SlideShare a Scribd company logo
1 of 157
Download to read offline
1
ปริมาณสัมพันธ
Click to add subtitle
2
เค้าโครง
1. โมล1. โมล
2. มวลโมล2. มวลโมล
3. การหาสูตรอย่างง่ายและสูตรโมเลกุล3. การหาสูตรอย่างง่ายและสูตรโมเลกุล
4. สมการเคมีและความสัมพันธ์เชิงปริมาณ4. สมการเคมีและความสัมพันธ์เชิงปริมาณ
3
จำานวนโมล
• หมายถึงปริมาณสารที่
สอดคล้องกับสารหนัก 1 มวล
สูตรเทียบได้เป็นจำานวนอนุภาค
6.022 x 1023
ซึ่งเรียกว่า เลขอา
โวกาโดร
• ใช้ในการระบุปริมาณสาร
massFormula
g#
mol# =
4
massmolar
g#
mol# =
entities1002.6
mol1
entities#mol#
1002.6
entities#
mol#
23
23
×
×=
×
=
5
ตัวอย่าง 1.1
Fe 7.85 g มีกี่โมล (mm Fe = 55.847)
141.0
847.55
85.7
mm
g#
mol# ===
141.0
847.55
85.7
mm
g#
mol# ===
6
ตัวอย่าง 1.2
14
C 6.55x1013
อะตอม มีกี่โมล
10
23
13
1009.1
1002.6
1055.6#
# −
×=
×
×
==
AN
atoms
mol
7
ตัวอย่าง 1.3
ฟอสฟอรัส 127.6 g มีกี่โมล (mm P =
30.97)
120.4
g97.30
mol1
g6.127Pmole# =×=
8
ตัวอย่าง 1.4
• แมงกานีส (Mn) เป็นธาตุทรานซิชันที่สำาคัญต่อ
การเจริญเติบโตของกระดูก หามวลของ
แมงกานีสในกระดูก 1 kg ซึ่งมี 3.22x1020
อะตอม
0294.0
mol1
g9380.54
atom10022.6
mol1
atomMn1022.3g# 23
20
=
×
×
××=
9
• จำานวนโมลนี้จะมีความสัมพันธ์ตามสมการ
ที่ดุลแล้ว และใช้ในการคำานวณหา
ปริมาณสารได้
• นักเรียนจึงต้องมีทักษะในการดุลสมการ
ด้วย
10
11
มวลโมล
• คือมวลต่อโมลของหน่วย (อนุภาค,
โมเลกุล, หน่วยสูตร)
• มวลโมลจึงมีหน่วยกรัมต่อโมล
• มวลโมลของธาตุ = (fractional
abundance) x (isotopic molar mass)
• สมัยก่อน มีการใช้คำาว่า มวลโมเลกุล มวล
อะตอม
• ค่ามวลโมลหาได้จากมวลอะตอม
12
• จะต้องใช้ตารางธาตุ
• กรณีธาตุ ดูมวลอะตอมพร้อมคิดว่าอยู่ใน
รูปใดในธรรมชาติ
– ธาตุเดี่ยว
– ธาตุในรูปโมเลกุล
• สารประกอบ
13
14
ตัวอย่าง 2.1
หามวลโมลของ อัมโมเนียมคาร์บอเนต
(NH4)2CO3
mm = (2 x N) + (8 x H) + (1 x C) + (3 x O)
= (2 x 14.007) + (8 x 1.008)
+ (1 x 12.011) + (3 x 15.999)
= 96.086
15
ตัวอย่าง 2.2
หามวลโมลของ ลิเทียม โบรไมด์ LiBr
mm = (1 x 6.941) + (1 x 79.904) = 86.845
16
ตัวอย่าง 2.3
หามวลโมลของ ซิลเวอร์ไนเตรต
AgNO3
mm = 107 + 14 + 48 = 169
17
ตัวอย่าง 2.4
คำานวณมวลของ 375,000 โมเลกุลของมีเทน
mm = (1xC)+(4xH) = 16.043
4
18
4
4
23
4
4
4
gCH10990.9
HmoleculesC000,375
HmoleculesC10022.6
molCH1
molCH1
gCH043.16
g#
−
×=
×
×
×=
18
ตัวอย่าง 2.5
คำานวณมวลของหนึ่งโมเลกุลของคลอโรฟิลล์
C55H72MgN2O4
lchlorophylg10484.1
molecule1
molecules10022.6
lchlorophylmole1
lchlorophylmole1
lchlorophylg509.893
21
23
−
×=
×
×
×
19
ตัวอย่าง 2.6
ในปี 1992 อเมริกาผลิตกรดฟอสฟอริค H3PO4
2.47 x 108
ปอนด์ คิดเป็นกี่โมล และหาก 35 %
ของสารนี้ได้จากการเผาธาตุฟอสฟอรัส จะ
ต้องใช้ฟอสฟอรัสกี่โมลและกี่กิโลกรัม
43
9
43
3
8
POmolH1014.1
g994.97
POmolH1
kg1
g10
pound1
kg453592.0
pounds1047.2
×=
××××
20
หาก 35 % ของสารนี้ได้จากการเผา
ธาตุฟอสฟอรัส จะต้องใช้ฟอสฟอรัสกี่
โมลและกี่กิโลกรัม
kgP1024.1
g10
kg1
molP1
gP974.30
moleP1000.4
moleP1000.4
POmolH1
molP1
35.0POmoleH1014.1
7
3
8
8
43
43
9
×=
×××
×=
×××
ตัวอย่าง 2.6 (ต่อ)
21
ตัวอย่าง 2.7
ยาคุมกำาเนิดที่ใช้ทานในแต่ละเม็ดมี ethinyl
estradiol 0.035 mg สูตรของสารประกอบนี้
คือ C20H24O2 ในแต่ละเม็ดมีสารนี้อยู่กี่โมล
moles
g
mole
mg
g
mg
7
3
102.1
41.296
1
10
1
035.0
−
×=
××
22
ตัวอย่าง 2.8
• มีไฮโดรเจนกี่อะตอมใน 25.6 g urea (NH2)2CO
ซึ่งใช้เป็นปุ๋ย มวลโมลของยูเรียคือ 60.06 g
24
23
1003.1
molecule1
atomsH4
mol1
molecules10022.6
g06.60
mol1
g6.25
×=×
×
××
ตัวอย่าง 2.9 (g→mol)
• มีอะลูมิเนียมอะตอมกี่โมลในอะลูมิเนียม
50.00 g (Gillespie p. 67) mm Al =
26.98
50.00 g = ? mol Al atoms
23
( ) atomsAlmol.
Alg.
atomsAlmol
Alg. 8531
9826
1
0050 =





ตัวอย่าง 2.10 (g→mol)
• มีโมเลกุลคาร์บอนไดออกไซด์กี่โมล
คาร์บอนไดออกไซด์ 10.00 g (Gillespie p.
68)
• 10.00 g CO2 = ? mol CO2 molecules
24
( )
( ) moleculesCOmol.
COg.
moleculesCOmol
COg.
...COmm
2
2
2
2
2
22720
0144
1
0010
0144001620112
=





=+=
ตัวอย่าง 2.10 (mol→g)
• หามวลของเอทานอล C2H5OH 2.500 mol
(Gillespie p. 68)
25
( ) ( )
( ) g.
mol.
g.
mol.
....mm
2115
001
0746
5002
074600160081601122
=





=++=
จำานวนโมลที่เกี่ยวข้องกับ
สารละลาย
• ให้ดูปริมาณสัมพันธ์ ตอน
2
• และเรื่องสารละลาย (อ.
โอภาส)
26
27
28
29
การหาสูตรอย่างง่ายและสูตรโมเลกุล
• 3.1 การคำานวณร้อยละโดยมวล
%
compoundofMass
compoundainelementofMass
compoundainelementofmassPercent
%
compoundofmassMolar
compoundmolinelementofMass
compoundainelementofmassPercent
100
100
1
×=
×=
%
compoundofMass
compoundainelementofMass
compoundainelementofmassPercent
%
compoundofmassMolar
compoundmolinelementofMass
compoundainelementofmassPercent
100
100
1
×=
×=
ตัวอย่าง 3.1.1
• หาร้อยละโดยมวลใน NH4NO3
30
ตัวอย่าง 3.1.2
• หาร้อยละโดยมวลในเหล็กออกไซด์ Fe2O3
(Gillespie p. 70)
31
%.%.%.oxygenPercent
Or
%.%
g.
g.
oxygenPercent
%.%
g.
g.
%
OFemassMolar
OFemolinironofMass
ironPercent
0630946900100
0630100
7159
0048
9469100
7159
7111
100
1
32
32
=−=
=×=
=×=
×=
ตัวอย่าง 3.1.3
• หาร้อยละโดยมวลในแอมโมเนีย NH3
(Gillespie p. 70)
32
( )
%.%
g.
g.
NHinHpercentMass
%.%
g.
g.
NHinNpercentMass
g...isammoniaofmassmolarThe
7317100
0317
0243
2782100
0317
0114
0317008130114
3
3
=×=
=×=
=+
ตัวอย่าง 3.1.4
• หาร้อยละโดยมวลในกลูโคส C6H12O6
(Gillespie p. 70-71)
33
( ) ( ) ( )
%.%
g.
g.
OHCinOpercentMass
%.%
g.
g.
OHCinHpercentMass
%.%
g.
g.
OHCinCpercentMass
g....isecosgluofmassmolarThe
7153100
2180
00166
716100
2180
008112
9939100
2180
01126
21800016600811201126
6126
6126
6126
=×
×
=
=×
×
=
=×
×
=
=++
การหาสูตรอย่างง่าย
• เขียนเรียงธาตุ
• เขียนร้อยละ
• หารด้วยมวลโมล เพื่อหาสัดส่วน
• เอาเลขน้อยสุดหาร เพื่อหาสัดส่วน
ง่าย ๆ
การหาสูตรโมเลกุล
• กำาหนดจำานวนเท่าของมวลโมลสูตร
เป็น n แล้วหาค่า n
34
• สารประกอบอะไรมี 11.19 % H และ 88.81
% O (Gillespie p. 71-72)
35
OH
.
.
.
.
..
.
.
.
.
OH
2
12
555
555
555
1011
5551011
0016
8188
0081
1911
∴
• สารประกอบสีขาวเกิดขึ้นเมื่อเผา
ฟอสฟอรัสในอากาศ เมื่อวิเคราะห์พบว่ามี
43.7 % P และ 56.3 % O หาสูตรอย่างง่าย
(Gillespie p. 72)
36
52
52
502001
411
523
411
411
523411
0016
356
9730
743
OP
..
.
.
.
.
..
.
.
.
.
OP
∴
52
52
502001
411
523
411
411
523411
0016
356
9730
743
OP
..
.
.
.
.
..
.
.
.
.
OP
∴
• อะดรีนาลินมี 56.8 % C 6.50 % H 28.4 %
O และ 8.28 % N สูตรอย่างง่ายเป็น
อย่างไร (Gillespie p. 72-73)
37
NOHC
....
.
.
.
.
.
.
.
.
....
.
.
.
.
.
.
.
.
NOHC
3118
001013910008
5910
5910
5910
781
5910
456
5910
734
5910781456734
0114
288
0016
428
0081
506
0112
856
∴
NOHC
....
.
.
.
.
.
.
.
.
....
.
.
.
.
.
.
.
.
NOHC
3118
001013910008
5910
5910
5910
781
5910
456
5910
734
5910781456734
0114
288
0016
428
0081
506
0112
856
∴
• เผาแอนติโมนีสีเทา 2.435 g และกำามะถัน
สีเหลืองได้สารประกอบสีส้ม 3.397 g หา
สูตรอย่างง่าย
• มวลกำามะถัน = 3.397 g – 2.435 g = 0.962
g
38
32
32
0300002000
0632
9620
8121
4352
SSb
..
.
.
.
.
SSb
∴
39
ตัวอย่าง 3.2.1
• จากข้อมูลร้อยละโดยมวล ให้นักเรียนหาสูตร
อย่างง่าย
• 49.5 % C; 5.2 % H; 28.8 % N; 16.5 % O
ONHC
ONHC
254
1254
031.1
031.1
031.1
056.2
031.1
159.5
031.1
121.4
031.1056.2159.5121.4
999.15
5.16
007.14
8.28
008.1
2.5
011.12
5.49
∴
40
ตัวอย่าง 3.2.1 (ต่อ)
• หาสูตรโมเลกุล หากมวลโมลคือ 194.2
2n
2.194n)097.97(
097.97
)999.151()007.142(
)008.15()011.124(mm
=
=
=
×+×+
×+×=
41
ตัวอย่าง 3.2.2
• ตำารวจได้ยึดถุงที่มีผงสีขาว เชื่อว่าเป็นเฮโรอีน
เมื่อนำาสารที่ทำาให้บริสุทธิ์แล้ว 38.7 mg มาเผา
ไหม้ พบว่าให้ 97.7 mg CO2 และ 20.81 mg H2O
รวมทั้งเอาตัวอย่างมาวิเคราะห์ไนโตรเจน พบว่า
มี 3.8 % สารนี้เป็นเฮโรอีน C21H23O5N ไหม
• แรกสุดหาว่าธาตุแต่ละตัวมีกี่กรัม ตามลำาดับ C H
N O
0267.0
molC1
001.12
molCO1
molC1
gCO01.44
molCO1
mg10
g1
mgCO7.96
2
2
2
32
=××
××
42
mgO2.85.13.27.267.38O
gN0015.0
mg10
g1
038.0g7.38
gH0023.0
molH1
gH008.1
OmolH1
molH2
OgH015.18
OmolH1
mg10
g1
OmgH81.20
3
2
2
2
32
=−−−=
=××
=××
××
43
52321 NOHC
512321
0001.0
0005.0
0001.0
0001.0
0001.0
00231.0
0001.0
00222.0
0005.00001.000231.000222.0
999.15
0082.0
007.14
0015.0
008.1
0023.0
011.12
0267.0
ONHC
∴ ดังนั้นสารนี้คือ เฮโรอีน
44
ตัวอย่าง 3.2.3
• สารเคมี 5.00 g ที่มีเฉพาะ Fe C และ H เมื่อนำา
มาเผาด้วยออกซิเจนอย่างสมบูรณ์พบว่าได้ 9.1
g CO2 และ 1.80 g H2O หาร้อยละโดยมวลของ
แต่ละธาตุ รวมทั้งหาสูตรอย่างง่าย
gFe32.2gH20.0gC48.2gsample00.5
gH20.0
molH1
gH008.1
OmolH1
molH2
OgH015.18
OmolH1
OgH8.1
gC48.2
molC1
gC001.12
molCO1
molC1
gCO01.44
molCO1
gCO1.9
22
2
2
22
2
2
=−−
=×
××
=×
××
45FeHC
155
042.0
042.0
042.0
198.0
042.0
206.0
042.0198.0206.0
847.55
32.2
008.1
20.0
011.12
48.2
FeHC
%4.46100
00.5
32.2
Fe%
%0.4100
00.5
20.0
H%
%6.49100
00.5
48.2
C%
55∴
=×=
=×=
=×=100% ×=
samplewt
elementwt
ตรงนี้
ใช้นำ้า
หนัก
หรือ
ร้อย
ละ
โดย
มวล
ก็ได้
ครับ
46
สมการเคมี
4.1 การดุลสมการ
• ตัวอย่าง 4.1.1 Al + F2 ---> AlF3
2Al + 3F2 ---> 2AlF3
• ตัวอย่าง 4.1.2 C3H8 + O2 ---> CO2 + H2O
C3H8 + O2 ---> 3CO2 + H2O
C3H8 + O2 ---> 3CO2 + 4H2O
C3H8 + 5O2 ---> 3CO2 + 4H2O
47
• C4H10 + O2 ---> CO2 + H2O
• C4H10 + O2 ---> 4CO2 + H2O (balance C)
• C4H10 + O2 ---> 4CO2 + 5H2O (balance H)
• C4H10 + (13/2)O2 ---> 4CO2 + 5H2O (balance
O)
• 2C4H10 + 13O2 ---> 8CO2 + 10H2O
48
• Al+Fe3O4---> Al2O3+Fe
• Al+3Fe3O4---> 4Al2O3+Fe (balance O)
• Al+3Fe3O4---> 4Al2O3+9Fe (balance Fe)
• 8Al+3Fe3O4---> 4Al2O3+9Fe (balance Al)
49
การดุลสมการแบบรีดอกซ์
1. ไอออน-อิเล็กตรอน1. ไอออน-อิเล็กตรอน
2. ครึ่งปฏิกิริยา2. ครึ่งปฏิกิริยา
50
• Mg + B2O3 --> MgO + B
• 0 +3 -2 +2 -2 0
• Mg เพิ่ม 2 B ลด 3
• ดังนั้น Mg คูณ 3 และ B คุณ 2
• 3Mg + B2O3 --> 3MgO + 2B
51
• CuF2 + NH3--> Cu3N + NH4F + N2
• +2 -1 -3 +1 +1 -3 -3 +1 -1 0
• Cu ลด -1 N เพิ่ม +3 คูณ 2 = 6
• (ผลิตภัณฑ์เป็น N2 ) ดังนั้น
• 6CuF2 + NH3--> 2Cu3N + NH4F + N2
• ดุล F 6CuF2 + NH3--> 2Cu3N + 12NH4F + N2
• ดุล N 6CuF2 + 16NH3--> 2Cu3N + 12NH4F + N2
52
วิธีครึ่งปฏิกิริยา
1. เขียนสมการทั่วไป1. เขียนสมการทั่วไป
2. หาธาตุที่ถูกออกซิไดซ์และถูกรีดิวซ์2. หาธาตุที่ถูกออกซิไดซ์และถูกรีดิวซ์
3. เขียนสมการแยกเป็นออกซิเดชันและรีดักชัน3. เขียนสมการแยกเป็นออกซิเดชันและรีดักชัน
4. ดุลอะตอมที่เกิดปฏิกิริยารีดอกซ์4. ดุลอะตอมที่เกิดปฏิกิริยารีดอกซ์
5. ดุล O โดยใช้ H2O5. ดุล O โดยใช้ H2O
6. ดุล H โดยใช้ H+
(ในเบสกำาจัด H+
ด้วย OH-
)6. ดุล H โดยใช้ H+
(ในเบสกำาจัด H+
ด้วย OH-
)
7. ดุลประจุโดยเติมอิเล็กตรอน7. ดุลประจุโดยเติมอิเล็กตรอน
8. จัดให้จำานวนอิเล็กตรอนเท่ากัน8. จัดให้จำานวนอิเล็กตรอนเท่ากัน
9. รวมสองสมการเข้าด้วยกัน ตรวจสอบ9. รวมสองสมการเข้าด้วยกัน ตรวจสอบ
53
ในสารละลายเบส ClO-
ออกซิไดซ์
Cr(OH)4
-
ไปเป็น CrO4
2-
และถูกรีดิวซ์
เป็น Cl-
เขียนสมการที่ดุล• ขั้นที่ 1,2 ClO-
+ Cr(OH)4
-
---> Cl-
+ CrO4
2-
• ขั้นที่ 3,4 ClO-
---> Cl-
Cr(OH)4
-
---> CrO4
2-
• ขั้นที่ 5 ClO-
---> Cl-
+ H2O Cr(OH)4
-
---> CrO4
2-
• ขั้นที่ 6 ClO-
+ 2H+
---> Cl-
+ H2O Cr(OH)4
-
---> CrO4
2-
+ 4H+
• ClO-
+ 2H+
+ 2OH-
---> Cl-
+ H2O + 2OH-
• Cr(OH)4
-
+ 4OH-
---> CrO4
2-
+ 4H+
+ 4OH-
• ClO- + 2H2O ---> Cl-
+ H2O + 2OH-
• Cr(OH)4
-
+ 4OH-
---> CrO4
2-
+ 4H2O
• ClO-
+ H2O ---> Cl-
+ 2OH-
• Cr(OH)4
-
+ 4OH-
---> CrO4
2-
+ 4H2O
• ขั้นที่ 7 ClO-
+ H2O + 2e-
---> Cl-
+ 2OH-
• Cr(OH)4
-
+ 4OH-
---> CrO4
2-
+ 4H2O + 3e-
• ขั้นที่ 8 3( ClO-
+ H2O + 2e-
---> Cl-
+ 2OH-
)
• 2[Cr(OH)4
-
+ 4OH-
---> CrO4
2-
+ 4H2O + 3e-
]
• ขั้นที่ 9
• 3ClO-
+ 3H2O + 6e-
+ 2Cr(OH)4
-
+ 8OH-
---> 3Cl-
+ 6OH-
+ 2CrO4
2-
+ 8H2O + 6e-
3ClO-
+ 2Cr(OH) -
+ 2OH-
---> 3Cl-
+ 2CrO 2-
+ 5H O
54
ความสัมพันธ์ในสมการเคมี
• 2NH3+ 3CuO --> 3H2O + N2 + 3Cu
• 2 โมเลกุล 3 หน่วยสูตร 3 โมเลกุล 1
โมเลกุล 3 อะตอม
• 2 โมล 3 โมล 3 โมล 1 โมล
3 โมล
• 34.06 g 238.65 g 54.06 g 28.01 g 190.65 g
55
• ตัวอย่าง 4.2.1 ใช้ NH3 กี่โมเลกุล
ทำาปฏิกิริยากับ 4.14 x 1022
หน่วย
สูตรของ CuO
moleculesNH1076.2
fuCuO3
moleculesNH2
fuCuO1014.4moleculesNH
3
22
322
3
×=
××=
CuNOHCuONH 3332 223 ++→+
56
• ตัวอย่าง 4.2.2 ใช้ CuO กี่
หน่วยสูตรทำาปฏิกิริยากับ
2.76 x 1022
โมเลกุล NH3
fuCuO1014.4
moleculesNH2
fuCuO3
moleculesNH1076.2fuCuO
22
3
3
22
×=
××=
CuNOHCuONH 3332 223 ++→+
57
• ตัวอย่าง 4.2.3 จะได้โลหะ
ทองแดงกี่อะตอมจากการทำา
ปฏิกิริยาของ NH3 2.76 x 1022
โมเลกุล กับ CuO มากเกินพอ
atomsCu1014.4
moleculesNH2
atomsCu3
moleculesNH1076.2atomsCu
22
3
3
22
×=
××=
CuNOHCuONH 3332 223 ++→+
58
• ตัวอย่าง 4.2.4 จะได้ N2 กี่กรัม
จากการทำาปฏิกิริยาของ CuO
4.14 x 1022
หน่วยสูตร และ NH3
มากเกินพอ
2
2
22
23
22
2
gN642.0
molN1
gN01.28
molCuO3
molN1
fuCuO1002.6
molCuO1
fuCuO1014.4Ng
=××
×
××=
CuNOHCuONH 3332 223 ++→+
59
• ตัวอย่าง 4.2.5 จะได้ N2 กี่โมลจาก
การทำาปฏิกิริยาของ CuO 4.14 x
1022
หน่วยสูตร และ NH3 มากเกิน
พอ
2
2
23
22
2
molN0299.0
molCuO3
molN1
fuCuO1002.6
molCuO1
fuCuO1014.4Nmol
=×
×
××=
CuNOHCuONH 3332 223 ++→+
60
• ตัวอย่าง 4.2.6 จะได้ N2 กี่
โมลจากการทำาปฏิกิริยาของ
CuO 5.24 g และ NH3 มากเกิน
พอ
2
2
2
molN0220.0
molCuO3
molN1
gCuO55.79
molCuO1
gCuO24.5Nmol
=×
×=
61
• ตัวอย่าง 4.2.7 จะได้นำ้ากี่กรัมจากการทำา
ปฏิกิริยาของ NH3 6.67 g กับ CuO มากเกินพอ
OgH6.10
OmolH1
OgH02.18
molNH2
OmolH3
gNH03.17
molNH1
gNH67.6OgH
2
2
2
3
2
3
3
32
=××
×=
OgH6.10
gNH)03.17(2
OgH)02.10(3
gNH67.6OgH
2
3
2
32
=
×=
CuNOHCuONH 3332 223 ++→+
62
• ตัวอย่าง 4.2.8 จะได้ทองแดง
กี่ปอนด์จากปฏิกิริยาของ
ทองแดง (II) ออกไซด์ 8.44
ปอนด์และอัมโมเนียมากเกิน
พอ
lbCu74.6
lbCuO)55.79(3
lbCu)55.63(3
lbCuO44.8lbCu
=
×=
CuNOHCuONH 3332 223 ++→+
63
64
สารกำาหนดปริมาณ Limiting
Reagent
• คือสารที่มีอยู่น้อยในเชิงปริมาณสัมพันธ์
และเป็นตัวกำาหนดปริมาณของผลิตภัณฑ์
• จากที่ผ่านมา สารตั้งต้นตัวหนึ่งมีมากเกิน
พอและมีสารตัวหนึ่งคือสารกำาหนด
ปริมาณทำาปฏิกิริยาโดยสมบูรณ์ หรือใช้
ปริมาณที่น้อยที่สุดของสารตั้งต้นเพียง
หนึ่งตัว
• ดังนั้น ในกรณีที่มีการผสมของสารที่ไม่
พอดีกันตามปริมาณสัมพันธ์ จำาเป็น
ต้องหาให้ได้ก่อนว่าสารตัวใดเป็น สาร
กำาหนดปริมาณ ซึ่งเป็นสารที่จะทำา
รืออาจดูว่า สารใดให้ผลิตภัณฑ์น้อยกว่าก็ได
65
• ตัวอย่าง 4.3.1 ผสม
สารละลายที่ได้จากโซเดีย
มซัลไฟด์ 5.40 g และบิสมัทไน
เตรต 16.0 g เข้าด้วยกัน จะ
ได้มวลของบิสมัทซัลไฟด์
เท่าใด g1.514)g00.85(6)g0.395(2)g04.78(3
mol1mol6mol2mol3
)s(SBiNaNO6)NO(Bi2SNa3 323332 +→+
66
33
33
33
2
33
2
2
233
)NO(gBi2.18
)NO(molBi1
)NO(gBi0.395
SmolNa3
)NO(molBi2
SgNa04.78
SmolNa1
SgNa40.5)NO(gBi
=
××
×=
)(6)(23 323332 sSBiNaNONOBiSNa +→+
มีอยู่จริง 16.0 g
67
It’s OK, therefore Bi(NO3)3 is a limiting
reagent
SgNa74.4
SmolNa1
SgNa04.78
)NO(molBi2
SmolNa3
)NO(gBi0.395
)NO(molBi1
)NO(gBi0.16SgNa
2
2
2
33
2
33
33
332
=
××
×=
)(6)(23 323332 sSBiNaNONOBiSNa +→+
มีอยู่จริง 5.40 g
68
Determine the amount of products
32
32
32
33
32
33
33
3332
SgBi4.10
SmolBi1
SgBi1.514
)NO(molBi2
SmolBi1
)NO(gBi0.395
)NO(molBi1
)NO(gBi0.16SgBi
=
××
×=
)(6)(23 323332 sSBiNaNONOBiSNa +→+
ตัวอย่าง ของผสมเชื้อเพลิงใช้ในจรวดในยุคแรก
คือ ไฮดราซีน (N2H4) และ ไดไนโตรเจนเตตรอกไซด์
(N2O4) เกิดปฏิกิริยาได้แก๊สไนโตรเจนและนำ้า จะได้แก๊ส
ไนโตรเจนเท่าไร หาก 1.00 x 102
g N2H4 ผสมกับ 2.00 x 102
g N2O4
69
68.4
2
3
12.3
12.3
05.32
1000.1
)(4)(3)()(2
2
2
42
224242
=×=
=
×
=
+→+
Nmol
HNMoles
gOHgNlONlHN
51.6317.2
17.2
02.92
1000.2
)(4)(3)()(2
2
2
42
224242
=×=
=
×
=
+→+
Nmol
ONMoles
gOHgNlONlHN
Therefore N2H4 is the limiting reagent!
g
Nmass
131
02.2868.42
=
×=
70
Theoretical yield and percentage yield
จากที่เคยอนุมานว่าอย่างน้อยสารหนึ่งตัว
ทำาปฏิกิริยาสมบูรณ์นั้น ไม่น้อยทีเดียวที่
สารทำาปฏิกิริยาไม่สมบูรณ์ หรือ มี
ปฏิกิริยาข้างเคียงอื่นเกิดแข่งขัน ดังนั้นจะ
ลดปริมาณผลิตภัณฑ์ที่ต้องการจาก
ปริมาณสารตั้งต้นที่กำาหนด
ผลผลิตตามทฤษฎี (theoretical yield)
หมายถึง ปริมาณของผลิตภัณฑ์ที่ได้หาก
สารกำาหนดปริมาณเปลี่ยนไปเป็น
ผลิตภัณฑ์ร้อยเปอร์เซนต์
ผลผลิตจริง (actual yield) คือปริมาณ
71
ร้อยละผลผลิต (percentage yield)
%100
yieldltheoretica
yieldactual
yield% ×=
72
ตัวอย่าง 4.4.1 ให้หา theoretical yield and
percentage yield ของธาตุกำามะถันจาก
ปฏิกิริยา
2H2S + SO2 ---> 2H2O + 3S
• หากได้ธาตุกำามะถัน 4.05 g จากปฏิกิริยา
ระหว่าง 3.14 g H2S และ 6.00 g SO2
)g1.32(3)g0.18(2g1.64)g1.34(2
mol3mol2mol1mol2
S3OH2SOSH2 222 +→+
73
)ltheoretica(gS43.4
molS1
gS1.32
SmolH2
molS3
SgH1.34
SmolH1
SgH14.3gS
SgH38.6
molS1
SgH1.34
molSO1
SmolH2
gSO1.64
molSO1
gSO00.6SgH
22
2
2
2
2
2
2
2
2
22
=×
××=
=×
××=
SOHSOSH 322 222 +→+
74
yield%4.91%100
gS43.4
gS05.4
%100
yieldltheoretica
yieldactual
yield%
=×=
×=
75
ร้อยละของความ
บริสุทธิ์
• ตัวอย่าง 4.5.1 มีแคลเซียม
คาร์บอเนตและแมกนีเซียม
คาร์บอเนตกี่กรัมในของผสม 521 g
ที่มี 88.2 % CaCO3 และ 11.8 %
MgCO3
33
3
3
3
3
3
3
61460521
61
100
8.11
521
460
100
2.88
521
gMgCOgggMgCO
gMgCO
gmixture
gMgCO
gmixturegMgCO
gCaCO
gmixture
gCaCO
gmixturegCaCO
=−=
=×=
=×=
76
• ตัวอย่าง 4.5.2 จากตัวอย่าง
4.5.1 ของผสมกี่กิโลกรัมถึงจะ
มี 3.50 kg CaCO3
kgmixture97.3
kgCaCO2.88
kgmixture100
kgCaCO50.3kgmixture
3
3 =×=
77
ปฏิกิริยาที่เกิดพร้อมกัน
• ตัวอย่าง 4.6.1 ตัวอย่าง 12.61
g มีเฉพาะ MgSO3 และ CaSO3 ซึ่ง
ทั้งสองเมื่อให้ความร้อนพบว่า
สลายตัวให้ SO2 แล้วพบว่า เหลือ
สารอยู่ 5.41 g มีสารแต่ละตัวกี่กรัม
ในสารตัวอย่างของแข็ง!
g1.64g3.40g4.104
mol1mol1mol1
SOMgOMgSO
g1.64g1.56g2.120
mol1mol1mol1
SOCaOCaSO
23
23
+→
+→
∆
∆
ของแข็ง!
ของแข็ง!
78
ggggMgSO
gCaSOx
x
xx
molSO
gSO
molMgSO
molSO
gMgSO
molMgSO
gMgSOx
molSO
gSO
molCaSO
molSO
gCaSO
molCaSO
gCaSOxgSO
ggggSO
gMgSOxgCaSOx
94.567.661.12
67.6
54.0081.0
614.074.7533.020.7
1
1.64
1
1
4.104
1
)61.12(
1
1.64
1
1
2.120
1
20.7
20.741.561.12
61.12
3
3
2
2
3
2
3
3
3
2
2
3
2
3
3
32
2
33
=−=
=
=
−+=
×××−+
×××=
=−=
=−=
79
เลขนัยสำาคัญ
การนับจำานวน
410030.3
1109
5102097.1
410200.6
31002.6
6
6
5
3
3
−
−
−
−
×
×
×
×
×
80
410200.5
50.7300
4.7300
7300
3120.0
21.3
5−
×
α
81
การปัดตัวเลข
สูงกว่า 5 ปัดขึ้น
32.147 32.15
ตำ่ากว่า 5 ปัดลง
632 7.63x10
82
5
ลขคู่ก่อน 5 ไม่เปลี่ย
4.865 4.86
เลขคี่ก่อน 5 ปัดขึ้น
7,035 1.704x1
83
บวกลบ
ดูตามจำานวนตัวเลข
หลังจุดทศนิยม (N)
คำาตอบต้องมี N
เท่ากับ N ที่มีค่า
84
ตย. (a) นำ้าหนักสูตร KrF2
18.998 403 2 F
18.998 403 2 F
83.80 Kr
121.7968064 121.8
85
ปรับให้ n เท่ากันก่อน
1.632x105
1.632x105
+ 4.107x103
0.04107x105
+ 0.984x106
9.84x105
11.51x105
86
คูณหาร
กละเอียด
ผลลัพธ์ต้องอยู่ระหว่าง 2x และ x/5
อ x คือ RE ของตัวตั้งที่มีเลขนัยสำาคัญน้อย
หลักคร่าว ๆ
ผลลัพธ์ต้องมีเลขนัย
สำาคัญเท่ากับตัวตั้งที่มี
เลขนัยสำาคัญน้อยที่สุด
ตัวอย่าง
1111
1
111
1
11
1
490
1
49
1
x
5
1
x2
98
1
98.0
01.0
x
27141.111
5.00921168.0167.1998.0
321704.029834.06.2000
==
=
××
××
88
log 339 =
2.530
แมนทิสสา (เลข
หลังจุดทศนิยม
ของผลลัพธ์) จะ
89
ตย.
g 2.71x10-4
= 4
ilog 12.5 = 3x
90
ยกกำาลัง
Q = Kxa
x
x
a
Q
Q ∆
=
∆
91
ย. (a)
( )
( )
( )5
50
1
102.2
0878.0
0001.0
50
1
95251.0
0001.0
95251.00878.0
−
×±=





 ±






=∆
±=∆
==
Q
x
Q
22
104112.7 −
×
( )
( )
( )
95251.0
00002.0102.2
0878.0
0001.0
50
1
95251.0
0001.0
952510759.00878.0
5
50
1
Ans
Q
x
Q
∴
×±=





 ±






=∆
±=∆
==
−
92
( )
( )( )
22
22
22
2220
104.7
10169.0
0878.0
0001.0
20104112.7
0001.0
104112.70878.0
−
−
−
−
×∴
×±=





 ±
×=∆
±=∆
×==
Ans
Q
x
Q
93
7
731.6
109.4
1089779.410)(
−
−−
×∴
×=
Ans
c
คิดเหมือน antilog -6.31
94
ฐาน 10
คิดเหมือน
antilog
95
ปริมาณสัมพันธ์ 2
96
หน่วยความเข้มข้น
1. เศษส่วนโมล1. เศษส่วนโมล
2. โมลาริตี้2. โมลาริตี้
3. โมแลลลิตี้3. โมแลลลิตี้
4. นอร์มาลิตี้4. นอร์มาลิตี้
5. ร้อยละ5. ร้อยละ
6. ฟังชันพี6. ฟังชันพี
7. ส่วนในล้านส่วน7. ส่วนในล้านส่วน
8. หน่วยอื่น ๆ8. หน่วยอื่น ๆ
97
เศษส่วนโมล Mole
Fraction
• หมายถึงจำานวนโมลของ
สารนั้นต่อจำานวนโมลรวม
• ใช้สัญลักษณ์ X
• X1 มักหมายถึงตัวทำาละลาย
(solvent)
• X2 หมายถึงตัวถูกละลาย
98
1221
21
2
2
21
1
1
X1X1XX
nn
n
X
nn
n
X
−==+
+
=
+
=
99
ตัวอย่าง 1 หาเศษส่วนโมลของ
สารละลายที่ได้จากการละลาย
กลูโคส 218 g (mm = 180.2) ใน
นำ้า 460 mL
955.0
mol21.1mol5.25
mol5.25
nn
n
X
mol21.1
g2.180
mol1
218)ecosglu(n
mol5.25
g02.18
mol1
mL1
g00.1
mL460)water(n
21
1
1
2
1
=
+
=
+
=
=×=
=××=
955.0
mol21.1mol5.25
mol5.25
nn
n
X
mol21.1
g2.180
mol1
218)ecosglu(n
mol5.25
g02.18
mol1
mL1
g00.1
mL460)water(n
21
1
1
2
1
=
+
=
+
=
=×=
=××=
100
โมลาริตี้ มี 2 แบบ
–โมลาริตี้วิเคราะห์ ใช้
สัญลักษณ์ CA
– (analytical concentration, analytical molarity)
–โมลาริตี้สมดุล ใช้
สัญลักษณ์ [A]
– (equilibrium molarity, species molarity)
%100−+
+→ ClHHCl
%100−+
+→ ClHHCl
101
ตัวอย่าง 2 หาโมลาริตี้
ของสารละลาย 1 ลิตรที่มี
16.7 g KOH
M298.0
gKOH1.56
molKOH1
lnLso
gKOH7.16
M
=
×=
102
ตัวอย่าง 3 หาโมลาริตี้ของ
สารละลายที่มี 64.0 g H3PO4
ในสารละลาย 640 mL
M02.1
POgH0.98
POmolH1
lnLso640.0
POgH0.64
M
43
4343
=
×=
103
ตัวอย่าง 4 0.1 M H3PO4 ปริมาตร
เท่าใดที่มี H3PO4 16.0 g
L63.1
POmolH100.0
L1
POgH0.98
POmolH1
POgH0.16L
4343
43
43
=
××=
104
ตัวอย่าง 5 มี NH4NO3 กี่โมลใน
สารละลาย 0.400 M NH4NO3 15.0 ลิตร
34
34
34
NOmolNH00.6
L1
NOmolNH400.0
L0.15NOmolNH
=
×=
105
ตัวอย่าง 6 หาโมลาริตี้ของ
สารละลาย 18.0% (NH4)2SO4
ความถ่วงจำาเพาะคือ 1.11
424
424
424
424
SO)NH(M51.1
SO)NH(g132
SO)NH(mol1
lngso100
SO)NH(g0.18
L1
mL1000
mL
lngso11.1
M
=×
××=
106
ตัวอย่าง 7 หาความหนาแน่นของ
10.0% (NH4)2SO4 ซึ่งมีความเข้มข้น
0.800 M
mLln/gso06.1
lnmLso1000
SO)NH(mol800.0
SO)NH(mol1
SO)NH(g132
SO)NH(g0.10
lngso100
lnmLso
lngso
424
424
424
424
=×
×=
เปลี่ยนให้เป็นโมล (NH4)2SO4 ในสลล. 100 g
ยนจำานวนโมล (NH4)2SO4 เป็นปริมาตรสารละลาย
107
ตัวอย่าง 8 ต้องละลาย Ca(OH)2 กี่
กรัมในนำ้าจึงจะได้ 250 mL 0.0200 M
2
2
2
2
2
)OH(gCa371.0
)OH(molCa1
)OH(gCa1.74
L
)OH(molCa0200.0
lnLso250.0)OH(gCa
=×
×=
2
2
2
2
2
)OH(gCa371.0
)OH(molCa1
)OH(gCa1.74
L
)OH(molCa0200.0
lnLso250.0)OH(gCa
=×
×=
108
ตัวอย่าง 9 มี Ca(OH)2 กี่โมลและกี่
กรัมใน 500 mL 0.0200 M
2
2
2
22
2
2
2
)OH(gCa741.0
)OH(molCa
)OH(gCa1.74
)OH(molCa0100.0)OH(gCa
)OH(molCa0100.0
mL1000
)OH(molCa0200.0
lnmLso500)OH(molCa
=
×=
=
×=
2
2
2
22
2
2
2
)OH(gCa741.0
)OH(molCa
)OH(gCa1.74
)OH(molCa0100.0)OH(gCa
)OH(molCa0100.0
mL1000
)OH(molCa0200.0
lnmLso500)OH(molCa
=
×=
=
×=
109
ตัวอย่าง 10 หาโมลาริตี้ของ
สารละลาย 20.0%
โซเดียมไนเตรต NaNO3
ความหนาแน่นคือ 1.143 g/mL
3
3
3
33
NaNOM69.2
gNaNO0.85
molNaNO1
L
mL1000
lnmLso
lngso143.1
lngso100
gNaNO0.20
lnLso
molNaNO
=××
×=
3
3
3
33
NaNOM69.2
gNaNO0.85
molNaNO1
L
mL1000
lnmLso
lngso143.1
lngso100
gNaNO0.20
lnLso
molNaNO
=××
×=
110
โมแลลลิตี้
• หมายถึงจำานวนโมลของตัวถูกละลาย
ต่อกิโลกรัมของตัวทำาละลาย
• ตัวอย่าง 11 คำานวณโมแลลลิตี้ของ
สารละลายในนำ้าที่มีมวล 500 g และมี
NH4NO3 36.0 g
34
2
34
2
34
3434
NOmNH970.0
OkgH464.0
NOmolNH450.0
m
OgH464g0.36g500waterofmass
NOmolNH450.0
g0.80
mol1
NOgNH0.36NOmolNH
==
=−=
=
×=
111
นอร์มาลิตี้
• หมายถึง
จำานวนสมมูล
ในสารละลาย
1 ลิตร
2211
21
VNVN
eq#eq#:Always
n
mm
EW
EW
g
eq#
L
eq#
N
=
=
=
=
=
MnN ×=
112
ตัวอย่าง 12 As2O3 บริสุทธิ์ 4.0136 g
ละลายให้ได้ปริมาตร 800 mL คำานวณ
N
HAsO2 + I2 + 2H2O --> H3AsO4 + 2H+
+ 2I-
3
32
1034.6
4
02535.0
800.0
4
84.197
0136.4
4
53
−
×=
×=
=
×
=
=
+→+
M
MN
N
nOAs
As
113
ตัวอย่าง 13 ละลาย 2.00 g Ni (mm =
58.72) บริสุทธิ์ทำาให้เป็น 500 mL หา N
Ni2+
+ 4CN-
---> Ni(CN)4
2-
136.0
500.0
2
72.58
00.2
N =
×
=
114
ร้อยละ
1. โดยมวล1. โดยมวล
2. โดยปริมาตร2. โดยปริมาตร
3. มวล/ปริมาตร3. มวล/ปริมาตร
115
%100
solutionvolume
solutemass
)v/w(percentvolume/weight
%100
solutionvolume
solutevolume
)v/v(percentvolume
%100
solutionmass
solutemass
)w/w(percentweight
×=
×=
×=
116
ตัวอย่าง 14 หามวลของสารละลายที่มี
20.0% KCN โดยมวลที่มี 35.0 g KCN
•
lngso175
gKCN0.20
lngso100
gKCN0.35lngso
=
×=
117
ตัวอย่าง 15 20.0% KCN มวลเท่าใด
ที่มี H2O 40.0 g
lngso0.50
OgH0.80
lngso100
OgH0.40lngso
2
2
=
×=
118
ตัวอย่าง 16 มี KCN กี่กรัมใน 65.0 g
ของสารละลาย KCN 20.0%
gKCN0.13
lngso100
gKCN0.20
lngso0.65gKCN
=
×=
119
ตัวอย่าง 17 มีนำ้ากี่กรัมในสารละลาย
20.0%KCN ที่มี KCN 55.0 g
OgH220
gKCN0.20
OgH0.80
gKCN0.55OgH
2
2
2
=
×=
120
ตัวอย่าง 18 สารละลาย 15.0% NaBr
ปริมาตรเท่าใดที่มี 32.0 g NaBr ความ
หนาแน่นของสารละลายนี้คือ
1.13 g/mL
lnmLso189
lngso13.1
lnmLso1
gNaBr0.15
lngso100
gNaBr0.32lnmlso
=×
×=
121
ตัวอย่าง 19 ความถ่วงจำาเพาะของ
สารละลาย 26.0% CH3COONa (โซเดีย
มอะซีเตต) คือ 1.14 จะมี
โซเดียมอะซีเตตกี่กรัมในสารละลาย
45.0 mL
COONagCH3.13
lngso100
COONagCH0.26
lnmLso
lngso14.1
lnmLso0.45COONagCH
3
3
3
=
××
=
COONagCH3.13
lngso100
COONagCH0.26
lnmLso
lngso14.1
lnmLso0.45COONagCH
3
3
3
=
××
=
122
ตัวอย่าง 20 มี NaCl กี่กรัมใน 125 g
ของ 15.0 % NaCl ในนำ้า
gNaCl8.18
lngso100
gNaCl0.15
lngso125gNaCl
=
×=
gNaCl8.18
lngso100
gNaCl0.15
lngso125gNaCl
=
×=
123
ตัวอย่าง 21 มีนำ้ากี่กรัมใน 125 g ของ
15.0 % NaCl ในนำ้า
OgH106
lngso100
OgH0.85
lngso125OgH
2
2
2
=
×=
OgH106
lngso100
OgH0.85
lngso125OgH
2
2
2
=
×=
124
ตัวอย่าง 22 หามวลของ 15.0 % NaCl
ในนำ้า ที่มี 75.0 g NaCl
!volumebyNormally
lngso500
gNaCl0.15
lngso100
gNaCl0.75lngso
=
×=
125
ตัวอย่าง 23 ความหนาแน่นของ
สารละลาย 15.0 % NaCl ในนำ้า คือ
1.108 g/mL สารละลายกี่มิลลิลิตรที่มี
NaCl 30.0 g
ln181
ln108.1
1
0.15
ln100
0.30ln
mLso
gso
mL
gNaCl
gso
gNaClmLso
=×
×=
126
ตัวอย่าง 24 มี NaCl กี่กรัมใน 300 mL
15.0 % NaCl ในนำ้าซึ่งมีความหนาแน่น
1.108 g/mL
gNaCl9.49
lngso100
gNaCl0.15
lnmLso
lngso108.1
lnmLso300gNaCl
=×
×=
127
ฟังก์ชันพี
]Alog[pA −=
งชันพีโดยทั่วไปไม่มีการใส่ประจุ
128
ตัวอย่าง 25 หา p ของแต่ละ
ไอออนในสารละลายที่มี 2.00 x 10-3
M NaCl 5.4 x 10-4
M HCl
595.2)104.51000.2log(pCl
70.2)1000.2log(pNa
27.3)104.5log(pH
43
3
4
=×+×−=
=×−=
=×−=
−−
−
−
129
ส่วนในล้านส่วน
(ppm, part per million)
9
6
3
2
10
solutionofmass
soluteofmass
ppb
10
solutionofmass
soluteofmass
ppm
10
solutionofmass
soluteofmass
ppt
10
solutionofmass
soluteofmass
pph
×=
×=
×=
×=
130
ตัวอย่าง 26 สารละลายเกลือตัวอย่าง
1.02 g/mL มี 17.8 ppm NO3
-
คำานวณ M
4
6
3
3
1093.2
069.62
0182.0
M
0182.01020
lngso10
gNO78.1
gNO
lngso1020
mL
g02.1
mL1000mL1000ofmass
−
−
−
×==
=×=
=
×=
131
หน่วยอื่น ๆ
• Titer
• Dilution 1:5
132
การเจือจาง
• การเจือจางเป็นการทำาให้
สารละลายเข้มข้นน้อยลงโดย
การเติมตัวทำาละลายลงไปยัง
สารละลายมากขึ้น
• หรือได้จากการผสมสารละลาย
สองอันเข้าด้วยกัน
• ในทุกการเจือจาง จำานวนโมล
ของตัวถูกละลายจะเท่าเดิม2211 VcVc =
133
ตัวอย่าง 27หาก 200 mL 3.00 M
H2SO4 เติมในนำ้า 100 mL หาโมลาริตี้
ของสารละลายใหม่
42
2
11
2
SOHM00.2
mL300
M00.3mL200
mL
MmL
M
=
×
=
×
=
134
ตัวอย่าง 28 ต้องใช้ 0.500 H2SO4
ปริมาตรเท่าใดเติมในนำ้า 100 mL เพื่อ
ให้ได้สารละลายที่มี 0.150 M H2SO4
mL233
mL100mL333addedlnmLso
mL333
M150.0
M500.0mL100
M
MmL
mL
MmLMmL
2
11
2
2211
=
−=
=
×
=
×
=
×=×
135
NaOH ที่ไม่ทราบความเข้มข้นมาผสม
กับนำ้า 4.00 ลิตร สารละลายที่ได้พบว่ามี
0.140 M NaOH หาโมลาริตี้ของ
สารละลายเดิม
M327.0
L00.3
M140.0L00.7
L
ML
M
MLML
1
22
1
2211
=
×
=
×
=
×=×
136
ตัวอย่าง 30 หาโมลาริตี้ของ
สารละลายจากการเติม 600 mL 2.00 M
K2SO4 ในนำ้า 300 mL
42
42
42
42
42
SOMK33.1
lnLso900.0
SOmolK20.1
M
SOmolK20.1
mL1000
SOmolK00.2
mL600SOmolK
==
=
×=
137
ตัวอย่าง 31 หาโมลาริตี้ของ
สารละลายที่เตรียมโดยผสม 750 mL
นำ้า และ 350 M HCl
MHCl955.0
mL1100
MHCl00.3mL350
mL
MmL
M
2
11
2
=
×
=
×
=
138
ตัวอย่าง 32 หาโมลาริตี้ของ
สารละลายที่ได้จากการผสม 1200 mL
6.00 M NH4Cl ด้วย 200 mL 1.00 M
NH4Cl
29.5
1400
00.120000.61200
Mor
ClNHM29.5
L40.1
ClmolNH40.7
L
ClmolNH
ClmolNH200.0
mL1000
ClmolNH00.1
mL200)2(ClmolNH
ClmolNH20.7
mL1000
ClmolNH00.6
mL1200)1(ClmolNH
4
44
4
4
4
4
4
4
=
×+×
=
==
=×=
=×=
139
ตัวอย่าง 33 0.420 M โปตัสเซียมโคร
เมตปริมาตรเท่าใดทำาปฏิกิริยากับ
สารละลายในนำ้าที่มี 3.50 g ซิลเวอร์ไน
เตรต AgNO3 และจะมีมวลเท่าไรของ
ซิลเวอร์โครเมตตกตะกอน2AgNO3(aq)
+ K2CrO4(aq) --> Ag2CrO4(s) +
2KNO3(aq)
140
L0245.0
CrOmolK420.0
CrOLK1
molAgNO2
CrOmolK1
gAgNO9.169
molAgNO1
gAgNO50.3CrOLK:or
lnsoCrOmLK5.24L0245.0
CrOmolK420.0
CrOLK1
CrOmolK0103.0CrOLK
CrOmolK0103.0
molAgNO2
CrOmolK1
molAgNO0206.0CrOmolK
molAgNO0206.0
gAgNO9.169
molAgNO1
gAgNO50.3molAgNO
42
42
3
42
3
3
342
42
42
42
4242
42
3
42
342
3
3
3
33
=××
×=
==
×=
=
×=
=×=
141
42
42
42
3
42
3
3
342
CrOgAg42.3
CrOmolAg1
CrOgAg8.331
molAgNO2
CrOmolAg1
gAgNO9.169
molAgNO1
gAgNO50.3CrOgAg
=
××
×=
42
42
42
3
42
3
3
342
CrOgAg42.3
CrOmolAg1
CrOgAg8.331
molAgNO2
CrOmolAg1
gAgNO9.169
molAgNO1
gAgNO50.3CrOgAg
=
××
×=
142
ตัวอย่าง 34 หาความเข้มข้นของ
แคลเซียมในหน่วย ppm ในยา 3.50 g ที่
มี Ca 45.0 mg
ppmCa1016.1
10
g50.3
mg10
g1
mgCa5.40
100
pillofmass
Caofmass
ppmCa
4
6
3
−
×=
×
×
=
×=
143
ตัวอย่าง 35 ฉลากบนขวด 0.750 L
ของไวน์อิตาเลียนระบุว่ามี 11.5 % อัล
กอฮอล์โดยปริมาตร ไวน์นี้จะมีอัลกอ
ฮอล์กี่ลิตร
L0862.0
Lchianti100
Lalcohol5.11
Lchianti750.0Lalcohol
=
×=
144
ตัวอย่าง 36 ตัวอย่างอัลกอฮอล์มี 142
g isopropyl alcohol C3H7OH และนำ้า 58.0
g หาเศษส่วนโมลของอัลกอฮอล์และนำ้า
577.0
mol22.3mol36.2
mol22.3
molestotal
OmolH
X
0423.0
mol22.3mol36.2
mol36.2
molestotal
OHHmolC
X
OmolH22.3
OgH01.18
OmolH1
OgH0.58OmolH
OHHmolC36.2
OHHgC09.60
OHHmolC1
OHHgC142OHHmolC
2
OH
73
OHHC
2
2
2
22
73
73
73
7373
2
73
=
+
==
=
+
==
=
×=
=
×=
145
ออกไซด์เป็นตัวออกซิไดซ์ที่มีพลังมาก
และใช้กันมาก สารละลาย H2O2 ในนำ้า
30.0 % โดยมวลและมีความหนาแน่น
1.11 g/mL คำานวณ
โมแลลลิตี้
เศษส่วนโมล H2O2
โมลาริตี้
146
185.0
mol88.3mol882.0
mol882.0
X
OmolH88.3
OgH02.18
OmolH1
g0.70OmolH
OmH6.12
g10
kg1
g0.70
OmolH882.0
Molality
OmolH882.0
OgH02.34
OmolH1
OgH0.30OmolH
OgH0.70
OgH0.30lngso0.100OH)g(mass
OH
2
2
2
2
22
3
22
22
22
22
2222
2
222
2
=
+
=
=
×=
=
×
=
=×=
=
−=
147
22
3
2222
OMH79.9
mL10
lnLso1
mL1.90
OmolH882.0
lnLso
OmolH
M
mL1.90
g11.1
mL1
g0.100lnVso
=
×
==
=×=
148
ตัวอย่าง 38 กรด HCl (mm = 36.5) มี
ความหนาแน่น 1.19 g/mL มีเนื้อกรด
37% หากจะเตรียม 1.00 L 0.100 M HCl
ต้องใช้กรดเข้มข้นกี่ mL
mL3.8
lngso19.1
mL1
gHCl37
lngso100
gHCl65.3lnVso
gHCl37
lngso100
gHCl65.3lngso
g65.35.36100.000.1gHCl
=
××=
×=
=××=
149
ปริมาณสัมพันธ์ในสารละลาย โดย
เฉพาะจากการไทเทรต
The organic matter in a 3.776
g sample of a mercuric ointmen
t is decomposed with HNO3.
After dilution, the Hg2+
is titrated
with 21.30 mL of a 0.1144 M
solution of NH4SCN. Calculate t
he percent Hg (200.59 g/mol) in
the ointment. (Skoog 7ed p.115)
ตัวอย่า
ง 39
150!
47.6100
776.3
2443.0
%
2443.0
59.20010218.1
218.1
21144.030.21
1144.030.21
)()(2
3
2
2
2
sfthenote
Hg
Hgg
Hgmmol
SCNmmol
aqSCNHgSCNHg
=×=
=
××=
=
÷×=
×=
→+
−
+
−
−+
151
152
Cycle Diagram
Text
Text
Text
Text
Text
Cycle name
Add Your Text
153
Progress Diagram
Phase 1Phase 1 Phase 2Phase 2 Phase 3Phase 3
154
Block Diagram
TEXT TEXT TEXT TEXT
TEXT TEXT TEXT TEXT
155
Table
TEXT TEXT TEXT TEXT TEXT
Title A
Title B
Title C
Title D
Title E
Title F
156
3-D Pie Chart
TEXT
TEXT
TEXT
TEXT
TEXT
TEXT
157
Marketing Diagram
Title
TEXT TEXTTEXT TEXT

More Related Content

What's hot

การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี
การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมีการเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี
การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมีครูเสกสรรค์ สุวรรณสุข
 
เฉลยโจทย์
เฉลยโจทย์เฉลยโจทย์
เฉลยโจทย์Pipat Chooto
 
เคมีไฟฟ้า (Electrochemistry)
เคมีไฟฟ้า (Electrochemistry)เคมีไฟฟ้า (Electrochemistry)
เคมีไฟฟ้า (Electrochemistry)Dr.Woravith Chansuvarn
 
เคมี
เคมีเคมี
เคมีcrazygno
 
ไฟฟ้าเคมี1 ppt
ไฟฟ้าเคมี1 pptไฟฟ้าเคมี1 ppt
ไฟฟ้าเคมี1 ppt10846
 
บทที่ 2 ปฏิกิริยาเคมี
บทที่ 2 ปฏิกิริยาเคมีบทที่ 2 ปฏิกิริยาเคมี
บทที่ 2 ปฏิกิริยาเคมีJariya Jaiyot
 
บทที่ 4 ปริมาณสัมพันธ์
บทที่ 4 ปริมาณสัมพันธ์บทที่ 4 ปริมาณสัมพันธ์
บทที่ 4 ปริมาณสัมพันธ์oraneehussem
 
ปริมาณสารสัมพันธ์ - Stoichiometry
ปริมาณสารสัมพันธ์ - Stoichiometryปริมาณสารสัมพันธ์ - Stoichiometry
ปริมาณสารสัมพันธ์ - StoichiometryDr.Woravith Chansuvarn
 
5 ความดันย่อยของแก๊ส
5 ความดันย่อยของแก๊ส5 ความดันย่อยของแก๊ส
5 ความดันย่อยของแก๊สPreeyapat Lengrabam
 
เซลล์อิเล็กโทรไลต์
เซลล์อิเล็กโทรไลต์เซลล์อิเล็กโทรไลต์
เซลล์อิเล็กโทรไลต์Jariya Jaiyot
 
Aแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การถ่ายโอนพลังงานความร้อน
Aแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การถ่ายโอนพลังงานความร้อนAแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การถ่ายโอนพลังงานความร้อน
Aแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การถ่ายโอนพลังงานความร้อนkrupornpana55
 
เอกสารประกอบบทเรียน เรื่อง โมเมนตัมและการชน
เอกสารประกอบบทเรียน เรื่อง โมเมนตัมและการชนเอกสารประกอบบทเรียน เรื่อง โมเมนตัมและการชน
เอกสารประกอบบทเรียน เรื่อง โมเมนตัมและการชนWijitta DevilTeacher
 
บทที่ 4 ปิโตรเลียม
บทที่ 4 ปิโตรเลียมบทที่ 4 ปิโตรเลียม
บทที่ 4 ปิโตรเลียมJariya Jaiyot
 
แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์
แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์
แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์Kapom K.S.
 

What's hot (20)

การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี
การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมีการเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี
การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี
 
Echem 1 redox
Echem 1 redoxEchem 1 redox
Echem 1 redox
 
เฉลยโจทย์
เฉลยโจทย์เฉลยโจทย์
เฉลยโจทย์
 
เคมีไฟฟ้า (Electrochemistry)
เคมีไฟฟ้า (Electrochemistry)เคมีไฟฟ้า (Electrochemistry)
เคมีไฟฟ้า (Electrochemistry)
 
เคมี
เคมีเคมี
เคมี
 
แรงเสียดทาน
แรงเสียดทานแรงเสียดทาน
แรงเสียดทาน
 
โมล ม.4
โมล ม.4โมล ม.4
โมล ม.4
 
ไฟฟ้าเคมี1 ppt
ไฟฟ้าเคมี1 pptไฟฟ้าเคมี1 ppt
ไฟฟ้าเคมี1 ppt
 
บทที่ 2 ปฏิกิริยาเคมี
บทที่ 2 ปฏิกิริยาเคมีบทที่ 2 ปฏิกิริยาเคมี
บทที่ 2 ปฏิกิริยาเคมี
 
บทที่ 4 ปริมาณสัมพันธ์
บทที่ 4 ปริมาณสัมพันธ์บทที่ 4 ปริมาณสัมพันธ์
บทที่ 4 ปริมาณสัมพันธ์
 
Mole
MoleMole
Mole
 
ปริมาณสารสัมพันธ์ - Stoichiometry
ปริมาณสารสัมพันธ์ - Stoichiometryปริมาณสารสัมพันธ์ - Stoichiometry
ปริมาณสารสัมพันธ์ - Stoichiometry
 
5 ความดันย่อยของแก๊ส
5 ความดันย่อยของแก๊ส5 ความดันย่อยของแก๊ส
5 ความดันย่อยของแก๊ส
 
เซลล์อิเล็กโทรไลต์
เซลล์อิเล็กโทรไลต์เซลล์อิเล็กโทรไลต์
เซลล์อิเล็กโทรไลต์
 
Aแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การถ่ายโอนพลังงานความร้อน
Aแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การถ่ายโอนพลังงานความร้อนAแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การถ่ายโอนพลังงานความร้อน
Aแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การถ่ายโอนพลังงานความร้อน
 
เอกสารประกอบบทเรียน เรื่อง โมเมนตัมและการชน
เอกสารประกอบบทเรียน เรื่อง โมเมนตัมและการชนเอกสารประกอบบทเรียน เรื่อง โมเมนตัมและการชน
เอกสารประกอบบทเรียน เรื่อง โมเมนตัมและการชน
 
บทที่ 4 ปิโตรเลียม
บทที่ 4 ปิโตรเลียมบทที่ 4 ปิโตรเลียม
บทที่ 4 ปิโตรเลียม
 
สรุปเซลล์
สรุปเซลล์สรุปเซลล์
สรุปเซลล์
 
แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์
แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์
แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์
 
แก๊สอุดมคติ
แก๊สอุดมคติแก๊สอุดมคติ
แก๊สอุดมคติ
 

Similar to ปริมาณสัมพันธ์

บทที่ 4 stoichiometry.ppt
บทที่ 4 stoichiometry.pptบทที่ 4 stoichiometry.ppt
บทที่ 4 stoichiometry.pptLeeMinho84
 
ปริมาณสารสัมพันธ์
ปริมาณสารสัมพันธ์ปริมาณสารสัมพันธ์
ปริมาณสารสัมพันธ์Chicciiz Pu
 
สรุปวิชาเคมี
สรุปวิชาเคมีสรุปวิชาเคมี
สรุปวิชาเคมีTutor Ferry
 
โจทย์อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี
โจทย์อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมีโจทย์อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี
โจทย์อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมีatichat44164
 
2543october
2543october2543october
2543octoberawirut
 
โจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยา พร้อมเฉลย
โจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยา พร้อมเฉลยโจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยา พร้อมเฉลย
โจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยา พร้อมเฉลยawirut
 
2543october
2543october2543october
2543octoberawirut
 
โจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยาเคมี
โจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยาเคมีโจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยาเคมี
โจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยาเคมีWattana123456
 
2543october
2543october2543october
2543octoberawirut
 

Similar to ปริมาณสัมพันธ์ (20)

Chap 2 stoichiometry
Chap 2 stoichiometryChap 2 stoichiometry
Chap 2 stoichiometry
 
Metal
MetalMetal
Metal
 
บทที่ 4 stoichiometry.ppt
บทที่ 4 stoichiometry.pptบทที่ 4 stoichiometry.ppt
บทที่ 4 stoichiometry.ppt
 
1482139114.ppt
1482139114.ppt1482139114.ppt
1482139114.ppt
 
ปริมาณสารสัมพันธ์
ปริมาณสารสัมพันธ์ปริมาณสารสัมพันธ์
ปริมาณสารสัมพันธ์
 
Rate012
Rate012Rate012
Rate012
 
3 the mole 2018
3 the  mole 20183 the  mole 2018
3 the mole 2018
 
2 the mole
2 the  mole2 the  mole
2 the mole
 
9 วิชาสามัญ เคมี 56
9 วิชาสามัญ เคมี 569 วิชาสามัญ เคมี 56
9 วิชาสามัญ เคมี 56
 
สรุปวิชาเคมี
สรุปวิชาเคมีสรุปวิชาเคมี
สรุปวิชาเคมี
 
โจทย์อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี
โจทย์อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมีโจทย์อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี
โจทย์อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี
 
2543october
2543october2543october
2543october
 
โจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยา พร้อมเฉลย
โจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยา พร้อมเฉลยโจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยา พร้อมเฉลย
โจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยา พร้อมเฉลย
 
2543october
2543october2543october
2543october
 
โจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยาเคมี
โจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยาเคมีโจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยาเคมี
โจทย์อัตราการเกิดปฎิกิริยาเคมี
 
2543october
2543october2543october
2543october
 
Stoichem 001
Stoichem 001Stoichem 001
Stoichem 001
 
Chap 2 stoichiometry
Chap 2 stoichiometryChap 2 stoichiometry
Chap 2 stoichiometry
 
5 chem formular
5 chem formular5 chem formular
5 chem formular
 
Chapter 2.3 glaze calculations
Chapter 2.3 glaze calculationsChapter 2.3 glaze calculations
Chapter 2.3 glaze calculations
 

More from Pipat Chooto

Key to voltammetry exercise
Key to voltammetry exerciseKey to voltammetry exercise
Key to voltammetry exercisePipat Chooto
 
แบบฝึกหัด Coulometry & electrogrovimetry
แบบฝึกหัด Coulometry & electrogrovimetryแบบฝึกหัด Coulometry & electrogrovimetry
แบบฝึกหัด Coulometry & electrogrovimetryPipat Chooto
 
แบบฝึกหัด โวลแทมเมตรี
แบบฝึกหัด โวลแทมเมตรีแบบฝึกหัด โวลแทมเมตรี
แบบฝึกหัด โวลแทมเมตรีPipat Chooto
 
แบบฝึกหั ดConduct
แบบฝึกหั ดConductแบบฝึกหั ดConduct
แบบฝึกหั ดConductPipat Chooto
 
โวลแทมเมตรี
โวลแทมเมตรีโวลแทมเมตรี
โวลแทมเมตรีPipat Chooto
 
Electrogravimetry and coulometry
Electrogravimetry and coulometryElectrogravimetry and coulometry
Electrogravimetry and coulometryPipat Chooto
 
โวลแทมเมตรี
โวลแทมเมตรีโวลแทมเมตรี
โวลแทมเมตรีPipat Chooto
 
Electrogravimetry and coulometry
Electrogravimetry and coulometryElectrogravimetry and coulometry
Electrogravimetry and coulometryPipat Chooto
 
3.3 สมดุลไอออนในน้ำ
3.3 สมดุลไอออนในน้ำ3.3 สมดุลไอออนในน้ำ
3.3 สมดุลไอออนในน้ำPipat Chooto
 
3.2 สมดุลแบบต่างๆ
3.2 สมดุลแบบต่างๆ3.2 สมดุลแบบต่างๆ
3.2 สมดุลแบบต่างๆPipat Chooto
 
3.1 สมดุลเคมี57
3.1 สมดุลเคมี573.1 สมดุลเคมี57
3.1 สมดุลเคมี57Pipat Chooto
 

More from Pipat Chooto (20)

Key ex eg cou
Key ex eg couKey ex eg cou
Key ex eg cou
 
Key to voltammetry exercise
Key to voltammetry exerciseKey to voltammetry exercise
Key to voltammetry exercise
 
Key ex conduct
Key ex conductKey ex conduct
Key ex conduct
 
แบบฝึกหัด Coulometry & electrogrovimetry
แบบฝึกหัด Coulometry & electrogrovimetryแบบฝึกหัด Coulometry & electrogrovimetry
แบบฝึกหัด Coulometry & electrogrovimetry
 
แบบฝึกหัด โวลแทมเมตรี
แบบฝึกหัด โวลแทมเมตรีแบบฝึกหัด โวลแทมเมตรี
แบบฝึกหัด โวลแทมเมตรี
 
แบบฝึกหั ดConduct
แบบฝึกหั ดConductแบบฝึกหั ดConduct
แบบฝึกหั ดConduct
 
โวลแทมเมตรี
โวลแทมเมตรีโวลแทมเมตรี
โวลแทมเมตรี
 
Envi chem
Envi chemEnvi chem
Envi chem
 
Electrogravimetry and coulometry
Electrogravimetry and coulometryElectrogravimetry and coulometry
Electrogravimetry and coulometry
 
Conductometry
ConductometryConductometry
Conductometry
 
Conductometry
ConductometryConductometry
Conductometry
 
โวลแทมเมตรี
โวลแทมเมตรีโวลแทมเมตรี
โวลแทมเมตรี
 
Envi chem
Envi chemEnvi chem
Envi chem
 
Electrogravimetry and coulometry
Electrogravimetry and coulometryElectrogravimetry and coulometry
Electrogravimetry and coulometry
 
Conductometry
ConductometryConductometry
Conductometry
 
3.3 สมดุลไอออนในน้ำ
3.3 สมดุลไอออนในน้ำ3.3 สมดุลไอออนในน้ำ
3.3 สมดุลไอออนในน้ำ
 
3.2 สมดุลแบบต่างๆ
3.2 สมดุลแบบต่างๆ3.2 สมดุลแบบต่างๆ
3.2 สมดุลแบบต่างๆ
 
3.1 สมดุลเคมี57
3.1 สมดุลเคมี573.1 สมดุลเคมี57
3.1 สมดุลเคมี57
 
บทนำ1
บทนำ1บทนำ1
บทนำ1
 
บทนำ1
บทนำ1บทนำ1
บทนำ1
 

ปริมาณสัมพันธ์