân
2. Cách tính thắng thua trong
một trận đấu
Từ một bàn cờ trống, hai bên sẽ thay phiên nhau đặt quân
vào, mục đích là vây những vùng đất trên bàn cờ.
Ai chiếm được nhiều đất hơn thì thắng.
Lưu ý: Vì Trắng đi sau, Trắng được điểm cộng là 6.5 mục.
22. II. Đất và ăn quân
Ở hình cờ bên,
Đen chiếm
được 19 mục.
Trắng chiếm
được 13 mục.
Hình dưới là ví dụ về một trận đấu đã kết thúc.
23. II. Đất và ăn quân
Trắng được
cộng 6.5 mục.
Vậy đất Trắng
được tính là
19.5 mục. Trắng
thắng 0.5 mục
24. II. Đất và ăn quân
Hình bên, ta có:
Đen: 19 mục
Trắng: 10 + 6.5 = 16.5 mục.
Đen thắng 2.5 mục.
Một ví dụ khác
25. II. Đất và ăn quân
Phần này chỉ là một cái nhìn lướt qua để các bạn có một
khái niệm cơ bản nhất về cách tính thắng thua trong cờ
vây.
26. II. Đất và ăn quân
Còn nhiều điều cần biết liên quan đến việc tính đất, sẽ
được giải thích về sau.
27. Giải lao
Có khá nhiều thuật ngữ cờ
vây cần phải làm quen.
Hầu hết thuật ngữ được sử
dụng trên toàn là thế giới có
nguồn gốc từ tiếng Nhật.
28. II. Đất và ăn quân
3. Luật ăn quân
Trong cờ vây, để tranh
giành đất, hai người chơi
dùng biện pháp vây và ăn
quân của nhau.
29. II. Đất và ăn quân
Quân bị ăn sẽ được bốc ra
ngoài bàn cờ. Vì thế, số
lượng đất thu được có thể bị
giảm thiểu.
Chúng ta cần tránh việc bị
ăn quân khi chơi cờ vây.
30. II. Đất và ăn quân
Khi một quân cờ được đặt
xuống bàn, nó sẽ có 4 khí.
Khí là những giao điểm nằm
sát quân cờ theo đường
ngang dọc.
31. II. Đất và ăn quân
Khi ta đặt thêm một quân
vào khí của một quân có sẵn,
chúng sẽ nối với nhau và tạo
thành một đám quân có
nhiều khí hơn.
Ở hình bên, hai quân Đen có
6 khí.
32. II. Đất và ăn quân
Ngược lại, khi quân Trắng
đặt vào khí của quân Đen,
Đen sẽ giảm bớt 1 khí.
Ở hình bên, quân Đen chỉ
còn 3 khí.
33. II. Đất và ăn quân
Khi một quân cờ (hay đám
quân) bị lấp hết khí, nó sẽ bị
bốc ra khỏi bàn cờ.
Hình bên, quân Đen chỉ còn
1 khí. Nếu đến Trắng đi …
34. II. Đất và ăn quân
Trắng sẽ đánh ở vị trí tam
giác và ăn một quân Đen ra
khỏi bàn cờ.
35. II. Đất và ăn quân
Ngược lại, nếu đến lượt Đen,
Đen cũng đi ở vị trí tam giác
để kéo dài và tăng khí cho
quân của mình.
Hai quân Đen có 3 khí.
36. II. Đất và ăn quân
Bài tập ví dụ:
Đen đi đâu để ăn quân Trắng
trong các hình bên?
37. II. Đất và ăn quân
Trả lời:
Đen có thể chơi ở các vị trí
tam giác và ăn những quân
Trắng đang bị vây.
38. II. Đất và ăn quân
Ở trên là luật cờ vây ở mức
độ căn bản nhất.
Trong hai chương tiếp theo,
chúng ta sẽ được học cách ăn
quân và chiếm đất nâng cao.
39. Giải lao
Cờ vây trên thực tế là trò chơi cho
giới trẻ, vì tính phức tạp của nó đòi
hỏi ở người chơi một sự bền bĩ về
thể chất lẫn tinh thần.
Những kỳ thủ mạnh nhất thế giới
hiện tại thuộc thế hệ cuối 80s và
đầu 90s.
41. III. Ăn quân nâng cao
1. Phương pháp
ăn quân
Về cơ bản, khi muốn ăn một
(hay nhiều) quân bất kỳ của
đối thủ. Bạn cần vây nó.
42. III. Ăn quân nâng cao
Hình bên: Trắng tam giác
nhằm bắt một quân Đen.
Đen có thể chạy ra bằng cách
đi xuống biên, nhưng…
43. III. Ăn quân nâng cao
Sau Đen 1, Trắng đánh ở 2,
bây giờ Đen chỉ còn 1 khí.
Nếu Đen thử chạy tiếp ở A,
Trắng B sẽ ăn được toàn bộ
các quân Đen.
44. III. Ăn quân nâng cao
Trong trường hợp này, quân
Đen không thể thoát do bị
Trắng dồn về ngõ cụt – biên
bàn cờ.
45. III. Ăn quân nâng cao
Trắng 1 trong hình cờ bên
phải lại nhằm dồn Đen về
phía có sẵn quân Trắng “đón
đầu”.
Đen không thể chạy thoát.
46. III. Ăn quân nâng cao
Nếu không có quân “đón
đầu”, sẽ rất khó bắt quân của
đối phương.
Sau khi Trắng cố rượt từ 1
đến 6. Đen có rất nhiều khí
và có thể đi tiếp lên trên.
Trắng khó có thể ăn Đen.
47. III. Ăn quân nâng cao
Kết luận:
Khi muốn bắt quân đối
phương, cần để ý xem mình
có dồn được họ vào đường
cùng (biên, quân của mình)
không.
48. III. Ăn quân nâng cao
2. Khái niệm mắt
Người chơi không được
phép đặt quân vào vị trí mà
quân cờ đó sẽ không có khí
khi đặt vào.
49. III. Ăn quân nâng cao
Đen không được phép đặt
quân vào vị trí đánh dấu
trong hình bên.
Ta gọi hình cờ ở bên là một
mắt của Trắng.
50. III. Ăn quân nâng cao
Với định nghĩa như vừa rồi.
Những điểm đánh dấu ở
hình bên phải cũng được
xem là mắt của Trắng.
51. III. Ăn quân nâng cao
Tuy nhiên, trong trường hợp
mắt đó lại là khí cuối cùng
của một (hay một đám)
quân, người chơi được phép
đặt quân vào vị trí mắt để ăn
những quân đó ra khỏi bàn
cờ.
52. III. Ăn quân nâng cao
Trong hình bên, tuy điểm
đánh dấu là mắt của Trắng,
nó đồng thời là khí cuối cùng
của 3 quân Trắng phía trái.
53. III. Ăn quân nâng cao
Đen có thể ăn 3 quân Trắng
với nước tam giác.
54. III. Ăn quân nâng cao
2. Sống và chết
Để tạo sống ngay cả khi đã bị
bao vây, một đám quân cần
phải có hai mắt.
55. III. Ăn quân nâng cao
Trong hình bên, đám Trắng
có hai mắt ở hai vị trí đánh
dấu.
Đen không thể đi vào hai
điểm này vì cả hai đều là mắt
và đều không phải là khí
cuối cùng.
56. III. Ăn quân nâng cao
Và như vậy, đám Trắng đã
sống cho dù Đen đã bao vây
toàn bộ bên ngoài.
57. III. Ăn quân nâng cao
Mắt cũng có thể được tạo ở
biên hoặc góc.
Để sống, chỉ cần hai mắt là
đủ. Mắt thứ ba trở lên hoàn
toàn không có giá trị về mặt
sống chết.
58. III. Ăn quân nâng cao
Lưu ý, ở một số trường hợp,
mắt được tạo là mắt giả,
không phải mắt thật.
Ví dụ, hình bên, thoạt nhìn
Trắng có vẻ đã có hai mắt.
59. III. Ăn quân nâng cao
Tuy nhiên, Đen được phép
đánh vào vị trí đánh dấu để
ăn 3 quân Trắng riêng lẻ.
Lúc này, Trắng chỉ còn một
mắt vì mắt ở bên trái đã bị
phá. Đám Trắng đã chết.
60. III. Ăn quân nâng cao
Để biết được một mắt là thật
hay giả, cần phải giải bài tập
để làm quen.
Chúng ta sẽ bàn về các bài
tập sau.
61. III. Ăn quân nâng cao
3. Ăn hay không ăn
Câu hỏi 1
Đen có nên ăn quân Trắng
tam giác ở vị trí đánh dấu
không?
62. III. Ăn quân nâng cao
Có! Đen nên ăn quân Trắng
đó với nước đánh dấu.
Sau nước này, toàn bộ vùng
đất phía biên trái sẽ là của
Đen (do 3 quân Trắng đánh
dấu cũng không thể tạo hai
mắt để sống).
63. III. Ăn quân nâng cao
Nếu Đen 1 chơi ở vị trí khác.
Trắng 2 lập tức nối.
Lúc này, vùng đất góc phía
trên bên trái là của Trắng.
Đen không thể cứu quân Đen
tam giác nằm lẻ loi trong đất
Trắng.
64. III. Ăn quân nâng cao
Câu hỏi 2
Những quân Trắng và Đen
tam giác trong hình bên đang
bị bao vây. Có cần đi thêm
quân để ăn những quân này?
65. III. Ăn quân nâng cao
Không cần thiết!
Những quân Đen và Trắng
tam giác ăn quân như trong
hình là thừa thãi. Bởi vì …
66. III. Ăn quân nâng cao
Khi Trắng đi lấy thêm đất với
quân Trắng tam giác.
Lúc Đen đi ra ngoài với A,
Trắng chặn ở B, nếu Đen cố
gắng đi ra tiếp ở C, Trắng sẽ
ăn 4 quân Đen với D.
67. III. Ăn quân nâng cao
Tương tự, nếu Trắng muốn
cứu một quân của mình với
E, Đen chỉ cần chơi F và ăn
luôn cả hai quân Trắng.
68. III. Ăn quân nâng cao
Sự quan trọng của việc ăn
quân đối phương hay không
tùy vào từng trường hợp cụ
thể.
Chúng ta sẽ được làm quen
với cách đánh giá điều này
qua các bài tập và thực chiến.
69. III. Ăn quân nâng cao
Tuy nhiên, dù có ăn quân hay
không, thắng thua của một
ván đấu lại hoàn toàn dựa
vào số đất mà ta giành được.
Như đã nói từ đầu: ăn quân
chỉ là cách thức để hai đối thủ
tranh giành đất.
70. Giải lao
Kỳ thủ trong hình là Sakata Eio
9 đẳng, ông được mệnh danh
“Sát thủ cờ vây” với những trận
chiến kịch liệt trên bàn cờ.
Kỹ năng chiến đấu và ăn quân
lẫn nhau tạo nên vẻ đẹp độc đáo
cho một trận đấu cờ vây.
72. IV. Sau luật. Làm gì?
Vậy là các bạn đã được biết
gần như đầy đủ về luật cờ vây
qua 3 chương trên.
Bây giờ bạn hãy thử vận dụng
kiến thức vừa đọc để chơi
một trận cờ với mục đích ăn
quân nhau.
73. IV. Sau luật. Làm gì?
Có 3 cách để chơi cờ.
Nếu bạn tìm được một
CLB cờ ở ngay TP bạn sống
thì quá tuyệt.
Đừng ngại ngần mời bất kỳ
ai thử chơi với mình.
74. IV. Sau luật. Làm gì?
Cũng có thể chơi cờ vây online
trên các server như KGS hoặc
Wbaduk.
Các bạn có thể tìm thấy hướng
dẫn cách chơi tại mục Cờ vây
online của Blogcovay.com
75. IV. Sau luật. Làm gì?
Nếu ngại chơi với người
thật, bạn có thể luyện cờ vây
với phần mềm.
Một số phần mềm chơi cờ
thông dụng là: Drago, Smart
Go, GnuGo.
76. IV. Sau luật. Làm gì?
Nếu vẫn muốn tiếp tục đọc
thêm hướng dẫn về cách
chơi cờ vây, hãy thử qua tài
liệu Sau khi đọc luật cờ vây.
Vui lòng tải file pdf tại
Blogcovay.com
77. Kết thúc
Chúc các bạn có những
khoảng thời gian thú vị với
việc chơi cờ vây.