SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 10
Pavarsisht se në çfarë rrethanash u gjind shkolla dhe arsimi shqiptar, pavarsisht se
çfarë doktrine ndoqi sistemi në Shqipëri, arsimi dhe shkolla shqipe ngritjen më të lartë
e arriti në 50 vjetët e fundit të regjimit komunist. Është mëse e vërtetë se u ndaluan
një varg veprash dhe një numër i madh autorësh. U ndalua pothuajse gati gjysma e
literaturës shqipe që botohej jashtë territorit administrativ të Shqipërisë tashmë të
cunguar. Në anën tjetër në Kosovë dhe trojet tjera shqiptare filloi një dhunë dhe terror
i paparë sidomos në arsim dhe shkollë, kurse shqiptarët e kësaj treve mësonin ndaras
dhe fare pak komunikonin me vëllezërit e tyre në shtetin amë.
Në vitin 1946, Shqipëria shpalli Reformat Arsimore. Këshilli i Ministrave i RPSH mori
masat për vënien e arsimit në jetë: formoi komisionin e Reformës Arsimore, Kuvendi
Popullor dekretoi ligjet mbi ”Arsimin fillor të detyruar” dhe ”Reformën Arsimore”,
dokumente këto që luajtën një rol të rëndësishëm në zhvillimin e arsimit. Gjatë kësaj
kohe u mbajten konferencat e rretheve të Gjirokastrës, Korçës, Vlorës, Elbasanit etj.
Më e njohura është Kongresi i Arsimtarëve që u mbajt në Korçë më 1944, ku thuhej se
u hodhën hapat e parë për futjen e “frymës së luftës dhe të revolucionit popullor” në
përmbajtjen e shkollës si dhe në “demokratizimin” e gjithanshëm të saj. Në krahasim
me vitin e parë pas çlirimit, gjatë viteve 1948-1949 shkollat fillore u shtuan me rreth
73%, kurse numri i nxënësve me 110%. Arsimi shtatëvjeçar në krahasim me vitin
1945 u zgjerua me 71.5% për sa i përket numrit të shkollave dhe me 29% për sa i
përket numrit të nxënësve. Për të përballuar nevojat për mësues u zgjerua me 233.1%
rrjeti i shkollave pedagogjike dhe u hap Instituti i Lartë Pedagogjik në Tiranë.
Në kuadër të doktrinës komuniste edhe planët mësimore, programet, tekstet pësuan
ndryshime rrënjësore, të cilat forcuan përmbajtjen ideologjike të shkollave mbi bazat e
shkencës marksiste-leniniste. Kongresi i Parë i PKSH (1948), kërkonte patjetër edhe
zhvillimin e arsimit në harmoni me kërkesat e ekonomisë dhe të prodhimit dhe në të
njëjten kohë krijimin e shkollës socialiste për edukimin e gjithanshëm komunist të
brezit të ri. Arsimi fillor i detyruar më 1951-1952 pothuajse u realizua. U kalua në
arsimin shtatëvjeçar të detyruar. Më 1955 kishte 2515 shkolla fillore e shtatëvjeçare
me 193 619 nxënës. Arsimi i mesëm profesional dhe ai i përgjithshëm morën
gjithashtu një zhvillim të madh. Filloi të zgjerohej rrjeti i shkollave tekniko-
profesionale të të gjitha kategorive kudo në Shqipëri. Në vitin 1952-1953 kishte 15
shkolla të ulëta profesionale, 24 të mesme teknike e pedagogjike dhe 6 shkolla të larta.
Këshilli arsimor i vitit 1950 në mbledhjen me temë ”Për një edukatë dhe ideologji të
shëndoshë në shkollat tona” futi në plan mësimor lëndën e marksizëm-leninizmit.
Tashmë shkolla u fut gjërsisht në shërbim të ndërtimit socialist të vendit duke u
forcuar më shumë mbrendia socialiste marksiste-leniniste e saj, ku u shtrëngua jeta e
brendshme në shkollë dhe u bënë përmirësime në metodat e mësimit dhe të edukimit.
Pas çdo Kongresi të Partisë shkolla gjindej para programeve të mëdhaja pune, sidomos
për sa u përket ideve të përmbajtjes së saj socialiste. Bile nga goja e Enver Hoxhës
dilte nëpër Kongrese se politika e Partisë shtron obligim për shkollën si detyrë
themelore formimin e botkuptimit marksist-leninist te nxënësit. Kjo platformë
ideologjike dëmtoi përmbajtjen dhe ngadalsoi procesin e krijimit të fizionomisë së plotë
të shkollës së njëmendtë kombëtare. Pushteti komunist në Shqipëri duke mos qenë i
kënaqur me rezultatet e arritura në formimin e botkuptimit marksist-leninist dhe në
zbatimin e denjë të direktivave, në vitin 1963, me vendim të Kuvendit Popullor u
shpall ligji “Mbi riorganizimin e sistemit arsimor në RPSH”. Në bazë të këtij
riorganizimi të shkollës u vu parimi marksist-leninist i lidhjës së të mësuarit me
punën në prodhim në të gjitha kategoritë e shkollave. Parimet e riorganizimit të
shkollës u pasqyruan në planet, programet dhe tekstet mësimore.
Në vitin 1960, arsimi i lartë u zgjerua. Numri i studentëve u dyfishua në krahasim me
vitin 1955, në këtë kohë vetëm studentët me shkëputje nga puna (student të rregullt),
arrinin në 9650 veta. Në vitin 1968, pranë KQ të PPSH u krijua Komisioni Qëndror për
arsimin, për të studiuar, organizuar, drejtuar dhe kontrolluar në të gjitha hallkat
arsimin kombëtar. Më 24.XII.1969 u dekretua ligji “Mbi sistemin e ri arsimor”, kurse
më 20.II.1970, doli vendimi i Këshillit të Ministrave “Mbi sistemin e ri arsimor”. E
gjithë puna e shkollës dhe struktura e saj mësimore-edukative u ndërtua mbi bazën e
botkuptimit marksist-leninist si lidhje organike në mes mësimit me punën prodhuese
dhe edukimin fizik e ushtarak. U forcua më tej karakteri politik i shkollës. Lëndët e
drejtpërdrejta marksiste-leniniste u futën në të gjithë sistemin shkollor. Pastaj për të
gjitha hallkat e shkollave të sistemit arsimor u hartuan plane, programe e tekste të
reja mbi bazën e kritereve ideologjike, politike, shkencore e pedagogjike të përcaktuara
nga Partia duke e bërë edhe më tej revolucionarizimin e shkollës, duke e pasuruar
edhe më tej me ide e mendime të reja marksiste-leniniste e të pedagogjisë shqiptare.
Pavarsësisht nga ky centralizëm partiak mbi arsimin dhe shkollën, shkolla dhe arsimi
shqiptar në shtetin amë në këto vite ka shënuar rritje të lakmueshme, ka ecur përpara
në mënyrë konsekuente, duke shënuar hapa cilësorë në rrugën e tij. Shkolla ka
pësuar tiparët e saj evolutive, është forcuar përmbajtja e saj shkencore dhe fizionomia
e saj kombëtare është përmirësuar. Sistemi arsimor, u bë më i aftë për të përballuar
kërkesat shkencore me një perspektivë të kohës në të gjitha fushat. Shkolla është dhe
mbeti vatër kryesore e përvetësimit të kulturës, të dijeve dhe të të shkencës. Ajo paisi
gjenerata të tëra nxënësish dhe studentësh me dije të nivelit bashkëkohor, duke bërë
kualifikimin e kuadrove, dhe duke e nderuar figurën dhe rolin e mësuesit dhe të
pedagogut. Kështu mësuesi dhe pedagogu shqiptar me nder dhe dinjitet kreu një
borxh ndaj kombit dhe atdheut duke përmbushur edhe dëshirën e brezave të tërë
dëshmorësh të shkollës dhe arsimit shqip.
Shkalla e shkrim-leximit në Shqipëri të popullsinë së përgjithshme, mosha 9 ose më
shumë, është rreth 99%. Arsimi fillor është i detyrueshëm (6 deri në 15 vjet), por
shumica e nxënsve vazhdonjë të paktën deri në arsimin e mesëm. Shumica e shkollave
janë publike dhe financohen nga qeveria, por kohët e fundit disa shkolla private të
niveleve të ndryshme kanë qenë të hapur. Ka rreth 5000 shkolla në të gjithë vendin.
Vit shkollor është i ndarë në dy semestra. Javën shkollor fillon të hënën dhe mbaron
të premten. Varësisht nga niveli akademik, viti shkollor zakonisht fillon në mes të
shtatorit ose në tetor dhe përfundon në qershor ose korrik. Ka një pushim dimëror
prej rreth dy javësh.
 Arsimi fillor: 8 vjet
 Arsimi i mesëm:
 Rregullore: 4 vjet
 Profesionale ose teknike: 2-5 vjet
 Kolegj apo gjimnazi: 3 vjet
 Edukimi Katervjecarit: 3 vjet
Periudha pasclirimit
Edhe në vitin 1946, rreth 85% e popullit ishin analfabetë, veçanërisht për shkak se
shkollat në gjuhën shqipe ishte pothuajse jo-ekzistente në vend,para se të bëhet e
pavarur në vitin 1912. Deri në mesin e shekullit të nëntëmbëdhjetë, sunduesit osmanë
e kishte ndaluar përdorimin e gjuhës shqipe në shkolla. Turqisht është folur në disa
shkolla që shërbyen për popullsinë myslimane. Këto institucione janë të vendosura
kryesisht në qytete dhe qyteza të mëdha. Shkollat për fëmijët krishterëve ortodoksë
ishin nën mbikëqyrjen e Patriarkanës Ekumenike të Konstandinopojës. Mësuesit e
këtyre shkollave ishin zakonisht rekrutohen nga kleri ortodoks, dhe gjuha e mësimit
ishte greqisht. Shkolla e parë shqiptare e njohur për përdorim në epokën moderne ka
qenë një seminar françeskan që u hap në vitin 1861 në Scutar, edhe pse nuk janë
citatet nga shkollat shqiptare nga françeskanët në 1638 në Pdhanë.
Nga 1880-1910, shumë patriotë shqiptar synuan në krijimin e një ndjenjë të
ndërgjegjes kombëtare themeluan shkolla fillore në disa qytete dhe qyteza, kryesisht
në jug, por këto institucione kanë qenë të mbyllur nga autoritetet osmane. Ardhjen e
lëvizjes së Turqve të Rinj në vitin 1908, patriotët shqiptarë të motivuar për të rritin
përpjekjet e tyre, dhe në të njëjtin vit një grup intelektualësh u takuan në Manastir
për të zgjedhur një alfabet shqiptar. Librat e shkruara në gjuhën shqipe para 1908
kishte përdorur një përzierje të alfabeteve, të përbëra kryesisht nga kombinimet e
shkronjave latine, greke dhe turke-arabe (në kohën turoco është shkruar me alfabetin
arab). Pjesëmarrësit në takimin e Manastirit kanë zhvilluar një alfabet të unifikuar të
bazuar në karakteret latine. Një numër i teksteve shpejti ishin të shkruar në alfabetin
e ri, dhe u hapën shkolla fillore në gjuhën shqipe në pjesë të ndryshme të vendit. Në
vitin 1909, për të përmbushur kërkesat e mësuesve të aftë të mësojnë në gjuhën
amtare, një shkollë normale u krijua në Elbasan. Por në vitin 1910, Turqit e Rinj,nga
frika e shfaqjes te patriotve shqiptar , mbyllen të gjitha shkollat që ishin ne gjuhen
shqipe si një gjuhë e mësimit, edhe pas pavarësisë së Shqipërisë, shkollat ishin të
pakta. Kushtet e paqëndrueshmërisë politike të shkaktuara nga lufta në Ballkan dhe
Lufta e Parë Botërore e kanë penguar zhvillimin e një sistemi shkollor të unifikuar.
Kur Lufta e Parë Botërore shpërtheu (1914), Arsimi në Shqipëri ishte pothuajse jo-
ekzistente. Banorët e fuqive të huaja, megjithatë, janë hapur disa shkolla në zonat e
tyre të kontrollit, çdo udhëzim i cili siguronte fuqinë në gjuhën e tyre. Disa prej këtyre
shkollave, sidomos italiane dhe ato franceze ka vazhduar të veprojë pas Luftës së Parë
Botërore dhe luajti një rol të rëndësishëm në futjen e metodave arsimore perëndimore
dhe parimet. Veçanërisht e rëndësishme ishte Shkolla e Lartë Kombëtare e Korçës, në
të cilin gjuha e mësimit ishte gjuha franceze. Menjëherë pas themelimit të një qeverie
kombëtare në vitin 1920, e cila përfshinte një ministri të arsimit, u hodh themeli për
një sistem arsimor kombëtar. Shkollat fillore janë hapur në qytet dhe disa nga qytetet
më të mëdha, dhe shkollat italiane dhe franceze që u hapën gjatë Luftës së Parë
Botërore janë forcuar.
Ndërkohë, dy shkolla të mëdha amerikane u themelua: Shkollës Amerikane në Tiranë
profesionale, i themeluar nga Kryqi i Kuq Amerikan Junior në vitin 1921, dhe Shkollës
Amerikane fermë në Kavaje, të sponsorizuar nga Fondacioni i Lindjes së Afërme. Disa
ardhmja politike e Partisë Komuniste ishin të arsimuar në shkollat e huaja: Enver
Hoxha u diplomua nga Shkolla e Lartë Kombëtar në vitin 1930, dhe Mehmet Shehu, i
cili do të bëhej kryeministër, ai përfundoi studimet e tij në Shkollën Profesionale
Amerikane në vitin 1932. Në vitin 1920, periudhë në të cilën themelet e shtetit modern
shqiptar u hedhur, progres i rëndësishëm është bërë në drejtim të zhvillimit të një
sistemi arsimor në Shqipëri. Në 1933 Kushtetuta u amendua Royal për ta bërë
arsimin një e drejtë ekskluzive e qytetarëve të shtetit.
Të gjitha shkollat në gjuhë të huaj, me përjashtim të Shkollës Amerikane Bujqësor, të
tjreat u mbyllën apo u nacionalizuan. Ky veprim kishte për qëllim për të ndaluar
përhapjen e shpejtë të shkollave të nxitura drejtpërdrejt nga Qeveria Italiane,
veçanërisht në mesin e katolikëve në veri. Shtetëzimi i shkollave u pasua në vitin 1934
nga një riorganizim i madh i sistemit kombëtar të arsimit. Sistemi i ri i quajtur
shkollor i detyrueshëm fillor në mes të moshës 4-14. Ajo siguroi gjithashtu për
zgjerimin e shkollave të mesme të llojeve të ndryshme, krijimi i ri teknik, profesional,
shkolla tregtare dhe të mesëm, si dhe përshpejtimin dhe zgjerimin e trajnimit të
mësuesve. Dispozitat e 1934 ristrukturimit të detyrueshëm dhe se kurrë ligjit i janë
aplikuar në zonat rurale për shkak të nevojës së tyre për fëmijët fshatarë të cilët
punonin në këtë fushë, dhe për shkak të mungesës së objekteve shkollore, mësuesit,
mjeteve të transportit etj. Të vetmet shkolla private që operonin në Shqipëri para
Luftës së Dytë Botërore ishin ato për “minoritetin grek” që jetojnë në rrethin e
Gjirokastrës. Edhe pse këto shkolla janë mbyllur nga i amendamentit kushtetues të
vitit 1933, por Greqia ka dërguar çështjen në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë të
Përhershëm, i cili detyroi Shqipërin për të rihapur. Para Luftës së Dytë Botërore,
Shqipëria nuk ishte me universitetet,dhe Studimet të Avancuara u ndoqën jashtë
vendit. Çdo vit shteti ka dhënë një numër të kufizuar të bursave për meritë
maturantëve, të cilët përndryshe nuk mund të përballonin për të vazhduar studimet e
tyre.
Por, numri më i madh i studentëve të universitetit ishin nga familjet e pasur, dhe të
financuar nga individë privatë. Shumica dërrmuese e studentëve që ndiqnin
universitetet italiane ishin për shkak të afërsisë së tyre dhe marrëdhëniet speciale mes
qeverisë së Romës dhe Tiranës. Qeveria italiane në vetvete, duke ndjekur një politikë
për të fituar fuqi politike, ekonomike, ushtarake dhe kulturore në vend, ka dhënë një
numër të bursave për studentët shqiptarë të rekomanduara nga një legalitet në Tiranë.
Menjëherë pasi ‘italianët pushtuan Shqipërinë në muajin prill të 1939 , sistemi
arsimor erdhi nën kontroll total të Italialisë. Përdorimi i gjuhës italiane është bërë i
detyrueshëm në të gjitha shkollat e mesme, dhe ideologjia fashiste dhe udhëzimi janë
inkorporuar në programet. Pas 1941 , megjithatë, kur grupet guerile filluan
operacionet kundër forcave italiane, sistemi arsimor ishte i paralizuar. Shkollat e
mesme u bë qendra e rezistencës dhe rekrutimi i luftës guerile, dhe shumë mësues
dhe studentë shkuan në male për t’u bashkuar me grupet e rezistencës. Në shtator
1943 , kur ‘ italianët iu dorëzua aleatëve dhe trupat gjermane pushtuan Shqipërinë ,
arsimi kishte ardhur në një ndalesë të plotë.
Periudha komuniste
Pasi kapi pushtetin në fund të vitit 1944, Partia Komuniste i ka dhënë prioritet të lartë
për rihapjen e shkollave dhe një organizatë e sistemit arsimor në tërësi të pasqyrojë
ideologjinë komuniste. Objektivat e skemës për sistemin e ri shkollor ishin të fshihet
analfabetizmit në vend sa më shpejt të jetë e mundur, të transmetimit të ideve të rinjve
shqiptarë dhe parimet e komunizmit, ashtu siç interpretohet nga partia, dhe, në fund
të fundit, për të edukuar fëmijët e të gjitha klasat e partnerët socialë mbi bazën e
këtyre parimeve. Kushtetuta Komuniste e vitit 1946 bëri të qartë se skema ishte
menduar për të sjellë të gjithë fëmijët nën kontrollin e shtetit. Të gjitha shkollat janë
vendosur menjëherë nën administrimin e shtetit. Në të njëjtën kohë, për shkak të
mungesës së specialistëve në shumë fusha të dijes, një shumë e të rinjve janë dërguar
jashtë vendit nga vendet me të cilat Shqipëria kishte lidhje diplomatike ( Bashkimi
Sovjetik , Çekosllovaki , Poloni , Rumani , etj.)
Në vitin 1946 ligji i reformës së arsimit ka menduar posaçërisht për parimet e
ideologjisë komuniste që ka vazhduar në të gjitha tekstet shkollore. Në shtator të vitit
1949, qeveria miratoi një ligj që kërkonte që të gjithë qytetarët e moshës ndërmjet 0:40
të cilët nuk mund të lexojnë të ndjekin mësimet në lexim dhe shkrim. Kurse për
fshatarët analfabetë janë themeluar nga seksionet e arsimit të këshillave të njerëzve.
Autoritetet politike e forcave të armatosura, kanë organizuar kurse paralele për
personelin ushtarak analfabetë. Përveç sigurimit të obligueshëm fillor falas për shtatë
vjet dhe katër vite të shkollimit të mesëm, në 1946 të quajtur Akti për krijimin e një
rrjeti të trajnimit profesional, Tregtisë dhe trajnimin e mësuesve dhe kurse për të
përgatitur personelin, teknikë dhe punëtorë të kualifikuar për ndryshme, kulturore,
sociale, dhe ekonomike. Një ligj tjetër i arsimit të miratuar në vitin 1948 me kusht për
zgjerimin e mëtejshëm të kurseve të formimit profesional për trajnimin e punëtorëve të
aftë dhe gjysmë të aftë dhe për të rritur njohuritë teorike dhe teknikë profesionale.
Në vitin 1950, sistemi shkollor ishte dhënë një orientim të plotë në aspektin e
propagandës ideologjike Komuniste Sovjetike dhe kontrollin e qeverisë qendrore.
Shkollat e mesme teknike janë themeluar përgjatë linjave të njëjta. Në vitin 1951 tre
institucionet e arsimit të lartë u themelua: me ‘Institutin e Lartë Pedagogjik,’ Instituti
Politeknik, agrare College el ‘e tërë, modeluar mbi modelet sovjetike. Shumica e
teksteve, sidomos ato që merren me çështjet shkencore dhe teknike, ishin përkthime
nga rusishtja. Kurset për përgatitjen e mësimdhënësve u krijua në metodat ruse,
sovjetike e pedagogjisë dhe psikologjisë, dhe dialektika marksiste-leniniste u mësoi
nga instruktorët sovjetikë. Një ekip i edukatorëve sovjetikë hedhur themelet
strukturore University, kurrikulare dhe ideologjike e Enver Hoxhës në Tiranë (tani
quhet Universiteti i Tiranës), e cila është themeluar në vitin 1957.
Në vitin 1960 sistemi i arsimit fillor dhe të mesëm e kishte evoluar në një program prej
njëmbëdhjetë vjet që përfshin shkollat e arsimit të përgjithshëm dhe institucioneve
profesionale dhe profesionale. Në tetor të vitit 1960, megjithatë, kur Shqipëria pati
acarime mes tensioneve sovjetike ku arrijnë pikën e shkëputjes, Partia Shqiptare e
Punës lëshoi një rezolutë që bën thirrje për riorganizimin e sistemit shkollor. Qëllimi i
vërtetë i rezolutës ishte për të eliminuar shkollat sovjetike ndikimin dhe rishkrimin e
teksve. Një vit shtesë është shtuar në njëmbëdhjetë viteve të programit të arsimit të
përgjithshëm, dhe i tërë sistemi shkollor ka qenë i integruar më ngushtë me
industrinë në mënyrë që të përgatisë të rinjtë shqiptarë për të zëvendësuar specialistët
sovjetikëet.Statistikat zyrtare tregojnë se regjimi ka bërë përparim të konsiderueshëm
në sektorin e arsimit. Analfabetizmi është eliminuar praktikisht deri në fund të 1980
dhe Shqiperia arriti të ketë një arsim të plotë. Nga një regjistrim i përgjithshëm i më
pak se 60.000 studentë në të gjitha nivelet në vitin 1939, numri i njerëzve në shkollë e
kishte rritur në mbi 750,000 në vitin 1987, përveç kësaj, ka pasur mbi 40.000
mësuesve në Shqipëri. Rreth 47% e të gjithë nxënësve ishin gra. Përqindja e të
diplomuarve të shkollave fillore, të cilët kanë vazhduar me disa lloj të arsimit të
mesëm është rritur nga 39% në 1980 në 73% në vitin 1990.Megjithëse Shqiperia arriti
nje sukses ne fushen e arsimit ne periudhen e komunizmit,një rënie të theksuar për
sa i përket arsimit të mesem ka patur pas vitit 1991 dhe deri ne vitet e sotme ne vijim.
Pas rënies së komunizmit
Një plan riorganizimi u njoftua në vitin 1990 që do të kanë zgjeruar programin e
trajnimit të detyrueshëm për 8-10 vjet. Vitin e ardhshëm, megjithatë, një krizë e rëndë
ekonomike dhe politike në Shqipëri, dhe avari konsekuent i rendit publik, sistemi
shkollor u zhyt në kaos. Vandalizëmi i përhapur dhe mungesa ekstreme e teksteve
shkollore dhe furnizimet kanë pasur një efekt shkatërrues mbi aktivitetet e shkollës,
duke ardhur nga Italia dhe vende të tjera për të siguruar ndihmë materiale. Ministri i
Arsimit ka raportuar në shtator 1991 se gati një e treta e shkollave 2,500 nën nivelin
universitar ishte plaçkitur dhe duke rrafshuar pesëmbëdhjetë ndërtesat shkollore.
Shumë mësues transferohen nga zonat rurale në ato urbane, duke lënë shkollat
fshatrat e bymyera radhët e të papunëve në qytete dhe qyteza, rreth 2,000 mësues
janë larguar nga vendi.
Mjedisi tepër i strukturuar dhe i kontrolluar arsimor që regjimi komunist e kishte
kultivuar me kujdes mbi rrjedhën e mbi 46 vjet ishte papritmas vënë shpartallua dhe
u desh vite per te ardhur disi pjeserisht per të rindërtuar. Në fund të viteve 1990,
shumë shkolla janë ndërtuar ose rindërtuar për të përmirësuar kushtet e mësimit.
Shumica e përmirësimeve kanë ndodhur në qytetet e mëdha të tilla si kryeqytetin
Tiranë, i cili vuan nga mbipopullimi i klasave të mëdha.Theks më i madh ka qenë
vendosur në matematikë, shkencë dhe humanizem.Shkolla u ul nga 6 deri 5 ditë. Disa
prej shkollave më të pasura kanë filluar futjen e kompjuterëve, por ende shumë
shkolla mungojnë nevojat elementare për klasat e laboratorit.Megjithate ka mungese
te madhe ne informatike,pavarsisht se qeveria e ka perseritur here pas here se kemi
bere hapa te medha ne kete fushe.
PUNOI #MesueseAurela
Durres 2014

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Rajonet e Europes
Rajonet e EuropesRajonet e Europes
Rajonet e EuropesKejti Cela
 
Rilindja kombetare shqiptare (1831 1912)
Rilindja  kombetare shqiptare (1831  1912)Rilindja  kombetare shqiptare (1831  1912)
Rilindja kombetare shqiptare (1831 1912)Kristjana Duni
 
Biodiversiteti
BiodiversitetiBiodiversiteti
BiodiversitetiArlinda
 
Cfare ishte Holokausti?
Cfare ishte Holokausti?Cfare ishte Holokausti?
Cfare ishte Holokausti?Valeria Baçi
 
Traditat dhe Zakonet shqiptare te paqyruara ne krijimtarine popullore
Traditat dhe Zakonet  shqiptare te paqyruara ne krijimtarine popullore Traditat dhe Zakonet  shqiptare te paqyruara ne krijimtarine popullore
Traditat dhe Zakonet shqiptare te paqyruara ne krijimtarine popullore Mirsad
 
Projekt Kimi - Burime te hidrokarbureve ne Shqiperi
Projekt Kimi - Burime te hidrokarbureve ne ShqiperiProjekt Kimi - Burime te hidrokarbureve ne Shqiperi
Projekt Kimi - Burime te hidrokarbureve ne ShqiperiMarinela Abedini
 
Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona
Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona
Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona #MesueseAurela Elezaj
 
Projekti me instrumente muzike
Projekti me instrumente muzikeProjekti me instrumente muzike
Projekti me instrumente muzikeS Gashi
 
Elementet kimik ne trupin tone projekt kimi
Elementet kimik ne trupin tone  projekt kimiElementet kimik ne trupin tone  projekt kimi
Elementet kimik ne trupin tone projekt kimiFacebook
 
ESSE ...Çfarë pasojash ka moszbatimi i ligjit në shoqëri.
ESSE ...Çfarë pasojash ka  moszbatimi  i  ligjit në shoqëri.ESSE ...Çfarë pasojash ka  moszbatimi  i  ligjit në shoqëri.
ESSE ...Çfarë pasojash ka moszbatimi i ligjit në shoqëri.#MesueseAurela Elezaj
 
Rilindja Kombetare Shqiptare
Rilindja Kombetare ShqiptareRilindja Kombetare Shqiptare
Rilindja Kombetare ShqiptareOlsi Sita
 
Ndikimi i kultures osmane ne kulturen shqiptare
Ndikimi i kultures osmane ne kulturen shqiptareNdikimi i kultures osmane ne kulturen shqiptare
Ndikimi i kultures osmane ne kulturen shqiptareExhitah Vasija
 
Filozofia gjate shekullit XVII
Filozofia gjate shekullit XVIIFilozofia gjate shekullit XVII
Filozofia gjate shekullit XVIIDenisa Caushi
 
PROJEKT PER BARAZINE GJINORE DHE DHUNEN NE FAMILJE
PROJEKT PER BARAZINE GJINORE DHE DHUNEN NE FAMILJEPROJEKT PER BARAZINE GJINORE DHE DHUNEN NE FAMILJE
PROJEKT PER BARAZINE GJINORE DHE DHUNEN NE FAMILJESilda Silda
 
Fizika dhe Sporti
Fizika dhe SportiFizika dhe Sporti
Fizika dhe SportiAdri Arapi
 

La actualidad más candente (20)

Rajonet e Europes
Rajonet e EuropesRajonet e Europes
Rajonet e Europes
 
Rilindja kombetare shqiptare (1831 1912)
Rilindja  kombetare shqiptare (1831  1912)Rilindja  kombetare shqiptare (1831  1912)
Rilindja kombetare shqiptare (1831 1912)
 
Biodiversiteti
BiodiversitetiBiodiversiteti
Biodiversiteti
 
Cfare ishte Holokausti?
Cfare ishte Holokausti?Cfare ishte Holokausti?
Cfare ishte Holokausti?
 
Traditat dhe Zakonet shqiptare te paqyruara ne krijimtarine popullore
Traditat dhe Zakonet  shqiptare te paqyruara ne krijimtarine popullore Traditat dhe Zakonet  shqiptare te paqyruara ne krijimtarine popullore
Traditat dhe Zakonet shqiptare te paqyruara ne krijimtarine popullore
 
Projekt Kimi - Burime te hidrokarbureve ne Shqiperi
Projekt Kimi - Burime te hidrokarbureve ne ShqiperiProjekt Kimi - Burime te hidrokarbureve ne Shqiperi
Projekt Kimi - Burime te hidrokarbureve ne Shqiperi
 
PROJEKT : SKENDERBEU
PROJEKT : SKENDERBEU PROJEKT : SKENDERBEU
PROJEKT : SKENDERBEU
 
Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona
Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona
Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona
 
Gazeta e shkolles
Gazeta e shkollesGazeta e shkolles
Gazeta e shkolles
 
Lojrat popullore
Lojrat populloreLojrat popullore
Lojrat popullore
 
Don kishoti
Don kishotiDon kishoti
Don kishoti
 
Projekti me instrumente muzike
Projekti me instrumente muzikeProjekti me instrumente muzike
Projekti me instrumente muzike
 
Elementet kimik ne trupin tone projekt kimi
Elementet kimik ne trupin tone  projekt kimiElementet kimik ne trupin tone  projekt kimi
Elementet kimik ne trupin tone projekt kimi
 
ESSE ...Çfarë pasojash ka moszbatimi i ligjit në shoqëri.
ESSE ...Çfarë pasojash ka  moszbatimi  i  ligjit në shoqëri.ESSE ...Çfarë pasojash ka  moszbatimi  i  ligjit në shoqëri.
ESSE ...Çfarë pasojash ka moszbatimi i ligjit në shoqëri.
 
Rilindja Kombetare Shqiptare
Rilindja Kombetare ShqiptareRilindja Kombetare Shqiptare
Rilindja Kombetare Shqiptare
 
Mjedisi
MjedisiMjedisi
Mjedisi
 
Ndikimi i kultures osmane ne kulturen shqiptare
Ndikimi i kultures osmane ne kulturen shqiptareNdikimi i kultures osmane ne kulturen shqiptare
Ndikimi i kultures osmane ne kulturen shqiptare
 
Filozofia gjate shekullit XVII
Filozofia gjate shekullit XVIIFilozofia gjate shekullit XVII
Filozofia gjate shekullit XVII
 
PROJEKT PER BARAZINE GJINORE DHE DHUNEN NE FAMILJE
PROJEKT PER BARAZINE GJINORE DHE DHUNEN NE FAMILJEPROJEKT PER BARAZINE GJINORE DHE DHUNEN NE FAMILJE
PROJEKT PER BARAZINE GJINORE DHE DHUNEN NE FAMILJE
 
Fizika dhe Sporti
Fizika dhe SportiFizika dhe Sporti
Fizika dhe Sporti
 

Destacado

Regjimi komunist në shqipëri
Regjimi komunist në shqipëriRegjimi komunist në shqipëri
Regjimi komunist në shqipëriKlea Vyshka
 
Komunizmi vs demokracia
Komunizmi vs demokraciaKomunizmi vs demokracia
Komunizmi vs demokraciaErgi Nushi
 
Letersia nen Diktature
Letersia nen DiktatureLetersia nen Diktature
Letersia nen DiktatureOrnela Keçi
 
Problemet e arsimit e shkolles sot
Problemet e arsimit e shkolles sotProblemet e arsimit e shkolles sot
Problemet e arsimit e shkolles sotGenti Mustafaj
 
Projekt histori luers sulce
Projekt   histori luers sulceProjekt   histori luers sulce
Projekt histori luers sulceXhe Si
 
Pamela Tanku Diktatura komuniste ne Rusi
Pamela Tanku Diktatura komuniste ne RusiPamela Tanku Diktatura komuniste ne Rusi
Pamela Tanku Diktatura komuniste ne Rusilira kuca
 
Kufizimet e letersise gjate diktatures
Kufizimet e letersise gjate diktaturesKufizimet e letersise gjate diktatures
Kufizimet e letersise gjate diktaturesDarla Evangjeli
 
Arsimi shqiptar nga pena me boje deri ne
Arsimi shqiptar nga pena me boje deri neArsimi shqiptar nga pena me boje deri ne
Arsimi shqiptar nga pena me boje deri neAmanda Ravolli
 
Demokracia liberale dhe diktaturat
Demokracia liberale dhe diktaturatDemokracia liberale dhe diktaturat
Demokracia liberale dhe diktaturattiti kallajxhiu
 
DESHMITE E DHUNES PERGJATE REGJIMIT KOMUNIST
DESHMITE E DHUNES PERGJATE REGJIMIT KOMUNISTDESHMITE E DHUNES PERGJATE REGJIMIT KOMUNIST
DESHMITE E DHUNES PERGJATE REGJIMIT KOMUNISTelvakastrati
 
Projekt Histori XIb Ervis Cara
Projekt Histori XIb Ervis Cara Projekt Histori XIb Ervis Cara
Projekt Histori XIb Ervis Cara Ervis Cara
 
Sjellja konsumatoreve
Sjellja konsumatoreveSjellja konsumatoreve
Sjellja konsumatoreveValdet Shala
 
Lufta e dyte boterore!
Lufta e dyte boterore!Lufta e dyte boterore!
Lufta e dyte boterore!Zana_Ana
 
Ese, 70 vjetori i clirimit te shqiperise
Ese, 70 vjetori i clirimit te shqiperiseEse, 70 vjetori i clirimit te shqiperise
Ese, 70 vjetori i clirimit te shqiperiseGenti Mustafaj
 
Demokracia parlamentare p1
Demokracia parlamentare p1Demokracia parlamentare p1
Demokracia parlamentare p1Nasuf GËRMIZAJ
 

Destacado (20)

Regjimi komunist në shqipëri
Regjimi komunist në shqipëriRegjimi komunist në shqipëri
Regjimi komunist në shqipëri
 
Komunizmi vs demokracia
Komunizmi vs demokraciaKomunizmi vs demokracia
Komunizmi vs demokracia
 
Letersia nen Diktature
Letersia nen DiktatureLetersia nen Diktature
Letersia nen Diktature
 
Problemet e arsimit e shkolles sot
Problemet e arsimit e shkolles sotProblemet e arsimit e shkolles sot
Problemet e arsimit e shkolles sot
 
Projekt histori luers sulce
Projekt   histori luers sulceProjekt   histori luers sulce
Projekt histori luers sulce
 
Pamela Tanku Diktatura komuniste ne Rusi
Pamela Tanku Diktatura komuniste ne RusiPamela Tanku Diktatura komuniste ne Rusi
Pamela Tanku Diktatura komuniste ne Rusi
 
projekt histori
projekt historiprojekt histori
projekt histori
 
Kufizimet e letersise gjate diktatures
Kufizimet e letersise gjate diktaturesKufizimet e letersise gjate diktatures
Kufizimet e letersise gjate diktatures
 
Arsimi shqiptar nga pena me boje deri ne
Arsimi shqiptar nga pena me boje deri neArsimi shqiptar nga pena me boje deri ne
Arsimi shqiptar nga pena me boje deri ne
 
Demokracia liberale dhe diktaturat
Demokracia liberale dhe diktaturatDemokracia liberale dhe diktaturat
Demokracia liberale dhe diktaturat
 
DESHMITE E DHUNES PERGJATE REGJIMIT KOMUNIST
DESHMITE E DHUNES PERGJATE REGJIMIT KOMUNISTDESHMITE E DHUNES PERGJATE REGJIMIT KOMUNIST
DESHMITE E DHUNES PERGJATE REGJIMIT KOMUNIST
 
Projekt Histori XIb Ervis Cara
Projekt Histori XIb Ervis Cara Projekt Histori XIb Ervis Cara
Projekt Histori XIb Ervis Cara
 
Demokracia
DemokraciaDemokracia
Demokracia
 
Demokracia
DemokraciaDemokracia
Demokracia
 
Fashizmi
FashizmiFashizmi
Fashizmi
 
Sjellja konsumatoreve
Sjellja konsumatoreveSjellja konsumatoreve
Sjellja konsumatoreve
 
Lufta e dyte boterore!
Lufta e dyte boterore!Lufta e dyte boterore!
Lufta e dyte boterore!
 
Ese, 70 vjetori i clirimit te shqiperise
Ese, 70 vjetori i clirimit te shqiperiseEse, 70 vjetori i clirimit te shqiperise
Ese, 70 vjetori i clirimit te shqiperise
 
Demokracia parlamentare p1
Demokracia parlamentare p1Demokracia parlamentare p1
Demokracia parlamentare p1
 
Kongresi i manastirit
Kongresi i manastiritKongresi i manastirit
Kongresi i manastirit
 

Similar a Arsimi ne kohen e komunizmit

Arsimi ne kosove
Arsimi ne kosoveArsimi ne kosove
Arsimi ne kosoveEMRI5
 
Punim seminarik-2
Punim seminarik-2Punim seminarik-2
Punim seminarik-2Ramiz Ilazi
 
7 marsi dita e mesuesit
7 marsi dita e mesuesit7 marsi dita e mesuesit
7 marsi dita e mesuesiterjoni123
 
Monografia Pjesa 3
Monografia Pjesa 3Monografia Pjesa 3
Monografia Pjesa 3fidani123
 
Monografia Pjesa 1
Monografia Pjesa 1Monografia Pjesa 1
Monografia Pjesa 1fidani123
 
Fillesat e arsimit shqiptar
Fillesat e arsimit shqiptarFillesat e arsimit shqiptar
Fillesat e arsimit shqiptarENKELEDA SINJARI
 
Shkolla Shqipe 2013/2014
Shkolla Shqipe 2013/2014 Shkolla Shqipe 2013/2014
Shkolla Shqipe 2013/2014 icse
 
Maggie Vasha Shkolla e pare shqipe histori
Maggie Vasha Shkolla e pare shqipe historiMaggie Vasha Shkolla e pare shqipe histori
Maggie Vasha Shkolla e pare shqipe historilira kuca
 
Tik projekt
Tik projektTik projekt
Tik projektMirsad
 

Similar a Arsimi ne kohen e komunizmit (9)

Arsimi ne kosove
Arsimi ne kosoveArsimi ne kosove
Arsimi ne kosove
 
Punim seminarik-2
Punim seminarik-2Punim seminarik-2
Punim seminarik-2
 
7 marsi dita e mesuesit
7 marsi dita e mesuesit7 marsi dita e mesuesit
7 marsi dita e mesuesit
 
Monografia Pjesa 3
Monografia Pjesa 3Monografia Pjesa 3
Monografia Pjesa 3
 
Monografia Pjesa 1
Monografia Pjesa 1Monografia Pjesa 1
Monografia Pjesa 1
 
Fillesat e arsimit shqiptar
Fillesat e arsimit shqiptarFillesat e arsimit shqiptar
Fillesat e arsimit shqiptar
 
Shkolla Shqipe 2013/2014
Shkolla Shqipe 2013/2014 Shkolla Shqipe 2013/2014
Shkolla Shqipe 2013/2014
 
Maggie Vasha Shkolla e pare shqipe histori
Maggie Vasha Shkolla e pare shqipe historiMaggie Vasha Shkolla e pare shqipe histori
Maggie Vasha Shkolla e pare shqipe histori
 
Tik projekt
Tik projektTik projekt
Tik projekt
 

Más de #MesueseAurela Elezaj

Lexim Jashtë klase: "Prici i vogel"
Lexim Jashtë klase:   "Prici i vogel"Lexim Jashtë klase:   "Prici i vogel"
Lexim Jashtë klase: "Prici i vogel"#MesueseAurela Elezaj
 
Album fotografik me lloje të ndryshme liqenesh bazuar me origjinën e formimit...
Album fotografik me lloje të ndryshme liqenesh bazuar me origjinën e formimit...Album fotografik me lloje të ndryshme liqenesh bazuar me origjinën e formimit...
Album fotografik me lloje të ndryshme liqenesh bazuar me origjinën e formimit...#MesueseAurela Elezaj
 
Hamleti, model i analizës së veprës
Hamleti, model i analizës së veprës Hamleti, model i analizës së veprës
Hamleti, model i analizës së veprës #MesueseAurela Elezaj
 
Struktura për hartimin e planit edukativ
Struktura për hartimin e planit edukativStruktura për hartimin e planit edukativ
Struktura për hartimin e planit edukativ#MesueseAurela Elezaj
 
Menaxhimi i burimeve njerezore,struktura dhe funksionimi në kompaninë VODAFON
Menaxhimi i burimeve njerezore,struktura dhe funksionimi në kompaninë VODAFONMenaxhimi i burimeve njerezore,struktura dhe funksionimi në kompaninë VODAFON
Menaxhimi i burimeve njerezore,struktura dhe funksionimi në kompaninë VODAFON#MesueseAurela Elezaj
 

Más de #MesueseAurela Elezaj (20)

Lexim Jashtë klase: "Prici i vogel"
Lexim Jashtë klase:   "Prici i vogel"Lexim Jashtë klase:   "Prici i vogel"
Lexim Jashtë klase: "Prici i vogel"
 
Album fotografik me lloje të ndryshme liqenesh bazuar me origjinën e formimit...
Album fotografik me lloje të ndryshme liqenesh bazuar me origjinën e formimit...Album fotografik me lloje të ndryshme liqenesh bazuar me origjinën e formimit...
Album fotografik me lloje të ndryshme liqenesh bazuar me origjinën e formimit...
 
Projekt : Fizike
Projekt : Fizike Projekt : Fizike
Projekt : Fizike
 
Hamleti, model i analizës së veprës
Hamleti, model i analizës së veprës Hamleti, model i analizës së veprës
Hamleti, model i analizës së veprës
 
Struktura për hartimin e planit edukativ
Struktura për hartimin e planit edukativStruktura për hartimin e planit edukativ
Struktura për hartimin e planit edukativ
 
" Hamleti"
" Hamleti"" Hamleti"
" Hamleti"
 
Statistike – Projekt matematike
Statistike – Projekt matematike Statistike – Projekt matematike
Statistike – Projekt matematike
 
Forcat endogjene dhe ekzogjene !!!!
Forcat  endogjene  dhe  ekzogjene !!!!Forcat  endogjene  dhe  ekzogjene !!!!
Forcat endogjene dhe ekzogjene !!!!
 
Studim rasti - mosha 5 – 9 vjeç
Studim rasti - mosha 5 – 9 vjeçStudim rasti - mosha 5 – 9 vjeç
Studim rasti - mosha 5 – 9 vjeç
 
Shkëmbinjtë sedimentarë
Shkëmbinjtë sedimentarëShkëmbinjtë sedimentarë
Shkëmbinjtë sedimentarë
 
Plan ditor
Plan ditor Plan ditor
Plan ditor
 
Testim : Teorema e Pitagores
Testim : Teorema e Pitagores Testim : Teorema e Pitagores
Testim : Teorema e Pitagores
 
Rubrika : Autorë
Rubrika : AutorëRubrika : Autorë
Rubrika : Autorë
 
UJERAT Lumenjtë/Liqenet
UJERAT Lumenjtë/LiqenetUJERAT Lumenjtë/Liqenet
UJERAT Lumenjtë/Liqenet
 
Gazeta
Gazeta Gazeta
Gazeta
 
Menaxhimi i burimeve njerezore,struktura dhe funksionimi në kompaninë VODAFON
Menaxhimi i burimeve njerezore,struktura dhe funksionimi në kompaninë VODAFONMenaxhimi i burimeve njerezore,struktura dhe funksionimi në kompaninë VODAFON
Menaxhimi i burimeve njerezore,struktura dhe funksionimi në kompaninë VODAFON
 
Reviste : Te famshem
Reviste : Te famshem  Reviste : Te famshem
Reviste : Te famshem
 
PROJEKT MATEMATIKE
PROJEKT MATEMATIKE PROJEKT MATEMATIKE
PROJEKT MATEMATIKE
 
Bulizmi ne shkolle...!!!!
Bulizmi ne shkolle...!!!!Bulizmi ne shkolle...!!!!
Bulizmi ne shkolle...!!!!
 
Detyre me skicim !!!!
Detyre  me skicim !!!!Detyre  me skicim !!!!
Detyre me skicim !!!!
 

Arsimi ne kohen e komunizmit

  • 1. Pavarsisht se në çfarë rrethanash u gjind shkolla dhe arsimi shqiptar, pavarsisht se çfarë doktrine ndoqi sistemi në Shqipëri, arsimi dhe shkolla shqipe ngritjen më të lartë e arriti në 50 vjetët e fundit të regjimit komunist. Është mëse e vërtetë se u ndaluan një varg veprash dhe një numër i madh autorësh. U ndalua pothuajse gati gjysma e literaturës shqipe që botohej jashtë territorit administrativ të Shqipërisë tashmë të cunguar. Në anën tjetër në Kosovë dhe trojet tjera shqiptare filloi një dhunë dhe terror i paparë sidomos në arsim dhe shkollë, kurse shqiptarët e kësaj treve mësonin ndaras dhe fare pak komunikonin me vëllezërit e tyre në shtetin amë. Në vitin 1946, Shqipëria shpalli Reformat Arsimore. Këshilli i Ministrave i RPSH mori masat për vënien e arsimit në jetë: formoi komisionin e Reformës Arsimore, Kuvendi Popullor dekretoi ligjet mbi ”Arsimin fillor të detyruar” dhe ”Reformën Arsimore”, dokumente këto që luajtën një rol të rëndësishëm në zhvillimin e arsimit. Gjatë kësaj kohe u mbajten konferencat e rretheve të Gjirokastrës, Korçës, Vlorës, Elbasanit etj. Më e njohura është Kongresi i Arsimtarëve që u mbajt në Korçë më 1944, ku thuhej se u hodhën hapat e parë për futjen e “frymës së luftës dhe të revolucionit popullor” në përmbajtjen e shkollës si dhe në “demokratizimin” e gjithanshëm të saj. Në krahasim me vitin e parë pas çlirimit, gjatë viteve 1948-1949 shkollat fillore u shtuan me rreth 73%, kurse numri i nxënësve me 110%. Arsimi shtatëvjeçar në krahasim me vitin 1945 u zgjerua me 71.5% për sa i përket numrit të shkollave dhe me 29% për sa i përket numrit të nxënësve. Për të përballuar nevojat për mësues u zgjerua me 233.1% rrjeti i shkollave pedagogjike dhe u hap Instituti i Lartë Pedagogjik në Tiranë. Në kuadër të doktrinës komuniste edhe planët mësimore, programet, tekstet pësuan ndryshime rrënjësore, të cilat forcuan përmbajtjen ideologjike të shkollave mbi bazat e shkencës marksiste-leniniste. Kongresi i Parë i PKSH (1948), kërkonte patjetër edhe zhvillimin e arsimit në harmoni me kërkesat e ekonomisë dhe të prodhimit dhe në të njëjten kohë krijimin e shkollës socialiste për edukimin e gjithanshëm komunist të brezit të ri. Arsimi fillor i detyruar më 1951-1952 pothuajse u realizua. U kalua në arsimin shtatëvjeçar të detyruar. Më 1955 kishte 2515 shkolla fillore e shtatëvjeçare me 193 619 nxënës. Arsimi i mesëm profesional dhe ai i përgjithshëm morën gjithashtu një zhvillim të madh. Filloi të zgjerohej rrjeti i shkollave tekniko- profesionale të të gjitha kategorive kudo në Shqipëri. Në vitin 1952-1953 kishte 15 shkolla të ulëta profesionale, 24 të mesme teknike e pedagogjike dhe 6 shkolla të larta. Këshilli arsimor i vitit 1950 në mbledhjen me temë ”Për një edukatë dhe ideologji të
  • 2. shëndoshë në shkollat tona” futi në plan mësimor lëndën e marksizëm-leninizmit. Tashmë shkolla u fut gjërsisht në shërbim të ndërtimit socialist të vendit duke u forcuar më shumë mbrendia socialiste marksiste-leniniste e saj, ku u shtrëngua jeta e brendshme në shkollë dhe u bënë përmirësime në metodat e mësimit dhe të edukimit. Pas çdo Kongresi të Partisë shkolla gjindej para programeve të mëdhaja pune, sidomos për sa u përket ideve të përmbajtjes së saj socialiste. Bile nga goja e Enver Hoxhës dilte nëpër Kongrese se politika e Partisë shtron obligim për shkollën si detyrë themelore formimin e botkuptimit marksist-leninist te nxënësit. Kjo platformë ideologjike dëmtoi përmbajtjen dhe ngadalsoi procesin e krijimit të fizionomisë së plotë të shkollës së njëmendtë kombëtare. Pushteti komunist në Shqipëri duke mos qenë i kënaqur me rezultatet e arritura në formimin e botkuptimit marksist-leninist dhe në zbatimin e denjë të direktivave, në vitin 1963, me vendim të Kuvendit Popullor u shpall ligji “Mbi riorganizimin e sistemit arsimor në RPSH”. Në bazë të këtij riorganizimi të shkollës u vu parimi marksist-leninist i lidhjës së të mësuarit me punën në prodhim në të gjitha kategoritë e shkollave. Parimet e riorganizimit të shkollës u pasqyruan në planet, programet dhe tekstet mësimore. Në vitin 1960, arsimi i lartë u zgjerua. Numri i studentëve u dyfishua në krahasim me vitin 1955, në këtë kohë vetëm studentët me shkëputje nga puna (student të rregullt), arrinin në 9650 veta. Në vitin 1968, pranë KQ të PPSH u krijua Komisioni Qëndror për arsimin, për të studiuar, organizuar, drejtuar dhe kontrolluar në të gjitha hallkat arsimin kombëtar. Më 24.XII.1969 u dekretua ligji “Mbi sistemin e ri arsimor”, kurse më 20.II.1970, doli vendimi i Këshillit të Ministrave “Mbi sistemin e ri arsimor”. E gjithë puna e shkollës dhe struktura e saj mësimore-edukative u ndërtua mbi bazën e botkuptimit marksist-leninist si lidhje organike në mes mësimit me punën prodhuese dhe edukimin fizik e ushtarak. U forcua më tej karakteri politik i shkollës. Lëndët e drejtpërdrejta marksiste-leniniste u futën në të gjithë sistemin shkollor. Pastaj për të gjitha hallkat e shkollave të sistemit arsimor u hartuan plane, programe e tekste të reja mbi bazën e kritereve ideologjike, politike, shkencore e pedagogjike të përcaktuara nga Partia duke e bërë edhe më tej revolucionarizimin e shkollës, duke e pasuruar edhe më tej me ide e mendime të reja marksiste-leniniste e të pedagogjisë shqiptare. Pavarsësisht nga ky centralizëm partiak mbi arsimin dhe shkollën, shkolla dhe arsimi shqiptar në shtetin amë në këto vite ka shënuar rritje të lakmueshme, ka ecur përpara në mënyrë konsekuente, duke shënuar hapa cilësorë në rrugën e tij. Shkolla ka pësuar tiparët e saj evolutive, është forcuar përmbajtja e saj shkencore dhe fizionomia e saj kombëtare është përmirësuar. Sistemi arsimor, u bë më i aftë për të përballuar kërkesat shkencore me një perspektivë të kohës në të gjitha fushat. Shkolla është dhe mbeti vatër kryesore e përvetësimit të kulturës, të dijeve dhe të të shkencës. Ajo paisi gjenerata të tëra nxënësish dhe studentësh me dije të nivelit bashkëkohor, duke bërë kualifikimin e kuadrove, dhe duke e nderuar figurën dhe rolin e mësuesit dhe të pedagogut. Kështu mësuesi dhe pedagogu shqiptar me nder dhe dinjitet kreu një
  • 3. borxh ndaj kombit dhe atdheut duke përmbushur edhe dëshirën e brezave të tërë dëshmorësh të shkollës dhe arsimit shqip. Shkalla e shkrim-leximit në Shqipëri të popullsinë së përgjithshme, mosha 9 ose më shumë, është rreth 99%. Arsimi fillor është i detyrueshëm (6 deri në 15 vjet), por shumica e nxënsve vazhdonjë të paktën deri në arsimin e mesëm. Shumica e shkollave janë publike dhe financohen nga qeveria, por kohët e fundit disa shkolla private të niveleve të ndryshme kanë qenë të hapur. Ka rreth 5000 shkolla në të gjithë vendin. Vit shkollor është i ndarë në dy semestra. Javën shkollor fillon të hënën dhe mbaron të premten. Varësisht nga niveli akademik, viti shkollor zakonisht fillon në mes të shtatorit ose në tetor dhe përfundon në qershor ose korrik. Ka një pushim dimëror prej rreth dy javësh.  Arsimi fillor: 8 vjet  Arsimi i mesëm:  Rregullore: 4 vjet  Profesionale ose teknike: 2-5 vjet  Kolegj apo gjimnazi: 3 vjet  Edukimi Katervjecarit: 3 vjet
  • 4. Periudha pasclirimit Edhe në vitin 1946, rreth 85% e popullit ishin analfabetë, veçanërisht për shkak se shkollat në gjuhën shqipe ishte pothuajse jo-ekzistente në vend,para se të bëhet e pavarur në vitin 1912. Deri në mesin e shekullit të nëntëmbëdhjetë, sunduesit osmanë e kishte ndaluar përdorimin e gjuhës shqipe në shkolla. Turqisht është folur në disa shkolla që shërbyen për popullsinë myslimane. Këto institucione janë të vendosura kryesisht në qytete dhe qyteza të mëdha. Shkollat për fëmijët krishterëve ortodoksë ishin nën mbikëqyrjen e Patriarkanës Ekumenike të Konstandinopojës. Mësuesit e këtyre shkollave ishin zakonisht rekrutohen nga kleri ortodoks, dhe gjuha e mësimit ishte greqisht. Shkolla e parë shqiptare e njohur për përdorim në epokën moderne ka qenë një seminar françeskan që u hap në vitin 1861 në Scutar, edhe pse nuk janë citatet nga shkollat shqiptare nga françeskanët në 1638 në Pdhanë. Nga 1880-1910, shumë patriotë shqiptar synuan në krijimin e një ndjenjë të ndërgjegjes kombëtare themeluan shkolla fillore në disa qytete dhe qyteza, kryesisht në jug, por këto institucione kanë qenë të mbyllur nga autoritetet osmane. Ardhjen e lëvizjes së Turqve të Rinj në vitin 1908, patriotët shqiptarë të motivuar për të rritin përpjekjet e tyre, dhe në të njëjtin vit një grup intelektualësh u takuan në Manastir për të zgjedhur një alfabet shqiptar. Librat e shkruara në gjuhën shqipe para 1908
  • 5. kishte përdorur një përzierje të alfabeteve, të përbëra kryesisht nga kombinimet e shkronjave latine, greke dhe turke-arabe (në kohën turoco është shkruar me alfabetin arab). Pjesëmarrësit në takimin e Manastirit kanë zhvilluar një alfabet të unifikuar të bazuar në karakteret latine. Një numër i teksteve shpejti ishin të shkruar në alfabetin e ri, dhe u hapën shkolla fillore në gjuhën shqipe në pjesë të ndryshme të vendit. Në vitin 1909, për të përmbushur kërkesat e mësuesve të aftë të mësojnë në gjuhën amtare, një shkollë normale u krijua në Elbasan. Por në vitin 1910, Turqit e Rinj,nga frika e shfaqjes te patriotve shqiptar , mbyllen të gjitha shkollat që ishin ne gjuhen shqipe si një gjuhë e mësimit, edhe pas pavarësisë së Shqipërisë, shkollat ishin të pakta. Kushtet e paqëndrueshmërisë politike të shkaktuara nga lufta në Ballkan dhe Lufta e Parë Botërore e kanë penguar zhvillimin e një sistemi shkollor të unifikuar. Kur Lufta e Parë Botërore shpërtheu (1914), Arsimi në Shqipëri ishte pothuajse jo- ekzistente. Banorët e fuqive të huaja, megjithatë, janë hapur disa shkolla në zonat e tyre të kontrollit, çdo udhëzim i cili siguronte fuqinë në gjuhën e tyre. Disa prej këtyre shkollave, sidomos italiane dhe ato franceze ka vazhduar të veprojë pas Luftës së Parë Botërore dhe luajti një rol të rëndësishëm në futjen e metodave arsimore perëndimore dhe parimet. Veçanërisht e rëndësishme ishte Shkolla e Lartë Kombëtare e Korçës, në të cilin gjuha e mësimit ishte gjuha franceze. Menjëherë pas themelimit të një qeverie kombëtare në vitin 1920, e cila përfshinte një ministri të arsimit, u hodh themeli për një sistem arsimor kombëtar. Shkollat fillore janë hapur në qytet dhe disa nga qytetet më të mëdha, dhe shkollat italiane dhe franceze që u hapën gjatë Luftës së Parë Botërore janë forcuar. Ndërkohë, dy shkolla të mëdha amerikane u themelua: Shkollës Amerikane në Tiranë profesionale, i themeluar nga Kryqi i Kuq Amerikan Junior në vitin 1921, dhe Shkollës Amerikane fermë në Kavaje, të sponsorizuar nga Fondacioni i Lindjes së Afërme. Disa ardhmja politike e Partisë Komuniste ishin të arsimuar në shkollat e huaja: Enver Hoxha u diplomua nga Shkolla e Lartë Kombëtar në vitin 1930, dhe Mehmet Shehu, i cili do të bëhej kryeministër, ai përfundoi studimet e tij në Shkollën Profesionale Amerikane në vitin 1932. Në vitin 1920, periudhë në të cilën themelet e shtetit modern shqiptar u hedhur, progres i rëndësishëm është bërë në drejtim të zhvillimit të një sistemi arsimor në Shqipëri. Në 1933 Kushtetuta u amendua Royal për ta bërë arsimin një e drejtë ekskluzive e qytetarëve të shtetit. Të gjitha shkollat në gjuhë të huaj, me përjashtim të Shkollës Amerikane Bujqësor, të tjreat u mbyllën apo u nacionalizuan. Ky veprim kishte për qëllim për të ndaluar përhapjen e shpejtë të shkollave të nxitura drejtpërdrejt nga Qeveria Italiane, veçanërisht në mesin e katolikëve në veri. Shtetëzimi i shkollave u pasua në vitin 1934 nga një riorganizim i madh i sistemit kombëtar të arsimit. Sistemi i ri i quajtur shkollor i detyrueshëm fillor në mes të moshës 4-14. Ajo siguroi gjithashtu për zgjerimin e shkollave të mesme të llojeve të ndryshme, krijimi i ri teknik, profesional,
  • 6. shkolla tregtare dhe të mesëm, si dhe përshpejtimin dhe zgjerimin e trajnimit të mësuesve. Dispozitat e 1934 ristrukturimit të detyrueshëm dhe se kurrë ligjit i janë aplikuar në zonat rurale për shkak të nevojës së tyre për fëmijët fshatarë të cilët punonin në këtë fushë, dhe për shkak të mungesës së objekteve shkollore, mësuesit, mjeteve të transportit etj. Të vetmet shkolla private që operonin në Shqipëri para Luftës së Dytë Botërore ishin ato për “minoritetin grek” që jetojnë në rrethin e Gjirokastrës. Edhe pse këto shkolla janë mbyllur nga i amendamentit kushtetues të vitit 1933, por Greqia ka dërguar çështjen në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë të Përhershëm, i cili detyroi Shqipërin për të rihapur. Para Luftës së Dytë Botërore, Shqipëria nuk ishte me universitetet,dhe Studimet të Avancuara u ndoqën jashtë vendit. Çdo vit shteti ka dhënë një numër të kufizuar të bursave për meritë maturantëve, të cilët përndryshe nuk mund të përballonin për të vazhduar studimet e tyre. Por, numri më i madh i studentëve të universitetit ishin nga familjet e pasur, dhe të financuar nga individë privatë. Shumica dërrmuese e studentëve që ndiqnin universitetet italiane ishin për shkak të afërsisë së tyre dhe marrëdhëniet speciale mes qeverisë së Romës dhe Tiranës. Qeveria italiane në vetvete, duke ndjekur një politikë për të fituar fuqi politike, ekonomike, ushtarake dhe kulturore në vend, ka dhënë një numër të bursave për studentët shqiptarë të rekomanduara nga një legalitet në Tiranë. Menjëherë pasi ‘italianët pushtuan Shqipërinë në muajin prill të 1939 , sistemi arsimor erdhi nën kontroll total të Italialisë. Përdorimi i gjuhës italiane është bërë i detyrueshëm në të gjitha shkollat e mesme, dhe ideologjia fashiste dhe udhëzimi janë inkorporuar në programet. Pas 1941 , megjithatë, kur grupet guerile filluan operacionet kundër forcave italiane, sistemi arsimor ishte i paralizuar. Shkollat e mesme u bë qendra e rezistencës dhe rekrutimi i luftës guerile, dhe shumë mësues dhe studentë shkuan në male për t’u bashkuar me grupet e rezistencës. Në shtator 1943 , kur ‘ italianët iu dorëzua aleatëve dhe trupat gjermane pushtuan Shqipërinë , arsimi kishte ardhur në një ndalesë të plotë.
  • 7. Periudha komuniste Pasi kapi pushtetin në fund të vitit 1944, Partia Komuniste i ka dhënë prioritet të lartë për rihapjen e shkollave dhe një organizatë e sistemit arsimor në tërësi të pasqyrojë ideologjinë komuniste. Objektivat e skemës për sistemin e ri shkollor ishin të fshihet analfabetizmit në vend sa më shpejt të jetë e mundur, të transmetimit të ideve të rinjve shqiptarë dhe parimet e komunizmit, ashtu siç interpretohet nga partia, dhe, në fund të fundit, për të edukuar fëmijët e të gjitha klasat e partnerët socialë mbi bazën e këtyre parimeve. Kushtetuta Komuniste e vitit 1946 bëri të qartë se skema ishte menduar për të sjellë të gjithë fëmijët nën kontrollin e shtetit. Të gjitha shkollat janë vendosur menjëherë nën administrimin e shtetit. Në të njëjtën kohë, për shkak të mungesës së specialistëve në shumë fusha të dijes, një shumë e të rinjve janë dërguar jashtë vendit nga vendet me të cilat Shqipëria kishte lidhje diplomatike ( Bashkimi Sovjetik , Çekosllovaki , Poloni , Rumani , etj.) Në vitin 1946 ligji i reformës së arsimit ka menduar posaçërisht për parimet e ideologjisë komuniste që ka vazhduar në të gjitha tekstet shkollore. Në shtator të vitit 1949, qeveria miratoi një ligj që kërkonte që të gjithë qytetarët e moshës ndërmjet 0:40 të cilët nuk mund të lexojnë të ndjekin mësimet në lexim dhe shkrim. Kurse për fshatarët analfabetë janë themeluar nga seksionet e arsimit të këshillave të njerëzve. Autoritetet politike e forcave të armatosura, kanë organizuar kurse paralele për
  • 8. personelin ushtarak analfabetë. Përveç sigurimit të obligueshëm fillor falas për shtatë vjet dhe katër vite të shkollimit të mesëm, në 1946 të quajtur Akti për krijimin e një rrjeti të trajnimit profesional, Tregtisë dhe trajnimin e mësuesve dhe kurse për të përgatitur personelin, teknikë dhe punëtorë të kualifikuar për ndryshme, kulturore, sociale, dhe ekonomike. Një ligj tjetër i arsimit të miratuar në vitin 1948 me kusht për zgjerimin e mëtejshëm të kurseve të formimit profesional për trajnimin e punëtorëve të aftë dhe gjysmë të aftë dhe për të rritur njohuritë teorike dhe teknikë profesionale. Në vitin 1950, sistemi shkollor ishte dhënë një orientim të plotë në aspektin e propagandës ideologjike Komuniste Sovjetike dhe kontrollin e qeverisë qendrore. Shkollat e mesme teknike janë themeluar përgjatë linjave të njëjta. Në vitin 1951 tre institucionet e arsimit të lartë u themelua: me ‘Institutin e Lartë Pedagogjik,’ Instituti Politeknik, agrare College el ‘e tërë, modeluar mbi modelet sovjetike. Shumica e teksteve, sidomos ato që merren me çështjet shkencore dhe teknike, ishin përkthime nga rusishtja. Kurset për përgatitjen e mësimdhënësve u krijua në metodat ruse, sovjetike e pedagogjisë dhe psikologjisë, dhe dialektika marksiste-leniniste u mësoi nga instruktorët sovjetikë. Një ekip i edukatorëve sovjetikë hedhur themelet strukturore University, kurrikulare dhe ideologjike e Enver Hoxhës në Tiranë (tani quhet Universiteti i Tiranës), e cila është themeluar në vitin 1957. Në vitin 1960 sistemi i arsimit fillor dhe të mesëm e kishte evoluar në një program prej njëmbëdhjetë vjet që përfshin shkollat e arsimit të përgjithshëm dhe institucioneve profesionale dhe profesionale. Në tetor të vitit 1960, megjithatë, kur Shqipëria pati acarime mes tensioneve sovjetike ku arrijnë pikën e shkëputjes, Partia Shqiptare e Punës lëshoi një rezolutë që bën thirrje për riorganizimin e sistemit shkollor. Qëllimi i vërtetë i rezolutës ishte për të eliminuar shkollat sovjetike ndikimin dhe rishkrimin e teksve. Një vit shtesë është shtuar në njëmbëdhjetë viteve të programit të arsimit të përgjithshëm, dhe i tërë sistemi shkollor ka qenë i integruar më ngushtë me industrinë në mënyrë që të përgatisë të rinjtë shqiptarë për të zëvendësuar specialistët sovjetikëet.Statistikat zyrtare tregojnë se regjimi ka bërë përparim të konsiderueshëm në sektorin e arsimit. Analfabetizmi është eliminuar praktikisht deri në fund të 1980 dhe Shqiperia arriti të ketë një arsim të plotë. Nga një regjistrim i përgjithshëm i më pak se 60.000 studentë në të gjitha nivelet në vitin 1939, numri i njerëzve në shkollë e kishte rritur në mbi 750,000 në vitin 1987, përveç kësaj, ka pasur mbi 40.000 mësuesve në Shqipëri. Rreth 47% e të gjithë nxënësve ishin gra. Përqindja e të diplomuarve të shkollave fillore, të cilët kanë vazhduar me disa lloj të arsimit të mesëm është rritur nga 39% në 1980 në 73% në vitin 1990.Megjithëse Shqiperia arriti nje sukses ne fushen e arsimit ne periudhen e komunizmit,një rënie të theksuar për sa i përket arsimit të mesem ka patur pas vitit 1991 dhe deri ne vitet e sotme ne vijim.
  • 9. Pas rënies së komunizmit
  • 10. Një plan riorganizimi u njoftua në vitin 1990 që do të kanë zgjeruar programin e trajnimit të detyrueshëm për 8-10 vjet. Vitin e ardhshëm, megjithatë, një krizë e rëndë ekonomike dhe politike në Shqipëri, dhe avari konsekuent i rendit publik, sistemi shkollor u zhyt në kaos. Vandalizëmi i përhapur dhe mungesa ekstreme e teksteve shkollore dhe furnizimet kanë pasur një efekt shkatërrues mbi aktivitetet e shkollës, duke ardhur nga Italia dhe vende të tjera për të siguruar ndihmë materiale. Ministri i Arsimit ka raportuar në shtator 1991 se gati një e treta e shkollave 2,500 nën nivelin universitar ishte plaçkitur dhe duke rrafshuar pesëmbëdhjetë ndërtesat shkollore. Shumë mësues transferohen nga zonat rurale në ato urbane, duke lënë shkollat fshatrat e bymyera radhët e të papunëve në qytete dhe qyteza, rreth 2,000 mësues janë larguar nga vendi. Mjedisi tepër i strukturuar dhe i kontrolluar arsimor që regjimi komunist e kishte kultivuar me kujdes mbi rrjedhën e mbi 46 vjet ishte papritmas vënë shpartallua dhe u desh vite per te ardhur disi pjeserisht per të rindërtuar. Në fund të viteve 1990, shumë shkolla janë ndërtuar ose rindërtuar për të përmirësuar kushtet e mësimit. Shumica e përmirësimeve kanë ndodhur në qytetet e mëdha të tilla si kryeqytetin Tiranë, i cili vuan nga mbipopullimi i klasave të mëdha.Theks më i madh ka qenë vendosur në matematikë, shkencë dhe humanizem.Shkolla u ul nga 6 deri 5 ditë. Disa prej shkollave më të pasura kanë filluar futjen e kompjuterëve, por ende shumë shkolla mungojnë nevojat elementare për klasat e laboratorit.Megjithate ka mungese te madhe ne informatike,pavarsisht se qeveria e ka perseritur here pas here se kemi bere hapa te medha ne kete fushe. PUNOI #MesueseAurela Durres 2014