در این فرصت نگاهی خواهیم داشت بر ساختمان مو نحوه رشد و ریزش آن و سپس سخنی کوتاه در باره شامپو خواهیم داشت

2. ‫اس‬ ‫نهایت‬ ‫بی‬ ‫مراقبت‬ ‫یک‬ ‫این‬‫ت‬
‫شامپو‬ ‫و‬ ‫سر‬ ‫ی‬ ‫مو‬
‫گذرا‬ ‫نگاهی‬ ‫در‬
‫بقایی‬ ‫محمد‬ ‫دکتر‬
‫آذر‬93

3. ‫د‬ ‫اساسی‬ ‫نقشی‬ ‫تنها‬ ‫نه‬ ‫مو‬‫ر‬
‫مردان‬ ‫و‬ ‫زنان‬ ‫ظاهری‬ ‫شکل‬
‫انت‬ ‫به‬ ‫بلکه‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫ایفا‬‫قال‬
‫شناسایی‬ ‫و‬ ‫حسی‬ ‫اطالعات‬
‫کن‬ ‫می‬ ‫کمک‬ ‫نیز‬ ‫جنسیت‬‫د‬.

4. ‫دارد‬ ‫ازهم‬ ‫مجزا‬ ‫ساختار‬ ‫دو‬ ‫مو‬:
1-‫فولیکول‬‫ج‬ ‫پوست‬ ‫زیر‬ ‫در‬ ‫که‬‫ای‬
‫دارد‬
2-‫تار‬(‫شافت‬)‫قاب‬ ‫قسمت‬ ‫همان‬ ‫که‬‫ل‬
‫است‬ ‫سر‬ ‫پوست‬ ‫روی‬ ‫بر‬ ‫مو‬ ‫رویت‬.

5. ‫وو‬‫و‬‫مانن‬ ‫تونوول‬ ‫بخوو‬ ‫مووو‬ ‫فولیکووول‬‫د‬
‫درم‬ ‫ووایین‬‫و‬‫پ‬ ‫ووا‬‫و‬‫ت‬ ‫ووه‬‫و‬‫ک‬ ‫ووت‬‫و‬‫اس‬ ‫وودرم‬‫و‬‫اپی‬
‫یابووود‬ ‫وووی‬‫و‬‫م‬ ‫امتوووداد‬.‫ووواختار‬‫و‬‫س‬ ‫ووون‬‫و‬‫ای‬
‫عملکردها‬ ‫با‬ ‫الیه‬ ‫چندین‬ ‫حاوی‬‫ی‬
‫ووووووووووت‬‫و‬‫اس‬ ‫ووووووووووه‬‫و‬‫جداگان‬.‫ووووووووووه‬‫و‬‫درپای‬
‫کوووووووووچکی‬ ‫فولیکول،برآموووووووودگی‬
‫وووای‬‫و‬‫ه‬ ‫ره‬ ‫وووا‬‫و‬‫ی‬ ‫وووویره‬‫و‬‫م‬ ‫ووواوی‬‫و‬‫ح‬
‫سولول‬ ‫کوه‬ ‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫ریز‬ ‫خونی‬
‫کنند‬ ‫می‬ ‫تغذیه‬ ‫را‬ ‫ها‬.

6. ‫بخ‬‫زنده‬‫مو‬،‫قسمت‬‫انتهایی‬‫اطراف‬
‫برآمدگی‬‫است‬‫که‬‫پیاز‬‫نامیده‬‫می‬‫ش‬‫ود‬.
‫سلول‬‫های‬‫پیاز‬‫هر‬23‫تا‬72‫ساعت‬
‫تقسیم‬‫می‬‫شوند‬‫که‬‫این‬‫تقسیم‬‫ب‬‫ه‬‫طور‬
‫قابل‬‫توجهی‬‫سریع‬‫تر‬‫از‬‫هر‬‫سلول‬
‫دیگری‬‫در‬‫بدن‬‫صورت‬‫می‬‫گیرد‬.

7. ‫عضله‬‫ای‬‫به‬‫نام‬‫عضله‬‫راست‬
‫کننده‬‫مو‬(erector pili)‫زیر‬‫غده‬
‫به‬‫یک‬‫الیه‬‫فیبری‬‫اطراف‬‫غال‬‫ف‬
‫خارجی‬‫چسبیده‬‫است‬.‫انقباض‬‫ا‬‫ین‬
‫عضله‬‫باعث‬‫ایستادگی‬‫مو‬‫میش‬‫ود‬
‫که‬‫این‬‫امر‬‫نیز‬‫ترشح‬‫چربی‬‫از‬
‫غده‬‫سباسه‬‫را‬‫به‬‫دنبال‬‫دارد‬.

8. ‫غده‬،‫سباسه‬‫غده‬‫ای‬‫حیاتی‬
‫است‬‫زیرا‬‫سبوم‬(‫چربی‬)‫ر‬‫ا‬
‫ترشح‬‫می‬‫کند‬‫که‬‫به‬‫مو‬‫و‬
‫پوست‬‫حالت‬‫می‬‫دهد‬.‫بدن‬
‫ما‬‫پس‬‫از‬‫بلوغ‬‫چربی‬
‫بیشتری‬‫را‬‫تولید‬‫می‬‫ک‬‫ند‬‫اما‬
‫با‬‫باالرفتن‬‫سن‬‫تولید‬‫چ‬‫ربی‬
‫کمتر‬‫می‬‫شود‬.‫با‬‫افزای‬
‫سن‬،‫تولید‬‫چربی‬‫در‬‫خان‬‫مها‬
‫نسبت‬‫به‬‫مردان‬‫کمتراست‬.

9. ‫تار‬(‫شافت‬)‫مو‬‫متشکل‬‫از‬‫پروتئین‬‫سختی‬‫به‬‫نام‬‫ک‬‫راتین‬‫و‬
‫دارای‬‫سه‬‫الیه‬‫است‬.‫این‬‫پروتئین‬‫در‬‫واقع‬‫بخشی‬‫مرد‬‫ه‬
‫است‬‫بنابر‬‫این‬‫مویی‬‫که‬‫قابل‬‫رویت‬‫است‬‫ساختاری‬‫ز‬‫نده‬
‫نیست‬.

10. ‫تار‬‫مو‬‫از‬‫سه‬‫قسمت‬‫کوتیکو‬‫ل‬
(‫بشره‬)،‫کورتکس‬(‫قشر‬)‫و‬‫مغ‬‫ز‬
(‫مدوال‬)‫تشکیل‬‫میشود‬.‫کوتی‬‫کول‬
‫الیه‬‫خارجی‬‫ساقه‬‫مو‬‫را‬‫تشکیل‬
‫می‬‫دهد‬‫و‬‫از‬‫سلول‬‫های‬‫شفافی‬
‫تشکیل‬‫می‬‫شود‬‫که‬‫مانند‬‫فلس‬
‫ماهی‬‫یکدیگر‬‫را‬‫می‬‫پوشانند‬.

11. ‫خارجی‬‫ترین‬‫بخ‬‫ساقه‬‫مو‬‫را‬‫کوتیکول‬‫می‬‫نامند‬.‫وضعیت‬‫کلی‬‫مو‬‫تا‬‫ح‬‫د‬‫زیاد‬
‫به‬‫وسیله‬‫وضعیت‬‫کوتیکول‬‫مشخص‬‫می‬‫شود‬.‫این‬،‫الیه‬‫کشسانی‬(‫قابل‬‫یت‬‫ارتجاع‬)
‫و‬‫انعطاف‬‫پذیری‬‫مو‬‫را‬‫موجب‬‫می‬‫شود‬.‫این‬‫الیه‬‫مهمترین‬‫و‬‫موثرترین‬‫بخ‬
‫ساقه‬‫مو‬‫را‬‫تشکیل‬‫می‬‫دهد‬.‫حدود‬10‫درصد‬‫از‬‫وزن‬‫مو‬‫را‬‫کوتیکول‬‫تشکیل‬
‫میدهد‬.‫این‬‫الیه‬‫مهم‬‫ترین‬‫الیه‬‫حفاظتی‬‫مو‬‫در‬‫برابر‬‫تنشهای‬‫مکانیکی‬‫اس‬‫ت‬‫و‬
‫مقاوم‬‫ترین‬‫ناحیه‬‫نسبت‬‫به‬‫ترکیبات‬‫مختلف‬‫شیمیایی‬‫است‬.‫کوچکت‬‫رین‬‫آسیب‬‫یا‬
‫ضایعه‬‫کوتیکول‬‫سبب‬‫خشن‬،‫شدن‬‫زبری‬‫و‬‫خشکی‬‫مو‬‫میگردد‬‫که‬‫می‬‫تو‬‫اند‬
‫آسیب‬‫های‬‫بیشتری‬‫رابه‬‫دنبال‬‫داشته‬‫باشد‬.

12. ‫کورتکس‬(‫قشر‬)،‫مو‬‫الیه‬‫میانی‬‫است‬‫و‬‫ا‬‫ز‬
‫رشته‬‫های‬‫طناب‬‫مانند‬‫پروتئینی‬‫ساخت‬‫ه‬‫شده‬
‫که‬‫کوتیکول‬‫از‬‫آن‬‫محافظت‬‫به‬‫عمل‬‫می‬
‫آورد‬.‫چنانچه‬‫کوتیکول‬‫مو‬‫آسیب‬‫ببین‬‫د‬
‫کورتکس‬‫بدون‬‫محافظ‬‫باقی‬‫می‬‫ماند‬‫و‬
‫رطوبت‬‫خود‬‫را‬‫از‬‫دست‬‫میدهد‬،‫وعوارضی‬
‫مانند‬‫مو‬‫خوره‬‫ایجاد‬‫می‬‫شوند‬.
‫ضخامت‬‫مو‬‫بیشتر‬‫مربوط‬‫به‬‫کورتکس‬‫است‬
‫رنگدانه‬‫های‬‫مو‬‫در‬‫این‬‫الیه‬‫قرار‬‫دارند‬.
‫در‬‫صورتی‬‫که‬‫رنگدانه‬‫مالنین‬‫در‬‫کورت‬‫کس‬
‫مو‬‫زیاد‬‫باشد‬‫موها‬‫به‬‫رنگ‬‫تیره‬‫تر‬‫متمای‬‫ل‬
‫می‬‫شوند‬‫و‬‫در‬‫صورتی‬‫که‬‫کم‬‫باشند‬‫به‬
‫رنگ‬‫روشن‬‫تر‬‫متمایل‬‫می‬‫گردد‬

13. ‫مغز‬‫مو‬‫یا‬‫مدوال‬‫ساختمان‬‫محافظ‬‫تار‬‫مو‬‫است‬.‫نکته‬‫جالب‬
‫توجه‬‫آنکه‬‫ممکن‬‫است‬‫این‬‫الیه‬‫موجود‬‫نباشد‬‫یا‬‫از‬‫بین‬‫ب‬،‫رود‬
‫بدون‬‫اینکه‬‫تار‬‫مو‬‫ضعیف‬‫شود‬.‫مدوال‬‫فقط‬‫در‬‫برخی‬‫مو‬‫های‬
‫ضخیم‬‫وجود‬‫دارد‬‫و‬‫در‬‫موهای‬‫کرکی‬‫وجود‬‫ندارد‬.

14. ‫رشد‬ ‫چرخه‬‫مو‬:
‫حدود‬ ‫سر‬ ‫موی‬30.‫تا‬40.‫حدود‬ ‫یا‬ ‫روز‬ ‫در‬ ‫متر‬ ‫میلی‬15.24‫سانتی‬
‫یا‬ ‫متر‬(6‫اینچ‬)‫کند‬ ‫می‬ ‫رشد‬ ‫سال‬ ‫در‬.‫بر‬ ‫انسان‬ ‫موی‬ ‫ریز‬ ‫و‬ ‫رشد‬
، ‫دیگر‬ ‫پستانداران‬ ‫خالف‬‫فصلی‬‫نیست‬ ‫ای‬ ‫دوره‬ ‫یا‬.‫موها‬ ‫تعداد‬‫در‬‫هر‬
‫در‬ ‫خاصی‬ ‫زمان‬‫یکی‬‫و‬ ‫کاتاژن‬ ، ‫آناژن‬ ، ‫ریز‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫مرحله‬ ‫سه‬ ‫از‬
‫تلوژن‬‫نسبت‬ ‫و‬ ‫داشته‬ ‫قرار‬‫یکسان‬‫ندارند‬ ‫نیز‬

15. ‫آناژن‬‫است‬ ‫مو‬ ‫فعال‬ ‫مرحله‬ ،.‫مو‬ ‫ریشه‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫سلول‬
‫هستند‬ ‫تقسیم‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫سرعت‬ ‫به‬.‫تشک‬ ‫جدید‬ ‫موی‬‫یل‬
‫می‬‫قدیمی‬ ‫موی‬ ‫و‬ ‫شود‬(‫متوقف‬ ‫آن‬ ‫رشد‬ ‫که‬ ‫مویی‬
‫نیست‬ ‫آناژن‬ ‫فاز‬ ‫در‬ ‫دیگر‬ ‫یا‬ ‫شده‬)‫باالی‬ ‫به‬ ‫را‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫خارج‬ ‫سرانجام‬ ‫و‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫هدایت‬ ‫فولیکول‬.
‫هر‬ ‫مو‬ ، ‫فاز‬ ‫این‬ ‫طول‬ ‫در‬28‫سانتی‬ ‫یک‬ ‫حدود‬ ‫روز‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫رشد‬ ‫متر‬.‫رش‬ ‫فعال‬ ‫مرحله‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫سر‬ ‫موی‬‫د‬
‫مدت‬ ‫به‬2‫تا‬6‫ماند‬ ‫می‬ ‫باقی‬ ‫سال‬.

16. ‫بعضی‬‫از‬‫افراد‬‫در‬‫رشد‬‫مو‬‫با‬‫طولی‬‫خاص‬‫دچار‬‫مشکل‬‫می‬‫شوند‬‫زیرا‬‫مرحله‬‫فعال‬
(‫آناژن‬)‫کوتاهی‬‫از‬‫رشد‬‫دارند‬.‫از‬‫طرفی‬‫دیگر‬،‫افراد‬‫دارای‬‫موی‬‫بسیار‬‫بلند‬‫از‬
‫مرحله‬(‫آناژن‬)‫فعال‬‫طوالنی‬‫رشد‬‫برخوردارند‬.‫موی‬‫دست‬‫ها‬،‫پاها‬،‫مژه‬‫ها‬‫و‬‫ابروها‬
‫مرحله‬‫رشد‬‫فعال‬(‫آناژن‬)‫بسیار‬‫کوتاهی‬‫حدود‬30‫تا‬45‫روز‬‫دارند‬‫که‬‫دلیل‬‫بر‬‫بسیار‬
‫کوتاه‬‫بودن‬‫آن‬‫ها‬‫نسبت‬‫به‬‫موی‬‫سر‬‫است‬.

17. ‫فاز‬‫کاتاژن‬،‫مرحله‬‫موقتی‬‫است‬‫و‬
‫حدود‬3%‫کل‬‫موها‬‫در‬‫هر‬‫زمانی‬
‫در‬‫این‬‫فاز‬‫قرار‬‫دارند‬.‫این‬‫فاز‬
‫حدود‬‫دو‬‫تا‬‫سه‬‫هفته‬‫طول‬‫می‬
‫کشد‬.‫رشد‬‫مو‬‫در‬‫این‬‫مرحله‬
‫متوقف‬‫و‬‫غالف‬‫خارجی‬‫ریشه‬
‫چروکیده‬‫می‬‫شود‬‫و‬‫به‬‫ریشه‬‫مو‬
‫می‬‫چسبد‬.‫این‬‫همان‬‫چیزی‬‫است‬
‫که‬‫به‬‫موی‬‫چماقی‬‫معروف‬‫است‬.

18. ‫تلوژن‬‫فاز‬‫در‬‫حال‬‫استراحت‬‫بوده‬‫و‬‫ا‬‫ال‬‫معمو‬
‫حدود‬6%‫تا‬8%‫کل‬‫مو‬‫ها‬‫را‬‫در‬‫برمی‬‫گیرد‬.
‫این‬‫فاز‬‫برای‬‫موهای‬‫سر‬‫حدود‬100‫روز‬
‫طول‬‫می‬‫کشد‬‫و‬‫برای‬‫موهای‬‫ابرو‬،‫مژه‬،
‫دست‬‫و‬‫پا‬‫طوالنی‬‫تر‬‫است‬.‫در‬‫طول‬‫این‬‫فاز‬،
‫فولیکول‬‫مو‬‫ا‬‫ال‬‫کام‬‫در‬‫استراحت‬‫به‬‫سر‬‫می‬‫برد‬
‫و‬‫موی‬‫قدیمی‬‫ا‬‫ال‬‫کام‬‫شکل‬‫می‬‫گیرد‬.‫با‬‫بیر‬‫ون‬
‫کشیدن‬‫مو‬‫در‬‫این‬‫فاز‬،‫ماده‬‫سفید‬‫رنگ‬‫سخ‬‫ت‬،
‫محکم‬‫و‬‫خشکی‬‫در‬‫ریشه‬‫ظاهر‬‫می‬‫شود‬.‫حدود‬
25‫تا‬100‫موی‬‫تلوژن‬‫هر‬‫روزه‬‫به‬‫طور‬
‫نرمال‬‫می‬‫ریزند‬

19. ‫واژه‬"‫آلوپسی‬‫یا‬‫آلوپشیا‬"‫اصطالح‬
‫پزشکی‬‫برای‬‫ریز‬‫موی‬‫سر‬‫است‬.
‫آلوپسی‬‫به‬‫بیماری‬‫خاص‬‫ریز‬‫مو‬
‫اشاره‬‫نمی‬‫کند‬‫و‬‫هر‬‫شکلی‬‫از‬‫ریز‬
‫مو‬،‫آلوپسی‬‫محسوب‬‫می‬‫شود‬.‫آلوپس‬‫ی‬
‫یا‬‫آلوپشیا‬‫واژه‬‫التین‬‫است‬‫اما‬‫به‬‫وا‬‫ژه‬
‫یونانی‬"‫آلوپکی‬"‫نیز‬‫نزدیک‬‫است‬‫ک‬‫ه‬
‫خود‬‫از‬‫آلوپک‬‫به‬‫معنای‬"‫روباه‬"‫نشأت‬
‫می‬‫گیرد‬.‫طبق‬‫ترجمه‬‫تحت‬‫الفظی‬،
‫واژه‬"‫آلوپسی‬‫یا‬‫آلوپشیا‬"(‫آلوپکی‬)
‫اصطالحی‬‫برای‬‫بیماری‬‫جرب‬(‫کچلی‬)
‫در‬‫حیوان‬‫روباه‬‫است‬.

20. ‫ایج‬ ‫محیطی‬ ‫تا‬ ‫گرفته‬ ‫ژنتیکی‬ ‫از‬ ‫زیادی‬ ‫فاکتورهای‬ ‫وسیله‬ ‫به‬ ‫آلوپسی‬‫شود‬ ‫می‬ ‫اد‬.
‫آلوپسی‬ ‫که‬ ‫حالی‬ ‫در‬‫آندروژنتیک‬androgenetic alopecia‫طاسی‬‫الگوی‬ ‫با‬
‫اختصار‬ ‫به‬ ، ‫زنانه‬ ‫یا‬ ‫مردانه‬AGA‫رایج‬‫بسیاری‬ ، ‫است‬ ‫مو‬ ‫ریز‬ ‫شکل‬ ‫ترین‬
‫شوند‬ ‫می‬ ‫دیده‬ ‫افراد‬ ‫در‬ ‫نیز‬ ‫آلوپسی‬ ‫دیگر‬ ‫اشکال‬ ‫از‬.‫اولی‬ ‫موعالمت‬ ‫ریز‬‫چند‬ ‫ه‬
‫رود‬ ‫می‬ ‫شمار‬ ‫به‬ ‫بیماری‬ ‫صد‬.

21. ‫آلوپسی‬‫آندورژنی‬‫یا‬‫طاسی‬‫با‬‫الگوی‬
‫مردانه‬MPB‫مسئول‬‫بیشتر‬‫ریز‬
‫موها‬‫در‬‫مردان‬‫است‬.‫در‬‫حالی‬‫که‬
‫افراد‬‫به‬‫دالیل‬‫احتمالی‬‫بسیار‬‫زیاد‬‫ی‬،
‫از‬‫جمله‬‫بیماری‬‫های‬‫جدی‬،‫واکن‬‫به‬
‫داروهای‬‫و‬‫در‬‫موارد‬‫نادر‬‫رویدادهای‬
‫بی‬‫نهایت‬‫استرس‬‫زا‬،‫دچار‬‫ریز‬‫مو‬
‫می‬‫شوند‬،‫بیشتر‬‫ریز‬‫موها‬‫در‬
‫مردان‬‫جنبه‬‫ارثی‬‫دارد‬.

22. ‫آنچه‬‫که‬‫در‬‫واقع‬‫مبتالیان‬‫به‬‫طاسی‬
‫الگوی‬‫مردانه‬‫به‬‫ارث‬‫می‬‫برند‬،‫فولیک‬‫ول‬
‫های‬‫مو‬‫با‬‫حساسیت‬‫ژنتیکی‬‫نسبت‬‫ب‬‫ه‬
‫دهیدروتستسترون‬DHT‫است‬.‫فولیکول‬
‫های‬‫مو‬‫که‬‫نسبت‬‫به‬‫دهیدروتستسترو‬‫ن‬
DHT‫حساس‬‫هستند‬،‫شروع‬‫به‬‫کوچک‬
‫شدن‬‫می‬‫کنند‬‫و‬‫طول‬‫عمر‬‫هر‬‫فولیکول‬
‫تحت‬‫تأثیر‬‫این‬‫ماده‬‫هورمونی‬‫کوتاه‬
‫می‬‫شود‬.‫سرانجام‬،‫این‬‫فولیکول‬‫های‬
‫تحت‬‫تأثیر‬‫تولید‬‫موی‬‫خود‬‫را‬‫متوقف‬
‫می‬‫سازند‬.

23. ‫مشخصه‬‫طاسی‬‫با‬‫الگوی‬‫مردانه‬
‫ا‬‫ا‬‫عموم‬‫کم‬‫شدن‬‫موها‬‫به‬‫سمت‬‫پشت‬
‫سر‬‫و‬‫نازک‬‫شدن‬‫موهای‬‫جلوی‬‫سر‬
‫است‬.‫به‬‫نظر‬‫می‬‫رسد‬‫مو‬‫های‬‫این‬
‫نواحی‬‫از‬‫جمله‬‫شقیقه‬‫ها‬‫و‬‫وسط‬‫سر‬
‫نسبت‬‫به‬DHT‫حساس‬‫تر‬‫باشند‬.‫این‬
‫الگو‬‫سرانجام‬‫در‬‫باالی‬‫سر‬‫طاسی‬
‫بارزتری‬‫را‬‫به‬‫وجود‬‫می‬‫آورد‬‫و‬‫تنها‬
‫یک‬‫الگوی‬‫حاشیه‬‫ای‬(‫نعل‬‫اسبی‬)‫ر‬‫ا‬
‫از‬‫موهای‬‫باقی‬‫مانده‬‫در‬‫مراحل‬
‫پیشرفته‬‫تر‬MPB‫بر‬‫جای‬‫می‬‫گذارد‬.

24. ‫نگاهی‬‫تر‬ ‫دقیق‬‫به‬DHT:
‫دهیدروتستوسترون‬(DHT)‫است‬ ‫تستوسترون‬ ‫فرعی‬ ‫محصول‬ ‫یا‬ ‫مشتق‬.‫تستوسترون‬‫با‬
‫آنزیم‬ ‫کمک‬5-‫آلفا‬–‫نوع‬ ‫ردوکتاز‬II،‫به‬ ‫دارد‬ ‫قرار‬ ‫مو‬ ‫فولیکول‬ ‫کنار‬ ‫سباسه‬ ‫غدد‬ ‫در‬ ‫که‬
DHT‫شود‬ ‫می‬ ‫تبدیل‬.‫کام‬ ‫مردانه‬ ‫الگوی‬ ‫با‬ ‫طاسی‬ ‫ژنتیکی‬ ‫فرآیند‬ ‫کل‬ ‫که‬ ‫حالی‬ ‫در‬‫شناخته‬ ‫ا‬‫ال‬
‫که‬ ‫دانند‬ ‫می‬ ‫دانشمندان‬ ، ‫است‬ ‫نشده‬DHT‫هنگامی‬ ‫و‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫آتروفی‬ ‫را‬ ‫مو‬ ‫های‬ ‫فولیکول‬
‫فعالیت‬ ‫از‬ ‫که‬DHT‫دهند‬ ‫می‬ ‫ادامه‬ ‫رشد‬ ‫به‬ ‫مو‬ ‫های‬ ‫فولیکول‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫ممانعت‬.‫فولیکول‬
‫به‬ ‫که‬ ‫های‬DHT‫این‬ ‫معرض‬ ‫در‬ ‫طوالنی‬ ‫زمان‬ ‫مدت‬ ‫برای‬ ‫بایست‬ ‫می‬ ‫هستند‬ ‫حساس‬
‫ن‬ ‫دچار‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫مینیاتوره‬ ‫فرآیند‬ ‫آن‬ ‫تأثیر‬ ‫تحت‬ ‫فولیکول‬ ‫تا‬ ‫گیرند‬ ‫قرار‬ ‫هورمون‬‫قص‬‫فعالیت‬
‫گردند‬.

25. ‫شامپو‬ ‫دهنده‬ ‫تشکیل‬ ‫اجزای‬:
•‫عامل‬ ‫یا‬ ‫سورفکتانتها‬‫ک‬ ‫پاک‬‫ننده‬
•‫تقویت‬‫کف‬ ‫کننده‬
•‫حالت‬‫دهنده‬‫سر‬ ‫مو‬ ‫های‬
•‫اکتیو‬ ‫یا‬ ‫موثره‬ ‫مواد‬
•‫گر‬ ‫اصالح‬ ‫مواد‬(‫؛‬ ‫رنگ‬ ‫؛‬ ‫بو‬
‫اسیدیته‬ ‫ویسکوزیته؛‬)
•‫محافظ‬ ‫مواد‬

26. ‫یا‬ ‫سورفکتانتها‬‫عوامل‬‫کننده‬ ‫پاک‬:
‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫سورفکتانت‬ ‫نوع‬ ‫دو‬ ‫شامپو‬ ‫در‬:‫سورفکتانت‬‫ثانویه‬ ‫و‬ ‫اولیه‬
‫ک‬ ‫ایجاد‬ ‫اصلی‬ ‫مسئول‬ ‫و‬ ‫داشته‬ ‫شامپو‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫مقدار‬ ‫بیشترین‬ ‫اولیه‬ ‫سورفکتانت‬‫پاک‬ ‫و‬ ‫ف‬
‫است‬ ‫کنندگی‬
‫اث‬ ‫نمودن‬ ‫کم‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫هستند‬ ‫تایی‬ ‫چند‬ ‫یا‬ ‫دو‬ ‫ای‬ ‫مجموعه‬ ‫ثانویه‬ ‫های‬ ‫سورفکتانت‬‫رات‬
‫رون‬ ‫می‬ ‫بکار‬ ‫کف‬ ‫ماهیت‬ ‫در‬ ‫تغییر‬ ‫یا‬ ‫لطافت‬ ‫ایجاد‬ ‫یا‬ ‫اولیه‬ ‫سورفکتانت‬ ‫خشن‬‫د‬
‫گردند‬ ‫می‬ ‫تلقی‬ ‫ثانویه‬ ‫سورفکتانت‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫کف‬ ‫های‬ ‫کننده‬ ‫تقویت‬

27. ‫حالت‬‫دهنده‬‫های‬‫مو‬‫سر‬:
‫این‬‫دسته‬‫از‬‫مواد‬‫می‬‫توانند‬‫یا‬‫دارای‬‫بار‬
‫مثبت‬‫باشند‬‫یعنی‬‫ماهیتی‬‫کاتیونی‬‫د‬‫اشته‬
‫باشند‬‫و‬‫به‬‫بار‬‫های‬‫منفی‬‫موجود‬‫بر‬‫روی‬
‫تار‬‫مو‬‫که‬‫معموال‬‫در‬‫نقاط‬‫آسیب‬‫دیده‬
‫بیشترند‬‫بچسبند‬‫مثل‬‫پلی‬‫کواترن‬‫یوم‬10,
‫گوار‬...
‫یا‬‫می‬‫توانند‬‫بدون‬‫بار‬‫مثبت‬‫باشند‬‫و‬‫دارای‬
‫خاصیت‬‫پوشنندگی‬‫به‬‫صورت‬‫یک‬‫الی‬‫ه‬
‫فیلم‬‫را‬‫داشته‬‫و‬‫بر‬‫روی‬‫کل‬‫تار‬‫مو‬‫پو‬‫ش‬
‫ایجاد‬‫نمایند‬‫همانند‬‫سیلیکونها‬‫و‬‫دایمت‬‫یکونها‬
‫یا‬‫می‬‫توانند‬‫ترکیبی‬‫از‬‫این‬‫دو‬‫نوع‬‫ب‬‫اشند‬

28. ‫اکتیو‬ ‫یا‬ ‫موثره‬ ‫مواد‬
‫ر‬ ‫بکار‬ ‫شامپو‬ ‫فرمول‬ ‫در‬ ‫خاص‬ ‫مقاصد‬ ‫برای‬ ‫توانند‬ ‫می‬ ‫اکتیو‬ ‫مواد‬‫وند‬
‫مواد‬ ، ‫خار‬ ‫ضد‬ ‫مواد‬ ‫؛‬ ‫ریز‬ ‫ضد‬ ‫مواد‬ ‫؛‬ ‫شوره‬ ‫ضد‬ ‫مواد‬ ‫همانند‬
‫موخوره‬ ‫ضد‬....
‫دست‬ ‫ازاین‬ ‫ها‬ ‫ویتامین‬ ‫آمینه‬ ‫های‬ ‫اسید‬ ‫ها‬ ‫پپتید‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫عصاره‬ ‫انواع‬‫مواد‬
‫هستند‬

29. ‫مواد‬‫اصالح‬‫گر‬(‫بو‬‫؛‬‫رنگ‬‫؛‬
‫ویسکوزیته؛‬‫اسیدیته‬)
‫گاهی‬‫اوقات‬‫فرمول‬‫شامپو‬‫به‬‫دلیل‬‫ب‬‫ویا‬
‫رنگ‬‫نامطلوب‬‫مواد‬‫نیازمند‬‫تغییرات‬‫ی‬
‫است‬
‫گاهی‬‫اوقات‬‫به‬‫واسطه‬‫اسیدیته‬‫یا‬
‫ویسکوزیته‬‫نیز‬‫نیازمند‬‫تغییرا‬‫ت‬‫است‬
‫انواع‬‫اسانس‬‫؛‬‫رنگ؛‬‫مواد‬‫صدفی‬
‫کننده‬‫؛‬‫اسید‬‫سیتریک‬‫یا‬‫الکتی‬‫ک‬‫و‬
‫نمک‬...‫بدین‬‫منظور‬‫استفاده‬‫می‬‫گر‬‫دد‬

30. ‫محافظ‬ ‫مواد‬
‫نگهدارن‬ ‫ماده‬ ‫یک‬ ‫بکارگیری‬ ‫نیازمند‬ ‫است‬ ‫آب‬ ‫حاوب‬ ‫که‬ ‫سیستمی‬ ‫هر‬‫یا‬ ‫ده‬
‫است‬ ‫مخمر‬ ‫و‬ ‫قارچ‬ ، ‫باکتری‬ ‫انواع‬ ‫رشد‬ ‫از‬ ‫جلوگیری‬ ‫برای‬ ‫محافظ‬.‫ب‬‫دین‬
‫گردد‬ ‫می‬ ‫استفاده‬ ‫مواد‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫نیز‬ ‫شامپوها‬ ‫در‬ ‫منظور‬
‫همانند‬ ‫محافظ‬ ‫مواد‬:‫ایزوتیازولینونها‬ ‫کلرو‬ ‫متیل‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫پاربن‬

31. •‫مو‬ ‫نوع‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫شامپو‬ ‫انواع‬
‫شامپوها‬‫می‬ ‫تقسیم‬ ‫خشک‬ ‫و‬ ‫معمولی‬ ، ‫چرب‬ ‫به‬ ‫مو‬ ‫نوع‬ ‫اساس‬ ‫بر‬‫شوند‬.
‫شامپوهای‬‫و‬ ‫بیشتر‬ ‫گی‬ ‫کننده‬ ‫پاک‬ ‫قدرت‬ ‫دارای‬ ‫باید‬ ، ‫چرب‬‫کمتر‬ ‫چربی‬‫ی‬‫باشد‬.
‫موهای‬ ‫شامپو‬‫مقداری‬ ‫دارای‬ ‫خشک‬‫دهنده‬ ‫حالت‬‫است‬.
‫موهای‬ ‫و‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫روز‬ ‫یک‬ ‫باید‬ ‫معمولی‬ ‫موهای‬ ‫و‬ ، ‫روز‬ ‫هر‬ ‫باید‬ ‫چرب‬ ‫موهای‬
‫شود‬ ‫شسته‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫روز‬ ‫سه‬ ‫دو‬ ‫خشک‬.

32. ‫هاي‬ ‫سورفكتانت‬‫استفاده‬ ‫مورد‬‫به‬ ‫شامپوها‬ ‫در‬‫چهاردسته‬‫ي‬
‫آمفوتري‬ ‫و‬ ‫غیریوني‬ ،‫آنیوني‬ ، ‫كاتیوني‬‫مي‬ ‫تقسیم‬‫ش‬‫وند‬.

33. ‫آنیوني‬ ‫هاي‬ ‫سورفكتانت‬:‫كه‬ ‫هستند‬ ‫هایي‬ ‫سورفكتانت‬‫كف‬
‫تحریك‬ ‫متأسفانه‬ ‫و‬ ‫خوب‬ ‫خیلي‬ ‫كنندگي‬ ‫پاك‬ ‫و‬ ‫كنندگي‬‫كنندگي‬
‫شام‬ ‫ي‬ ‫تهیه‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫میزان‬ ‫اگر‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫باالیي‬‫پو‬
‫التهاب‬ ‫و‬ ‫خار‬ ، ‫خشكي‬ ‫دچار‬ ‫بدن‬ ‫و‬ ‫سر‬ ‫پوست‬ ، ‫شود‬ ‫زیاد‬
‫مي‬‫شود‬.

34. •‫سولفات‬ ‫لوریل‬ ‫سدیم‬SLS،‫لوریل‬ ‫سدیم‬‫اتر‬(‫لورت‬)‫سولفات‬
SLES‫؛‬‫سولفات‬ ‫لوریل‬ ‫آمونیوم‬ALS،‫اتر‬ ‫لوریل‬ ‫آمونیوم‬
(‫لورت‬)‫سولفات‬ALES،‫سولفات‬ ‫لوریل‬ ‫آمین‬ ‫اتانول‬ ‫تری‬
‫فرموالسی‬ ‫اعظم‬ ‫قسمت‬ ‫كه‬ ‫هستند‬ ‫آنیوني‬ ‫سورفكتانت‬‫ون‬
‫دهد‬ ‫مي‬ ‫اختصاص‬ ‫خود‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫شامپوها‬.

35. ‫سورفكتانت‬‫هاي‬‫كاتیوني‬،‫سورفكتانت‬‫هایي‬‫ه‬‫ستند‬
‫كه‬‫قدرت‬‫پاك‬‫كنندگي‬‫و‬‫كف‬‫كنندگي‬‫كمتري‬‫دار‬،‫ند‬
‫ولي‬‫تحریكات‬‫پوستي‬‫بیشتري‬‫را‬‫هم‬‫ایجاد‬‫مي‬‫كنند‬‫و‬
‫به‬‫همین‬‫دلیل‬‫سعي‬‫مي‬‫شود‬‫از‬‫آن‬‫ها‬‫كمتر‬‫استفا‬‫ده‬
‫نمایند‬.
‫سورفكتانت‬‫هاي‬‫كاتیوني‬‫تركیباتي‬‫هستند‬‫ك‬‫ه‬‫به‬
‫خوبي‬‫مي‬‫توانند‬‫روي‬‫مو‬‫متصل‬‫شده‬‫و‬‫ظاهر‬‫خوبي‬
‫به‬‫مو‬‫بدهند‬‫و‬‫حالت‬‫پذیري‬‫مو‬‫را‬‫بهتر‬‫كنند‬.‫به‬
‫همین‬‫جهت‬‫از‬‫آن‬‫ها‬‫به‬‫عنوان‬‫حالت‬‫دهنده‬
(conditioner)‫استفاده‬‫مي‬‫شود‬.‫از‬‫سورفكتانت‬
‫هاي‬‫كاتیوني‬‫مي‬‫توان‬‫به‬‫آمونیوم‬‫هاي‬‫چهارظرفی‬‫تي‬
‫مانند‬‫ستیل‬‫تري‬‫متیل‬‫آمونیوم‬‫کلراید‬‫اشاره‬‫ن‬‫مود‬

36. ‫سورفكتانت‬‫هاي‬‫غیریوني‬،‫خاصیت‬‫پاك‬
‫كنندگي‬‫و‬‫كف‬‫كنندگي‬‫ضعیف‬‫دارند‬‫و‬‫در‬‫ع‬‫ین‬
‫حال‬‫تحریك‬‫پوستي‬‫ندارند‬.
‫سورفكتانت‬‫هاي‬‫غیریوني‬‫به‬‫دلیل‬‫خاصی‬‫ت‬‫پاك‬
‫كنندگي‬‫و‬‫كف‬‫كنندگي‬‫خیلي‬‫كم‬،‫در‬‫شامپ‬‫وها‬
‫نمي‬‫توان‬‫به‬‫تنهایي‬‫از‬‫آن‬‫ها‬‫استفاده‬‫كرد‬،‫ولي‬
‫مزیت‬‫شان‬‫این‬‫است‬‫كه‬‫وقتي‬‫به‬‫یك‬
‫سورفكتانت‬‫آنیوني‬،‫سورفكتانت‬‫غیری‬‫وني‬
‫اضافه‬‫شود‬،‫كف‬‫ایجادشده‬،‫كف‬‫پایداري‬‫مي‬
‫شود‬‫مثل‬‫كوكونات‬‫دي‬‫اتانول‬‫آمید‬.

37. ‫سورفكتانت‬‫هاي‬‫آمفوتري‬،‫سورفكتانت‬‫هایي‬‫هستند‬‫ك‬‫ه‬‫به‬
‫دلیل‬‫ماهیت‬‫دوگانه‬‫ي‬‫خود‬‫با‬‫تمامي‬‫سورفكتانت‬‫ها‬‫قابل‬
‫استفاده‬‫مي‬‫باشند‬.‫در‬‫ضمن‬‫قدرت‬‫كف‬‫كنندگي‬‫و‬‫پاك‬‫ك‬‫نندگي‬
‫شان‬‫مالیم‬‫است‬‫و‬‫تحریك‬‫پوستي‬‫نیز‬‫ایجاد‬‫نمي‬‫كنند‬.

38. ‫سورفكتانت‬‫هاي‬‫آمفوتري‬‫مي‬‫توانند‬‫به‬pH‫وابسته‬‫باشند‬
‫و‬‫به‬‫صورت‬‫سورفكتانت‬‫هاي‬‫كاتیوني‬،‫غیریوني‬‫و‬‫یا‬
‫آنیوني‬‫واكن‬‫دهند‬.‫در‬‫واقع‬‫در‬‫آن‬‫ها‬‫هر‬‫دو‬‫گروه‬
‫كاتیوني‬‫و‬‫آنیوني‬‫قرار‬‫دارد‬
‫آن‬‫ها‬‫در‬pH‫پایین‬‫به‬‫صورت‬‫كاتیوني‬‫هستند‬.‫و‬‫در‬pH
‫هاي‬‫باال‬‫به‬‫صورت‬‫آنیوني‬‫عمل‬‫مي‬‫كنند‬.‫از‬‫این‬
‫سورفكتانت‬‫ها‬‫مي‬‫توان‬‫به‬‫مشتقات‬‫بتایین‬‫اشار‬‫ه‬‫كر‬‫د‬.
‫مثال‬‫هایي‬‫از‬‫بتایین‬‫ها‬‫شامل‬‫آلكیل‬،‫بتایین‬‫آلكی‬‫ل‬
‫آمیدوپروپیل‬‫بتایین‬‫و‬‫كوكوآمیدوپروپیل‬‫بتای‬‫ین‬‫است‬‫كه‬
‫در‬‫شامپوها‬‫كاربرد‬‫دارند‬.

39. ‫نیازمندیم‬ ‫شامپو‬ ‫مقدار‬ ‫چه‬ ‫به‬ ‫موهایمان‬ ‫شستشوی‬ ‫بار‬ ‫هر‬ ‫در‬‫؟‬
•‫اگر‬‫متوسط‬ ‫قد‬ ‫به‬ ‫موهایی‬(‫دارید‬ ‫شانه‬ ‫تا‬ ‫چانه‬ ‫از‬)‫ب‬ ‫شامپو‬ ‫به‬ ‫موهایتان‬ ‫نیاز‬‫میزان‬ ‫ه‬
‫قطر‬ ‫به‬ ‫ای‬ ‫دایره‬2.5‫است‬ ‫متر‬ ‫سانتی‬.
•‫اگر‬‫ر‬ ‫نمی‬ ‫هم‬ ‫هایتان‬ ‫چانه‬ ‫به‬ ‫یعنی‬ ‫است‬ ‫مقدار‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫تر‬ ‫کوتاه‬ ‫واقعا‬ ‫موهایتان‬‫سد‬
‫قطر‬ ‫به‬ ‫ای‬ ‫دایره‬ ‫میزان‬ ‫به‬ ‫شامپو‬ ‫به‬ ‫موهایتان‬ ‫نیاز‬1.5‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫متر‬ ‫سانتی‬.
•‫اگر‬‫موهای‬ ‫نیاز‬ ‫است‬ ‫رفته‬ ‫فراتر‬ ‫نیز‬ ‫هایتان‬ ‫شانه‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫دارید‬ ‫بلندتری‬ ‫موهای‬‫به‬ ‫تان‬
‫قطر‬ ‫به‬ ‫ای‬ ‫دایره‬ ‫میزان‬ ‫به‬ ‫شامپو‬4.5‫باشد‬ ‫می‬ ‫متر‬ ‫سانتی‬.