Enviar búsqueda
Cargar
Umlando omfishane nemisebenzi ka nyembezi
•
Descargar como PPTX, PDF
•
6 recomendaciones
•
20,258 vistas
Nhlanhla Maseko
Seguir
The history of Lincoln Sibusiso Nyembezi
Leer menos
Leer más
Educación
Denunciar
Compartir
Denunciar
Compartir
1 de 24
Descargar ahora
Recomendados
Umlando omfishane nemisebenzi ka nyembezi
Umlando omfishane nemisebenzi ka nyembezi
Mlando Prosperity
Inkinsela YaseMgungundlovu
Inkinsela YaseMgungundlovu
Zacharia Sithole
Ukuvezwa kwabalingiswa
Ukuvezwa kwabalingiswa
Nonhlanhla Manana
Inkinsela yasmgungundlovu
Inkinsela yasmgungundlovu
Ayanda Ncube
Inkondlo
Inkondlo
unemployed- looking for job in teaching
Incwadi Yobungani.pptx
Incwadi Yobungani.pptx
Ntombikayise Gwala
METHODOLOGY ISIZULU MLANDO KAMUFI SLIDES.pptx
METHODOLOGY ISIZULU MLANDO KAMUFI SLIDES.pptx
NOMVULA SIMELANE
Presentation1 ISIZULU.pptx
Presentation1 ISIZULU.pptx
Simphiwe Siyaya
Recomendados
Umlando omfishane nemisebenzi ka nyembezi
Umlando omfishane nemisebenzi ka nyembezi
Mlando Prosperity
Inkinsela YaseMgungundlovu
Inkinsela YaseMgungundlovu
Zacharia Sithole
Ukuvezwa kwabalingiswa
Ukuvezwa kwabalingiswa
Nonhlanhla Manana
Inkinsela yasmgungundlovu
Inkinsela yasmgungundlovu
Ayanda Ncube
Inkondlo
Inkondlo
unemployed- looking for job in teaching
Incwadi Yobungani.pptx
Incwadi Yobungani.pptx
Ntombikayise Gwala
METHODOLOGY ISIZULU MLANDO KAMUFI SLIDES.pptx
METHODOLOGY ISIZULU MLANDO KAMUFI SLIDES.pptx
NOMVULA SIMELANE
Presentation1 ISIZULU.pptx
Presentation1 ISIZULU.pptx
Simphiwe Siyaya
Ukuhluza inkondlo
Ukuhluza inkondlo
THANDI NKOSI
Izindlela zesenzo (2)
Izindlela zesenzo (2)
vivian khanye
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Ntombenhle Mlangeni
Izinkondlo zika bw vilakazi(1)
Izinkondlo zika bw vilakazi(1)
lucas Tshabalala
Izinkondlo1(2)
Izinkondlo1(2)
Salome Paulina
409581744-MTSHALI-BONGUMENZI.pdf
409581744-MTSHALI-BONGUMENZI.pdf
Bongumenzi Mtshali
Izinkondlo (Isakhiwo)
Izinkondlo (Isakhiwo)
Lethukuthula Molife
Izibongo zamakhosi zithathwa_njengencwadi_yomlomo_yomlando_wamakhosi_kanye_no...
Izibongo zamakhosi zithathwa_njengencwadi_yomlomo_yomlando_wamakhosi_kanye_no...
Simphiwe Sandile Ndlovu
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
lebogang shakwane
Izinkondlo zika bw vilakazi(2)
Izinkondlo zika bw vilakazi(2)
nokubonga lungile
Ukuhluzwa kwezinkondlo
Ukuhluzwa kwezinkondlo
Nonjabulo Sibiya
Izibongo zamakhosi
Izibongo zamakhosi
university of johannesburg
Isizulu ulimi lwasekhaya
Isizulu ulimi lwasekhaya
Nozipho Lungile Poswa
Izinkondlo1(2)
Izinkondlo1(2)
lucas Tshabalala
Isakhiwo somdlalo
Isakhiwo somdlalo
Sibusiso Buthelezi
Izinkondlo
Izinkondlo
Asandah Mashele
Udweshu ( conflict) Bengihi lizokuna Novel
Udweshu ( conflict) Bengihi lizokuna Novel
Thuli Zungu
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Nsindiso Clement
Ulimi lwesizulu ulimi lwasekhaya
Ulimi lwesizulu ulimi lwasekhaya
University of johannesburg
Izindlela zesenzo (2)
Izindlela zesenzo (2)
prudence Masango
Imbongi zika zulu
Imbongi zika zulu
Lovemore Malaki
No.134 Uthando Olungummangaliso
No.134 Uthando Olungummangaliso
ukristuengomeni
Más contenido relacionado
La actualidad más candente
Ukuhluza inkondlo
Ukuhluza inkondlo
THANDI NKOSI
Izindlela zesenzo (2)
Izindlela zesenzo (2)
vivian khanye
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Ntombenhle Mlangeni
Izinkondlo zika bw vilakazi(1)
Izinkondlo zika bw vilakazi(1)
lucas Tshabalala
Izinkondlo1(2)
Izinkondlo1(2)
Salome Paulina
409581744-MTSHALI-BONGUMENZI.pdf
409581744-MTSHALI-BONGUMENZI.pdf
Bongumenzi Mtshali
Izinkondlo (Isakhiwo)
Izinkondlo (Isakhiwo)
Lethukuthula Molife
Izibongo zamakhosi zithathwa_njengencwadi_yomlomo_yomlando_wamakhosi_kanye_no...
Izibongo zamakhosi zithathwa_njengencwadi_yomlomo_yomlando_wamakhosi_kanye_no...
Simphiwe Sandile Ndlovu
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
lebogang shakwane
Izinkondlo zika bw vilakazi(2)
Izinkondlo zika bw vilakazi(2)
nokubonga lungile
Ukuhluzwa kwezinkondlo
Ukuhluzwa kwezinkondlo
Nonjabulo Sibiya
Izibongo zamakhosi
Izibongo zamakhosi
university of johannesburg
Isizulu ulimi lwasekhaya
Isizulu ulimi lwasekhaya
Nozipho Lungile Poswa
Izinkondlo1(2)
Izinkondlo1(2)
lucas Tshabalala
Isakhiwo somdlalo
Isakhiwo somdlalo
Sibusiso Buthelezi
Izinkondlo
Izinkondlo
Asandah Mashele
Udweshu ( conflict) Bengihi lizokuna Novel
Udweshu ( conflict) Bengihi lizokuna Novel
Thuli Zungu
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Nsindiso Clement
Ulimi lwesizulu ulimi lwasekhaya
Ulimi lwesizulu ulimi lwasekhaya
University of johannesburg
Izindlela zesenzo (2)
Izindlela zesenzo (2)
prudence Masango
La actualidad más candente
(20)
Ukuhluza inkondlo
Ukuhluza inkondlo
Izindlela zesenzo (2)
Izindlela zesenzo (2)
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi(1)
Izinkondlo zika bw vilakazi(1)
Izinkondlo1(2)
Izinkondlo1(2)
409581744-MTSHALI-BONGUMENZI.pdf
409581744-MTSHALI-BONGUMENZI.pdf
Izinkondlo (Isakhiwo)
Izinkondlo (Isakhiwo)
Izibongo zamakhosi zithathwa_njengencwadi_yomlomo_yomlando_wamakhosi_kanye_no...
Izibongo zamakhosi zithathwa_njengencwadi_yomlomo_yomlando_wamakhosi_kanye_no...
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi(2)
Izinkondlo zika bw vilakazi(2)
Ukuhluzwa kwezinkondlo
Ukuhluzwa kwezinkondlo
Izibongo zamakhosi
Izibongo zamakhosi
Isizulu ulimi lwasekhaya
Isizulu ulimi lwasekhaya
Izinkondlo1(2)
Izinkondlo1(2)
Isakhiwo somdlalo
Isakhiwo somdlalo
Izinkondlo
Izinkondlo
Udweshu ( conflict) Bengihi lizokuna Novel
Udweshu ( conflict) Bengihi lizokuna Novel
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Ulimi lwesizulu ulimi lwasekhaya
Ulimi lwesizulu ulimi lwasekhaya
Izindlela zesenzo (2)
Izindlela zesenzo (2)
Destacado
Imbongi zika zulu
Imbongi zika zulu
Lovemore Malaki
No.134 Uthando Olungummangaliso
No.134 Uthando Olungummangaliso
ukristuengomeni
Presentación Jenkins
Presentación Jenkins
leylyss
NDEBELE POEMS - Inkondlo zikasibeko
NDEBELE POEMS - Inkondlo zikasibeko
Lovemore Malaki
FET Phase IsiZulu Language Caps Doc.
FET Phase IsiZulu Language Caps Doc.
Celumusa Nkabinde
Imikhakha
Imikhakha
Gugu Princess Mvubu
Imbongi zalamuhla
Imbongi zalamuhla
Lovemore Malaki
No.56
No.56
ukristuengomeni
Destacado
(8)
Imbongi zika zulu
Imbongi zika zulu
No.134 Uthando Olungummangaliso
No.134 Uthando Olungummangaliso
Presentación Jenkins
Presentación Jenkins
NDEBELE POEMS - Inkondlo zikasibeko
NDEBELE POEMS - Inkondlo zikasibeko
FET Phase IsiZulu Language Caps Doc.
FET Phase IsiZulu Language Caps Doc.
Imikhakha
Imikhakha
Imbongi zalamuhla
Imbongi zalamuhla
No.56
No.56
Similar a Umlando omfishane nemisebenzi ka nyembezi
4
4
University of Johannesburg
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Mlando Prosperity
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
delani nkosi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Bafana Rumo
Chinua achebe
Chinua achebe
Dr Abhijeet Dawle
African Literature
African Literature
Justine Faith Dela Vega
Chinua Achebe by Chelsea Berriochoa
Chinua Achebe by Chelsea Berriochoa
Victoria Arthur
Soweto
Soweto
Greenwood Elementary School
African Literature
African Literature
Cj Punsalang
Bernice eisenstein project.ppt4
Bernice eisenstein project.ppt4
dennis41
Things fall apart
Things fall apart
rupabambhaniya
Romanya
Romanya
Wordcrossing
Things fall apart
Things fall apart
Bob Gembey
OPEN QUIZ - Mumbai quizzers
OPEN QUIZ - Mumbai quizzers
Mumbai Quizzer
Things fall apart slides
Things fall apart slides
mxolisi ngwenya
Things fall apart slides
Things fall apart slides
Itumeleng Prudence Mpholo
Boesman and lena lecture notes(1)
Boesman and lena lecture notes(1)
UJ colezzane
Boesman and lena lecture notes(2)
Boesman and lena lecture notes(2)
UJ colezzane
Fascination towards city in the swamp dwellers day 2
Fascination towards city in the swamp dwellers day 2
Dharaba Gohil
Shona and great zimbabwe
Shona and great zimbabwe
reigndrop18
Similar a Umlando omfishane nemisebenzi ka nyembezi
(20)
4
4
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Izinkondlo zika bw vilakazi
Chinua achebe
Chinua achebe
African Literature
African Literature
Chinua Achebe by Chelsea Berriochoa
Chinua Achebe by Chelsea Berriochoa
Soweto
Soweto
African Literature
African Literature
Bernice eisenstein project.ppt4
Bernice eisenstein project.ppt4
Things fall apart
Things fall apart
Romanya
Romanya
Things fall apart
Things fall apart
OPEN QUIZ - Mumbai quizzers
OPEN QUIZ - Mumbai quizzers
Things fall apart slides
Things fall apart slides
Things fall apart slides
Things fall apart slides
Boesman and lena lecture notes(1)
Boesman and lena lecture notes(1)
Boesman and lena lecture notes(2)
Boesman and lena lecture notes(2)
Fascination towards city in the swamp dwellers day 2
Fascination towards city in the swamp dwellers day 2
Shona and great zimbabwe
Shona and great zimbabwe
Último
YOUVE GOT EMAIL_FINALS_EL_DORADO_2024.pptx
YOUVE GOT EMAIL_FINALS_EL_DORADO_2024.pptx
Conquiztadors- the Quiz Society of Sri Venkateswara College
Keynote by Prof. Wurzer at Nordex about IP-design
Keynote by Prof. Wurzer at Nordex about IP-design
MIPLM
4.18.24 Movement Legacies, Reflection, and Review.pptx
4.18.24 Movement Legacies, Reflection, and Review.pptx
mary850239
Culture Uniformity or Diversity IN SOCIOLOGY.pptx
Culture Uniformity or Diversity IN SOCIOLOGY.pptx
PoojaSen20
Concurrency Control in Database Management system
Concurrency Control in Database Management system
Christalin Nelson
LEFT_ON_C'N_ PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptx
LEFT_ON_C'N_ PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptx
Conquiztadors- the Quiz Society of Sri Venkateswara College
Model Call Girl in Tilak Nagar Delhi reach out to us at 🔝9953056974🔝
Model Call Girl in Tilak Nagar Delhi reach out to us at 🔝9953056974🔝
9953056974 Low Rate Call Girls In Saket, Delhi NCR
Procuring digital preservation CAN be quick and painless with our new dynamic...
Procuring digital preservation CAN be quick and painless with our new dynamic...
Jisc
Raw materials used in Herbal Cosmetics.pptx
Raw materials used in Herbal Cosmetics.pptx
Ashokrao Mane college of Pharmacy Peth-Vadgaon
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptx
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptx
thorishapillay1
Virtual-Orientation-on-the-Administration-of-NATG12-NATG6-and-ELLNA.pdf
Virtual-Orientation-on-the-Administration-of-NATG12-NATG6-and-ELLNA.pdf
ErwinPantujan2
Incoming and Outgoing Shipments in 3 STEPS Using Odoo 17
Incoming and Outgoing Shipments in 3 STEPS Using Odoo 17
Celine George
Difference Between Search & Browse Methods in Odoo 17
Difference Between Search & Browse Methods in Odoo 17
Celine George
ISYU TUNGKOL SA SEKSWLADIDA (ISSUE ABOUT SEXUALITY
ISYU TUNGKOL SA SEKSWLADIDA (ISSUE ABOUT SEXUALITY
KayeClaireEstoconing
Grade 9 Quarter 4 Dll Grade 9 Quarter 4 DLL.pdf
Grade 9 Quarter 4 Dll Grade 9 Quarter 4 DLL.pdf
Jemuel Francisco
AMERICAN LANGUAGE HUB_Level2_Student'sBook_Answerkey.pdf
AMERICAN LANGUAGE HUB_Level2_Student'sBook_Answerkey.pdf
phamnguyenenglishnb
Inclusivity Essentials_ Creating Accessible Websites for Nonprofits .pdf
Inclusivity Essentials_ Creating Accessible Websites for Nonprofits .pdf
TechSoup
AUDIENCE THEORY -CULTIVATION THEORY - GERBNER.pptx
AUDIENCE THEORY -CULTIVATION THEORY - GERBNER.pptx
iammrhaywood
ENGLISH6-Q4-W3.pptxqurter our high choom
ENGLISH6-Q4-W3.pptxqurter our high choom
nelietumpap1
YOUVE_GOT_EMAIL_PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptx
YOUVE_GOT_EMAIL_PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptx
Conquiztadors- the Quiz Society of Sri Venkateswara College
Último
(20)
YOUVE GOT EMAIL_FINALS_EL_DORADO_2024.pptx
YOUVE GOT EMAIL_FINALS_EL_DORADO_2024.pptx
Keynote by Prof. Wurzer at Nordex about IP-design
Keynote by Prof. Wurzer at Nordex about IP-design
4.18.24 Movement Legacies, Reflection, and Review.pptx
4.18.24 Movement Legacies, Reflection, and Review.pptx
Culture Uniformity or Diversity IN SOCIOLOGY.pptx
Culture Uniformity or Diversity IN SOCIOLOGY.pptx
Concurrency Control in Database Management system
Concurrency Control in Database Management system
LEFT_ON_C'N_ PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptx
LEFT_ON_C'N_ PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptx
Model Call Girl in Tilak Nagar Delhi reach out to us at 🔝9953056974🔝
Model Call Girl in Tilak Nagar Delhi reach out to us at 🔝9953056974🔝
Procuring digital preservation CAN be quick and painless with our new dynamic...
Procuring digital preservation CAN be quick and painless with our new dynamic...
Raw materials used in Herbal Cosmetics.pptx
Raw materials used in Herbal Cosmetics.pptx
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptx
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptx
Virtual-Orientation-on-the-Administration-of-NATG12-NATG6-and-ELLNA.pdf
Virtual-Orientation-on-the-Administration-of-NATG12-NATG6-and-ELLNA.pdf
Incoming and Outgoing Shipments in 3 STEPS Using Odoo 17
Incoming and Outgoing Shipments in 3 STEPS Using Odoo 17
Difference Between Search & Browse Methods in Odoo 17
Difference Between Search & Browse Methods in Odoo 17
ISYU TUNGKOL SA SEKSWLADIDA (ISSUE ABOUT SEXUALITY
ISYU TUNGKOL SA SEKSWLADIDA (ISSUE ABOUT SEXUALITY
Grade 9 Quarter 4 Dll Grade 9 Quarter 4 DLL.pdf
Grade 9 Quarter 4 Dll Grade 9 Quarter 4 DLL.pdf
AMERICAN LANGUAGE HUB_Level2_Student'sBook_Answerkey.pdf
AMERICAN LANGUAGE HUB_Level2_Student'sBook_Answerkey.pdf
Inclusivity Essentials_ Creating Accessible Websites for Nonprofits .pdf
Inclusivity Essentials_ Creating Accessible Websites for Nonprofits .pdf
AUDIENCE THEORY -CULTIVATION THEORY - GERBNER.pptx
AUDIENCE THEORY -CULTIVATION THEORY - GERBNER.pptx
ENGLISH6-Q4-W3.pptxqurter our high choom
ENGLISH6-Q4-W3.pptxqurter our high choom
YOUVE_GOT_EMAIL_PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptx
YOUVE_GOT_EMAIL_PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptx
Umlando omfishane nemisebenzi ka nyembezi
1.
Umlando kaLincoln Sibusiso Nyembenzi Sizozinquma
amakhanda siziyeke. Singegeqe gula funa kuthiwe siyemuka. Nhlanhla Maseko 1
2.
Ukuzalwa, ukukhula, ukufunda nokusebenza •
USibusiso Nyembezi wazalwa ngonyaka we-1919 eBabanango, eNyakatho neKwaZulu-Natali. Ungowesibili kubafana abane kwabo. • Amabanga aphansi emfundo wawafunda ngakubo kwase kuthi amabanga aphezulu wawenza eMarianhill, ngasePinetown. • Waphothula iziqu zakhe zika-BA ngonyaka we-1946 e-Unisa emva kwalokho wayesenza i-BA Honours ngowe-1947 eWits. • Ukusuka ngowe-1948 kuya kowe-1953 (isikhathi sokuqala kobandlululo), uNyembezi wafundisa e-University of the Witwatersrdand isiZulu kanye nesiXhosa. • Ngowe-1954 uNyembezi wenza iziqu zakhe ze-MA ne- University of the Witwatersrand. 2
3.
Umlando kaNyembezi (uyaqhutshwa) • Ngowe-1955
wathola isikhala sokufundisa e-University College of Fort Hare, eMpumalanga- Koloni (khumbula ukuthi lena yinyuvesi iningi labaholi bezombusazwe abafunde kuyo) • Ngowe-1959 wesula emsebenzini, washiya, ngenxa yemithetho ayengahambisani nayo eyayibekwe wuhulumeni wobandlululo phezu kwamanyuvesi wabantu abamnyama. • Ngemuva kwesikhathi eside engasebenzi, wagcina esethatha umsebenzi wokuhlela izincwadi enkampanini yabashicileli bakwa- Shuter and Shooter eMgungundlovu nokuyilapho agcine esebenza khona waze wathatha umhlalaphansi. • Wedlula emhlabeni ngonyaka we-2000 eneminyaka engama-81. 3
4.
Imisebenzi kaNyembezi • Imisebenzi
kaNyembezi ingaphezu kweshumi nambili kanti ifaka phakathi kokunye amanoveli, izinkondlo, ubuciko bomlomo, uhlelo lolimi, izichazamazwi kanye nocwaningo. • Kumanoveli wabhala lawa: Mntanami! Mntanami!, Ubudoda Abukhulelwa nethi Inkinsela YaseMgungundlovu. Wahumusha nencwadi yesiNgisi ka-Allan Paton ethi, Cry the Beloved Country, isihumusho sithi: Lafa Elihle Kakhulu. 4
5.
Nayi imisebenzi kaNyembezi •
1950. Mntanami! Mntanami! Johannesburg: Bona-Pers. 1953. Ubudoda abukhulelwa. Johannesburg: Shuter and Shooter. • 1954. Zulu Proverbs. Johannesburg: Shuter and Shooter. 1956. Uhlelo lwesiZulu. Johannesburg: Shuter and Shooter. 1958. Learn Zulu. Johannesburg: Shuter and Shooter. • 1958. Cry, The Beloved Country, by Alan Paton, into Zulu as Lafa elihle kakhulu. Johannesburg: Shuter and Shooter. 1961. Inkinsela yaseMgungundlovu. (translated as The Rich Man of Pietermaritzburg, 2008). Johannesburg: Shuter and Shooter. 1963. Imisebe yelanga. Johannesburg: Educum Publishers. 1963. Amahlungu aluhlaza. Johannesburg: Shuter and Shooter. 1958. Izibongo zamakhosi. Johannesburg: Shuter and Shooter. 1966. Inqolobane yesizwe. (uyihlanganyele no-Otty Ezrom Mandla Nxumalo). Johannesburg: Shuter and Shooter 5
6.
Okwenza Inkinsela ibe
nedumela • Inoveli iyonke yenzeka ngesonto elilodwa ngokwesikhathi sendaba. Yinto engejwayelekile ukuthi inoveli ithathe isikhathi esifishane kangaka. (Kukhona omunye umbhali, uN.J. Makhaye, oke wazama ukubhala inoveli eyenzeka usuku olulodwa, inoveli ethi, Uze ungikhonzele, kodwa izinga layo kalikho phezulu) • Inoveli yakhe yakhombisa ukwehluka ngokwendikimba emanovelini amaningi esiZulu ayandulelayo: ubugebengu obuhleliwe obuhamba nokuzethemba. Okunye okwenza yehluke inoveli yakhe wukuthi njengoba iningi lamanoveli lalikhombisa ukusuka komuntu endaweni yasemakhaya eya edolobheni, kule noveli sithola umuntu osuka edolobheni ngenhloso yokuyoqola abantu emakhaya. 6
7.
Inkinsela (iyaqhutshwa) • Inoveli
kaNyembezi yaguqulwa yaba wumdlalo womoya owaba nedumela ngemuva kokuthi seyashicilelwa. • Yaphinde yaguqulelwa noma yahlelelwa ukuthi idlale kumabonakude ngeminyaka yaw-1990. (Kukhona abathile ababephika uma bebuka umdlalo bethi akuyena uNdebenkulu lona okumabonakude sengathi bamazi ngamehlo) Nomdlalo kamabonakude waba nedumela ngangokuthi nanamuhla lokhu kukhona abafisa ukuthi ubuyiswe. • Inoveli yakhe yafundwa ezikoleni, hhayi eNingizimu Afrika kuphela kodwa ngisho naseZimbabwe imbala. Khumbula ukuthi amaNdebele aseZimbabwe ayazisebenzisa kakhulu izincwadi zesiZulu eziphuma ezweni lakithi. 7
8.
Inkinsela (iyaqhutshwa) • Ngonyaka
kwe-2010 le noveli iphinde yabuyiswa, yagaywa kabusha ngaphansi kohlelo lwe-Reprinting South African Classics nokuwuhlelo olugqugquzelwe lwaphinde lwaxhaswa wuMnyango woBuciko naMasiko kuZwelonke (National Department of Arts and Culture). • Ngonyaka odlule le noveli ihlelelwe ukuthi idlale njengomdlalo womoya ezweni laseZimbabwe. • Iphinde yaqokwa njengezinye zezincwadi eziyi-100 ezihamba phambili e-Africa. (Bheka nasi isixhumanisi https://www.indiana.edu/~libsalc/africa/scripts/awards1.php?award=3) • Le noveli ingenye yamanoveli esiZulu ambalwa ahunyushelwe esiNgisini (The Richman of Pietermaritzburg) kanye nasesiSuthwini (Kgabane ya Mokokotlofo), kanti izophinde ihunyushelwe kwezinye izilimi ngaphansi kwe-Reprinting South African Classics 8
9.
Ukuhluza inoveli kafushane Indaba
ngamafuphi: • Lena yinoveli yobugebengu obuhleliwe obenziwa ngumuntu onesibindi. Inoveli yenzeka ngesikhathi seminyaka yawo-1950 lapho uhulumeni owayephethe ngaleso sikhathi ayeshaye umthetho wokuthi abantu banciphise imfuyo ngoba iqeda amadlelo. • UNdebenkulu usuka eMgungundlovu uyoqola abanumzane abahlonishwayo eNyanyanyadu, bude buduze naseDandi. 9
10.
Indaba ngamafuphi (iyaqhutshwa) • Indaba
iqala lapho uMkhwanazi, omunye wabanumzane abahlonishwayo eNyanyadu, ethola incwadi evela kuCC Ndebenkulu. Kule ncwadi uNdebenkulu ubeka isifiso sokuvakashela eNyanyadu ngenhloso yokusiza abanumzane bendawo bakwazi ukuthengisa izinkomo zabo ngamanani abafanele. 10
11.
Indaba ngamafuphi (iyaqhutshwa) • Ekufikeni
kwakhe uNdebenkulu, uzibeka njengomuntu osezingeni eliphezulu nofundile • Uba nemihlangano nabanumzane bendawo – uyaphumelela ukukhohlisa uMkhwanazi ukuze amnike izinkomo zakhe ayomthengisela. • Ngosuku lokuhamba kwezinkomo uNdebenkulu (obuye aziwe ngelika-EE Mlomo) uyabanjwa akhalelwe amasongo kaSigonyela. 11
12.
Izindikimba • Indikimba enkulu
kule noveli yileyo yokuqolwa kwabantu basemakhaya yisigebengu esivela edolobheni. UNyembezi wenza okungavamile ukuthi asethulele umlingiswa ophuma edolobheni aye emakhaya kanti imibhalo eminingi yangaleso sikhathi ibiveza abalingiswa abasuka emakhaya baye emadolobheni bese bephenduka 12
13.
Izindikimba (Ziyaqhutshwa) • UNdebenkulu
usebenzisa ithuba ngoba enolwazi lokuthi abantu bakhathazekile ngendaba yokuncishiswa kwemfuyo (ngokomthetho owawusanda kushaywa) kanti uma bezithengisela bona izinkomo bathola imali encane. 13
14.
Izindikimba (Ziyaqhutshwa) • Imfundo:
ngenye yezindikimba esizithola kule noveli. UNdebenkulu usebenzisa imfundo nolwazi lwakhe ukuqola abantu. Uthi wazana nabeLungu abaphezulu futhi uma bembhalela abakhohlwa ukubhala bathi uyisikwaya. • UThemba uyasikhombisa ukuthi abantu bendawo sebeqala ukuya nasezikhungweni zemfundo ephakeme. Imfundo yakhe imenza ayisole le ndaba kaNdebenkulu. 14
15.
Izindikimba (Ziyaqhutshwa) • Ubandlululo:
umthetho wokuncishiswa kwemfuyo yabantu abamnyama uyinkomba yobandlululo. Lapha siphinde sithole abantu bezicindezela noma bezibukela phansi bona ngokwabo. UmLungu uthathwa njengomuntu ophezulu (yikho uNdeb. ethi ubhalelana nabeLungu), idolobha liyindawo ephambili: umuntu ovela edolobheni uyahlonishwa (self-inferiority complex) 15
16.
Izindikimba (Ziyaqhutshwa) • Impilo
yasemakhaya isemuva kuneyasedolobheni: siyathola kuqhathaniswa impilo yalezi zindawo. UNdebenkulu uthi ngolunye usuku: ‘Nisesemuva, Mkhwanazi.’ ‘Nisagibela amakalishi? Ukuba bengazi ngabe ngize ngemoto.’ Umqondo obusa abantu ngowokuthi abasedolobheni kumele bakhanyisele/baphucule abasemakhaya. 16
17.
Izindikimba (Ziyaqhutshwa) • Umnotho
wasemakhaya: imfuyo nokulima. Abanumzane bendawo bafuyile futhi bayalima (isibonelo: uMkhwanazi). Lena yindlela yempilo emakhaya futhi iletha ukuhlonipheka kubanumzane. UNdebenkulu uyakwazi lokhu – yikho enquma ‘ukuyosiza’ ngokubathengisela izinkomo • Wena uthini? 17
18.
Isizinda • Indawo: eNyanyadu,
emakhaya aseduze nedolobha laseDandi. • Isikhathi: ngesakudala lapho uHulumeni wobandlululo ayeshaye umthetho wokuthi abantu abamnyama banciphise imfuyo • Isimo senhlalo: lapha sikhuluma ngokuthi abantu bangalesi sikhathi imfuyo bekuyigugu, ukulima kuyimpilo yemihla, umnotho kuyimfuyo 18
19.
Abalingiswa • Sizokhumbula ukuthi
ngabantu abasungulwa ngumlobi ukuze indaba yakhe ixoxeke. Abalingiswa bethulwa ngezindlela ezahlukahlukene: • 1. Ukugqoka • 2. Abakukhulumayo nokukhulunywa ngabo • 3. Ukuchaza kombhali • 4. Imicabango 19
20.
Abalingiswa (Bayaqhutshwa) • UNdebenkulu:
ugqoka izinto athi zibiza imali; ukhuluma ngokuzikhukhumeza; ukwenza kwakhe kukhombisa ukubukela abanye abantu phansi; abantu bacabanga izinto ezahlukene ngaye ngoba kukhona abasola ukuthi uyiqola kanti kukhona abamethembayo njengomuntu ohlala edolobheni futhi owazana nabeLungu abakhulu. Lo mlingiswa akakhuli…. 20
21.
Abalingiswa (Bayaqhutshwa) • UMkhwanazi:
ugqoka ngendlela ekhombisayo ukuthi ungumuntu ozisebenzela ngezandla; imfuyo uyikhonzile futhi angenza noma yini ukuze ayivikele (iyisithunzi sakhe njengendoda); abanye abantu bacabanga ukuthi uqotho futhi uhloniphekile (yingakho uNdebenkulu ebhalela yena esikhundleni sabanye abanumzane) 21
22.
Abalingiswa (Bayaqhutshwa) • UMkhwanazi
kukhomba ukuthi akayile esikoleni futhi usheshe akholwe kalula. • UMaNtuli: uchazwa wumlobi njengowesifazane okhuthele; unolaka; imicabango nezinkulumo aba nazo kanye nabanye abalingiswa kukhomba ukuthi uyishaya emuva ayishaye phambili 22
23.
Abalingiswa (Bayaqhutshwa) • UThemba:
indlela akhuluma ngayo nabantu abadala ikhombisa ukuthi ukhuliswe ngenhlonipho; indlela acabanga ngayo imveza ukuthi imfundo imenze wahlakanipha kangcono (ufunda ekolishi); siyathola ukuthi usegqoka amabhulukwe amade (ubude bebhulukwe bukhomba ukukhula koligqokayo, kanti ukukhula koligqokayo kusho ukuhluzeka) 23
24.
Izincwadi ongazifunda • Ntuli,
J H – The Conception and Evolution of Characterisation in the Zulu novel • Kunene, Daniel P – The Zulu novels of Sibusiso Nyembezi: A Critical Appraisal 24
Descargar ahora