สไลด์ประกอบการสอนเรื่อประชากร จัดทำโดย อ. วราลี สินธุวา โรงเรียนวชิรธรรมสาธิต

1. 22/06/57
1
ประชากรคืออะไร?

2. 22/06/57
2
ประชากร (population) หมายถึง กลุ่มของสิ่งมีชีวิตที่เป็นชนิด
เดียวกัน อาศัยอยู่ในบริเวณ เดียวกัน ในช่วงเวลาหนึ่ง
ตัวอย่าง
ประชากรปลาตะเพียนที่เลี้ยงในกระชังของนายสวัสดิ์ ใน
เดือนพฤษภาคม 2553 จานวน 1,750 ตัว
ข้อมูลในข้อใดที่ให้ความหมายของประชากรได้ถูกต้องที่สุด
1. ในปี 2527 มีนักเรียนชายในจังหวัด ก. 25, 000 คน
2. มะพร้าวในสวนของนาย ข. มีอยู่ 250 ต้น
3. เมื่ออาทิตย์ที่แล้วมีรถจอดอยู่ในถนนหน้าโรงเรียน ค. 200 คัน
4. ในเดือนมกราคมปีที่แล้วในบ้านของสาว ง. มีแมลงสาบและหนูอย่างละ 20
ตัว

3. 22/06/57
3
ตอบ 1 ในปี 2527 มีนักเรียนชายในจังหวัด ก. 25, 000 คน
ความหนาแน่นของประชากรคืออะไร?

4. 22/06/57
4
ความหนาแน่นของประชากร (population density) หมายถึงจานวน
สิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกันต่อหน่วยพื้นที่หรือปริมาตร
ประเมินหาความหนาแน่นได้ 2 วิธีคือ
การหาค่าความหนาแน่นอย่างหยาบ (crude density) เป็นการหาจานวน
ประชากรต่อพื้นที่ทั้งหมด (total space) ที่ศึกษา
การหาค่าความหนาแน่นเชิงนิเวศ (ecological density) เป็นการหาจานวน
หรือมวลของประชากรต่อหน่วย พื้นที่ที่ประชากรนั้นอาศัยอยู่จริง
(habitat space)
ความหนาแน่นของประชากรคือข้อใด
1. ข้าวเปลือกที่เก็บเกี่ยวใน จ.พระนครศรีอยุธยา ในปีพ.ศ.2543 มีจานวน
ทั้งสิ้น 567,892 ต้น
2. ผึ้งและมดที่อาศัยอยู่บนต้นมะม่วงหน้าโรงเรียนเมื่อวานนี้นับได้ 5,673 ตัว
3. นกพิราบที่อาศัยอยู่บริเวรสนามหลวงในเดือนเมษายนปีนี้ มีจานวนทั้งสิ้น
15,678 ตัว
4. จากการสารวจสามะโนประชากรในประเทศไทยพบว่ามีจานวนทั้งสิ้น 60
ล้านคน

5. 22/06/57
5
ตอบ 3 นกพิราบที่อาศัยอยู่บริเวรสนามหลวงในเดือนเมษายนปีนี้
มีจานวนทั้งสิ้น15,678 ตัว
สูตรที่ใช้ในการคานวณหาความหนาแน่นของประชากรคือ
ความหนาแน่นของประชากร = N/A
N = จานวนของประชากร
A = พื้นที่หรือปริมาตร
ความหนาแน่นของประชากร (populationdensity)

6. 22/06/57
6
ภาพแสดงชนิดและจานวนสัตว์ที่ได้จากการสุ่มตัวอย่างในแปลงผัก
จงคานวณหาความหนาแน่นของด้วงเต่าทองต่อพื้นที่ 1 ตารางเมตร
1. 33
2. 100
3. 55
4. 90

7. 22/06/57
7
จงหาความหนาแน่นของประชากรที่แท้จริง ( true density)
และนับจานวนสิ่งมีชีวิตทั้งหมด (total count) ภายในเวลา 2 นาที
พี่ๆคานวณกันได้ไหมครับ
มีปัญหาอะไร ให้ ผมช่วยไหมครับ :)
ปัญหา (Problem)
- เยอะเกิน...
- ตัวเล็กไปนะ...
- หยุดบิน หยุดว่ายน้า
ก่อนได้ไหมครับผมจะ
นับครับ....
@_@ เข้าใจตรงกันนะ!

8. 22/06/57
8
วิธีการประเมินค่าความหนาแน่นของประชากร
สุ่มตัวอย่างแบบวางแปลง (quadrat sampling method) เป็นวิธีการวาง
แปลงสุ่มตัวอย่างสิ่งมีชีวิตบางส่วนในบริเวณที่ต้องการศึกษา แล้วนามาคิด
คานวณเทียบกับพื้นที่ทั้งหมดเพื่อหาความหนาแน่นซึ่งเหมาะสาหรับ
สิ่งมีชีวิตที่ค่อนข้างอยู่กับที่ เช่น พืช เพรียงทะเล
www.youtube.com/watch?v=71XGDT5WswY
วิธีการประเมินค่าความหนาแน่นของประชากร
ทาเครื่องหมายและจับซ้า (mark and recapture method) เป็นวิธีการทา
เครื่องหมายสัตว์ที่จับแล้วปล่อย เมื่อจับใหม่จะได้ทั้งตัวที่มีเครื่องหมาย
และตัวที่ไม่มีเครื่องหมาย
ข้อควรคานึงคือในขณะที่ใช้วิธีนี้สัตว์ต้องไม่มีการอพยพเข้า อพยพออก
หรือมีการเกิด การตาย จึงจะได้จานวนที่ใกล้เคียงความจริงสามารถคานวณ
ได้จากสูตร

9. 22/06/57
9
วิธีการประเมินค่าความหนาแน่นของประชากร
ทาเครื่องหมายและจับซ้า (mark and recapture method)
เมื่อ P = ประชากรที่ต้องการทราบ
T2 = จานวนสัตว์ทั้งหมดที่จับได้ครั้งหลังทั้งที่มี
เครื่องหมายและไม่มีเครื่องหมาย
M1 = จานวนสัตว์ที่จับได้ครั้งแรกและทาเครื่องหมาย
ทั้งหมดแล้วปล่อย
M2 = จานวนสัตว์ที่มีเครื่องหมายที่จับได้ครั้งหลัง
www.youtube.com/watch?v=z2mVubzeIfc
P = T2M1
M2
นักปักษีวิทยาศึกษาจานวนประชากรนกบนเกาะช้างโดยจับนกมาติด
เครื่องหมาย 50 ตัวแล้วปล่อยไป หนึ่งเดือนต่อมา จับนกอีกครั้งได้จานวน
100 ตัว พบว่าในจานวนนี้มีนกที่ติดเครื่องหมายอยู่แล้ว 2 ตัว ดังนั้น
ประชากรนกบนเกาะนี้มีจานวนประมาณเท่าใด (O-net 51)
1. 250 ตัว
2. 1,250 ตัว
3. 2,500 ตัว
4. 10,000 ตัว

10. 22/06/57
10
ตอบ 3
เหตุผล สูตรในการคานวณหาประชากรจากการทาเครื่องหมายและจับซ้า
กาหนดให้
• P = ประชากรที่ต้องการทราบ
• M1 = จานวนสัตว์ที่จับได้ครั้งแรกและทาเครื่องหมายทั้งหมดแล้วปล่อย
• M 2= จานวนสัตว์ที่ทาเครื่องหมายที่จับได้ครั้งหลัง
• T2 = จานวนสัตว์ทั้งหมดที่จับได้ครั้งหลังทั้งที่มีเครื่องหมายและไม่มี
เครื่องหมาย
แทนค่า จานวนประชากรของนก = (100 ตัว)(50 ตัว)/ (2ตัว)
= 2,500 ตัว
ดังนั้นนกในบริเวณนี้มีประมาณ 2,500 ตัว
ปัจจัยใดบ้างที่มีผลต่อการแพร่กระจายของประชากร ?

11. 22/06/57
11
ปัจจัยทางกายภาพที่มีผล
ต่อการแพร่กระจาย
ประชากร
ความสูงจาก
ระดับน้าทะเล
อุณหภูมิ
ความเป็น
กรด-เบส
แสง
ปัจจัยทางกายภาพ
ความสูงจากระดับน้าทะเล มีผลต่อการแพร่กระจายของพืชบางชนิด เช่น ที่
ความสูงจากระดับน้าทะเลตั้งแต่ 1,000-1,700 เมตร จะพบว่ามีสนสามใบ
ขึ้นอยู่ค่อนข้างมาก และที่ระดับความสูงจากระดับน้าทะเลต่ากว่า 1,000
เมตร จะพบสนสามใบขึ้นอยู่กระจัดกระจายทั่วไป
อุณหภูมิ ในพื้นที่แถบทะเลทรายซึ่งมีอุณหภูมิค่อนข้างสูงนั้น มักจะพบว่ามี
พืชบางชนิดเท่านั้นที่สามารถขึ้นอยู่ได้ เช่น พืชจาพวกกระบองเพชร
เนื่องจากสามารถทนต่ออุณหภูมิที่สูงถึง 60 องศาเซลเซียสได้ดี

12. 22/06/57
12
ปัจจัยทางกายภาพ
ความเป็นกรด-เบส พืชบางชนิด เช่น ข้าวพบว่าสามารถเจริญเติบโตและ
ให้ผลผลผลิตดีที่สุดในสภาพดินเหนียว และในดินที่มีน้าท่วมขังซึ่งมีค่า
ความเป็นกรด-เบส อยู่ในช่วง 6.5-7.0
แสง มีผลต่อการเจริญเติบโตของพืชบางชนิด เช่น เดือย ซึ่งเป็น พืชวันสั้น
(short-day plant) ต้องการแสงแดดจัดในช่วงสั้นๆ และอุณหภูมิสูงในการ
เจริญเติบโต
ในสภาพธรรมชาติโดยทั่วไปพบว่ามีสิ่งมีชีวิตหลากหลายอยู่ร่วมกัน
สิ่งมีชีวิตบางชนิดพบว่าปัจจัยทางชีวภาพที่เป็นปัจจัยจากัดต่อสิ่งมีชีวิต
ชนิดอื่นได้ เช่น
กรณีของเสือหรือสิงโต ซึ่งเป็นผู้ล่ากับกวางซึ่งเป็นเหยื่อ กรณีดังกล่าว
นี้พบว่าเสือหรือสิงโตเป็นปัจจัยจากัดต่อการมีชีวิตอยู่รอดของกวาง หรือ
กรณีของการแข่งขันเพื่อการอยู่รอดในสังคมของสัตว์ชนิดเดียวกัน
พบว่าสัตว์ที่แข็งแรงกว่าจะมีโอกาสเจริญเติบโตและอยู่รอดกว่าสัตว์ที่
อ่อนแอกว่า นอกจากนี้ยังมีปัจจัยทางชีวภาพอื่นๆ ที่พบ ได้แก่
สิ่งมีชีวิตต่างถิ่น

13. 22/06/57
13
สิ่งมีชีวิตต่างถิ่น
ผักตบชวา ที่แพร่กระจายลงสู่แหล่งน้าและเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วจนทาให้
ผักตบไทยซึ่งเป็นพืชดั้งเดิมในแหล่งน้านั้นลดจานวนลงหรือสูญพันธ์ไป
ปลาดูด (suckermouth catfish) หรือที่รู้จักในนามของ ปลาเทศบาล ลงไปใน
แหล่งธรรมชาติ พบว่ามีผลทาให้สัตว์น้าเศรษฐกิจที่เป็นอาหารของมนุษย์บาง
ชนิด ที่วางไข่บนหน้าดินและตัวอ่อนเจริญเติบโตบนหน้าดินลดจานวนลง
หรือสูญพันธุ์ไป เนื่องจากปลาดูดจะทาลายแหล่งทารังและแหล่งวางไข่ของ
สัตว์ และกินไข่ของสัตว์น้าเป็นอาหาร
สิ่งมีชีวิตต่างถิ่น

14. 22/06/57
14
หอยเชอรี่ในแหล่งน้าหรือนาข้าวมีต่อการทาลายพืชผล โดยเฉพาะกล้าข้าว
เนื่องจากจากหอยเชอรี่สามารถผสมพันธุ์และวางไข่ได้ตลอดปี โดยจะวางไข่
เป็นกลุ่ม กลุ่มละ 350-3,000 ฟอง และไข่จะฟักเป็นตัวภายใน 7- 12 วัน การแพร่
ระบาดของหอยเชอรี่มีผลทางอ้อม ทาให้ปริมาณหอยโข่งในธรรมชาติลด
ปริมาณลงได้
สิ่งมีชีวิตต่างถิ่น
ในต่างประเทศ เช่น ในทวีปแอฟริกาพบว่าในพื้นที่หลายแห่งมี
แมลงเซทซิ (tsetse fly) อาศัยอยู่เป็นจานวนมากซึ่งแมลงชนิดนี้เป็นพาหะ
ของ โรคเหงาหลับ (African sleeping sickness) จึงทาให้แทบจะไม่มีผู้คน
หรือสัตว์เลี้ยงอาศัยอยู่เลย

15. 22/06/57
15
- เกิดจากเชื้อโพรโทซัวชนิดหนึ่งจาพวกแฟลเจลเลต ชื่อ Trypanosoma brucei
rhodesiense และ Trypanosoma brucei gambiense
- แมลงเซทซิเป็นพาหะของโรคนี้
- คนถูกแมลงเซทซิที่มีเชื้อโรคเหงาหลับกัด โพรโทซัวจะแพร่เข้าสู่ร่างกาย
โดยผ่านทางน้าลายของแมลงเข้าสู่ทางผิวหนังของคนและแพร่เข้าสู่ระบบ
น้าเหลือง ระบบหมุนเวียนเลือด
- เมื่อเชื้อจากโพรโทซัวแพร่เข้าสู่สมอง สารพิษที่สร้างจากเชื้อชนิดนี้จะ
ส่งผลทาให้ผู้ป่วยมีอาการง่วง ซึม หลับตลอดเวลา และกินอาหารไม่ได้ เกิด
อาการอ่อนเพลียและทาให้ตายได้
โรคเหงาหลับ
รูปแบบการแพร่กระจายของ
ประชากร
การแพร่กระจายแบบสุ่ม
การแพร่กระจายแบบรวมกลุ่ม
การแพร่กระจายแบบ
สม่าเสมอ
การแพร่กระจายของประชากร

16. 22/06/57
16
- พบมากในประชากรที่อาศัยอยู่ในธรรมชาติโดยเฉพาะประชากรที่อาศัยอยู่ใน
สภาพแวดล้อมที่เหมือนกัน
-ไม่ค่อยเปลี่ยนแปลงจึงไม่มีการแก่งแย่งแข่งขันระหว่างสมาชิก
-ไม่มีการรวมกลุ่มของสมาชิก
- การแพร่กระจายของพืชที่มีเมล็ดปลิวไปกับลม หรือสัตว์ที่กินผลไม้และ
ขับถ่ายอุจจาระทิ้งไว้ตามที่ต่างๆ และในอุจจาระนั้นมีเมล็ดพืชปะปนอยู่จึงงอก
กระจายทั่วๆ ไป

17. 22/06/57
17
Copyright © 2002 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings
Fig. 52.2c
Random Dispersion
- พบในธรรมชาติมากที่สุด
- อยู่รวมกันด้วยเหตุผลเช่น สภาพแวดล้อมที่แตกต่างกันของดิน อุณหภูมิ
ความชื้น ทาให้เกิดแหล่งที่อยู่อาศัยรูปแบบต่างๆ สิ่งมีชีวิตจึงอยู่รวมกันเป็น
กลุ่ม
- ไส้เดือนดินจะพบในดินที่ร่วนซุยและมีความชื้นสูง มีอินทรียวัตถุมาก
,ชะนี เป็นสัตว์ที่อยู่เป็นกลุ่มครอบครัว ,ฝูงวัวควาย ฝูงปลา โขลงช้าง
มีพฤติกรรมที่อยู่เป็นกลุ่ม เช่น ฝูงนก

18. 22/06/57
18
Copyright © 2002 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings
Clumped Dispersion

19. 22/06/57
19
- พบในบริเวณที่มีปัจจัยทางกายภาพบางประการที่จากัดในการเจริญเติบโต
เช่น ความชื้น อุณหภูมิ และลักษณะของดิน เป็นต้น
- กระบองเพชรยักษ์ (saguaro) ที่ขึ้นในทะเลทรายของรัฐอริโซนา ประเทศ
สหรัฐอเมริกา ,การปลิวของผลยางไปตกห่างจากต้นแม่เพื่อเว้นระยะห่าง
ของพื้นที่ในการเจริญเติบโต เพื่อหลีกเลี่ยงการแก่งแย่งความชื้นและแสง
หรือการที่ต้นไม้บางชนิดทีรากที่ผลิตสารพิษ ซึ่งสามารถป้ องกันการงอก
ของต้นกล้าให้เป็นบริเวณห่างรอบๆ ลาต้น
-บางครั้งการแพร่กระจายแบบนี้อาจเกิดจากพฤติกรรมทางสังคมที่
กาหนดให้มีอาณาเขตรอบๆ เพื่อหากิน สืบพันธุ์และสร้างรัง

20. 22/06/57
20
Uniform Dispersion
แบบสุ่ม
แบบสม่าเสมอ
แบบกลุ่ม

21. 22/06/57
21
ขนาดของประชากร(population size)
ประชากรสิ่งมีชีวิตมีขนาดคงที่หรือไม่ และขนาดของ
ประชากรสิ่งมีชีวิตขึ้นอยู่กับปัจจัยใดบ้าง ?
 ขึ้นกับ
อัตราการเกิด(natality)
อัตราการตาย(mortality)
การอพยพเข้า (immigration)
การอพยพออก (emigration)
ขนาดของประชากร(population size)
คิดเป็นเชิงประเมิน คือเทียบกับ 1,000

22. 22/06/57
22
ขนาดของประชากร(population size)
Parameters that effect size or density of a population:
Figure 1. The size of a population is determined by a balance between
births, immigration, deaths and emigration
Birth Death
Emigration
Immigration
Population (N)

23. 22/06/57
23
เมื่อนาแมลงหวี่ 3 คู่มาเลี้ยงในขวดบรรจุอาหารเทียมจาการนับจานวนแมลง
หวี่เป็นระยะๆ ตลอดเวลา 55 วัน ได้ขนาดประชากรแมลงหวี่ดังกราฟอัตรา
การเกิดและอัตราการตายของแมลงหวี่น่าจะเท่ากันในช่วงวันที่เท่าไร
1. 1-7 2. 25-31 3. 43-49 4. 49-55
ตอบ 4. 49-55 เพราะกราฟเริ่มคงที่

24. 22/06/57
24
สัตว์แต่ละชนิดมีการเพิ่มจานวนประชากรอย่างไร ?
รูปแบบการสืบพันธุ์เพื่อเพิ่มประชากร
การสืบพันธุ์เพียงครั้งเดียวในช่วงชีวิต (single reproduction)
- เมื่อถึงวัยเจริญพันธุ์ก็จะออกลูกจากนั้นก็ตาย
- เช่น แมลงต่างๆ เช่น แมลงชีปะขาว ผีเสื้อและตัวไหม เป็นต้น หรือ
ไม้ล้มลุกบางชนิด เช่น คะน้า กวางตุ้ง ข้าว และถั่วเขียว
การสืบพันธุ์ได้หลายครั้งในช่วงชีวิต (multiple reproduction)
- สัตว์มีกระดูกสันหลัง เช่น สุนัข แมว มนุษย์
- ไม้พุ่ม เช่น ชบา แก้ว เข็ม และไม้ยืนต้น เช่น มะม่วง ขนุน ส้ม ลาไย

25. 22/06/57
25
รูปแบบการสืบพันธุ์เพื่อเพิ่มประชากร
Single reproduction Vs Multiple reproduction
Single reproduction
ปลา,กบ
Multiple reproduction
หมีแพนด้า
 มี 2 ชนิด
การเพิ่มจานวนประชากรแบบเอ็กโพเนนเชียล
Exponential growth
การเพิ่มของประชากรแบบลอจิสติก
Logisticgrowth

26. 22/06/57
26
• กราฟรูป J แบ่งเป็น 2 ระยะคือ
• lag phase (เพิ่มอย่างช้าๆ)
• exponential growth phase (เพิ่มอย่างรวดเร็ว)
ภาวะเหตุการณ์ทางอุดมคติ
idealized circumstances
ตัวต้านทานในสิ่งแวดล้อม
environmental resistance
Example of Exponential Growth
Kruger National Park, South Africa

27. 22/06/57
27
Figure 35.3A
แนวคิดของ ทอมัส มัลทัส (Thomas Malthus)
เมื่อระยะหนึ่งการเพิ่มขึ้นของประชากรจะลดลงอย่างรวดเร็ว
และเพิ่มขึ้นลดลงสลับกัน (irruptive growth)
?

28. 22/06/57
28
การเพิ่มจานวนประชากรที่ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อม หรือมีตัวต้านทานใน
สิ่งแวดล้อมเข้ามาเกี่ยวข้อง ตัวอย่างของการเพิ่มประชากรแบบนี้ดังภาพที่
22-10 ซึ่งเป็นการศึกษาการเพิ่มจานวนของเซลล์ยีสต์ที่เพาะเลี้ยงใน
ห้องปฏิบัติการ
รูปตัวเอส (S- shape) หรือ
กราฟแบบซิกมอยด์
(singmoidal curve)

29. 22/06/57
29
Carrying capacity (K) ประชากรมากที่สุดที่สามารถอยู่ในสิ่งแวดล้อมซึ่ง
มีบทบาทจากัดได้

30. 22/06/57
30
• Declining birth rate or increasing death rate are
caused by several factors including:
– Limited food supply
– The buildup of toxic wastes
– Increased disease
– Predation
Factors Limiting Growth Rate
“Booms” and “Busts”

31. 22/06/57
31
ทาไมสิ่งมีชีวิตบางชนิดจึงออกลูกหรือวางไข่คราวละมากๆ
และบางชนิดก็ออกลูกหรือวางไข่คราวละ 1 หรือ 2 ตัว ?
สิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดมีแบบแผนการรอดชีวิตของประชากรซึ่งขึ้นอยู่กับ
ช่วงอายุขัย (life span) ของสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิด
เช่น แมลงมีช่วงอายุขัยสั้น แต่ในสัตว์ขนาดใหญ่ เช่น ช้างและคนมีช่วง
อายุขัยยาวนานเฉลี่ย 70-120 ปี

32. 22/06/57
32
รูปแบบที่ 1 สิ่งมีชีวิตมีอัตราการรอดชีวิตสูงในวัยแรกเกิดและจะ
คงที่เมื่อโตขึ้น หลังจากนั้นอัตราการรอดชีวิตจะต่าเมื่อสูงวัยขึ้น
สิ่งมีชีวิตดังกล่าว เช่น มนุษย์ช้าง ม้า สุนัข เป็นต้น

33. 22/06/57
33
รูปแบบที่ 2 สิ่งมีชีวิตมีอัตราการรอดชีวิตที่เท่ากันในทุกวัย เช่น
ไฮดรา นก เต่า เป็นต้น
รูปแบบที่ 3 สิ่งมีชีวิตมีอัตราการรอดชีวิตต่าในระยะแรกของช่วง
ชีวิต หลังจากนั้นเมื่ออายุมากขึ้นอัตราการรอดชีวิตจะสูง เช่น ปลา
หอย และสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังส่วนใหญ่ เป็นต้น

34. 22/06/57
34
นักเรียนคิดว่าแนวโน้มการเพิ่มขึ้นของประชากร
มนุษย์ของโลกเป็นอย่างไร?

35. 22/06/57
35
อัตราการเกิดเชิงประเมินและอัตราการตายเชิงประเมินของประชากรมนุษย์ในทวีปต่างๆ
อัตราการเกิดเชิงประเมิน หมายถึง จานวนสิ่งมีชีวิตที่เกิดต่อ
จานวนสิ่งมีชีวิต 1,000 หน่วยในประชากรนั้นในรอบปี เขียน
แทนสูตรได้เป็น

36. 22/06/57
36
อัตราการตายเชิงประเมิน หมายถึง จานวนสิ่งมีชีวิตที่ตายต่อ
จานวนสิ่งมีชีวิต 1,000 หน่วยในประชากรนั้นในรอบปี เขียนแทน
สูตรได้เป็น

37. 22/06/57
37
การเพิ่มจานวนประชากรมีผลต่อปริมาณความต้องการใช้
ทรัพยากรธรรมชาติอย่างไร และมีผลกระทบต่อสังคมและ
สิ่งแวดล้อมใดบ้าง นักเรียนจะมีวิธีการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติได้อย่างไร ?
ช่วงอายุประชากรมนุษย์ออกเป็น 3 กลุ่มคือ
-วัยก่อนเจริญพันธุ์(per -reproductive) ช่วงอายุตั้งแต่แรกเกิด- 14 ปี
-วัยเจริญพันธุ์ (reproductive) ช่วงอายุตั้งแต่ 15-44 ปี
-วัยหลังเจริญพันธุ์ (post- reproductive) ช่วงอายุตั้งแต่ 45 ปีขึ้นไป

38. 22/06/57
38
แผนภาพโครงสร้างอายุของประชากร (age structure diagram)
• ขนาดประชากรเพิ่มขึ้นรวดเร็ว มีเด็กมาก อัตราการเกิดสูงกว่าอัตรา
การตาย การคุมกาเนิดและระบบสาธารณสุขมีประสิทธิภาพไม่ดี ประชากร
อายุขัยสั้น

39. 22/06/57
39
• ขนาดประชากรเพิ่มขึ้นอย่างช้าๆ อัตราการตายและอายุขัยดีขึ้น
(ไทย)
• ขนาดประชากรคงที่ คนแก่มากขึ้น

40. 22/06/57
40
• อัตราการเกิดและอัตราการตายต่า ขนาดประชากรลดลง อายุขัยมาก

41. 22/06/57
41
แผนภาพโครงสร้างอายุของประชากร (age structure diagram)
โครงสร้างอายุประชากรสามารถสะท้อนภาพของประชากรจากอดีต
ถึงปัจจุบันได้ และยังสามารถใช้คาดคะเนขนาดของประชากรใน
อนาคตได้อีกด้วย