SlideShare a Scribd company logo
1 of 35
Download to read offline
www.socialcm.wordpress.com/
• સામાિિક પિિવતત ન એ સાવત ત ીક અને િિિલ
   પિિયા છે .
• પિિવતત ન ની પિિયા કે િ લાક દે શ ોમાં ઝડપી હોય છે .
  તો કે િ લાક દે શ ોમાં ઘીમી હોય છે .
• પિિવતત ન ની સમાિ પિ વયાપક અને લાંબ ા ગાળાની
  અસિો થતી હોય છે .
• સામાિિક પિિવતત ન –
• સમાિના માળખામાં અને સામાિિક સંસ થાઓમાં
  આવતા બદલાવને સામાિિક પિિવતત ન તિીકે
  ઓળખવામાં આવે છે .


                   www.socialcm.wordpress.com/
• સાં સ કૃ િ તક પિિવતત ન
• સમાિની સાં સ કૃ િ તક બાબતમાં થતા પિિવતત ન ને
   સાં સ કૃ િ તક પિિવતત ન કહે છે .
• ભૌિતક પિિવતત ન
• સમિમાં ભૌિતક િીતે થતા પિિવતત ન ને ભૌિતક
   પિિવતત ન કહે છે .




                  www.socialcm.wordpress.com/
• ભાિતીય સમાિમાં કઇકઇ બાબતોમાં પિિવતત ન
  આવયું છે ?
• િશકણમાં વધાિો, લોકોમાં જગિૃ ત, વયિિતગત સંપત ક
  અને
   સામાિિક કાયદાઓ વગે િે બાબાતોમાં પિિવતત
  આવયું છે .
• સામાિિક પિિવતત ન કયા પિિબળોના કાિણે શકય
  બને છે .
• શહે િ ીકિણ, સાંસ કૃ િ તક , િાિકીય, વૈ ચ ાિિક અને પચાિ-
    પસાિનાં સાધનો વગે િેન ા કિણે શક બને છે .

                    www.socialcm.wordpress.com/
• કાયદાની સામાનય જણકાિી અને તે ન ી િરિિયાત
  શામાિે ?
• આપણા દે શ માં સાકિતાના નીચા દિના કાિણે
  સામાનય
     નાગિિકને કાયદાની જણકાિી ઓછી હોય છે .
• જણકાિીના અભાવે કાયદાનો ભંગ થાયતો સજ કે
  દં ડ માફ
     થઇ શકતો નથી
• એિલે નાગિિકે તે ને સપશત ત ા કાયદાની સામાનય
  જણકાિી
   હોયતો કાયદાનો ભંગ ન થાય તે િીતે વતી શકે .

                 www.socialcm.wordpress.com/
• બંધ ાિણ અને કાયદાની સામાનય જણકાિીથી આપણે
    આપણા અિધકાિો સાિી િીતે ભોગવી શકીએ છી.
• તથા સમાિ અને િાષટ પતયે ન ી આપણી ફિિો સાિી
  િીતે
    અદા કિી શકીએ.
• કાયદાની જણકાિી હોય તો આપણે શોષણ અને
  અનયાય
    સામે િકણ પાપત કિી શકીએ.



               www.socialcm.wordpress.com/
• નાગિિક અિધકાિો
• નાગિીકોના વયિિતતતવના સવત ત ોમુખ ી િવકાસ માિે
  મળવી
     િોઇતી અમુક ચોકસ અનુકૂ ળ તાઓને મળ ભત           ૂ ૂ
  અિધકાિો કહે
      છે .
• સંય ુિ ત િાષટસંધે માનવહકોનુ ં વૈ િ િક ઘોષણા પત
  જહે િ કુ
     છે .
• ભાિતનાં બંધ ાિણમાં માનવહકોના ઘોષણા પતનો
  સમાવે શ
     કયો છે .
• તે મ ાંથ ી કે િ લીક બાબતો િાિનીિતના માગત દ શત ક
                       www.socialcm.wordpress.com/
ૂ       ૂ
• મળ ભત અિધકાિો
• ભાિતના બંઘ ાિણના તીજ ભાગમાં કોઇ પણ
                                     ૂ  ૂ
  ભે દ ભાવ વગિ દિે ક નાગિિકને છ (6) મળ ભત
  અિધકાિો આપવામાં આવયા છે .
• સમાનતાનો અિધકાિ
• સવતંત તાનો અિધકાિ
• શોષણ િવિોિધ અિધકાિ
• ધાિમિ ક સવતંત તાનો અિધકાિ
• સાં સ કૃ િ તક અિધકાિ
• બંધ ાિણીય ઇલાિનો અિધકાિ


                 www.socialcm.wordpress.com/
• સામાનય િીતે ભાિતના દિે ક નાગિિક આ અિધકાિો
  ભોગવે શે
• િો આ અિધકાિનો ભંગ થાય તો અદાલતમાં િઇ
  પોતાના
     અિધકાિનુ ં િકણ કિી શકે છે આ અિધકાિ ને
  બંધ ાિણીય
     ઇલાિ નો અિધકાિ કહે છે .
• બંધ ાિણીય ઇલાિનો અિધકાિ એ આપણા બંધ ાિણનુ ં
  િવિશષિ
    લકણ છે .
                www.socialcm.wordpress.com/
• બાળકોના અિધકાિો
• આપણા સમાિમાં સૌથી અસુિ િકત વગત એ બાળકો
  છે .
• કોઇ પણ િાષટના િવકાસનો આધાિ બાળકોના
  સવાુ ગી િવકાસ
     પિ િહે લ ો છે .
• બાળિવકાસ અને તે મ નુ ં કલયાણ કોઇ પણ સમાિના
  સવાુ ગી
                 ૂ
     િવકાસની પવત શ િત છે .



                www.socialcm.wordpress.com/
• આપણી પાથિમકતા
• બાળકોનો સાિી િીતે ઉછે િ , શાિીિિક, માનિસક અને
  બોિદક
   શિિતનો િવકાસ કિવો તથા સવસથ, િવાબદાિ
  નાગિિ
   બનાવવા એ છે .
• સંય ુક ત િાષટ સંઘે બાળકોના અિધકાિોની ઘોષણા
  કિી છે .
• બાળકોના અિધકાિો
• જિત, િં ગ , ભાષા, ધમત કે િાષટીયતાના આધાિે
  ભે દ ભાવ
     વગિ જવવાનો અિધકાિ
                  www.socialcm.wordpress.com/
• બાળકોના યોગય પાલન પોષણનો આિધકાિ તથા
  ખાસ કાિણ
   વગિ બાળકને માતાિપતાથી અલગ કિી શકાય નિહ
• િશકણ મે ળ વવાનો અને વયિિતતવનો િવકાસ
  કિવાનો
    અિધકાિ
• તંદુિ સત અને સવસથ જવન જવવાનો અિધકાિ ,
  િમતગમત
    અને મનોિં િ નની પવિૃ તમાં ભાગ લઇ આનંદ ીત
  જવન
      જવવાનો અિધકાિ.
                www.socialcm.wordpress.com/
• અિભવયિિતનો અિધકાિ તથા મંડ ળો િચવાનો અને
  તે ન ા સભય બનવાનો અિધકાિ દા.ત. બાળસંસ દ.
• શાિીિિક અથવા માનિસક િહં સ ા, યાતના સામે િકણ
     મે ળ વવાનો અિધકાિ.
• પોતાના શાિીિિક,માનિસક,નૈ િ તક અને સામાિિક
  િવકાસ માિે
     સામાિિક સુિ કા અને યોગય જવન સતિ પાપત
  કિવાનો
      અિધકાિ.


                www.socialcm.wordpress.com/
• આજ સમાિમાં બાળકોની ઉપે ક ા અને બાળમજૂ િ ી
  જવી
      ગંભ ીિ સમસયા ઉભી થઇ છે .
• આજ બાળકો ઉપે ક ા અને બાળમજૂ િ ીનો ભોગ ન બને
  તે માિે
      તે મ નુ ં િકણ કિવાની ખાસ િરિ છે .
• આ કામ લોક જગિૃ તની ઝંબે સ દાિ કિી શકાય તેમ
  છે .
• આ સમસયા આપણે સાવત િ તક અને ફિિિયાત િશકાણ
  દાિા
      હળવી કિી શકીએ
                www.socialcm.wordpress.com/
• બાળપીડા
• બાળકો ઉપિ થતા અતયાચાિની અસિ તે ન ા શિીિ
  અને મન
      ઉપિ થાય છે .
• બાળકોનુ ં મન અતયતં સંવે દ નશીલ હોય છે .
• તે થ ી તે ન ી ઉપે ક ા, શાિીિિક સજ કે ધમકીથી તે ને
  માનિસક
      પીડા થાય છે .
• કે િ લીક વખત બાળકો શાિીિિક અને જિતય
  સતામણીનો
      ભોગ બને શે તે તે ને માનિસકપીડા આપે છે .
                   www.socialcm.wordpress.com/
• આવી જિતય સતામણીની ઘિનામાં બાળક કહે ત ા
  ખચકાિ
       અનુભ વે છે . તે થ ી તે ને િવિાસમાં લઇ િરિી કાનન ી       ૂ
  પગલા
       ભિવા િોઇએ.
• આવી ઘિનાઓમાં માતાિપતા, િશકકો અને વડીલોએ
       તાતકાિલક ધયાન આપવું િોઇએ
• બાળકનો સવાુ ગી િવકાસ થાય તે મ ાિે ઘિમાં
  વાતાવિણ
       સવસથ અને તનાવ મુિ ત હોવું િોઇએ
• કું ટું બ માં બાળકોને www.socialcm.wordpress.com/
                          સને હ , હુ ં ફ , સલામતી સવીકૃ િ ત પાપત
  થવી
• બાળમજુિ ી અને ઉપે િ કત બાળકો
• 14 વષત થ ી ઓછી ઉમિના શિમકોને બાળશિમક કે
  બાળમજુિ
     કહે છે .
• િવિમાં સૌથી વઘુ બાળમજુિ ભાિતમાં છે .
• ભાિતમાં બાળમજુિ ની સંખ યા એક કિોડ જિલી છે .
• ભાિતની કુલ વસતીના 1.5% જિલી થાય છે .
• તે મ ાં સી બાળમજુિ ની સંખ યા 45% છે .



                 www.socialcm.wordpress.com/
• ભાિતમાં મોિાભાગના બાળમજુિ ો ખે ત ીવાડી અથવા
  તે ન ી
   સાથે સંક ળાયે લ ી પવિૃ તઓ પશુ પ ાલન, મતસય
  ઉધોગ, િગ લં
     સાથે સંક ળાયે લ ી પવિૃ તઓમાં િોકાયે લ છે .
• બાળકએ શમનુ ં સસતું સાધન છે .
• બાળકને માલીક દાિા ડિાવી, ધમકાવી, લાલચ આપી
  કામ
     કિાવી શકાય છે .
• બાળકના કામના કલાક નકી હોતા નથી, ઓછા
  વે ત ને કામ
                      www.socialcm.wordpress.com/
   કિાવી શકાય છે .
• બાળમજુિ ીનુ ં મુખ ય કાિણ ગિીબી છે .
• બાળક પોતાનુ ં પે િ ભિવા કે પોતાના પિિવાિને
  મદરપ થવા
      મજુિ ી કિે છે .
• કે િ લીક વખત કું ટું બ દે વ ામાં ડુબ ી જય છે તયાિે
  બાળકને
      મજુિ ી કિવા દબાણ કે ફિિ પાડવામાં આવે છે .
• બાળમજુિ ી ભાિતીય સમાિનુ ં કલંક છે .


                    www.socialcm.wordpress.com/
• બંધ ાિણમાં બાળકના િકણ અને િવકાસ માિે ન ી
  િોગવાઇઓ
• 14 વષત થ ી ઓછી ઉમિના બાળકને કાિખાના કે િોખમ
  ભિે લ ા
    સથળે કામે િાખી શકે નિહ .
• બાળકનુ ં શોષણ ન થાય તે મ િ નૈ િ તક સુિ કા અને
  ભૌિતક
    સુિ વધાઓથી વંચ ીત કિી શકાય નિહ.
• બંધ ાિણમાં 14 વષત ન ી ઉમિના દિે ક બાળકને મફત
  અને
                             ૂ      ૂ
    ફિજયાત િશકણનો મળ ભત અિધકાિ આપવામાં
  આવયો છે .
                  www.socialcm.wordpress.com/
• બાળક િશકણથી વંચ ીત િહીજય તો કે િ લીક વખત
  ચોિી,
        લુિ ,નશીલા પદાથત ન ી હે િ ાફે િ ી જવી અિનષિ પવિૃ ત
  કિવા
        લાગે છે .
    ૃ
• વદ ો અને િન:સહાયનુ ં િકણ
      ૃ
• વદ ો અને િન:સહાય વયિિતની સમસયાનો પશન
  િવિવયાપી
         છે .
• આ પશન વયિિતગત છે .પણ આવા લોકો સમગ
  સમાિ માિે
                       www.socialcm.wordpress.com/
        િચં ત ાનો િવષય છે .
• ઇ.સ.1999 વષત ને આતિ િાષટીય વદ વષત તિીકે             ૃ
  ઘોિષત
   કિવામાં આવયું છે .
                                               ૃ
• ભાિત સિકાિે ઇ .સ.1999માં વદ ો માિે િાષટીય નીિત
  નકી
      કિી છે .
    ૃ
• વદ ોની સમસયાઓ
• વયિિતની ઉમિ વધતા શાિીિિક અને માનિસક શિિત
  ઓછી
      થતી જય છે . તે થ ી કું ટું બ પતયે ન ુ ં યોગદાન ઓછં
  થત ું જય
                          www.socialcm.wordpress.com/
       છે .તે થ ી તે ન ી પિતષઠા ઓછી થતી જય છે .
• વધતા િતા વયિિતવાદ અને ભૌિતકવાદને કાિણે વદ           ૃ
       વયિિતના માન-સનમાન ઓછા થતા જય છે .
• કું ટું બ ો િવભિત થતા વદ ોની સમસયામાં વધાિોથયો
                              ૃ
  છે .
• તે મ ને ઘિડા ઘિમાં િહે વ ાની ફિિ પડે છે .
                ૃ
• જયાિે વદ ોને સને હ , હુ ં ફ ની િરિ હોય છે .તયાિે તે
  ઉપે ક ા અને
       િન:સહાયની િસથિત અનુભ વે છે .
                    ૃ
• એકલા િહે ત ા વદ ોની સલામતીની સમસયા આજ
  વધતી જય
       છે .
                    www.socialcm.wordpress.com/
ૃ
• વદ ોની સલામતી અને િકણ માિે ખાસ પગલા લે વ ા
  િોઇએ.
                             ૃ
• પિં પ િાગત વયવસાયમાંથ ી િનવત થતા લોકો માિે
  પે શ ન
         યોિના હોવી િોઇએ
                    ૃ
• એકલા િહે ત ા વદ વયિિતએ નજકના પોલીસ સિે શ ને
  નોધણી
         કિાવવી િોઇએ.
• વદ ોએ પણ અિસ પિસ મળતા િહે વ ું િોઇએ અને
       ૃ
  મુશ કે લ ીમાં
         સહાયભત થવું િોઇએ
                ૂ
                www.socialcm.wordpress.com/
• િવકલાં ગ
• જ વયિિત શાિીિિક અથવા માનિસક કિતઓથી
  પીડાતી હોય
   તે મ ને સામાનય િીતે િવકલાં ગ કહે વ ાય છે .
• િવકલાં ગ ના બે પકાિ છે .
• (1) શાિીિિક –
• બહે િ ા મક બિધિ,ને ત િહન કે હાડકાંન ી િવકૃ િ ત
            ૂ
  ધિાવનાિ
    શાિીિિક િવકલાંગ કહે વ ાય.


                   www.socialcm.wordpress.com/
• (2) માનિસક -
• મંદ બુિ દ,માનિસક બીમાિી કે મગિના લકવાગસત
  લોકોને
     માનિસક િવકલાંગ કહે વ ાય.
• આવી િવકલાં ગ તાના કાિણે કે િ લીક વખત તે ઓ
  સામાિિક
               ૃ          ુ
   ઉપે ક ા, ધણ ા અને તચ છાતાની લાગણી અનુભ વે છે .
• તે થ ી તે મ ના પતયે ન ો આપણો વયવહાિ હુ ં ફ ાળો અને
  માનવીય
     હોવો િોઇએ.
• િવકલાં ગ તા એક િવિ વયાપી સમસયા છે .
                      www.socialcm.wordpress.com/
• િવિમાં 50 કિોડ જિલા િવકલાંગ લોકો છે .
• ભાિતમાં સવા કિોડ જિલા િવકલાંગ ો છે .
• ભાિતની કુલ વસતીનાઅ 1.8% જિલા િવકલાં ગ લોકો
  છે .
• સંય ુિ ત િાષટસંઘે ઇ.સ.1981 ના વષત ને આતિ િાષટીય
     િવકલાંગ વષત તિીકે ઘોિષત કુ છે .
• ઇ.સ.1983 થી ઇ.સ.1992 ના દસકાને િવકલાંગ દસકા
  તિીકે
     ઘોિષત કો છે .


                  www.socialcm.wordpress.com/
• ભાિતમાં િવકલાં ગ ના િહતોના િકણ માિે ન ા કાયદા
• ઇ.સ.1992નો િવકલાંગ પુન વાત સ માિે ન ો કાયદો
• ઇ.સ.1995 નો િવકલાંગ ને સમાન તકો, અિધકાિો અને
  તે મ ની
   સહભાિગતા સંબ ંધે ન ો કાયદો
• ઇ.સ. 1999 નો િવકલાંગ તાથી પીડાતી વયિિતઓ ના
  કલયાણ
     માિે િાષટીય પંચ માિે ન ો કાયદો


                 www.socialcm.wordpress.com/
• ભાિતમાં આ કાયદાના આધાિે નીચે ન ા પગલા
  ભિવામાં
    આવયા છે .
• સિકાિી નોકિીઓમાં 3% અનામત બે ઠ કોની િોગવાઇ
• જહે િ અને ખાનગી સંસ થાઓમાં 5% નોકિી િાખવામાં
  આવે
    તે માિે પોતસાહન
• 18 વષત ન ી વય સુધ ી તમામ િવકલાં ગ ને િન:શુ લ ક
  િશકણ
• મકાન, વે પ ાિ, ફે ક િિી જવી સંસ થાઓ માિે િાહત દિે
               ૂ
   િમીનનો પિ ી પાડવામાં આવે છે .
                  www.socialcm.wordpress.com/
• િવકલાં ગ ો માિે ખાસ િોિગાિ કાયાત લયો , વીમાની
  પૉલીસીઓ
   અને બે ક ાિી ભથથાંન ી વયવસથા કિવી.
• િવકલાં ગ ોના કલયાણ માિે એક મુખ ય કિમશનની
  િનયુિ િત
    કિવી અને તે મ નાં િહતો અને હકોના િકણની
  િવાબદાિી
    ઉઠાવવી.
• અસામાિિક પવિૃ તઓ
• સમાિ અને કાયદા દાિા પિતબંિ ધત વયિિત કે
     ૂ
  સમહ ની
                    www.socialcm.wordpress.com/
    વત ત ણ કને અસામાિિક પવિૃ ત કહે શે .
         ુ
• અસામાિિક પવિૃ તઓ
• ભષટાચાિ, દાણચોિી ,સંગ ાહાખોિી, કાળાબજિ, કાળં
  નાં ણ ુ ં ,
     નશીલા પદાથો, દવાઓ અને શસોની ગે િ કાયદે
  હે િ ફે િ જવી
                   ૃ
     અસામાિિક પવત ી છે .
• ભષટાચાિ
• સાવત િ િનક હોદાનો વયિિતગત લાભ લે વ ા માિે
  ઉપયોગ
   એિલે ભષટાચાિ
                     િવિ વયાપી અસામાિિક પવિૃ ત છે .
• ભષટાચાિ એ એક www.socialcm.wordpress.com/
• પદ અને સતાના દુિ ઉપયોગમાં થ ી ભષટાચાિ ઉદભવે
  છે .
• ભષટાચાિમાં ભે િ સોગાદ, છે ત િિપં ડ ી , પકપાતી
  વલણનો
     સમાવે શ થાય છે .
• આજ ભષટાચાિ સમાિના દિે ક કે તે કોઇ ને કોઇ
  સવરપે િોવા
     િોવા મળે છે .
• ભષટાચાિથી કાળં નાંણ ું સજ ત ય છે .જ િાષટના િવકાસને
     અવિોધે છે .
• લોકશાહીના પાયા િનબત ળ બનાવે છે . તથા સામાિિક
  અને              www.socialcm.wordpress.com/
• કાયદા અને સતાની સવોચચતા અને િવિસનીયતા
  ઓછી કિે
    છે .
• ભષટાચાિીને િાષટદોિહ ગણવો િોઇએ
• ટાનસપિનસી ઇનટને શ નલ િવિભિમાં સાવત િ નીક સતિે
   ભષટાચાિની તપાસ કિીને કા દે શ માં કે િ લો
  ભષટાચાિ છે .
    તે ન ો અહે વ ાલ બહાિ પાડે છે .
• ઇ.સ.2000 માં િવિના 90 દે શ ોમાં ભાિતનુ ં સથાન 69 મું
  હતું
                   www.socialcm.wordpress.com/
• એિશયામાં સૌથી ઓછો ભષટાચાિ િસં ગ ાપુિ માં છે .
• પછી હોગકોગ અને જપાન આવે છે .
• િવિમાં નિહવત ભષટાચાિ ધિાવતા પાં ચ દે શ ો
   િફનલે ન ડ, ડે ન માકત , નયુિ ઝલે ન ડ, િસવડન અને કે ને ડ ા છે .
• સિકાિના ભષટાચાિ િોકવાના ઉપાયો
• ઇ.સ.1988 નો ભષટાચાિ િવિોિધ િનયમન
• આ િનયમ પમાણે સાવત િ િનક જવન શુ દ કિવા માિે
    સતા,પદનો દુિ ઉપયોગ અને આવક કિતાં વધુ
  સંપ િત
    િાખવી એ િશકાપાત ગુન ો છે .



                       www.socialcm.wordpress.com/
• ઇ.સ.1964 માં કે ન દીય લાંચ રુ શ વત બયુિ ોની સથાપના
• કે ન દીય લાંચ રુ શ વત બયુિ ો સિકાિી કમત ચ ાિીઓ
  િવરુ ધ
      ભષટાચાિના કે સ ોની તપાસ કિે છે . અને ગુને ગ ાિ
  સાિબત
      થાય તો સજ કિે છે .
• દિે ક િાજયે નાગિિક માગત દ િશિ ક ા બહાિ પાડી છે .
• નાગિિક માગત દ િશિ ક ાનોઉદે શ – નાગિિકોએ શું કિવું
  અને શું
      ન કિવું તે ન ુ ં માગત દ શત ન પુરુ પાડે છે .તથા લોકોમાં
  જગિૃ ત
       લાવવાનુ ં કામ કિે છે .
                      www.socialcm.wordpress.com/

More Related Content

What's hot

30 citations sur le thème de Noël
30 citations sur le thème de Noël30 citations sur le thème de Noël
30 citations sur le thème de NoëlMarie Bo
 
Telangana culture and diversity
Telangana culture and diversityTelangana culture and diversity
Telangana culture and diversityvishnukeshav1
 
Ppt what is research for lecture 2 april 2020 anupam
Ppt what is research for lecture 2 april 2020 anupamPpt what is research for lecture 2 april 2020 anupam
Ppt what is research for lecture 2 april 2020 anupamAnupamTiwari53
 
Freedom fighters
Freedom fightersFreedom fighters
Freedom fightersNeha Gupta
 
Shining India Incredible India
Shining India Incredible IndiaShining India Incredible India
Shining India Incredible IndiaArun Tyagi
 
Indian freedom fighters
Indian freedom fightersIndian freedom fighters
Indian freedom fightersSaji Anasaji
 
sardarvallabh bhai patel
sardarvallabh bhai patelsardarvallabh bhai patel
sardarvallabh bhai patelpshraddha
 
Habitat of bordowa field study report
Habitat of bordowa field study reportHabitat of bordowa field study report
Habitat of bordowa field study reportRajib Bhakat
 
NEW PPT CLASS-10 MAP POINTING CBSE 2024.pptx
NEW PPT CLASS-10 MAP POINTING CBSE 2024.pptxNEW PPT CLASS-10 MAP POINTING CBSE 2024.pptx
NEW PPT CLASS-10 MAP POINTING CBSE 2024.pptxInfoDas.site
 
Multiple intelligence
Multiple intelligenceMultiple intelligence
Multiple intelligenceRajeev Ranjan
 

What's hot (12)

30 citations sur le thème de Noël
30 citations sur le thème de Noël30 citations sur le thème de Noël
30 citations sur le thème de Noël
 
Telangana culture and diversity
Telangana culture and diversityTelangana culture and diversity
Telangana culture and diversity
 
Ppt what is research for lecture 2 april 2020 anupam
Ppt what is research for lecture 2 april 2020 anupamPpt what is research for lecture 2 april 2020 anupam
Ppt what is research for lecture 2 april 2020 anupam
 
Freedom fighters
Freedom fightersFreedom fighters
Freedom fighters
 
Shining India Incredible India
Shining India Incredible IndiaShining India Incredible India
Shining India Incredible India
 
Indian freedom fighters
Indian freedom fightersIndian freedom fighters
Indian freedom fighters
 
India's cultural heritage
India's cultural heritageIndia's cultural heritage
India's cultural heritage
 
Presentation- "Incredible India-2012"-by Avinash Konkani
Presentation- "Incredible India-2012"-by Avinash KonkaniPresentation- "Incredible India-2012"-by Avinash Konkani
Presentation- "Incredible India-2012"-by Avinash Konkani
 
sardarvallabh bhai patel
sardarvallabh bhai patelsardarvallabh bhai patel
sardarvallabh bhai patel
 
Habitat of bordowa field study report
Habitat of bordowa field study reportHabitat of bordowa field study report
Habitat of bordowa field study report
 
NEW PPT CLASS-10 MAP POINTING CBSE 2024.pptx
NEW PPT CLASS-10 MAP POINTING CBSE 2024.pptxNEW PPT CLASS-10 MAP POINTING CBSE 2024.pptx
NEW PPT CLASS-10 MAP POINTING CBSE 2024.pptx
 
Multiple intelligence
Multiple intelligenceMultiple intelligence
Multiple intelligence
 

Viewers also liked

Gujarati grammer 4
Gujarati grammer 4Gujarati grammer 4
Gujarati grammer 4brijesh_1112
 
ધોરણ - ૧૦ ગુજરાતી વ્યાકરણ છંદ
ધોરણ - ૧૦ ગુજરાતી વ્યાકરણ છંદ ધોરણ - ૧૦ ગુજરાતી વ્યાકરણ છંદ
ધોરણ - ૧૦ ગુજરાતી વ્યાકરણ છંદ SHETH C.M HIGH SCHOOL GANDHINAGAR
 
ગુજરાતી કવિ અને લેખકો
ગુજરાતી કવિ અને લેખકો  ગુજરાતી કવિ અને લેખકો
ગુજરાતી કવિ અને લેખકો Vivek Ajmera
 
ધોરણ 10 પ્રકરણ 21 ભારત - સામાજિક સમસ્યાઓ અનએ પડકારો
ધોરણ 10 પ્રકરણ 21 ભારત - સામાજિક સમસ્યાઓ અનએ પડકારો ધોરણ 10 પ્રકરણ 21 ભારત - સામાજિક સમસ્યાઓ અનએ પડકારો
ધોરણ 10 પ્રકરણ 21 ભારત - સામાજિક સમસ્યાઓ અનએ પડકારો SHETH C.M HIGH SCHOOL GANDHINAGAR
 
ઝડપી ગુણાકારની રીતો
ઝડપી ગુણાકારની રીતોઝડપી ગુણાકારની રીતો
ઝડપી ગુણાકારની રીતોTr Ajani
 
GPSC GUIDANCE PPT WITH REFERENCE BOOKS
GPSC GUIDANCE PPT WITH REFERENCE BOOKSGPSC GUIDANCE PPT WITH REFERENCE BOOKS
GPSC GUIDANCE PPT WITH REFERENCE BOOKSVivek Trivedi
 

Viewers also liked (6)

Gujarati grammer 4
Gujarati grammer 4Gujarati grammer 4
Gujarati grammer 4
 
ધોરણ - ૧૦ ગુજરાતી વ્યાકરણ છંદ
ધોરણ - ૧૦ ગુજરાતી વ્યાકરણ છંદ ધોરણ - ૧૦ ગુજરાતી વ્યાકરણ છંદ
ધોરણ - ૧૦ ગુજરાતી વ્યાકરણ છંદ
 
ગુજરાતી કવિ અને લેખકો
ગુજરાતી કવિ અને લેખકો  ગુજરાતી કવિ અને લેખકો
ગુજરાતી કવિ અને લેખકો
 
ધોરણ 10 પ્રકરણ 21 ભારત - સામાજિક સમસ્યાઓ અનએ પડકારો
ધોરણ 10 પ્રકરણ 21 ભારત - સામાજિક સમસ્યાઓ અનએ પડકારો ધોરણ 10 પ્રકરણ 21 ભારત - સામાજિક સમસ્યાઓ અનએ પડકારો
ધોરણ 10 પ્રકરણ 21 ભારત - સામાજિક સમસ્યાઓ અનએ પડકારો
 
ઝડપી ગુણાકારની રીતો
ઝડપી ગુણાકારની રીતોઝડપી ગુણાકારની રીતો
ઝડપી ગુણાકારની રીતો
 
GPSC GUIDANCE PPT WITH REFERENCE BOOKS
GPSC GUIDANCE PPT WITH REFERENCE BOOKSGPSC GUIDANCE PPT WITH REFERENCE BOOKS
GPSC GUIDANCE PPT WITH REFERENCE BOOKS
 

ધોરણ -1૦ પ્રકરણ - 22 ભારત - સામાજિક પરિવર્તન

  • 2. • સામાિિક પિિવતત ન એ સાવત ત ીક અને િિિલ પિિયા છે . • પિિવતત ન ની પિિયા કે િ લાક દે શ ોમાં ઝડપી હોય છે . તો કે િ લાક દે શ ોમાં ઘીમી હોય છે . • પિિવતત ન ની સમાિ પિ વયાપક અને લાંબ ા ગાળાની અસિો થતી હોય છે . • સામાિિક પિિવતત ન – • સમાિના માળખામાં અને સામાિિક સંસ થાઓમાં આવતા બદલાવને સામાિિક પિિવતત ન તિીકે ઓળખવામાં આવે છે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 3. • સાં સ કૃ િ તક પિિવતત ન • સમાિની સાં સ કૃ િ તક બાબતમાં થતા પિિવતત ન ને સાં સ કૃ િ તક પિિવતત ન કહે છે . • ભૌિતક પિિવતત ન • સમિમાં ભૌિતક િીતે થતા પિિવતત ન ને ભૌિતક પિિવતત ન કહે છે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 4. • ભાિતીય સમાિમાં કઇકઇ બાબતોમાં પિિવતત ન આવયું છે ? • િશકણમાં વધાિો, લોકોમાં જગિૃ ત, વયિિતગત સંપત ક અને સામાિિક કાયદાઓ વગે િે બાબાતોમાં પિિવતત આવયું છે . • સામાિિક પિિવતત ન કયા પિિબળોના કાિણે શકય બને છે . • શહે િ ીકિણ, સાંસ કૃ િ તક , િાિકીય, વૈ ચ ાિિક અને પચાિ- પસાિનાં સાધનો વગે િેન ા કિણે શક બને છે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 5. • કાયદાની સામાનય જણકાિી અને તે ન ી િરિિયાત શામાિે ? • આપણા દે શ માં સાકિતાના નીચા દિના કાિણે સામાનય નાગિિકને કાયદાની જણકાિી ઓછી હોય છે . • જણકાિીના અભાવે કાયદાનો ભંગ થાયતો સજ કે દં ડ માફ થઇ શકતો નથી • એિલે નાગિિકે તે ને સપશત ત ા કાયદાની સામાનય જણકાિી હોયતો કાયદાનો ભંગ ન થાય તે િીતે વતી શકે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 6. • બંધ ાિણ અને કાયદાની સામાનય જણકાિીથી આપણે આપણા અિધકાિો સાિી િીતે ભોગવી શકીએ છી. • તથા સમાિ અને િાષટ પતયે ન ી આપણી ફિિો સાિી િીતે અદા કિી શકીએ. • કાયદાની જણકાિી હોય તો આપણે શોષણ અને અનયાય સામે િકણ પાપત કિી શકીએ. www.socialcm.wordpress.com/
  • 7. • નાગિિક અિધકાિો • નાગિીકોના વયિિતતતવના સવત ત ોમુખ ી િવકાસ માિે મળવી િોઇતી અમુક ચોકસ અનુકૂ ળ તાઓને મળ ભત ૂ ૂ અિધકાિો કહે છે . • સંય ુિ ત િાષટસંધે માનવહકોનુ ં વૈ િ િક ઘોષણા પત જહે િ કુ છે . • ભાિતનાં બંધ ાિણમાં માનવહકોના ઘોષણા પતનો સમાવે શ કયો છે . • તે મ ાંથ ી કે િ લીક બાબતો િાિનીિતના માગત દ શત ક www.socialcm.wordpress.com/
  • 8. ૂ • મળ ભત અિધકાિો • ભાિતના બંઘ ાિણના તીજ ભાગમાં કોઇ પણ ૂ ૂ ભે દ ભાવ વગિ દિે ક નાગિિકને છ (6) મળ ભત અિધકાિો આપવામાં આવયા છે . • સમાનતાનો અિધકાિ • સવતંત તાનો અિધકાિ • શોષણ િવિોિધ અિધકાિ • ધાિમિ ક સવતંત તાનો અિધકાિ • સાં સ કૃ િ તક અિધકાિ • બંધ ાિણીય ઇલાિનો અિધકાિ www.socialcm.wordpress.com/
  • 9. • સામાનય િીતે ભાિતના દિે ક નાગિિક આ અિધકાિો ભોગવે શે • િો આ અિધકાિનો ભંગ થાય તો અદાલતમાં િઇ પોતાના અિધકાિનુ ં િકણ કિી શકે છે આ અિધકાિ ને બંધ ાિણીય ઇલાિ નો અિધકાિ કહે છે . • બંધ ાિણીય ઇલાિનો અિધકાિ એ આપણા બંધ ાિણનુ ં િવિશષિ લકણ છે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 10. • બાળકોના અિધકાિો • આપણા સમાિમાં સૌથી અસુિ િકત વગત એ બાળકો છે . • કોઇ પણ િાષટના િવકાસનો આધાિ બાળકોના સવાુ ગી િવકાસ પિ િહે લ ો છે . • બાળિવકાસ અને તે મ નુ ં કલયાણ કોઇ પણ સમાિના સવાુ ગી ૂ િવકાસની પવત શ િત છે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 11. • આપણી પાથિમકતા • બાળકોનો સાિી િીતે ઉછે િ , શાિીિિક, માનિસક અને બોિદક શિિતનો િવકાસ કિવો તથા સવસથ, િવાબદાિ નાગિિ બનાવવા એ છે . • સંય ુક ત િાષટ સંઘે બાળકોના અિધકાિોની ઘોષણા કિી છે . • બાળકોના અિધકાિો • જિત, િં ગ , ભાષા, ધમત કે િાષટીયતાના આધાિે ભે દ ભાવ વગિ જવવાનો અિધકાિ www.socialcm.wordpress.com/
  • 12. • બાળકોના યોગય પાલન પોષણનો આિધકાિ તથા ખાસ કાિણ વગિ બાળકને માતાિપતાથી અલગ કિી શકાય નિહ • િશકણ મે ળ વવાનો અને વયિિતતવનો િવકાસ કિવાનો અિધકાિ • તંદુિ સત અને સવસથ જવન જવવાનો અિધકાિ , િમતગમત અને મનોિં િ નની પવિૃ તમાં ભાગ લઇ આનંદ ીત જવન જવવાનો અિધકાિ. www.socialcm.wordpress.com/
  • 13. • અિભવયિિતનો અિધકાિ તથા મંડ ળો િચવાનો અને તે ન ા સભય બનવાનો અિધકાિ દા.ત. બાળસંસ દ. • શાિીિિક અથવા માનિસક િહં સ ા, યાતના સામે િકણ મે ળ વવાનો અિધકાિ. • પોતાના શાિીિિક,માનિસક,નૈ િ તક અને સામાિિક િવકાસ માિે સામાિિક સુિ કા અને યોગય જવન સતિ પાપત કિવાનો અિધકાિ. www.socialcm.wordpress.com/
  • 14. • આજ સમાિમાં બાળકોની ઉપે ક ા અને બાળમજૂ િ ી જવી ગંભ ીિ સમસયા ઉભી થઇ છે . • આજ બાળકો ઉપે ક ા અને બાળમજૂ િ ીનો ભોગ ન બને તે માિે તે મ નુ ં િકણ કિવાની ખાસ િરિ છે . • આ કામ લોક જગિૃ તની ઝંબે સ દાિ કિી શકાય તેમ છે . • આ સમસયા આપણે સાવત િ તક અને ફિિિયાત િશકાણ દાિા હળવી કિી શકીએ www.socialcm.wordpress.com/
  • 15. • બાળપીડા • બાળકો ઉપિ થતા અતયાચાિની અસિ તે ન ા શિીિ અને મન ઉપિ થાય છે . • બાળકોનુ ં મન અતયતં સંવે દ નશીલ હોય છે . • તે થ ી તે ન ી ઉપે ક ા, શાિીિિક સજ કે ધમકીથી તે ને માનિસક પીડા થાય છે . • કે િ લીક વખત બાળકો શાિીિિક અને જિતય સતામણીનો ભોગ બને શે તે તે ને માનિસકપીડા આપે છે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 16. • આવી જિતય સતામણીની ઘિનામાં બાળક કહે ત ા ખચકાિ અનુભ વે છે . તે થ ી તે ને િવિાસમાં લઇ િરિી કાનન ી ૂ પગલા ભિવા િોઇએ. • આવી ઘિનાઓમાં માતાિપતા, િશકકો અને વડીલોએ તાતકાિલક ધયાન આપવું િોઇએ • બાળકનો સવાુ ગી િવકાસ થાય તે મ ાિે ઘિમાં વાતાવિણ સવસથ અને તનાવ મુિ ત હોવું િોઇએ • કું ટું બ માં બાળકોને www.socialcm.wordpress.com/ સને હ , હુ ં ફ , સલામતી સવીકૃ િ ત પાપત થવી
  • 17. • બાળમજુિ ી અને ઉપે િ કત બાળકો • 14 વષત થ ી ઓછી ઉમિના શિમકોને બાળશિમક કે બાળમજુિ કહે છે . • િવિમાં સૌથી વઘુ બાળમજુિ ભાિતમાં છે . • ભાિતમાં બાળમજુિ ની સંખ યા એક કિોડ જિલી છે . • ભાિતની કુલ વસતીના 1.5% જિલી થાય છે . • તે મ ાં સી બાળમજુિ ની સંખ યા 45% છે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 18. • ભાિતમાં મોિાભાગના બાળમજુિ ો ખે ત ીવાડી અથવા તે ન ી સાથે સંક ળાયે લ ી પવિૃ તઓ પશુ પ ાલન, મતસય ઉધોગ, િગ લં સાથે સંક ળાયે લ ી પવિૃ તઓમાં િોકાયે લ છે . • બાળકએ શમનુ ં સસતું સાધન છે . • બાળકને માલીક દાિા ડિાવી, ધમકાવી, લાલચ આપી કામ કિાવી શકાય છે . • બાળકના કામના કલાક નકી હોતા નથી, ઓછા વે ત ને કામ www.socialcm.wordpress.com/ કિાવી શકાય છે .
  • 19. • બાળમજુિ ીનુ ં મુખ ય કાિણ ગિીબી છે . • બાળક પોતાનુ ં પે િ ભિવા કે પોતાના પિિવાિને મદરપ થવા મજુિ ી કિે છે . • કે િ લીક વખત કું ટું બ દે વ ામાં ડુબ ી જય છે તયાિે બાળકને મજુિ ી કિવા દબાણ કે ફિિ પાડવામાં આવે છે . • બાળમજુિ ી ભાિતીય સમાિનુ ં કલંક છે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 20. • બંધ ાિણમાં બાળકના િકણ અને િવકાસ માિે ન ી િોગવાઇઓ • 14 વષત થ ી ઓછી ઉમિના બાળકને કાિખાના કે િોખમ ભિે લ ા સથળે કામે િાખી શકે નિહ . • બાળકનુ ં શોષણ ન થાય તે મ િ નૈ િ તક સુિ કા અને ભૌિતક સુિ વધાઓથી વંચ ીત કિી શકાય નિહ. • બંધ ાિણમાં 14 વષત ન ી ઉમિના દિે ક બાળકને મફત અને ૂ ૂ ફિજયાત િશકણનો મળ ભત અિધકાિ આપવામાં આવયો છે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 21. • બાળક િશકણથી વંચ ીત િહીજય તો કે િ લીક વખત ચોિી, લુિ ,નશીલા પદાથત ન ી હે િ ાફે િ ી જવી અિનષિ પવિૃ ત કિવા લાગે છે . ૃ • વદ ો અને િન:સહાયનુ ં િકણ ૃ • વદ ો અને િન:સહાય વયિિતની સમસયાનો પશન િવિવયાપી છે . • આ પશન વયિિતગત છે .પણ આવા લોકો સમગ સમાિ માિે www.socialcm.wordpress.com/ િચં ત ાનો િવષય છે .
  • 22. • ઇ.સ.1999 વષત ને આતિ િાષટીય વદ વષત તિીકે ૃ ઘોિષત કિવામાં આવયું છે . ૃ • ભાિત સિકાિે ઇ .સ.1999માં વદ ો માિે િાષટીય નીિત નકી કિી છે . ૃ • વદ ોની સમસયાઓ • વયિિતની ઉમિ વધતા શાિીિિક અને માનિસક શિિત ઓછી થતી જય છે . તે થ ી કું ટું બ પતયે ન ુ ં યોગદાન ઓછં થત ું જય www.socialcm.wordpress.com/ છે .તે થ ી તે ન ી પિતષઠા ઓછી થતી જય છે .
  • 23. • વધતા િતા વયિિતવાદ અને ભૌિતકવાદને કાિણે વદ ૃ વયિિતના માન-સનમાન ઓછા થતા જય છે . • કું ટું બ ો િવભિત થતા વદ ોની સમસયામાં વધાિોથયો ૃ છે . • તે મ ને ઘિડા ઘિમાં િહે વ ાની ફિિ પડે છે . ૃ • જયાિે વદ ોને સને હ , હુ ં ફ ની િરિ હોય છે .તયાિે તે ઉપે ક ા અને િન:સહાયની િસથિત અનુભ વે છે . ૃ • એકલા િહે ત ા વદ ોની સલામતીની સમસયા આજ વધતી જય છે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 24. ૃ • વદ ોની સલામતી અને િકણ માિે ખાસ પગલા લે વ ા િોઇએ. ૃ • પિં પ િાગત વયવસાયમાંથ ી િનવત થતા લોકો માિે પે શ ન યોિના હોવી િોઇએ ૃ • એકલા િહે ત ા વદ વયિિતએ નજકના પોલીસ સિે શ ને નોધણી કિાવવી િોઇએ. • વદ ોએ પણ અિસ પિસ મળતા િહે વ ું િોઇએ અને ૃ મુશ કે લ ીમાં સહાયભત થવું િોઇએ ૂ www.socialcm.wordpress.com/
  • 25. • િવકલાં ગ • જ વયિિત શાિીિિક અથવા માનિસક કિતઓથી પીડાતી હોય તે મ ને સામાનય િીતે િવકલાં ગ કહે વ ાય છે . • િવકલાં ગ ના બે પકાિ છે . • (1) શાિીિિક – • બહે િ ા મક બિધિ,ને ત િહન કે હાડકાંન ી િવકૃ િ ત ૂ ધિાવનાિ શાિીિિક િવકલાંગ કહે વ ાય. www.socialcm.wordpress.com/
  • 26. • (2) માનિસક - • મંદ બુિ દ,માનિસક બીમાિી કે મગિના લકવાગસત લોકોને માનિસક િવકલાંગ કહે વ ાય. • આવી િવકલાં ગ તાના કાિણે કે િ લીક વખત તે ઓ સામાિિક ૃ ુ ઉપે ક ા, ધણ ા અને તચ છાતાની લાગણી અનુભ વે છે . • તે થ ી તે મ ના પતયે ન ો આપણો વયવહાિ હુ ં ફ ાળો અને માનવીય હોવો િોઇએ. • િવકલાં ગ તા એક િવિ વયાપી સમસયા છે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 27. • િવિમાં 50 કિોડ જિલા િવકલાંગ લોકો છે . • ભાિતમાં સવા કિોડ જિલા િવકલાંગ ો છે . • ભાિતની કુલ વસતીનાઅ 1.8% જિલા િવકલાં ગ લોકો છે . • સંય ુિ ત િાષટસંઘે ઇ.સ.1981 ના વષત ને આતિ િાષટીય િવકલાંગ વષત તિીકે ઘોિષત કુ છે . • ઇ.સ.1983 થી ઇ.સ.1992 ના દસકાને િવકલાંગ દસકા તિીકે ઘોિષત કો છે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 28. • ભાિતમાં િવકલાં ગ ના િહતોના િકણ માિે ન ા કાયદા • ઇ.સ.1992નો િવકલાંગ પુન વાત સ માિે ન ો કાયદો • ઇ.સ.1995 નો િવકલાંગ ને સમાન તકો, અિધકાિો અને તે મ ની સહભાિગતા સંબ ંધે ન ો કાયદો • ઇ.સ. 1999 નો િવકલાંગ તાથી પીડાતી વયિિતઓ ના કલયાણ માિે િાષટીય પંચ માિે ન ો કાયદો www.socialcm.wordpress.com/
  • 29. • ભાિતમાં આ કાયદાના આધાિે નીચે ન ા પગલા ભિવામાં આવયા છે . • સિકાિી નોકિીઓમાં 3% અનામત બે ઠ કોની િોગવાઇ • જહે િ અને ખાનગી સંસ થાઓમાં 5% નોકિી િાખવામાં આવે તે માિે પોતસાહન • 18 વષત ન ી વય સુધ ી તમામ િવકલાં ગ ને િન:શુ લ ક િશકણ • મકાન, વે પ ાિ, ફે ક િિી જવી સંસ થાઓ માિે િાહત દિે ૂ િમીનનો પિ ી પાડવામાં આવે છે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 30. • િવકલાં ગ ો માિે ખાસ િોિગાિ કાયાત લયો , વીમાની પૉલીસીઓ અને બે ક ાિી ભથથાંન ી વયવસથા કિવી. • િવકલાં ગ ોના કલયાણ માિે એક મુખ ય કિમશનની િનયુિ િત કિવી અને તે મ નાં િહતો અને હકોના િકણની િવાબદાિી ઉઠાવવી. • અસામાિિક પવિૃ તઓ • સમાિ અને કાયદા દાિા પિતબંિ ધત વયિિત કે ૂ સમહ ની www.socialcm.wordpress.com/ વત ત ણ કને અસામાિિક પવિૃ ત કહે શે . ુ
  • 31. • અસામાિિક પવિૃ તઓ • ભષટાચાિ, દાણચોિી ,સંગ ાહાખોિી, કાળાબજિ, કાળં નાં ણ ુ ં , નશીલા પદાથો, દવાઓ અને શસોની ગે િ કાયદે હે િ ફે િ જવી ૃ અસામાિિક પવત ી છે . • ભષટાચાિ • સાવત િ િનક હોદાનો વયિિતગત લાભ લે વ ા માિે ઉપયોગ એિલે ભષટાચાિ િવિ વયાપી અસામાિિક પવિૃ ત છે . • ભષટાચાિ એ એક www.socialcm.wordpress.com/
  • 32. • પદ અને સતાના દુિ ઉપયોગમાં થ ી ભષટાચાિ ઉદભવે છે . • ભષટાચાિમાં ભે િ સોગાદ, છે ત િિપં ડ ી , પકપાતી વલણનો સમાવે શ થાય છે . • આજ ભષટાચાિ સમાિના દિે ક કે તે કોઇ ને કોઇ સવરપે િોવા િોવા મળે છે . • ભષટાચાિથી કાળં નાંણ ું સજ ત ય છે .જ િાષટના િવકાસને અવિોધે છે . • લોકશાહીના પાયા િનબત ળ બનાવે છે . તથા સામાિિક અને www.socialcm.wordpress.com/
  • 33. • કાયદા અને સતાની સવોચચતા અને િવિસનીયતા ઓછી કિે છે . • ભષટાચાિીને િાષટદોિહ ગણવો િોઇએ • ટાનસપિનસી ઇનટને શ નલ િવિભિમાં સાવત િ નીક સતિે ભષટાચાિની તપાસ કિીને કા દે શ માં કે િ લો ભષટાચાિ છે . તે ન ો અહે વ ાલ બહાિ પાડે છે . • ઇ.સ.2000 માં િવિના 90 દે શ ોમાં ભાિતનુ ં સથાન 69 મું હતું www.socialcm.wordpress.com/
  • 34. • એિશયામાં સૌથી ઓછો ભષટાચાિ િસં ગ ાપુિ માં છે . • પછી હોગકોગ અને જપાન આવે છે . • િવિમાં નિહવત ભષટાચાિ ધિાવતા પાં ચ દે શ ો િફનલે ન ડ, ડે ન માકત , નયુિ ઝલે ન ડ, િસવડન અને કે ને ડ ા છે . • સિકાિના ભષટાચાિ િોકવાના ઉપાયો • ઇ.સ.1988 નો ભષટાચાિ િવિોિધ િનયમન • આ િનયમ પમાણે સાવત િ િનક જવન શુ દ કિવા માિે સતા,પદનો દુિ ઉપયોગ અને આવક કિતાં વધુ સંપ િત િાખવી એ િશકાપાત ગુન ો છે . www.socialcm.wordpress.com/
  • 35. • ઇ.સ.1964 માં કે ન દીય લાંચ રુ શ વત બયુિ ોની સથાપના • કે ન દીય લાંચ રુ શ વત બયુિ ો સિકાિી કમત ચ ાિીઓ િવરુ ધ ભષટાચાિના કે સ ોની તપાસ કિે છે . અને ગુને ગ ાિ સાિબત થાય તો સજ કિે છે . • દિે ક િાજયે નાગિિક માગત દ િશિ ક ા બહાિ પાડી છે . • નાગિિક માગત દ િશિ ક ાનોઉદે શ – નાગિિકોએ શું કિવું અને શું ન કિવું તે ન ુ ં માગત દ શત ન પુરુ પાડે છે .તથા લોકોમાં જગિૃ ત લાવવાનુ ં કામ કિે છે . www.socialcm.wordpress.com/