SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 104
Descargar para leer sin conexión
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
2
Profesorët dhe Asistentët e Juridikut
Fakulteti Juridik
Universiteti i Prishtinës
Prishtinë, Kosovë
Prill 2008
Re: Doracaku i Etikës Ligjore & Përgjegjësisë Profesionale
I nderuari Rektor, Dekan dhe Profesorë,
Në emer të Odës së Avokatëve Amerikan, Iniciativës të Sundimit të Ligjit (ABA) në Kosovë,
jam i kënaqur t’ua prezentojë Doracakun e Etikës Ligjore dhe Përgjegjësisë Profesionale të
zhvilluar nga grupi punues i ekspertëve ligjorë në Kosovë.
Doracaku i bashkangjitur dhe puna jonë e vazhdueshme me fakultetin juridik për të zhvilluar
një planprogram bashkëkohorë, është pjesë e përpjekjeve tona të vazhdueshme për të
përmirsuar arsimin ligjor në Kosovë, duke përfshirë prezentimin e Klinikave Penale dhe
Civile, kurset e Metodologjisë Ligjore dhe Avokaturës Gjyqësore dhe klinikës ligjore me
klient të vërtetë.
Ne besojmë që përfshirja e kursit të etikës ligjore dhe përgjegjësisë profesionale do ta
kompletojë ndihmën gjithëpërfshirëse në teorin ligjore, kurset thelbësore dhe kurset e
klinikës ligjore. Duke e furnizuar fakultetin me nivel të lartë të etikës dhe vetëdijësimit në
përputhshmëri me kodet e etikës dhe nderit, ju do të jeni më mirë të përgatitur për ta
ndihmuar universitetin të bëjë tranzicionin për tu përshtatur me Procesin e Bolonjës në
Fushën e Arsimit të Lartë Evropian. Studentët e Juridikut do të jenë më mirë të përgatitur për
të sjellë shkallë të lartë të integritetit të etikës dhe për t’iu përshtatur dhe promovuar kodet
relevante të sjelljes profesionale dhe etikës.
Doracaku ka për qëllim të përdoret fillimisht nga profesorët e fakultetit juridik, nga studentet
dhe ekspertët e angazhuar në Klinikat Ligjore. Gjatë kohës, ne presim ti përdorim këto
materiale për të zhvilluar një kurs plotësisht të kredituar dhe obligativ për Etikën Ligjore dhe
Përgjegjësinë Profesionale. Ne shpresojmë që Kodi i Sjelljes do të zgjërohet për të përfshirë
të gjithë studentët e fakultetit juridik si dhe profesorët.
Doracaku përmban: Një Shqyrtim të Etikës në Profesionet Ligjore; Dilemat Etike Hipotetike
Ligjore; dhe një Rast të Gjykimit Simulues që Përshinë Etikën Ligjore dhe Dilemat Etike.
Doracaku gjithashtu përmban kodet më të reja të sjelljes që janë në efekt nga Oda e
Avokatëve të Kosovës; Kodet e Këshillit Gjyqësor të Kosovës për Gjykatësit dhe Prokurorët;
dhe draft Kodin e Sjelljes dhe të Etikës të Komisionit Kosovar për Ndihmë Ligjore.
Përfundimisht, Doracaku përfshin draftin punues të Kodit të Sjelljes për Klinikat Ligjore të
Universitetit të Prishtinës për tu përdorur nga studentët, profesorët dhe ekspertët e
angazhuar në kurset klinike.
Jemi të kënaqur të bashkëpunojme me ju, dhe mirëpresim punën e përbashkët në të
ardhmën. Nëse mund të përgjigjemi në ndonjë pyetje apo koment, ju lutem mos hezitoni të
na kontaktoni.
Sinqerisht,
David Sip, Drejtor,
ABA Iniciativa e Sundimit të Ligjit – Kosovë
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
3
MIRËNJOHJE
Grupit Punues të përfaqësuesve të Universitetit të Prishtinës dhe Shoqatës së
Avokatëve Amerikane Iniciativa për Sundimin e Ligjit (ABA/ ROLI), të cilët e zhvilluan
këtë udhëzues për të krijuar një baze trajnimi dhe leximi për Fakultetin Juridik të
Universitetit të Prishtinës. Udhëzuesi është i paraparë për pjesemarrësit në mësimin
klinik, stafin, mbikqyrësit dhe eskperët e mësimit klinik.
Falenderim të veqantë për Eric Sutton, Fakulteti Juridik i Universiteti të Pitsburgutut
për hulumtimin dhe përmbliedhjen e materialit.
ABA/ROLI
Kosovë 2007
Legal Ethics & Professional Responsibility Handbook for Legal Clinics,
Courses and Seminars (Albanian version)
10 Digit ISBN Number: 1-60442-081-2
13 Digit ISBN Number: 978-1-60442-081-4
Copytight © 2008 by the American Bar Association Rule of Law Iniciative
Pashko Vasa 7, Prishtina 10000, Kosova
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
4
Manual i Etikës Ligjore dhe
Përgjegjësitë Profesionale në Kosovë
Përmbajtja
Hyrje dhe qëllimi i manualit për etikën ligjore
Mirënjohje
Etika Ligjore dhe Përgjegjësitë Profesionale ........................................................5
Studimi i Etikës në Profesionet Ligjore ......................................................................5
Rastet Hipotetike ......................................................................................................11
Probleme të gjykimeve të simuluara ........................................................................15
Codet Profesionale Ligjore dhe të Mirësjelljes në Kosovë
Oda e Avokatëve të Kosovës, Kodi i Etikës Profesionale për Avokatë ....................21
Statuti i Odës së Avokatëve të Kosovës ..................................................................39
Këshilli Gjyqësor i Kosovës, Kodi i Etikes dhe Sjelljes Profesionale
për Gjykatës ……………………………………………………………………………….73
Këshilli Gjyqësor i Kosovës, Kodi i Etikës dhe Sjelljes Profesionale
për Prokurorë ……………………………………………………………………………..79
Kodi i Sjelljes dhe Etikës i Komisionit për Ndihmë Juridike ......................................85
Kodi i Sjelljes Profesionale në Mesimin Klinik në Fakultetin Juridik,
Universiteti i Prishtinës ..........................................................................................93
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
5
STUDIM I ETIKËS NË PROFESIONET LIGJORE
Parimet e Përgjithshme
Në komunitetin ligjor, etika ka të bëjë me karakteristikat morale të avokatëve,
gjykatësve apo prokurorëve profesionalë. Etika eshte studim i esences morale ne
raportet mes paleve. Raportet morale gjithehere kane natyre bilaterale. Njerezit
hyjne ne raporte morale me te tjeret sepse perms aktiviteteve te veta, ata
eventualisht prekin mbi interesat e njerezve rreth tyre te cilet ose pergjigjen me
vleresime, veprime apo akte, qe se bashku njihen si sjellje. Koncepti i shoqerise per
etiken eshte variabil; ai ndryshon ne baze te perceptimeve te shoqerise lidhur me ate
se cfare eshte e mira, e keqja, vetedija dhe detyra. Gjate studimit te etikes, secili
individ e ka nje te kuptuar lidhur me ate se si te tjeret presin qe ai te sillet, dhe ne
kembim, individi i qaset interaksioneve te tyre me te tjeret me te pritura te caktuara
lidhur me ate se si ata do ti paraqesin sjelljet e tyre.
Funksioni i moralit eshte perafersisht i lidhir me funksionin e ligjit. Te dyja
jane normative, do te thote ato e rregullojne deri ne nje mase te caktuar sjelljen e
njerezve ne shoqeri. Ky aspekt rregulativ i drejton dhe udhezon aktivitetet e
individeve ne menyre konsistente me te prituarat e kolegeve te tyre si teresi. Sepse
te dyja e derivojne fuqine e tyre nga interesi i njerezve qe te themelohet nje kornize e
kordinuar e rregullave sociale, e ato jane domosdoshmerisht te nderlidhura. Keto
limite mbi te drejten per te vepruar e kane nje ndikim fundamental ne raportet mes
njerezve ne ligj. Megjitheate, te dyja sistemet dallojne ne fokusin e rregulloreve,
sistemin e implementimit, dhe llojeve te sanksioneve.
Rregullorja ligjore krijon norma imperative qe kerkojne nje sjellje te caktuar ne
situata publike. Rregullat morale me se tepermi mbeshteten ne standarde vullnetare
dhe zakonore qe i udheheqin raportet interpresonale te individeve.
Shteti aplikon sanksione ne rast te shkeljeve te raporteve ligjore, perderisa
shoqeria ose organizatat aplikojne sanksione kunder individeve ne rast te sjelljeve te
cilat jane ne kundershtim me zakonet dhe vetedijen shoqerore.
Kodi i etikes te cilin secili profesion ligjor e ka permbledhur paraqet aspektin
rregullativ te ketyre karakteristikave morale. Perderisa keto kode te etikes ofrojne
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
6
nje kornize per profesionistet ligjor, ato nuk munden ne menyre eksplicite ta trajtojne
cdo eventualitet. Ne rrethana te dyshimta profesionale ligjore, profesionisti ligjor
duhet te bazohet ne vetedijen e vet morale. Kjo vetedije morale eshte te kuptuarit
individual te asaj cfare shoqeria do te kerkonte ne disa situata te caktuara sociale.
Kjo mund te barazohet, perafersisht, me nje sens te obligimit. Kjo dallon nga
moraliteti si koncept i pergjithshem sepse eshte ideologji subjektive dhe qendrim,
perderisa morali perbehet nga normat objektive sociale qe i rregullojne aktivitetet
interpersonale te njerezve. Keshtu, etika ligjore eshte qendrim i nje profesionisti
ligjor mbi vlerat e ligjit dhe normave legjislative, dhe realizimi atij qendrimi nga ai ose
ajo ne punen profesionale.
Nje qendrim i tille nuk mund te legjislohet, sikur qe morali nuk mund te
imponohet nen nje sundim te formalizuar te ligjit. Sido qe te jete, kjo nuk do te thote
qe nuk ka mekanizma te zbatimit te formalizuar qe i lejojne profesionet ligjore ta
rregullojne sjelljen e anetareve te vet perms kodeve te tyre te etikes. Kjo pothuajse
do te thote qe sensi subjektiv i obligimit te detyres nuk mundet formalisht te
kodifikohet. Fokusi i etikes ligjore, prandaj, eshte mbi individin si profesionist ligjor
dhe si ata e interpretojne dhe aplikojne te kuptuarit e tyre mbi moralin dhe ligjin, dhe
mbi interrelacionin ligjor dhe te parimeve e normave ligjore.
Avokatet
Avokatet i ofrojne sherbime keshilla dhe assistence ligjore publikut. Aspekti
me i dallueshem i profesionit te avokatit eshte raporti qe ata e ndertojne me klientet
e tyre. Ndryshe nga profesionet e gjykatave ose prokurorive, sjellja e avokatit nuk
eshte si e nje zyrtari te shtetit. Qasja e tyre ne procesin ligjor eshte e nje qytetari me
ekspertize shtese dhe studim te ligjit. Moraliteti i sjelljes se tyre ne mase te madhe
varet nga raportet interpersonale me klientet dhe me detyrat e perfaqesimit entuziast
te instruksioneve te klienteve te tyre.
Paradoksalisht, natyra publike e sistemit ligjor do te thote qe konfidencialitetit
duhet ti ipet kujdes i larte ne aktivitetet e avokatit. Si perfaqesues te klienteve,
raportet mes avokatit dhe klientit domosdoshmerisht jane te aferta, dhe klientit i
duhet te mbeshtetet ne avokatin, qe ai ta mbaje nivelin e njejte te konfidencialitetit
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
7
lidhur me jeten private te klientit, sikur qe ky do ta ruante vete. Avokati poashtu
duhet ti pergjigjet raporteve me palen e kundert, dhe te sillet sipas idealeve te
drejtesise dhe respektit duke e respektuar konfidencialitetin edhe te pales tjeter.
Avokatet nuk jane perfaqesues te shtetit, dhe raporti i tyre me publikun ne
shume menyra eshte raport afarist. Klientet i angazhojne avokatet per shkak te
nivelit te tyre relativisht te ngritur te vetedijes mbi ceshtjet dhe rastet ligjore. Per
shkak te kesaj, sjellja e tyre eshte e kufizuar nga te priturat e shoqerise, pra qe do ti
shmanget perdorimit te njohurise se tyre ne ate menyre qe te perfitoje nga mungesa
e eskpertizes se klientit, si per shembull perms reklamimit te rrejshem ose te
dukshem.
Avokati e ka per detyre qe ta mbaje nivelin e ekspertizes. Publiku pret qe
avokatet me te cilet ata krijojne raporte ta mbajne veten ne menyre kompetente.
Keshtu, avokati eshte i obliguar qe te vazhdoje arsimimin e vet edhe pas universitetit
me qellim qe ti kenaqe keto te pritura. Kjo e pritur e kompetences eshte kyce per
konceptin e drejtesise ne sistemin ligjor; nje pale qe nuk ka njohuri te duhur mbi
proceduren dhe ligjin, ka pak gjasa qe te marre shqyrtim korrekt dhe komplet te
ankeses apo mbrojtjes se vet.
Avokatet poashtu duhet te sigurohen qe raportet e tyre me nje klient te
caktuar te mos krijojne konflikt profesional per shkak te ndonje raporti aktual apo te
mehershem me ndonje klient tjeter. Per shembull, avokati nuk duhet te pranoje qe
ta perfaqesoje apo ti jape keshille ligjore nje klienti, kur avokati me pare e ka
perfaqesuar palen e kundert. Publiku pret qe avokati te jete perfaqesues i vertete i
klientit dhe te duket qe ata kane interesa te njejte sikur edhe klienti. Nje konflikt
interesi shpie kah perceptimi qe avokati vepron sipas interesit te vet, e jo sipas
interesit me te mire te klientit te vet.
Gjykatesit
Kerkesat morale per aktivitetin e gjykatesve marrin nje kuptim te vecante me
hyrjen ne efekt te Kodit te Sjelljes Profesionale. Si ne rastet penale dhe ne ato civile,
ky dokument normativ avancon prezentimtin e normave morale dhe statusin ligjor
gjate implementimit te ligjit. Kodi i Etikes Profesionale paraqet udhezues moral mbi
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
8
aktivitetin gjyqesor ligjor me marrjen e vendimeve te drejta; barazine e paleve,
objektivitetin dhe konsideraten e kujdesshme te meritave te rastit, pergjegjesine para
shtetit, kombit dhe vetedijes se vet, dhe nje subordinim ekskluziv ne ligj. Prandaj,
etika profesionale e gjykatesit eshte veprimi professional i nje gjykatesi nje nje
procedure gjyqesore bazuar ne drejtesi, barazi, objektivitet, pergjegjesi dhe
paanshmeri.
Veprimet e nje gjykatesi rrjedhimisht ndikojne ne te drejtat dhe interesat e
qytetareve. Ne rolet e tyre zyrtare, ata nderveprojne me publikun ne nje raport
qytetar-qeveri. Veprimet e tyre jane indikatore te natyres se qeverise dhe menyres
si ajo ndervepron me publikun. Performanca e detyrave shteterore kerkon ndjenje te
shtuar te pergjegjesise nga perfaqesuesit e fuqise, sepse publiku pret nje standard
me te larte te sjelljes nga ata ne pozicion te autoritetit. Prandaj, sjellja e tyre per se
afermi duhet te korrespondoje me parimet dhe normat e moralitetit qe sigurojne nje
perceptim pozitiv te autoritetit te qeverise dhe perfaqesuesve te saj.
Kerkesa te rendesishme te karakterit moral per gjykatesit rrjedhin nga parimi i
pavarsise dhe subordinimit vetem ne ligj. Nje gjykates nuk ka te drejte ti pranoje
ndikimet locale, ose qe te udhezohet nga instruksione dhe kerkesa te paleve te
jashtme, pa marre parasysh pozicionin e tyre. Ne vend te kesaj ata duhet ta bartin
funksionin e zyrave te tyre ne interest e te gjithe njerezve dhe ne emer te ekzekutimit
te deshires se tyre te shprehur ne ligj. Duke e bere kete, ata udhehiqen nga vetedija
e tyre morale.
Me ne fund, si perfaqesues te shtetit, gjykatesi duhet ta kufizoje sjelljen e vet
edhe jashte gjykates. Qytetaret presin qe zyrtaret qeveritar ti shmangen konfliktit te
interesave dhe te refuzojne qe ta shfrytezojne poziten e tyre te fuqise per perfitime
personale. Kur nje gjykates sillet ne ate menyre, ne kapacitet jo gjyqesor, publiku do
ta humb besimin ne sistemin gjyqesor si nje organ i pavarur. Per ta mbajte dinjitetin e
zyres se tyre, gjykatesit duhet te sillen ne menyre qe i pershtatet statusit te tyre, dhe
duhet te marrin hapa te arsyeshem per tu siguruar qe familja e tyre dhe koleget
veprojne njesoj.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
9
Prokuroret
Sikur gjykatesit, edhe prokuroret udhehiqen nga nje respektim strikt i ligjit dhe
kjo eshte permes aplikimit publik te ligjit, nga e cila gje ata e fitojne autoritetin e tyre
moral. Prokuroret bartin mbikqyrjen e ekzekutimit te ligjeve dhe e mbeshtesin
procesin e ndjekjes shteterore te veprave penale para gjykates. Ata i paraqesin
rastet e tyre ne procedura gjyqesore, duke e fituar ne kete menyre nje vleresim te
publikut, fale pozites dhe sjelljeve te veta. Si nje perfaqesues i shtetit, prokurori ka
obligim moral ti rezistoje ndikimeve te jashtme. Ata jane moralisht te pergjegjshem
per tri role: hetues, zyrtar shteti, dhe keshilltar ligjor.
Ne rolin e tyre si hetues dhe ne rolin e tyre si mbikqyres te hetimeve,
prokuroret jane ne nje raport procedural me te akuzuarin. Por, njekohesisht
prokurori si hetues poashtu mban pergjegjesine morale me te cilat te drejtat morale
te te akuzuarit korrespodojne. Ndoshta me e rendesishmja prej ketyre roleve eshte
prezumimi i pafajsise.
Aspekti moral i prezumimit te pafajsise perbehet nga fakti qe edhe ne hetimet
paraprake prokurori si hetues obligohet qe plotesisht ta perjashtoje anshmerine
akuzatore dhe ti marre parasysh te gjitha faktet relevante qe mund ta lehtesojne
pergjegjesine e te akuzuarit ose te dyshuarit. Ai nuk mund te kerkoje dhe perdore
vetem faktet dhe informatat qe shkojne na favor te rastit te vet; drejtesia ndaj te
pandehurit dikton qe te gjitha provat ne dispozicion duhet te konsiderohen. Eshte
detyre ligjore dhe morale e prokurorit qe si hetues ti siguroje te gjitha provat
relevante ne nje hetim, ne menyre qe ti shmangen mundesise se paragjykimit.
Prokurori ne rolin e perfaqesuesit te shtetit ne procedurat gjyqesore eshte i
obliguar qe ti beje deklarata direkte akuzatore te pandehurit. Megjithate, prokurori
edhe atehere eshte me ligj dhe moralisht i obliguar qe ti vertetoje me deshmi ato
deklarata. Ne mbrojtjen e interesave te shoqerise prokurori njekohesisht thirret qe ti
mbroje interesat ligjore te te akuzuarit. Ne karakterizimin e te akuzuarit, prokurori
duhet te kete parasysh qe prezumimi i pafajsise aplikohet ndaj te akuzuarit. Nese
akuzuesi nuk ka mjaft prova per vepren penale te te akuzuarit, kjo paraqet ndjekje
jomorale.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
10
Prokurori eshte i obliguar qe ti zbatoje normat e moralitetit te permendura me
larte dhe te mbetet objektiv. Fjalimi i prokurorit nuk duhet te jete politik. Fjalimi
akuzator i prokurorit nuk duhet te permbaje perqeshje ndaj te akuzuarit, as
vrazhdesi, fyerje ndaj karakteristikave ose deklarime lidhur me dukjen e te akuzuarit,
apo nacionalitetit, religjionit, ose paaftesive fizike. Prokurori nuk ka te drejte morale
qe ta nenqmoje apo perule dinjitetin e te akuzuarit.
Si perfaqesues te shtetit, prokuroret (dhe familjet e prokuroreve, si dhe
koleget e aferm) nuk mund ta shfrytezojne zyren e tyre per perfitime personale.
Sjellja e cila krijon nje perceptim tek publiku qe hetimet nuk jane duke u mbajte ne
menyre te duhur poashtu duhet te shmangen.
Prokuroret si hetues poashtu jane pergjegjes per mbikqyrjen e procesit
hetues. Esenca e kesaj mbikqyrje eshte qe te sigurohen qe organet e hetuesise e
kryejne detyren e tyre dhe te observojne nese procedura eshte e rregulluar me ligj.
Prokuroret qe veprojne si mbikqyres te hetimeve, cdohere duket te mbajne ne mend
qe edhe shkelja apo devijimi me i vogel nga ligji, mund te rezultoje ne kufizime te
konsiderushme te te drejtave dhe lirive te te akuzuarit. Ne rast te shkeljes se
procedurave, ndermerren masat per restaurimin e legjitimitetit dhe mbajtjen e
personit te pergjegjes si fajtor. Prandaj, prokurori duhet te perkujdeset qe hetuesit
veprojne nga pozicioni i humanizmit dhe drejtesise gjate kryerjes se detyrave
profesionale. Ligji parasheh qe eshte ne diskrecion te prokurorit qe te zgjedhe cilen
mase procedurale ta aplikoje ne nje hetim, por me rastin e marrjes se ketij vendimi,
prokurori duhet te qe te vazhdoje jo vetem mbi baza ligjore por edhe mbi ato morale.
Prandaj, nje aktivitet i mbrojtur me ligj i zyres se prokurorise eshte implementimi i
funksionit shteteror, qe eshte bartes madhor dhe direct i shtetit.
Ne fund, prokuroret poashtu e marrin rolin e keshilltarit ligjor. Sikur avokatet,
keshilluesi eshte i obliguar ta respektoje konfidencialitetin etik, posaqersisht ne
raport me deshmitaret. Pos kesaj, konsideratat e njejta te respektit per palen
kundershtare aplikohen edhe mes prokurorit dhe te pandehurit. Se fundi, prokurori
duhet ta respektoje keshilltarin e pales se kundert – avokatin- si kolege, dhe ti
shmanget shfrytezimit te gabimeve te tyre dhe degradimit te pozites se tyre.
Adaptuar nga “Etika Profesionale e Avokatit,” ABA/CEELI Kyrgyzstan, 2005
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
11
RASTET HIPOTETIKE
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
12
RASTET HIPOTETIKE
AVOKATET
1) Avokatet A dhe B i perfaqesojne palet kundershtare ne nje rast
jashtekontestimor. Partneri i A-se (Avokati C) ne nje zyre avokative nga dy partnere
e ka trajnuar praktikantin X ne fazen fillestare te rastit konkret jashtekontestimor. X e
ka mbaruar programin e praktikes para se te mbyllej rasti jashtekontestimor. B-ja
me vone e krijoi nje zyre te perbashket avokature me X diku kah fundi i rastit
jashtekontestimor.
a) A ka konflikt interesi qe kerkon qe B-ja te terhiqet nga rasti jashtekontestimor?
b) A duhet avokati B te terhiqet duke marre parasysh sa afer eshte rasti qe te
perfundoje?
2) Juve ju eshte prezentuar nje rast hipotetik ne te cilin avokati A e perfaqeson
B-ne ne nje akuze kunder Y-se, te perfaqesuar nga avokati X. Avokati X i dergon Y-
se informata konfidenciale qe i refrohen te dhenave konfidenciale qe Y ia ka zbuluar
Avokatit X dhe poashtu e ka paraqitur strategjine e gjykimit dhe nje vleresim te
punes se avokatit X. Kjo informate i eshte derguar me faks Y-se. Nga nje gabim i
sekretareshes se syres se avokatit X, informata poashtu i eshte derguar gabimisht
dhe qe ajo permban informata konfidenciale dhe produkte pune te avokatit X.
a) A eshte pergjegjes avokati per gabimin e bere nga sekretaresha e zyres se
tij?
b) A kerkon obligimi i avokatit A per nje prezentim te klientit qe ai i ka lexuar
informatat qe lexohen ne informatat qe i jane derguar gabimisht avokatit te pales
kundershtare?
3) Nje zyre e perbashket e avokateve prej pese anetareve e ka vendosur
shenjen para zyres se tyre, ne te cilen tregohen emrat e avokateve. Shenja eshte e
vogel, shtypi eshte standard, dhe shkronjat e asnjerit prej emrave nuk jane me te
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
13
medha se te tjetrit. Pasi dy prej ketyre emrave thuhet qe kane specializuar ne te
drejten per organizatat e biznesit. Njeri prej ketyre avokateve nuk e ka regjistruar
specializimin e vet ne Oden e Avokateve te Kosoves, por ajo eshte e kualifikuar qe
ta kryeje kete specializim.
a) Sa eshte etike per nje zyre avokatesh qe ti paraqese avokatet si te kualifikuar
per kryerjen e sherbimeve ligjore te specializuara kur ata nuk e kane regjistruar
specializimin e tyre ne Ode?
b) Cka nese zyra do te cekte qe eshte zyre e specializuar ne te drejten per
organizatat e biznesit, ne vend qe ta radhise specializimin e avokateve te caktuar?
GJYKATESIT
4) Nje gjykates e kupton qe e njeh nje pale ose deshmitar te perfshire ne nje rast
qe eshte para tij/saj. Gjykatesi nuk ka raport biznesi me palen apo deshmitarin, e as
nuk ka lidhje te afert shoqerore apo personale mes ketyre dyve. A duhet gjykatesi
qe te terhiqet nga rasti per shkak te pales, avokatit, ose deshmitarit qe e njeh
gjykatesin?
5) Ne nje situate, nje gjykates eshte kerkuar qe te ligeroje ne nje trajnim per
akademine policore, ku do te spjegoje se cfare pritet nga oficeret e policise ne
gjykatore. Ky trajnim eshte dizajnuar qe te informohen pjesetaret e policise lidhur
me temat qe gjyqtaret mund t’ju ofrojne avokateve apo gjyqtareve ne panel ne raste
te ndryshme edukative, respektivisht, efektin e miresjelljes, nevojen per kendshmeri,
vleren e degjimit te pyetjes, rendesine e ofrimit te pergjigjeve te perpikta, etj. Ne nje
rast tjeter nje gjykates ka pyetur nese eshte e duhur per nje gjykates qe ti mesoje
zyrtaret e policise ne nje forum edukativ lidhur me zhvillimet e reja ne ligj.
a) a mundet nje gkykates te ligjeroje ne nje trajnim per akademine e policise
lidhur me ate se cfare pritet mga policet ne gjykatore?
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
14
b) A mundet nje gjykates qe te ligjeroje lidhur me temen e zhvillimeve te reja
ligjore ne nje program per zyrtaret e policise?
6) Nje television lokal i ka ofruar nje gjykatesi qe te marre pjese ne nje program
te perjavshem diskutimi televiziv per tu pergjigjur lidhur me ceshtjet ligjore. Gjykatesi
do te mbaje interviste dhe nuk do te paguhej per sherbimet e veta. Nuk duhet te
komentoje lidhur me meritat e rasteve te pazgjidhura, hetimeve ne procedure e siper
e as per ceshtjet politike. Komentet e gjykatesit do te fokusoheshin ne ceshtjet qe
kane te bejne me praktiken dhe proceduren. A mundet nje gjykates te paraqitet ne
baza te rregullta ne ndonje program televiziv apo te radios per interviste apo
program te drejte per drejte, lidhur me ceshtjet ligjore qe s’kane te bejne me meritat
e nje rasti te pazgjidhur apo hetim dhe te identifikohet si gjykates?
PROKURORET
7) Prokurori X e pati nje darke ne nje pasdite, nje dite pune, me nje mik nga
femijeria e i cili koheve te fundit eshte zgjedhe anetar ne Parlament. Gjate kesaj
kohe Kuvendi ka kekruar nga prokurori mendimin e tij mbi efektin e legjislacionit te
propozuar per ristrukturimin e disa departamenteve te Minstrise qe do te kishte ne
zyren e prokurorise. Anetari i Parlamentit e pagoi darken. Pak kohe pas kesaj, filloi
nje hetim per te pare nese anetari i Parlamentit e ka perdore ndikimin e zyres se tij
ne menyre jo-adekuate. Prokurorit X i eshte caktuar rasti nga mbikqyresi i tij.
a) A duhet Prokurori X te refuzoje hetimin ne kete rast?
b) A ka bere Prokurori shkelje te Kodit me faktin qe ka diskutuar per
legjislacionin me nje figure politike?
8) Dy femra e plackisin nje shtepi. Pak kryejres se placktijes, Plackitesja A e
therr me thike Plackitesen B dhe ike me sendin e vjedhur. Te dyja arrestohen dhe
ngrakohen me vepren e plackitjes, dhe Plackitesja A akuzohet per sulm. Plackitesja
B tani eshte e pandehur dhe deshmitare per akuzen e sulmit. A mundet prokurori qe
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
15
ta ndjeke nje rast te ndjekjes se dyfishte ku vktima/deshmitare eshte poashtu e
pandehur qe te ndjeket?
9) Prokurorit X i eshte caktuar rasti qe ta ndjeke nje te akuzuar per dhunim. Si
rezultat i drejtperdrejte i ngarkeses se tij me raste, Smit nuk ka kohe ti shqyrtoje te
gjitha faktet para se te filloje rasti. Pjesa kryesore e fakteve, revolja e perdorur nga
dhunuesi i pandehur, shume shpejt eshte pare qe i takon nje personi tjeter,
perkunder pohimit te prokurorit qe ajo eshte e dhunuesit. Gjykatesi e raporton
prokurorin per pergatitje joadekuate te fakteve. A ka bere prokurori shkelje etike
duke pranuar edhe nje rast nga eprori i tij, perkunder faktit qe ka pase ngarkese te
tepert me raste?
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
16
PROBLEMI I GJYKIMEVE TE SIMULUARA
Rasti Naum Sam
Naum Sam, nje qytetar nga Mokova, eshte zene nga patrolla ushtarake e KMOR-it
ne kufirin mes Mokoves dhe Kamedonise me nje cante te mbushur me pushke
automatike dhe ekspolzive, te ngarkuar ne nje gomar. Pastaj Naum Sam eshte
derguar tek prokurori ku eshte akuzuar per kontrabande armesh. Akuza e thekson
qe Naum Sam eshte perfshire ne kete aktivitet illegal per qellime biznesi-perfitimi.
Familja e Naum Sam e ka verejte nje shapllje te madhe ne gazeten kryesore te
Mokoves per nje avokat qe merret me raste penale. Shpallja e cek emrin e avokatit,
adresen e tij dhe numrin e telefonit. Aty poashtu thuhej qe avokati kishte me shume
pervoje ne rastet penale se sa cdo avokat ne vend. Te intriguar nga shpallja, babai i
Naum Sam shkoi tek avokati dhe kerkoi qe ta mbroje Naum Sam. Avokati i tha
babait te Naum Sam qe te mos brengosej sepse ai ishte avokat i njohur dhe se
rastet e tilla jane te lehta per te dhe se ai i fitonte gjithehere ato.
Babai i Nam Sam e angazhoi avokatin. Avokati i prezentoi babait nje marreveshje te
pergatitur lidhur me shpenzimet e parapara per rastin. Shpenzimet totale ishin me te
medha se tarifa maksimale. Avokati spjegoi qe per shkak se ai ishte avokat i
shkelqyeshem, shpenzimet e tij ishin me te shtrenjta se sa qe lejon tarifa per
sherbimet e njejta. Babai dhe avokati te dy e nenshkruan marreveshjen.
Avokati e informoi klienitn e vet qe gjykatesi qe i eshte caktuar rasti per gjykim ishte
shok i shkolles. Pos kesaj, avokati kontaktoi me gjykatesin dhe kane diskutuar lidhur
me rastin. Pas bisedes me gjykatesin, avokati i tha Naum Sam qe gjykatesi i ka
premtuar avokatit, pengesa e vetme sipas avokatit, qe te merrej ky vendim ishte
prokurori, te cilin te dy avokati dhe gjykatesi e konsiderojne idiot dhe te korruptuar.
Naum Sam e genjeu avokatin dhe i tha qe ai nuk i kishte kontrabanduar automatiket
dhe eksplozivet me vet iniciative, por se ai eshte shtyre nga nje grup i militanteve
politik qe e shtyne ate te veproje keshtu nen presion dhe duke i paguar nje shume te
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
17
caktuar te hollash. Personi kontaktues i ketij grupi i ka terhequr vemendjen Naum
Sam qe automatiket dhe ekspolzivet do te perdoren per ta quar ne ajer bazen e
Policise ne Tripsina, kryeqytetin e Mokoves, keshtu qe ai me mire te kishte kujdes.
Avokati e lejoi qe deshmitari ta jepte deshmine e tij ne gjykim.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
18
MATERIALET REFERUESE
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
19
MATERIALET REFERUESE
HYRJE
A. Kodi i Etikes Profesionale per Avokate i Odes se Avokateve te Kosoves
Shqyrtime ekstenzive te Kodit te Etikes Profesionale per Avokate jane
aprovuar ne Mbledhjen e Kuvendit te Odes se Avokateve te Kosoves me 7 Korrik
2007.
Qellimi i Kodit eshte “mbrojtja e integritetit, dinjitetit dhe reputacionit te
avokatures” duke ofruar rregullat e sjelljes. Parimet kryesore kerkojne qe avokatet te
betohen, net e gjitha aspektet e jetes, te veproje ne menyra qe perkojne me
mbrojtjen e integritetit te profesionit dhe qe at ate jene plotesisht te pavaruru nga
interesat kofliktuoze personale apo nga presionet e jashtme. Per shembull, nje
avokat nuk mund te punoje njekohesisht ne ndonje profesion tjeter ligjor apo afarist,
ose aktivitete tjera qe do te ndikonin ne “pavaresine dhe dinjitetin” e avokatit ose te
“prestigjit te Odes se Avokateve te Kosoves.”
Avokati duhet te perpiqet qe ti shmanget konflikteve te interesit qe do te
ndikonin ne aftesine e tij qe ne menyre te duhur ti bartin instruksionet e klientit.
Duke punuar me kliente, avokatet duhet te punojne per mbrojtjen e konfidencialitetit
te dokumenteve dhe informative personale te klientit, duke e mbajte atete informuar
lidhur me aktivitetet e planifikuara dhe te vazhdueshme, dhe duke i permbushur
instruksionet e klientit me vemendje.
Nga avokatet pritet qe ta vazhdojne arsimimin e tyre ligjor dhe te marrin pjese ne
Oden e Avokateve. Avokatet duhet te tregojne respect per anetaret tjere te Odes,
gjyqesorit dhe paleve te kunderta. Avokatet nuk mund ti refuzojne rastet qe ju
caktohen atyre nga Oda pa justifikim, dhe ata nuk jane ne gjendje qe te pranojne
tarifa shtese perveq ne rastet kur ne menyre specifike eshte e lejueshme. Aktivitetet
tjera qe jane ne kundershtim me Kodin jane “shfaqjet e dislojalitetit” si shpalljet e
sherbimeve, ofendimi i avokateve, “mbizoterimi fale miqesive dhe raporteve te
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
20
ngushta,” perdorja e mitos ndaj te tjereve me qellim te terheqjes se klienteve, dhe
ofrimi i sherbimeve me te lira se koleget tjere avokat.
B. Statuti i Odes se Avokateve te Kosoves: Dispozitat Diciplinore
Lidhur me pergjgjesine per vet-rregullim, jane miratuar ndryshime te medha te
dispozitave diciplinore te Statutit te Odes se Avokateve te Kosoves ne kuvendin e
Odes se Avokateve te Kosoves me 7 Korrik te vitit 2007. me keto ndryshime lejohet
themelimi i Zyres Dicilinore te Odes, e perbere nga Komiteti per Raporte me klientin,
Komitetin Diciplinor dhe Me Komitetin Diciplinor te Ankesave.
Cdo individ mund ta paraqese nje ankese per sjellje jo profesionale nga nje
anetar i OAK-se drejtuar Komitetit per Raporte me Klientin. Ky komitet eshte
pergjegjes per shqyrtimin fillestar te ankeses. Nese Komiteti vie ne perfundim se ka
fakte te mjaftueshme dhe te vlefshme, ai e percjell ankesen tek Komiteti Diciplinor.
Komiteti Diciplinor eshte organ diciplinor i shkalles se pare per OAK-ne.
Anetarsia e Komitetit perbehet nga avokate dhe qytetare, te caktuar nga Kuvendi.
Eshte ne diskrecion te KOmitetit qe ti aplikoje masat sanksionuese ndaj avokateve te
cilet konstatohet qe e kane shkele Kodin e etikes Profesionale, duke perfshire
verejtjet, gjobat dhe suspendimet. Cdo avokat e ka te drejten e ankeses kunder
vendimit te marre ndaj tij nga Komiteti Diciplinor, tek instance e dyte: Komiteti
Diciplinor per Ankesa.
C. Kodi i Etikes dhe Sjelljes Profesionale i Keshillit Gjyqesor te Kosoves &
Kodi i etikes dhe Sjelljes Profesionale per Prokurore i Keshillit Gjyqesor te
Kosoves.
Kodet e Etikes kerkoje qe gjykatesit dhe prokuroret te veprojne gjate gjithe
kohes ne ate manure qe e promovon besimin ne dinjitetin, integritetin dhe pavarsine
e gjyqesorit. Ato duhet te caktojne standarde te larta te sjelljes profesionale dhe
personale, respect dhe perputhje me ligjin, te performohen detyrat e zyres ne
menyre te paanshme dhe te zgjuar, ti shmangen cdo sjellje dhe situate qe do te
shkaktonte medyshje per integritetin, paanshmerine ose pavarsine, dhe ti kryejne
detyrat e tyre konfrom standardeve nderkombetarisht te pranuara per te drejtat e
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
21
njeriut. Kjo nuk aplikohet vetem ne jeten profesionalee te gjykatesve dhe
prokuroreve por edhe ne ate private, kur veprimet mund ta demtonin imazhin e
gjykatesve ose prokuroreve ne syte e publikut, duke ndikuar keshtu ne gjyqesorin si
teresi.
Njesia e Inspeksionit Gjyqesor i Departamentit te Drejtesise eshte pergjegjese
per hetimin e ankeasve per sjellje te parregullt gjyqesore dhe prokuroriale. NIGJ
funksionon si organ pranues dhe shyqrues i ankesave kunder sjelljeve jo etike dhe jo
morale te gjykatesve dhe prokuroreve.
Cdo perso ka te drejte te paraqese ankese ne Njesitin e Inspeksionit
Gjyqesor. NIGJ pastaj e ben hetimin e rastit per fakte te sjelljeve qe do te rezultonin
ne shkelje te normave te Kodit te Etikes dhe Sjelljes Profesionale. Nese NIGJ gjen
mjaft fakte qe e mbeshtesin ankesen per sjellje jo profesionale, atehere ajo ia
percjelle ate ankese Kehsillit Gjyqesor te Kosoves per ti caktuar masat sanksionuese
diciplinore.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
22
ODA E AVOKATËVE TË KOSOVËS
KODI I ETIKËS PROFESIONALE TË AVOKATIT
Prishtinë, Kosovë
07.07.2007
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
23
I. PARIMET THEMELORE
Neni 1.
Kodi i etikës profesionale të avokatit (në tekstin e mëtejmë Kodi), përcakton
parimet dhe rregullat e sjelljes, të cilave, për shkak të ruajtjes së nderit, dinjitetit
dhe reputacionit të avokaturës, avokatët që veprojnë ne Kosovë janë të
obliguar t’iu përmbahen gjithnjë gjatë kryerjes së shërbimit të tyre.
Neni 2.
Parimet themelore i përmban deklarata mbi betimin solemn, të cilin çdo avokat
e jep para fillimit të veprimtarisë së avokaturës, me c’rast është i obliguar që të
njoftohet me përmbajtjen e Kodit të Etikes dhe Statutin e OAK-se. Këto parime
duhet të jenë pjesë përbërëse e vetëdijes dhe bindjes së secilit avokat.
Mosnjohja e Statutit dhe Kodit te Etikes se OAK-se nuk e arsyeton avokatin për
çfarëdo shkelje te dispozitave te tyre.
Neni 3.
Avokati vazhdimisht duhet t’ i thellojë njohuritë e tij; duhet ta përcjellë literaturën
që ka të bëjë me profesion e tij dhe çdo ngjarje aktuale, përparimin shkencor
dhe kulturor, ngjarjet politike, etj. Sipas mundësive të veta dhe kompetencës
profesionale, avokati duhet të marrë pjesë dhe t’ia ofrojë bashkëpunimin e tij,
Odës së Avokatëve dhe shoqatave të tjera.
Neni 4.
Avokati, në cilësinë e ekspertit, mund të angazhohet si këshilltar,
bashkëpunëtor, anëtar i ndonjë organi ligjdhënës, trupave profesionale,
grupeve te punës me karakter qeveritar dhe joqeveritar, ne organizata
humanitare, organizata per mbrojtjen e te drejtave dhe lirive te njeriut,
këshillave botuese, anëtarë apo këshilltar në ndonjë organizatë për ofrimin e
njohurive profesionale, me kusht që kjo të mos jetë marrëdhënie pune që është
në s’përputhje me profesionin e avokatit.
Neni 5.
Qëndrimi i avokatit ndaj palës së vet, palës së kundërt dhe përfaqësuesve të
saj, ndaj avokatëve të tjerë, gjykatave, avokatëve publikë, institucioneve
shtetërore dhe autoriteteve tjera, te të cilat avokati i ndihmon klientit ose e
përfaqëson atë, duhet të përcaktohet, në mënyrë që të veprojë dhe kërkojë
përfilljen e të drejtave dhe lirive themelore të tyre.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
24
Neni 6.
Në paraqitjet e tij, në parashtresat, ligjërimet, veprimet e tjera zyrtare dhe në
përgjithësi në paraqitjet publike dhe private, avokati duhet të ketë kujdes në
kërkesat profesionale dhe të dëshmojë kulturë juridike dhe të përgjithshme.
Neni 7.
Gjatë kryerjes së profesionit të avokatit, me sjelljet e veta, duhet të përvetësojë
dhe forcojë besimin e klientit, të organeve të judikaturës dhe të organeve të
tjera para të cilave paraqitet. Është në natyrën e misionit të tij, që nuk mund të
ketë marrëdhënie besimi, në qoftëse dyshohet në ndershmërinë, çiltërinë,
drejtësinë dhe sinqeritetin e avokatit.
Avokati nuk duhet të favorizojë pikëpamjet politike apo anëtarësimin partiak
gjatë ushtrimit te profesionit te tij.
Neni 8.
Avokati është i obliguar, që me ndërgjegje t’i plotësojë detyrat, që dalin prej
profesionit dhe të ruajë nderin, respektin dhe dinjitetin e avokaturës, gjatë
kryerjes së profesionit të tij dhe në jetën private.
Avokati duhet t’i mbrojë interesat e klientit të vet vetëm me mjete, që janë në
përputhje me ligjin dhe dinjitetin e profesionit të avokatit.
Neni 9.
Gjatë përfaqësimit, avokati është i obliguar ta ruajë pavarësinë e tij të plotë, të
liruar nga çdo trysni, posaçërisht nga ato që dalin nga interesat e tij vetjake ose
nga ndikimet e jashtme. Ai duhet t’i shmanget çfarëdo cenimi të pavarësisë së
tij dhe të respektojë etikën e tij profesionale.
Neni 10.
Avokati nuk duhet t’i pranojë punët që nuk janë në përputhje me thirrjen e tij
dhe që do të dëmtonin pavarësinë, reputacionin dhe prestigjin e avokaturës.
Interesi dhe kërkesa e klientit nuk janë arsyetime për shkelje te ligjit, statutit
dhe kodit. Avokati mund te shërbehet vetëm me mjete te lejuara dhe te
ndershme.
Neni 11.
Avokati nuk duhet pa arsye ta refuzojë rastin juridik që i është caktuar sipas
detyrës zyrtare, nga gjykata apo Oda.
Neni 12.
Avokati duhet vazhdimisht t’i thellojë njohuritë e tij. Ai duhet të ndjekë nga afër
çdo ngjarje aktuale, përparimin shkencor dhe kulturor. Sipas mundësive të
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
25
veta, ai duhet të marrë pjesë dhe të ofrojë bashkëpunimin e tij me Shoqatën e
vet ose me shoqatat tjera.
Neni 13.
Është në kundërshtim me nderin dhe prestigjin e avokaturës, çdo jo lojalitet në
afarizëm, e veçanërisht:
- tërheqja e klientëve nëpërmjet ofertave, ndërmjetësuesve dhe reklamave,
- dhënia e autorizimeve blanko ose material reklamues,
- bashkëpunimi me laikë apo persona të dyshimtë që ushtrojnë punët e
avokatisë;
- premtimi i provizionit ose shpërblimit personave tjerë, për t’i tërhequr klientët,
- mospërfillja dhe fyerja e avokatëve tjerë,
- thirrja në lidhje të ngushta shoqërore, etj.
- ofrimi i shërbimeve më të lira të përfaqësimit.
Neni 14.
Kodi përmban edhe rregulla të tilla profesionale, mosrespektimi i të cilave është
njëkohësisht edhe shkelje e detyrave dhe e prestigjit të avokatisë.
Neni 15.
Profesioni i avokatit njëkohësisht nuk ushtrohet me:
- profesionin e gjyqtarit efektiv, bashkëpunëtorit profesional dhe të nëpunësit në
organet shtetërore;
- punën në industri dhe në tregti;
- punët dhe veprimtaritë publike ose private të cilat paguhen, përpos nëqoftëse
ato nuk e vënë në rrezik pavarësinë dhe dinjitetin e avokatit e as prestigjin e
Odës së Avokatëve.
II. FSHEHTËSIA PROFESIONALE
Neni 16.
Avokati është i detyruar ta përfillë fshehtësinë e klientit të tij, i cili i jep njoftime
të besueshme. Avokati duhet të vlerësojë vetë se çfarë dëshiron pala që të
ruhet si fshehtësi. Avokati është i obliguar të kujdeset, që fshehtësinë ta ruajnë
edhe personeli i tij dhe kushdo që bashkëpunon me të, në punën e tij.
Neni 17.
Fshehtësi të avokatit, përfaqësojnë çfarëdo informata të besueshme, me të cilat
njihet në suaza të veprimtarisë së tij, të gjitha shkresat, shënimet tonike,
llogaritare, të fotografuara dhe shënimet e ngjashme, që gjenden në zyrën e tij.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
26
Neni 18.
Për mbrojtjen e fshehtësisë profesionale, avokati nuk guxon të japë kurrfarë
shënimesh, për lëndët të cilat i janë besuar si avokat, edhe pas pushimit të
përfaqësimit të palës.
Neni 19.
(a) Avokati nuk duhet të zbulojë informatën e mbrojtur sipas fshehtësisë
profesionale, madje edhe pas përfundimit të përfaqësimit të palës, përveç nëse:
i. Klienti pajtohet për nxjerrjen në shesh;
ii. Nxjerrja në shesh është e lejuar sipas paragrafit (b).
(b) Avokati mund ta zbulojë informatën e mbrojtur sipas fshehtësisë
profesionale,
kur:
i. Nxjerrja në shesh paraqet interes shtetëror ose është e
domosdoshme, për shkak të rrezikimit të integritetit territorial të Kosovës;
ii. Nxjerrja në shesh është arsye e domosdoshme për të penguar
vdekjen e sigurt ose lëndimin e rëndë trupor;
iii. Të mbrohet kundër padisë së paraqitur nga klienti kundër avokatit;
iv. Të sigurojë këshillë ligjore, e cila dëshmon se avokati nuk e ka
shkelur Kodin Etik;
v. Të mbrohet nga mundësia e përdorimit të tij, si mjet për kryerjen e
krimit ose mashtrimit ose
vi. Të mos i shkelë rregullat e gjykatës ose të ligjit tjetër.
Neni 20.
Avokati duhet t’u përmbahet rregullave të njëjta, edhe kur bëhet fjalë për
fshehtësitë e personit juridik apo të ndonjë organi tjetër.
III. RAPORTET ME KLIENTIN
Neni 21.
Avokati mund ta refuzoje dhënien e ndihmës juridike ne këto raste:
• Nëse klienti nuk është i gatshëm për t’i përmbushur obligimet ndaj avokatit
lidhur me ndihmën juridike të cilën e kërkon klienti ;
• Nëse avokati e konsideron se rezultati i kërkesës së klientit për ndihmë
juridike do te ishte i pasuksesshëm .
Neni 22
Rekomandohet që kontrata me shkrim të lidhet sipas marrëveshjes me klientin, kurse,
detyrimisht kur klienti e kërkon atë.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
27
Neni 23.
Avokati që e njeh personalisht palën kundërshtare, mund ta refuzojë
përfaqësimin e palës tjetër. Nëse vendos ta marrë përfaqësimin, duhet ta
njoftojë palën që më parë.
Neni 24.
Avokati, të cilit Oda i ka lejuar dhënien e ndihmës së specializuar juridike, mund
të refuzojë dhënien e të gjitha formave të ndihmës juridike, që nuk i takojnë
specializimit të tij.
Neni 25.
Avokati duhet të refuzojë dhënien e ndihmës juridike:
- nëse ai ose avokati tjetër që ka punuar ose punon në të njëjtën zyrë, të njëjtin
rast ose rastin që juridikisht është i lidhur me të, e kanë përfaqësuar më parë
ose kanë dhënë këshilla dhe udhëzime juridike për të,
- nëse në të njëjtën çështje ose në çështjen me të cilën juridikisht është e
lidhur, ka punuar si avokat praktikant te avokati që e ka përfaqësuar palën e
kundërt ,
- nëse në të njëjtën çështje ose çështjen që juridikisht është e lidhur me të ka
punuar si gjyqtar, prokuror, avokat publik ose si person zyrtar në procedurën
administrative apo ndonjë procedurë tjetër,
- në rastet e tjera të parashikuara me ligj, Statut dhe Kod.
Neni 26.
Avokati nuk duhet ta tërheq autorizimin për përfaqësim, përveç nga arsyet e
parashikuara me këtë Kod, sipas të cilave është i detyruar ose i autorizuar ta
refuzojë ndihmën juridike.
Neni 27.
Avokati që ka tërheq autorizimin, është i obliguar ta përfaqësojë palën edhe më
tej, derisa pala nuk gjen një avokat tjetër, por më së shumti deri në 30 ditë prej
ditës së revokimit të autorizimit.
Neni 28.
Avokati nuk duhet t’i japë shpresa të rreme palës që e mbron dhe përfaqëson,
madje edhe poqëse ka pasur shumë suksese më përpara.
Neni 29.
Raportet avokat-klient, që i tejkalojnë marrëdhëniet zyrtare, janë të ndaluara,
nëse raporti kërcënon pavarësinë profesionale të avokatit.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
28
Neni 30.
Avokati nuk duhet t’i shkaktojë palës shpenzime të panevojshme. Ai e këshillon
dhe e mbron klientin e tij me ndërgjegje dhe me zell. Ai e njofton rregullisht
klientin me zhvillimin e lëndës së tij.
Neni 31.
Nëse është ne interes te palës te cilën e përfaqëson, avokati para fillimit te
procedurës apo edhe gjate procedurës duhet te insistoje qe kontesti ne mes
tyre te zgjidhet me marrëveshje duke i bere te njohura paraprakisht palës
përparësitë e zgjidhjes se kontestit me marrëveshje.
Neni 32.
Nëse avokati është anëtar ose punon në zyrën e përbashkët të avokatëve, nuk
mund t’i japë ndihmë juridike palës së kundërt. Palë e kundërt është secila
pale, që është në kontest me palën e secilit avokat, në zyrën e përbashkët të
avokatëve.
IV. MBROJTJA DHE PËRFAQËSIMI NË ÇËSHTJET PENALE
Neni 33.
Avokati është i obliguar të marrë mbrojtjen e ofruar të të pandehurit,
pavarësisht nga personaliteti i të pandehurit dhe lloji i veprës, si dhe të
përfaqësojë palën e dëmtuar në çështjet penale.
Neni 34.
Avokati nuk duhet ta refuzojë mbrojtjen në çështjet penale për shkak se
mbrojtja është e vështirë, se ekzistojnë prova të pamohueshme mbi veprën e
kryer, se pala ka pranuar kryerjen e veprës, për shkak të peshës së veprës dhe
reagimet e opinionit publik.
Neni 35.
Avokati ka për detyrë që pas përfundimit të lëndës, me kërkesën e palës, t’ia
kthejë të gjitha dokumentet origjinale që ia ka dorëzuar klienti.
V. RAPORTET ME ODËN
Neni 36.
Avokati ka për detyrë që t’i plotësojë detyrimet e tij ndaj Odës, ta respektojë, ta
ruajë dhe ta ngritë autoritetin dhe prestigjin e saj.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
29
Neni 37.
Avokati ka për detyrë të marrë pjesë në aktivitetet e organeve të Odës, dhe të
kontribuojë në punën e suksesshme të tyre.
Neni 38.
Zgjedhja në çfarëdo organi të Odës, është nder për secilin avokat dhe
zgjedhjen mund ta refuzojë vetëm për shkaqe të arsyeshme.
Neni 39.
Avokati duhet të kujdeset që marrëdhëniet kolegjiale të zhvillohen me shumë
sukses. Mosmarrëveshjet eventuale duhet të zgjidhen nëpërmjet bisedimeve
apo arbitrazhit të emëruar nga Oda.
Neni 40.
Shkelje veçanërisht e rëndë e detyrës së avokatit, konsiderohet:
- moszbatimi i vendimeve të Odës dhe Këshillit Ekzekutiv të saj,
- dhënia e shënimeve të pavërteta këtyre organeve,
- çdo sjellje fyese gjatë korrespondimit me shkrim ose me gojë me këto
organe,
- moskryerja e obligimeve materiale ndaj Odës.
Neni 41.
Këto detyrime avokatët i kanë edhe në raport me Tubimet regjionale.
VI. RAPORTET ME GJYKATAT, ORGANET ADMINISTRATIVE DHE ME
AUTORITETET E TJERA SHTETËRORE
Neni 42.
Avokati, në kryerjen e profesionit të vet, ka për detyrë që gjithnjë të ruajë
autoritetin e gjykatave, organeve të administratës dhe autoriteteve tjera pranë
të cilave jep ndihmë juridike dhe të shprehë respektin e duhur ndaj tyre.
Neni 43.
Me paraqitjet e tij pranë gjykatave, avokati duhet të arsyetojë dhe të vërtetojë
bindjen, se është bashkëpunëtor në zbatimin e ligjit dhe në mbrojtjen e të
drejtave themelore të qytetarëve dhe të interesave të tyre.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
30
Neni 44.
Paraqitja e avokatit para gjykatave, organeve të administratës dhe autoriteteve
tjera si me shkresa ashtu edhe me gojë, duhet të jetë sa më reale, e
përmbledhur dhe në masën që nuk shkon në dëm të mbrojtjes së interesit të
klientit.
Neni 45.
Avokati është i obliguar të kundërshtojë ,nëse gjykatësi ndaj avokatit ,
praktikantit ose klientit të tij, sillet si ndaj personave te nënshtruar. Avokati me
sjelljen dhe qëndrimet e veta duhet ta bind gjykatësin se ne esence është
bashkëpunëtor në marrjen e vendimeve të drejta .
Neni 46.
Gjatë dhënies së mbrojtjes apo përfaqësimit të palës ,marrëdhëniet miqësore
te avokatit me gjykatësin nuk mund të përdoren në favor të klientit.
Neni 47.
Avokati, para gjykatës, nuk duhet të japë deklarata fyese ose mendime
nënçmuese mbi vendimet e tyre, ose pa arsye, të kërkojë përjashtimin e
gjyqtarëve, t’i akuzojë ata, etj.
Neni 48.
Avokati duhet ta këshillojë palën e vet, që t’u shprehë respektin e duhur
gjyqtarëve.
Neni 49.
Avokati ka për detyrë të kujdeset, që palës t’i ofrojë mbrojtje te nevojshme
juridike sa më shpejtë që është e mundur si dhe të pamundësojë çdo zvarritje
dhe keqpërdorim të drejtave para gjykatave dhe organeve tjera.
Neni 50.
Avokati duhet ta mbrojë klientin në përputhje me rregullat juridike. Assesi nuk
duhet t’i japë gjyqtarit me vetëdije ndonjë informatë të rrejshme ose të natyrës
së tillë që ta shtyjë të gabojë.
VII. DETYRIMI I INFORMIMIT MBI SHPERBLIMET
Neni 51.
Avokati duhet ta njoftojë palën me kërkesën e tij për të gjitha ato që i kërkon si
shpërblime për punën e bërë dhe për të gjitha shpenzimet që kanë të bëjnë me
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
31
atë lëndë. Ai, duhet gjithashtu, ta njoftojë klientin mbi shpenzimet, për të cilat ka
vendosur gjyqtari dhe që bien mbi palën tjetër.
Neni 52.
Avokati, ka të drejtë që në fillim të kërkojë shpërblimin nga pala.
Neni 53.
Po që se klienti i interesuar kundërshton ta paguajë avokatin pa ndonjë arsye,
ai mund ta pezullojë punën në rastin e tij, pasi e ka paralajmëruar palën.
Avokati ka të drejtë të paguhet për punën që ka bërë deri atëherë.
Avokati, para se ta fillojë procedurën, duhet t’ i bëjë vërejtje palës së kundërt,
duke i dhënë një afat të pranueshëm për plotësimin e kërkesës kontestuese .
VIII. RAPORTET E AVOKATIT ME PALËN KUNDËRSHTARE
Neni 54.
Avokati duhet të sillet me respekt dhe dinjitet edhe ndaj kundërshtarit, duke u
përpjekur që të krijojë kushte, që kontesti të zgjidhet sa më shpejt dhe në
interesin e të dyja palëve.
Neni 55.
Avokati nuk duhet ta shfrytëzojë mosdijen, lajthimin ose frikën e palës
kundështare, veçanërisht nëse ajo nuk ka përfaqësues juridik, për të arritur
sukses të pajustifikueshëm për palën e vet.
Neni 56.
Avokati nuk mund të kontaktojë me palën kundërshtare, pa i njoftuar
përfaqësuesit e saj dhe palën e vet.
Neni 57.
Avokati te cilit i ofrohet pala për përfaqësim ne çështjen civile, kundër palës me
te cilën avokati ka raporte te ngushta personale, është i detyruar qe për ketë
rrethanë ta njoftojë palën e cila kërkon ndihme.
Neni 58.
Avokati duhet të përpiqet ta bindë klientin, që të mos ndërmarrë ndjekje penale
për palën kundërshtare, për shkak të deklaratave të pamatura që kanë
shkaktuar gjendje të tendosur në procedurë, nëse një ndjekje e tillë nuk është e
nevojshme për t’u siguruar interesi i palës. Avokati duhet t’i shmanget ndjekjes
së palës së kundërt, nëse ajo në gjendje të shqetësuar ka dhënë deklarata të
pakëndshme dhe të papëlqyera.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
32
Neni 59.
Në të gjitha rrethanat, avokati duhet ta ketë parasysh karakterin kontradiktor të
debateve. Ai, fjala vjen, nuk mund të kontaktojë me një gjyqtar lidhur me një
lëndë, pa e njoftuar për këtë punë palën kundërshtare ose avokatin e saj. Ai
nuk mund t’i dorëzojë dokumente, shënime ose dëshmi të tjera një gjyqtari para
se ato t’i komunikohen në kohën e duhur palës kundërshtare ose avokatit të
saj, përpos në rastin kur veprimet e këtilla lejohen sipas rregullave të
procedurës që zbatohet.
IX. RAPORTET RECIPROKE TË AVOKATËVE
Neni 60.
Respekti që avokati i referohet profesionit të avokatit, e detyron atë të ketë
raporte kolegjiale dhe lojale ndaj avokatëve, si dhe të ketë solidaritet
profesional. Këto raporte nuk duhet të ndikojnë negativisht në
ndërgjegjshmërinë dhe këmbënguljen e avokatëve, në përfaqësimin e palës
vetanake.
Neni 61.
Avokati duhet të përmbahet nga çdo përpjekje e drejtpërdrejtë ose e tërthortë,
në synimin që ta tërheqë për vete klientelën e një avokati tjetër.
Neni 62.
Avokatit, të cilit i drejtohet një avokat nga shteti i jashtëm për ndihmë juridike,
duhet gjithnjë të jetë i vetëdijshëm, që ai avokat, në masë të madhe varet nga
ndihma e tij dhe në këtë rast, përgjegjësia e avokatit është e madhe. Këto raste
duhet të mirren vetëm nëse mund të përpunohen profesionalisht dhe pa
zvarritje.
Neni 63.
Nëse avokatit i drejtohet pala që e përfaqëson një avokat tjetër, ai është i
detyruar ta informojë kolegun.
Neni 64.
Avokati është i detyruar, që ndaj avokatit të palës tjetër, të sillet me respekt të
veçantë dhe t’i shmanget nënçmimit në çfarëdo mënyre, ta sulmojë ose ta
shtyjë në konteste të panevojshme.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
33
Neni 65.
Kur një avokat kërkon që në një lëndë ta zëvendësojë ndonjëri prej kolegëve, ai
duhet t’ia dorëzojë menjëherë dosjen, me të gjitha elementet e nevojshme, për
ta vazhduar punën.
Neni 66.
Kur shpenzimet dhe shpërblimet e avokatit të mëparshëm, nuk kontestohen
ose nuk janë më objekt kontesti, avokati që e zëvendëson, mund ta marrë
përsipër atë lëndë ose të marrë provizionin pa pëlqimin e kolegut të
mëparshëm.
Neni 67.
Në rast kontestimi të shpenzimeve dhe honorarëve ndërmjet avokatit dhe
klientit, avokati që e zëvendëson, nuk mund ta marrë përsipër atë lëndë ose të
marrë provizion, para se të shtrohet çështja te jurisdikcioni kompetent, lidhur
me shpenzimet e avokatit të mëparshëm. Ky ndalim vlen deri në zgjidhjen e
kontestit, ose deri sa të bëhet pagesa ose të dorëzohet shuma e kërkuar.
Avokati që vjen pas, përmbahet nga çfarëdo ndërhyrje në kontest.
Neni 68.
Avokati që vjen pas, megjithatë, mund t’i kryejë të gjitha detyrat urgjente, të
cilat i kërkon mbrojtja e interesave të klientit, me kusht që për këtë punë, ta
njoftojë menjëherë avokatin e mëparshëm. Ai nuk mund të marrë shpërblim për
këtë ndërhyrje.
Neni 69.
Avokati, që është caktuar të marrë përsipër lëndën e një nevojtari, mund dhe
duhet t’i kryejë të gjitha detyrat, madje edhe ato që nuk janë urgjente.
Neni 70.
Për shkak të bashkëpunimit kolegjial, avokati duhet ta informojë dhe ta
këshillojë një avokat, kur ky i fundit këtë e kërkon, përveç në rast se ky është
avokat i palës kundërshtare.
Neni 71.
Avokati duhet ta zëvendësojë një avokat tjetër që kërkon nga ai zëvendësimin,
përveç në rastet kur është i penguar nga punët në lëndët tjera. Në rast se nuk
ka mundësi ta bëjë këtë punë, avokati duhet ta njoftojë avokatin që ka kërkuar
zëvendësimin.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
34
Neni 72.
Nëse dy avokatë të dy shteteve punojnë bashkë, që të dy kanë për detyrë të
kenë parasysh ndryshimet e mundshme midis sistemeve të tyre ligjore, Odave
të tyre të avokatëve, kompetencave dhe detyrimeve të tyre profesionale.
Neni 73.
Korrespondenca në mes avokatëve është me mirëbesim. Për t’u trajtuar si e
tillë, duhet të shprehet qartë vullneti nga dërguesi i kumtesës.
Ajo humb cilësinë e mirëbesimit dhe mund të jepet :
1) kur është fjala për një akt procedure,
2) kur ai cilësohet shprehimisht jo i mirëbesueshëm dhe kur cilësia e
jomirëbesimit pranohet nga tjetri,
3) kur përmban ekskluzivisht një parashtresë faktesh precize ose
përgjigjen
e kësaj parashtrese.
X. RAPORTET ME PRAKTIKANTËT E AVOKATURËS
Neni 74.
Avokatët, për të krijuar kuadro të afta në profesionin e avokatëve, duhet të
pranojnë që në zyrat e tyre të ushtrojnë juristë të diplomuar të rinj, të aftë dhe të
zellshëm.
Ai duhet ta përgatisë avokatin praktikant të zyrës së tij, për ta ushtruar
profesionin në mënyrë të pavarur, t’ia përcjellë njohuritë e veta profesionale
dhe t’i ofrojë mundësinë për përvetësimin e praktikës dhe të njohurive të
avokatisë.
Neni 75.
Avokati duhet t’ia mësojë avokatit praktikant të zyrës së tij, parimet dhe
rregullat e sjelljes, në mënyrë që ai ta përfillë dinjitetin njerëzor, ndershmërinë
dhe të ketë sjellje të mirë, të denjë për profesionin e avokatit.
Neni 76.
Avokati duhet të jetë shembull për avokatin praktikant dhe duhet ta vështrojë
atë si bashkëpunëtor të njëmendët, në mënyrë që, në mes tyre, të ketë
mirëbesim dhe përfillje të ndërsjellë.
Neni 77.
Avokati duhet ta bëjë raportin e vet mbi sjelljen dhe punën e avokatit praktikant,
që punon në zyrën e tij. Ushtrimi i praktikës duhet të bëhet me orar të plotë, e jo
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
35
kohë pas kohe. Avokati nuk duhet ta bëjë raportin mbi një stazh fiktiv të avokatit
praktikant, që nuk ka punuar kurrë në zyrën e tij.
Neni 78.
Avokati duhet t’ia krijojë avokatit praktikant kushtet e duhura për punën e tij
efikase. Ai duhet ta shpërblejë ashtu si janë marrë vesh në fillim dhe duhet të
veprojë në mënyrë që, avokati praktikant, të ketë kohë dhe kushte për
përgatitjen e provimit të avokaturës.
Neni 79.
Avokati duhet ta përcjellë me kujdes punën e praktikantit, të cilit nuk i lejohet
kryerja e pavarur e punëve juridike.
Neni 80.
Nëse lind kontest në mes avokatit dhe praktikantit, ata duhet të përpiqen, që
kontestin ta zgjidhin me marrëveshje ose me ndërmjetësimin e organeve të
Odës.
XI. NDIHMA JURIDIKE NEVOJTARËVE
Neni 81.
Dhënia e ndihmës juridike përfituesve të sistemit të ndihmës juridike falas, që i
plotësojnë kriteret e përcaktuara me legjislacionin në fuqi është detyrë nderi e
avokatëve, të cilën duhet ta bëjnë njësoj me kujdes dhe ndërgjegje, si kur
punojnë me palët e tjera.
Neni 82.
Secili avokat e ka për detyre që të jetë vigjilent dhe të sigurojë funksionimin e
mirë të radhës së punës së avokatëve në sistemin e ndihmës juridike.
Neni 83.
Nëse ka sukses në përfaqësimin falas, avokati mund të kërkojë nga personat e
përfaqësuar shpërblim, për shërbimet e dhëna, në masën që ato nuk e humbin
karakterin social dhe human. Avokati, gjithsesi, mund të kërkojë atë shpërblim,
që personi i përfaqësuar, e ka realizuar në bazë të përfaqësimit të tij, i cili i
kompensohet nga pala tjetër.
Neni 84.
Avokati, i cili si përfaqësues e kërkon shpërblimin nga përfituesit e ndihmës
juridike, ose nga personi i tretë, lidhur me përfaqësimin para përfundimit të
përfaqësimit, bën shkelje të rëndë të detyrës dhe të prestigjit të avokatit.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
36
Neni 85.
Avokati nuk ka të drejtë të kërkojë nga klienti shpenzime të panevojshme. Po
qe se klienti kërkon ndihmën juridike falas, avokati duhet ta njoftojë për këtë
mundësi.
Nëse nuk parashihet ndihma juridike falas dhe klienti nuk ka mundësi ta
paguajë avokatin, ndihma juridike mund t’i jepet falas, ngase për klientët qe
gëzojnë ndihme sociale, dhënia e ndihmës falas është pjesë e detyrimit
tradicional dhe e ndershmërisë së avokatit.
Avokati duhet të ofroje ndihmë juridike falas (pro bono) nëse për ketë obligohet
nga OAK.
XII. ORGANIZIMI NË ZYRËN E AVOKATIT
Neni 86.
Avokati është i obliguar që zyra e tij dhe mënyra e punës në te t’i përgjigjet
dinjitetit të profesionit të avokatit.
Neni 87.
Avokati ka për detyrë,që me kohë dhe me rregull t’i udhëheq lëndët ,t’i arkivojë
shkresat ,të mbajë evidencën e rregullt të afateve dhe gjykimeve, ashtu që ai
dhe pala të kenë mundësi t’i vërtetojnë të dhënat mbi gjendjen e lëndëve,
respektivisht që avokati organeve të Odës , konform Statutit, pa zvarritje t’i
ofrojë të dhëna për punën e tij.
Neni 88.
Avokati është përgjegjës për punën e zyrës. Në zyret e përbashkëta, të gjithë
avokatët për punën e zyrës mbajnë përgjegjësi.
Neni 89.
Avokati posaçërisht duhet të jetë i saktë dhe i ndërgjegjshëm në punët me
para. Paratë e klientit nuk duhet t’i ngatërrojë me paratë e veta dhe gjithherë
duhet te jete i gatshëm t’i paguajë ato. Paratë që i ka marrë për klientin, avokati
duhet pa shtyrje t’ia dorëzojë klientit.
Neni 90.
Nuk lejohet :
- që t’i ndalë apo përdorë parat të cilat avokatit i janë dhënë me destinim të
caktuar.
-të zgjerojë të drejtën e retencionit dhe për shkak të kërkesave të përsëritura
për shërbime që duhet t’i paguajë më vonë.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
37
Neni 91.
Avokati duhet t’i plotësojë të gjitha detyrimet ndaj të punësuarve, në harmoni
me ligjin dhe me kontratat mbi punën.
Neni 92.
Avokati duhet të vendosë firmën në ndërtesën në të cilën gjendet zyra, e cila as
nga forma as nga përmbajtja, nuk duhet të shërbejë për qëllime reklamimi dhe
komerciale.
Neni 93.
Avokati duhet të kujdeset që kontaktet dhe konsultimet me palën t’i mbaje ne
zyrën e vet. Përjashtimisht avokati mund të kontaktoje dhe konsultoje palën
edhe ne vende tjera të përshtatshme por pa e dëmtuar prestigjin dhe autoritetin
e avokatit.
Neni 94.
Avokati mund të paraqitet publikisht, në televizion, në radio ose në shtyp, mbi
çështje me interes shkencor ose të përgjithshëm, ose përjashtimisht mbi
çështje të caktuara. Me rastin e këtyre paraqitjeve, avokati, sipas rregullit,
mund ta përdorë titullin e tij të avokatit.
Neni 95.
Avokati duhet t’i shmanget njoftimit të opinion publik mbi çfarëdo veprimtarie,
që ka të bëjë me punën e tij ose me jetën e tij private, të cilat mund ta cenojnë
reputacionin e tij si avokat ose reputacionin e avokatisë në përgjithësi.
XIII. Reklamimi dhe Kërkimi i Klientëve:
A. Firma dhe Reklamimi
Neni 96.
(a) Avokati lejohet të lajmërojë në mjetet e informimit hapjen ose ndërrimin e
zyrës, me ç’rast duhet të shmanget çdo përshtypje, se bëhet për reklamim, si
dhe të shpallë njoftimin mbi hapjen e zyrës ose të ndërrimit të saj, nëpërmjet
shkresës, e cila mund t’u dërgohet vetëm avokatëve, organeve të judikaturës
dhe klientëve.
(b) Firma dhe reklamimi mund të përmbajnë:
(1) Emrin e avokatit;
(2) Informata kontaktuese;
(3) Arsimimin paraprak;
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
38
(4) Anëtarësinë në ndonjë organizatë profesionale dhe
(5) Çfarëdo informate tjetër të lejuar nga Oda.
(c) Avokatit i lejohet që informatat nga pika (b) t’i paraqesë në faqen e internetit.
(d) Avokati nuk lejohet:
(1) ta bëjë vënien e shenjës në formë dhe përmbajtje të stërmadhuar ose
vënien e një pllake të tillë në vende të tjera jashtë ndërtesës së zyrës së
avokatit,
(2) të vendosë në formë të stërmadhuar titullin e specializimit dhe
përdorimin e zmadhuar te vulës katrore ose asaj të rrumbullakët,
(3) paraqitjet publike, lajmërimet në shtyp, internet dhe të ngjashme me
theksime të tepruara të tipareve të avokatit, që mund të kuptohen si imponim
opinionit.
(4) në hyrjen e zyrës së tij të afishojë për prezantimin e tij të dhëna me
qëllime publiciteti ose ta shënojë profesionin e tij të mëparshëm, me qëllim që
të udhëheqë klientelën dhe as të reklamojë zyrën për punët që nuk i përkasin
profesionit të avokatit (fotokopjim, përkthime, ndërmjetësime, etj).
Neni 97.
Avokati paraqitet në opinion me masë. Ai me kujdes duhet ta përfillë
fshehtësinë profesionale dhe detyrimin që të jetë i përmbajtur dhe diskret. Ai
duhet t’i shmanget ndërhyrjes së tij të shtrembëruar, duke kërkuar publicitet
profesional.
Neni 98.
Avokati flet vetëm në emër të vet dhe me përgjegjësinë vetanake. Oda e
Avokatëve nuk merr kurrfarë përgjegjësie për paraqitjet e tij.
B. Kërkimi i Klientëve
Neni 99.
Kërkimi i Klientëve ndalohet.
XIV SHPENZIMET E PËRFAQËSIMIT
Neni 100.
Avokati ka të drejtë në shpërblim, sipas Tarifës mbi shpërblimet dhe
kompensimin e shpenzimeve për punën e avokatit.
Avokati me klientin e tij mundet që të kontraktojë shpërblimin e tij për punën e
tij sipas marrëveshjes së lirë.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
39
Neni 101.
Avokati ka të drejtë, që para se të fillojë përfaqësimin, t’i kërkojë klientit t’ia
paguajë shpenzimet e nevojshme. Nëse pala nuk ia jep avansin për mbulimin e
shpenzimeve, avokati mund ta refuzojë përfaqësimin ose vazhdimin e
përfaqësimit.
Neni 102.
Avokati mund të kontraktojë shpërblimin e tij me klientin, para përfundimit
definitiv të çështjes sipas të cilës klienti merr përsipër t’i paguajë avokatit një
pjesë të suksesit të çështjes, në harmoni me tarifën e OAK dhe me ketë Kod.
Neni 103.
Avokatit, të cilit nuk i është paguar shpërblimi, nuk ka të drejtë që palës t’ia
ndalë kthimin e shkresave origjinale, pas përfaqësimit të kryer. Është i obliguar
që palës në kërkesën e tij t’ia kopjojë me shpenzime të tij, përshkrimin e të
gjitha shkresave që i ka shkruar për të.
Neni 104.
Avokati ka për detyrë, që palës t’ia mundësojë shikimin e Tarifës dhe me
kërkesën e saj, t’i japë llogarinë e specifikuar të shpenzimeve përveç kur për
shpërblimin për punën e tij e ka përcaktuar me kontratë .
Neni 105.
Avokati nuk duhet ta kontraktojë, si shpërblim, objektin ose pjesën e objektit,
nga kontesti që i është besuar për përfaqësim, përveç kur është e lejuar me
Tarifë apo dispozita të tjera.
XV. HYRJA NË FUQI
Neni 106.
Kodi hynë në fuqi në ditën e miratimit nga Kuvendi i Odës së Avokatëve të
Kosovës, me datë 07.07.2007
Kryetari i Odës
Ramë Gashi
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
40
ODA E AVOKATËVE TË KOSOVËS
STATUTI
I ODËS SË AVOKATËVE TË KOSOVËS
Prishtinë, Kosovë
2007
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
41
I. DISPOZITAT E PËRGJITHSHME
Neni 1
Me këtë Statut rregullohen:
1. organizimi i Odës së Avokatëve të Kosovës (në tekstin e mëtejshëm:
Oda),
2. autorizimet dhe mënyra e formimit dhe e punës së organeve të Odës,.
3. format e bashkimit dhe të bashkëpunimit të avokatëve,
4. kushtet për punën e zyrave të avokaturës, zyreve të përbashkëta të
avokatëve dhe për ndërlidhjen e zyrave të avokaturës,
5. të drejtat dhe detyrimet e avokatëve dhe avokatëve praktikantë,
6. procedura disiplinore për përcaktimin e përgjegjësisë lidhur me shkeljen e
detyrimeve dhe cenimin e autoritetit të avokaturës,
7. organet për fillimin dhe zhvillimin e procedurës disiplinore dhe
8. çështjet të tjera të rëndësishme për avokaturën
Neni 2
Oda është organizate e pavarur e avokatëe e themeluar me ligj.
Oda përfaqëson avokaturën e Kosovës.
Selia e Odës është në Prishtinë.
Oda e ka vulen katrore, të rrumbullakët dhe shenjën e vet..
Neni 3
Oda, në përputhshmëri me Ligjin mbi avokaturën dhe ndihmën juridike, me këtë
Statut, Kodin e etikës profesionale të avokatëve dhe me aktet tjera të
përgjithshme e përparon avokaturën si shërbim autonom dhe të pavarur, duke
u dhënë ndihmë juridike qytetarëve dhe personave juridik dhe fizikë në
realizimin e të drejtave dhe interesave të tyre.
Neni 4
Detyrat me rëndësi të posaçme të Odës janë:
1. ta ruajë autoritetin dhe autonominë e avokaturës dhe t’i sigurojë kushtet
për ushtrimin e rregullt të veprimtarisë së avokatit,
2. t’i mbikqyrë avokatët, zyrat e përbashkëta të avokaturës si dhe format e
tjera të lidhjeve të avokatëve për mbrojtjen e të drejtave dhe interesave të
palëve,
3. t’i kushtojë kujdes ngritjes së përhershme profesionale të avokatëve dhe
avokatëve praktikantë dhe në lidhje me këtë të organizojë forma të ndryshme
të bashkëpunimit me gjykatat, organet administrative, institucionet shkencore,
fakultetet juridike dhe organizatat simotra në botë dhe me organizatat dhe
institucionet e tjera të rëndësishme për realizimin e kësaj detyre .
4. ta zhvillojë dhe përparojën etikën e avokaturës,
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
42
5. t’i analizojë dhe studiojë dukuritë e rëndësishme për përparimin dhe
mbrojtjen e të drejtave të qytetarëve dhe të personave juridikë,
6. t’i njoftojë organet kompetente vendase të niveleve të ndryshme mbi
gjendjen dhe masat që duhet ndërmarr për përparimin e avokaturës dhe
perparimin e të drejtave të qytetarëve dhe pesonave juridik,
7. të kujdeset për kushtet materiale dhe interesat e tjera të avokaturës,
8. të kujdeset për statusin dhe të drejtat e avokatëve të pensionuar dhe të të
punësuarve në zyrat e avokaturave dhe
9. t’i vërë kontaktet për bashkëpunim dhe zhvillim me odat e tjera të
avokatëve, institucionet dhe asociacionet e ndryshme shkencore vendase dhe
ndërkombëtare.
Neni 5
Në procedurën për regjistrimin në regjistrat e avokatëve dhe avokatëve
praktikantë, për përsëritjen e procedurës së regjistrimit si dhe në rastet e tjera
kur vendoset mbi të drejtat dhe detyrimet e avokatëve, avokatëve praktikantë
dhe shoqatave të avokatëve, nëse me Ligj, Statut apo me ndonjë akt tjetër të
Odës nuk është përcaktuar ndryshe, zbatohen dispozitat e Ligjit mbi
Procedurën Administrative.
II. MARRJA E LEJES PËR USHTRIMIN E AVOKATISË
Neni 6
Cilësia e avokatit fitohet me regjistrim në regjistrin e avokatëve dhe me dhënien
e betimit. Avokati quhet personi i cili është regjistruar në regjistrin e avokatëve
dhe e ka dhënë betimin.
Me rastin e regjistrimit, avokatit i lëshohet vendimi dhe libreza e avokatit.
Neni 7
Libreza e avokatit, në gjuhet shqipe , angleze dhe serbe , përmban :
1. mbishkrimin “Oda e Avokatëve të Kosovës”,
2. emertimin “libreza e Avokatit”,
3. numrin e librezës, i cili i përgjigjet numrit rendor të regjistrimit në librin
emëror,
4. emertimin “avokati”,
5. emrin, mbiemrin, daten dhe vendin e lindjes , selinë e zyrës së avokatit,
6. fotografinë e avokatit dhe datën e lëshimit të librezës,
7. vulën e Odës e cila duhet, doemos, të jetë në pjesen e poshtme të djathtë
të fotografisë dhe
8. nënshkrimin e Kryetarit të Odës.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
43
Neni 8
Vendimin mbi madhësinë dhe formën e librezës së avokatit e merr Këshilli
ekzekutiv i Odës.
Neni 9
Nëse për çfarëdo arsye bëhet ndryshimi ose dëmtimi i ndonjë shënimi në
librezë, avokati është i detyruar që menjëherë ta kërkojë librezën e re.
Neni 10
Nëse e nderpren veprimtarinë, avokati është i detyruar që në afatin prej 30
(tridhjetë) ditësh ta lajmërojë Odën dhe t’ia dorëzojë librezën.
Neni 11
Kërkesa për t’u regjistruar në regjistrin e avokatëve i drejtohet Odës.
Neni 12
Kërkesës duhet t’ i bashkangjiten dëshmitë mbi plotësimin e kushteve të
parapara me Ligjin për regjistrimin në regjistrin e avokatëve.
Neni 13
Lidhur me kërkesën për regjistrim vendos Këshilli ekzekutiv i Odës.
Procedurën deri në marrjen e vendimit e udhëheq Sekretari i Odës.
Neni 14
Kundër vendimit të Këshillit ekzekutiv me të cilin është refuzuar kërkesa për
regjistrim, mund të parashtrohet ankesë në afatin prej 15 ditësh nga dita e
marrjes së vendimit.
Ankesa i dërgohet Komisionit për shqyrtimin e ankesave, i emëruar prej
Kuvendit të Odës, i cili vendos për ankesën në afatin prej 60 ditesh, nga dita e
marrjes së ankesës.
Neni 15
Në përbërjen e Komisionit nga neni paraprak, nuk merr pjesë asnjë antarë i
Këshillit ekzekutiv.
Procedurën lidhur me ankesën, para Komisionit për shqyrtimin e ankesave, e
udhëheq anëtari më i vjetër i Odës, i cili edhe e nënshkruan vendimin që është
marrë.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
44
Neni 16
Procedura rreth regjistrimit në regjistrin e avokatëve e filluar sipas kërkesës
ndërpritet nëse vërtetohet se ndaj parashtruesit të kërkesës, ka filluar ndonjë
procedure hetimore për veprën penale që e bënë të padenjë për ushtrimin e
veprimtarisë së avokatit dhe nëse ka filluar ndonjë procedure disiplinore në
organizatën në të cilën punon.
Neni 17
Nëse, pas regjistrimit të avokatit në regjistrin e avokatëve konstatohet se i njejti
nuk i ka pasë të plotësuara kushtet për ushtrimin e profesionit te avokatit në
momentin e regjistrimit, procedura e regjistrimit do të përsëritet me nismën e,
Kryetarit të Odës, Këshillit ekzekutiv ose Kuvendit të Odës.
Në procedurën e përsëritur do të mirret vendimi për fshirjen e emrit të tij nga
regjistri i avokatëve.
Neni 18
Parashtruesi i kërkesës, të cilit i është miratuar kërkesa për regjistrim në
regjistrin e avokatëve, soleminisht e jep betimin para Kryetarit të Odës ose para
ndonjë avokati tjetër të cilin e autorizon kryetari.
Në rast se i regjistruari nuk e jep betimin në afat prej 30 (tridhjetë) ditësh,
Këshilli ekzekutiv merr vendimin mbi çregjistrimin e tij nga regjistri i avokatëve.
III. AVOKATI PRAKTIKANT
Neni 19
E drejta për ushtrimin e veprimtarisë së avokatit praktikant fitohet me aktin e
regjistrimin në regjistrin e avokatëve praktikant.
Neni 20
Kërkesa për regjistrim i dërgohet Këshillit ekzekutiv të Odës i cili vendos lidhur
me kerkesën.
Neni 21
Kërkeses i bashkangjiten dëshmitë mbi plotësimin e kushteve të parapara për
regjistrim si dhe kontrata lidhur mes avokatit praktikant dhe avokatit ose
shoqatës së avokatëve mbi pranimin e tij për ta kryer stazhin e praktikantit.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
45
Neni 22
Dispozitat lidhur me regjistrimin, të drejtën në ankesë dhe vendosjen lidhur me
ankesën e avokatit, përshtatëshmërisht zbatohen edhe kur është fjala për
avokatin praktikant.
IV. REGJISTRAT E ODËS
Neni 23
Oda i mban këta regjistra:
1. Regjistrin e avokatëve,
2. Regjistrin e avokatëve praktikantë,
3. Regjistrin e zyrave të përbashkëta të avokaturës.
4. Regjistrin e shoqatave të avokatëve,
5. Regjistrin e kontratave mbi lidhjet ndërmjet zyrave të avokatëve.
Neni 24
Regjistrat nga neni paraprak janë libra të lidhur.
Faqet e këtyre librave shenohen me numra rendorë, kurse fletet e tyre janë të
lidhura me shirit mbi të cilin është e shtypur vula e Odës në bazën e dyllit.
Neni 25
Secilin regjistër e vërteton Kryetari i Odës duke e shenuar në pjesën e lartë të
faqes së parë, numrin e përgjithshem të faqeve dhe datën e vërtetimit,
nënshkrimin e tij dhe vulën e Odës.
Neni 26
Mënyrën e udhëheqjes dhe të plotësimit të regjistrave e përcakton me vendim
të posaçëm Këshilli ekzekutiv.
Regjistrat mund të mbahen edhe me mjete elektronike.
Neni 27
Në Regjistrin e avokatëve shënohet:
1. emri dhe mbiemri i avokatit,
2. numri i tij personal,
3. data dhe vendi i lindjes,
4. data e regjistrimit,
5. numri dhe data e vendimit mbi regjistrimin në Odë,
6. data e dhënies së betimit solemn,
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
46
7. selia e zyres,
8. statusi i avokatit në shoqaten e avokatëve,
9. antarësia në zyrën e përbashket,
10. numrat dhe datat e vendimeve me të cilat janë konstituuar ndryshimet në
punën e avokatit,
11. data dhe arsyeja e fshirjes së emrit të avokatit nga regjistri së bashku me
numrin dhe datën e vendimit,
12. emri dhe mbiemri i avokatit , numri dhe data e vendimit,
13. shenimi mbi fillimin e procedurës disiplinore së bashku me numrin dhe
datën e vendimit,
14. shënimet mbi fillimin e procedurës disiplinore së bashku me të gjitha
elementet e asaj procedure dhe
15. shënimet mbi antarësimin në organet e Odës si dhe kohëzgjatja e tyre.
Neni 28
Në regjistrin e avokatëve praktikantë shënohet:
1. emri dhe mbiemri i avokatit praktikantë,
2. numri i tij personal ,
3. data dhe vendi i lindjes,
4. data e regjistrimit si dhe numri dhe data e vendimit,
5. shenimet mbi zyrën e avokatit ku punon avokati praktikantë,
6. kohëzgjatja e stazhit të praktikantit,
7. shenimet mbi vendimet për ndryshimet në punën e avokatit praktikantë,
8. data dhe arsyeja e fshirjes së avokatit praktikantë nga regjistri së bashku
me numrin dhe datën e vendimit dhe
9. shënimet mbi fillimin e përsëritjes së procedurës të regjistrimit , të fillimit të
procedurës disiplinore së bashku me numrat dhe datat e vendimeve.
Neni 29
Në regjistrin e dy ose më shumë avokatëve që punojnë në të njejtën zyre
shënohet:
1. emri dhe mbiemri i secilit avokat,
2. numri me të cilin është evidentuar secili avokat në regjistrin e
avokatëve,
3. numri me të cilin është shenuar zyra e përbashkët në regjistrin e
zyrave të përbashkëta të avokaturës dhe
4. data e regjistrimit dhe data dhe numri i vendimit mbi regjistrimin.
Neni 30
Mënyrën e udhëheqjes dhe plotësimit të regjistrit të shoqatës së avokatëve dhe
të, regjistrit të zyrave të përbashkëta me vendim të posaçëm e përcakton
Këshilli ekzekutiv i Odës.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
47
Neni 31
Regjistri imbi bashkëpunimin e zyrave të avokatëve përmban:
1. shenimet mbi zyret e avokatëve të cilët e kanë lidhur kontratën,
2. vendi dhe data e lidhjes së kontratës së bashku me shënimet mbi
plotësimet dhe ndryshimet e mëvonshme,
3. shënimi i shkurter mbi përmbajtjen dhe formën e bashkëpunimit dhe
4. data e regjistrimit , data dhe numri i vendimit.
V. TË DREJTAT DHE DETYRAT E AVOKATËVE DHE TË
AVOKATËVE PRAKTIKANT
Neni 32
Avokati ka të drejtë të zgjedhë dhe të jetë i zgjedhur në organet e Odës.
Avokatët që zgjedhen në organet e Odës kanë për detyrë të marrin pjesë në
mbledhjet e këtyre organeve.
Avokatët janë të detyruar të veprojnë sipas vendimeve të organeve të Odës.
Neni 33
Me kërkesën e organeve të Odës, avokati ka për detyrë t’i prezentojë të gjitha
shënimet rreth punes dhe qëndrimit të tij lidhur me ushtrimin e profesionit..
Neni 34
Nëse, për shkak të sëmundjes apo mungeses, avokati nuk është në gjendje që
për një kohë të gjatë t’a ushtrojë veprimtarinë, është i detyruar ta caktojë
zavendësin nga radhët e avokatëve.
Marrëdhëniet e ndërsjella, regullohen me kontratë të veçantë.
Neni 35
Për caktimin e zëvendësit nga neni paraprak, avokati e lajmëron Odën.
Nëse avokati nuk e cakton, atëherë Oda ia cakton zavendësin e përkohshëm
në zyren e tij.
Neni 36
Në shoqatat e avokatëve dhe në zyrat e përbashkëta të avokatëve, avokatin i
cili mungon, e zavendësojnë avokatet e tjerë nga shoqata apo zyra, në
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
48
mënyren e përcaktuar me kontratë mbi themelimin e shoqates ose të zyres së
përbashket.
Neni 37
Gjatë ushtrimit të profesionit avokati mund të lidhë marrëveshje me ndonjë palë
për dhenien e ndihmës juridike për një periudhë më të gjatë kohore me një
kompensim të caktuar periodik.
Kjo marrëveshje lidhet me shkrim.
Neni 38
Avokati është i detyruar t’ia paguajë Odës antarësinë dhe obligimet e tjera të
caktuara nga organet e saj.
Neni 39
Secili avokat duhet ta ketë vulën e zyrës në të cilën punon. Në vulë shënohet:
1. shenja “avokati”,
2. emri dhe mbiemri i avokatit,
3. titulli eventual akademik dhe
4. adresa e zyrës.
Nëse avokati punon në shoqatë ose në zyren e përbashkët, vula duhet të
përmbajë edhe shkurtesën zyrtare të asaj shoqate ose shenjen e zyrës së
përbashkët.
Vula mund t’i ketë edhe numrat e telefonit, telefaksit, teleksit, fahut postar ,
adresën në internet .
Neni 40
Teksti në vulen e zyrës së avokatit mund të shkruhet në të gjitha gjuhët zyrtare
që janë në përdorim në Kosovë.
Neni 41
Pllaka me mbishkrimin e zyrës së avokatit duhet të vihet në hyrjen e zyrës.
Pllaka duhet të përmbajë shenjën “Avokat”, emrin dhe mbiemrin e avokatit si
dhe shkurtesën zyrtare të shoqatës ose shenjën e zyrës së përbashkët.
Neni 42
Pllaka nga neni 41 i këtij Statuti, sipas pamjes, madhësisë dhe formës nuk
duhet të ketë karakteristika reklamuese.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
49
Neni 43
Për ndërrimin e selisë së zyrës ose për hapjen e zyrës së re, avokati është i
detyruar që me shkrim ta njoftojë Odën, më së voni 15 ditë përpara, duke e
shenuar adresën e re.
Në të njejtin afat avokati është i obliguar që me shkrim ta njoftojë Odën për
secilin ndryshim eventual në emrin e zyrës.
Neni 44
Avokati është i detyruar ta udhëheqë avokatin praktikant në aftësimin
profesional në të gjitha lëmitë juridike.
Neni 45
Dispozitat e këtij Statuti dhe të Kodit të Etikës Profesionale të avokatit të cilat i
referohen të drejtave dhe detyrimeve të avokatëve, zbatohen edhe për avokatët
praktikantë.
Neni 46
Avokati praktikant mund ta ndërrojë zyrën e avokatit në të cilen punon.
Për këtë ndërrim, avokati praktikant është i obliguar t’a njoftojë Odën në afatin
prej 8 dite.
Njoftimit duhet t’i bashkangjitet vërtetimi i avokatit te i cili e ka ndërpre punën si
dhe vërtetimi i avokatit te i cili e vazhdon punën.
Neni 47
Avokati praktikant të cilit i është ndëprerë puna për arsye të ndryshme ligjore
mund ta fillojë procedurën e re të regjistrimit pasi kanë kaluar arsyet e
nderprerjës.
Neni 48
Vendimin për ndërprerjen e punës së praktikantit në zyrën e avokatit e merr
Kryetari i Odës. Kundër këtij vendimi mund të ushtrohet ankesë Këshillit
ekzekutiv të Odës në afatin prej 8 ditëshnga dita e marrjës së vendimit.
Neni 49
Kryetari i Odës e pezullon veprimtarinë e avokatitpraktikant me akvendim të
posaqëm, gjersa i njejti gjindet ne paraburgim.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
50
Kryetari i Odës mund t’ia ndalojë punën avokatit praktikant me aktvednim të
posaqëm, nëse është iniciuar procedure disiplinore kundër tij, për veprat të cilat
e bëjnë të padenjë për ushtrimin e veprimtarisë së avokatit praktikant.
VI. ZËVENDËSI I PËRKOHSHEM I AVOKATIT DHE
PËRFAQËSUESI I AUTORIZUAR I ZYRËS SË AVOKATURES
Neni 50
Nëse avokatit i ndalohet ushtrimi i veprimtarisë sipas Ligjit mbi Avokaturen dhe
ndihmën juridike dhe në bazë të këtij Statuti, Oda që ka marrë vendimin mbi
ndalimin e ushtrimit të veprimtarisë do t’a caktojë zëvendësin e përkohshëm
nga radhët e avokatëve, mundësisht të atyre ku është selia e zyrës.
Emërimi i zëvendësit të përkohshëm bëhet në të njëjtin vendim me të cilin
ndalohet ushtrimi i veprimtarisë.
Zëvendësi i përkohshëm i ka të gjitha të drejtat dhe detyrimet që i ka pasur
avokati të cilin e zëvendëson edhe pa autorizimin e veçantë të palëve.
Neni 51
Zëvendësi i përkohshëm punon në llogari të avokatit të cilin e zëvendëson dhe
ka të drejtë në shpërblim për punën e tij në përputhje me Tarifën e avokatëve.
Me vendimin me të cilin i kthehet e drejta në punë avokatit, revokohet edhe
mandati i zevendësit të përkohshëm.
Neni 52
Nëse avokatit i ndërpritet e drejta për ushtrimin e veprimtarisë, Këshilli
ekzekutiv e emëron përfaqësuesin e autorizuar të zyrës së tij me të njëjtin
vendim me të cilin e vërteton se i ndërpritet ushtrimi i veprimtarisë avokatit.
Neni 53
Përfaqësuesi i autorizuar duhet menjëherë, e më së voni në afatin prej 30
(tridhjetë) ditesh, t’i lajmërojë palët se avokatit të mëparshëm i është hequr e
drejta për ushtrimin e veprimtarisë dhe t’ua kthejë shkresat e lëndëve të tyre.
Neni 54
I autorizuari është i obliguar që, pa ndonjë autorizim të posaçëm, t’i përfaqësojë
interesat urgjente të palëve, në mënyrë korrekte, derisa pala nuk e tërheq
lëndën ose nuk e tërheq autorizimin.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
51
Neni 55
Kur për shkak të vdekjes, pushon ushtrimi i veprimtarisë së avokatit, anëtarët e
familjes së ngushtë, kanë të drejtë ta propozojnë përfaqësuesin e autorizuar të
zyrës.
Këshilli ekzekutiv ka për detyrë ta marrë në shqyrtim një propozim të tillë.
Neni 56
Avokatët kanë për detyrë ta pranojnë emërimin si përfaqësues i autorizuar.
Përfaqësuesi i autorizuar punon në emrin e vet dhe për llogarinë e vet.
Neni 57
Pas përfundimit të punëve nga zyra e ish avokatit, përfaqësuesi i autorizuar ua
dorëzon pasardhesve te tij fitimin e pastër, në të gatshme, së bashku me
shkresat e ndryshme të ish avokatit .
Neni 58
Përfaqësuesi i autorizuar i kontrakton me ish avokatin ose me pasardhësit e tij
kushtet e mbylljes të zyres.
Nëse kontrata nuk nënshkruhet në afatin e arsyeshëm, ato kushte do ti
përcakton kryetari i Odës me vendim të posaçëm.
Kundër këtij vendimi mund të ushtrohet ankesë Këshillit ekzekutiv në afat prej
15 ditësh nga dita e marrjes së vendimit.
Ankesa nuk e ndalon ekzekutimin e vendimit.
Neni 59
Përfaqësuesi i autorizuar është i obliguar që, pas mbylljes të zyrës, t’ia
dorëzojë Odës raportin e punës dhe të mbylljes së zyrës.
VII. ORGANIZIMI I BRENDSHËM I ODËS
Neni 60
Organet e Odës janë:
1. Kuvendi i Odës,
2. Këshilli ekzekutiv i Odës,
3. Kryetari i Odës
4. Këshilli mbikqyrës i Odës
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
52
5. Komisioni i Kuvendit për shqyrtimin e ankesave,
6. Komiteti per Marredhenie me Klientin
7. Komiteti Disiplinor dhe
8. Komiteti Disiplinor per Ankesa.
Tubimet regjionale të avokatëve
Neni 61
Mandati i anëtarëve të organeve të Odës zgjat 3( tri) vjet, përpos mandatit të
Kryetarit të Odës i cili zgjatë 1 (një) vjet.
1) Kuvendi i Odës
Neni 62
Mbledhja e rregullt e Kuvendit të Odës (në tekstin e mëtejshëm Kuvendi),
mbahet një herë në vit dhe e thërret Këshilli Ekzekutiv i Odës.
Neni 63
Mbedhjen e jashtëzakonshme të Kuvendit e thërret Këshilli ekzekutiv me
nismën e vet, në bazë të kërkesës së 1/3 të antarëve të tij ose në bazë të
kërkeses , së paku, të tri Tubimeve regjionale të avokatëve.
Neni 64
Anëtarët e Këshillit ekzekutiv dhe anëtarët e Tubimeve regjionale të avokatëve,
të cilët kërkojnë mbledhjen e jashtëzakonshme të Kuvendit, kërkesën me
shkrim duhet t’ia dorëzojnë Këshillit ekzekutiv me propozimin e rendit të ditës.
Këshilli ekzekutiv duhet ta thërrasë mbledhjen e jashtëzakonshme të Kuvendit
të Odës, më së voni, në afatin prej 2 (dy) muajsh nga dita e marrjes së
kërkesës.
Neni 65
Thirrja për mbledhjen e rregullt ose të jashëtzakonshme të Kuvendit duhet t’i
dërgohet secilit anëtar, më së voni, 15-ditë para mbajtjes së saj.
Thirrja publikohet edhe në mjetet e informimit ditor.
Në thirrje duhet të ceket vendi dhe koha e mbajtjes së Kuvendit.
Neni 66
Kuvendin e përbëjnë të gjithë avokatët e regjistruar në regjistrin e avokatëve të
Odës së Avokatëve të Kosovës.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
53
Neni 67
Mbledhja e Kuvendit mund të mbahet dhe të mirren vendimet e plotëfuqishme
nëse në mbledhje merr pjesë shumica e antarëve.
Kuvendi merr vendime me shumicë votash të anëtarëve të pranishëm.
Neni 68
Për formimin, ndarjen dhe shuarjen e Tubimeve regjionale Kuvendi vendos
nëse janë të pranishëm ¾ e numrit të përgjithshëm të anëtarëve.
Neni 69
Anëtarit të Kuvendit, të cilit i është shqiptuar masa e ndalimit të ushtrimit të
avokatisë në kohë të caktuar ose të cilit i është ndaluar e drejta e ushtrimit të
avokatisë, nuk mund të marrë pjesë në punën e Kuvendit.
Neni 70
Kuvendi i Odës:
1. miraton Statutin e Odës dhe Kodin e etikës profesionale të avokatëve,
2. miraton Rregulloren e punës së Odës,
3. nxjerr Rregulloren mbi praktikantët e avokaturës
4. nxjerr Rregullorën mbi pranimin e specializimit ( neni i LAK)
5. zgjedh dhe shkarkon Kryetarin e Odës dhe nënkryetaret;
6. zgjedh dhe shkarkon kryetarin dhe anëtarët e Komitetit Disiplinor dhe
kryetarin dhe anetaret e Komitetit Disiplinor per Ankesa, kryetarin dhe anetaret
e Komitetit per Marredhenie me Klientin.
7. Komiteti per Marredhenie me Klientin
8. lejon të hyrat dhe të dalat e Odës
9. shqyrton të gjitha çështjet që kanë të bëjnë me kryerjen e veprimtarisë
së avokaturës dhe pozitën e avokaturës;
10. shqyrton raportin e punës së Këshillit ekzekutiv;
11. shqyrton raportin e organit mbikëqyrës ;
12. aprovon tarifen për shperblimet dhe kompensimin e shpenzimeve per
punen e avokateve
13. debaton, merr qëndrime dhe vendime lidhur me përparimin e punës së
Odës, bashkëpunimin dhe anëtarësinë me institucione dhe asociacione tjera
vendore dhe ndërkombëtare
14. shqyrton dhe merr qëndrime mbi të gjitha çështjet nga fushëveprimi i
organeve të tjera të Odës , dhe
15. shqyrton dhe vendos edhe për çështjet të tjera.
Neni 71
Mbledhjen e Kuvendit e udhëheq Kryesia e punës. Kryetari i Odës i nënshkruan
vendimet dhe aktet e tjera të cilat i miraton Kuvendi.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
54
Në raste të jashtëzakonshme, Kryetari i Odës mund ta autorizojë nënkryetarin,
që emërohet nga radha e anëtarëve të tjerë të Kuvendit, për udhëheqjen e
mbledhjes dhe nënshkrimin e vendimeve si dhe për ndërmarrjen e veprimeve
të ndryshme në kuadër të veprimtarisë së Kuvendit.
Neni 72
Oda ka dy nënkryetarë mandati i të cilëve zgjat tri vjet.
Neni 73
Në mbledhje të Kuvendit mbahet proçesverbali në librin e posaçëm për këtë
punë.
Procesverbalin e mban Sekretari i Odës.
Puna e Kuvendit zhvillohet sipas Rregullores së punës të Kuvendit.
2) Këshilli ekzekutiv i Odës
Neni 74
Këshilli ekzekutiv i Odës (në tekstin e mëtejshëm Këshilli ekzekutiv), përbëhet
nga kryetari i Odës, kryetari i mëparshëm i Odës dhe 7 (shtatë) anëtarë -
përfaqësues të Tubimeve regjionale.
Anëtarë të Këshillit ekzekutiv mund të emërohen edhe jo më shumë se 3
persona, profesionistë dhe shkencëtarë të shquar nga degët e drejtësisë, të
cilët nuk janë anëtarë të Odës, por si anëtarë nderi.
Neni 75
Këshilli ekzekutiv:
1. zbaton vendimet e Kuvendit .
1. përcakton propozimin e Statutit , Kodit të Etikës Profesionale të avokatit
dhe akteve të tjera të përgjithshme të Odës të cilat ia propozon për miratim
Kuvendit,
2. vendos lidhur me regjistrimin në regjistrin e avokatëve të Odës ,
3. vendos mbi regjistrimin e avokatëve praktikantë dhe shlyrjen e tyre nga
regjistri,
4. vendos për transferimin e selisë dhe zyrës së avokatit,
5. vendos për lartësinë e shumës për regjistrim, lartësinë anëtarësisë dhe
lartësinë e shumës së të hollave për obligimet e tjera të avokatëve,
6. vendos për shumën e të hollave me të cilat mund të disponojë Këshilli
ekzekutiv dhe Kryetari i Odës,
7. vendos për programin dhe rekomandimet për perfeksionimin e avokatëve
dhe avokatëve praktikantë,
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
55
8. vendos dhe jep rekomandime dhe propozime të interesit të përgjithshëm
për ushtrimin e avokaturës
9. përcakton propozimin e parallogarisë, llogarisë dhe bilancit të Odës dhe ia
paraqet Kuvendit për miratim,
10. udhëheq afarizmin finansiar Odës,
11. përcakton propozimin e raportit mbi punën e Këshillit dhe të Kryetarit të
Odës,
12. aprovon Rregulloret e Tubimeve regjionale,
13. përgatit raportet per anëtarësimin e Odës në shoqata ndërkombëtare të
avokatëve dhe oraganizatat e tjera dhe i cakton përfaqësuesit e Odës në ato
asociacione,
14. kujdeset për përparimin e bashkëpunimit të Odës në vendet e tjera dhe
me asociacione të tjera profesionale ;
15. përcjell punën e avokatëve praktikantë , shoqatave të avokatëve dhe
bashkimeve të tjera të avokatëve dhe ndërmerr veprime për përparimin e
punës së tyre ;
16. kryen punë me rëndesi të përgjithshme të Odës,
17. Kryen të gjitha punët e përcaktuara me Ligj, me këtë Statut dhe akte të
tjera të përgjithshme ;
18. përgatit llojin e mirënjohjeve publike dhe i propozon Kuvendit për ndarjen e
tyre,
19. organizon seminare , këshillime dhe tryeza të rrumbullakëta etj.,
20. publikon biltenin e Odës.
Neni 76
Këshillin ekzekutiv e udhëheq Kryetari i cili thërret mbledhjet e Këshillit .
Këshilli ekzekutiv vendos me shumicën e votave të anëtarëve.
Në mungesë të kryetarit mbledhjet i udhëheq njeri prej nënkryetarëve, të cilin e
cakton kryetari .
Neni 77
Kryetari i Odës e thërret mbledhjen e jashtëzakonshme të Këshillit ekzekutiv,
nëse këtë e kërkon, së paku, 1/3 e anëtarëve të tij.
Neni 78
Thirrjet për mbledhjet e Këshillit ekzekutiv u dorëzohen anëtarëve, më së voni 8
ditë para mbledhjes.
Në thirrje duhet të shenohet vendi dhe koha e mbajtjes së mbledhjes dhe rendi
i ditës.
Thirrja publikohet edhe në mjetet e informimit ditor.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
56
Neni 79
Në mbledhje mbahet proçesverbali në librin e posaçëm për këtë punë.
Procesverbalin e mban Sekretari i Odës.
3) Tubimet regjionale të avokatëve
Neni 80
Selitë e Tubimeve regjionale të avokatëve janë në:
1. Prishtinë,
2. Mitrovicë,
3. Gjilan,
4. Pejë,
5. Prizren,
6. Gjakovë dhe
7. Ferizaj.
Anëtarët të Tubimeve regjionale janë të gjithë avokatët, të cilët, selinë e zyrave,
e kanë në rajonet e përmendura.
Neni 81
Tubimi ka kryetarin, nënkryetarin dhe sekretarin me mandat trevjeçar.
Neni 82
Tubimi ragjional avokatëve:
1. ruan autoritetin e avokatit dhe e përparon avokatinë si shërbim të pavarur .
2. mbron të drejtat dhe interesat e avokatëve dhe avokatëve praktikantë
3. bën mbikqyrjen e avokatëve dhe avokatëve praktikantë në ushtrimin e
profesionit,
4. zhvillon etikën e avokatëve ,
5. shqyrton problematikën lidhur me ushtrimin e profesionit të avoakatisë në
ragjionin e vet,
6. në bashkëpunim me gjykatat dhe organet e tjera shtetërore organizon dhe
zbaton forma të ndryshme të aftësimit profesional të avokatëve dhe avokatëve
praktikantë,
7. përgatit propozimet për mbledhjet e Këshillit ekzekutiv,
8. i paraqet raportet periodike të punës Këshillit ekzekutiv;
9. përgatit dhe realizon planet për bashkëpunim me organet e judikaturës dhe
me organizatat e tjera në ragjionin e vet dhe
10.shqyrton edhe çështje të tjera të rëndësishme për punën e avokatëve në at
regjion.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
57
Neni 83
Territori që përfshin Tubimi regjional, është identik me shtrirjen gjeografike të
njësive administrativo-politike, të cilëve mund t’iu bashkangjiten edhe territoret
e komunave, të cilat i plotësojnë kushtet për ta themeluar Tubimin regjional
vetanak.
Tubimet regjionale në këto komuna janë të pavarur dhe nuk hyjnë në përbërje
të Tubimeve regjionale të Qarkut, në të cilat gjinden territoret e komunave të
tyre.
4) Kryetari i Odës
Neni 84
Kryetari i Odës:
1. e përfaqëson dhe e prezenton Odën,
2. thërret dhe i udhëheq mbledhjet e Kuvendit dhe të Këshillit ekzekutiv të
Odës,
3. merr vendim mbi regjistrimin e avokatëve pratikantë,
4. udhëheq procedurën e dhënies së betimit solemn,
5. i lejon pagesat nga arka e Odës deri në limitin e caktuar nga Këshillit
ekzekutiv dhe vendos për shpenzimin e tyre,
6. kryen edhe punët e tjera të përcaktuara me këtë Statut dhe i zbaton
vendimet e organeve të Odës
7. kujdeset për ligjshmërinë e punës së organeve të Odës .
8. për punën e vet përgjegjet para Kuvendit.
Neni 85
Mandati i Kryetarit të Odës zgjatë 1 (një) vjet me të drejtë të rizgjedhjes edhe
për një mandat.
Neni 86
Kryetarin, që për shkaqe objektive nuk mund një kohë të caktuar ta ushtrojë
detyrën, e zavendëson njeri nga nënkryetarët që e cakton kryetari.
Neni 87
Mandati i nënkryetarëve zgjat tri vjet pa të drejtë rizgjedhje.
5) Këshilli mbikqyrës i Odës
Neni 88
Këshilli mbikqyrës i Odës përbëhet prej 3 (tre) anëtarëve që i emëron Kuvendi.
ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit
Doracaku i Etikës Ligjore
58
Kryetarin e zgjedhin vetë anëtarët në mes vete. Anëtaret e Këshillit kanë
zëvendësit e tyre.
Neni 89
Mandati i anëtarëve të Këshillit mbikëqyrës të Odës zgjat 3 (tri) vjet.
I njëjti person emërohet vetëm një herë në postin e anëtarit të Këshillit
mbikqyrës të Odës.
Neni 90
Kuvendi ka të drejtë ta shkarkojë secilin anëtar të Këshillit mbikëqyrës, edhe
para skadimit të mandatit, nëse vërtetohet se nuk e ka kryer detyrën në mënyrë
korrekte dhe profesionale.
Vendimi i Kuvendit është definitiv.
Neni 91
Këshilli mbikëqyrës është i obliguar që së paku 2 (dy) herë në vit ta kontrollojë
afarizmin finansiar të Odës.
Mbi punën e kryer e përpilon raportin të cilin ia dorëzon Kuvendit në miratim.
Neni 92
Organet e Odës që e udhëheqin afarizmin finansiar të Odës (Këshilli ekzekutiv
dhe Kryetari i Odës), janë të obliguar t’i prezentojnë të gjitha shënimet Këshillit
mbikqyrës, të cilat ata i kërkojnë.
6) Komisioni për ankesa i Kuvendit
Neni 93
Anëtarët e Komisionit për ankesa (në tekstin e mëtejshëm Komisioni) i emëron
Kuvendi.
Komisioni përbëhet prej 7 (shtatë) anëtarësh.
Punën e Komisionit e udhëheq anëtari më i vjetër i komisionit, i cili edhe i
nënshkruan vendimet e Komisionit.
Neni 94
Komisioni, në cilësinë e organit të shkallës së dytë, vendos lidhur me ankesat
që parashtrohen kundër vendimeve të Këshillit ekzekutiv.
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale
Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

E Drejta CIvile - Abdullah Aliu
E Drejta CIvile -  Abdullah AliuE Drejta CIvile -  Abdullah Aliu
E Drejta CIvile - Abdullah AliuRefik Mustafa
 
E Drejta Nderkombtare Private
E Drejta Nderkombtare PrivateE Drejta Nderkombtare Private
E Drejta Nderkombtare PrivateRefik Mustafa
 
E drejta administrative
E drejta administrativeE drejta administrative
E drejta administrativeFerdi Nuredini
 
Kriminaliteti i organizuar dhe veqorite e tij kryesore
Kriminaliteti i organizuar dhe veqorite e tij kryesoreKriminaliteti i organizuar dhe veqorite e tij kryesore
Kriminaliteti i organizuar dhe veqorite e tij kryesoreDonikë Mjaki
 
Punim seminarik - Hipoteka
Punim seminarik - Hipoteka Punim seminarik - Hipoteka
Punim seminarik - Hipoteka ArberSusuri
 
E Drejta Familjare Pyetje e Pergjigje
E Drejta Familjare   Pyetje e PergjigjeE Drejta Familjare   Pyetje e Pergjigje
E Drejta Familjare Pyetje e PergjigjeRefik Mustafa
 
Kushtet esenciale per lidhjen e nje kontrate
Kushtet esenciale per lidhjen e nje kontrateKushtet esenciale per lidhjen e nje kontrate
Kushtet esenciale per lidhjen e nje kontrateMenaxherat
 
E drejta-ndërkombëtare-për-të-drejtat-e-njeriut
E drejta-ndërkombëtare-për-të-drejtat-e-njeriutE drejta-ndërkombëtare-për-të-drejtat-e-njeriut
E drejta-ndërkombëtare-për-të-drejtat-e-njeriutDurim Krasniqi
 
E Drejta e Procedures Administrative
E Drejta e Procedures AdministrativeE Drejta e Procedures Administrative
E Drejta e Procedures AdministrativeRefik Mustafa
 
E drejta e pronësisë intelektuale markat tregtare
E drejta e pronësisë intelektuale markat tregtareE drejta e pronësisë intelektuale markat tregtare
E drejta e pronësisë intelektuale markat tregtareKristijan Ramaj
 
E Drejta Trashëgimore
E Drejta TrashëgimoreE Drejta Trashëgimore
E Drejta TrashëgimoreRefik Mustafa
 
E Drejta Tregtare
E Drejta TregtareE Drejta Tregtare
E Drejta TregtareMenaxherat
 
E Drejta e Pronësisë Intelektuale
E Drejta e Pronësisë IntelektualeE Drejta e Pronësisë Intelektuale
E Drejta e Pronësisë IntelektualeRefik Mustafa
 
Ligjerata kontratat
Ligjerata kontratat Ligjerata kontratat
Ligjerata kontratat Menaxherat
 
E Drejta Penale - Pjesa e Posaçme
E Drejta Penale - Pjesa e Posaçme E Drejta Penale - Pjesa e Posaçme
E Drejta Penale - Pjesa e Posaçme Refik Mustafa
 
E drejta administrative
E drejta administrativeE drejta administrative
E drejta administrativepetritzogaj
 

La actualidad más candente (20)

E Drejta Tregtare
E Drejta TregtareE Drejta Tregtare
E Drejta Tregtare
 
E Drejta CIvile - Abdullah Aliu
E Drejta CIvile -  Abdullah AliuE Drejta CIvile -  Abdullah Aliu
E Drejta CIvile - Abdullah Aliu
 
LIGJI DHE ETIKA
LIGJI DHE ETIKALIGJI DHE ETIKA
LIGJI DHE ETIKA
 
E DREJTA CIVILE
E DREJTA CIVILEE DREJTA CIVILE
E DREJTA CIVILE
 
E Drejta Nderkombtare Private
E Drejta Nderkombtare PrivateE Drejta Nderkombtare Private
E Drejta Nderkombtare Private
 
E drejta administrative
E drejta administrativeE drejta administrative
E drejta administrative
 
Kriminaliteti i organizuar dhe veqorite e tij kryesore
Kriminaliteti i organizuar dhe veqorite e tij kryesoreKriminaliteti i organizuar dhe veqorite e tij kryesore
Kriminaliteti i organizuar dhe veqorite e tij kryesore
 
Punim seminarik - Hipoteka
Punim seminarik - Hipoteka Punim seminarik - Hipoteka
Punim seminarik - Hipoteka
 
E Drejta Familjare Pyetje e Pergjigje
E Drejta Familjare   Pyetje e PergjigjeE Drejta Familjare   Pyetje e Pergjigje
E Drejta Familjare Pyetje e Pergjigje
 
Kushtet esenciale per lidhjen e nje kontrate
Kushtet esenciale per lidhjen e nje kontrateKushtet esenciale per lidhjen e nje kontrate
Kushtet esenciale per lidhjen e nje kontrate
 
E drejta-ndërkombëtare-për-të-drejtat-e-njeriut
E drejta-ndërkombëtare-për-të-drejtat-e-njeriutE drejta-ndërkombëtare-për-të-drejtat-e-njeriut
E drejta-ndërkombëtare-për-të-drejtat-e-njeriut
 
E drejta trashegimore
E drejta trashegimoreE drejta trashegimore
E drejta trashegimore
 
E Drejta e Procedures Administrative
E Drejta e Procedures AdministrativeE Drejta e Procedures Administrative
E Drejta e Procedures Administrative
 
E drejta e pronësisë intelektuale markat tregtare
E drejta e pronësisë intelektuale markat tregtareE drejta e pronësisë intelektuale markat tregtare
E drejta e pronësisë intelektuale markat tregtare
 
E Drejta Trashëgimore
E Drejta TrashëgimoreE Drejta Trashëgimore
E Drejta Trashëgimore
 
E Drejta Tregtare
E Drejta TregtareE Drejta Tregtare
E Drejta Tregtare
 
E Drejta e Pronësisë Intelektuale
E Drejta e Pronësisë IntelektualeE Drejta e Pronësisë Intelektuale
E Drejta e Pronësisë Intelektuale
 
Ligjerata kontratat
Ligjerata kontratat Ligjerata kontratat
Ligjerata kontratat
 
E Drejta Penale - Pjesa e Posaçme
E Drejta Penale - Pjesa e Posaçme E Drejta Penale - Pjesa e Posaçme
E Drejta Penale - Pjesa e Posaçme
 
E drejta administrative
E drejta administrativeE drejta administrative
E drejta administrative
 

Destacado

Etika Profesionale
Etika ProfesionaleEtika Profesionale
Etika Profesionaledani
 
Etika profesional
Etika profesionalEtika profesional
Etika profesionalEko Wibowo
 
Etika e sjelljes
Etika e sjelljesEtika e sjelljes
Etika e sjelljesAnida Ago
 
Këshillim psikologjik
Këshillim psikologjikKëshillim psikologjik
Këshillim psikologjikAda Mehmeti
 
Metodologjia dhe Shkrimi Ligjor
Metodologjia dhe Shkrimi LigjorMetodologjia dhe Shkrimi Ligjor
Metodologjia dhe Shkrimi LigjorRefik Mustafa
 
Etika e Biznesit - Ymer Havolli
Etika e Biznesit   - Ymer HavolliEtika e Biznesit   - Ymer Havolli
Etika e Biznesit - Ymer HavolliMenaxherat
 
Cyber crime-Krimet Kibernetike
Cyber crime-Krimet KibernetikeCyber crime-Krimet Kibernetike
Cyber crime-Krimet KibernetikeKrenare Rexhepi
 
Menaxhimi i projektit [1]
Menaxhimi i projektit [1]Menaxhimi i projektit [1]
Menaxhimi i projektit [1]Veton Sopjani
 
Etika ne Biznes Prezantim
Etika ne Biznes PrezantimEtika ne Biznes Prezantim
Etika ne Biznes PrezantimTarget
 
Mësimi i përgjegjësisë tek fëmijët e moshës parashkollore
Mësimi i përgjegjësisë tek fëmijët e moshës parashkolloreMësimi i përgjegjësisë tek fëmijët e moshës parashkollore
Mësimi i përgjegjësisë tek fëmijët e moshës parashkolloreAlbanë Temaj
 
Detyrë kursi sociologji
Detyrë kursi sociologjiDetyrë kursi sociologji
Detyrë kursi sociologjirediz
 
Permbledhje nga : E drejta-romake
Permbledhje nga : E drejta-romake Permbledhje nga : E drejta-romake
Permbledhje nga : E drejta-romake Ervina Krasniqi
 
Sherbimi psikologjik ne shkolle
Sherbimi psikologjik ne shkolleSherbimi psikologjik ne shkolle
Sherbimi psikologjik ne shkolleAnida Ago
 
E drejta e procedures penale
E drejta e procedures penaleE drejta e procedures penale
E drejta e procedures penaleNasuf GËRMIZAJ
 
Pyetësor për matjen e BULIZMIT ne shkolle
Pyetësor për matjen e BULIZMIT  ne shkolle Pyetësor për matjen e BULIZMIT  ne shkolle
Pyetësor për matjen e BULIZMIT ne shkolle Anida Ago
 

Destacado (20)

Etika Profesionale
Etika ProfesionaleEtika Profesionale
Etika Profesionale
 
Etika profesional
Etika profesionalEtika profesional
Etika profesional
 
Etika e sjelljes
Etika e sjelljesEtika e sjelljes
Etika e sjelljes
 
Etika
EtikaEtika
Etika
 
Këshillim psikologjik
Këshillim psikologjikKëshillim psikologjik
Këshillim psikologjik
 
Metodologjia dhe Shkrimi Ligjor
Metodologjia dhe Shkrimi LigjorMetodologjia dhe Shkrimi Ligjor
Metodologjia dhe Shkrimi Ligjor
 
Etika e Biznesit - Ymer Havolli
Etika e Biznesit   - Ymer HavolliEtika e Biznesit   - Ymer Havolli
Etika e Biznesit - Ymer Havolli
 
Cyber crime-Krimet Kibernetike
Cyber crime-Krimet KibernetikeCyber crime-Krimet Kibernetike
Cyber crime-Krimet Kibernetike
 
etika e punes
etika e punesetika e punes
etika e punes
 
Menaxhimi i projektit [1]
Menaxhimi i projektit [1]Menaxhimi i projektit [1]
Menaxhimi i projektit [1]
 
Etika ne Biznes Prezantim
Etika ne Biznes PrezantimEtika ne Biznes Prezantim
Etika ne Biznes Prezantim
 
Mësimi i përgjegjësisë tek fëmijët e moshës parashkollore
Mësimi i përgjegjësisë tek fëmijët e moshës parashkolloreMësimi i përgjegjësisë tek fëmijët e moshës parashkollore
Mësimi i përgjegjësisë tek fëmijët e moshës parashkollore
 
Detyrë kursi sociologji
Detyrë kursi sociologjiDetyrë kursi sociologji
Detyrë kursi sociologji
 
Normat juridike
Normat juridikeNormat juridike
Normat juridike
 
Permbledhje nga : E drejta-romake
Permbledhje nga : E drejta-romake Permbledhje nga : E drejta-romake
Permbledhje nga : E drejta-romake
 
Sherbimi psikologjik ne shkolle
Sherbimi psikologjik ne shkolleSherbimi psikologjik ne shkolle
Sherbimi psikologjik ne shkolle
 
E drejta e procedures penale
E drejta e procedures penaleE drejta e procedures penale
E drejta e procedures penale
 
Pyetësor për matjen e BULIZMIT ne shkolle
Pyetësor për matjen e BULIZMIT  ne shkolle Pyetësor për matjen e BULIZMIT  ne shkolle
Pyetësor për matjen e BULIZMIT ne shkolle
 
Kriminologjia
KriminologjiaKriminologjia
Kriminologjia
 
LEKSIONE ....SHKRIM AKADEMIK
  LEKSIONE ....SHKRIM AKADEMIK   LEKSIONE ....SHKRIM AKADEMIK
LEKSIONE ....SHKRIM AKADEMIK
 

Similar a Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale

Standardet e etikes_dhe_rregullat_e_sjelljes_se_prokurorit_6208
Standardet e etikes_dhe_rregullat_e_sjelljes_se_prokurorit_6208Standardet e etikes_dhe_rregullat_e_sjelljes_se_prokurorit_6208
Standardet e etikes_dhe_rregullat_e_sjelljes_se_prokurorit_6208EdytaAbruzzo
 
Tema 1 e drejta e biznesit
Tema 1 e drejta e biznesitTema 1 e drejta e biznesit
Tema 1 e drejta e biznesitBledi Lila
 
Lnda drejta penale
Lnda drejta penaleLnda drejta penale
Lnda drejta penalezogaj
 
Sociologjia e se drejtes
Sociologjia e se drejtesSociologjia e se drejtes
Sociologjia e se drejtesYllYmeri
 
Gjykata ne RM [Republiken e Maqedonise]
Gjykata ne RM [Republiken e Maqedonise]Gjykata ne RM [Republiken e Maqedonise]
Gjykata ne RM [Republiken e Maqedonise]Ferdi Nuredini
 
Pyetje Pergjigje- Fille 1 -Kollekiumi 2
Pyetje  Pergjigje- Fille 1 -Kollekiumi 2Pyetje  Pergjigje- Fille 1 -Kollekiumi 2
Pyetje Pergjigje- Fille 1 -Kollekiumi 2ZuhdiHajzeri
 
ROLI DHE PERGJEGJESITE E STAFIT TE GJYKATES NE DHENJEN E NDIHMES LIGJORE
ROLI DHE PERGJEGJESITE E STAFIT TE GJYKATES NE DHENJEN E NDIHMES LIGJOREROLI DHE PERGJEGJESITE E STAFIT TE GJYKATES NE DHENJEN E NDIHMES LIGJORE
ROLI DHE PERGJEGJESITE E STAFIT TE GJYKATES NE DHENJEN E NDIHMES LIGJORE#MesueseAurela Elezaj
 
ROLI I ADMINISTRATËS GJYQËSORE NË ZGJERIMIN E AKSESIT TË PUBLIKUT NË SISTEMIN...
ROLI I ADMINISTRATËS GJYQËSORE NË ZGJERIMIN E AKSESIT TË PUBLIKUT NË SISTEMIN...ROLI I ADMINISTRATËS GJYQËSORE NË ZGJERIMIN E AKSESIT TË PUBLIKUT NË SISTEMIN...
ROLI I ADMINISTRATËS GJYQËSORE NË ZGJERIMIN E AKSESIT TË PUBLIKUT NË SISTEMIN...#MesueseAurela Elezaj
 
REFORMAT E NDRYSHIMIT TRANSFORMUES NE SISTEMIN ARSIMOR SHQIPTAR.ppt
REFORMAT E NDRYSHIMIT TRANSFORMUES NE SISTEMIN ARSIMOR SHQIPTAR.pptREFORMAT E NDRYSHIMIT TRANSFORMUES NE SISTEMIN ARSIMOR SHQIPTAR.ppt
REFORMAT E NDRYSHIMIT TRANSFORMUES NE SISTEMIN ARSIMOR SHQIPTAR.pptRenita Piqoni
 
Studim mbi njohjen dhe zbatimin e KEDNJ nga gjyqtaret, prokuroret dhe avokatet
Studim mbi njohjen dhe zbatimin e KEDNJ nga gjyqtaret, prokuroret dhe avokatetStudim mbi njohjen dhe zbatimin e KEDNJ nga gjyqtaret, prokuroret dhe avokatet
Studim mbi njohjen dhe zbatimin e KEDNJ nga gjyqtaret, prokuroret dhe avokatetErsida Sefa
 
E drejta administrative fatmir berisha
E drejta administrative                  fatmir berishaE drejta administrative                  fatmir berisha
E drejta administrative fatmir berishafatmir berisha
 
E Drejta Penale Procedurale
E Drejta Penale Procedurale   E Drejta Penale Procedurale
E Drejta Penale Procedurale Refik Mustafa
 
Psikologjia ligjore e krimit
Psikologjia ligjore e krimitPsikologjia ligjore e krimit
Psikologjia ligjore e krimitLavdrimi91
 
PREZNETIM MBI NJOHURITË THEMELORE MBI TË DREJTËN DHE SHTETIN
PREZNETIM MBI NJOHURITË THEMELORE MBI TË DREJTËN DHE SHTETIN PREZNETIM MBI NJOHURITË THEMELORE MBI TË DREJTËN DHE SHTETIN
PREZNETIM MBI NJOHURITË THEMELORE MBI TË DREJTËN DHE SHTETIN Bessnik Latifi
 

Similar a Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale (20)

Standardet e etikes_dhe_rregullat_e_sjelljes_se_prokurorit_6208
Standardet e etikes_dhe_rregullat_e_sjelljes_se_prokurorit_6208Standardet e etikes_dhe_rregullat_e_sjelljes_se_prokurorit_6208
Standardet e etikes_dhe_rregullat_e_sjelljes_se_prokurorit_6208
 
Tema 1 e drejta e biznesit
Tema 1 e drejta e biznesitTema 1 e drejta e biznesit
Tema 1 e drejta e biznesit
 
E DREJTA PENALE
E DREJTA PENALE E DREJTA PENALE
E DREJTA PENALE
 
Lnda drejta penale
Lnda drejta penaleLnda drejta penale
Lnda drejta penale
 
Sociologjia e se drejtes
Sociologjia e se drejtesSociologjia e se drejtes
Sociologjia e se drejtes
 
Gjykata ne RM [Republiken e Maqedonise]
Gjykata ne RM [Republiken e Maqedonise]Gjykata ne RM [Republiken e Maqedonise]
Gjykata ne RM [Republiken e Maqedonise]
 
Etika dhe dilemat fin
Etika dhe dilemat finEtika dhe dilemat fin
Etika dhe dilemat fin
 
Pyetje Pergjigje- Fille 1 -Kollekiumi 2
Pyetje  Pergjigje- Fille 1 -Kollekiumi 2Pyetje  Pergjigje- Fille 1 -Kollekiumi 2
Pyetje Pergjigje- Fille 1 -Kollekiumi 2
 
Etika e biznesit
Etika e biznesitEtika e biznesit
Etika e biznesit
 
E drejta Biznesore
E drejta BiznesoreE drejta Biznesore
E drejta Biznesore
 
ROLI DHE PERGJEGJESITE E STAFIT TE GJYKATES NE DHENJEN E NDIHMES LIGJORE
ROLI DHE PERGJEGJESITE E STAFIT TE GJYKATES NE DHENJEN E NDIHMES LIGJOREROLI DHE PERGJEGJESITE E STAFIT TE GJYKATES NE DHENJEN E NDIHMES LIGJORE
ROLI DHE PERGJEGJESITE E STAFIT TE GJYKATES NE DHENJEN E NDIHMES LIGJORE
 
ROLI I ADMINISTRATËS GJYQËSORE NË ZGJERIMIN E AKSESIT TË PUBLIKUT NË SISTEMIN...
ROLI I ADMINISTRATËS GJYQËSORE NË ZGJERIMIN E AKSESIT TË PUBLIKUT NË SISTEMIN...ROLI I ADMINISTRATËS GJYQËSORE NË ZGJERIMIN E AKSESIT TË PUBLIKUT NË SISTEMIN...
ROLI I ADMINISTRATËS GJYQËSORE NË ZGJERIMIN E AKSESIT TË PUBLIKUT NË SISTEMIN...
 
REFORMAT E NDRYSHIMIT TRANSFORMUES NE SISTEMIN ARSIMOR SHQIPTAR.ppt
REFORMAT E NDRYSHIMIT TRANSFORMUES NE SISTEMIN ARSIMOR SHQIPTAR.pptREFORMAT E NDRYSHIMIT TRANSFORMUES NE SISTEMIN ARSIMOR SHQIPTAR.ppt
REFORMAT E NDRYSHIMIT TRANSFORMUES NE SISTEMIN ARSIMOR SHQIPTAR.ppt
 
Etika e biznesit
Etika e biznesitEtika e biznesit
Etika e biznesit
 
Studim mbi njohjen dhe zbatimin e KEDNJ nga gjyqtaret, prokuroret dhe avokatet
Studim mbi njohjen dhe zbatimin e KEDNJ nga gjyqtaret, prokuroret dhe avokatetStudim mbi njohjen dhe zbatimin e KEDNJ nga gjyqtaret, prokuroret dhe avokatet
Studim mbi njohjen dhe zbatimin e KEDNJ nga gjyqtaret, prokuroret dhe avokatet
 
E drejta administrative fatmir berisha
E drejta administrative                  fatmir berishaE drejta administrative                  fatmir berisha
E drejta administrative fatmir berisha
 
E Drejta Penale Procedurale
E Drejta Penale Procedurale   E Drejta Penale Procedurale
E Drejta Penale Procedurale
 
Mustaf
MustafMustaf
Mustaf
 
Psikologjia ligjore e krimit
Psikologjia ligjore e krimitPsikologjia ligjore e krimit
Psikologjia ligjore e krimit
 
PREZNETIM MBI NJOHURITË THEMELORE MBI TË DREJTËN DHE SHTETIN
PREZNETIM MBI NJOHURITË THEMELORE MBI TË DREJTËN DHE SHTETIN PREZNETIM MBI NJOHURITË THEMELORE MBI TË DREJTËN DHE SHTETIN
PREZNETIM MBI NJOHURITË THEMELORE MBI TË DREJTËN DHE SHTETIN
 

Doracak Etike Ligjore dhe Profesionale

  • 2. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 2 Profesorët dhe Asistentët e Juridikut Fakulteti Juridik Universiteti i Prishtinës Prishtinë, Kosovë Prill 2008 Re: Doracaku i Etikës Ligjore & Përgjegjësisë Profesionale I nderuari Rektor, Dekan dhe Profesorë, Në emer të Odës së Avokatëve Amerikan, Iniciativës të Sundimit të Ligjit (ABA) në Kosovë, jam i kënaqur t’ua prezentojë Doracakun e Etikës Ligjore dhe Përgjegjësisë Profesionale të zhvilluar nga grupi punues i ekspertëve ligjorë në Kosovë. Doracaku i bashkangjitur dhe puna jonë e vazhdueshme me fakultetin juridik për të zhvilluar një planprogram bashkëkohorë, është pjesë e përpjekjeve tona të vazhdueshme për të përmirsuar arsimin ligjor në Kosovë, duke përfshirë prezentimin e Klinikave Penale dhe Civile, kurset e Metodologjisë Ligjore dhe Avokaturës Gjyqësore dhe klinikës ligjore me klient të vërtetë. Ne besojmë që përfshirja e kursit të etikës ligjore dhe përgjegjësisë profesionale do ta kompletojë ndihmën gjithëpërfshirëse në teorin ligjore, kurset thelbësore dhe kurset e klinikës ligjore. Duke e furnizuar fakultetin me nivel të lartë të etikës dhe vetëdijësimit në përputhshmëri me kodet e etikës dhe nderit, ju do të jeni më mirë të përgatitur për ta ndihmuar universitetin të bëjë tranzicionin për tu përshtatur me Procesin e Bolonjës në Fushën e Arsimit të Lartë Evropian. Studentët e Juridikut do të jenë më mirë të përgatitur për të sjellë shkallë të lartë të integritetit të etikës dhe për t’iu përshtatur dhe promovuar kodet relevante të sjelljes profesionale dhe etikës. Doracaku ka për qëllim të përdoret fillimisht nga profesorët e fakultetit juridik, nga studentet dhe ekspertët e angazhuar në Klinikat Ligjore. Gjatë kohës, ne presim ti përdorim këto materiale për të zhvilluar një kurs plotësisht të kredituar dhe obligativ për Etikën Ligjore dhe Përgjegjësinë Profesionale. Ne shpresojmë që Kodi i Sjelljes do të zgjërohet për të përfshirë të gjithë studentët e fakultetit juridik si dhe profesorët. Doracaku përmban: Një Shqyrtim të Etikës në Profesionet Ligjore; Dilemat Etike Hipotetike Ligjore; dhe një Rast të Gjykimit Simulues që Përshinë Etikën Ligjore dhe Dilemat Etike. Doracaku gjithashtu përmban kodet më të reja të sjelljes që janë në efekt nga Oda e Avokatëve të Kosovës; Kodet e Këshillit Gjyqësor të Kosovës për Gjykatësit dhe Prokurorët; dhe draft Kodin e Sjelljes dhe të Etikës të Komisionit Kosovar për Ndihmë Ligjore. Përfundimisht, Doracaku përfshin draftin punues të Kodit të Sjelljes për Klinikat Ligjore të Universitetit të Prishtinës për tu përdorur nga studentët, profesorët dhe ekspertët e angazhuar në kurset klinike. Jemi të kënaqur të bashkëpunojme me ju, dhe mirëpresim punën e përbashkët në të ardhmën. Nëse mund të përgjigjemi në ndonjë pyetje apo koment, ju lutem mos hezitoni të na kontaktoni. Sinqerisht, David Sip, Drejtor, ABA Iniciativa e Sundimit të Ligjit – Kosovë
  • 3. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 3 MIRËNJOHJE Grupit Punues të përfaqësuesve të Universitetit të Prishtinës dhe Shoqatës së Avokatëve Amerikane Iniciativa për Sundimin e Ligjit (ABA/ ROLI), të cilët e zhvilluan këtë udhëzues për të krijuar një baze trajnimi dhe leximi për Fakultetin Juridik të Universitetit të Prishtinës. Udhëzuesi është i paraparë për pjesemarrësit në mësimin klinik, stafin, mbikqyrësit dhe eskperët e mësimit klinik. Falenderim të veqantë për Eric Sutton, Fakulteti Juridik i Universiteti të Pitsburgutut për hulumtimin dhe përmbliedhjen e materialit. ABA/ROLI Kosovë 2007 Legal Ethics & Professional Responsibility Handbook for Legal Clinics, Courses and Seminars (Albanian version) 10 Digit ISBN Number: 1-60442-081-2 13 Digit ISBN Number: 978-1-60442-081-4 Copytight © 2008 by the American Bar Association Rule of Law Iniciative Pashko Vasa 7, Prishtina 10000, Kosova
  • 4. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 4 Manual i Etikës Ligjore dhe Përgjegjësitë Profesionale në Kosovë Përmbajtja Hyrje dhe qëllimi i manualit për etikën ligjore Mirënjohje Etika Ligjore dhe Përgjegjësitë Profesionale ........................................................5 Studimi i Etikës në Profesionet Ligjore ......................................................................5 Rastet Hipotetike ......................................................................................................11 Probleme të gjykimeve të simuluara ........................................................................15 Codet Profesionale Ligjore dhe të Mirësjelljes në Kosovë Oda e Avokatëve të Kosovës, Kodi i Etikës Profesionale për Avokatë ....................21 Statuti i Odës së Avokatëve të Kosovës ..................................................................39 Këshilli Gjyqësor i Kosovës, Kodi i Etikes dhe Sjelljes Profesionale për Gjykatës ……………………………………………………………………………….73 Këshilli Gjyqësor i Kosovës, Kodi i Etikës dhe Sjelljes Profesionale për Prokurorë ……………………………………………………………………………..79 Kodi i Sjelljes dhe Etikës i Komisionit për Ndihmë Juridike ......................................85 Kodi i Sjelljes Profesionale në Mesimin Klinik në Fakultetin Juridik, Universiteti i Prishtinës ..........................................................................................93
  • 5. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 5 STUDIM I ETIKËS NË PROFESIONET LIGJORE Parimet e Përgjithshme Në komunitetin ligjor, etika ka të bëjë me karakteristikat morale të avokatëve, gjykatësve apo prokurorëve profesionalë. Etika eshte studim i esences morale ne raportet mes paleve. Raportet morale gjithehere kane natyre bilaterale. Njerezit hyjne ne raporte morale me te tjeret sepse perms aktiviteteve te veta, ata eventualisht prekin mbi interesat e njerezve rreth tyre te cilet ose pergjigjen me vleresime, veprime apo akte, qe se bashku njihen si sjellje. Koncepti i shoqerise per etiken eshte variabil; ai ndryshon ne baze te perceptimeve te shoqerise lidhur me ate se cfare eshte e mira, e keqja, vetedija dhe detyra. Gjate studimit te etikes, secili individ e ka nje te kuptuar lidhur me ate se si te tjeret presin qe ai te sillet, dhe ne kembim, individi i qaset interaksioneve te tyre me te tjeret me te pritura te caktuara lidhur me ate se si ata do ti paraqesin sjelljet e tyre. Funksioni i moralit eshte perafersisht i lidhir me funksionin e ligjit. Te dyja jane normative, do te thote ato e rregullojne deri ne nje mase te caktuar sjelljen e njerezve ne shoqeri. Ky aspekt rregulativ i drejton dhe udhezon aktivitetet e individeve ne menyre konsistente me te prituarat e kolegeve te tyre si teresi. Sepse te dyja e derivojne fuqine e tyre nga interesi i njerezve qe te themelohet nje kornize e kordinuar e rregullave sociale, e ato jane domosdoshmerisht te nderlidhura. Keto limite mbi te drejten per te vepruar e kane nje ndikim fundamental ne raportet mes njerezve ne ligj. Megjitheate, te dyja sistemet dallojne ne fokusin e rregulloreve, sistemin e implementimit, dhe llojeve te sanksioneve. Rregullorja ligjore krijon norma imperative qe kerkojne nje sjellje te caktuar ne situata publike. Rregullat morale me se tepermi mbeshteten ne standarde vullnetare dhe zakonore qe i udheheqin raportet interpresonale te individeve. Shteti aplikon sanksione ne rast te shkeljeve te raporteve ligjore, perderisa shoqeria ose organizatat aplikojne sanksione kunder individeve ne rast te sjelljeve te cilat jane ne kundershtim me zakonet dhe vetedijen shoqerore. Kodi i etikes te cilin secili profesion ligjor e ka permbledhur paraqet aspektin rregullativ te ketyre karakteristikave morale. Perderisa keto kode te etikes ofrojne
  • 6. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 6 nje kornize per profesionistet ligjor, ato nuk munden ne menyre eksplicite ta trajtojne cdo eventualitet. Ne rrethana te dyshimta profesionale ligjore, profesionisti ligjor duhet te bazohet ne vetedijen e vet morale. Kjo vetedije morale eshte te kuptuarit individual te asaj cfare shoqeria do te kerkonte ne disa situata te caktuara sociale. Kjo mund te barazohet, perafersisht, me nje sens te obligimit. Kjo dallon nga moraliteti si koncept i pergjithshem sepse eshte ideologji subjektive dhe qendrim, perderisa morali perbehet nga normat objektive sociale qe i rregullojne aktivitetet interpersonale te njerezve. Keshtu, etika ligjore eshte qendrim i nje profesionisti ligjor mbi vlerat e ligjit dhe normave legjislative, dhe realizimi atij qendrimi nga ai ose ajo ne punen profesionale. Nje qendrim i tille nuk mund te legjislohet, sikur qe morali nuk mund te imponohet nen nje sundim te formalizuar te ligjit. Sido qe te jete, kjo nuk do te thote qe nuk ka mekanizma te zbatimit te formalizuar qe i lejojne profesionet ligjore ta rregullojne sjelljen e anetareve te vet perms kodeve te tyre te etikes. Kjo pothuajse do te thote qe sensi subjektiv i obligimit te detyres nuk mundet formalisht te kodifikohet. Fokusi i etikes ligjore, prandaj, eshte mbi individin si profesionist ligjor dhe si ata e interpretojne dhe aplikojne te kuptuarit e tyre mbi moralin dhe ligjin, dhe mbi interrelacionin ligjor dhe te parimeve e normave ligjore. Avokatet Avokatet i ofrojne sherbime keshilla dhe assistence ligjore publikut. Aspekti me i dallueshem i profesionit te avokatit eshte raporti qe ata e ndertojne me klientet e tyre. Ndryshe nga profesionet e gjykatave ose prokurorive, sjellja e avokatit nuk eshte si e nje zyrtari te shtetit. Qasja e tyre ne procesin ligjor eshte e nje qytetari me ekspertize shtese dhe studim te ligjit. Moraliteti i sjelljes se tyre ne mase te madhe varet nga raportet interpersonale me klientet dhe me detyrat e perfaqesimit entuziast te instruksioneve te klienteve te tyre. Paradoksalisht, natyra publike e sistemit ligjor do te thote qe konfidencialitetit duhet ti ipet kujdes i larte ne aktivitetet e avokatit. Si perfaqesues te klienteve, raportet mes avokatit dhe klientit domosdoshmerisht jane te aferta, dhe klientit i duhet te mbeshtetet ne avokatin, qe ai ta mbaje nivelin e njejte te konfidencialitetit
  • 7. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 7 lidhur me jeten private te klientit, sikur qe ky do ta ruante vete. Avokati poashtu duhet ti pergjigjet raporteve me palen e kundert, dhe te sillet sipas idealeve te drejtesise dhe respektit duke e respektuar konfidencialitetin edhe te pales tjeter. Avokatet nuk jane perfaqesues te shtetit, dhe raporti i tyre me publikun ne shume menyra eshte raport afarist. Klientet i angazhojne avokatet per shkak te nivelit te tyre relativisht te ngritur te vetedijes mbi ceshtjet dhe rastet ligjore. Per shkak te kesaj, sjellja e tyre eshte e kufizuar nga te priturat e shoqerise, pra qe do ti shmanget perdorimit te njohurise se tyre ne ate menyre qe te perfitoje nga mungesa e eskpertizes se klientit, si per shembull perms reklamimit te rrejshem ose te dukshem. Avokati e ka per detyre qe ta mbaje nivelin e ekspertizes. Publiku pret qe avokatet me te cilet ata krijojne raporte ta mbajne veten ne menyre kompetente. Keshtu, avokati eshte i obliguar qe te vazhdoje arsimimin e vet edhe pas universitetit me qellim qe ti kenaqe keto te pritura. Kjo e pritur e kompetences eshte kyce per konceptin e drejtesise ne sistemin ligjor; nje pale qe nuk ka njohuri te duhur mbi proceduren dhe ligjin, ka pak gjasa qe te marre shqyrtim korrekt dhe komplet te ankeses apo mbrojtjes se vet. Avokatet poashtu duhet te sigurohen qe raportet e tyre me nje klient te caktuar te mos krijojne konflikt profesional per shkak te ndonje raporti aktual apo te mehershem me ndonje klient tjeter. Per shembull, avokati nuk duhet te pranoje qe ta perfaqesoje apo ti jape keshille ligjore nje klienti, kur avokati me pare e ka perfaqesuar palen e kundert. Publiku pret qe avokati te jete perfaqesues i vertete i klientit dhe te duket qe ata kane interesa te njejte sikur edhe klienti. Nje konflikt interesi shpie kah perceptimi qe avokati vepron sipas interesit te vet, e jo sipas interesit me te mire te klientit te vet. Gjykatesit Kerkesat morale per aktivitetin e gjykatesve marrin nje kuptim te vecante me hyrjen ne efekt te Kodit te Sjelljes Profesionale. Si ne rastet penale dhe ne ato civile, ky dokument normativ avancon prezentimtin e normave morale dhe statusin ligjor gjate implementimit te ligjit. Kodi i Etikes Profesionale paraqet udhezues moral mbi
  • 8. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 8 aktivitetin gjyqesor ligjor me marrjen e vendimeve te drejta; barazine e paleve, objektivitetin dhe konsideraten e kujdesshme te meritave te rastit, pergjegjesine para shtetit, kombit dhe vetedijes se vet, dhe nje subordinim ekskluziv ne ligj. Prandaj, etika profesionale e gjykatesit eshte veprimi professional i nje gjykatesi nje nje procedure gjyqesore bazuar ne drejtesi, barazi, objektivitet, pergjegjesi dhe paanshmeri. Veprimet e nje gjykatesi rrjedhimisht ndikojne ne te drejtat dhe interesat e qytetareve. Ne rolet e tyre zyrtare, ata nderveprojne me publikun ne nje raport qytetar-qeveri. Veprimet e tyre jane indikatore te natyres se qeverise dhe menyres si ajo ndervepron me publikun. Performanca e detyrave shteterore kerkon ndjenje te shtuar te pergjegjesise nga perfaqesuesit e fuqise, sepse publiku pret nje standard me te larte te sjelljes nga ata ne pozicion te autoritetit. Prandaj, sjellja e tyre per se afermi duhet te korrespondoje me parimet dhe normat e moralitetit qe sigurojne nje perceptim pozitiv te autoritetit te qeverise dhe perfaqesuesve te saj. Kerkesa te rendesishme te karakterit moral per gjykatesit rrjedhin nga parimi i pavarsise dhe subordinimit vetem ne ligj. Nje gjykates nuk ka te drejte ti pranoje ndikimet locale, ose qe te udhezohet nga instruksione dhe kerkesa te paleve te jashtme, pa marre parasysh pozicionin e tyre. Ne vend te kesaj ata duhet ta bartin funksionin e zyrave te tyre ne interest e te gjithe njerezve dhe ne emer te ekzekutimit te deshires se tyre te shprehur ne ligj. Duke e bere kete, ata udhehiqen nga vetedija e tyre morale. Me ne fund, si perfaqesues te shtetit, gjykatesi duhet ta kufizoje sjelljen e vet edhe jashte gjykates. Qytetaret presin qe zyrtaret qeveritar ti shmangen konfliktit te interesave dhe te refuzojne qe ta shfrytezojne poziten e tyre te fuqise per perfitime personale. Kur nje gjykates sillet ne ate menyre, ne kapacitet jo gjyqesor, publiku do ta humb besimin ne sistemin gjyqesor si nje organ i pavarur. Per ta mbajte dinjitetin e zyres se tyre, gjykatesit duhet te sillen ne menyre qe i pershtatet statusit te tyre, dhe duhet te marrin hapa te arsyeshem per tu siguruar qe familja e tyre dhe koleget veprojne njesoj.
  • 9. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 9 Prokuroret Sikur gjykatesit, edhe prokuroret udhehiqen nga nje respektim strikt i ligjit dhe kjo eshte permes aplikimit publik te ligjit, nga e cila gje ata e fitojne autoritetin e tyre moral. Prokuroret bartin mbikqyrjen e ekzekutimit te ligjeve dhe e mbeshtesin procesin e ndjekjes shteterore te veprave penale para gjykates. Ata i paraqesin rastet e tyre ne procedura gjyqesore, duke e fituar ne kete menyre nje vleresim te publikut, fale pozites dhe sjelljeve te veta. Si nje perfaqesues i shtetit, prokurori ka obligim moral ti rezistoje ndikimeve te jashtme. Ata jane moralisht te pergjegjshem per tri role: hetues, zyrtar shteti, dhe keshilltar ligjor. Ne rolin e tyre si hetues dhe ne rolin e tyre si mbikqyres te hetimeve, prokuroret jane ne nje raport procedural me te akuzuarin. Por, njekohesisht prokurori si hetues poashtu mban pergjegjesine morale me te cilat te drejtat morale te te akuzuarit korrespodojne. Ndoshta me e rendesishmja prej ketyre roleve eshte prezumimi i pafajsise. Aspekti moral i prezumimit te pafajsise perbehet nga fakti qe edhe ne hetimet paraprake prokurori si hetues obligohet qe plotesisht ta perjashtoje anshmerine akuzatore dhe ti marre parasysh te gjitha faktet relevante qe mund ta lehtesojne pergjegjesine e te akuzuarit ose te dyshuarit. Ai nuk mund te kerkoje dhe perdore vetem faktet dhe informatat qe shkojne na favor te rastit te vet; drejtesia ndaj te pandehurit dikton qe te gjitha provat ne dispozicion duhet te konsiderohen. Eshte detyre ligjore dhe morale e prokurorit qe si hetues ti siguroje te gjitha provat relevante ne nje hetim, ne menyre qe ti shmangen mundesise se paragjykimit. Prokurori ne rolin e perfaqesuesit te shtetit ne procedurat gjyqesore eshte i obliguar qe ti beje deklarata direkte akuzatore te pandehurit. Megjithate, prokurori edhe atehere eshte me ligj dhe moralisht i obliguar qe ti vertetoje me deshmi ato deklarata. Ne mbrojtjen e interesave te shoqerise prokurori njekohesisht thirret qe ti mbroje interesat ligjore te te akuzuarit. Ne karakterizimin e te akuzuarit, prokurori duhet te kete parasysh qe prezumimi i pafajsise aplikohet ndaj te akuzuarit. Nese akuzuesi nuk ka mjaft prova per vepren penale te te akuzuarit, kjo paraqet ndjekje jomorale.
  • 10. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 10 Prokurori eshte i obliguar qe ti zbatoje normat e moralitetit te permendura me larte dhe te mbetet objektiv. Fjalimi i prokurorit nuk duhet te jete politik. Fjalimi akuzator i prokurorit nuk duhet te permbaje perqeshje ndaj te akuzuarit, as vrazhdesi, fyerje ndaj karakteristikave ose deklarime lidhur me dukjen e te akuzuarit, apo nacionalitetit, religjionit, ose paaftesive fizike. Prokurori nuk ka te drejte morale qe ta nenqmoje apo perule dinjitetin e te akuzuarit. Si perfaqesues te shtetit, prokuroret (dhe familjet e prokuroreve, si dhe koleget e aferm) nuk mund ta shfrytezojne zyren e tyre per perfitime personale. Sjellja e cila krijon nje perceptim tek publiku qe hetimet nuk jane duke u mbajte ne menyre te duhur poashtu duhet te shmangen. Prokuroret si hetues poashtu jane pergjegjes per mbikqyrjen e procesit hetues. Esenca e kesaj mbikqyrje eshte qe te sigurohen qe organet e hetuesise e kryejne detyren e tyre dhe te observojne nese procedura eshte e rregulluar me ligj. Prokuroret qe veprojne si mbikqyres te hetimeve, cdohere duket te mbajne ne mend qe edhe shkelja apo devijimi me i vogel nga ligji, mund te rezultoje ne kufizime te konsiderushme te te drejtave dhe lirive te te akuzuarit. Ne rast te shkeljes se procedurave, ndermerren masat per restaurimin e legjitimitetit dhe mbajtjen e personit te pergjegjes si fajtor. Prandaj, prokurori duhet te perkujdeset qe hetuesit veprojne nga pozicioni i humanizmit dhe drejtesise gjate kryerjes se detyrave profesionale. Ligji parasheh qe eshte ne diskrecion te prokurorit qe te zgjedhe cilen mase procedurale ta aplikoje ne nje hetim, por me rastin e marrjes se ketij vendimi, prokurori duhet te qe te vazhdoje jo vetem mbi baza ligjore por edhe mbi ato morale. Prandaj, nje aktivitet i mbrojtur me ligj i zyres se prokurorise eshte implementimi i funksionit shteteror, qe eshte bartes madhor dhe direct i shtetit. Ne fund, prokuroret poashtu e marrin rolin e keshilltarit ligjor. Sikur avokatet, keshilluesi eshte i obliguar ta respektoje konfidencialitetin etik, posaqersisht ne raport me deshmitaret. Pos kesaj, konsideratat e njejta te respektit per palen kundershtare aplikohen edhe mes prokurorit dhe te pandehurit. Se fundi, prokurori duhet ta respektoje keshilltarin e pales se kundert – avokatin- si kolege, dhe ti shmanget shfrytezimit te gabimeve te tyre dhe degradimit te pozites se tyre. Adaptuar nga “Etika Profesionale e Avokatit,” ABA/CEELI Kyrgyzstan, 2005
  • 11. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 11 RASTET HIPOTETIKE
  • 12. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 12 RASTET HIPOTETIKE AVOKATET 1) Avokatet A dhe B i perfaqesojne palet kundershtare ne nje rast jashtekontestimor. Partneri i A-se (Avokati C) ne nje zyre avokative nga dy partnere e ka trajnuar praktikantin X ne fazen fillestare te rastit konkret jashtekontestimor. X e ka mbaruar programin e praktikes para se te mbyllej rasti jashtekontestimor. B-ja me vone e krijoi nje zyre te perbashket avokature me X diku kah fundi i rastit jashtekontestimor. a) A ka konflikt interesi qe kerkon qe B-ja te terhiqet nga rasti jashtekontestimor? b) A duhet avokati B te terhiqet duke marre parasysh sa afer eshte rasti qe te perfundoje? 2) Juve ju eshte prezentuar nje rast hipotetik ne te cilin avokati A e perfaqeson B-ne ne nje akuze kunder Y-se, te perfaqesuar nga avokati X. Avokati X i dergon Y- se informata konfidenciale qe i refrohen te dhenave konfidenciale qe Y ia ka zbuluar Avokatit X dhe poashtu e ka paraqitur strategjine e gjykimit dhe nje vleresim te punes se avokatit X. Kjo informate i eshte derguar me faks Y-se. Nga nje gabim i sekretareshes se syres se avokatit X, informata poashtu i eshte derguar gabimisht dhe qe ajo permban informata konfidenciale dhe produkte pune te avokatit X. a) A eshte pergjegjes avokati per gabimin e bere nga sekretaresha e zyres se tij? b) A kerkon obligimi i avokatit A per nje prezentim te klientit qe ai i ka lexuar informatat qe lexohen ne informatat qe i jane derguar gabimisht avokatit te pales kundershtare? 3) Nje zyre e perbashket e avokateve prej pese anetareve e ka vendosur shenjen para zyres se tyre, ne te cilen tregohen emrat e avokateve. Shenja eshte e vogel, shtypi eshte standard, dhe shkronjat e asnjerit prej emrave nuk jane me te
  • 13. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 13 medha se te tjetrit. Pasi dy prej ketyre emrave thuhet qe kane specializuar ne te drejten per organizatat e biznesit. Njeri prej ketyre avokateve nuk e ka regjistruar specializimin e vet ne Oden e Avokateve te Kosoves, por ajo eshte e kualifikuar qe ta kryeje kete specializim. a) Sa eshte etike per nje zyre avokatesh qe ti paraqese avokatet si te kualifikuar per kryerjen e sherbimeve ligjore te specializuara kur ata nuk e kane regjistruar specializimin e tyre ne Ode? b) Cka nese zyra do te cekte qe eshte zyre e specializuar ne te drejten per organizatat e biznesit, ne vend qe ta radhise specializimin e avokateve te caktuar? GJYKATESIT 4) Nje gjykates e kupton qe e njeh nje pale ose deshmitar te perfshire ne nje rast qe eshte para tij/saj. Gjykatesi nuk ka raport biznesi me palen apo deshmitarin, e as nuk ka lidhje te afert shoqerore apo personale mes ketyre dyve. A duhet gjykatesi qe te terhiqet nga rasti per shkak te pales, avokatit, ose deshmitarit qe e njeh gjykatesin? 5) Ne nje situate, nje gjykates eshte kerkuar qe te ligeroje ne nje trajnim per akademine policore, ku do te spjegoje se cfare pritet nga oficeret e policise ne gjykatore. Ky trajnim eshte dizajnuar qe te informohen pjesetaret e policise lidhur me temat qe gjyqtaret mund t’ju ofrojne avokateve apo gjyqtareve ne panel ne raste te ndryshme edukative, respektivisht, efektin e miresjelljes, nevojen per kendshmeri, vleren e degjimit te pyetjes, rendesine e ofrimit te pergjigjeve te perpikta, etj. Ne nje rast tjeter nje gjykates ka pyetur nese eshte e duhur per nje gjykates qe ti mesoje zyrtaret e policise ne nje forum edukativ lidhur me zhvillimet e reja ne ligj. a) a mundet nje gkykates te ligjeroje ne nje trajnim per akademine e policise lidhur me ate se cfare pritet mga policet ne gjykatore?
  • 14. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 14 b) A mundet nje gjykates qe te ligjeroje lidhur me temen e zhvillimeve te reja ligjore ne nje program per zyrtaret e policise? 6) Nje television lokal i ka ofruar nje gjykatesi qe te marre pjese ne nje program te perjavshem diskutimi televiziv per tu pergjigjur lidhur me ceshtjet ligjore. Gjykatesi do te mbaje interviste dhe nuk do te paguhej per sherbimet e veta. Nuk duhet te komentoje lidhur me meritat e rasteve te pazgjidhura, hetimeve ne procedure e siper e as per ceshtjet politike. Komentet e gjykatesit do te fokusoheshin ne ceshtjet qe kane te bejne me praktiken dhe proceduren. A mundet nje gjykates te paraqitet ne baza te rregullta ne ndonje program televiziv apo te radios per interviste apo program te drejte per drejte, lidhur me ceshtjet ligjore qe s’kane te bejne me meritat e nje rasti te pazgjidhur apo hetim dhe te identifikohet si gjykates? PROKURORET 7) Prokurori X e pati nje darke ne nje pasdite, nje dite pune, me nje mik nga femijeria e i cili koheve te fundit eshte zgjedhe anetar ne Parlament. Gjate kesaj kohe Kuvendi ka kekruar nga prokurori mendimin e tij mbi efektin e legjislacionit te propozuar per ristrukturimin e disa departamenteve te Minstrise qe do te kishte ne zyren e prokurorise. Anetari i Parlamentit e pagoi darken. Pak kohe pas kesaj, filloi nje hetim per te pare nese anetari i Parlamentit e ka perdore ndikimin e zyres se tij ne menyre jo-adekuate. Prokurorit X i eshte caktuar rasti nga mbikqyresi i tij. a) A duhet Prokurori X te refuzoje hetimin ne kete rast? b) A ka bere Prokurori shkelje te Kodit me faktin qe ka diskutuar per legjislacionin me nje figure politike? 8) Dy femra e plackisin nje shtepi. Pak kryejres se placktijes, Plackitesja A e therr me thike Plackitesen B dhe ike me sendin e vjedhur. Te dyja arrestohen dhe ngrakohen me vepren e plackitjes, dhe Plackitesja A akuzohet per sulm. Plackitesja B tani eshte e pandehur dhe deshmitare per akuzen e sulmit. A mundet prokurori qe
  • 15. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 15 ta ndjeke nje rast te ndjekjes se dyfishte ku vktima/deshmitare eshte poashtu e pandehur qe te ndjeket? 9) Prokurorit X i eshte caktuar rasti qe ta ndjeke nje te akuzuar per dhunim. Si rezultat i drejtperdrejte i ngarkeses se tij me raste, Smit nuk ka kohe ti shqyrtoje te gjitha faktet para se te filloje rasti. Pjesa kryesore e fakteve, revolja e perdorur nga dhunuesi i pandehur, shume shpejt eshte pare qe i takon nje personi tjeter, perkunder pohimit te prokurorit qe ajo eshte e dhunuesit. Gjykatesi e raporton prokurorin per pergatitje joadekuate te fakteve. A ka bere prokurori shkelje etike duke pranuar edhe nje rast nga eprori i tij, perkunder faktit qe ka pase ngarkese te tepert me raste?
  • 16. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 16 PROBLEMI I GJYKIMEVE TE SIMULUARA Rasti Naum Sam Naum Sam, nje qytetar nga Mokova, eshte zene nga patrolla ushtarake e KMOR-it ne kufirin mes Mokoves dhe Kamedonise me nje cante te mbushur me pushke automatike dhe ekspolzive, te ngarkuar ne nje gomar. Pastaj Naum Sam eshte derguar tek prokurori ku eshte akuzuar per kontrabande armesh. Akuza e thekson qe Naum Sam eshte perfshire ne kete aktivitet illegal per qellime biznesi-perfitimi. Familja e Naum Sam e ka verejte nje shapllje te madhe ne gazeten kryesore te Mokoves per nje avokat qe merret me raste penale. Shpallja e cek emrin e avokatit, adresen e tij dhe numrin e telefonit. Aty poashtu thuhej qe avokati kishte me shume pervoje ne rastet penale se sa cdo avokat ne vend. Te intriguar nga shpallja, babai i Naum Sam shkoi tek avokati dhe kerkoi qe ta mbroje Naum Sam. Avokati i tha babait te Naum Sam qe te mos brengosej sepse ai ishte avokat i njohur dhe se rastet e tilla jane te lehta per te dhe se ai i fitonte gjithehere ato. Babai i Nam Sam e angazhoi avokatin. Avokati i prezentoi babait nje marreveshje te pergatitur lidhur me shpenzimet e parapara per rastin. Shpenzimet totale ishin me te medha se tarifa maksimale. Avokati spjegoi qe per shkak se ai ishte avokat i shkelqyeshem, shpenzimet e tij ishin me te shtrenjta se sa qe lejon tarifa per sherbimet e njejta. Babai dhe avokati te dy e nenshkruan marreveshjen. Avokati e informoi klienitn e vet qe gjykatesi qe i eshte caktuar rasti per gjykim ishte shok i shkolles. Pos kesaj, avokati kontaktoi me gjykatesin dhe kane diskutuar lidhur me rastin. Pas bisedes me gjykatesin, avokati i tha Naum Sam qe gjykatesi i ka premtuar avokatit, pengesa e vetme sipas avokatit, qe te merrej ky vendim ishte prokurori, te cilin te dy avokati dhe gjykatesi e konsiderojne idiot dhe te korruptuar. Naum Sam e genjeu avokatin dhe i tha qe ai nuk i kishte kontrabanduar automatiket dhe eksplozivet me vet iniciative, por se ai eshte shtyre nga nje grup i militanteve politik qe e shtyne ate te veproje keshtu nen presion dhe duke i paguar nje shume te
  • 17. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 17 caktuar te hollash. Personi kontaktues i ketij grupi i ka terhequr vemendjen Naum Sam qe automatiket dhe ekspolzivet do te perdoren per ta quar ne ajer bazen e Policise ne Tripsina, kryeqytetin e Mokoves, keshtu qe ai me mire te kishte kujdes. Avokati e lejoi qe deshmitari ta jepte deshmine e tij ne gjykim.
  • 18. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 18 MATERIALET REFERUESE
  • 19. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 19 MATERIALET REFERUESE HYRJE A. Kodi i Etikes Profesionale per Avokate i Odes se Avokateve te Kosoves Shqyrtime ekstenzive te Kodit te Etikes Profesionale per Avokate jane aprovuar ne Mbledhjen e Kuvendit te Odes se Avokateve te Kosoves me 7 Korrik 2007. Qellimi i Kodit eshte “mbrojtja e integritetit, dinjitetit dhe reputacionit te avokatures” duke ofruar rregullat e sjelljes. Parimet kryesore kerkojne qe avokatet te betohen, net e gjitha aspektet e jetes, te veproje ne menyra qe perkojne me mbrojtjen e integritetit te profesionit dhe qe at ate jene plotesisht te pavaruru nga interesat kofliktuoze personale apo nga presionet e jashtme. Per shembull, nje avokat nuk mund te punoje njekohesisht ne ndonje profesion tjeter ligjor apo afarist, ose aktivitete tjera qe do te ndikonin ne “pavaresine dhe dinjitetin” e avokatit ose te “prestigjit te Odes se Avokateve te Kosoves.” Avokati duhet te perpiqet qe ti shmanget konflikteve te interesit qe do te ndikonin ne aftesine e tij qe ne menyre te duhur ti bartin instruksionet e klientit. Duke punuar me kliente, avokatet duhet te punojne per mbrojtjen e konfidencialitetit te dokumenteve dhe informative personale te klientit, duke e mbajte atete informuar lidhur me aktivitetet e planifikuara dhe te vazhdueshme, dhe duke i permbushur instruksionet e klientit me vemendje. Nga avokatet pritet qe ta vazhdojne arsimimin e tyre ligjor dhe te marrin pjese ne Oden e Avokateve. Avokatet duhet te tregojne respect per anetaret tjere te Odes, gjyqesorit dhe paleve te kunderta. Avokatet nuk mund ti refuzojne rastet qe ju caktohen atyre nga Oda pa justifikim, dhe ata nuk jane ne gjendje qe te pranojne tarifa shtese perveq ne rastet kur ne menyre specifike eshte e lejueshme. Aktivitetet tjera qe jane ne kundershtim me Kodin jane “shfaqjet e dislojalitetit” si shpalljet e sherbimeve, ofendimi i avokateve, “mbizoterimi fale miqesive dhe raporteve te
  • 20. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 20 ngushta,” perdorja e mitos ndaj te tjereve me qellim te terheqjes se klienteve, dhe ofrimi i sherbimeve me te lira se koleget tjere avokat. B. Statuti i Odes se Avokateve te Kosoves: Dispozitat Diciplinore Lidhur me pergjgjesine per vet-rregullim, jane miratuar ndryshime te medha te dispozitave diciplinore te Statutit te Odes se Avokateve te Kosoves ne kuvendin e Odes se Avokateve te Kosoves me 7 Korrik te vitit 2007. me keto ndryshime lejohet themelimi i Zyres Dicilinore te Odes, e perbere nga Komiteti per Raporte me klientin, Komitetin Diciplinor dhe Me Komitetin Diciplinor te Ankesave. Cdo individ mund ta paraqese nje ankese per sjellje jo profesionale nga nje anetar i OAK-se drejtuar Komitetit per Raporte me Klientin. Ky komitet eshte pergjegjes per shqyrtimin fillestar te ankeses. Nese Komiteti vie ne perfundim se ka fakte te mjaftueshme dhe te vlefshme, ai e percjell ankesen tek Komiteti Diciplinor. Komiteti Diciplinor eshte organ diciplinor i shkalles se pare per OAK-ne. Anetarsia e Komitetit perbehet nga avokate dhe qytetare, te caktuar nga Kuvendi. Eshte ne diskrecion te KOmitetit qe ti aplikoje masat sanksionuese ndaj avokateve te cilet konstatohet qe e kane shkele Kodin e etikes Profesionale, duke perfshire verejtjet, gjobat dhe suspendimet. Cdo avokat e ka te drejten e ankeses kunder vendimit te marre ndaj tij nga Komiteti Diciplinor, tek instance e dyte: Komiteti Diciplinor per Ankesa. C. Kodi i Etikes dhe Sjelljes Profesionale i Keshillit Gjyqesor te Kosoves & Kodi i etikes dhe Sjelljes Profesionale per Prokurore i Keshillit Gjyqesor te Kosoves. Kodet e Etikes kerkoje qe gjykatesit dhe prokuroret te veprojne gjate gjithe kohes ne ate manure qe e promovon besimin ne dinjitetin, integritetin dhe pavarsine e gjyqesorit. Ato duhet te caktojne standarde te larta te sjelljes profesionale dhe personale, respect dhe perputhje me ligjin, te performohen detyrat e zyres ne menyre te paanshme dhe te zgjuar, ti shmangen cdo sjellje dhe situate qe do te shkaktonte medyshje per integritetin, paanshmerine ose pavarsine, dhe ti kryejne detyrat e tyre konfrom standardeve nderkombetarisht te pranuara per te drejtat e
  • 21. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 21 njeriut. Kjo nuk aplikohet vetem ne jeten profesionalee te gjykatesve dhe prokuroreve por edhe ne ate private, kur veprimet mund ta demtonin imazhin e gjykatesve ose prokuroreve ne syte e publikut, duke ndikuar keshtu ne gjyqesorin si teresi. Njesia e Inspeksionit Gjyqesor i Departamentit te Drejtesise eshte pergjegjese per hetimin e ankeasve per sjellje te parregullt gjyqesore dhe prokuroriale. NIGJ funksionon si organ pranues dhe shyqrues i ankesave kunder sjelljeve jo etike dhe jo morale te gjykatesve dhe prokuroreve. Cdo perso ka te drejte te paraqese ankese ne Njesitin e Inspeksionit Gjyqesor. NIGJ pastaj e ben hetimin e rastit per fakte te sjelljeve qe do te rezultonin ne shkelje te normave te Kodit te Etikes dhe Sjelljes Profesionale. Nese NIGJ gjen mjaft fakte qe e mbeshtesin ankesen per sjellje jo profesionale, atehere ajo ia percjelle ate ankese Kehsillit Gjyqesor te Kosoves per ti caktuar masat sanksionuese diciplinore.
  • 22. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 22 ODA E AVOKATËVE TË KOSOVËS KODI I ETIKËS PROFESIONALE TË AVOKATIT Prishtinë, Kosovë 07.07.2007
  • 23. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 23 I. PARIMET THEMELORE Neni 1. Kodi i etikës profesionale të avokatit (në tekstin e mëtejmë Kodi), përcakton parimet dhe rregullat e sjelljes, të cilave, për shkak të ruajtjes së nderit, dinjitetit dhe reputacionit të avokaturës, avokatët që veprojnë ne Kosovë janë të obliguar t’iu përmbahen gjithnjë gjatë kryerjes së shërbimit të tyre. Neni 2. Parimet themelore i përmban deklarata mbi betimin solemn, të cilin çdo avokat e jep para fillimit të veprimtarisë së avokaturës, me c’rast është i obliguar që të njoftohet me përmbajtjen e Kodit të Etikes dhe Statutin e OAK-se. Këto parime duhet të jenë pjesë përbërëse e vetëdijes dhe bindjes së secilit avokat. Mosnjohja e Statutit dhe Kodit te Etikes se OAK-se nuk e arsyeton avokatin për çfarëdo shkelje te dispozitave te tyre. Neni 3. Avokati vazhdimisht duhet t’ i thellojë njohuritë e tij; duhet ta përcjellë literaturën që ka të bëjë me profesion e tij dhe çdo ngjarje aktuale, përparimin shkencor dhe kulturor, ngjarjet politike, etj. Sipas mundësive të veta dhe kompetencës profesionale, avokati duhet të marrë pjesë dhe t’ia ofrojë bashkëpunimin e tij, Odës së Avokatëve dhe shoqatave të tjera. Neni 4. Avokati, në cilësinë e ekspertit, mund të angazhohet si këshilltar, bashkëpunëtor, anëtar i ndonjë organi ligjdhënës, trupave profesionale, grupeve te punës me karakter qeveritar dhe joqeveritar, ne organizata humanitare, organizata per mbrojtjen e te drejtave dhe lirive te njeriut, këshillave botuese, anëtarë apo këshilltar në ndonjë organizatë për ofrimin e njohurive profesionale, me kusht që kjo të mos jetë marrëdhënie pune që është në s’përputhje me profesionin e avokatit. Neni 5. Qëndrimi i avokatit ndaj palës së vet, palës së kundërt dhe përfaqësuesve të saj, ndaj avokatëve të tjerë, gjykatave, avokatëve publikë, institucioneve shtetërore dhe autoriteteve tjera, te të cilat avokati i ndihmon klientit ose e përfaqëson atë, duhet të përcaktohet, në mënyrë që të veprojë dhe kërkojë përfilljen e të drejtave dhe lirive themelore të tyre.
  • 24. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 24 Neni 6. Në paraqitjet e tij, në parashtresat, ligjërimet, veprimet e tjera zyrtare dhe në përgjithësi në paraqitjet publike dhe private, avokati duhet të ketë kujdes në kërkesat profesionale dhe të dëshmojë kulturë juridike dhe të përgjithshme. Neni 7. Gjatë kryerjes së profesionit të avokatit, me sjelljet e veta, duhet të përvetësojë dhe forcojë besimin e klientit, të organeve të judikaturës dhe të organeve të tjera para të cilave paraqitet. Është në natyrën e misionit të tij, që nuk mund të ketë marrëdhënie besimi, në qoftëse dyshohet në ndershmërinë, çiltërinë, drejtësinë dhe sinqeritetin e avokatit. Avokati nuk duhet të favorizojë pikëpamjet politike apo anëtarësimin partiak gjatë ushtrimit te profesionit te tij. Neni 8. Avokati është i obliguar, që me ndërgjegje t’i plotësojë detyrat, që dalin prej profesionit dhe të ruajë nderin, respektin dhe dinjitetin e avokaturës, gjatë kryerjes së profesionit të tij dhe në jetën private. Avokati duhet t’i mbrojë interesat e klientit të vet vetëm me mjete, që janë në përputhje me ligjin dhe dinjitetin e profesionit të avokatit. Neni 9. Gjatë përfaqësimit, avokati është i obliguar ta ruajë pavarësinë e tij të plotë, të liruar nga çdo trysni, posaçërisht nga ato që dalin nga interesat e tij vetjake ose nga ndikimet e jashtme. Ai duhet t’i shmanget çfarëdo cenimi të pavarësisë së tij dhe të respektojë etikën e tij profesionale. Neni 10. Avokati nuk duhet t’i pranojë punët që nuk janë në përputhje me thirrjen e tij dhe që do të dëmtonin pavarësinë, reputacionin dhe prestigjin e avokaturës. Interesi dhe kërkesa e klientit nuk janë arsyetime për shkelje te ligjit, statutit dhe kodit. Avokati mund te shërbehet vetëm me mjete te lejuara dhe te ndershme. Neni 11. Avokati nuk duhet pa arsye ta refuzojë rastin juridik që i është caktuar sipas detyrës zyrtare, nga gjykata apo Oda. Neni 12. Avokati duhet vazhdimisht t’i thellojë njohuritë e tij. Ai duhet të ndjekë nga afër çdo ngjarje aktuale, përparimin shkencor dhe kulturor. Sipas mundësive të
  • 25. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 25 veta, ai duhet të marrë pjesë dhe të ofrojë bashkëpunimin e tij me Shoqatën e vet ose me shoqatat tjera. Neni 13. Është në kundërshtim me nderin dhe prestigjin e avokaturës, çdo jo lojalitet në afarizëm, e veçanërisht: - tërheqja e klientëve nëpërmjet ofertave, ndërmjetësuesve dhe reklamave, - dhënia e autorizimeve blanko ose material reklamues, - bashkëpunimi me laikë apo persona të dyshimtë që ushtrojnë punët e avokatisë; - premtimi i provizionit ose shpërblimit personave tjerë, për t’i tërhequr klientët, - mospërfillja dhe fyerja e avokatëve tjerë, - thirrja në lidhje të ngushta shoqërore, etj. - ofrimi i shërbimeve më të lira të përfaqësimit. Neni 14. Kodi përmban edhe rregulla të tilla profesionale, mosrespektimi i të cilave është njëkohësisht edhe shkelje e detyrave dhe e prestigjit të avokatisë. Neni 15. Profesioni i avokatit njëkohësisht nuk ushtrohet me: - profesionin e gjyqtarit efektiv, bashkëpunëtorit profesional dhe të nëpunësit në organet shtetërore; - punën në industri dhe në tregti; - punët dhe veprimtaritë publike ose private të cilat paguhen, përpos nëqoftëse ato nuk e vënë në rrezik pavarësinë dhe dinjitetin e avokatit e as prestigjin e Odës së Avokatëve. II. FSHEHTËSIA PROFESIONALE Neni 16. Avokati është i detyruar ta përfillë fshehtësinë e klientit të tij, i cili i jep njoftime të besueshme. Avokati duhet të vlerësojë vetë se çfarë dëshiron pala që të ruhet si fshehtësi. Avokati është i obliguar të kujdeset, që fshehtësinë ta ruajnë edhe personeli i tij dhe kushdo që bashkëpunon me të, në punën e tij. Neni 17. Fshehtësi të avokatit, përfaqësojnë çfarëdo informata të besueshme, me të cilat njihet në suaza të veprimtarisë së tij, të gjitha shkresat, shënimet tonike, llogaritare, të fotografuara dhe shënimet e ngjashme, që gjenden në zyrën e tij.
  • 26. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 26 Neni 18. Për mbrojtjen e fshehtësisë profesionale, avokati nuk guxon të japë kurrfarë shënimesh, për lëndët të cilat i janë besuar si avokat, edhe pas pushimit të përfaqësimit të palës. Neni 19. (a) Avokati nuk duhet të zbulojë informatën e mbrojtur sipas fshehtësisë profesionale, madje edhe pas përfundimit të përfaqësimit të palës, përveç nëse: i. Klienti pajtohet për nxjerrjen në shesh; ii. Nxjerrja në shesh është e lejuar sipas paragrafit (b). (b) Avokati mund ta zbulojë informatën e mbrojtur sipas fshehtësisë profesionale, kur: i. Nxjerrja në shesh paraqet interes shtetëror ose është e domosdoshme, për shkak të rrezikimit të integritetit territorial të Kosovës; ii. Nxjerrja në shesh është arsye e domosdoshme për të penguar vdekjen e sigurt ose lëndimin e rëndë trupor; iii. Të mbrohet kundër padisë së paraqitur nga klienti kundër avokatit; iv. Të sigurojë këshillë ligjore, e cila dëshmon se avokati nuk e ka shkelur Kodin Etik; v. Të mbrohet nga mundësia e përdorimit të tij, si mjet për kryerjen e krimit ose mashtrimit ose vi. Të mos i shkelë rregullat e gjykatës ose të ligjit tjetër. Neni 20. Avokati duhet t’u përmbahet rregullave të njëjta, edhe kur bëhet fjalë për fshehtësitë e personit juridik apo të ndonjë organi tjetër. III. RAPORTET ME KLIENTIN Neni 21. Avokati mund ta refuzoje dhënien e ndihmës juridike ne këto raste: • Nëse klienti nuk është i gatshëm për t’i përmbushur obligimet ndaj avokatit lidhur me ndihmën juridike të cilën e kërkon klienti ; • Nëse avokati e konsideron se rezultati i kërkesës së klientit për ndihmë juridike do te ishte i pasuksesshëm . Neni 22 Rekomandohet që kontrata me shkrim të lidhet sipas marrëveshjes me klientin, kurse, detyrimisht kur klienti e kërkon atë.
  • 27. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 27 Neni 23. Avokati që e njeh personalisht palën kundërshtare, mund ta refuzojë përfaqësimin e palës tjetër. Nëse vendos ta marrë përfaqësimin, duhet ta njoftojë palën që më parë. Neni 24. Avokati, të cilit Oda i ka lejuar dhënien e ndihmës së specializuar juridike, mund të refuzojë dhënien e të gjitha formave të ndihmës juridike, që nuk i takojnë specializimit të tij. Neni 25. Avokati duhet të refuzojë dhënien e ndihmës juridike: - nëse ai ose avokati tjetër që ka punuar ose punon në të njëjtën zyrë, të njëjtin rast ose rastin që juridikisht është i lidhur me të, e kanë përfaqësuar më parë ose kanë dhënë këshilla dhe udhëzime juridike për të, - nëse në të njëjtën çështje ose në çështjen me të cilën juridikisht është e lidhur, ka punuar si avokat praktikant te avokati që e ka përfaqësuar palën e kundërt , - nëse në të njëjtën çështje ose çështjen që juridikisht është e lidhur me të ka punuar si gjyqtar, prokuror, avokat publik ose si person zyrtar në procedurën administrative apo ndonjë procedurë tjetër, - në rastet e tjera të parashikuara me ligj, Statut dhe Kod. Neni 26. Avokati nuk duhet ta tërheq autorizimin për përfaqësim, përveç nga arsyet e parashikuara me këtë Kod, sipas të cilave është i detyruar ose i autorizuar ta refuzojë ndihmën juridike. Neni 27. Avokati që ka tërheq autorizimin, është i obliguar ta përfaqësojë palën edhe më tej, derisa pala nuk gjen një avokat tjetër, por më së shumti deri në 30 ditë prej ditës së revokimit të autorizimit. Neni 28. Avokati nuk duhet t’i japë shpresa të rreme palës që e mbron dhe përfaqëson, madje edhe poqëse ka pasur shumë suksese më përpara. Neni 29. Raportet avokat-klient, që i tejkalojnë marrëdhëniet zyrtare, janë të ndaluara, nëse raporti kërcënon pavarësinë profesionale të avokatit.
  • 28. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 28 Neni 30. Avokati nuk duhet t’i shkaktojë palës shpenzime të panevojshme. Ai e këshillon dhe e mbron klientin e tij me ndërgjegje dhe me zell. Ai e njofton rregullisht klientin me zhvillimin e lëndës së tij. Neni 31. Nëse është ne interes te palës te cilën e përfaqëson, avokati para fillimit te procedurës apo edhe gjate procedurës duhet te insistoje qe kontesti ne mes tyre te zgjidhet me marrëveshje duke i bere te njohura paraprakisht palës përparësitë e zgjidhjes se kontestit me marrëveshje. Neni 32. Nëse avokati është anëtar ose punon në zyrën e përbashkët të avokatëve, nuk mund t’i japë ndihmë juridike palës së kundërt. Palë e kundërt është secila pale, që është në kontest me palën e secilit avokat, në zyrën e përbashkët të avokatëve. IV. MBROJTJA DHE PËRFAQËSIMI NË ÇËSHTJET PENALE Neni 33. Avokati është i obliguar të marrë mbrojtjen e ofruar të të pandehurit, pavarësisht nga personaliteti i të pandehurit dhe lloji i veprës, si dhe të përfaqësojë palën e dëmtuar në çështjet penale. Neni 34. Avokati nuk duhet ta refuzojë mbrojtjen në çështjet penale për shkak se mbrojtja është e vështirë, se ekzistojnë prova të pamohueshme mbi veprën e kryer, se pala ka pranuar kryerjen e veprës, për shkak të peshës së veprës dhe reagimet e opinionit publik. Neni 35. Avokati ka për detyrë që pas përfundimit të lëndës, me kërkesën e palës, t’ia kthejë të gjitha dokumentet origjinale që ia ka dorëzuar klienti. V. RAPORTET ME ODËN Neni 36. Avokati ka për detyrë që t’i plotësojë detyrimet e tij ndaj Odës, ta respektojë, ta ruajë dhe ta ngritë autoritetin dhe prestigjin e saj.
  • 29. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 29 Neni 37. Avokati ka për detyrë të marrë pjesë në aktivitetet e organeve të Odës, dhe të kontribuojë në punën e suksesshme të tyre. Neni 38. Zgjedhja në çfarëdo organi të Odës, është nder për secilin avokat dhe zgjedhjen mund ta refuzojë vetëm për shkaqe të arsyeshme. Neni 39. Avokati duhet të kujdeset që marrëdhëniet kolegjiale të zhvillohen me shumë sukses. Mosmarrëveshjet eventuale duhet të zgjidhen nëpërmjet bisedimeve apo arbitrazhit të emëruar nga Oda. Neni 40. Shkelje veçanërisht e rëndë e detyrës së avokatit, konsiderohet: - moszbatimi i vendimeve të Odës dhe Këshillit Ekzekutiv të saj, - dhënia e shënimeve të pavërteta këtyre organeve, - çdo sjellje fyese gjatë korrespondimit me shkrim ose me gojë me këto organe, - moskryerja e obligimeve materiale ndaj Odës. Neni 41. Këto detyrime avokatët i kanë edhe në raport me Tubimet regjionale. VI. RAPORTET ME GJYKATAT, ORGANET ADMINISTRATIVE DHE ME AUTORITETET E TJERA SHTETËRORE Neni 42. Avokati, në kryerjen e profesionit të vet, ka për detyrë që gjithnjë të ruajë autoritetin e gjykatave, organeve të administratës dhe autoriteteve tjera pranë të cilave jep ndihmë juridike dhe të shprehë respektin e duhur ndaj tyre. Neni 43. Me paraqitjet e tij pranë gjykatave, avokati duhet të arsyetojë dhe të vërtetojë bindjen, se është bashkëpunëtor në zbatimin e ligjit dhe në mbrojtjen e të drejtave themelore të qytetarëve dhe të interesave të tyre.
  • 30. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 30 Neni 44. Paraqitja e avokatit para gjykatave, organeve të administratës dhe autoriteteve tjera si me shkresa ashtu edhe me gojë, duhet të jetë sa më reale, e përmbledhur dhe në masën që nuk shkon në dëm të mbrojtjes së interesit të klientit. Neni 45. Avokati është i obliguar të kundërshtojë ,nëse gjykatësi ndaj avokatit , praktikantit ose klientit të tij, sillet si ndaj personave te nënshtruar. Avokati me sjelljen dhe qëndrimet e veta duhet ta bind gjykatësin se ne esence është bashkëpunëtor në marrjen e vendimeve të drejta . Neni 46. Gjatë dhënies së mbrojtjes apo përfaqësimit të palës ,marrëdhëniet miqësore te avokatit me gjykatësin nuk mund të përdoren në favor të klientit. Neni 47. Avokati, para gjykatës, nuk duhet të japë deklarata fyese ose mendime nënçmuese mbi vendimet e tyre, ose pa arsye, të kërkojë përjashtimin e gjyqtarëve, t’i akuzojë ata, etj. Neni 48. Avokati duhet ta këshillojë palën e vet, që t’u shprehë respektin e duhur gjyqtarëve. Neni 49. Avokati ka për detyrë të kujdeset, që palës t’i ofrojë mbrojtje te nevojshme juridike sa më shpejtë që është e mundur si dhe të pamundësojë çdo zvarritje dhe keqpërdorim të drejtave para gjykatave dhe organeve tjera. Neni 50. Avokati duhet ta mbrojë klientin në përputhje me rregullat juridike. Assesi nuk duhet t’i japë gjyqtarit me vetëdije ndonjë informatë të rrejshme ose të natyrës së tillë që ta shtyjë të gabojë. VII. DETYRIMI I INFORMIMIT MBI SHPERBLIMET Neni 51. Avokati duhet ta njoftojë palën me kërkesën e tij për të gjitha ato që i kërkon si shpërblime për punën e bërë dhe për të gjitha shpenzimet që kanë të bëjnë me
  • 31. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 31 atë lëndë. Ai, duhet gjithashtu, ta njoftojë klientin mbi shpenzimet, për të cilat ka vendosur gjyqtari dhe që bien mbi palën tjetër. Neni 52. Avokati, ka të drejtë që në fillim të kërkojë shpërblimin nga pala. Neni 53. Po që se klienti i interesuar kundërshton ta paguajë avokatin pa ndonjë arsye, ai mund ta pezullojë punën në rastin e tij, pasi e ka paralajmëruar palën. Avokati ka të drejtë të paguhet për punën që ka bërë deri atëherë. Avokati, para se ta fillojë procedurën, duhet t’ i bëjë vërejtje palës së kundërt, duke i dhënë një afat të pranueshëm për plotësimin e kërkesës kontestuese . VIII. RAPORTET E AVOKATIT ME PALËN KUNDËRSHTARE Neni 54. Avokati duhet të sillet me respekt dhe dinjitet edhe ndaj kundërshtarit, duke u përpjekur që të krijojë kushte, që kontesti të zgjidhet sa më shpejt dhe në interesin e të dyja palëve. Neni 55. Avokati nuk duhet ta shfrytëzojë mosdijen, lajthimin ose frikën e palës kundështare, veçanërisht nëse ajo nuk ka përfaqësues juridik, për të arritur sukses të pajustifikueshëm për palën e vet. Neni 56. Avokati nuk mund të kontaktojë me palën kundërshtare, pa i njoftuar përfaqësuesit e saj dhe palën e vet. Neni 57. Avokati te cilit i ofrohet pala për përfaqësim ne çështjen civile, kundër palës me te cilën avokati ka raporte te ngushta personale, është i detyruar qe për ketë rrethanë ta njoftojë palën e cila kërkon ndihme. Neni 58. Avokati duhet të përpiqet ta bindë klientin, që të mos ndërmarrë ndjekje penale për palën kundërshtare, për shkak të deklaratave të pamatura që kanë shkaktuar gjendje të tendosur në procedurë, nëse një ndjekje e tillë nuk është e nevojshme për t’u siguruar interesi i palës. Avokati duhet t’i shmanget ndjekjes së palës së kundërt, nëse ajo në gjendje të shqetësuar ka dhënë deklarata të pakëndshme dhe të papëlqyera.
  • 32. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 32 Neni 59. Në të gjitha rrethanat, avokati duhet ta ketë parasysh karakterin kontradiktor të debateve. Ai, fjala vjen, nuk mund të kontaktojë me një gjyqtar lidhur me një lëndë, pa e njoftuar për këtë punë palën kundërshtare ose avokatin e saj. Ai nuk mund t’i dorëzojë dokumente, shënime ose dëshmi të tjera një gjyqtari para se ato t’i komunikohen në kohën e duhur palës kundërshtare ose avokatit të saj, përpos në rastin kur veprimet e këtilla lejohen sipas rregullave të procedurës që zbatohet. IX. RAPORTET RECIPROKE TË AVOKATËVE Neni 60. Respekti që avokati i referohet profesionit të avokatit, e detyron atë të ketë raporte kolegjiale dhe lojale ndaj avokatëve, si dhe të ketë solidaritet profesional. Këto raporte nuk duhet të ndikojnë negativisht në ndërgjegjshmërinë dhe këmbënguljen e avokatëve, në përfaqësimin e palës vetanake. Neni 61. Avokati duhet të përmbahet nga çdo përpjekje e drejtpërdrejtë ose e tërthortë, në synimin që ta tërheqë për vete klientelën e një avokati tjetër. Neni 62. Avokatit, të cilit i drejtohet një avokat nga shteti i jashtëm për ndihmë juridike, duhet gjithnjë të jetë i vetëdijshëm, që ai avokat, në masë të madhe varet nga ndihma e tij dhe në këtë rast, përgjegjësia e avokatit është e madhe. Këto raste duhet të mirren vetëm nëse mund të përpunohen profesionalisht dhe pa zvarritje. Neni 63. Nëse avokatit i drejtohet pala që e përfaqëson një avokat tjetër, ai është i detyruar ta informojë kolegun. Neni 64. Avokati është i detyruar, që ndaj avokatit të palës tjetër, të sillet me respekt të veçantë dhe t’i shmanget nënçmimit në çfarëdo mënyre, ta sulmojë ose ta shtyjë në konteste të panevojshme.
  • 33. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 33 Neni 65. Kur një avokat kërkon që në një lëndë ta zëvendësojë ndonjëri prej kolegëve, ai duhet t’ia dorëzojë menjëherë dosjen, me të gjitha elementet e nevojshme, për ta vazhduar punën. Neni 66. Kur shpenzimet dhe shpërblimet e avokatit të mëparshëm, nuk kontestohen ose nuk janë më objekt kontesti, avokati që e zëvendëson, mund ta marrë përsipër atë lëndë ose të marrë provizionin pa pëlqimin e kolegut të mëparshëm. Neni 67. Në rast kontestimi të shpenzimeve dhe honorarëve ndërmjet avokatit dhe klientit, avokati që e zëvendëson, nuk mund ta marrë përsipër atë lëndë ose të marrë provizion, para se të shtrohet çështja te jurisdikcioni kompetent, lidhur me shpenzimet e avokatit të mëparshëm. Ky ndalim vlen deri në zgjidhjen e kontestit, ose deri sa të bëhet pagesa ose të dorëzohet shuma e kërkuar. Avokati që vjen pas, përmbahet nga çfarëdo ndërhyrje në kontest. Neni 68. Avokati që vjen pas, megjithatë, mund t’i kryejë të gjitha detyrat urgjente, të cilat i kërkon mbrojtja e interesave të klientit, me kusht që për këtë punë, ta njoftojë menjëherë avokatin e mëparshëm. Ai nuk mund të marrë shpërblim për këtë ndërhyrje. Neni 69. Avokati, që është caktuar të marrë përsipër lëndën e një nevojtari, mund dhe duhet t’i kryejë të gjitha detyrat, madje edhe ato që nuk janë urgjente. Neni 70. Për shkak të bashkëpunimit kolegjial, avokati duhet ta informojë dhe ta këshillojë një avokat, kur ky i fundit këtë e kërkon, përveç në rast se ky është avokat i palës kundërshtare. Neni 71. Avokati duhet ta zëvendësojë një avokat tjetër që kërkon nga ai zëvendësimin, përveç në rastet kur është i penguar nga punët në lëndët tjera. Në rast se nuk ka mundësi ta bëjë këtë punë, avokati duhet ta njoftojë avokatin që ka kërkuar zëvendësimin.
  • 34. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 34 Neni 72. Nëse dy avokatë të dy shteteve punojnë bashkë, që të dy kanë për detyrë të kenë parasysh ndryshimet e mundshme midis sistemeve të tyre ligjore, Odave të tyre të avokatëve, kompetencave dhe detyrimeve të tyre profesionale. Neni 73. Korrespondenca në mes avokatëve është me mirëbesim. Për t’u trajtuar si e tillë, duhet të shprehet qartë vullneti nga dërguesi i kumtesës. Ajo humb cilësinë e mirëbesimit dhe mund të jepet : 1) kur është fjala për një akt procedure, 2) kur ai cilësohet shprehimisht jo i mirëbesueshëm dhe kur cilësia e jomirëbesimit pranohet nga tjetri, 3) kur përmban ekskluzivisht një parashtresë faktesh precize ose përgjigjen e kësaj parashtrese. X. RAPORTET ME PRAKTIKANTËT E AVOKATURËS Neni 74. Avokatët, për të krijuar kuadro të afta në profesionin e avokatëve, duhet të pranojnë që në zyrat e tyre të ushtrojnë juristë të diplomuar të rinj, të aftë dhe të zellshëm. Ai duhet ta përgatisë avokatin praktikant të zyrës së tij, për ta ushtruar profesionin në mënyrë të pavarur, t’ia përcjellë njohuritë e veta profesionale dhe t’i ofrojë mundësinë për përvetësimin e praktikës dhe të njohurive të avokatisë. Neni 75. Avokati duhet t’ia mësojë avokatit praktikant të zyrës së tij, parimet dhe rregullat e sjelljes, në mënyrë që ai ta përfillë dinjitetin njerëzor, ndershmërinë dhe të ketë sjellje të mirë, të denjë për profesionin e avokatit. Neni 76. Avokati duhet të jetë shembull për avokatin praktikant dhe duhet ta vështrojë atë si bashkëpunëtor të njëmendët, në mënyrë që, në mes tyre, të ketë mirëbesim dhe përfillje të ndërsjellë. Neni 77. Avokati duhet ta bëjë raportin e vet mbi sjelljen dhe punën e avokatit praktikant, që punon në zyrën e tij. Ushtrimi i praktikës duhet të bëhet me orar të plotë, e jo
  • 35. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 35 kohë pas kohe. Avokati nuk duhet ta bëjë raportin mbi një stazh fiktiv të avokatit praktikant, që nuk ka punuar kurrë në zyrën e tij. Neni 78. Avokati duhet t’ia krijojë avokatit praktikant kushtet e duhura për punën e tij efikase. Ai duhet ta shpërblejë ashtu si janë marrë vesh në fillim dhe duhet të veprojë në mënyrë që, avokati praktikant, të ketë kohë dhe kushte për përgatitjen e provimit të avokaturës. Neni 79. Avokati duhet ta përcjellë me kujdes punën e praktikantit, të cilit nuk i lejohet kryerja e pavarur e punëve juridike. Neni 80. Nëse lind kontest në mes avokatit dhe praktikantit, ata duhet të përpiqen, që kontestin ta zgjidhin me marrëveshje ose me ndërmjetësimin e organeve të Odës. XI. NDIHMA JURIDIKE NEVOJTARËVE Neni 81. Dhënia e ndihmës juridike përfituesve të sistemit të ndihmës juridike falas, që i plotësojnë kriteret e përcaktuara me legjislacionin në fuqi është detyrë nderi e avokatëve, të cilën duhet ta bëjnë njësoj me kujdes dhe ndërgjegje, si kur punojnë me palët e tjera. Neni 82. Secili avokat e ka për detyre që të jetë vigjilent dhe të sigurojë funksionimin e mirë të radhës së punës së avokatëve në sistemin e ndihmës juridike. Neni 83. Nëse ka sukses në përfaqësimin falas, avokati mund të kërkojë nga personat e përfaqësuar shpërblim, për shërbimet e dhëna, në masën që ato nuk e humbin karakterin social dhe human. Avokati, gjithsesi, mund të kërkojë atë shpërblim, që personi i përfaqësuar, e ka realizuar në bazë të përfaqësimit të tij, i cili i kompensohet nga pala tjetër. Neni 84. Avokati, i cili si përfaqësues e kërkon shpërblimin nga përfituesit e ndihmës juridike, ose nga personi i tretë, lidhur me përfaqësimin para përfundimit të përfaqësimit, bën shkelje të rëndë të detyrës dhe të prestigjit të avokatit.
  • 36. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 36 Neni 85. Avokati nuk ka të drejtë të kërkojë nga klienti shpenzime të panevojshme. Po qe se klienti kërkon ndihmën juridike falas, avokati duhet ta njoftojë për këtë mundësi. Nëse nuk parashihet ndihma juridike falas dhe klienti nuk ka mundësi ta paguajë avokatin, ndihma juridike mund t’i jepet falas, ngase për klientët qe gëzojnë ndihme sociale, dhënia e ndihmës falas është pjesë e detyrimit tradicional dhe e ndershmërisë së avokatit. Avokati duhet të ofroje ndihmë juridike falas (pro bono) nëse për ketë obligohet nga OAK. XII. ORGANIZIMI NË ZYRËN E AVOKATIT Neni 86. Avokati është i obliguar që zyra e tij dhe mënyra e punës në te t’i përgjigjet dinjitetit të profesionit të avokatit. Neni 87. Avokati ka për detyrë,që me kohë dhe me rregull t’i udhëheq lëndët ,t’i arkivojë shkresat ,të mbajë evidencën e rregullt të afateve dhe gjykimeve, ashtu që ai dhe pala të kenë mundësi t’i vërtetojnë të dhënat mbi gjendjen e lëndëve, respektivisht që avokati organeve të Odës , konform Statutit, pa zvarritje t’i ofrojë të dhëna për punën e tij. Neni 88. Avokati është përgjegjës për punën e zyrës. Në zyret e përbashkëta, të gjithë avokatët për punën e zyrës mbajnë përgjegjësi. Neni 89. Avokati posaçërisht duhet të jetë i saktë dhe i ndërgjegjshëm në punët me para. Paratë e klientit nuk duhet t’i ngatërrojë me paratë e veta dhe gjithherë duhet te jete i gatshëm t’i paguajë ato. Paratë që i ka marrë për klientin, avokati duhet pa shtyrje t’ia dorëzojë klientit. Neni 90. Nuk lejohet : - që t’i ndalë apo përdorë parat të cilat avokatit i janë dhënë me destinim të caktuar. -të zgjerojë të drejtën e retencionit dhe për shkak të kërkesave të përsëritura për shërbime që duhet t’i paguajë më vonë.
  • 37. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 37 Neni 91. Avokati duhet t’i plotësojë të gjitha detyrimet ndaj të punësuarve, në harmoni me ligjin dhe me kontratat mbi punën. Neni 92. Avokati duhet të vendosë firmën në ndërtesën në të cilën gjendet zyra, e cila as nga forma as nga përmbajtja, nuk duhet të shërbejë për qëllime reklamimi dhe komerciale. Neni 93. Avokati duhet të kujdeset që kontaktet dhe konsultimet me palën t’i mbaje ne zyrën e vet. Përjashtimisht avokati mund të kontaktoje dhe konsultoje palën edhe ne vende tjera të përshtatshme por pa e dëmtuar prestigjin dhe autoritetin e avokatit. Neni 94. Avokati mund të paraqitet publikisht, në televizion, në radio ose në shtyp, mbi çështje me interes shkencor ose të përgjithshëm, ose përjashtimisht mbi çështje të caktuara. Me rastin e këtyre paraqitjeve, avokati, sipas rregullit, mund ta përdorë titullin e tij të avokatit. Neni 95. Avokati duhet t’i shmanget njoftimit të opinion publik mbi çfarëdo veprimtarie, që ka të bëjë me punën e tij ose me jetën e tij private, të cilat mund ta cenojnë reputacionin e tij si avokat ose reputacionin e avokatisë në përgjithësi. XIII. Reklamimi dhe Kërkimi i Klientëve: A. Firma dhe Reklamimi Neni 96. (a) Avokati lejohet të lajmërojë në mjetet e informimit hapjen ose ndërrimin e zyrës, me ç’rast duhet të shmanget çdo përshtypje, se bëhet për reklamim, si dhe të shpallë njoftimin mbi hapjen e zyrës ose të ndërrimit të saj, nëpërmjet shkresës, e cila mund t’u dërgohet vetëm avokatëve, organeve të judikaturës dhe klientëve. (b) Firma dhe reklamimi mund të përmbajnë: (1) Emrin e avokatit; (2) Informata kontaktuese; (3) Arsimimin paraprak;
  • 38. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 38 (4) Anëtarësinë në ndonjë organizatë profesionale dhe (5) Çfarëdo informate tjetër të lejuar nga Oda. (c) Avokatit i lejohet që informatat nga pika (b) t’i paraqesë në faqen e internetit. (d) Avokati nuk lejohet: (1) ta bëjë vënien e shenjës në formë dhe përmbajtje të stërmadhuar ose vënien e një pllake të tillë në vende të tjera jashtë ndërtesës së zyrës së avokatit, (2) të vendosë në formë të stërmadhuar titullin e specializimit dhe përdorimin e zmadhuar te vulës katrore ose asaj të rrumbullakët, (3) paraqitjet publike, lajmërimet në shtyp, internet dhe të ngjashme me theksime të tepruara të tipareve të avokatit, që mund të kuptohen si imponim opinionit. (4) në hyrjen e zyrës së tij të afishojë për prezantimin e tij të dhëna me qëllime publiciteti ose ta shënojë profesionin e tij të mëparshëm, me qëllim që të udhëheqë klientelën dhe as të reklamojë zyrën për punët që nuk i përkasin profesionit të avokatit (fotokopjim, përkthime, ndërmjetësime, etj). Neni 97. Avokati paraqitet në opinion me masë. Ai me kujdes duhet ta përfillë fshehtësinë profesionale dhe detyrimin që të jetë i përmbajtur dhe diskret. Ai duhet t’i shmanget ndërhyrjes së tij të shtrembëruar, duke kërkuar publicitet profesional. Neni 98. Avokati flet vetëm në emër të vet dhe me përgjegjësinë vetanake. Oda e Avokatëve nuk merr kurrfarë përgjegjësie për paraqitjet e tij. B. Kërkimi i Klientëve Neni 99. Kërkimi i Klientëve ndalohet. XIV SHPENZIMET E PËRFAQËSIMIT Neni 100. Avokati ka të drejtë në shpërblim, sipas Tarifës mbi shpërblimet dhe kompensimin e shpenzimeve për punën e avokatit. Avokati me klientin e tij mundet që të kontraktojë shpërblimin e tij për punën e tij sipas marrëveshjes së lirë.
  • 39. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 39 Neni 101. Avokati ka të drejtë, që para se të fillojë përfaqësimin, t’i kërkojë klientit t’ia paguajë shpenzimet e nevojshme. Nëse pala nuk ia jep avansin për mbulimin e shpenzimeve, avokati mund ta refuzojë përfaqësimin ose vazhdimin e përfaqësimit. Neni 102. Avokati mund të kontraktojë shpërblimin e tij me klientin, para përfundimit definitiv të çështjes sipas të cilës klienti merr përsipër t’i paguajë avokatit një pjesë të suksesit të çështjes, në harmoni me tarifën e OAK dhe me ketë Kod. Neni 103. Avokatit, të cilit nuk i është paguar shpërblimi, nuk ka të drejtë që palës t’ia ndalë kthimin e shkresave origjinale, pas përfaqësimit të kryer. Është i obliguar që palës në kërkesën e tij t’ia kopjojë me shpenzime të tij, përshkrimin e të gjitha shkresave që i ka shkruar për të. Neni 104. Avokati ka për detyrë, që palës t’ia mundësojë shikimin e Tarifës dhe me kërkesën e saj, t’i japë llogarinë e specifikuar të shpenzimeve përveç kur për shpërblimin për punën e tij e ka përcaktuar me kontratë . Neni 105. Avokati nuk duhet ta kontraktojë, si shpërblim, objektin ose pjesën e objektit, nga kontesti që i është besuar për përfaqësim, përveç kur është e lejuar me Tarifë apo dispozita të tjera. XV. HYRJA NË FUQI Neni 106. Kodi hynë në fuqi në ditën e miratimit nga Kuvendi i Odës së Avokatëve të Kosovës, me datë 07.07.2007 Kryetari i Odës Ramë Gashi
  • 40. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 40 ODA E AVOKATËVE TË KOSOVËS STATUTI I ODËS SË AVOKATËVE TË KOSOVËS Prishtinë, Kosovë 2007
  • 41. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 41 I. DISPOZITAT E PËRGJITHSHME Neni 1 Me këtë Statut rregullohen: 1. organizimi i Odës së Avokatëve të Kosovës (në tekstin e mëtejshëm: Oda), 2. autorizimet dhe mënyra e formimit dhe e punës së organeve të Odës,. 3. format e bashkimit dhe të bashkëpunimit të avokatëve, 4. kushtet për punën e zyrave të avokaturës, zyreve të përbashkëta të avokatëve dhe për ndërlidhjen e zyrave të avokaturës, 5. të drejtat dhe detyrimet e avokatëve dhe avokatëve praktikantë, 6. procedura disiplinore për përcaktimin e përgjegjësisë lidhur me shkeljen e detyrimeve dhe cenimin e autoritetit të avokaturës, 7. organet për fillimin dhe zhvillimin e procedurës disiplinore dhe 8. çështjet të tjera të rëndësishme për avokaturën Neni 2 Oda është organizate e pavarur e avokatëe e themeluar me ligj. Oda përfaqëson avokaturën e Kosovës. Selia e Odës është në Prishtinë. Oda e ka vulen katrore, të rrumbullakët dhe shenjën e vet.. Neni 3 Oda, në përputhshmëri me Ligjin mbi avokaturën dhe ndihmën juridike, me këtë Statut, Kodin e etikës profesionale të avokatëve dhe me aktet tjera të përgjithshme e përparon avokaturën si shërbim autonom dhe të pavarur, duke u dhënë ndihmë juridike qytetarëve dhe personave juridik dhe fizikë në realizimin e të drejtave dhe interesave të tyre. Neni 4 Detyrat me rëndësi të posaçme të Odës janë: 1. ta ruajë autoritetin dhe autonominë e avokaturës dhe t’i sigurojë kushtet për ushtrimin e rregullt të veprimtarisë së avokatit, 2. t’i mbikqyrë avokatët, zyrat e përbashkëta të avokaturës si dhe format e tjera të lidhjeve të avokatëve për mbrojtjen e të drejtave dhe interesave të palëve, 3. t’i kushtojë kujdes ngritjes së përhershme profesionale të avokatëve dhe avokatëve praktikantë dhe në lidhje me këtë të organizojë forma të ndryshme të bashkëpunimit me gjykatat, organet administrative, institucionet shkencore, fakultetet juridike dhe organizatat simotra në botë dhe me organizatat dhe institucionet e tjera të rëndësishme për realizimin e kësaj detyre . 4. ta zhvillojë dhe përparojën etikën e avokaturës,
  • 42. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 42 5. t’i analizojë dhe studiojë dukuritë e rëndësishme për përparimin dhe mbrojtjen e të drejtave të qytetarëve dhe të personave juridikë, 6. t’i njoftojë organet kompetente vendase të niveleve të ndryshme mbi gjendjen dhe masat që duhet ndërmarr për përparimin e avokaturës dhe perparimin e të drejtave të qytetarëve dhe pesonave juridik, 7. të kujdeset për kushtet materiale dhe interesat e tjera të avokaturës, 8. të kujdeset për statusin dhe të drejtat e avokatëve të pensionuar dhe të të punësuarve në zyrat e avokaturave dhe 9. t’i vërë kontaktet për bashkëpunim dhe zhvillim me odat e tjera të avokatëve, institucionet dhe asociacionet e ndryshme shkencore vendase dhe ndërkombëtare. Neni 5 Në procedurën për regjistrimin në regjistrat e avokatëve dhe avokatëve praktikantë, për përsëritjen e procedurës së regjistrimit si dhe në rastet e tjera kur vendoset mbi të drejtat dhe detyrimet e avokatëve, avokatëve praktikantë dhe shoqatave të avokatëve, nëse me Ligj, Statut apo me ndonjë akt tjetër të Odës nuk është përcaktuar ndryshe, zbatohen dispozitat e Ligjit mbi Procedurën Administrative. II. MARRJA E LEJES PËR USHTRIMIN E AVOKATISË Neni 6 Cilësia e avokatit fitohet me regjistrim në regjistrin e avokatëve dhe me dhënien e betimit. Avokati quhet personi i cili është regjistruar në regjistrin e avokatëve dhe e ka dhënë betimin. Me rastin e regjistrimit, avokatit i lëshohet vendimi dhe libreza e avokatit. Neni 7 Libreza e avokatit, në gjuhet shqipe , angleze dhe serbe , përmban : 1. mbishkrimin “Oda e Avokatëve të Kosovës”, 2. emertimin “libreza e Avokatit”, 3. numrin e librezës, i cili i përgjigjet numrit rendor të regjistrimit në librin emëror, 4. emertimin “avokati”, 5. emrin, mbiemrin, daten dhe vendin e lindjes , selinë e zyrës së avokatit, 6. fotografinë e avokatit dhe datën e lëshimit të librezës, 7. vulën e Odës e cila duhet, doemos, të jetë në pjesen e poshtme të djathtë të fotografisë dhe 8. nënshkrimin e Kryetarit të Odës.
  • 43. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 43 Neni 8 Vendimin mbi madhësinë dhe formën e librezës së avokatit e merr Këshilli ekzekutiv i Odës. Neni 9 Nëse për çfarëdo arsye bëhet ndryshimi ose dëmtimi i ndonjë shënimi në librezë, avokati është i detyruar që menjëherë ta kërkojë librezën e re. Neni 10 Nëse e nderpren veprimtarinë, avokati është i detyruar që në afatin prej 30 (tridhjetë) ditësh ta lajmërojë Odën dhe t’ia dorëzojë librezën. Neni 11 Kërkesa për t’u regjistruar në regjistrin e avokatëve i drejtohet Odës. Neni 12 Kërkesës duhet t’ i bashkangjiten dëshmitë mbi plotësimin e kushteve të parapara me Ligjin për regjistrimin në regjistrin e avokatëve. Neni 13 Lidhur me kërkesën për regjistrim vendos Këshilli ekzekutiv i Odës. Procedurën deri në marrjen e vendimit e udhëheq Sekretari i Odës. Neni 14 Kundër vendimit të Këshillit ekzekutiv me të cilin është refuzuar kërkesa për regjistrim, mund të parashtrohet ankesë në afatin prej 15 ditësh nga dita e marrjes së vendimit. Ankesa i dërgohet Komisionit për shqyrtimin e ankesave, i emëruar prej Kuvendit të Odës, i cili vendos për ankesën në afatin prej 60 ditesh, nga dita e marrjes së ankesës. Neni 15 Në përbërjen e Komisionit nga neni paraprak, nuk merr pjesë asnjë antarë i Këshillit ekzekutiv. Procedurën lidhur me ankesën, para Komisionit për shqyrtimin e ankesave, e udhëheq anëtari më i vjetër i Odës, i cili edhe e nënshkruan vendimin që është marrë.
  • 44. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 44 Neni 16 Procedura rreth regjistrimit në regjistrin e avokatëve e filluar sipas kërkesës ndërpritet nëse vërtetohet se ndaj parashtruesit të kërkesës, ka filluar ndonjë procedure hetimore për veprën penale që e bënë të padenjë për ushtrimin e veprimtarisë së avokatit dhe nëse ka filluar ndonjë procedure disiplinore në organizatën në të cilën punon. Neni 17 Nëse, pas regjistrimit të avokatit në regjistrin e avokatëve konstatohet se i njejti nuk i ka pasë të plotësuara kushtet për ushtrimin e profesionit te avokatit në momentin e regjistrimit, procedura e regjistrimit do të përsëritet me nismën e, Kryetarit të Odës, Këshillit ekzekutiv ose Kuvendit të Odës. Në procedurën e përsëritur do të mirret vendimi për fshirjen e emrit të tij nga regjistri i avokatëve. Neni 18 Parashtruesi i kërkesës, të cilit i është miratuar kërkesa për regjistrim në regjistrin e avokatëve, soleminisht e jep betimin para Kryetarit të Odës ose para ndonjë avokati tjetër të cilin e autorizon kryetari. Në rast se i regjistruari nuk e jep betimin në afat prej 30 (tridhjetë) ditësh, Këshilli ekzekutiv merr vendimin mbi çregjistrimin e tij nga regjistri i avokatëve. III. AVOKATI PRAKTIKANT Neni 19 E drejta për ushtrimin e veprimtarisë së avokatit praktikant fitohet me aktin e regjistrimin në regjistrin e avokatëve praktikant. Neni 20 Kërkesa për regjistrim i dërgohet Këshillit ekzekutiv të Odës i cili vendos lidhur me kerkesën. Neni 21 Kërkeses i bashkangjiten dëshmitë mbi plotësimin e kushteve të parapara për regjistrim si dhe kontrata lidhur mes avokatit praktikant dhe avokatit ose shoqatës së avokatëve mbi pranimin e tij për ta kryer stazhin e praktikantit.
  • 45. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 45 Neni 22 Dispozitat lidhur me regjistrimin, të drejtën në ankesë dhe vendosjen lidhur me ankesën e avokatit, përshtatëshmërisht zbatohen edhe kur është fjala për avokatin praktikant. IV. REGJISTRAT E ODËS Neni 23 Oda i mban këta regjistra: 1. Regjistrin e avokatëve, 2. Regjistrin e avokatëve praktikantë, 3. Regjistrin e zyrave të përbashkëta të avokaturës. 4. Regjistrin e shoqatave të avokatëve, 5. Regjistrin e kontratave mbi lidhjet ndërmjet zyrave të avokatëve. Neni 24 Regjistrat nga neni paraprak janë libra të lidhur. Faqet e këtyre librave shenohen me numra rendorë, kurse fletet e tyre janë të lidhura me shirit mbi të cilin është e shtypur vula e Odës në bazën e dyllit. Neni 25 Secilin regjistër e vërteton Kryetari i Odës duke e shenuar në pjesën e lartë të faqes së parë, numrin e përgjithshem të faqeve dhe datën e vërtetimit, nënshkrimin e tij dhe vulën e Odës. Neni 26 Mënyrën e udhëheqjes dhe të plotësimit të regjistrave e përcakton me vendim të posaçëm Këshilli ekzekutiv. Regjistrat mund të mbahen edhe me mjete elektronike. Neni 27 Në Regjistrin e avokatëve shënohet: 1. emri dhe mbiemri i avokatit, 2. numri i tij personal, 3. data dhe vendi i lindjes, 4. data e regjistrimit, 5. numri dhe data e vendimit mbi regjistrimin në Odë, 6. data e dhënies së betimit solemn,
  • 46. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 46 7. selia e zyres, 8. statusi i avokatit në shoqaten e avokatëve, 9. antarësia në zyrën e përbashket, 10. numrat dhe datat e vendimeve me të cilat janë konstituuar ndryshimet në punën e avokatit, 11. data dhe arsyeja e fshirjes së emrit të avokatit nga regjistri së bashku me numrin dhe datën e vendimit, 12. emri dhe mbiemri i avokatit , numri dhe data e vendimit, 13. shenimi mbi fillimin e procedurës disiplinore së bashku me numrin dhe datën e vendimit, 14. shënimet mbi fillimin e procedurës disiplinore së bashku me të gjitha elementet e asaj procedure dhe 15. shënimet mbi antarësimin në organet e Odës si dhe kohëzgjatja e tyre. Neni 28 Në regjistrin e avokatëve praktikantë shënohet: 1. emri dhe mbiemri i avokatit praktikantë, 2. numri i tij personal , 3. data dhe vendi i lindjes, 4. data e regjistrimit si dhe numri dhe data e vendimit, 5. shenimet mbi zyrën e avokatit ku punon avokati praktikantë, 6. kohëzgjatja e stazhit të praktikantit, 7. shenimet mbi vendimet për ndryshimet në punën e avokatit praktikantë, 8. data dhe arsyeja e fshirjes së avokatit praktikantë nga regjistri së bashku me numrin dhe datën e vendimit dhe 9. shënimet mbi fillimin e përsëritjes së procedurës të regjistrimit , të fillimit të procedurës disiplinore së bashku me numrat dhe datat e vendimeve. Neni 29 Në regjistrin e dy ose më shumë avokatëve që punojnë në të njejtën zyre shënohet: 1. emri dhe mbiemri i secilit avokat, 2. numri me të cilin është evidentuar secili avokat në regjistrin e avokatëve, 3. numri me të cilin është shenuar zyra e përbashkët në regjistrin e zyrave të përbashkëta të avokaturës dhe 4. data e regjistrimit dhe data dhe numri i vendimit mbi regjistrimin. Neni 30 Mënyrën e udhëheqjes dhe plotësimit të regjistrit të shoqatës së avokatëve dhe të, regjistrit të zyrave të përbashkëta me vendim të posaçëm e përcakton Këshilli ekzekutiv i Odës.
  • 47. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 47 Neni 31 Regjistri imbi bashkëpunimin e zyrave të avokatëve përmban: 1. shenimet mbi zyret e avokatëve të cilët e kanë lidhur kontratën, 2. vendi dhe data e lidhjes së kontratës së bashku me shënimet mbi plotësimet dhe ndryshimet e mëvonshme, 3. shënimi i shkurter mbi përmbajtjen dhe formën e bashkëpunimit dhe 4. data e regjistrimit , data dhe numri i vendimit. V. TË DREJTAT DHE DETYRAT E AVOKATËVE DHE TË AVOKATËVE PRAKTIKANT Neni 32 Avokati ka të drejtë të zgjedhë dhe të jetë i zgjedhur në organet e Odës. Avokatët që zgjedhen në organet e Odës kanë për detyrë të marrin pjesë në mbledhjet e këtyre organeve. Avokatët janë të detyruar të veprojnë sipas vendimeve të organeve të Odës. Neni 33 Me kërkesën e organeve të Odës, avokati ka për detyrë t’i prezentojë të gjitha shënimet rreth punes dhe qëndrimit të tij lidhur me ushtrimin e profesionit.. Neni 34 Nëse, për shkak të sëmundjes apo mungeses, avokati nuk është në gjendje që për një kohë të gjatë t’a ushtrojë veprimtarinë, është i detyruar ta caktojë zavendësin nga radhët e avokatëve. Marrëdhëniet e ndërsjella, regullohen me kontratë të veçantë. Neni 35 Për caktimin e zëvendësit nga neni paraprak, avokati e lajmëron Odën. Nëse avokati nuk e cakton, atëherë Oda ia cakton zavendësin e përkohshëm në zyren e tij. Neni 36 Në shoqatat e avokatëve dhe në zyrat e përbashkëta të avokatëve, avokatin i cili mungon, e zavendësojnë avokatet e tjerë nga shoqata apo zyra, në
  • 48. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 48 mënyren e përcaktuar me kontratë mbi themelimin e shoqates ose të zyres së përbashket. Neni 37 Gjatë ushtrimit të profesionit avokati mund të lidhë marrëveshje me ndonjë palë për dhenien e ndihmës juridike për një periudhë më të gjatë kohore me një kompensim të caktuar periodik. Kjo marrëveshje lidhet me shkrim. Neni 38 Avokati është i detyruar t’ia paguajë Odës antarësinë dhe obligimet e tjera të caktuara nga organet e saj. Neni 39 Secili avokat duhet ta ketë vulën e zyrës në të cilën punon. Në vulë shënohet: 1. shenja “avokati”, 2. emri dhe mbiemri i avokatit, 3. titulli eventual akademik dhe 4. adresa e zyrës. Nëse avokati punon në shoqatë ose në zyren e përbashkët, vula duhet të përmbajë edhe shkurtesën zyrtare të asaj shoqate ose shenjen e zyrës së përbashkët. Vula mund t’i ketë edhe numrat e telefonit, telefaksit, teleksit, fahut postar , adresën në internet . Neni 40 Teksti në vulen e zyrës së avokatit mund të shkruhet në të gjitha gjuhët zyrtare që janë në përdorim në Kosovë. Neni 41 Pllaka me mbishkrimin e zyrës së avokatit duhet të vihet në hyrjen e zyrës. Pllaka duhet të përmbajë shenjën “Avokat”, emrin dhe mbiemrin e avokatit si dhe shkurtesën zyrtare të shoqatës ose shenjën e zyrës së përbashkët. Neni 42 Pllaka nga neni 41 i këtij Statuti, sipas pamjes, madhësisë dhe formës nuk duhet të ketë karakteristika reklamuese.
  • 49. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 49 Neni 43 Për ndërrimin e selisë së zyrës ose për hapjen e zyrës së re, avokati është i detyruar që me shkrim ta njoftojë Odën, më së voni 15 ditë përpara, duke e shenuar adresën e re. Në të njejtin afat avokati është i obliguar që me shkrim ta njoftojë Odën për secilin ndryshim eventual në emrin e zyrës. Neni 44 Avokati është i detyruar ta udhëheqë avokatin praktikant në aftësimin profesional në të gjitha lëmitë juridike. Neni 45 Dispozitat e këtij Statuti dhe të Kodit të Etikës Profesionale të avokatit të cilat i referohen të drejtave dhe detyrimeve të avokatëve, zbatohen edhe për avokatët praktikantë. Neni 46 Avokati praktikant mund ta ndërrojë zyrën e avokatit në të cilen punon. Për këtë ndërrim, avokati praktikant është i obliguar t’a njoftojë Odën në afatin prej 8 dite. Njoftimit duhet t’i bashkangjitet vërtetimi i avokatit te i cili e ka ndërpre punën si dhe vërtetimi i avokatit te i cili e vazhdon punën. Neni 47 Avokati praktikant të cilit i është ndëprerë puna për arsye të ndryshme ligjore mund ta fillojë procedurën e re të regjistrimit pasi kanë kaluar arsyet e nderprerjës. Neni 48 Vendimin për ndërprerjen e punës së praktikantit në zyrën e avokatit e merr Kryetari i Odës. Kundër këtij vendimi mund të ushtrohet ankesë Këshillit ekzekutiv të Odës në afatin prej 8 ditëshnga dita e marrjës së vendimit. Neni 49 Kryetari i Odës e pezullon veprimtarinë e avokatitpraktikant me akvendim të posaqëm, gjersa i njejti gjindet ne paraburgim.
  • 50. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 50 Kryetari i Odës mund t’ia ndalojë punën avokatit praktikant me aktvednim të posaqëm, nëse është iniciuar procedure disiplinore kundër tij, për veprat të cilat e bëjnë të padenjë për ushtrimin e veprimtarisë së avokatit praktikant. VI. ZËVENDËSI I PËRKOHSHEM I AVOKATIT DHE PËRFAQËSUESI I AUTORIZUAR I ZYRËS SË AVOKATURES Neni 50 Nëse avokatit i ndalohet ushtrimi i veprimtarisë sipas Ligjit mbi Avokaturen dhe ndihmën juridike dhe në bazë të këtij Statuti, Oda që ka marrë vendimin mbi ndalimin e ushtrimit të veprimtarisë do t’a caktojë zëvendësin e përkohshëm nga radhët e avokatëve, mundësisht të atyre ku është selia e zyrës. Emërimi i zëvendësit të përkohshëm bëhet në të njëjtin vendim me të cilin ndalohet ushtrimi i veprimtarisë. Zëvendësi i përkohshëm i ka të gjitha të drejtat dhe detyrimet që i ka pasur avokati të cilin e zëvendëson edhe pa autorizimin e veçantë të palëve. Neni 51 Zëvendësi i përkohshëm punon në llogari të avokatit të cilin e zëvendëson dhe ka të drejtë në shpërblim për punën e tij në përputhje me Tarifën e avokatëve. Me vendimin me të cilin i kthehet e drejta në punë avokatit, revokohet edhe mandati i zevendësit të përkohshëm. Neni 52 Nëse avokatit i ndërpritet e drejta për ushtrimin e veprimtarisë, Këshilli ekzekutiv e emëron përfaqësuesin e autorizuar të zyrës së tij me të njëjtin vendim me të cilin e vërteton se i ndërpritet ushtrimi i veprimtarisë avokatit. Neni 53 Përfaqësuesi i autorizuar duhet menjëherë, e më së voni në afatin prej 30 (tridhjetë) ditesh, t’i lajmërojë palët se avokatit të mëparshëm i është hequr e drejta për ushtrimin e veprimtarisë dhe t’ua kthejë shkresat e lëndëve të tyre. Neni 54 I autorizuari është i obliguar që, pa ndonjë autorizim të posaçëm, t’i përfaqësojë interesat urgjente të palëve, në mënyrë korrekte, derisa pala nuk e tërheq lëndën ose nuk e tërheq autorizimin.
  • 51. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 51 Neni 55 Kur për shkak të vdekjes, pushon ushtrimi i veprimtarisë së avokatit, anëtarët e familjes së ngushtë, kanë të drejtë ta propozojnë përfaqësuesin e autorizuar të zyrës. Këshilli ekzekutiv ka për detyrë ta marrë në shqyrtim një propozim të tillë. Neni 56 Avokatët kanë për detyrë ta pranojnë emërimin si përfaqësues i autorizuar. Përfaqësuesi i autorizuar punon në emrin e vet dhe për llogarinë e vet. Neni 57 Pas përfundimit të punëve nga zyra e ish avokatit, përfaqësuesi i autorizuar ua dorëzon pasardhesve te tij fitimin e pastër, në të gatshme, së bashku me shkresat e ndryshme të ish avokatit . Neni 58 Përfaqësuesi i autorizuar i kontrakton me ish avokatin ose me pasardhësit e tij kushtet e mbylljes të zyres. Nëse kontrata nuk nënshkruhet në afatin e arsyeshëm, ato kushte do ti përcakton kryetari i Odës me vendim të posaçëm. Kundër këtij vendimi mund të ushtrohet ankesë Këshillit ekzekutiv në afat prej 15 ditësh nga dita e marrjes së vendimit. Ankesa nuk e ndalon ekzekutimin e vendimit. Neni 59 Përfaqësuesi i autorizuar është i obliguar që, pas mbylljes të zyrës, t’ia dorëzojë Odës raportin e punës dhe të mbylljes së zyrës. VII. ORGANIZIMI I BRENDSHËM I ODËS Neni 60 Organet e Odës janë: 1. Kuvendi i Odës, 2. Këshilli ekzekutiv i Odës, 3. Kryetari i Odës 4. Këshilli mbikqyrës i Odës
  • 52. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 52 5. Komisioni i Kuvendit për shqyrtimin e ankesave, 6. Komiteti per Marredhenie me Klientin 7. Komiteti Disiplinor dhe 8. Komiteti Disiplinor per Ankesa. Tubimet regjionale të avokatëve Neni 61 Mandati i anëtarëve të organeve të Odës zgjat 3( tri) vjet, përpos mandatit të Kryetarit të Odës i cili zgjatë 1 (një) vjet. 1) Kuvendi i Odës Neni 62 Mbledhja e rregullt e Kuvendit të Odës (në tekstin e mëtejshëm Kuvendi), mbahet një herë në vit dhe e thërret Këshilli Ekzekutiv i Odës. Neni 63 Mbedhjen e jashtëzakonshme të Kuvendit e thërret Këshilli ekzekutiv me nismën e vet, në bazë të kërkesës së 1/3 të antarëve të tij ose në bazë të kërkeses , së paku, të tri Tubimeve regjionale të avokatëve. Neni 64 Anëtarët e Këshillit ekzekutiv dhe anëtarët e Tubimeve regjionale të avokatëve, të cilët kërkojnë mbledhjen e jashtëzakonshme të Kuvendit, kërkesën me shkrim duhet t’ia dorëzojnë Këshillit ekzekutiv me propozimin e rendit të ditës. Këshilli ekzekutiv duhet ta thërrasë mbledhjen e jashtëzakonshme të Kuvendit të Odës, më së voni, në afatin prej 2 (dy) muajsh nga dita e marrjes së kërkesës. Neni 65 Thirrja për mbledhjen e rregullt ose të jashëtzakonshme të Kuvendit duhet t’i dërgohet secilit anëtar, më së voni, 15-ditë para mbajtjes së saj. Thirrja publikohet edhe në mjetet e informimit ditor. Në thirrje duhet të ceket vendi dhe koha e mbajtjes së Kuvendit. Neni 66 Kuvendin e përbëjnë të gjithë avokatët e regjistruar në regjistrin e avokatëve të Odës së Avokatëve të Kosovës.
  • 53. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 53 Neni 67 Mbledhja e Kuvendit mund të mbahet dhe të mirren vendimet e plotëfuqishme nëse në mbledhje merr pjesë shumica e antarëve. Kuvendi merr vendime me shumicë votash të anëtarëve të pranishëm. Neni 68 Për formimin, ndarjen dhe shuarjen e Tubimeve regjionale Kuvendi vendos nëse janë të pranishëm ¾ e numrit të përgjithshëm të anëtarëve. Neni 69 Anëtarit të Kuvendit, të cilit i është shqiptuar masa e ndalimit të ushtrimit të avokatisë në kohë të caktuar ose të cilit i është ndaluar e drejta e ushtrimit të avokatisë, nuk mund të marrë pjesë në punën e Kuvendit. Neni 70 Kuvendi i Odës: 1. miraton Statutin e Odës dhe Kodin e etikës profesionale të avokatëve, 2. miraton Rregulloren e punës së Odës, 3. nxjerr Rregulloren mbi praktikantët e avokaturës 4. nxjerr Rregullorën mbi pranimin e specializimit ( neni i LAK) 5. zgjedh dhe shkarkon Kryetarin e Odës dhe nënkryetaret; 6. zgjedh dhe shkarkon kryetarin dhe anëtarët e Komitetit Disiplinor dhe kryetarin dhe anetaret e Komitetit Disiplinor per Ankesa, kryetarin dhe anetaret e Komitetit per Marredhenie me Klientin. 7. Komiteti per Marredhenie me Klientin 8. lejon të hyrat dhe të dalat e Odës 9. shqyrton të gjitha çështjet që kanë të bëjnë me kryerjen e veprimtarisë së avokaturës dhe pozitën e avokaturës; 10. shqyrton raportin e punës së Këshillit ekzekutiv; 11. shqyrton raportin e organit mbikëqyrës ; 12. aprovon tarifen për shperblimet dhe kompensimin e shpenzimeve per punen e avokateve 13. debaton, merr qëndrime dhe vendime lidhur me përparimin e punës së Odës, bashkëpunimin dhe anëtarësinë me institucione dhe asociacione tjera vendore dhe ndërkombëtare 14. shqyrton dhe merr qëndrime mbi të gjitha çështjet nga fushëveprimi i organeve të tjera të Odës , dhe 15. shqyrton dhe vendos edhe për çështjet të tjera. Neni 71 Mbledhjen e Kuvendit e udhëheq Kryesia e punës. Kryetari i Odës i nënshkruan vendimet dhe aktet e tjera të cilat i miraton Kuvendi.
  • 54. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 54 Në raste të jashtëzakonshme, Kryetari i Odës mund ta autorizojë nënkryetarin, që emërohet nga radha e anëtarëve të tjerë të Kuvendit, për udhëheqjen e mbledhjes dhe nënshkrimin e vendimeve si dhe për ndërmarrjen e veprimeve të ndryshme në kuadër të veprimtarisë së Kuvendit. Neni 72 Oda ka dy nënkryetarë mandati i të cilëve zgjat tri vjet. Neni 73 Në mbledhje të Kuvendit mbahet proçesverbali në librin e posaçëm për këtë punë. Procesverbalin e mban Sekretari i Odës. Puna e Kuvendit zhvillohet sipas Rregullores së punës të Kuvendit. 2) Këshilli ekzekutiv i Odës Neni 74 Këshilli ekzekutiv i Odës (në tekstin e mëtejshëm Këshilli ekzekutiv), përbëhet nga kryetari i Odës, kryetari i mëparshëm i Odës dhe 7 (shtatë) anëtarë - përfaqësues të Tubimeve regjionale. Anëtarë të Këshillit ekzekutiv mund të emërohen edhe jo më shumë se 3 persona, profesionistë dhe shkencëtarë të shquar nga degët e drejtësisë, të cilët nuk janë anëtarë të Odës, por si anëtarë nderi. Neni 75 Këshilli ekzekutiv: 1. zbaton vendimet e Kuvendit . 1. përcakton propozimin e Statutit , Kodit të Etikës Profesionale të avokatit dhe akteve të tjera të përgjithshme të Odës të cilat ia propozon për miratim Kuvendit, 2. vendos lidhur me regjistrimin në regjistrin e avokatëve të Odës , 3. vendos mbi regjistrimin e avokatëve praktikantë dhe shlyrjen e tyre nga regjistri, 4. vendos për transferimin e selisë dhe zyrës së avokatit, 5. vendos për lartësinë e shumës për regjistrim, lartësinë anëtarësisë dhe lartësinë e shumës së të hollave për obligimet e tjera të avokatëve, 6. vendos për shumën e të hollave me të cilat mund të disponojë Këshilli ekzekutiv dhe Kryetari i Odës, 7. vendos për programin dhe rekomandimet për perfeksionimin e avokatëve dhe avokatëve praktikantë,
  • 55. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 55 8. vendos dhe jep rekomandime dhe propozime të interesit të përgjithshëm për ushtrimin e avokaturës 9. përcakton propozimin e parallogarisë, llogarisë dhe bilancit të Odës dhe ia paraqet Kuvendit për miratim, 10. udhëheq afarizmin finansiar Odës, 11. përcakton propozimin e raportit mbi punën e Këshillit dhe të Kryetarit të Odës, 12. aprovon Rregulloret e Tubimeve regjionale, 13. përgatit raportet per anëtarësimin e Odës në shoqata ndërkombëtare të avokatëve dhe oraganizatat e tjera dhe i cakton përfaqësuesit e Odës në ato asociacione, 14. kujdeset për përparimin e bashkëpunimit të Odës në vendet e tjera dhe me asociacione të tjera profesionale ; 15. përcjell punën e avokatëve praktikantë , shoqatave të avokatëve dhe bashkimeve të tjera të avokatëve dhe ndërmerr veprime për përparimin e punës së tyre ; 16. kryen punë me rëndesi të përgjithshme të Odës, 17. Kryen të gjitha punët e përcaktuara me Ligj, me këtë Statut dhe akte të tjera të përgjithshme ; 18. përgatit llojin e mirënjohjeve publike dhe i propozon Kuvendit për ndarjen e tyre, 19. organizon seminare , këshillime dhe tryeza të rrumbullakëta etj., 20. publikon biltenin e Odës. Neni 76 Këshillin ekzekutiv e udhëheq Kryetari i cili thërret mbledhjet e Këshillit . Këshilli ekzekutiv vendos me shumicën e votave të anëtarëve. Në mungesë të kryetarit mbledhjet i udhëheq njeri prej nënkryetarëve, të cilin e cakton kryetari . Neni 77 Kryetari i Odës e thërret mbledhjen e jashtëzakonshme të Këshillit ekzekutiv, nëse këtë e kërkon, së paku, 1/3 e anëtarëve të tij. Neni 78 Thirrjet për mbledhjet e Këshillit ekzekutiv u dorëzohen anëtarëve, më së voni 8 ditë para mbledhjes. Në thirrje duhet të shenohet vendi dhe koha e mbajtjes së mbledhjes dhe rendi i ditës. Thirrja publikohet edhe në mjetet e informimit ditor.
  • 56. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 56 Neni 79 Në mbledhje mbahet proçesverbali në librin e posaçëm për këtë punë. Procesverbalin e mban Sekretari i Odës. 3) Tubimet regjionale të avokatëve Neni 80 Selitë e Tubimeve regjionale të avokatëve janë në: 1. Prishtinë, 2. Mitrovicë, 3. Gjilan, 4. Pejë, 5. Prizren, 6. Gjakovë dhe 7. Ferizaj. Anëtarët të Tubimeve regjionale janë të gjithë avokatët, të cilët, selinë e zyrave, e kanë në rajonet e përmendura. Neni 81 Tubimi ka kryetarin, nënkryetarin dhe sekretarin me mandat trevjeçar. Neni 82 Tubimi ragjional avokatëve: 1. ruan autoritetin e avokatit dhe e përparon avokatinë si shërbim të pavarur . 2. mbron të drejtat dhe interesat e avokatëve dhe avokatëve praktikantë 3. bën mbikqyrjen e avokatëve dhe avokatëve praktikantë në ushtrimin e profesionit, 4. zhvillon etikën e avokatëve , 5. shqyrton problematikën lidhur me ushtrimin e profesionit të avoakatisë në ragjionin e vet, 6. në bashkëpunim me gjykatat dhe organet e tjera shtetërore organizon dhe zbaton forma të ndryshme të aftësimit profesional të avokatëve dhe avokatëve praktikantë, 7. përgatit propozimet për mbledhjet e Këshillit ekzekutiv, 8. i paraqet raportet periodike të punës Këshillit ekzekutiv; 9. përgatit dhe realizon planet për bashkëpunim me organet e judikaturës dhe me organizatat e tjera në ragjionin e vet dhe 10.shqyrton edhe çështje të tjera të rëndësishme për punën e avokatëve në at regjion.
  • 57. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 57 Neni 83 Territori që përfshin Tubimi regjional, është identik me shtrirjen gjeografike të njësive administrativo-politike, të cilëve mund t’iu bashkangjiten edhe territoret e komunave, të cilat i plotësojnë kushtet për ta themeluar Tubimin regjional vetanak. Tubimet regjionale në këto komuna janë të pavarur dhe nuk hyjnë në përbërje të Tubimeve regjionale të Qarkut, në të cilat gjinden territoret e komunave të tyre. 4) Kryetari i Odës Neni 84 Kryetari i Odës: 1. e përfaqëson dhe e prezenton Odën, 2. thërret dhe i udhëheq mbledhjet e Kuvendit dhe të Këshillit ekzekutiv të Odës, 3. merr vendim mbi regjistrimin e avokatëve pratikantë, 4. udhëheq procedurën e dhënies së betimit solemn, 5. i lejon pagesat nga arka e Odës deri në limitin e caktuar nga Këshillit ekzekutiv dhe vendos për shpenzimin e tyre, 6. kryen edhe punët e tjera të përcaktuara me këtë Statut dhe i zbaton vendimet e organeve të Odës 7. kujdeset për ligjshmërinë e punës së organeve të Odës . 8. për punën e vet përgjegjet para Kuvendit. Neni 85 Mandati i Kryetarit të Odës zgjatë 1 (një) vjet me të drejtë të rizgjedhjes edhe për një mandat. Neni 86 Kryetarin, që për shkaqe objektive nuk mund një kohë të caktuar ta ushtrojë detyrën, e zavendëson njeri nga nënkryetarët që e cakton kryetari. Neni 87 Mandati i nënkryetarëve zgjat tri vjet pa të drejtë rizgjedhje. 5) Këshilli mbikqyrës i Odës Neni 88 Këshilli mbikqyrës i Odës përbëhet prej 3 (tre) anëtarëve që i emëron Kuvendi.
  • 58. ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit Doracaku i Etikës Ligjore 58 Kryetarin e zgjedhin vetë anëtarët në mes vete. Anëtaret e Këshillit kanë zëvendësit e tyre. Neni 89 Mandati i anëtarëve të Këshillit mbikëqyrës të Odës zgjat 3 (tri) vjet. I njëjti person emërohet vetëm një herë në postin e anëtarit të Këshillit mbikqyrës të Odës. Neni 90 Kuvendi ka të drejtë ta shkarkojë secilin anëtar të Këshillit mbikëqyrës, edhe para skadimit të mandatit, nëse vërtetohet se nuk e ka kryer detyrën në mënyrë korrekte dhe profesionale. Vendimi i Kuvendit është definitiv. Neni 91 Këshilli mbikëqyrës është i obliguar që së paku 2 (dy) herë në vit ta kontrollojë afarizmin finansiar të Odës. Mbi punën e kryer e përpilon raportin të cilin ia dorëzon Kuvendit në miratim. Neni 92 Organet e Odës që e udhëheqin afarizmin finansiar të Odës (Këshilli ekzekutiv dhe Kryetari i Odës), janë të obliguar t’i prezentojnë të gjitha shënimet Këshillit mbikqyrës, të cilat ata i kërkojnë. 6) Komisioni për ankesa i Kuvendit Neni 93 Anëtarët e Komisionit për ankesa (në tekstin e mëtejshëm Komisioni) i emëron Kuvendi. Komisioni përbëhet prej 7 (shtatë) anëtarësh. Punën e Komisionit e udhëheq anëtari më i vjetër i komisionit, i cili edhe i nënshkruan vendimet e Komisionit. Neni 94 Komisioni, në cilësinë e organit të shkallës së dytë, vendos lidhur me ankesat që parashtrohen kundër vendimeve të Këshillit ekzekutiv.