3. ३
رب اا،وا،وو ا
وﻡ ر،ووأ ﺏ أ.
ःतूित र शािÛत ूाथ[नापिछ,
यी सं¢ेप शÞदहǽ सव[साधारणले इःलाम धम[को
िवषयमा आवँयक ǽपले ज ाÛनु पनȶ के िह कू राहǽका
बारेमा छन ्, ज सको नाउँ मैले (अƧोǽसुल मोिहàमह ले
आàमितल उàमह अथा[तः सव[साधारण मुिःलम
समुदायका लािग मह×वपूण[ पाठहǽ) राखेया छु ।
यसबाट सबै मुसलमानहǽलाई लाभािÛवत गरी
मेरो तफ[ बाट यसलाई कबूल गन[ अãलाहको ज ुनाफमा
ूाथ[ना गद[छु । वःतुतः ×यो शिƠ नै महान कãयाण
गनȶ हो।
अÞदल अज ीजु अÞदãलाह िबन बाज ।ु
4. ४
मह×वपूण[ पाठहǽको िविध सव[साधारण मुिःलमहǽकोमह×वपूण[ पाठहǽको िविध सव[साधारण मुिःलमहǽकोमह×वपूण[ पाठहǽको िविध सव[साधारण मुिःलमहǽकोमह×वपूण[ पाठहǽको िविध सव[साधारण मुिःलमहǽको
लािगलािगलािगलािग
((((पिहलो पाठपिहलो पाठपिहलो पाठपिहलो पाठ))))
सूरतुल फाितहा र सके सàम के साǽस सोवरबाट्
सूरतुल ज़लज़लह (भूइँचालो अंश) देिख सूरतुन नास्
(मािनस अंश) सàम पाठको लािग पढ़ाउनु र सही
गनु[ तथा आवँयक बोधको लािग कÖठ गराउनु र
åयाÉया गनु[।
5. ५
((((दोौो पाठदोौो पाठदोौो पाठदोौो पाठ))))
इःलामका अरकानइःलामका अरकानइःलामका अरकानइःलामका अरकान ((((आधारिशलाआधारिशलाआधारिशलाआधारिशला)))) हǽःहǽःहǽःहǽः
१- इःलामका ५ आधारिशलाहǽको वण[न
यसको पिहलो र ठूलो आधारिशला )ﻡ ا إ إ
ا ل ر( (लाइलाह इãलल लाह् , मुहàमदर रसूलुलु ् ्
लाɯ) को साआयको वण[न हो, ×यसको अथ[- åयाÉया
र ا إ إ (लाइलाह इãलल लाह् ,) का ूितबÛधहǽको
उãलेखसिहत।
यसको अथ[ होः (ला इलाह) अथा[त अãलाहको
अितिरƠ पूिज ने अÛय सबैलाई नकानु[, (इãलल लाह् )
अथा[त एउटा अãलाह ज सको कु नै साझा छैन ×यसको
उपासनालाई ःवाकानु[ र िसƨ गनु[।
6. ६
२)–लाइलाह इãलãलाह-का ूितबÛधहǽ िनàनिलिखत
छन।्
1) अ£ानतालाई नकानȶ £ान।अ£ानतालाई नकानȶ £ान।अ£ानतालाई नकानȶ £ान।अ£ानतालाई नकानȶ £ान।
2) संदेहलाई नकानȶ िवƳास।संदेहलाई नकानȶ िवƳास।संदेहलाई नकानȶ िवƳास।संदेहलाई नकानȶ िवƳास।
3) िशक[िशक[िशक[िशक[ ((((िमौणवादिमौणवादिमौणवादिमौणवाद)))) लाई नकानȶ शुƨता।लाई नकानȶ शुƨता।लाई नकानȶ शुƨता।लाई नकानȶ शुƨता।
4) झूठलाई नकानȶ स×यता।झूठलाई नकानȶ स×यता।झूठलाई नकानȶ स×यता।झूठलाई नकानȶ स×यता।
5) ƨेषƨेषƨेषƨेष----इंया[लाई नकानȶ ूेम।इंया[लाई नकानȶ ूेम।इंया[लाई नकानȶ ूेम।इंया[लाई नकानȶ ूेम।
6) अव£ालाई नकानȶ आ£ाअव£ालाई नकानȶ आ£ाअव£ालाई नकानȶ आ£ाअव£ालाई नकानȶ आ£ापालन।पालन।पालन।पालन।
7) अãलाहबाहेक पूिज ने वःतूहǽको इÛकार।अãलाहबाहेक पूिज ने वःतूहǽको इÛकार।अãलाहबाहेक पूिज ने वःतूहǽको इÛकार।अãलाहबाहेक पूिज ने वःतूहǽको इÛकार।
8) अःवीकारलाईअःवीकारलाईअःवीकारलाईअःवीकारलाई नकानȶनकानȶनकानȶनकानȶ अनुसरणअनुसरणअनुसरणअनुसरण
यी ूितबÛधहǽलाई िनàनिलिखत दईटा Ʋोकहǽमा ज àमायी ूितबÛधहǽलाई िनàनिलिखत दईटा Ʋोकहǽमा ज àमायी ूितबÛधहǽलाई िनàनिलिखत दईटा Ʋोकहǽमा ज àमायी ूितबÛधहǽलाई िनàनिलिखत दईटा Ʋोकहǽमा ज àमाुुुु
गिरएको छःगिरएको छःगिरएको छःगिरएको छः
£ान£ान£ान£ान,,,, िवƳासिवƳासिवƳासिवƳास,,,, शुƨता र तेरो स×यताशुƨता र तेरो स×यताशुƨता र तेरो स×यताशुƨता र तेरो स×यता
ूेमूेमूेमूेम,,,, अनुसरण र तीनको ःवीकारअनुसरण र तीनको ःवीकारअनुसरण र तीनको ःवीकारअनुसरण र तीनको ःवीकार
आठɋ अÛयचािहं तेरो इÛकार होआठɋ अÛयचािहं तेरो इÛकार होआठɋ अÛयचािहं तेरो इÛकार होआठɋ अÛयचािहं तेरो इÛकार हो
अãलाहबाहेक अअãलाहबाहेक अअãलाहबाहेक अअãलाहबाहेक अÛय वःतुलाई ज ãलाई पूिज Ûछ।Ûय वःतुलाई ज ãलाई पूिज Ûछ।Ûय वःतुलाई ज ãलाई पूिज Ûछ।Ûय वःतुलाई ज ãलाई पूिज Ûछ।
((((मुहàमदर रसूलुãलाहमुहàमदर रसूलुãलाहमुहàमदर रसूलुãलाहमुहàमदर रसूलुãलाहु ्ु ्ु ्ु ् ुुुु)))) को साआय र मांगको उãलेख गदȶःको साआय र मांगको उãलेख गदȶःको साआय र मांगको उãलेख गदȶःको साआय र मांगको उãलेख गदȶः
हज ूर सãलãलाह अलैही वसãलम लाई ज े ज ाित बताएको िवषयमाहज ूर सãलãलाह अलैही वसãलम लाई ज े ज ाित बताएको िवषयमाहज ूर सãलãलाह अलैही वसãलम लाई ज े ज ाित बताएको िवषयमाहज ूर सãलãलाह अलैही वसãलम लाई ज े ज ाित बताएको िवषयमाुुुु
स×य माÛनुस×य माÛनुस×य माÛनुस×य माÛनु,,,, र ज े ज ित आदेश िदएका छन ×यो िवषयमा उहाँकोर ज े ज ित आदेश िदएका छन ×यो िवषयमा उहाँकोर ज े ज ित आदेश िदएका छन ×यो िवषयमा उहाँकोर ज े ज ित आदेश िदएका छन ×यो िवषयमा उहाँको््््
अनुसरणअनुसरणअनुसरणअनुसरण,,,, र ज ो ज ितबाट मनाही गरी रोÈनु भएका छन ितनबाटर ज ो ज ितबाट मनाही गरी रोÈनु भएका छन ितनबाटर ज ो ज ितबाट मनाही गरी रोÈनु भएका छन ितनबाटर ज ो ज ितबाट मनाही गरी रोÈनु भएका छन ितनबाट््््
7. ७
ज ोज ोज ोज ोिगनुिगनुिगनुिगनु,,,, र अãलाह र उसको संदेƴा सãलãलाह अलैहीर अãलाह र उसको संदेƴा सãलãलाह अलैहीर अãलाह र उसको संदेƴा सãलãलाह अलैहीर अãलाह र उसको संदेƴा सãलãलाह अलैहीुुुु
वसãलम को धम[नीित अनुसार अãलाहको उपासना गनु[।वसãलम को धम[नीित अनुसार अãलाहको उपासना गनु[।वसãलम को धम[नीित अनुसार अãलाहको उपासना गनु[।वसãलम को धम[नीित अनुसार अãलाहको उपासना गनु[।
फे री िश¢ाथȸलाई इःलाम धम[काफे री िश¢ाथȸलाई इःलाम धम[काफे री िश¢ाथȸलाई इःलाम धम[काफे री िश¢ाथȸलाई इःलाम धम[का ५५५५ वटा अरकानवटा अरकानवटा अरकानवटा अरकान
((((आधारशीलाआधारशीलाआधारशीलाआधारशीला)))) हǽमÚये बाँकीलाई वण[न गदȷ बताउनु। ती शेषहǽमÚये बाँकीलाई वण[न गदȷ बताउनु। ती शेषहǽमÚये बाँकीलाई वण[न गदȷ बताउनु। ती शेषहǽमÚये बाँकीलाई वण[न गदȷ बताउनु। ती शेष
अरकानअरकानअरकानअरकान ((((आधारिशलाआधारिशलाआधारिशलाआधारिशला)))) हǽ यी हन।हǽ यी हन।हǽ यी हन।हǽ यी हन।ुुुु ््््
११११----सलाहसलाहसलाहसलाह ((((नमाजनमाजनमाजनमाज )))) अथा[त न×मःतअथा[त न×मःतअथा[त न×मःतअथा[त न×मःतक ूाथ[नाक ूाथ[नाक ूाथ[नाक ूाथ[ना ((((उपासनाउपासनाउपासनाउपासना))))।।।।
२२२२---- ज़कात अथा[त धम[दाय।ज़कात अथा[त धम[दाय।ज़कात अथा[त धम[दाय।ज़कात अथा[त धम[दाय।
३३३३----रमµानरमµानरमµानरमµान ((((इःलामी नवɋइःलामी नवɋइःलामी नवɋइःलामी नवɋ)))) महीनाको ोत।महीनाको ोत।महीनाको ोत।महीनाको ोत।
४४४४----याऽायाऽायाऽायाऽा----åययको सामØय[ राखने åयिƠले अãलाहको सàमािनतåययको सामØय[ राखने åयिƠले अãलाहको सàमािनतåययको सामØय[ राखने åयिƠले अãलाहको सàमािनतåययको सामØय[ राखने åयिƠले अãलाहको सàमािनत
शािÛत घर काबाको हजशािÛत घर काबाको हजशािÛत घर काबाको हजशािÛत घर काबाको हज ((((दश[नदश[नदश[नदश[न)))) गनु[।गनु[।गनु[।गनु[।
8. ८
((((तेौो पाठतेौो पाठतेौो पाठतेौो पाठ))))
तौहीदतौहीदतौहीदतौहीद ((((एके Ƴरवादएके Ƴरवादएके Ƴरवादएके Ƴरवाद)))) रररर िशक[िशक[िशक[िशक[ ((((मौणवादमौणवादमौणवादमौणवाद)))) का िकका िकका िकका िकिसमिसमिसमिसम ््््----
हǽहǽहǽहǽ
क- तौहीद (एके Ƴरवाद) का िकिसमहǽ ती तीनवटा
छन ्
१-तौहीदल उलूहीयःु ् (उपासना एके Ƴरवाद)।
२- तौहीदर रोबूबीयःु ् (ूितपालन एके Ƴरवाद)।
३-तौहीदल अःमा वस िसफातु ् ् (स£ा तथा गुण
एके Ƴरवाद)।
१-तौहीदल उलूहीयःु ् अãलाह पिवऽमा यो आःथा
राखनु िक ×यो नै स×य उपाःय र पूÏय हो, यो
िवषयमा कोिह उसको साझ छैन। अिन यो –ला
इलाह इãलãलाह- को अथ[ र ता×पय[ हो। यसको
अथ[ चािहं – वािःतक उपाःय र पूÏय अãलाह
बाहेक कोिह छैन- हो। यसैले सलाह (ूाथ[ना) र
सौम (वत[) इ×यादी ज ःता पूज ा उपासनाहǽ अãलाह
9. ९
एउटा माऽको लािग हनु पछ[ तथा यसमा अका[कोु
लािग अिलकित हेरफे र पिन (वैध) माÛय हँदैन।ु
२- तौहीदर रोबूबीयः अãलाह पिवऽमा यो आःथाु
राखनु िक ×यो सबै वःतुको सृƴा (ूितपालक) र
सबै वःतुमा अिधकार गनȶ हो, साथै यस िवषयमा्
×यसको कोिह साझा छैन।
३- तौहीदल अःमाु वस िसफातः अãलाहको सं£ा्
(नाम) र गुणहǽवारे पिवऽ कु रआन र शुƨ हदीस
(संदेƴा-वाणी) हǽमा ज ेज ित उãलेख छ ×यसमा
आःथा राखनु, अिन एउटा अãलाह माऽ ×यस
योÊय छ भनी ती नाम र स£ालाई कु नै पिर×याग,
कमी-वेशी, पिरवत[न र अनुǽपता िबना ×यो पिवऽ
िँƠको लािग अãलाहको िनàन कथन अनुसार
åयवहािरक ǽपमा िसƨ गनु[ः
(( اﺡ ا آ ا ی و ی و ی ا ا أﺡ ا ه ))
10. १०
अथा[तः (हे मुहàमद), भनी देउः ×यो अãलाह एक
हो, अãलाह सवा[धार पिरपूण[ हो, उसका कोिह
सÛतान छैन र उ कसैको संतान छैन, तथा कोिह
उसको तुãय छैन। )
(सूरह समद सàपूण)
सàमािनत ूितभाशली शिƠको कथनः
(( ا ا ه و آ ))
अथा[तः कु नै बःतु ×यसको समान छैन, र ×यो
अित सुÛने तथा हेनȶ शिƠ हो।)
(सूरह शूराः११)
के िह िवƨानहǽले तौहीदका दईटा िकिसमहǽु
बनाएका छन र सं£ा तथा गुण तौहीदलाई्
ूितपालन तौिहदमा नै शामेल गरेका छन ्, र यसमा
कु नै आपिƣ छैन िकनिक यी दईटै िकिसममा उƧेँयु
ःपƴ हÛछ।ु
12. १२
तथा ×यो पिवऽ शिƠको भनाइ छः
))أ ی ه ا ﻡ وا ی أن آ ن آ ﻡ
ون ه ر ا و أ ﺡ أو ﺏ((
अथा[तः िमौणवादीको यो काम छैन िक ितनीहǽ
अãलाहका मिःज द (उपासना घर) हǽका रेखदेख
गनȶ सेवक बनून ज बिक ितनीहǽ ःवयं आफू मािथ्
इÛकारको सा¢ी िदइ रहेछन ्, ितनका सारा कम[
नाश भइ सके तथा ितनले नरकमा सघɇ बःनु छ।
(सूरहतौबाः१७)
र यिद ×यसै अवःथामा मयȾ भÛने उसलाई
कदािप ¢मा गरीने छैन, अिन ःवग[ ×यसमािथ
हराम (अवैध) भई हाãछ, ज ःतो िक अãलाह
सàमािनत र ूतापीको कथन छः
((ء ی ذا دون ﻡ ﺏ و ﺏ ك ی أن ی ا ))إن
अथा[तः िनःसÛदेह अãलाहले आफू संग िमौण
गिरयोस भÛने ¢मा गनȶ छैन र यसबाहेक कसैलाई्
पिन ǽचाएको खÖडमा ¢मा गनȶछ((सूरह िनसाः४८)
13. १३
तथा ×यो पिवऽ शिƠले भÛयोःतथा ×यो पिवऽ शिƠले भÛयोःतथा ×यो पिवऽ शिƠले भÛयोःतथा ×यो पिवऽ शिƠले भÛयोः
))ك ی ﻡ إﻡ ﻡ و ر ا وا وﻡ ا ا م ﺡ
ر أ((
अथा[तः वाःतममा ज सले अãलाहको साझा बनायो
भÛने अãलाहले उसमािथ ःवग[लाई अवैध गरीिदयो
तथा उसको ठेगाना नरक हो, र अ×याचारीहǽको लािग
कोिह सहयोग गनȶ छैन।)
(सूरह माएदाः७२)
उदाहरणःउदाहरणःउदाहरणःउदाहरणः यसका ूकारहǽमÚये मृत तथा
मूित[हǽको ूाथ[ना र पुकार गनु[, र ितनीहǽिसत सहाय
खोÏनु, र ितनीहǽको लािग भोग-ूसाद माÛनु, र
ितनीहǽको लािग बिल र पशू काÒनु तथा यसै
ूकारका अǽ कम[हǽ गनु[ हन।ु ्
शुक[ अःगरःशुक[ अःगरःशुक[ अःगरःशुक[ अःगरः- ×यो हो ज सलाई कु रआन र्
हदीसको ूमाणमा िशक[ (मौण) भिनएको छ, तर
14. १४
×यो िशक[ अÈबर (महािमौण) को ौेणीबाट छैन।
ज ःतै, के िह काय[हǽमा िदखावा र ूदश[न,
अãलाहबाहेक कसैको कसम िलनु, अथवा यो
भÛनु िक ज ुन अãलाहले इÍछा गरोस वा अमूक्
åयिƠले चाहोस। नबी करीम् (महामिहम सàमािनत
संदेƴा मुहàमद सãलãलाह अलैिह वसãलम कोु
आदेश छः
((म ितॆो बारेमा ज ुन कू राबाट सबभÛदा अिधक
डरने गकछु [ ×यो िशक[ अःगर हो।) अिन यसको
बारेमा हज ूरिसत सोिधयो। हज ूरले भÛनु भो, (×यो
िदखावा र ूदश[न हो))
यसलाई इमाम अहमद, तबरानी र बैहकीले
महमूद पुऽ लबीद अÛसारीƨारा राॆो ूमाणका साथ
बयान गरेका छन ्, तथा तबरानीले राॆो ूमाणहǽका
साथ महमूद पुऽ लबीद ƨारा र उहाँले राफे अ पुऽ
खदीज़ƨारा र उहाँले संदेƴा (मुहàमद सãलãलाहु
15. १५
अलैिह वसãलम को कथन होः ज सले
अãलहाबाहेक कसैको कसम िलयो भÛने उसले िशक[
गयȾ।
यसलाई इमाम अहमदले शुƨ ूमाणका साथ
आदरणीय उमर पुऽ खƣाब रि़ज . ƨारा बयान गरेको
छ। तथा यसैलाई अबूदाऊद र ितिम[ज ीले शुƨ
ूमाणका साथ आदरणीय पुऽ उमर रिज यãलाहु
अÛहोमाƨारा बयान गरेका छन। उहाँ सàमािनत्
संदेƴाƨारा बयान गनु[ हÛछ िक हज ूर ले भनी बÈःनुु
भो, ((ज सले अãलाह अितिरƠ कसैको शपथ िलयो
भÛने उसले इÛकार गयȾ वा िशक[ गयȾ।)) तथा
सàमािनत संदेƴा मुहàमद सãलãलाह अलैहीु
वसãलम को आदेश हो, ((यो न भÛनुस ज ुन्
अãलाहको इÍछा होस र अमूक åयिƠले चाहोस बǽ् ्
यो भÛनुस ज ुन अãलाहले चाहोस् ्- फे िर अमूक
माÛछेले चाहोस।् )) यसलाई अबू दाऊदले शुƨ
16. १६
ूमाणका साथ होज ैफा पुऽ यमान रिज , ƨारा
बयान गरेको छ।
िशक[ अःगर नचािहंिशक[ अःगर नचािहंिशक[ अःगर नचािहंिशक[ अःगर नचािहं को कारण बÛछ र नचािहं
सघɇ नरकबासको कारण बÛछ। तर यो तौिहद
(एके Ƴरवाद) को पूण[ताको ूितकू ल हो ज ुनज ािहं
आवँयक छ।
िशक[ खफीःिशक[ खफीःिशक[ खफीःिशक[ खफीः यो िशक[ को तेौो िकिसम हो। यसको
ूमाण सàमािनत संदेƴा मुहàमद सãलãलाह अलैिहु
वसãलम को यो कथन होः (( के म ितमीहǽलाई
×यो कू रा न भनी िदऊँ ज सको िवषयमा म ितॆो
बारेमा मसीह दÏज ाल (उपिवी अÛधकासुर) िसतभÛदा
पिन धेरै डरने गछु [। हज ूरका ूितिƵत सहचरहǽले
भÛनु भो, िकन होइन हे अãलाहका दतू ! हज ूर ले
भÛनु भो, िशक[ खफी- ×यो यो हो िक माÛछेले
नमाज को लािग उभÛदा आÝनो नमाज लाई अित
राॆरी ढंगले पाठ गरोस यसकारणले िक माÛछेहǽ्
17. १७
उसको तफ[ हेरीरहेका छन।् ) यसलाई इमाम
अहमदले आÝनो मुःनद (ूमािणत) भÛने पुःतकमा
अबू सईद खुिी रिज़, ƨारा बयान गरेको छ।
यो पिन हन सÈछ िक िशक[ का माऽ दई ूकारहǽु ु
मािनयोस –िशक[ अÈबर र िशक[ अःगर। अिन िशक[
खफी यो दबैमा साझा छ।ु
िशक[ अÈबर खफीकोिशक[ अÈबर खफीकोिशक[ अÈबर खफीकोिशक[ अÈबर खफीको उदाहरण ƨैवादीहǽको िशक[
हो, िकनिक ितनीहǽ आÝनो झूटा िवƳासहǽलाई
लुकाइ राÉथे तथा देखावा र आÝनो ूाणको भयले
इःलामको ूदश[न गथ[। िशक[ अःगर खफी को
उदाहरण देखावा र ूदश[न हो ज ःतोिक मुहमूद पुऽ
लबीद अÛसारीको उपरोƠ हदीसमा तथा अबू सईद को
हदीसमा यसको वण[न आइसके को छ, अãलाह महान
नै सÛमित ूदान गनȶ हो।
18. १८
((((पाँचौ पाठपाँचौ पाठपाँचौ पाठपाँचौ पाठ))))
एहसानएहसानएहसानएहसान ((((सÚयान उपासनासÚयान उपासनासÚयान उपासनासÚयान उपासना))))
एहसान यो छ िक तपाई अãलाह महानको
उपासना यस ूकार गनु[स िक मानɋ तपाई उसलाई्
हेरीरहेका छɋ, यिद यो सàभव नहोस भÛने किàतमा्
तपाई यो बुझनुस िक उसले तपाईलाई हेरी रहेको छ।्
((((छैठौ पाठछैठौ पाठछैठौ पाठछैठौ पाठ))))
सलाहसलाहसलाहसलाह ((((नमाजनमाजनमाजनमाज )))) का शत[ र ूितबÛधहǽका शत[ र ूितबÛधहǽका शत[ र ूितबÛधहǽका शत[ र ूितबÛधहǽ
१-इःलाम (धम[) हनुु
२-बुिƨ हनुु
३-बुझने ¢मता हनु
४-शौच-िबया (शुƨ हनुु )
५-फोहरलाई सफा गनु[
६-गुƯांगका लाई छोÜनु
७-समय हुनु
20. २०
१०- सबै अकानलाई बमशः गनु[
११-अिÛतम तशअहदु (तहीयात)
१२-अिÛतम रकातमा तशअहदको लािग बःनुु
१३-अिÛतम कादः (बैठक) मा नबी सãलãलाहु
अलैिह वसãलम मािथ शािÛत ूाथ[ना पठाउनु
१४- दायाँ तथा देॄेपÒटी सलाम फे नु[
((((आठɋ पाठआठɋ पाठआठɋ पाठआठɋ पाठ))))
सलाहसलाहसलाहसलाह ((((नमाजनमाजनमाजनमाज )))) का वािज बात तथा आवँयकका वािज बात तथा आवँयकका वािज बात तथा आवँयकका वािज बात तथा आवँयक
कू राहǽकू राहǽकू राहǽकू राहǽ
यी आठवटा छनः
१-तहरीमको तÈबीर बाहेक बाँकी सबै तÈबीरहǽ
२-एमाम (नमाज पढाउने अगुवा) र मुÛफिरद
(एÈलै नमाज पÕने माÛछे) ले समेअãलाहो लेमन
हमेदः भÛनु
21. २१
३-एमाम, मुƠदी (एमामको पछािड नमाज पढने
माÛछे) र एÈलै नमाज पढने माÛछेले –रÞबना व
लकãहàद- भÛनु।
४- ǽकू अमा –सुÞहान रिÞबयल अज ीम- भÛनु।
५-सÏदामा –सुÞहान रिÞबयल आला- भÛनु।
६- दबै सÏदाहǽको बीचमाु –रिÞबगिफरली- भÛनु।
७- तीन वा चार रकात भएको नमाज मा पिहलो
तशअहदु (तहीयात)।
८-तहीयात पÕनको लािग बःनु।
((((नवɋ पाठनवɋ पाठनवɋ पाठनवɋ पाठ))))
तशहहदतशहहदतशहहदतशहहदुुुु ((((तिहयाततिहयाततिहयाततिहयात)))) को वण[नको वण[नको वण[नको वण[न
यो यसूकार होः
((अƣहीयातो िलãलाहे वःसलवातो वƣáयबातो,
अःसलामो अलैक अáयोहÛनबीयो व रहमतुãलाही व
बरकातोहु, अःसलामो अलैना व अला एबािदãलािहस ्
22. २२
सालेहीन, अँहहदो अãलएलाह इãलãलाहो व अँशदो
अÛन मोहàमदन अÞदोह व रसूलुɯ।ु
अथा[तः सबै मौिखक, शारीिरक र आिथ[क
उपासनाहǽ अãलाहका लािग हनु ् (अथवा सारा
सàमान र ूितƵाका शÞदहǽ, हाॆो नमाज हǽ
तथा सबै दानहǽ अãलाहका लािग हन।ु ् ) हे नबी,
तपाईमािथ शािÛत , अãलाहको कृ पा तथा उसका
िवभूितहǽ होउन ्, शािÛत होस हामीमािथ र्
अãलाहका स×कमȸ भƠहǽमािथ। म गवाही
िदÛछु िक अãलाह बाहेक कोिह उपाःय छैन र म
यो पिन गवािह िदÛछु िक मुहàमद सãलãलाहु
अलैिह वसãलम उसका भƠ तथा दƣ हन।ू ु ्
फे िर नबी सãलãलाह अलैिह वसãलम मािथु
पिवऽ दǽद (शािÛत ूाथ[ना) पढ़नु पछ[ ×यो यो होः
((अãलाहàम सãले अला मुहàमिदंव व अला आलेु
मुहàमिदन कमा सãलैत अला इॄाहीम व अला आले
इॄाहीम, इÛनक हमीदम मज ीद। व बािरक अलाु ्
23. २३
मुहàमिदंव व अला आले मुहàमिदन कमा बारƠ अला
इॄाहीम व अला आले इॄाहीम, इÛनक हमीदमु ्
मज ीद))
अथा[तः हे अãलाह, मुहàमद सãलãलाह अलैिह वु
सãलम तथा उनका पिरवारमािथ शािÛत अवतिरत
गनु[स ्, ज सरी ितमीले इॄाहीम अलैही सलाम र
उनका पिरवारमािथ शािÛत अवतिरत गयȾ, िनःसंदेह
ितमी ूशंसा र महानताको अिधकारी छौ। तथा
िवभूती अवतिरत गनु[स मुहàमद सããललाह अलैहीु
वसãलम र उहाँका पिरवारमािथ िवभूित अवतिरत
गयȾ, िनःसÛदेह ितमी ूशंसा र महानताको
अिधकारी छौ।
फे री कअदः अखीरःफे री कअदः अखीरःफे री कअदः अखीरःफे री कअदः अखीरः (अिÛतम बैठक) मा िचहानर
नरकको यातना तथा मु×यू र ज ीवनको उपिव अिन
ǽप िवमेको दÏज ाल (अÛधकासुर) को उपिवबाट
अãलाहिसत शरण माÊनु पछ[। फे िर ǽचाएको
24. २४
ज ुनसुकै दआ पÕनुु पछ[, िवशेष गरेर मासूरः अथा[त
सुÛनतबाट िसƨ दआहǽु , ज ःतैः
((अãलाहàम अइÛनी अला िज बे क व शुबे क वु
हःने इबादितकु , अãलाहàम इÛनी ज लàतो नÝसीु
ज ुãमन कसीरन वला यÊफे ǽज ज ोनूब इãला अÛत् ्
फिÊफलȸ मÊफे रतन िमन इिÛदक वरहàनी, इÛनक
अÛतल, गफू ǽर[हीम।))
अथा[तःअथा[तःअथा[तःअथा[तः हे अãलाह ितमी आÝनो ःमरण गन[,
आÝनो कृ त£ता åयƠ गन[ तथा आÝनो उपासना
गन[मा सहायता गनु[स ्, हे अãलाह मैले आफू मािथ
अ×याचार गरेको छु , र ितमीबाहेक पापलाई कोिह
¢मा गन[ सÈदैन, ितमी मेरो पापलाई आÝनो
िवषेश कृ पाले ¢मा गरीिदनुस तथा मिसत कृ पाको्
åयवहार गरी बÈसनुस। िनःसÛदेह ितमी अित ¢मा्
गनȶ कृ पालु छौ।
ूथम तशअहदमा चािहं शहादतैनपिछ ज ो॑ु , अॐ,
मगिरब तथा एशामा तेौो रकातको लािग उßनु पछ[
25. २५
यिद नबी सãलãलाह अलैिह वसãलम मािथ दǽदु
पढोस भÛने बेस हÛछ। यसबारेमा हदीस समाÛय् ु
छ। अिन तेौो रकातको लािग उßनु पछ[।
नमाज का सुÛनतहǽःनमाज का सुÛनतहǽःनमाज का सुÛनतहǽःनमाज का सुÛनतहǽः
नमाज कानमाज कानमाज कानमाज का के िह सुÛनतहǽ यसूकार छनःके िह सुÛनतहǽ यसूकार छनःके िह सुÛनतहǽ यसूकार छनःके िह सुÛनतहǽ यसूकार छनः
1- इिःतÝताह (ूारàभ) को दआ अथा[तु
(सूÞहानक अãलाहàमु ................) पÕनु।
2- के याम (उभाई) को िःथितमा दायाँ हातको
हतके ला (पÑज ा) लाई देॄे हातमािथ हाली
छाितमािथ राखनु, तथा ǽकू अबाट उßदा ×यःतै
मने।
3- तÈबीर तहरीम (पिहलो तÈबीर), ǽकू अ भÛदा
पिहले र पिछ तथा (तीन वा चार रकात भएका
नमाज हǽमा) पिहलो बैठकबाट तेौो रकातको
लािग उßदै औंलाहǽ परःपरमा िमãदो गरी दबैु
हातहǽलाई काँध वा कानसàम उठाउनु।
26. २६
4- ǽकू अ तथा ज ःदामा एक भÛदा बढी पटक
तःबीह (सुÞहान रिÞबयल अज ीम, सुÞहान
रिÞबयल आला) पÕनु।
5- ǽकू अबाट उभेपिछ (रÞबना लकãहàद) का साथ
थप सुÛनत दआहǽ िमलाउनुु , तथा दबैु
ज ःदाहǽको मÚयमा एकभÛदा बढी
(रÞबीगिफलȸ) पÕनु।
6- ǽकअमा टाउकोलाई पीÓयुँ बराबर राखनु।
7- सÏदामा दबै बाहहǽलाई कोिखलाबाटु ू , भूँडीलाई
ितीहǽबाट र ितीहǽलाई कु इनाहǽबाट छु Òटै
राơु।
8- सÏदामा दबै कु इनाहǽलाई भुँइबाट उठाइ राखनुु
9- ूथम बैठकमा र दबै सÏदाहǽको बीचमा बःदाु
देॄे खुÒटालाई िफं ज ाएर ×यसमािथ बःनु तथा
दायाँ खुÒटालाई उßयाइ राखनु।
10- तीन वा चार रकातको नमाज मा अिÛतम
बैठकमा तवǽ[क गनु[ अथा[त आÝनो चाकमािथ
बःनु, आÝनो देॄे गोडालाई दायाँ गोडामुिन
गरी दायाँलाई उßयाइ राखनु।
27. २७
11- ूथम तथा दोौो बैठकमा तहीयात पÕदै
अिÛतमसàम चोर औँलाले संके त गनु[ तथा
दआको बखतमा ×यसलाई हãलाउनु।ु
12- ूथम बैठकमा मुहàमद सãलãलाह अलैिहु
वसãलम मािथ उहाँका पिरवारमािथ तथा
इॄाहीममािथ कृ पा तथा िवभूित अवतरणको
दआ गनु[।ु
13- अिÛतम बैठकमा दआ गनु[।ु
14- फळ, ज ुमआ, ईदल िफऽु (ोत ितहार), बकरईद
(बिल ितहार), इिःतःका (वषा[ मांÊने)
नमाज हǽमा तथा मगिरब र एशाको ूथम दईू
रकातहǽमा सःवर (आवाज ले) पाठ गनु[।
15- ज ो॑, अॐमा र मगिरबको तेौो रकातमा तथा
एशाको अिÛतम दई रकातहǽमा िबःतारैू
(मनमनै) पाठ गनु[।
16- सूरह-फाितहाका साथ कु नै अǽ सूरह पÕनु,
नमाज का विण[त सुÛनतहǽबाहेक बाँिक
सुÛनतहǽको Úयान राखनु पछ[। ज ःतै,
ǽकू अबाट उßदाखेरी (रÞबना व लकãहàद)
28. २८
भÛदा बढी पÕनु। यो एमाम, मुƠदी र एÈलै
नमाज पÕने सबैको लािग सुÛनत हो तथा यसै
ूकारले ǽकु अ गदा[ दबै हातहǽलाई औंलाहǽु
िफं Ïने गरी घुँडामािथ राखनु।
((((एघारौ पाठएघारौ पाठएघारौ पाठएघारौ पाठ))))
नमाज लाई भग गनȶ कू राहǽनमाज लाई भग गनȶ कू राहǽनमाज लाई भग गनȶ कू राहǽनमाज लाई भग गनȶ कू राहǽ
ती आठवटा छनः
1- ज ानी बुझी िवचार गरी कू रो गनु[, िवसȶर वा
अ£ानतावश कू रो गना[ले नमाज भंग हँदैन।ु
2- हाँःनु
3- खानु
4- िपउनु
5- गुƯांग खुãला हनुु
6- िकÞला मूखबाट अ×यािधक हÒनु
7- नमाज मा लगातार अनावँयक åयवहार गनु[
8- शुƨता र पिवऽता समाƯ हनु।ु
29. २९
((((बा॑ौ पाठबा॑ौ पाठबा॑ौ पाठबा॑ौ पाठ))))
वज ूका शत[ अथा[त ूितबÛधहǽःवज ूका शत[ अथा[त ूितबÛधहǽःवज ूका शत[ अथा[त ूितबÛधहǽःवज ूका शत[ अथा[त ूितबÛधहǽः
यी दसवटा छन।्
1- मुिःलम हनु।ु
2- बुिƨ हनु।ु
3- बुझने ¢मता हनु।ु
4- Úयान गनु[।
5- वज ू समाƯ हÑज ेलसàम Úयानलाई बाँकीु
राखनु।
6- वज ूलाई आवँयक तुãयाउने कू राहǽ नहनु।ु
7- वज ूभÛदा पिहले पानी वा माटो को डãलोले
शौच गनु[।
8- पानी पिवऽ हनु र ×यसले वज ू माÛयु (उिचत)
हनु।ु
9- ×यो वःतुलाई छु Òटै पानु[ ज सले पानी पहंचनेु
बाट रोक छ।
30. ३०
10- नमाज को बखत हनु उसको लािग ज सको वज ूु
िटÈदैन।
(ते॑ौ पाठ)
वज ूका अिनवाय[ कू राहǽः
यी छौवटा छनःयी छौवटा छनःयी छौवटा छनःयी छौवटा छनः
१-अनूहार धुनु, कु ãला गनु[ र नाकमा पानी हाãनु
×यसैमा शामेल छ।
२-दबै हातहǽलाई कु इनो सिहत धुनु।ु
३-पूरै टाउको र कानलाई पानीले मसह (ःपश[)
गनु[।
४-दबै खुÒटाु हǽलाई गोलीगाँट सिहत धुनु।
५-बमले वज ू गनु[।
६-वज ूका अंगहǽलाई एकपिछ अका[लाई लगातार
धुनु।
मुःतहब (बेस) यो हो िक अनूहार, दबै हात रु
दबै खुÒटाहǽलाई तीनु -तीन पटक घोइयोस।्
यसै ूकार तीन पटक कु ãला गनु[ (मुखमा
31. ३१
पानी हाली मुख राॆरी सफा गनु[।) र नाकमा
तीन पटक पानी हाãलनु पिन मुःतहब हो
यदयिप अिनवाय[चािहं माऽ एक पटक धुनु हो।
सही हदीस अनुसार टाउको को मसहलाई
दोहया[उनु मुःतहब छैन।
((((चौधौ पाठचौधौ पाठचौधौ पाठचौधौ पाठ))))
वज ूलाई भंगवज ूलाई भंगवज ूलाई भंगवज ूलाई भंग ((((समाƯसमाƯसमाƯसमाƯ)))) पानȶ कू राहǽःपानȶ कू राहǽःपानȶ कू राहǽःपानȶ कू राहǽः
यी छौवटा छन।्
१-िदशा-िपशाबको माग[बाट के िह िनःकनु।
२-शरीरबाट कु नैपिन अशुƨ वःतु िनःकनु।
३-िनिा वा कु नै कारणले होश र चेतन समाƯ
हनु।ु
४-अगािड वा पछािडको गुƯांगलाई िबना पदा[
छु नु।
५-ऊँ टको मासू खानु।
६-िवधम[ हनु।ु
32. ३२
अãलाह महानले हामी सबै मुसलमानलाई यसबाट
ज ोगाउन।्
मह×वपूण[ िåयƴः मृतलाई ःनान गराउनाले
सही कथनानुसार वज ू भंग हँदैन र अिधकांशु
िवƨनहǽको मत यही हो। तर ःनान गराउने
माÛछेको हात मृतको गुƯांगलाई पदा[बीना ःपश[
गरेमा ×यसमािथ वज ू आवँयक हनेछ। यःतैु
पिन ःनान गराउने माÛछेको लािग आवँयक
छ िक ×यसले कु नै पदा[बीना मृतको गुƯांगलाई
न छोओस।्
यसै ूकार पƤीलाई छु नाले वज ू कदािप भंग
हँदैन चाहे छु ने काय[ कामेÍछाले होस वाु ्
कामेÍछाबीन होस। यो कथन नै अिधक सही र्
माÛय हो, तर वीय[-ःखलन न होस िकनिक नबी्
सãलãलाह अलैिह वसãलमले आÝनो के िहु
पिƤहǽलाई चुàबन गनु[ भो तथा वज ू
नदोहया[इकन नमाज पÕनु भो।
33. ३३
सूरःिनसा र मायदः का आयतहǽमा
)ء ا ﻡ أو(
(वा ितमीले Ƹीहǽलाई छोएका हɋ) बाट ता×पय[
िवƨानहǽको शुƨ कथनानुसार िमलन अथा[त
सàभोग हो, तथा यो कथन नै अÞदãलाह िबनु
अÞबास रिज़, तथा अिध र पिछका धम[वेƣाहǽको
एउटा ज माअतको कथन हो, सÛमित िदने
अãलाह हो।
((((पÛीौ पाठपÛीौ पाठपÛीौ पाठपÛीौ पाठ))))
सारा मुिःलम समुदायले धाम[क चिरऽले सुसिÏज तसारा मुिःलम समुदायले धाम[क चिरऽले सुसिÏज तसारा मुिःलम समुदायले धाम[क चिरऽले सुसिÏज तसारा मुिःलम समुदायले धाम[क चिरऽले सुसिÏज त
हनु।हनु।हनु।हनु।ुुुु
ती चिरऽहǽ मÚये के िह िनàनिलिखत हनःु
स×य, ईमानदारी, पिवऽता, लÏज ा र शरम,
वीरता, उदारता, वफादारी, अãलाहƨारा िनषेिधत
34. ३४
सबै वःतुहǽ देिख टाढा हनुु , िछमेकीहǽिसत
राॆो åयवहार, सके सàम आवँयकता भएका
माÛछेहǽ ूित मदत र Úयान, तथा यसका
अितिरƠ ती सबै सुचिरऽ र सुåयवहारहǽ ज सको
वण[ पिवऽ कु रआन र शुƨ हदीसहǽमा मािरएको्
छ तथा ज सको लािग तलकीन (बल) िदइएको
छ।
((((सो॑ो पाठसो॑ो पाठसो॑ो पाठसो॑ो पाठ))))
इःलामी िशƴाचारहǽको िनरÛतर Éयालःइःलामी िशƴाचारहǽको िनरÛतर Éयालःइःलामी िशƴाचारहǽको िनरÛतर Éयालःइःलामी िशƴाचारहǽको िनरÛतर Éयालः
ती मÚये िनàनिलिखत हनुःती मÚये िनàनिलिखत हनुःती मÚये िनàनिलिखत हनुःती मÚये िनàनिलिखत हनुःुुुु
सलाम गनु[ः हँिसलो-अनूहार भई åयवहार
गनु[ दायाँ हातले खानु-िपउनु, काम शुǽ गदा[,
िबिःमãलाह- (म शुǽ गछ[ अãलाहको नामले) पÕनु,
काम समाƯ गरेपिछ –अãहàदो िलãलाह- भÛनु,
िछंकने माÛछेको –अãहàदो िलãलाह- को ज वाफमा
35. ३५
यह[मोकãलाह- भÛनु, तथा मिःज द र घरमा ूवेश
गदा[ र िनःकदा , याऽा गदा[, बाबू-आम, सàबÛधी,
छर िछमेका र ठूलो-सानािसत åयवहार गदा[, िवहे र
नवज ातलाई बधाई िदंदा, दःख परेको बेलामा शोकु
गदा[ तथा यसबाहेक लुगा र ज ुता लाउँदा र फु काãदा
ज ःता सबै उपरोƠ िःथितमा इःलामी िशƴाचारहǽको
Éयाल राखनु पछ[।
((((सऽहɋ पाठसऽहɋ पाठसऽहɋ पाठसऽहɋ पाठ))))
िशक[िशक[िशक[िशक[ ((((िमौणिमौणिमौणिमौण)))) र पापहǽबाट ज ोिगनु र ज ोगाउनुःर पापहǽबाट ज ोिगनु र ज ोगाउनुःर पापहǽबाट ज ोिगनु र ज ोगाउनुःर पापहǽबाट ज ोिगनु र ज ोगाउनुः
ितनीहǽमÚये सातवटा सव[नाश पानȶ पापहǽ यी हनःु
१-अãलाहिसत साझा ठहया[उनु।
२-ज ादू-टोना गनु[ वा गराउनु।
३-कसैको नाहक ह×या गनु[।
४-Þयाज िलनु।
५-अनाथको सàपित खानु।
36. ३६
६-युƨबाट उàकनु।
७-इमाÛदार र पिवऽ तथा सरल-सीधी आईमाईहǽ
मािथ आ¢ेप लगाउनु।
यसै ूकार पापहǽमा यी पिन शामेल छन। बाबू् ,
आमाको अव£ा, सर-सàबÛधीहǽबाट सàबÛध िवÍछेद
गनु[, झूठो सा¢ी िदनु, झूठो कसम िलनु, छर-
िछमेकीलाई कƴ पुया[उनु, माÛछेहǽको Ïयान र
सàपिƣ तथा इÏज त र सàमानमािथ अ×याचार गनु[,
लागु पदाथ[ ूयोग गनु[, ज ूवा खेãनु, तथा यसको
अितिरƠ िनÛदा गनु[, कू रो लगाउनु र अÛय यःता
कू राहǽ ज सबाट अãलाह महान र उसका संदेƴा हज ूर
मुहàमद सãलãलाह अलैिह वसãलम ले मनाु ही गनु[
भएका छन।्
37. ३७
((((अठा॑ɋ पाठअठा॑ɋ पाठअठा॑ɋ पाठअठा॑ɋ पाठ))))
मृतको िबयामृतको िबयामृतको िबयामृतको िबया----कम[ र नमाज ज नाज ा अथा[त अÛयेिƵकम[ र नमाज ज नाज ा अथा[त अÛयेिƵकम[ र नमाज ज नाज ा अथा[त अÛयेिƵकम[ र नमाज ज नाज ा अथा[त अÛयेिƵ
ूाथ[ना।ूाथ[ना।ूाथ[ना।ूाथ[ना।
यसको िववरण यसूकार छः
पिहलो- मनȶ बेलामा गनु[ पनȶः
रोगीमािथ मृ×युका ल¢णहǽ ःपƴ भएपिछ
×यसलाई )ا إ إ( (लाइलाह इãलãलाह) को
तलकीन (ज प) गराउनु पछ[। नबी सãलãलाह अलैिहु
वसãलम को आदेश होः (लÈके नू मौताकु म लाइलाह
इãलãलाह) अथा[त आÝना मनȶहǽलाई (लाइलाह
इãलãलाह) को सàझना गराउनुस। यसलाई एमाम्
मुिःलमले आÝनो सहीह नामक हदीस मÛथमा
उãलेख गरेको छ। यस हदीसमा (मौत) बाट ता×पय[
ती मािनसहǽ हन। ज समािथ मृ×युका ल¢áहǽ ूकटु
भएर ज ाउन।
38. ३८
दोौोदोौोदोौोदोौो----मरेपिछ गनु[ पनȶःमरेपिछ गनु[ पनȶःमरेपिछ गनु[ पनȶःमरेपिछ गनु[ पनȶः
कसैको मृ×यूको िवƳास भएपिछ उसका आँखाहǽ
बÛद गिरिदनु पछ[ ज ःतोिक सुÛनतबाट िसƨ छ।
तेौो-मृतलाई नुहाउनुः
मुसलमान मृतलई ःनान गराउनु आवँयक हो
तर युƨमा शहीद भएकालाई नचािहं ःनान गराइयोस ्
र नचािहं उसको नमाज ज नाज ा पिढयोस ्, बǽ उसलाई
×यसै लुगामा गािडनेछ। िकनिक नबी सãलãलाहु
अलैिह व सãलम ले ओहदको युƨमा शहीदु
भएकाहǽलाई नचािहं ःनान गराउनु भो र नचािहं
ितनको नमाज पÕनु भो।
चौथोचौथोचौथोचौथो----मृतलाई नुहाउने तरीकाःमृतलाई नुहाउने तरीकाःमृतलाई नुहाउने तरीकाःमृतलाई नुहाउने तरीकाः
मृतको गुƯांगलाई छोिपयोस अिन ×यसलाई्
अिलकित उठाइयोस। उसको भुँडीलाई िवःतारै िथंÍनु्
पछ[, ×यसपिछ नुहाउने लुगाको टबा वा ×यसु
ूकारको कु नै वःतुलाई आÝनो हातमा बेरेर ×यसले
उसलाई सफा गिरयोस। फे िर नमाज को वज ू ज ःतै्
39. ३९
उसलाई वज ू गराइयोस अिन उसको टाउको र्
दा॑ीलाई बयरको पात िमिसएको पानी वा ×यसै ूकार
को वःतुले धुनु पछ[। फे िर उसको दायाँ र देॄे छु उलाई
बमशः धुनु पछ[। यसै ूकारले दोौो र तेौो पटक
नहाउनु पछ[। ू×येक पटक आÝनो हातलाई उसको
भुँडीमािथ फे नु[ पछ[। यिद कु नै वःतु िनःÈयो भÛने
×यसलाई धुनु पछ[ अिन ×यो ठाउँलाई ǽवा वा कु नै
वःतुले बÛद गरीिदनु पछ[। यिद िनःकने ूिबया ǽकी
रहेको छैन भÛने शुंम (गरम) मोटो वा आधुिनक
िचिक×सा उपकरण, ज ःतै टेप इ×यािदले बÛद गनु[
पछ[।
मृतलाई दोौो पटक वज ू गराउनुस ्, यिद तीन
पटकमा सफा हन सके न भÛने पाँच पटु क वा सात
पटक नुहाउनु पछ[। फे िर उसलाई कु नै लुगाले सुकाउनु
पछ[ तथा उसका छेउहǽ र सÏदाका ठाउँहǽमािथ
खुशबू (सुगÛध) लगाउनु पछ[। यिद पूरै शरीरमा
सुगÛध लगाइयो भÛने बेस हÛछ। उसको कफनु
40. ४०
(मृतलाई लाउने लुगा) लाई सुगÛधले धुनी दीनु पछ[।
यिद ज ुँगा र नड, अिधक पलाएको छ भÛने काटी
िदनु पछ[ र यिद छािडयो भÛने पिन कु नै आपिƣ
छैन। कपाललाई काइँयोले कोनु[ पदȷन, छेउ (कारवी) र
नाभी तलको रɋ काÒनु पदȷन तथा नचािहं खतना
(िलंग-मुÖडन) गनु[ पछ[ िकनिक यसबारेमा कु नै
ूमाण िसƨ छैन। आइमाइको कपालको तीनवटा
ज ुराहǽ बनाई पछािडितर गरीिदनु पछ[।
पाचɋपाचɋपाचɋपाचɋ----मृतको कफनको लुगाःमृतको कफनको लुगाःमृतको कफनको लुगाःमृतको कफनको लुगाः
मृतलाई तीनवटा सेतो लुगाहǽमा कÝनाउनु (बेनु[)
उƣम हÛछँ ज समा कु ता[ र एमामु (पगडी) न होस ्
मृतलाई ×यसमा बेनु[ पछ[ ज ुन ूकारले नबी
सãलãलाह अलैिह वसãलम लाई गिरयो। यिद कु ता[ु ,
तहबÛद (लूँगी) र चादरमा कÝनाइयो भÛने पिन
आपिƣ छैन। आइमाइलाई पाचँवटा लुगाहǽमा
कÝनाउनु पछ[। कु तȸ, तहबÛद, दईपÒटा र दइवटाू ू
चादरहǽमा। नाबािलक बÍचा-लाई चािहं एक देिख
41. ४१
तीनसàम कफन (को लुगा) िदनु पछ[ तथा सानी
बÍचीलाई एउटा कु तȸ र दईटा चादरहǽमा कफनाउनुु
पछ[।
यसरी भÛने हो भÛने कफनमÚये सबैको लािग
माऽ एउटा लुगा आवँयक छ ज सले मृतलाई राॆरी
छोपन सकोस। यिद मृत एहराम् (हÏज -उमरा) को
अवःथामा छ भÛने उसलाई बयरको पानीले नुहाउनु
पछ[ तथा उसकै तहबÛद (लुँगी) र चादरमा कफनाउनु
पछ[ यसबाहेक पिन कफन (लुगा) िदन सिकÛछ।
उसको अनूहार र िसरलाई न छोिपयोस नचािहं सुगÛध्
लगाइयोस िकनिक ूलयका िदन ×यो तलबीया्
(लÞबैक अãलाहàम लÞबैकु ) भÛदै उÓने छ, ज ःतोिक
हज ूर सãलãलाह अलैिह वसãलम को शुƨ हदीसमाु
उãलेख छ। यिद महीलाचािहं यस अवःथामा मरे की
छ भÛने उसलाई अÛय महीलाहǽ सरह नै
कफनाइनेछ, तर उसलाई पिन सुगÛध लगाइने छैन।
42. ४२
साथै उसको अनूहारलाई नकाब (पदा[) ले र उसको
हातलाई पÑज ाले छोिपन छैन बǽ अनूहार र दबैु
हातहǽलाई कफनले छोÜनु पछ[, ज ःतो िक
महीलालाई कफनाउने बयानमा विण[त भई सके को छ।
छैठɋछैठɋछैठɋछैठɋ---- मृतको िबयाकम[का हकदारहǽःमृतको िबयाकम[का हकदारहǽःमृतको िबयाकम[का हकदारहǽःमृतको िबयाकम[का हकदारहǽः
मृतलाई नुहाउने, उसमािथ नमाज ज नाज ा पÕने
र उसलाई दÝनाउने सबभÛदा बढ़ी हक र अिधकार
×यो åयिƠलाई छ ज सको बारेमा मृतले वसीयत
गरेको होस, फे िर बाबू, फे िर हज ूरबा, फे िर चोराहǽ
तथा फे िर हज ूरबा पÒटीका सàबÛधीहǽमÚये ज ुन
अिधक निज क होस।्
महीललाई नुहाउन सबभÛदा बढी हक ×यो
महीलाको हो ज सको बारेमा मृत महीला ले वसीयत
गरेकी होस ्, फे िर आमा, फे िर हज ूरआमा तथा फे िर
सàबÛधी महीलाहǽ मÚये ज ुन अिधक नज ीक परोस।्
43. ४३
पित-पƤीमÚये कसैले पिन एक-अकȾलाई नुहाउन
सÈछ िकनिक आदरणीय अबू बब रिज , लाई उहाँकी
आदरणीया पƤीले नुहाउनु भएकी िथइन तथा्
आदरणीय अली रिज , ले आÝनो पƤी आदरणीया
फाितमा रिज ,लाई नूहाउनु भएका िथए।
सातɋसातɋसातɋसातɋ---- नमाज ज नाज ा पÕने िविधःनमाज ज नाज ा पÕने िविधःनमाज ज नाज ा पÕने िविधःनमाज ज नाज ा पÕने िविधः
यो नमाज पÕने तरीका यो छ िक चारवटा
तÈबीर (अãलाहो अÈबर) हǽ भिनयोस। पिहलो्
तÈबीरपिछ सूरह फाितहा पिढयोस ्, यिद यसका साथै
कु नै सानो सूरह व एउटा-दइटा आयतहǽ पिढयोसू ्
भÛने बेस हÛछ ज ःतोिक आदरणीय इÞने अÞबासु
रिज , ƨारा सही हदीसमा विण[त छ। फे िर दोौो
तÈबीर भनी नमाज मा तशअहदको अवःथामा दǽदु
पढ़े झै नबी सãलãलाह अलैिह वसãलम मािथ दǽदु
पÕनु पछ[। ×यसपिछ तेौो तÈबीर भनेर यो दआु
पÕनु पछ[ः
44. ४४
((अãहाहàमग िफर लेहáयना व मáयतेनाु ् , व
शाहेदेना व गाएबेना, व सगीरेना व कबीरेना, व
ज करेना व उÛसाना। अãलाहàम मन अहयáतहु ु्
िमÛना फअहयेही अलल इःलाम् , व मन तवÝफै तहु
िमÛना फतवÝफह अलल ईमान। अãलाहàमग िफरु ु् ् ्
लह वह[àहोु , व आफे ही व आफो अÛहो, व अिबम
नोज़ोलहु, व वःसेअ मÙखलहु, वगिसãहो िबãमाए
वस सãज े वल बद[् ् , व नÈके ही िमÛनल खताया कमा्
योनÈकस सौबुल अÞयदो़ मेनɮ दनस् ् ्, व अिÞदलहो
दारन सौबुल िमन दारेही् , व अहलन खैरम िमन् ्
अहलेही। विÙखãहल ज Ûनत वु ् अइÏहो िमन
अज ािबल कॄे व अज ािब् Ûनार, वÝसह लह फी क़ॄेहीु ,
व निåवर लह फीह। अãलाहàम ला तहिरàना अळहु ु ु
वला तोिµãलना बादह।ु ))
अथा[तः हे अãलाह! हाॆो ज ीिवत र मृत,
उपिःथत र अनुपिःथत, साना र ठूला, पुǽष र मिहला
सबैलाई ¢मा गरीदेऊ। हे अãलाह! हामी मÚये
ज सलाई ितमी ज ीिवत राखौ भÛने ×यसलाई
45. ४५
इःलाममािथ ज ीिवत राखौ तथा ज सलाई मृ×यु देऊ
भÛने इमानमािथ देऊ। हे अãलाह! यो मृतलाई ¢मा
गरी देउ, यसमािथ कृ पा गरौ, यसलाई शािÛतमा राखौ
र यसलाई माफ गरी देउ, यसको ठेगानालाई
सàमािनत बनाऔ, यसको ूवेश ःथानलाई
फरािकलो बनाइ देउ, तथा यसलाई पानी, बफ[ र
शीतले सफा गरी देउ र यसलाई पाप र ऽुिटहǽबाट
यसरी सफा-सुÊधर गरी देउ ज सरी सेतो लुगा फोहर
मैलबाट सफा भएर ज ाÛछ। यसलाई उसको घरभÛदा
राॆो घर ूदान गरौ र उसको पƤी-भÛदा राॆी पƤी
ूदान गरɋ, यसलाई ःवग[मा ूवेश गराऔं, तथा
यसलाई िचहान र नरकको यातना बाट शरणमा राखौ,
र यसको िचहानलाई फरािकलो पारी ूकािशत गरɋ। हे
अãलाह! यसको ूितफलबाट हामीलाई विÑज त न गरौ
तथा यसपिछ हामीलाई पथ-ॅाÛत न बनाऔ।
यसपिछ चौथɋ तÈबीर भनेर दायाँपÒटी एउटा
सलाम फे नु[ पछ[।
46. ४६
मुःतहब (राॆो) यो हÛछ िक ू×येक तÈबीु र
साथ रफअ यदैन गनु[ अथा[त हातहǽलाई उठाउनु पछ[।्
यिद मृतचािहं महीला छ भÛने (( अãलाहàमागु ्
िफल[हा)) भÛनु ज नाज ाहǽ छन भÛने् (( अãलाहàमगु
िफहȾमा)) र दईभÛदा बढी भएमाु (( अãलाहàमगु
िफल[हàमु )) भÛनु पछ[। यिद नानी (बÍचा) को
ज नाज ा छ भÛने ¢माको दआको सÒटामा यो भÛनुु
पछ[ः
((अãलाहàमज अãहो फरतɋ व ज ुखरन लेवालेदैहेु ् ्
व शफीअन मुज ाबन। अãलाहàम सिÈकल बेही् ु
मवाज ीनहमाु , वअिज़म बेही उज ूरहमाु , व अिãहÈहो बे
सालिहल मूमेनीन, वज अãहो फी के फालते इॄाहीम्
अलैिहस सलातो वःसलाम् , व के ही बे रहमतेक
अज ाबुल ज हीम।् ् ))
अथा[तः हे अãलाह! यसलाई उसको बाबूआमाको
लािग अगुवा र परलोकको भÖडार बनाउ तथा यःतो
िसफािरश (ूःतावन) गनȶ बनाइ देउ ज सको िसफािरश
ःवीकार गिरयोस। हे अãलाह् ! यसको माÚयमले ितनी
47. ४७
दबैका स×कम[ू - तुलालाई ग॑ɋ गरी देउ, तथा यसको
माÚयमले ितनी दबैलाई ठूलो ू×यपकार ूदान गरौू
तथा यसलाई स×कमȸ ईमाÛदारहǽका साथ सिàमिलत
गिर देउ र यसलाई इॄाहीम अलैिहःसलामको
संर¢णमा शामेल गरी देउ अिन यसलाई आÝनो दया-
कृ पाले नरकको ूकोपबाट बचाउ।
सुÛनत यो छ िक एमामले पुǽष मृतको टाउकोको
सामुÛने तथा महीलाको कàमरको सामुÛने उßनु पछ[,
तथा यिद एकै साथ धेरै ज नाज ाहǽ ज àमा छन भÛने्
पुǽषलाई एमामको नज ीक र महीलालाई िकÞलाको
नज ीक राखनु पछ[। यिद ×यसमा बÍचाहǽ पिन छन ्
भÛने बÍचालाई महीलालाई राखनु पछ[। बÍचाको
टाउको चािहं पुǽषको टाउकोको बराबरीमा तथा
महीलाको कàमर पुǽषको टाउकोको बराबरीमा हनुु
पछ[। यसै ूकारले बÍचीको टाउको मिहलाको
टाउकोको बराबरीमा हनु पछ[। नमाज ज नाज ा पÕनुु
सबै माÛछेले एमामको पछािड उßनु पछ[, यिद कसैले
48. ४८
एमामको पछािड ठाऊँ पाएन भÛने एमामको
दायाँपÒटी उßनु पछ[।
आठɋआठɋआठɋआठɋ----मृतलाई दफमृतलाई दफमृतलाई दफमृतलाई दफनाउनेनाउनेनाउनेनाउने ((((गाÔनेगाÔनेगाÔनेगाÔने)))) िविधःिविधःिविधःिविधः
बेस यो हÛछ िक माÛछेको कàमर बराबरु
िचहानलाई गिहरो खÛनु पछ[ तथा िक़बला तफ[
×यसमा लेहद (गुÝफा) बनाईयोस। मृतलाई समािध्
(कॄ) मा उसको दायाँ छेउमािथ राơु पछ[ र कफनका
बÛधनहǽ खोली िदनु पछ[। ×यसलाई िझÈनु पदȷन बǽ
×यःतै छाडी िदनु पछ[। मृतको अनूहारलाई खुãला
छाÔनु पदȷन ×यो पुǽष सोस वा मिहला। फे िर कॄलाई्
काँचो इँटाहǽले बÛद गरी िदनु पछ[ र ×यसमािथ
िगलो माटो लगाइ िदनु पछ[ ज समा िक आÝनो
ठाउँमा ज àन ज ाओस ् र माटोबाट बचत होस। यिद्
×यःतो ईटांचािहं उपलÞध छैन भÛने तÉता वा ढँगोु
वा लकडी ूयोग गनु[ पछ[ तािक मोटो खःनबाट
सुरि¢त रहोस। यसपिछ कॄमािथ माटो हाãनु पछ[् ,
49. ४९
यस बखतमा यो भÛन राॆो हÛछःु (िबिःमãलाहे व
अला िमãलते रसूिलãलाह) कॄलाई एक िबƣा ज ित
बराबर उँचो गनु[ पछ[। यिद साना-साना ढँगाकाु
टबाहǽ उपलु Þध छन भÛने ×यसमािथ हालेर पानीको्
िछडकाव गरीिदनु पछ[। दफन गनȶ माÛछेहǽले कॄको
नज ीक उभेर मृतको लािग ूाथ[ना गनु[ पछ[, िकनिक
नबी सãलãलाह अलैिह वसãलम मृतलाई दफनाएपिछु
×यसको नज ीक उभेर भÛने गथȶः
((इःतगफे ǽ लेअखीकु म वसअलू लहƣःबीत् ु ,
फइÛनहल आन युसअलोु ् ् ))
अथा[तःअथा[तःअथा[तःअथा[तः आÝनो भाईको लािग ¢माको ूाथ[ना
गनु[स ्, र उसको लािग िःथतरताको कामना गनु[स ्,
िकनिक अिहले उसिसत ूशन हनेछ।ु
नवौनवौनवौनवौ----नमाज ज नाज ा पाउन नसके को माÛछेले गनु[नमाज ज नाज ा पाउन नसके को माÛछेले गनु[नमाज ज नाज ा पाउन नसके को माÛछेले गनु[नमाज ज नाज ा पाउन नसके को माÛछेले गनु[
पनȶःपनȶःपनȶःपनȶः
ज सले नमाज ज नाज ा पÕनु सके न भÛने ×यसको
लािग उिचत र माÛय हो िक दफन-िबयापिछ नमाज
50. ५०
पढोस ्, िकनिक नबी करीम सãलãलाह अलैिहु
वसãलम ले यःतो गरेको छन। तर यसो् गनु[ एक
महीना िभऽमा हनु पछ[। एक महीनाको अविध नाधीु
सके को छ भÛने नमाज ज नाज ा कॄमािथ पÕनु उिचत
र माÛय छैन ्, िकनिक नबी करीम सãलãलाह अलैिहु
वसãलम बाट यो िसƨ छैन िक हज ूरले मृतको दफन-
िबयाकम[को एक महीनापिछ कु नै कॄमािथ नमाज
पÕनु भो।
दसɋदसɋदसɋदसɋ----मृतको पिरवारको लािग खानाको बÛदोबःतमृतको पिरवारको लािग खानाको बÛदोबःतमृतको पिरवारको लािग खानाको बÛदोबःतमृतको पिरवारको लािग खानाको बÛदोबःत
िमलाउनुःिमलाउनुःिमलाउनुःिमलाउनुः
मृतको पिरवारको माÛछेहǽको लािग खानाको
ूबÛध गनु[ उिचत छैन। सुूÉयात सहाबी (दतू -
सहचर) ज रीर िबन अÞदãलाह अल बज लीƨाराु बयान
गिरयको छः
((कु Ûना नउददल इÏतेमाअ एला अहिलल मáयते वु ्
सुनअतुत तआमे बादɮ दफने मेनन नेयाहः् ् ् ))
51. ५१
अथा[तःअथा[तःअथा[तःअथा[तः मृतलाई दफन गरेपिछ मृतको पिरवार
कहाँ ज àमा हनु र खाना तयार गनु[लाई हामी शोकु
मनाउनुमा गणना गथȶ। यसलाई एमाम अहमदले राॆो
ूमाणका साथ उãलेख गरेको छ।
ःवयं आÝनो वा अतीिथ पाहनाहǽको लािग खानाु
तयार गन[मा कु नै आपिƣ छैन। सàबÛधी र
िछमेकीहǽले मृतको पिरवारको लािग खाना तयार गनु[
पछ[, िकनिक आदरिणय ज ाफर िबन अबू तािलबको
सीिरयामा भएको मृ×यूको समाचार सुÛदाखेरी हज ूर
सãलãलाह अलैिह व सãलम लेु आÝनो पिरवारलाई
उƠ ज ाफरको पिरवारको लािग खानाको बÛदोवःत
िमलाउन आदेश गनु[ भो अिन भÛनु भोः
((इÛनहम मा यशगोलोहमु ु् ्))
अथा[तःअथा[तःअथा[तःअथा[तः उनीहǽलाई पुगेको पीडाले उनीहǽलाई
अवाक बनाई िदएको छ।
तर यसमा कु नै आपिƣ छैन िक मृतको पिरवारले
आफू कहाँ आएको खानामा आÝना िछमेकीहǽलाई
52. ५२
शामेल गǽन तथा मेरे £ानानूसार यसको लािग्
धम[-शासऽमा समयको िनधा[रण छैन।
एघारɋएघारɋएघारɋएघारɋ----शोक मनाउनुःशोक मनाउनुःशोक मनाउनुःशोक मनाउनुः
कु नै आइमाले मृतमािथ तीन िदनभÛदा बढी शोक
मनाउनु उिचत र माÛय छैन। तर आÝनो लोÊनेको
मृ×यूमािथ चार मिहना दस िदन शोक गनु[ आवँयक
हो यिद महीला गभ[वित छ भÛने ×यसको àयाद
बÍचा ज Ûमनुसàम हनेछु , ज ःतोिक नबी करीम
सãलãलाह अलैिह वसãलम को सही हदीसबाटु
ूमािणत छ। तर पुǽषको लािग आÝनो कु नै सàबÛधी
आिदको मरणमािथ शोक मनाउनु उिचत र माÛय
छैन।
बा॑ौ तथा अिÛतमबा॑ौ तथा अिÛतमबा॑ौ तथा अिÛतमबा॑ौ तथा अिÛतम----समाधीःथलको दश[नःसमाधीःथलको दश[नःसमाधीःथलको दश[नःसमाधीःथलको दश[नः
पुǽषहǽले समाधीगत भएकाहǽको लािग ूाथ[ना
(दआु ) गनु[, ितनका लािग शािÛतकामना गन[ तथा
53. ५३
मृ×यू र ×यसपिछको अवःथालाई ःमरण गन[ समय
समयमा समाधीःथल ज ानु पछ[। नबी करीम
सãलãलाह अलैिह वसãलमको आदेश छःु
((ज ूǽल कोबूर् , फइÛनहा तोज Èके रोकु मुल आिखरɯ् ))
अथा[तःअथा[तःअथा[तःअथा[तः समाधी (िचहान) को दश[न गनु[स िकनिक
×यसले ितमीलाई परलोकको सàझना गराउँछ।
यस हदीसलाई एमाम मुिःलमले आÝनो सहीह
नामक मÛथमा उãलेख गरेको छ।
नबी करीम सãलãलाह अलैिह वसãलम लेु
आÝनो माननीय सहचरहǽलाई िसकाउने गथȶ िक
ितमीले समाधीःथल गएपिछ यसो भÛनुस।्
((अःसलामो अलैकु म अहदल देयारे िमनल ्
मूमेनीन वल मुःलेमीन् ्, व इÛना इन शाअãलाहो्
बेकु म लाहेकू न। नसअलुãलाह लना व लकु मुल् ् ्
आिफयत व यह[मुãलाहल मुःतकदेिमन िमÛना वलु ् ् ्
मुःताखेरीन।))
54. ५४
अथा[तःअथा[तःअथा[तःअथा[तः हे यस िःथलीका इमाÛदार र
मुसलमानहरु , ितमीहǽमािथ शािÛत होस ्, तथा हामी
पिन ईशवरेÍछाले ितमीहǽिसत भɅटनेवाला छɋ।
अãलाहिसत आÝनो र ितॆो लािग सुखको कामना
गछɟ, तथा अãलाह महानले हामीमÚये अिध गएका र
पिछ ज ाने सबैहǽमािथ दया र कृ पा गरोस।्
आइमाइले समाधीःथल मनाही छ, िकनिक नबी
करीम सãलãलह अलैिह व सãलम ले समािध ज ानेु
महीलाहǽमािथ िधÈकार गरेको छ अिन यसकारण
गदा[ पिन िक ×यहाँ गएमा ॅƴाचारको सàभावना
हÛछ। साथै ितनीहǽमा धैय[ पिन थोरै हÛछ। यसैु ु
ूकार महीलाहǽलाई ज नाज ा (मलामी ज ाने) पिछ
समाधीिःथलसàम ज ानु पिन िनषेध छ, िकनिक रसूल
सãलãलाह अलैिह वसãलम ले महीलाहǽलाई पिनु
यसबाट मनाही गनु[ भएका छन। तर मृतमािथ्
मिःज द र ईदगाह (ितहारःथान) मा नमाज ज नाज ा
(अÛयेिƵ ूाथ[ना) पÕन पुǽष र महीला दबैको उिचतु
र माÛय छ।
وو و ﻡ اأ