SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 36
1
Rast studimi: “FERRARI”
Marka Simbol
Mikrotezë
Cikli i Parë i Studimeve
Punoi Udhëheqës shkencor
Klaudio Lila Prof.Dr. Klodiana Gorica
Tiranë, 2014
© Copyright Klaudio Lila
REPUBLIKA E SHQIPËRISË
UNIVERSITETI i TIRANËS
DEPARTAMENTI i MARKETING-TURIZMIT
2
Përmbajtja e këtij punimi është totalisht autentike. Të gjitha të drejtat e rezervuara.
Deklaratë
Unë i nënshkruari Klaudio Lila deklaroj që: (1) Kjo mikrotezë përfaqëson punimin tim
origjinal, përveç rasteve të citimeve dhe referencave dhe (2) Kjo mikrotezë nuk është përdorur
më parë si mikrotezë apo projekt kursi në këtë Universitet apo në Universitete të tjera.
Klaudio Lila
Data 01.01.2014
3
Abstrakt
Titulli i Plotë i Mikrotezës: Analizë e strategjive marketing për një kompani. Rast studimi:
“Ferrari”
Studenti: Klaudio Lila
Udhëheqës Shkencor: Prof. Dr. Klodiana Gorica
Universiteti i Tiranës,
Fakulteti i Ekonomisë,
Departamenti i Marketing Turizmit
Tiranë,.. ...............
Në këtë punim është trajtuar një analizë e një prej markave më të fuqishme të të gjitha kohërave.
Në një farë mënyre jam përpjekur ta sjell identiten e markës nëpërmjet historisë së saj të
lavdishme duke sjellë shembuj të kësaj lavdie me anë të detajeve dhe specifikave që e bëjnë
historinë e saj më të vecantë se të tjerat.
Jam përpjekur të bëj një analizë sa më të mirë të strategjive dhe taktikave marketing si dhe
mënyrën se si kompania i përdor të gjitha asetet e saj për të arritur objektivat dhe për ta mbajtur
si emrin ashtu dhe fuqinë ekonomike të kësaj marke në nivelet më të larta, duke u bazuar në
informacionin që arrita të akumuloj.
Gjithashtu munda të sjell një analizë të mjedisit dhe kushteve në të cilat operon kjo kompani dhe
mënyrën se si është adaptuar me këtë mjedis. Së fundmi duke mbledhur disa informacione arrita
të sjell një vlerësim disi më personal të strategjive të studiuara dhe disa konkluzione e
rekomandime.
4
FALENDERIME
Për realizimin e kësaj teme me duhet të falenderoj në mënyrë jo të drejtpërdrejtë vetë kompaninë
Ferrari, për ëndrrën, dhe për realizimin e saj. Në të njëjtën mënyrë falenderoj disa nga miqtë e mi
të cilët më kanë ndihmuar me mbledhjen e informacionit.
Veçanërisht falenderoj pedagogen udhëheqës, Prof. Dr. Klodiana Gorica e cila më ka udhëzuar
dhe ndihmuar vazhdimisht me sugjerimet e mbështetjen e saj, si edhe më ka orjentuar për ta
realizuar me sukses temën e diplomës.
Gjithashtu falenderoj familjen time, për ndihmën dhe mbështetjen që më kanë dhënë për
realizimin e këtij studimi.
5
Qëllimi i zgjedhjes së temës
Qëllimi i këtij punimi është që të sjellë në mënyrë sa më të detajuar strategjitë dhe taktikat që ka
ndjekur kompania për lartësimin dhe shndërrimin e markës në një markë simbol për industrinë e
automobilave.
Motivimi i temës
Arsyet për të ndërmarrë këtë studim në mbrojtje të mikrotezës në përfundim të studimeve
bacheor kanë qenë të shumta, por mbi të gjitha mund të përmendim faktin që kjo kompani është
rritur dhe zhvilluar duke përdorur një metodë krejt ndryshe ose sipas disave, duke mos përdorur
asnjë metodë për ta promovuar dhe publikuar produktin e saj. Ajo që doja të shfaqja ishte që pas
gjithë shpejtësisë, spektakolaritetit dhe të kuqes tërheqëse, ekziston një kompani, që punon për të
sjellë tek ne magjinë e Ferrarit.
Pra, me pak fjalë, Ferrari kishte një ëndërr, të fitonte vetëm të fitonte në pistë, por nuk e
parashikoi se duke fituar në pistë do t’i bënte shumë njerëz të ëndërronin, duke u “rrëmbyer”
zemrat e ashtu si pa dashje, edhe portofolat. Në rastin tim ka rrëmbyer vetëm zemrën.
6
PËRMBAJTJA E PUNIMIT
Hyrje ………………………………………………………………………………….. Faqja 7
Kapitulli 1: Ferrari, nje vështrim i përgjithshëm ……………….…………………. Faqja 9
Kapitulli 2: Marka dhe produktet që e përfaqësojnë atë ………………………….. Faqja 16
Kapitulli 3: Kompania dhe strategjitë marketing të saj …………………………… Faqja 18
Kapitulli 4: Mjedisi i tregut ku operon kompania ………………………………….. Faqja 22
Kapitulli 5: Vleresim i taktikave dhe strategjive të kompanisë dhe
vlera financiare ………………………………………………………... Faqja 28
Kapitulli 6: Konkluzionet dhe rekomandimet ………………………………………. Faqja 33
Literatura …………………………………………………………………………… Faqja 36
7
Hyrje
Janë të pakta markat që të vijnë të parat ndërmend midis markave të produkteve te ngjashme që
konkurrojnë në të njëjtin sektor. P. sh. Coca Cola të vjen e para ndërmend kur përmenden pijet,
McDonald’s kur mendon për ushqime cilësore të tipit Fast Food, etj. Në mënyrë të ngjashme
është një markë në sektorin e automobilave, e cila me dizenjon, fuqinë, shpejtësinë dhe stilin e
saj absolut dhe unik, ka arritur të mahnitë të gjithë botën. Dhe mënyra më e mire për të
identifikuar këtë mrekulli të inxhinierisë është me anë të imazhit të “Makinës Sportive të Kuqe
Italiane” dhe logos së “Prancing Horse” (Kalit te Krekosur), të cilat nuk i sjell askush tjetër vec
Ferrarit.
Ferrari është një makinë që ka mbërthyer imagjinatat e miliarda njerëzve nëpër botë. Prezenca e
kësaj marke e bën këtë makinë, më populloren dhe më të ënderruarën midis makinave të tjera.
Me motorrat e fuqishëm, lidhjet e forta të markës dhe dizenjon e shkëlqyeshme, Ferrari qëndron
më unike midis të gjitha makinave.
E prodhuar në Itali, Ferrari u themelua nga Enzo Ferrari në vitin 1929. Fillimisht, u përdor për të
sponsorizuar pilotët dhe u mor me krijimin e makinave vetëm për gara. Megjithatë dy dekada
pasi la gjurmë në pistën e garave, Ferrari vendosi të prodhoje makina për rrugë. Dhe këtu filloi
udhëtimi legjendar dhe i pabesueshëm i nje prej markave më të fuqishme në botë.
Ferrari ka qenë gjithmonë i lidhur ngushtë me motorsportin, vecanërisht me Formula 1. Duke
konkurruar me emra të tjerë të mëdhenj në F1, Skuadra Ferrari ka pasur gjithmonë suksese të
njëpasnjëshme dhe një performancë të shkëlqyer, sidomos me legjenden e këtij sportin,
gjermanin Michael Schumacher. Suksesi në sportin e shpejtë dhe kompetitiv të Formula 1 ka
qenë vazhdimisht një vlerë e madhe e shtuar, në kapitalin gjithmonë në rritje të markës së
Ferrarit.
Ferrari sigurohet që secili nga krijimet e markës ti japë klientit një eksperiencë të
pakrahasueshme. Ferrari ka nje gamë të gjerë makinash, të gjitha për tregun premium niche, dhe
shet jo më shumë se rreth 5000 makina ne vit. Pjesa e brendshme e cdo makine Ferrari
8
personalizohet në mënyrë që ti japë konsumatorëve ekzaktesisht atë që ata duan. Cdo makinë
Ferrari në vetvete shndërrohet në një markë për shkak të prezences së emrit të bashkangjitur në
secilën prej tyre. Disa nga modelet e Ferrarit që kanë bërë bujë në industrinë e automobilave janë
Ferrari 360 Modena, Ferrari 360 Spider, Ferrari 550 Barchetta, Ferrari 550 Maranello, Ferrari
Enzo, Ferrari F40, Ferrari California, 458 Italia and Ferrari F50.
Përvec të qenit një nga më të mirat në industrinë e automobilave, Ferrari gjithashtu ka arritur të
krijojë një prezencë të fortë në treg me anë të produkteve komerciale. Produktet e tilla si
xhaketat, kapelet, parfumet, orat, etj., janë gjithashtu një vlerë e shtuar në trashëgiminë dhe
vlerën e markës së gjigandit të automobilave. Logoja e famshme e saj me kalin e zi në fushë të
verdhë është një nga logot dhe dizenjot më të njohura, gjë kjo që ja shumëfishon vlerën e markës
cdo produkti disa herë. Ferrari gjithashtu ka organizuar evente, gara, etj., që ndihmojnë për të
rritur shikueshmerinë dhe ndjeshmërinë ndaj markës. Për më tepër i jep mundësinë njerëzve dhe
korporatave që të lidhen me një emër të fuqishëm dhe të njohur sic eshte Ferrari. Bota Ferrari,
një “park” gjigand, është një tjetër iniciative për t’i treguar botës këtë markë ëndrash.
E kuqja është lidhur me disa marka me anë të lidhjeve dhe partneriteteve midis korporatave. Disa
nga markat kryesore me të cilat është lidhur Ferrari janë Bridgestone, Shell, Michelin, Pirelli,
Bosch, etj. Këto lidhje gjithashtu përforcojnë imazhet e të gjitha markave dhe është një situatë
fitimprurëse për të gjithë.
Shumë marka do shkojnë e do vijnë. Makinat sportive do të bëhen më të shpejta dhe të mira.
Teknologjia do të ndryshojë. Por një markë ka qene aty dhe do të mbetet gjithmonë, dhe ajo
markë është Ferrari.
9
1. Ferrari, një vështrim i përgjithshëm
1.1) Historiku
Enzo Ferrari, që është themeluesi dhe krijuesi i kompanisë së makinave të jashtëzakonshme,
fillimisht nuk e kishte ndër mend që të prodhonte makina të rrugës, ai e nisi në vitin 1928 si një
sponsor për të stërvitur pilotet amatorë, për të garuar për Alfa Romeon dhe stërviti shumë pilotë
një pjesë e madhe mjaft të suksesshëm deri në vitin 1938 ku u punësua nga kjo kompani për të
drejtuar departamentin e garave. Alfa Romeo u konfiskua nga qeveria fashiste e Musolinit në
1941 dhe Ferrari u ndalua që të garonte për 4 vjet. Kjo bëri që të krijonte një kompani që
supozohej të kishte vegla dhe riparime për avionet Auto Avio Construzioni Ferrari. Gjithsesi kjo
nuk e ndali Enzon që të prodhonte një makinë që në fakt ishte e para dhe që debutoi në pistën e
Mille Miglia ne 1940, por që pa pak konkurrencë për shkak të luftës. Ne 1943 Ferrari u zhvendos
ne Maranello ku ndodhet edhe sot.
Makina e parë e prodhuar zyrtarisht nga Ferrari ishte modeli i vitit 1947, 125 S, e fuqizuar nga
një motorr V12 1.5 L. Ajo ishte nje makine garash dhe ishte e para qe mbajti stemen e Ferrarit në
garat e zhvilluara ne Piacenza. Makina e parë me pas e rrugës erdhi 2 vjet më vonë në vitin 1949
dhe ishte Ferrari 166 Inter. Ajo u kërkua mjaft për shkak të formave dhe motorrit të vecantë dhe
kompania prodhonte dhe shiste vazhdimisht për të financuar skuadrën e garave.
Sic mund të shihet makinat e rrugës u shitën për shkak të famës së skuderisë në pistat e garimit,
dhe suksesi i skuderisë në pistë vinte kryesisht prej shitjeve të makinave të rrugës. Ky
bashkëpunim i mrekullueshëm midis skuadrës së garave dhe fabrikës, e bëri këtë markë një nga
markat më të suksesshme në prodhimin e makinave fillimisht, e që më vonë do të
konsideroheshin si supermakina. Ajo u fokusua te sporti me anë të garimeve dhe teknologjia e
përdorur në motorr që e mbajti gjithmonë një hap perpara të tjerëve.
Supermakina e parë e krijuar ishte version i 1962, 250 GTO, për të vazhduar më një sërë
prodhimesh të tjera që bëheshin gjithmonë e më spektakolare, më luksoze dhe më të shpejta.
Prodhimi i fundit para vdekjes së Enzo Ferrarit ishte modeli F40 në vitin 1988 dhe një nga
supermakinat më të famshme të prodhuara ndonjëhere.
10
Në vitet 2002-2004, Ferrari prodhoi makinën e radhës që si rradhë duhet të quhej Ferrari F60,
por duke qenë makina më e shpejtë e prodhuar deri kohët e fundit, u pagëzua me emrin Ferrari
Enzo për nder të themeluesit vizionar. Kjo makinë prodhoi për shitje 399 njësi që ju shiten
klientëve të vjetër dhe besnike si fillim, dhe njësia e 400-te ju dhurua Vatikanit për bamirësi.
Cmimi i secilës ishte $650.000. Ne 15 shtator të vitit 2012, 964 makina Ferrari më nje vlere rreth
$162 milion, bënë një parade rreth Silverstone Circuit duke vendosur një rekord të ri botëror.
1.2) Skuderia Ferrari
Skuderia Ferrari ka marrë pjesë në disa kategori garash sportive me makina, megjithëse sot është
e përfshirë zyrtarisht vetëm në Formula 1. Është skuadra e vetme e cila ka marrë pjesë në
kampionatin botëror të Formula 1 në mënyrë të vazhdueshme që prej 1950. José Froilán
González i dha skuadrës fitoren e parë të F1 në 1951 British Grand Prix.
Skuderia Ferrari fitoi titullin e pilotit të Formula 1 në 2007, me Kimi Räikkönenin.
Alberto Ascari i dha Ferrarit titullin e parë për pilotët një vit më vonë. Ferrari është skuadra me e
vjetër në kampionat, dhe më e suksesshmja: skuadra mban pothuajse çdo rekord të Formula 1.
Rekordet e skuadrës përfshijnë 15 tituj botërorë për pilotë, 16 tituj botërorë për konstruktorë, 209
fitore, 4925.27 pikë, 622 finishe në podium, 203 pozicione të para dhe 218 xhiro të shpejta në
776 gara.
Ndër pilotët më te njohur të Ferrarit dallohen José Froilán González, Tazio Nuvolari, Juan
Manuel Fangio, Luigi Chinetti, Alberto Ascari, Wolfgang von Trips, Phil Hill, Olivier
Gendebien, Mike Hawthorn, Peter Collins, Giancarlo Baghetti, John Surtees, Lorenzo Bandini,
Ludovico Scarfiotti, Jacky Ickx, Mario Andretti, Clay Regazzoni, Niki Lauda, Carlos
Reutemann, Jody Scheckter, Gilles Villeneuve, Didier Pironi, Patrick Tambay, René Arnoux,
Michele Alboreto, Gerhard Berger, Nigel Mansell, Alain Prost, Jean Alesi, Eddie Irvine, Rubens
Barrichello, Michael Schumacher, Kimi Räikkönen, Felipe Massa dhe Fernando Alonso.
Përveç F1, Ferrari përfshiu makina edhe në gara me makina sportive, të cilat ekzistuan për disa
vite.
11
Në vitin 1949, Luigi Chinetti drejtoi një 166 M e cila i dha Ferrarit fitoren e parë në gara, në
garën 24 orëshe të Le Mansit në 1949. Ferrari vazhdoi duke e dominuar Kampionatin Botëror të
Makinave Sportive i cili u krijua në vitin 1953, duke e fituar titullin 7 herë gjatë 9 kampionateve
të para.
Kur formati i kampionatit ndryshoi në vitin 1962, Ferrari fitoi tituj çdo vit në paktën një kategori
deri në vitin 1965 dhe pastaj sërish në vitin 1967. Ferrari fitoi edhe një titull finaleje, në vitin
1972 përpara se Enzo të vendoste braktisjen e garave me makina sportive pas vitiT 1973 dhe të
lejonte që Scuderia Ferrari të përqendrohej vetëm tek Formula 1.
Megjithëse Scuderia Ferrari nuk mori pjesë me makina sportive pas 1973, ata herë pas here
ndërtonin makina të ndryshme sportive të suksesshme për pilotët pa skuadër. Këtu përfshihen BB
512 LM në 1970, 333 SP e cila fitoi IMSA GT Championship në 1990, dhe momentalisht F430
GT2 dhe GT3 të cilat po fitojnë momentalisht në kategoritë përkatëse.
Përgjatë historisë së saj, Ferrari ka furnizuar edhe skuadrat e tjera, veçmas për skuadrën Scuderia
Ferrari.
Në vitet 1950 dhe 60, Ferrari furnizoi me makina të Formula 1 disa skuadra. Një shembull i
famshëm është skuadra e Tony Vandervell, e cila garoi me Thinwall Special Ferrari të
modifikuara para se të ndërtonin makinat e tyre Vanwall. North American Racing Team në
sezonin e vitit 1969 ishte rasti i fundit ku përveç Scuderia Ferrari u fut edhe ajo me makinë
Ferrari.
Ferrari furnizoi makina me motorë V8 për serinë A1 Grand Prix, për sezonin 2008-09. Makina u
dizenjua nga Rory Byrne dhe është stiluar t’i ngjajë makinës së F1 2004.
599 GTB Fiorano dhe F430 GT u pëdorën për gara GT. Ferrari Challenge është park garash për
Ferrari F430. Supermakina e fundit e Ferrarit, FXX e vitit 2006 nuk lejohet në rrugë, dhe
përdoret vetëm për gara.
1.3) Logo
Simboli i famshën i skuadrës Ferrari është Cavallino Rampante ("kali mbi dy këmbë") hamshori
i zi mbi dy këmbë në mburojë të verdhë, zakonisht me shkronjat S F (për Scuderia Ferrari), me
12
tre shirita jeshilë, të bardhë dhe të kuq (ngjyrat kombëtare italiane) në pjesën e sipërme. Makinat
e rrugës kanë një stemë drejtkëndëshe, dhe, me dëshirë, mund të vendoset stema në formën e
mburojës nën pasqyrat e përparme afër derës.
Në 17 qershor 1923, Enzo Ferrari fitoi një garë në pistën e Savios në Ravenna ku takoi
Konteshën Paolina, e ëma e Kontit Francesco Baracca, një pilot i shkëlqyer i forcave ajrore
italiane dhe hero kombëtar i Luftës së Parë Botërore, i cili vizatonte një kalë në anët e avionit.
Kontesha i kërkoi Enzos ta përdorte këtë kal për makinat e tij të garave, duke sygjeruar se do ti
sillte atij fat. "Kali mbi dy këmbë" origjinal i vizatuar në avionin e Baraccas ishte vizatuar në
formë reje me ngjyrë të kuqe dhe të bardhë, por Ferrari vendosi që kali të jetë i zi (ashtu siç ishte
vizatuar në avonët e skuadronit të Baraccas pas vdekjes së pilotit në detyre) dhe ai shtoi të
verdhën kanarinë për fushën pasi ishte ngjyra e Modena, vendlindjes së tij. Por kali i Ferrarit
ishte i ndryshëm nga ai i kontit në disa detaje të vogla si bishti i kalit në avion ai e kishte bishtin
me drejtim poshtë ndërsa stema e Ferrarit e ka me bishtin lart.
Ferrari përdori Cavallino Rampante si një kompani zyrtare në vitin 1929. Që prej garës 24 orëshe
të Spa në 9 korrik 1932, Cavallino Rampante është përdorur tek Alfa Romeot që garonin për
Scuderia Ferrari.
Motivi i kalit mbi dy këmbë është i vjetër, mund të gjendet në monedhat antike. Një kal i zi në
fushë të verdhë shihet edhe në stemën e qytetit gjerman të Stuttgartit, shtëpia Mercedes-Benzit
dhe byrosë së dizenjimit të Porsche, të dyja konkurrentet kryesore të Alfas dhe Ferrarit në vitet
1930. Emri i qytetit vjen nga Stutengarten, një formë e vjetër e fjalës gjermane Gestüt, e cila
përkthehet në shqip stallë kuajsh dhe në italisht scuderia. Porsche gjithashtu e përfshin stemën e
Stuttgartit si logon e korporatës, me në qendër emblemën e shtetit Württemberg. Rössle i
Stuttgartit i ka të dyja këmbët e prapme të vendosura në tokë, si kali i Baraccas, por jo si
cavallino i Ferrarit.
Fabio Taglioni e përdorte cavallino rampante në motorat e tij Ducati, po ashtu Taglioni ka lindur
në Lugo di Romagna si Baracca, dhe gjithashtu i ati i tij ishte pilot luftarak në Luftën e parë
Botërore (megjithëse nuk ishte pjesë e skuadronit të Baraccas, siç thuhet ndonjëherë gabimisht).
Ndërkohë që fama e Ferrarit rritej, Ducati e braktisi stemën e vjetër ndoshta nga ndonjë
marrëveshje midis kompanive.
13
1.4) Logo te ngjashme
Mburoja e stemes se qytetit te Stuttgart-it. E ardhur nga stema e vjeter e qytetit, e cila perfshinte
dy kuaj, u kalua ne stemen me fushen e verdhe dhe kalin e zi. Kali eshte vene ne steme nga fjala
stouten dhe garten, qe do te thote rritje kuajsh dhe kopsht, dhe eshte menduar te simbolizohet nga
kali, kafshe tipike e zones.
Porsche, qe eshte makine sportive gjermane, e grupit Volkswagen, e prodhuar fillimisht ne
Stuttgart, po ashtu ka ne logon e saj, kalin e stemes se qytetit. Nje kal, qe ndryshe nga cavallino i
Ferrari-t te dyja kembet e prapme, i ka ne toke, dhe ato te perparmet me te ulura. Eshte me
shume i ngjashem, me logon fillestare te avionit te Baracca-s.
Stema fillestare e Ducati-t. Fabio Taglioni, qe ishte dhe vete nga Modena, mori si steme se
gjigandit italian te prodhimit te motorreve, Ducati-t, kalin e Baracca-s. Per vite, te dyja shtepite
prodhuese italiane e kane mbajtur cavallino-n si pjese kyce te logos. Me kalimin e kohes, kur
Ferrari u perhap me shume se Ducati, ne nje pakt xhentilmenesh, u vendos qe Ducati ta hiqte.
Gjithesesi, marredheniet ndermjet tyre kane ngelur ideale ne vite.
Logo te tjera te ngjashme jane, Avanti (distributor karburanti ne Itali) dhe Iron Horse Bikes.
1.5) Ngjyra
Që prej viteve 1920, makinat italiane të garave Alfa Romeo, Maserati dhe më vonë Ferrari dhe
Abarth ngjyroseshin në të "kuqen e garave" (Rosso Corsa). Kjo ishte ngjyra kombëtare e garave
të Italisë, siç u rekomandua nga organizatat ndërmjet luftërave botërore të cilat u shndërruan në
FIA, e cila i referohet kombësisë së skuadrës garuese, jo të prodhuesit të makinës apo pilotit. Në
këtë skemë, makinat franceze të Bugattit ishin blu, gjermanet si Benz dhe Mercedesi ishin të
bardha (që prej 1934 edhe ngjyrë metalike të argjendtë), dhe britaniket me jeshile si në mesin e
viteve 1960 Lotusi dhe BRM.
Ferrari fitoi Kampionatin Botëror në 1964 me John Surtees duke konkuruar dy garat e fundit në
Amerikën Veriore me makinat e ngjyrosura me ngjyrat e SHBA-ve të bardhë dhe blu, pasi nuk u
regjistruan nga fabrika Italiane, por nga skuadra amerikane North American Racing Team
(NART). Kjo u bë si formë proteste në lidhje me Ferrarin dhe me Autoritetin Italian të Garave në
lidhje me homologimin e makinave të reja të garave Ferrari me motor në mes.
14
1.6) Emërtimi i makinave
Deri para viteve 1980, Ferrari ndiqte skemën e emërimit me tri numra në bazë të cilindratës.
Modelet me motora V6 dhe V8 përdornin cilindratën totale (në dencilitra) për dy karakteret e
para dhe numrin e cilindrave për të fundit. Për shembull Ferrari Dino 206 kishte motor 2.0 L V6,
ndërkohë që Ferrari 348 kishte motor 3.4 L V8, megjithëse, për Ferrari F355, karakteri i fundit
tregon 5 valvula për cilinder. Deri në daljen e Ferrari 360 Modena, karakteret për modelet V8 (të
cilat kishin një emër dhe një numër) tregonin vetëm cilindratën totale të makinës. Aspekti
tregues numerik vazhdoi edhe me Ferrari F430, gjithsesi zëvendësuesja e F430-ës, Ferrari 458
Italia përdor të njëjtin emërim si 206 dhe 348.
Modelet V12 përdornin cilindratën (në centimetra kub) për cilindër. Kështu që, e famshmja 365
Daytona kishte një motor 4390 cc V12. Gjithsesi, disa modele Ferrari V12, si 599-ta, kanë
tregues me tre numra për cilindratën totale.
Modelet Flat 12 (boxer) për cilindratën përdorin litrat. Kështu që, BB 512 ishte 5 litra e sheshtë
12 (një Berlinetta Boxer, në këtë rast). Gjithësesi, Berlinetta Boxer origjinale ishte 365 GT4 BB,
e cila u emërua si modelet V12.
Halo Car F e ndjekur nga përvjetorët, ashtu si F40 dhe F50. Enzo e shmangu këtë rregull,
gjithsesi emri i F60-ës u aplikua për makinën e Ferrarit të Formula 1 dhe disa herë ngatërrohet
me Enzon.
Disa modele, si Ferrari Mondial e vitit 1980 dhe Ferrari Testarossa e vitit 1984 nuk ndoqën
skemën e tri numrave.
Shumices se Ferrareve ju është dhënë një tregues për stilin e trupit të makinës. Në përgjithësi,
janë përdorur këto shkurtime:
M ("Modificata"), vendoset në fund të numrit të modelit, tregon një model të modifikuar dhe jo
një pasardhëse të makinës (shiko F512 M dhe 575 M Maranello).
GTB ("Gran Turismo Berlinetta") janë modele të mbyllura Berlinetta, ose coupe.
15
GTS ("Gran Turismo Spyder") në modelet e vjetra, Spydera të hapura, ose me tavan të hapur(psh
365 GTS/4).Gjithsesi, në modelet më të fundit, kjo prapashtesë përdoret me modelet targa top
(psh Dino 246 GTS, dhe F355 GTS; me përjashtim të 348 TS, e cila u emërua ndryshe). Makinat
me tavan të hapur përdorin prapashtesën "Spider" (psh F355 Spider, dhe 360 Spider).
GTO ("Gran Turismo Omologata"), e vendosur në fund të numrit, tregon një version të
modifikuar të paraardhëses. Po ashtu, tri shkronjat tregojnë një model i cili është dizenjuar dhe
përmirësuar për përdorim në pistë duke qenë edhe për përdorim rrugor. Vetëm tri modele kanë
këto prapashtesa; 250 GTO e vitit 1962, 288 GTO e vitit 1984 dhe 599 GTO e vitit 2010.
Sistemi i emërimit mund të jetë ngatërrues sepse disa modele të ndryshme përdorin motor dhe
stil trupi të njëjtë. Shumë Ferrari gjithashtu kishin emra të tjerë shtesë (si Daytona) për t’i
identifikuar më tej. Shumë emra të tillë nuk janë emra zyrtarë të fabrikës. Emri Daytona
përkujton fitoren e Ferrarit në shkurt 1967 në garën 24 orëshe në Daytona me 330 P4.
Modelet e ndryshme Dino u emëruan për djalin e Enzos, Dino Ferrari.
Në mesin e viteve 1990, Ferrari shtoi shkronjën "F" në fillim të të gjitha modeleve (një praktikë e
braktisur pas F512 M dhe F355, por u përshtat sërish me F430).
16
2) Marka dhe produktet që e përfaqësojnë atë
2.1) Marka
Bordi i drejtuesve sanksionoi një vendim të rëndësishëm në lidhje me aktivitetet që lidhen me
markën (licensimi, franshiza, etj) të cilat, për shkak të natyrës së tyre specifike, kërkojnë një
manaxhim disi ndryshe përsa i përket prodhimit të makinës. Si rezultat, një NewCo, 100% e
kontrolluar nga Ferrari do të krijohet që të merret me të gjitha këto aktivitete dhe të garantojë një
manaxhim të permirësuar dhe më të dedikuar të operacioneve.
Ndërkohë, aktivitetet e markës në tërësi vazhdojnë të përcjellin rezultate positive. Të ardhurat
nga shitjet me pakicë janë rritur me 17% ndërkohë që licensimi është rritur me 3%, falë
partneriteteve të reja të rëndësishme me Electronic Arts dhe Codemasters, që tashmë janë krahas
kompanisë së fuqishme Microsoft, duke e forcuar prezencen e kompanise në sektorin e
Elektronikës dhe Multimedias.
Së fundmi të ardhurat nga komercializimi online u rritën me 18% ndërkohë që “Hamshori” i
Ferrarit vazhdon ta zgjerojë prezencën e tij në rrjetet sociale me pothuajse 13 milion “like” për
faqet zyrtare të kompanisë.
2.2) Arkitektura e markës
Arkitekturë me identitet të vetem.Personalitet marke i cili prezantohet nga produkte të ndryshme,
por me të njëjtin identitet, logo dhe emër. Prodhim që nga supermakinat deri tek mbajtesët e
celsave.
2.3) Produktet
Ferrari ka menaxhuar vetë të gjitha produktet që mbajnë markën e Ferrarit, përfshirë syzet,
stilolapsat, lapsat, materiale elektronike, parfume, kolonja, veshje, biçikleta të teknologjisë së
lartë, ora dore, celularë, dhe madje kompjutera laptopë.
2.4) Makinat e rrugës
Makina e parë Ferrari ishte 125 S sportive. Në 1949, Ferrari 166 Inter, lëvizja e parë e kompanisë
në tregun e grand touring, e clia vazhdon të mbajë shitjet e Ferrarit deri në ditët e sotme.
17
Disa modele u dizenjuan me pamjen e jashme nga Pininfarina, Zagato dhe Bertone.
Dino ishte Ferrari i parë me motor në mes. Ky model u përdor për shumicën e Ferrareve të viteve
1980 dhe 1990. Modelet V8 të Ferrarit përbëjnë më shumë se gjysmën e prodhimit të Ferrarit.
Për disa kohë, Ferrari prodhoi versione 2+2 për makinat V8 me motor në mes. Megjithëse
dukeshin ndryshe nga 2-vendëset, si GT4 dhe Mondial ishin të lidhura ngushtë me 308 GTB.
Kompania prodhoi makina 2+2 me motor përpara, deri në modelet e sotme 612 Scaglietti dhe
California.
Ferrari prodhoi makina me motor në mes me 12-cilindra për Berlinetta Boxer në 1973. Më e
fundit Testarossa mbetet modeli më i famshëm i Ferrarit.
2.5) Supermakinat
Përpjekjet më të mëdha janë bërë në tregun e supermakinave. 250 GTO e vitit 1962 mund të
konsiderohet supermakina e parë e Ferrarit, e cila arrin deri tek modelet e sotme Enzo dhe FXX.
2.6) Makinat Koncept
Ferrari ka prodhuar një numër të konsiderueshme makinash koncept, sic është Ferrari Mythos.
Edhe pse disa nga këto makina ishin mjaft radikale (si Ferrari Modulo) dhe nuk ishin menduar
për prodhim, të tjera si Ferrari Mythos kanë treguar elemente dhe stil mjaft tërheqës që më vonë
u inkorporuan në modele për prodhim. Një nga makinat e viteve të fundit të këtij lloji ishte
Ferrari Millechili i 2010. Gjithashtu Ferrari ka prodhuar edhe një numër makinash speciale jashtë
serie, të cilat janë porositur nga pronarë të pasur. Një nga këto shembuj është Ferrari P4/5.
Programi i projekteve special është një bashkëpunim i Ferrarit me një numër prodhuesish Italiane
të automobilave si Fioravanti, Pinifarina dhe Zagato për të ndërtuar makina duke përdorur
modelet Ferrari si strukturë bazë. Makina e parë e këtij programi ishte SP1, e porositur nga një
biznesmen japonez. E dyta ishte P540 Superfast Aperta, e porositur nga një amerikan.
Ferrari ka konsideruar të krijojë makina hibride. Një F430 Spider që punon me etanol u
demonstrua në një Auto Show Detroit 2008. Ferrari deklaroi prodhimin e një hibridi do të
prodhohet ne 2015. Në një Motor Show në Gjeneve në 2010-ën, Ferrari shfaqi një version hibrid
18
të serisë së tyre 599Fiorano 612 HP. I quajtur “HY-KERS Koncept”, sistemi hibrid i Ferrarit i
shton më shumë se 100 kuaj fuqi këtij modeli.
3) Kompania dhe strategjitë marketing të saj
3.1) Kompania
Trendi i shitjeve dhe fitimit: - Ferrari deklaroi një “rritje të konsiderueshme në shitje dhe
përfitime” gjatë 3 mujorit të dytë të 2010-s, të udhëhequr nga suksesi i dy modeleve të reja,
California dhe 485, si dhe kërkesa për Ferrari 599 GTO. Të ardhurat u rritën me 8.6% në vit në
€488.000.000 dhe shitjet e makinave me 2.6% ne 1.615 njesi. Fitimi u rrit 10% ose €77.000.000.
Pjesa e Tregut: - Shitjet totale të kompanise ishin 3.226 makina për klientet nëpër botë por kjo
shifër ishte 8% më pak krahasuar me shitjet e vitit 2008. Pjesa e tregut u rrit ne vitin 2009 nga 10
– 32.8 %.
Sektori i Biznesit: - Kompania u themelua në 1947 nga Enzo Ferrari në Itali. Ajo pati numrin më
të madh të shitjeve në vitin 2008 pavarësisht se pa një periudhe rënie. Ka marrë disa nga cmimet
më të rëndësishme të fushës së saj dhe gjithashtu mori cmimin Platino për riorganizimin e saj.
Fokusi i projektit: - Produkti i kompanisë është nje automobil, emri i markës është Ferrari, ka
lancuar modele si - Ferrari 308 GT4, Ferrari 550 Maranello, Ferrari 360 Modena & Spider,
Ferrari Challenge Stardale, Ferrari 430 Monza dhe shumë të tjera. Segmenti kryesor saj
fokusohet në garat F1. Jashtë saj garon më shumë në eventet Italiane dhe Australiane.
19
3.2) Strategjia marketing e kompanisë
Target grupi: - identifikimi i tregjeve të synuara bazohet në vendodhjen rajonale, urbane apo
rurale të klientëve. Kompani ka modele të ndryshme makinash që ti japin mundësinë njerëzve të
plotësohen me një mjet të sigurtë ngado që ata vijnë.
Pozicionimi: - Ferrari është një makinë që i përket nën-kategorisë së Super Luksit dhe është
dallueshëm më e shtrenjtë se makinat e tjera të luksit si BMW, Leksus dhe Mercedes. Ndoshta
është e vetmja prodhuese makinash që kurrë nuk shqetësohet për cmimet e konkurrencës. Emri i
saj është i pakrahasueshëm. Eshtë një makinë unike që nuk ka nevoje të krahasohet me marka të
tjera pasi ka nje emër mjaft të madh në tregun e automobilave. Një nga inovacionet e kohëve të
fundit është 360 Modena e cila kombinon trashegiminë e Ferrarit me inovacionin.
Strategjia e rritjes: - Kompania ka hapur një zyrë në zonën e aeroportit të Dubait, “shitjet kanë
qenë dyshifrore në vitet e fundit”. Eshtë e natyrshme të hapësh një zyre rajonale në Dubai, i cili
po përjeton një rritje të shpejtë ekonomike sëbashku me UAE dhe të gjithë rajonin.
3.3) Procesi i shpërndarjes
Ferrari ka nivelin e dytë të kanaleve të shpërndarjes: 2 ndërmjetës zyra rajonale dhe
koncensionari. Ferrari përdor strategjinë ekskluzive të shpërndarjes. Duhet të vihesh në listën e
pritjes sot që të mund të marrësh një Ferrari pas 18 muajsh. Ferrari ka ndarë shperndarjen ne 6
zona ne botë: Amerika e Veriut, Europa Qendrore dhe Lindore, Europa Veriore, Europa Jugore
Perendimore, Azia, Afrika
3.4) Partnerë Teknikë
Ferrari ka një marrëdhënie të gjatë me Shell Oil. Ky është një partneritet teknik me Ferrarin dhe
Ducatin për të provuar dhe për të furnizuar me karburante skuadrat e garave të Formula 1,
20
MotoGP dhe World Superbike. Për shembull, benzina Shell V-Power është zhvilluar me
ekspertizën e shumë viteve ndërmjet Shell dhe Ferrari.
Ferrari ka pasur disa marrëveshje për të furnizuar disa skuadra të Formula 1 me motorë përgjatë
viteve, dhe për momentin furnizon me motorë Scuderia Toro Rosso dhe Sauber F1 Team.
3.5) Komunikimi virtual i markes
Ne kete pjese trajtohet se si marka Ferrari, perdor teknologjine dixhitale per marketing. Do te
shikohet se si Ferrari perdor kryesisht internetin dhe televizionet dixhitale, per te njohur klientet
dhe konsumatoret me produktet e tyre.
Perpara se te flasim per marketingun virtual te Ferrari-t, duam te citojme nje shprehje goxha
domethenese te Henry Ford, themeluesi i Ford Company, kolosi amerikan i prodhimit te
makinave: “Ferrari nuk ka arsye pse te beje publicitet dhe marketing, pasi vete gazetat sportive,
ia bejne ate”. Kjo per te treguar thjesht madheshtine e nje marke, qe per 99% e njerezve ngelet
enderr, thjesht dhe te zoteroje nje te tille per nje dite vetme.
Persa i perket televizioneve dixhitale, sic jane DigitAlb dhe Tring ne Shqiperi, Ferrari duke qene
nje marke premium, qe mund te blihet vetem nga shtresa te larta te shoqerise, nuk ben publicitet
te drejtperdrejte ne media. Ose me sakte nuk ka bere, nuk ben dhe vetem ne rast te nje katastrofe
mund ta beje. Ajo per cfare ka lindur Ferrari jane garat me makina. Ne menyre indirekte, Ferrari
arrin te marketohet ne syte e njerezve, nepermjet transmetimit nga media te eventeve
automibilistike ku merr pjese vete Ferrari.
Kryesisht deshira per te pasur nje Ferrari lind te njerezit, nga fakti qe e kane pare te garoje dhe
triumfoje ne boterorin e Formula 1. Keto kanale dixhitale, nepermjet transmetimit te boterorit te
Formula 1, pasqyrojne te shikuesit, qe jane njekohesisht kliente potenciale, marken Ferrari.
Boterori i Formula 1 transmetohet nga media dixhitale te ndryshme, duke filluar nga DigitAlb ne
Shqiperi, duke vazhduar me rrjetin Sky ne Itali, Gjermani, Austri dhe Angli. Rrjeti BBC, po ne
Angli, rrjeti Canal+ ne France, rrjeti NBC Sports ne Shtetet e Bashkuara te Amerikes dhe Fox
Sports ne kontinentin aziatik. Pra te gjitha keto paketa dixhitale ne menyre jo te drejtperdrejt,
reklamojne marken Ferrari. Gjithashtu marketingu dhe publiciteti i Ferrari-t behet dhe nepermjet
21
eventeve qe kjo kompani organizon. Keto evente, me emrin Ferrari Challenge: Trofeo Pirelli,
transmetohen nga rrjetet europiane, aziatike dhe amerikano veriore. Jane evente ku marrin pjese
makinat “normale” Ferrari, pra me sakte jo ato te paarritshmet te Formula 1, po behet fjale per
makina, qe jane per perdorim ne jeten e perditshme. Kjo iniciative ndiqet nga te apasionuarit pas
kesaj marke, te cilet mund te kenaqen duke pare ne kompeticion modelet e tyre te preferuara.
Nepermjet ketyre eventeve ku merr pjese dhe transmetohen nga televizionet dixhitale, Ferrari e
zgjeron akoma me shume horizontin e markes. Ferrari mund t’i beje publicitet te rralle
aksesoreve te tjere si bluza, kapele, ora apo parfume.
Persa i perket internetit, eshte mjeti me te cilin Ferrari ben publicitetin me te paster dhe te
drejtperdrejte. Pika e referimit virtuale per cdo njeri qe do te mesoje me shume se si
funksionojne gjerat per te blere dicka te markes Ferrari, eshte website zyrtar
www.auto.ferrari.com, ku perpara se te hysh ne Homepage-n e faqes, zgjedh zonen gjeografike
ku ndodhesh, per te pasur lehtesira ne kerkime. Zonat e mundshme te zgjedhjes jane gjashte:
Europa, Amerika e Veriut, Amerika e Jugut, Azia Lindore, Lindja e Mesme dhe Afrika. Pas
zgjedhjes se zones zgjedh dhe vendin ekzakt, ku nder keto vende nuk eshte Shqiperia, pra dhe
rrjedhimisht nuk mund te zgjidhet gjuha shqipe per te naviguar ne faqen e Ferrarit.
Me pas ka kategori te ndryshme, ku mund te shihen tipet e Ferrarit, makinat sportive qe hedh ne
treg, te dhena mbi perfaqesimin e Ferrari-t ne Formula 1, video per prezantimet madheshtore te
makinave etj. Gjithashtu ata qe zoterojne nje Ferrari, duke u futur ne nje nder seksionet mund te
zgjidhin problemet qe kane me makinen. Eshte dhe seksioni i Ferrari store, ku nepermjet
internetit me ane te zoterimit te nje karte krediti mund te porositen aksesoret e markes Ferrari si
ora, bluza, syze etj. Ndersa per blerjen e makinave, duhet gjetur distributori me i afert, qe mund
te gjendet ne website dhe te komunikohet me te. Ne fund gjendet dhe seksioni Ferrari Magazine,
ku mund te aktivizohet dhe abonimi per leximin e revistave mujore te Ferrari-t.
Nje nga gjerat me terheqese qe faqja zyrtare e ferrarit eshte sigurisht mundesia per te pare me ne
detaje historine e kompanise, te gjithe personazhet qe kane pasur dhe kane ndikim ne suksesin e
saj qofte ne ate sportiv apo tregtar. Mund te njihesh me te gjitha makinat e prodhuara ndonjehere
me ne thellesi duke pare cdo karakteristike qe ato kane dhe qe e ben Ferrarin aq te
jashtezakonshme. Per cdo njeri te apasionuar rreth kesaj makine keto jane gjera qe e bejne faqen
22
mjaft terheqese. Por tashme me nxjerrjen ne treg te Ferrari F12 Berlinetta, faqja I jep mundesine
cdo njeriu qe krijoje dhe te personalizoje nje Berlinetta sipas deshires duke dhene nje pamje
shume me te qarte rreth asaj qe ofron kjo makine.
Nepermjet botes se madhe te internetit, Ferrari sigurisht ka kanalin zyrtar ne rrjetin YouTube, ku
postohen video nga eventet, intervista, kuriozitete etj etj.
Sigurisht qe duke jetuar ne boten virtuale te sotme, Ferrari reklamon marken dhe nepermjet
rrjeteve sociale, si: Facebook me mbi 14 milion like, Twitter me 800 mije followers, Linkedin,
Flicke dhe GooglePlus. Rrjetet sociale jane shume te rendesishme pasi jane te aksesueshme nga
te gjithe dhe per shume kompani, perbejne rreth 15% te te ardhurave totale.
4) Mjedisi i tregut ku operon kompania
Tregu gjeografik: - në tregun e sotëm Ferrari po përballet me konkurrentë të fortë si
Lamborghini, Porche, BMW dhe Aston Martin. Për t’i mbijetuar tregut konkurentët përpiqen të
sjellin dizenjo shumë innovative dhe performancë me kualitet të lartë.
4.1) Analiza PEST:
Politike: - Ligjet e mbrojtjes së mjedisit brenda kompanisë kanë bërë që kompania të lancojë një
sistem mbrojtës ndaj mjedisit në makine i cili do të reduktojë ndotjen në atmosfere, gjë që
politikisht do të ndikojë në sistemin e taksave pasi kërkesa e konsumatorit do të rritet.
Ekonomike: - Në aspektin ekonomik Ferrari përpiqet të jetë i suksesshëm dhe të ruaje fitim të
lartë, për shkak të efektit që ka në koston kapitale dhe në kërkesë. Suksesi relativ i kompanisë
mund të ndikohet nga kushtet ekonomike të një vendi. Vendimet qeveritare luajnë një rol të
rëndesishëm në progresin e kompanisë.
Sociale: - Tregon dhe përshkruan kërkesën dhe shijet e konsumatorit që kërkohen nga kompania
që varion me modën apo të ardhurat e disponueshme. Organizata e Ferrarit duhet të jetë e
23
vetëdijshme ndaj ndryshimeve demografike si strukturimi i popullsisë nga mosha, afluenca,
zonat, etj.
Teknologjike: - Kompania përpiqet të lancojë teknologjitë më të fundit për automobilat e saj si
një avantazh konkurrues por duhet të këtë parasysh që zbulimet teknologjike mund të krijojnë
industri që mund të shndërrohen në një përfitim të madh. Nga ana tjetër teknologjitë e reja mund
të mundesojnë një input të dobishëm, qoftë në industrin e prodhimit apo në atë të shërbimit.
4.2) Analiza SWOT
FUQITË E FERRARIT: Imazhi jashtezakonisht i fortë i markes. Produktet që janë një
kombinim i mirë i bukurisë dhe estetikës të kombinuara me një performancë të paharrueshme.
Marka ka krijuar rreth vetes një atmosferë disi mistike. Shikohet si një simbol për shumicën e
njerëzve. Ferrari merr persipër sfida të reja në mënyrë konstante me një sjellje shembullore.
Inovacioni dhe teknologjia janë celësi për krijimin e cdo produkti. Një forcë punëtore shumë
e frymëzuar, e kënaqur dhe për të cilët kompania kujdeset, që është krenare të jetë pjesë e
markës. Për këtë markës iu bë edhe publicitet kur Ferrari u votua si “Vendi më i Mirë për të
Punuar në Europë 2007”.
DOBËSITË E FERRARIT: Modeli i biznesit të Ferrarit, i bazuar në volum të ulët, redukton
mundësinë që të aplikohen zgjidhje të caktuara teknologjike. I njëjti model biznesi gjithashtu
limiton volumin e shitjeve edhe pse ka më shumë kërkesë në treg. Për shkak të modelit të tyre të
“listes së pritjes”, kompania humb mjaft klientë te konkurrenca. Një sfidë e vështire e lidhur me
eficencës e karburantit e pret kompaninë pasi kjo cështje po bëhet cdo ditë e më e rëndësishme,
falë shqetësimeve të mëdha për mbrojtjen e mjedisit.
MUNDËSITË E FERRARIT: Rritja e tregut global për supermakinat me performancë të lartë
gjë që vjen prej rritje së ekonomive dhe zhvillimit të vendeve. Zgjerimi i markës duke
penetruar në tregje të reja e të rëndësishme të automobilave si India kur konkurrent si
Porsche kanë vendosur themelet tashmë. Zgjerim i bazës së klientëve (të rrisë tërheqjen ndaj
një varieteti më të lartë blerësish për produktet e saj) duke shtuar rehatinë, hapësirën, bagazhin,
24
motorrat që janë më të thjeshte, e të tjera, ndërkohë që ruan performancën, stilin dhe
ekskluzivitetin tradicional të Ferrarit. Ferrari e ka shfrytëzuar këtë aspekt prej kohësh dhe ka
qenë një faktor kyc në suksesin e tyre këto 15 vitet e fundit. Zhvillimi i teknologjisë (për
shembull ndërthurja e sistemeve elektronike dhe mekanike) ka hapur mundësi për të eksploruar
produkte të reja.
KËRCËNIMET PËR FERRARIN: Politikat e automobilave që po përdoren në shtete dhe
kontinente në mbarë botën po ngurtësohen ndjeshëm sic është norma e lëshimit të CO2 prej
130g/km po bëhet shumë e vështire për t’u mbajtur për shak të natyrës së orientuar nga
performanca e motorrave të ndertuar nga Ferrari. Konkurrenca e forte nga marka të tjera ikonë
të supermakinave si Lamborghini dhe Porsche. Një markë konkuruese si Porsche nuk ndjek të
njëjtin model të bazuar në volum të ulët dhe ekskluzivitet të lartë që ndiqet nga Ferrari dhe
shpesh shet më shumë nga produktet e saj duke kapur një pjesë më të lartë të tregut. Sërish
konkurentë si Lamborghini dhe Porsche po e zgjerojne gamën e produkteve në SUV me
performancë të lartë, fushë në të cilën Porsche ka qenë mjaft e suksesshme me modelin e saj
“Cayenne”, nëpër të gjithë botën dhe vecanërisht në Indi, gjë që e ka bërë të suksesshme në
tregun Indian. Ferrari nuk ka deklaruar ndonjë plan për një produkt të tillë deri tani.
4.3) Marketingu Miks:
Produkti
Super makina me performance të lartë. Megjithatë kompania investon gjithashtu në produktet
komerciale.
Cmimi
Duke pasur një Cmim premium, ato fillojnë nga 175.000 $US. Makinat “Vintage”, pra modelet e
vjetra klasike janë gjithashtu një investim i mirë pasi ato kane vlerë të larte dhe kanë arritur
cmime prej disa milionë dollarësh.
25
Promocionet
Promocioni më i forte për Ferrarin është në komercializimin e saj. Tashmë marka gëzon njohuri
të jashtëzakonshme nëpër botë, edhe në vende në të cilat nuk bën asnjë promocion. Për të shtuar
që në Indi, ku marka nuk është ende prezente, është mjaft e njohur. Për më tepër, komercializimi
i bëhet në mënyre mjaft speciale me anë të licensave të dhëna kompanive të tjerë (p.sh Puma shet
këpuce të markuara si Puma-Ferrari)
Vendet
Kompania ka pika ekskluzive të shperndarjes në 52 shtete deri tani me plane per t’u zgjeruar në
shtete dhe tregje te tjera.
Njerëzit
Një forcë punëtore shumë të frymëzuar, të kënaqur dhe për të cilët kompania kujdeset, që është
krenare të jetë pjesë e markës është ajo që Ferrari i ofron “njerëzve” të saj. Me fabrika, njësi
prodhimi dhe punishte të ndërtuara mbi sigurinë dhe shëndetin e punonjësve të saj, Ferrari u
votua “Vendi me i Mire per te Punuar ne Europe 2007”.
Procesi
Kompania mbështetet shumë në kërkim dhe zhvillim, inovacion dhe ruajtjen e një niveli të lartë
të teknologjisë. Kjo bën që procesi i saj të jetë në një gjendje konstante fluksi që gjithmon
ndryshon dhe i adaptohet kërkesave të mjedisit që e rrethon.
Evidenca Fizike
Marrëveshjet dhe prezantimet përgjatë globit i promovojnë makinat së bashku me
komercializimin duke i ofruar konsumatorit eksperiencën e një dhome ndenjeje në vend të një
salle ekspozite. Kjo bëhet duke pasur parasysh stilin e jetesës së klientëve potencial të
kompanisë.
26
4.4) Matrica BCG
YJE (Njësitë me pjesë të madhe tregu në një industri me rritje të shpejtë, gjenerojnë mjaft të
ardhura)
Ferrari 275
Ferrari 360
Ferrari 420
Ferrari F512
Ferrari F60
Ferrari F70
? (Njësitë me pjesë të vogël tregu në një industri ne rritje)
Ferrari Spider 458
Ferrari hybrid F151
Ferrari F70
Lopët e Parave (Njësitë me pjesë të madhe tregu në një industri me rritje të ulët, gjenerojnë
shumë të ardhura)
Enzo Ferrari
Ferrari Mondial
Ferrari Testarossa
Ferrari California
Qentë (Njësite me pjesë të vogël tregu në një industri me rritje të vogël)
Asnje
Sipas matricës BCG, makina si Enzo Ferrari, Mondial, Testarossa, & California janë makinat që
sjellin maksimumun e të ardhurave për kompaninë. Përvec këtyre makina si Ferrari 275, 360,
420, 512, F60 dhe F70 janë makinat më të shitura dhe më të pëlqyera nga konsumatorët. Makina
si Spider, Hybrid & S70 janë projekte të reja të cilat po zhvillon kompania.
Cikli i jetës së produktit:
Nga cfarë kuptojmë nga matrica e mësipërme, shohim që makina Enzo Ferrari është në
periudhen e maturimit. Kjo makinë ka qenë nje sukses shumë i madh për kompaninë që nga dita
e lancimit. Edhe pse është një makinë e vjetër, ajo riparohet dhe ringjallet vazhdimisht në
versione të reja dhe nuk e humb kurrë pelqimin ne treg.
27
4.5) Matrica ANSOFF:
Ansoff (1965) disa kohë më parë supzoi se “strategjia dhe objektivat janë të ndërndryshueshme
në pika të ndryshme në kohë dhe nivele të ndryshme brenda organizatës. Pra elementët e
strategjisë në nivel të lartë bëhen objektiva në nivel të ulët”.
Adcock, D (2000,pp.21)
PENETRIMI I TREGUT: Kompania ka një fushë të gjerë të penetrimit në treg duke i dhënë
klienteve të saj skema të ndryshme dhe tërheqëse. Këto skema mund të jenë edhe në natyrë
sezonale. Momentalisht kompania nuk ka asnjë skemë të ngjashme me ato të konkurrencës.
ZHVILLIMI I PRODUKTIT: Kompania mund ta zgjerojë gamën e produkteve duke hyrë në
tregje të reja. Ferrari mund të investojë gjithashtu në kërkim dhe zhvillim për të zmadhuar gamën
e produkteve dhe makinat e reja innovative. Kompania gjithashtu mund të marrë feedback për
produktet e saj pasi edhe kjo mund të ndihmojë në zgjerimin e produkteve.
ZHVILLIMI I TREGUT: Kompania ka një mundësi të madhe në tregun e ri. Ferrari mund të
bëjë motorra garash pasi është e lidhur me fushën në të cilën kompania operon prej 100 vjetesh.
Ky trend i ri mund t’i japë një shtysë të mirë emrit të kompanisë dhe shitjeve. Kompania
gjithashtu ka per qëllim të investojë në sektorin vendas të linjave ajrore. Mund të filloje një linjë
të re ajrore pasi furnizon me pjesë avionesh disa kompani si Boeing dhe Airbus. Hotelet e Luksit
gjithashtu mund të jenë një biznes fitimprurës për një markë si Ferrari.
DIVERSIFIKIMI: Kompani mund të diversifikohet dhe të eksplorojë fusha të tjera të mundshme
si linjat ajrore. Kjo fushë nuk është e re pasi ajo prodhon mjaft pjesë këmbimi dhe motorre për
avionë të vegjël. Ky biznes është shumë fitimprurës dhe mund ta rrisë vlerën e markës së
Ferrarit.
28
5) Vleresim i taktikave dhe strategjive të kompanisë dhe
vlera financiare
“Njësoj si me një grua të bukur, duhet ta dëshirosh atë,” thotë Luca di Montezemolo, ish
Presidenti i kompanisë së makinës së luksit. Megjithatë, ndërkohë që sekreti i një gruaje mund
të gjendet ne aromën e saj, sekretin në një Ferrari mund ta gjejmë në zhurmën e motorrit te saj.
Tre vjet përpara se një model të prezantohet Montezemolo së bashku me pjesëtare të bordit voton
nga një numër tonesh muzikore të kompozuara nga një muzikant. Pasi ndërtohet plotësisht
makina gjykohet, vetëm pasi motorri të arrijë notën e caktuar muzikore dhe tingullin e kërkuar
merr aprovimin për t’u prodhuar. (Burimi: The New York Times). Edhe pse të lodhshme dhe
harxhojnë shumë kohë, janë pikërisht këto detaje që e kanë bërë markën Ferrari të arrijë majat.
Me cfarë sfidash është përballur kompania e luksit? Dhe si i ka paralelizuar ajo në mënyrë të
suksesshme strategjitë me ekzekutimet në mënyrë që ti kalojë ato? Me poshtë do të zbulojmë se
si Ferrari ka arritur të bëhet më e gjithanshme ndërkohe që akoma vazhdon të mburret me titullin
e famshëm “seks mbi rrota”.
Industria e makinave nuk ka pasur dekadën më të mirë në termat e shitjeve, dhe ka pasur disa
faktorë që ndikojne në strategji. Në një raport të kohëve të fundit për Institutin Indian të
Manaxhimit, skuadra e ekspertëve sugjeron që industria e makinave është perballur me këto
katër faktorë të marketingut:
-Globalizimi, rajonalizimi, dhe konvergjenca e tregut: Tregjet kombetare janë rritur shumë
globalisht, duke i dhënë kompanive një mundësi të zgjerohen në tregje të reja, por gjithashtu
duke u përballur me konkurrencë të re ndërkombetare.
-Rritja e diversifikimi të kurbave të sjellejes agregate te konsumatoreve: Konsumatorët nuk
duan më një produkt të standartizuar; ata duan një që i kënaq nevojat e tyre individuale.
-Modifikim dhe diversifikim i akseleruar i portofolit të produktit: Cikli i jetës së produkteve
është shkurtuar pasi kërkesat e konsumatore janë duke ndryshuar më shpejt se kurrë më parë
29
edhe për shkak të avantazhit konkurues të inovacionit. Në industrinë e automobilave makinat
ndryshonin cdo tetë vjet, ndërsa sot modifikohen cdo dy ose tre vjet.
-Presioni i rritur per inovacion dhe fleksibilitet në prodhim dhe zhvillim: Departamentet e
zhvillimit jo vetëm që duhet të merren me kompleksitetet e teknologjisë dixhitale, por gjithashtu
edhe me shkurtimin e jetëgjatesisë së produkteve.
Edhe pse mund të duket disi kontradiktore, celësi i suksesit për këtë industri është që kompanitë
të jenë “të fokusuara, të përgjegjshme, variable dhe elastike”. Në kohë të turbullta kompanitë
duhet të kenë strategji që janë fleksible, por duhet të jenë strikte në fusha të tjera si identiteti i
markës.
Falë një bordi ekzekutiv të dedikuar në inovacion dhe në ruajtjen e trashëgimisë së kompanisë,
Ferrari ka qenë në gjendje t’i kalojë të gjitha sprovat e saj dhe vetëm sa e ka përforcuar markën e
saj në shkallë globale.
Montezemolo i ka kaluar dy dekadat e fundit duke ju dedikuar ruajtjes së traditës së markës së
Ferrarit ndërkohë që nxiste inovacionin. Sipas Montezemolos, tre faktorët kyc që nuk kanë
ndryshuar kurrë dhe janë thelbësore për Ferrarin janë “teknologjia ekstreme, bukuria e dizenjos
dhe emocioni që të jep ngarja e një makine të tillë”
Megjithatë, pjesë e kësaj recete është edhe faktori shumë i rëndësishëm që është ekskluziviteti.
Sipas një artikulli nga New York Times, Montezemolo thotë që ai preferon të kultivojë
ekskluzivitetin duke e limituar prodhimin dhe duke shtuar listat e pritjes. Të njëjtin mendim ndan
edhe Marco Mattiacci, CEO i Ferrarit në Ameriken e Veriut, i cili shpjegon “Nuk është rritja e
numrave ajo që është e rëndësishme, port e menduarit e Ferrarit si një kulturë”.
Megjithatë, sipas Sergio Marchionne, shefit ekzekutiv të Fiat (i cili zotëron 85% te Ferrarit),
vizioni dhe qëllimi i kompanisë është “të synojë fitim dhe shitje më të larta duke ofruar një gamë
më të gjerë makinash”. Pra cfarë stragjie ka vendosur të ndjekë marka pa e dëmtuar
ekskluzivitetin e markës? Zgjerim në tregje të reja si dhe kreativitet në dizenjo. Kompania e
makinave të luksit tani shet disa modele duke përfshirë edhe Ferrari FF, e dizenjuar për klientët
që e pëlqejnë dizenjon dhe fuqinë e Ferrarit, por që kërkojnë hapësirë të mjaftueshme për të
mbajtur ushqimet dhe një ndenjëse për fëmijën. Përsa i përket zgjerimit, me tregun Italian në
rënie kompania nuk ka pasur zgjidhje tjetër vecse të punojë jashtë vendit.
30
5.1) Vlerësimi i pozicionit aktual të kompanisë dhe rezulatet e suksesit të saj: - Duke
analizuar vitin 2010 mund të shohim që kompani ka arritur një fitim prej €39.000.000. Për këtë
fitim pati sigurisht disa faktorë ndër të cilat mund të përmendim modelin e ri F458 Italia dhe
suksesin e vazhdueshëm të motorrave 8-cilindrike si e sipërpermendura dhe California. Shitjet u
rriten 2011 duke arritur kulmin historik në 2012 me një numër makinash të shitura që arriti ne
7.318 njësi. Megjithatë për vitin 2013 kompania vendosi që të ulte numrin e shitjeve ne 7000
njësi ose më pak duke rritur kështu ekskluzivitetin e markës. Kështu gjatë viti 2013 Ferrari shiti
6.922 makina shifër që ishte 5.4% më e ulët se e vitit paraardhës. Por pavarësisht uljes së shitjeve
të ardhurat u rriten me 5% ne krahasim me vitin paraardhës në €2.300.000.000 ndërkohë që
fitimi neto u rrit me 5.4% në €246.000.000. Gjithashtu kompania e mbylli këtë vit me
€1.360.000.000 në bankë, shifër kjo që ishte më e larta e regjistruar ndonjëherë. Se si ja del
Ferrari të rrisë fitimet ndërkohë që ul shitjet dhe ndërkohe investon në produkte të reja dhe në
programe dhe projekte të kushtueshme në motorsport, për këtë ka disa arsye.
Shumica e të ardhurave ka ardhur nga rritja e madhe e personalizimit që tashmë i bëhet
makinave, qoftë kjo nga programi Tailor-Made apo nga divizioni i Projekteve Speciale. Ferrari
ka zbuluar që pothuajse cdo makinë e shitur gjatë vitit 2013 ka pasur të paktën një personalizim
në bazë të klientit që e ka bërë makinën më të kushtueshme. Gjithashtu Ferrari ka pasur të
ardhura të konsiderueshme nga aktiviteti i saj i lidhur me markën si marketing dhe parku Ferrari
në Abu Dhabi që ka arritur në një numër rekord të ardhurash në €54.000.000 për 2013, që ishte
5.6% më e lartë se viti paraardhës.
“Ky është një rezultat shumë i rëndësishëm që vjen si pasojë e drejpërdrejtë e punës së madhe të
të gjithëve,” tha Luca di Montezemolo në një deklaratë. “Ne u perpoqëm të mbanim një nivel të
lartë ekskluziviteti, duke dizenjuar produkte të mahnitshme si LaFerrari, 458Speciale dhe modeli
i sapo lancuar California T, që është rezultat i investimeve të rëndësishme në inovacionin
teknologjike dhe të produktit.”
Fakt mbetet që pavarësisht strategjisë së re që po ndjek Ferrari nuk i ka harruar tregjet e saj me
besnike dhe po i kushton vëmendje të vecantë tregjeve me kërkesë shumë të fortë për të
shmangur në këtë mënyre listat e pritjes që në disa raste mund të zgjaten deri ne 2 vjet. SH.B.A
që është tregu më i madh i Ferrarit pa një rritje prej 9% të shitjeve duke arritur në 2.035 njësi
31
gjatë vitit 2013 që ishte nje rekord i ri. Kina ishte tregu i dytë me 700 njësi dhe në vendin e tretë
ishte Mbreteria e Bashkuar me 677 njësi.
“Jam shumë i kënaqur me rezultatet me rezultatet e vitit 2013,” deklaroi Luca di Montezemolo.
“Ato janë fryti i fokusit tonë konstant në ekskluzivitet, që garanton kthim të konsiderueshëm për
aksionerët tani gjithashtu dhe numri në rritje i shërbimeve për klientët. Të ardhurat nga
programet e personalizimit, dhe aktivitetet e tilla e demostrojnë këtë fakt, dhe më vonë do të
marrin një shtysë të konsiderueshme kur një qendër e dedikuar për këtë të hapet në SH.B.A. Në
kemi mbajtur gjithashtu nivelin tonë të lartë të investimit në zhvillimin e produktit dhe në
punësim: në fakt këtë vit kemi punësuar 200 njerëz të rinj në staf.”
5.2) Mundësitë për rritje dhe suksese të ardhshme: - Prodhuesi i makinave të luksit po
vazhdon edhe në vitin aktual të njëjtën strategji si në vitin paraardhës duke ulur numrin e njësive
të shitura. Duke analizuar vetëm 3-mujorin e parë te viti 2014 kompania ka pasur një rritje të
ardhurash prej 12% duke shitur 6% më pak makina se e njëjta periudhë gjatë vitit paraardhës.
Duke folur në shifra kemi €620.000.000 të ardhura duke shitur vetëm 1.622 makina globalisht,
100 më pak se e njëjta periudhe në vitin paraardhes. Ndërkohë fitimi neto për këtë periudhë
shënoi €57.000.000, 5% më shumë si viti 2013.
Si prospekt për të ardhmen mbetet India ku po punohet për të zënë pjesë të konsiderueshme tregu
ndërkohe që puna ka filluar në Japoni dhe në Lindjen e Mesme, që kanë treguar se janë tregje
premtuese për supermakinën nga Maranelo. Në Japoni shitjet në këtë 3-mujor arritën në 128
makina, pothuajse dyfishi i të njëjtës periudhë të një viti më parë, ku u shitën 71. Kina nga ana
tjetër pa vetëm 73 njësi të shpërndara në të njëjtën kohë, një rritje prej 4%. Shkak i kësaj rritje të
ngadaltë në Kinë është edhe fakti që konsumatorët kineze e vlerësojnë më shumë te jenë
pasagjerë sesa shoferë duke preferuar më shumë makinat më të mëdha familjare mbi makinat
sportive. Megjithatë di Montezemolo deklaroi se ka një rritje të madhe të interesit ndaj
458Speciale përgjatë Azise, porositë sipas tij në Kinë, Hong-Kong dhe Taivan janë rritur me
42% që nga janari. Amerika vazhdon me një rritje prej 8% ndërkohë që Europa varion mes
shteteve të ndryshme.
32
5.3) Vlera financiare
Marka e lakmuar ka tejkaluar Coca-cola, kompaninë financiare PWC madje edhe markën Google
dhe ate te Walt Disney qe u pozicionua në vendin e dhjetë.
Renditja mbulon 500 markat me më tepër ndikim në botë dhe është udhehequr nga Ferrari vitin e
kaluar,e cila është e njohur në të gjithë botën, edhe aty ku nuk ka rrugë.
Marka ka admirues të shumtë nëpër botë. Ferrari ngjall besnikeri ndaj markës, më shumë se një
adhurim dhe nje perkushtim pothuajse fetar.
Përkundër asaj që Ferrari është me më tepër ndikim në botë ne aspektin e vlerës, marka ka një
vlerë prej 4 miliard dollarë.
Kompania italiane e prodhimit të automobilëve, “Ferrari”, raportoi fitime rekord në 2013-n,
ndonëse shiti një numër më të vogël automjetesh se në vitin paraardhës.
Ferrari arriti një fitim neto prej 264 milionë eurosh ose 5,4% më shumë se në 2012-n. Kjo ndodhi
pavarësisht se numri i makinave të shitura ra me 5%, me 6 922 në total.
Ferrari tha se reduktimi i numrit të automjeteve të shitura ishte i qëllimshëm, për të ruajtur
statusin e një makine luksi dhe për të rritur vlerën e çdo automjeti të prodhuar nga kjo markë.
Si rezultat, të ardhurat totale pësuan edhe ato një rritje prej 5%, duke kapur vlerën e 2,3 miliardë
eurosh.
“Ne dëshironim të ruanim të njëjtin nivel eksluziviteti, duke prodhuar produkte të
mrekullueshme, si vetëm Ferrari di të bëjë”, tha presidenti i grupit, Luca di Montezemolo.
6) Konkluzionet dhe rekomandimet
6.1) Konkluzionet
Ferrari është një mit dhe një legjendë në industrinë e automobilave. Rrëfenja e kësaj kompanie
është ajo e një suksesi mahnites dhe unik mbarëbotëror. Të pakrahasueshëm. Suksesi i Ferrarit
33
nuk mund te matet në terma të ardhurash dhe shitjes, apo në termat e kapitalizimit te tregut.
Ferrari kurrë nuk bëri ndonjë IPO dhe madje nuk është e kuotuar në ndonjë treg këmbimi
aksionesh. Suksesi i Ferrarit duhet të matet vetëm në terma të Vlerës së Markës dhe Vlerës së
Produktit. Ndoshta marka Ferrari vlen më shumë se Google, Apple, Nike, Ge, IBM, BMW,
Mercedes, Exxon, Shell, apo ndonjë markë tjetër. Kjo renditje nuk merr parasysh vetëm
parametrat financiare, si të ardhurat mesatare për konsumator dhe investime, por edhe një
bashkim kompleks të parametrave të tjera, duke përfshirë këtu besnikërinë dhe afeksionin ndaj
markës, mananxhimin e klientëve dhe burimet njerëzore. Asnjë markë tjetër nuk e ka joshjen e
markës Ferrari. Ferrari është e njohur dhe mjaft e vlerësuar në cdo vend të botës. E megjithatë
Ferrari kurrë nuk ka shpenzuar asnjë cent ne reklama.
Duke analizuar raportin e mesiperm arrijme ne perfundimin qe kompania po ben mire persa i
perket raportit objektiva-shitje krahasuar me kompanite e tjera (p.sh Lamborghini, Porsche,
Masserati, etj). Gjithashtu Projektet e se ardhmes jane shume interesante dhe do te terheqin
moshat e reja. Ferrari arrin shume suksese nga garat e Formula 1 duke fituar shume cmime, dhe
gjihtashtu kane qene mjaft te suksesshem ne lancimi e Parkut Ferrari ne Abu Dhabi dhe kane si
synim te bejne te njejten gje edhe ne shtete te tjera.
6.2) Rekomandimet
 Zgjerimi i tregut ekzistues:
Ferrari duhet të zgjerojë tregun pasi ndiqet nga shumë fansa nëpër të gjithë botën dhe
konsumatori nuk e ka të thjeshtë ta eksportojë makinën nga shtete të tjera pasi është shumë e
kushtueshme. Kompania mund ta zgjerojë rrjetin e saj në shtete si Kina, India, Brazili ku nuk ka
një treg të ngushtë por një mundësi shumë të madhe për makinat Ferrari pasi ekonomia e këtij
shteti është duke shpërthyer.
34
 Shërbimet:
Nuk ka dyshim që Ferrari ka një kualitet të shkëlqyeshëm të shërbimit për klientët e saj. Por për
shkak të politikes së saj (Shërbimet janë të disponueshme në një numër të limituar shtetesh)
klienti mendohet dy herë përpara se të blejë nje makinë Ferrari.
 Produktet komerciale:
Ferrari është tashmë e perfshirë në fushën e produkteve komerciale por në mënyre disi të
limituar, p.sh. Kapele, Bluza ,etj. Kompania duhet të zgjerohet në këtë fushë dhe të eksplorojë
mundësi të reja. Kjo fushë e re komerciale ka një mundësi shumë të mirë pasi gjeneron të
ardhura gjë që ndihmon në rritjen e mëtejshme të kompanisë.
 Sponsorizimi:
Kompania investon shume ne sponsorizime vecanerisht ne Formula 1. Per shkak te kesaj shpesh
here komuniteti garues shoqerohet me emrin “Ferrari”. Sponsorizimi i eventeve te tjera sportive
si Lojerat Olimpike apo Futbolli mund te jete dicka shume fitimprurese. Kjo mund t’ja rrise
akoma me shume reputacionin imazhit te kompanise. Sponsorizimi i nje eventi global gjithmone
e terheq me shume vemendjen e njerezve sesa metodat e sponsorizimit si T.V, Radio, etj.
 Bamiresia:
Bamiresi eshte dicka qe behet nga cdo firme apo emer i madh pasi i terheq njerezit ne menyre
emocionale per shkak te aspektit human. Donacionet e ndryshme gjithmone e terheqin
vemendjen e medias duke krijuar keshtu publicitet falas dhe emri i markes i prek me shume nga
ana morale klientet.
 Mbrojtja ndaj mjedisit:
Kompania duhet të fillojë të përqëndrohet më shumë në problemet mjedisore pasi edhe opinioni
publik po bëhet më i kujdesshëm ndaj kësaj cështjeje. Ndryshe nga makinat e tjera Ferrari ka një
harxhim më të madh të karburantit dhe për rrjedhjojë një lëshim më të madh të gazit në
atmosferë (rreth 3 litra për kilometër). Ferrari duhet të bëjë ndryshime në motorrat e saj V12 pasi
ka disa nga inxhinieret më të mire në botë përsa i përket këndveshtrimit të mbrojtjes së mjedisit.
35
Kompania gjithashtu duhet të krijojë një makinë e cila nuk funksionon me karburant fosil, por
më lëndë si p.sh. Hidrogjeni, Uji, apo Elektriciteti sic po perpiqet të bëjë konkurrenca për të
fituar vëmendjen e publikut. Për shkak të kësaj imazhi i kompanisë mund të ndryshojë për mirë.
 Penetrimi ne fusha te reja Financiare:
Kompania është një kompani thuajse 100 vjecare por emri i saj ende nuk është në asnjë treg
aksionesh nëpër botë. Futja e emrit të saj në këto tregje mund të shtojë shumë të ardhurat e
kompanisë. Ajo duhet gjithashtu të deklarojë zyrtarisht statusin e saj financiar si Fitimet apo
Humbjet, etj., për publikun. Për shkak të kësaj marrdhëniet kompani-klient mund të
përmirësohen ndjeshëm.
 Metoda të reja për promovimin e markës:
Ferrari duhet të provojë disa metoda të reja për ta promovuar veten, p.sh me anë të Internetit,
Medias, etj. Ferrari nuk ndjek ndonjë skemë të vecantë për promovimin e saj. Kjo bën që
konsumatorët të mos jenë shumë në dijeni për lancimet e reja të Ferrarit. Faqja zyrtare e Ferrarit
deri tani është faqja më e mirë që kanë por akoma ka nevojë për përmirësime si p.sh. nëse
vizitoret e faqes do ta krijonin makinën e tyre Ferrari në një mënyrë më inovative do të ishte
dicka shume tërheqëse. Kjo teknike mund të përdoret jo vetëm nga këndvështrimi i lojrave por
edhe ekonomikisht. Nëse konsumatorët lejohen të zgjedhin si do të jetë makina e tyre kjo do të
ishte dicka e shkëlyeshme. Edhe nga klikimet që i bëhen faqes nga vizitorët mund të gjenerohen
të ardhura.
 Eksplorimi i mundesive te reja:
Kompani duhet te eksploroje mundesi te reja ne termat e games se makinave te saj. Edhe pse
emri i markes “FERRARI” njihet per super makinat e saj sportive duhet qe te punoje ne lancimin
e disa varianteve te makinave ne segmente te reja si SUV, makina luksi, makinat e vogla, etj., per
te fituar me shume pjese tregu. Kjo do te sillte nje numer shume te madh shitjes per shkak te
emrit shume te njohur te markes. Gjithashtu ka shume oportunitete per Ferrarin ne keto kategori
makinash. Kompania gjithashtu mund te investoje ne fushen e motorrave te garave ne fusha si
MotoGP pasi prodhon vetem makina.
36
 Politika kosto-minimizuese:
Kompania mund të jetë paksa e kujdesshme ndaj kostos pasi Ferrari më e lirë aktualisht në treg
mund të arrijë në $200.000, që është një shumë relativisht tepër e lartë. Duke e reduktuar disi
koston e makinës shitjet e kompanisë mund të rriten pasi ka mjaft njerez që do të ishin të
gatshëm ta blinin këtë makinë.
Literatura:
• www.ferrari.com
• http://www.ferraricalifornia.com/webapp/
• http://www.ferrariclubofamerica.org/
• http://www.autoblog.com/category/ferrari/
• http://www.shell.com/home/Framework?siteId=ferrari-en
• http://www.wikiswot.com/SWOT/4_User_Generated/Ferrari.html
• http://www.youtube.com/watch?v=cUkL8mze1WM&feature=player_embedded
• http://uk.eurosport.yahoo.com/formula-1/ferrari.html
• http://www.insideline.com/ferrari/ferrari-may-enter-india-officially-in-2010.html
• http://www.forbes.com/
• http://www.motorauthority.com/
• http://en.wikipedia.org/wiki/Ferrari

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Fillimi i nje biznesi
Fillimi i nje biznesi Fillimi i nje biznesi
Fillimi i nje biznesi adahajdarmataj
 
Rast studimi:ZARA
Rast studimi:ZARARast studimi:ZARA
Rast studimi:ZARAVilma Hoxha
 
Pyetje dhe pergjigje ne gjuhen shqipe
Pyetje dhe pergjigje ne  gjuhen  shqipePyetje dhe pergjigje ne  gjuhen  shqipe
Pyetje dhe pergjigje ne gjuhen shqipe#MesueseAurela Elezaj
 
Kundrinori i zhdrejtë pa parafjalë
Kundrinori i zhdrejtë pa parafjalëKundrinori i zhdrejtë pa parafjalë
Kundrinori i zhdrejtë pa parafjalëAlush Kryeziu
 
Mënyra dëftore - kohët
Mënyra dëftore - kohët Mënyra dëftore - kohët
Mënyra dëftore - kohët Alush Kryeziu
 
Funksionet ne jeten e perditshme
Funksionet ne jeten e perditshmeFunksionet ne jeten e perditshme
Funksionet ne jeten e perditshmematildad93
 
Gjuha Shqipe 10
Gjuha Shqipe 10 Gjuha Shqipe 10
Gjuha Shqipe 10 enis vladi
 
Trashegimia natyrore e kulturore ne trevat Shqipetare
Trashegimia natyrore e kulturore ne trevat ShqipetareTrashegimia natyrore e kulturore ne trevat Shqipetare
Trashegimia natyrore e kulturore ne trevat ShqipetareKe Keiss
 
Fondet private te pensioneve
Fondet private te pensioneveFondet private te pensioneve
Fondet private te pensioneveAnita Dogani
 
matematika projekt
matematika projektmatematika projekt
matematika projektFacebook
 
Analizë e veprës së një autori
Analizë e veprës së një autoriAnalizë e veprës së një autori
Analizë e veprës së një autoriErtil EB
 
Tregu i punes ne Shqiperi
Tregu i punes ne Shqiperi Tregu i punes ne Shqiperi
Tregu i punes ne Shqiperi Darla Evangjeli
 
Trashegimia natyrore kombetare
Trashegimia natyrore kombetareTrashegimia natyrore kombetare
Trashegimia natyrore kombetareKlevis Balla
 
Analiza e faktorëve të brendshëm
Analiza e faktorëve të brendshëmAnaliza e faktorëve të brendshëm
Analiza e faktorëve të brendshëmRamë Hajraj
 
Manual trajnimi ALPHA WEB BUSINESS
Manual trajnimi  ALPHA WEB BUSINESSManual trajnimi  ALPHA WEB BUSINESS
Manual trajnimi ALPHA WEB BUSINESSSelf-employed
 

La actualidad más candente (20)

Fillimi i nje biznesi
Fillimi i nje biznesi Fillimi i nje biznesi
Fillimi i nje biznesi
 
Rast studimi:ZARA
Rast studimi:ZARARast studimi:ZARA
Rast studimi:ZARA
 
Pyetje dhe pergjigje ne gjuhen shqipe
Pyetje dhe pergjigje ne  gjuhen  shqipePyetje dhe pergjigje ne  gjuhen  shqipe
Pyetje dhe pergjigje ne gjuhen shqipe
 
Kundrinori i zhdrejtë pa parafjalë
Kundrinori i zhdrejtë pa parafjalëKundrinori i zhdrejtë pa parafjalë
Kundrinori i zhdrejtë pa parafjalë
 
Mënyra dëftore - kohët
Mënyra dëftore - kohët Mënyra dëftore - kohët
Mënyra dëftore - kohët
 
Funksionet ne jeten e perditshme
Funksionet ne jeten e perditshmeFunksionet ne jeten e perditshme
Funksionet ne jeten e perditshme
 
Historia e numrit
Historia e numritHistoria e numrit
Historia e numrit
 
Shkrimtarët e letërsisë bashkohore Shqiptare
Shkrimtarët e letërsisë bashkohore ShqiptareShkrimtarët e letërsisë bashkohore Shqiptare
Shkrimtarët e letërsisë bashkohore Shqiptare
 
Tema e diplomes msc
Tema e diplomes msc Tema e diplomes msc
Tema e diplomes msc
 
Gjuha Shqipe 10
Gjuha Shqipe 10 Gjuha Shqipe 10
Gjuha Shqipe 10
 
Trashegimia natyrore e kulturore ne trevat Shqipetare
Trashegimia natyrore e kulturore ne trevat ShqipetareTrashegimia natyrore e kulturore ne trevat Shqipetare
Trashegimia natyrore e kulturore ne trevat Shqipetare
 
Fondet private te pensioneve
Fondet private te pensioneveFondet private te pensioneve
Fondet private te pensioneve
 
matematika projekt
matematika projektmatematika projekt
matematika projekt
 
Analizë e veprës së një autori
Analizë e veprës së një autoriAnalizë e veprës së një autori
Analizë e veprës së një autori
 
Tregu i punes ne Shqiperi
Tregu i punes ne Shqiperi Tregu i punes ne Shqiperi
Tregu i punes ne Shqiperi
 
Holokausti
HolokaustiHolokausti
Holokausti
 
Margjinalizimi
MargjinalizimiMargjinalizimi
Margjinalizimi
 
Trashegimia natyrore kombetare
Trashegimia natyrore kombetareTrashegimia natyrore kombetare
Trashegimia natyrore kombetare
 
Analiza e faktorëve të brendshëm
Analiza e faktorëve të brendshëmAnaliza e faktorëve të brendshëm
Analiza e faktorëve të brendshëm
 
Manual trajnimi ALPHA WEB BUSINESS
Manual trajnimi  ALPHA WEB BUSINESSManual trajnimi  ALPHA WEB BUSINESS
Manual trajnimi ALPHA WEB BUSINESS
 

Destacado

Global Trade Brings Peace (Shkrim i Plote)
Global Trade Brings Peace (Shkrim i Plote)Global Trade Brings Peace (Shkrim i Plote)
Global Trade Brings Peace (Shkrim i Plote)KetiGjipali
 
8 Marsi, Feste apo Proteste (Detyre Kursi)
8 Marsi, Feste apo Proteste (Detyre Kursi)8 Marsi, Feste apo Proteste (Detyre Kursi)
8 Marsi, Feste apo Proteste (Detyre Kursi)Keti Gjipali
 
“Qendër për të moshuar” (Plan Biznesi)
“Qendër për të moshuar” (Plan Biznesi)“Qendër për të moshuar” (Plan Biznesi)
“Qendër për të moshuar” (Plan Biznesi)KetiGjipali
 
Hotel Sheraton (Detyre Kursi)
Hotel Sheraton (Detyre Kursi)Hotel Sheraton (Detyre Kursi)
Hotel Sheraton (Detyre Kursi)KetiGjipali
 
Ultrasound Machines India China And A Skewed Sex Ratio (Rast Studimor nga Iv...
Ultrasound  Machines India China And A Skewed Sex Ratio (Rast Studimor nga Iv...Ultrasound  Machines India China And A Skewed Sex Ratio (Rast Studimor nga Iv...
Ultrasound Machines India China And A Skewed Sex Ratio (Rast Studimor nga Iv...KetiGjipali
 
Market share analysis
Market share analysisMarket share analysis
Market share analysisStiv Mello
 
DALLO nga Keti, E-Marketing nga Keti Gjipali
DALLO nga Keti, E-Marketing nga Keti GjipaliDALLO nga Keti, E-Marketing nga Keti Gjipali
DALLO nga Keti, E-Marketing nga Keti GjipaliKeti Gjipali
 
Sfidat e zhvillimit të SME
Sfidat e zhvillimit të SMESfidat e zhvillimit të SME
Sfidat e zhvillimit të SMEKeti Gjipali
 
E drejta autorit esi hasko
E drejta autorit esi haskoE drejta autorit esi hasko
E drejta autorit esi haskoEsi Hasko
 
E Drejta Detyrimore - Negociatat dhe Oferta
E Drejta Detyrimore - Negociatat dhe OfertaE Drejta Detyrimore - Negociatat dhe Oferta
E Drejta Detyrimore - Negociatat dhe OfertaEgzon Doli
 
Gillette në indi
Gillette në indiGillette në indi
Gillette në indiStiv Mello
 
Adaptimi i Barbie, Detyre Kursi
Adaptimi i Barbie, Detyre Kursi Adaptimi i Barbie, Detyre Kursi
Adaptimi i Barbie, Detyre Kursi KetiGjipali
 
81438428 biznesi-nderkombetar
81438428 biznesi-nderkombetar81438428 biznesi-nderkombetar
81438428 biznesi-nderkombetarpranvera123
 
Shembuj Promocionesh në Institucionet Publike nga Keti Gjipali
Shembuj Promocionesh në Institucionet Publike nga Keti GjipaliShembuj Promocionesh në Institucionet Publike nga Keti Gjipali
Shembuj Promocionesh në Institucionet Publike nga Keti GjipaliKeti Gjipali
 
Te Shkruash Referencat (Guide)
Te Shkruash Referencat (Guide)Te Shkruash Referencat (Guide)
Te Shkruash Referencat (Guide)KetiGjipali
 
00 thesis final teguh qi s2 ing uns 2013 pustaka
00 thesis final teguh qi s2 ing uns 2013 pustaka00 thesis final teguh qi s2 ing uns 2013 pustaka
00 thesis final teguh qi s2 ing uns 2013 pustakateguh.qi
 
Ceske Budejovice, Privatization, Trademarks, and Taste Tests— What Do They Ha...
Ceske Budejovice, Privatization, Trademarks, and Taste Tests— What Do They Ha...Ceske Budejovice, Privatization, Trademarks, and Taste Tests— What Do They Ha...
Ceske Budejovice, Privatization, Trademarks, and Taste Tests— What Do They Ha...Keti Gjipali
 
Menaxhimi strategjik i burimeve njerëzore(seminari final) Bekim Përgjegjaj
Menaxhimi strategjik i burimeve njerëzore(seminari final) Bekim PërgjegjajMenaxhimi strategjik i burimeve njerëzore(seminari final) Bekim Përgjegjaj
Menaxhimi strategjik i burimeve njerëzore(seminari final) Bekim PërgjegjajAtlantida Marketing Club
 
Plani strategjik i Korporates Walmart
Plani strategjik i Korporates WalmartPlani strategjik i Korporates Walmart
Plani strategjik i Korporates WalmartTarget
 

Destacado (20)

Global Trade Brings Peace (Shkrim i Plote)
Global Trade Brings Peace (Shkrim i Plote)Global Trade Brings Peace (Shkrim i Plote)
Global Trade Brings Peace (Shkrim i Plote)
 
8 Marsi, Feste apo Proteste (Detyre Kursi)
8 Marsi, Feste apo Proteste (Detyre Kursi)8 Marsi, Feste apo Proteste (Detyre Kursi)
8 Marsi, Feste apo Proteste (Detyre Kursi)
 
“Qendër për të moshuar” (Plan Biznesi)
“Qendër për të moshuar” (Plan Biznesi)“Qendër për të moshuar” (Plan Biznesi)
“Qendër për të moshuar” (Plan Biznesi)
 
Hotel Sheraton (Detyre Kursi)
Hotel Sheraton (Detyre Kursi)Hotel Sheraton (Detyre Kursi)
Hotel Sheraton (Detyre Kursi)
 
Ultrasound Machines India China And A Skewed Sex Ratio (Rast Studimor nga Iv...
Ultrasound  Machines India China And A Skewed Sex Ratio (Rast Studimor nga Iv...Ultrasound  Machines India China And A Skewed Sex Ratio (Rast Studimor nga Iv...
Ultrasound Machines India China And A Skewed Sex Ratio (Rast Studimor nga Iv...
 
Market share analysis
Market share analysisMarket share analysis
Market share analysis
 
DALLO nga Keti, E-Marketing nga Keti Gjipali
DALLO nga Keti, E-Marketing nga Keti GjipaliDALLO nga Keti, E-Marketing nga Keti Gjipali
DALLO nga Keti, E-Marketing nga Keti Gjipali
 
Sfidat e zhvillimit të SME
Sfidat e zhvillimit të SMESfidat e zhvillimit të SME
Sfidat e zhvillimit të SME
 
Diabetes Mellitus
Diabetes MellitusDiabetes Mellitus
Diabetes Mellitus
 
E drejta autorit esi hasko
E drejta autorit esi haskoE drejta autorit esi hasko
E drejta autorit esi hasko
 
E Drejta Detyrimore - Negociatat dhe Oferta
E Drejta Detyrimore - Negociatat dhe OfertaE Drejta Detyrimore - Negociatat dhe Oferta
E Drejta Detyrimore - Negociatat dhe Oferta
 
Gillette në indi
Gillette në indiGillette në indi
Gillette në indi
 
Adaptimi i Barbie, Detyre Kursi
Adaptimi i Barbie, Detyre Kursi Adaptimi i Barbie, Detyre Kursi
Adaptimi i Barbie, Detyre Kursi
 
81438428 biznesi-nderkombetar
81438428 biznesi-nderkombetar81438428 biznesi-nderkombetar
81438428 biznesi-nderkombetar
 
Shembuj Promocionesh në Institucionet Publike nga Keti Gjipali
Shembuj Promocionesh në Institucionet Publike nga Keti GjipaliShembuj Promocionesh në Institucionet Publike nga Keti Gjipali
Shembuj Promocionesh në Institucionet Publike nga Keti Gjipali
 
Te Shkruash Referencat (Guide)
Te Shkruash Referencat (Guide)Te Shkruash Referencat (Guide)
Te Shkruash Referencat (Guide)
 
00 thesis final teguh qi s2 ing uns 2013 pustaka
00 thesis final teguh qi s2 ing uns 2013 pustaka00 thesis final teguh qi s2 ing uns 2013 pustaka
00 thesis final teguh qi s2 ing uns 2013 pustaka
 
Ceske Budejovice, Privatization, Trademarks, and Taste Tests— What Do They Ha...
Ceske Budejovice, Privatization, Trademarks, and Taste Tests— What Do They Ha...Ceske Budejovice, Privatization, Trademarks, and Taste Tests— What Do They Ha...
Ceske Budejovice, Privatization, Trademarks, and Taste Tests— What Do They Ha...
 
Menaxhimi strategjik i burimeve njerëzore(seminari final) Bekim Përgjegjaj
Menaxhimi strategjik i burimeve njerëzore(seminari final) Bekim PërgjegjajMenaxhimi strategjik i burimeve njerëzore(seminari final) Bekim Përgjegjaj
Menaxhimi strategjik i burimeve njerëzore(seminari final) Bekim Përgjegjaj
 
Plani strategjik i Korporates Walmart
Plani strategjik i Korporates WalmartPlani strategjik i Korporates Walmart
Plani strategjik i Korporates Walmart
 

Más de KetiGjipali

Kerkimi i potencialit te tregut Leksion nga Studente
Kerkimi i potencialit te tregut Leksion nga StudenteKerkimi i potencialit te tregut Leksion nga Studente
Kerkimi i potencialit te tregut Leksion nga StudenteKetiGjipali
 
Marketingu i Teatrit Kombëtar nga Keti Gjipali
Marketingu i Teatrit Kombëtar nga Keti GjipaliMarketingu i Teatrit Kombëtar nga Keti Gjipali
Marketingu i Teatrit Kombëtar nga Keti GjipaliKetiGjipali
 
Shembuj të Mjeteve të Komunikimit në Institucionet Publike
Shembuj të Mjeteve të Komunikimit në Institucionet PublikeShembuj të Mjeteve të Komunikimit në Institucionet Publike
Shembuj të Mjeteve të Komunikimit në Institucionet PublikeKetiGjipali
 
Agjensite Martesore 1, Detyre Kursi
Agjensite Martesore 1, Detyre KursiAgjensite Martesore 1, Detyre Kursi
Agjensite Martesore 1, Detyre KursiKetiGjipali
 
Standartizim apo Përshtatje
Standartizim apo PërshtatjeStandartizim apo Përshtatje
Standartizim apo PërshtatjeKetiGjipali
 
ON ETHICS, CONSUMER BEHAVIOR AND COSMETIC PLASTIC SURGERY
ON ETHICS, CONSUMER BEHAVIOR AND COSMETIC PLASTIC SURGERY ON ETHICS, CONSUMER BEHAVIOR AND COSMETIC PLASTIC SURGERY
ON ETHICS, CONSUMER BEHAVIOR AND COSMETIC PLASTIC SURGERY KetiGjipali
 
Bizneset, një destinacion tjetër turistik (Detyre Kursi)
Bizneset, një destinacion tjetër turistik (Detyre Kursi)Bizneset, një destinacion tjetër turistik (Detyre Kursi)
Bizneset, një destinacion tjetër turistik (Detyre Kursi)KetiGjipali
 
Pozicioni i Industrise se Kinematografise ne Shqiperi pas vitit 1990 (Teme Di...
Pozicioni i Industrise se Kinematografise ne Shqiperi pas vitit 1990 (Teme Di...Pozicioni i Industrise se Kinematografise ne Shqiperi pas vitit 1990 (Teme Di...
Pozicioni i Industrise se Kinematografise ne Shqiperi pas vitit 1990 (Teme Di...KetiGjipali
 
Motivating Japonese Salespeople: Straight salary or commision? (Rast Studimor)
 Motivating Japonese Salespeople: Straight salary or commision? (Rast Studimor) Motivating Japonese Salespeople: Straight salary or commision? (Rast Studimor)
Motivating Japonese Salespeople: Straight salary or commision? (Rast Studimor)KetiGjipali
 
Menaxhimi i kohës tek studentët (Temë Diplome)
Menaxhimi i kohës tek studentët (Temë Diplome)Menaxhimi i kohës tek studentët (Temë Diplome)
Menaxhimi i kohës tek studentët (Temë Diplome)KetiGjipali
 
Louis Vuitton (Detyre Kursi)
Louis Vuitton (Detyre Kursi)Louis Vuitton (Detyre Kursi)
Louis Vuitton (Detyre Kursi)KetiGjipali
 
Smarker Inovacion (Detyre Kursi)
Smarker Inovacion (Detyre Kursi)Smarker Inovacion (Detyre Kursi)
Smarker Inovacion (Detyre Kursi)KetiGjipali
 
Trade barriers, Hypocrisy and US (Rast Studimor)
Trade barriers, Hypocrisy and US (Rast Studimor)Trade barriers, Hypocrisy and US (Rast Studimor)
Trade barriers, Hypocrisy and US (Rast Studimor)KetiGjipali
 
Teknologjia dhe Marketingu Nderkombetar (Raste Studimore)
Teknologjia dhe Marketingu Nderkombetar (Raste Studimore)Teknologjia dhe Marketingu Nderkombetar (Raste Studimore)
Teknologjia dhe Marketingu Nderkombetar (Raste Studimore)KetiGjipali
 
Beiersdorf AG (NIVEA) Detyre Kursi
Beiersdorf AG (NIVEA) Detyre KursiBeiersdorf AG (NIVEA) Detyre Kursi
Beiersdorf AG (NIVEA) Detyre KursiKetiGjipali
 
Aids Condoms and Carnival (Rast Studimor)
Aids Condoms and Carnival (Rast Studimor)Aids Condoms and Carnival (Rast Studimor)
Aids Condoms and Carnival (Rast Studimor)KetiGjipali
 
Global Trade Brings Peace (Detyrë Kursi)
Global Trade Brings Peace (Detyrë Kursi)Global Trade Brings Peace (Detyrë Kursi)
Global Trade Brings Peace (Detyrë Kursi)KetiGjipali
 
Qeverisja e Korporatave (TEZË DIPLOME Bachelor)
Qeverisja e Korporatave (TEZË DIPLOME Bachelor)Qeverisja e Korporatave (TEZË DIPLOME Bachelor)
Qeverisja e Korporatave (TEZË DIPLOME Bachelor)KetiGjipali
 
SELLING TOBBACO TO THIRD WOLD COUNTRY Rast Studimor
SELLING TOBBACO TO THIRD WOLD COUNTRY Rast StudimorSELLING TOBBACO TO THIRD WOLD COUNTRY Rast Studimor
SELLING TOBBACO TO THIRD WOLD COUNTRY Rast StudimorKetiGjipali
 

Más de KetiGjipali (20)

Kerkimi i potencialit te tregut Leksion nga Studente
Kerkimi i potencialit te tregut Leksion nga StudenteKerkimi i potencialit te tregut Leksion nga Studente
Kerkimi i potencialit te tregut Leksion nga Studente
 
Marketingu i Teatrit Kombëtar nga Keti Gjipali
Marketingu i Teatrit Kombëtar nga Keti GjipaliMarketingu i Teatrit Kombëtar nga Keti Gjipali
Marketingu i Teatrit Kombëtar nga Keti Gjipali
 
Shembuj të Mjeteve të Komunikimit në Institucionet Publike
Shembuj të Mjeteve të Komunikimit në Institucionet PublikeShembuj të Mjeteve të Komunikimit në Institucionet Publike
Shembuj të Mjeteve të Komunikimit në Institucionet Publike
 
Agjensite Martesore 1, Detyre Kursi
Agjensite Martesore 1, Detyre KursiAgjensite Martesore 1, Detyre Kursi
Agjensite Martesore 1, Detyre Kursi
 
Standartizim apo Përshtatje
Standartizim apo PërshtatjeStandartizim apo Përshtatje
Standartizim apo Përshtatje
 
ON ETHICS, CONSUMER BEHAVIOR AND COSMETIC PLASTIC SURGERY
ON ETHICS, CONSUMER BEHAVIOR AND COSMETIC PLASTIC SURGERY ON ETHICS, CONSUMER BEHAVIOR AND COSMETIC PLASTIC SURGERY
ON ETHICS, CONSUMER BEHAVIOR AND COSMETIC PLASTIC SURGERY
 
Bizneset, një destinacion tjetër turistik (Detyre Kursi)
Bizneset, një destinacion tjetër turistik (Detyre Kursi)Bizneset, një destinacion tjetër turistik (Detyre Kursi)
Bizneset, një destinacion tjetër turistik (Detyre Kursi)
 
Pozicioni i Industrise se Kinematografise ne Shqiperi pas vitit 1990 (Teme Di...
Pozicioni i Industrise se Kinematografise ne Shqiperi pas vitit 1990 (Teme Di...Pozicioni i Industrise se Kinematografise ne Shqiperi pas vitit 1990 (Teme Di...
Pozicioni i Industrise se Kinematografise ne Shqiperi pas vitit 1990 (Teme Di...
 
Motivating Japonese Salespeople: Straight salary or commision? (Rast Studimor)
 Motivating Japonese Salespeople: Straight salary or commision? (Rast Studimor) Motivating Japonese Salespeople: Straight salary or commision? (Rast Studimor)
Motivating Japonese Salespeople: Straight salary or commision? (Rast Studimor)
 
Menaxhimi i kohës tek studentët (Temë Diplome)
Menaxhimi i kohës tek studentët (Temë Diplome)Menaxhimi i kohës tek studentët (Temë Diplome)
Menaxhimi i kohës tek studentët (Temë Diplome)
 
Louis Vuitton (Detyre Kursi)
Louis Vuitton (Detyre Kursi)Louis Vuitton (Detyre Kursi)
Louis Vuitton (Detyre Kursi)
 
Varianca
VariancaVarianca
Varianca
 
Smarker Inovacion (Detyre Kursi)
Smarker Inovacion (Detyre Kursi)Smarker Inovacion (Detyre Kursi)
Smarker Inovacion (Detyre Kursi)
 
Trade barriers, Hypocrisy and US (Rast Studimor)
Trade barriers, Hypocrisy and US (Rast Studimor)Trade barriers, Hypocrisy and US (Rast Studimor)
Trade barriers, Hypocrisy and US (Rast Studimor)
 
Teknologjia dhe Marketingu Nderkombetar (Raste Studimore)
Teknologjia dhe Marketingu Nderkombetar (Raste Studimore)Teknologjia dhe Marketingu Nderkombetar (Raste Studimore)
Teknologjia dhe Marketingu Nderkombetar (Raste Studimore)
 
Beiersdorf AG (NIVEA) Detyre Kursi
Beiersdorf AG (NIVEA) Detyre KursiBeiersdorf AG (NIVEA) Detyre Kursi
Beiersdorf AG (NIVEA) Detyre Kursi
 
Aids Condoms and Carnival (Rast Studimor)
Aids Condoms and Carnival (Rast Studimor)Aids Condoms and Carnival (Rast Studimor)
Aids Condoms and Carnival (Rast Studimor)
 
Global Trade Brings Peace (Detyrë Kursi)
Global Trade Brings Peace (Detyrë Kursi)Global Trade Brings Peace (Detyrë Kursi)
Global Trade Brings Peace (Detyrë Kursi)
 
Qeverisja e Korporatave (TEZË DIPLOME Bachelor)
Qeverisja e Korporatave (TEZË DIPLOME Bachelor)Qeverisja e Korporatave (TEZË DIPLOME Bachelor)
Qeverisja e Korporatave (TEZË DIPLOME Bachelor)
 
SELLING TOBBACO TO THIRD WOLD COUNTRY Rast Studimor
SELLING TOBBACO TO THIRD WOLD COUNTRY Rast StudimorSELLING TOBBACO TO THIRD WOLD COUNTRY Rast Studimor
SELLING TOBBACO TO THIRD WOLD COUNTRY Rast Studimor
 

Ferrari Marka Simbol (Teme Diplome)

  • 1. 1 Rast studimi: “FERRARI” Marka Simbol Mikrotezë Cikli i Parë i Studimeve Punoi Udhëheqës shkencor Klaudio Lila Prof.Dr. Klodiana Gorica Tiranë, 2014 © Copyright Klaudio Lila REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI i TIRANËS DEPARTAMENTI i MARKETING-TURIZMIT
  • 2. 2 Përmbajtja e këtij punimi është totalisht autentike. Të gjitha të drejtat e rezervuara. Deklaratë Unë i nënshkruari Klaudio Lila deklaroj që: (1) Kjo mikrotezë përfaqëson punimin tim origjinal, përveç rasteve të citimeve dhe referencave dhe (2) Kjo mikrotezë nuk është përdorur më parë si mikrotezë apo projekt kursi në këtë Universitet apo në Universitete të tjera. Klaudio Lila Data 01.01.2014
  • 3. 3 Abstrakt Titulli i Plotë i Mikrotezës: Analizë e strategjive marketing për një kompani. Rast studimi: “Ferrari” Studenti: Klaudio Lila Udhëheqës Shkencor: Prof. Dr. Klodiana Gorica Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Ekonomisë, Departamenti i Marketing Turizmit Tiranë,.. ............... Në këtë punim është trajtuar një analizë e një prej markave më të fuqishme të të gjitha kohërave. Në një farë mënyre jam përpjekur ta sjell identiten e markës nëpërmjet historisë së saj të lavdishme duke sjellë shembuj të kësaj lavdie me anë të detajeve dhe specifikave që e bëjnë historinë e saj më të vecantë se të tjerat. Jam përpjekur të bëj një analizë sa më të mirë të strategjive dhe taktikave marketing si dhe mënyrën se si kompania i përdor të gjitha asetet e saj për të arritur objektivat dhe për ta mbajtur si emrin ashtu dhe fuqinë ekonomike të kësaj marke në nivelet më të larta, duke u bazuar në informacionin që arrita të akumuloj. Gjithashtu munda të sjell një analizë të mjedisit dhe kushteve në të cilat operon kjo kompani dhe mënyrën se si është adaptuar me këtë mjedis. Së fundmi duke mbledhur disa informacione arrita të sjell një vlerësim disi më personal të strategjive të studiuara dhe disa konkluzione e rekomandime.
  • 4. 4 FALENDERIME Për realizimin e kësaj teme me duhet të falenderoj në mënyrë jo të drejtpërdrejtë vetë kompaninë Ferrari, për ëndrrën, dhe për realizimin e saj. Në të njëjtën mënyrë falenderoj disa nga miqtë e mi të cilët më kanë ndihmuar me mbledhjen e informacionit. Veçanërisht falenderoj pedagogen udhëheqës, Prof. Dr. Klodiana Gorica e cila më ka udhëzuar dhe ndihmuar vazhdimisht me sugjerimet e mbështetjen e saj, si edhe më ka orjentuar për ta realizuar me sukses temën e diplomës. Gjithashtu falenderoj familjen time, për ndihmën dhe mbështetjen që më kanë dhënë për realizimin e këtij studimi.
  • 5. 5 Qëllimi i zgjedhjes së temës Qëllimi i këtij punimi është që të sjellë në mënyrë sa më të detajuar strategjitë dhe taktikat që ka ndjekur kompania për lartësimin dhe shndërrimin e markës në një markë simbol për industrinë e automobilave. Motivimi i temës Arsyet për të ndërmarrë këtë studim në mbrojtje të mikrotezës në përfundim të studimeve bacheor kanë qenë të shumta, por mbi të gjitha mund të përmendim faktin që kjo kompani është rritur dhe zhvilluar duke përdorur një metodë krejt ndryshe ose sipas disave, duke mos përdorur asnjë metodë për ta promovuar dhe publikuar produktin e saj. Ajo që doja të shfaqja ishte që pas gjithë shpejtësisë, spektakolaritetit dhe të kuqes tërheqëse, ekziston një kompani, që punon për të sjellë tek ne magjinë e Ferrarit. Pra, me pak fjalë, Ferrari kishte një ëndërr, të fitonte vetëm të fitonte në pistë, por nuk e parashikoi se duke fituar në pistë do t’i bënte shumë njerëz të ëndërronin, duke u “rrëmbyer” zemrat e ashtu si pa dashje, edhe portofolat. Në rastin tim ka rrëmbyer vetëm zemrën.
  • 6. 6 PËRMBAJTJA E PUNIMIT Hyrje ………………………………………………………………………………….. Faqja 7 Kapitulli 1: Ferrari, nje vështrim i përgjithshëm ……………….…………………. Faqja 9 Kapitulli 2: Marka dhe produktet që e përfaqësojnë atë ………………………….. Faqja 16 Kapitulli 3: Kompania dhe strategjitë marketing të saj …………………………… Faqja 18 Kapitulli 4: Mjedisi i tregut ku operon kompania ………………………………….. Faqja 22 Kapitulli 5: Vleresim i taktikave dhe strategjive të kompanisë dhe vlera financiare ………………………………………………………... Faqja 28 Kapitulli 6: Konkluzionet dhe rekomandimet ………………………………………. Faqja 33 Literatura …………………………………………………………………………… Faqja 36
  • 7. 7 Hyrje Janë të pakta markat që të vijnë të parat ndërmend midis markave të produkteve te ngjashme që konkurrojnë në të njëjtin sektor. P. sh. Coca Cola të vjen e para ndërmend kur përmenden pijet, McDonald’s kur mendon për ushqime cilësore të tipit Fast Food, etj. Në mënyrë të ngjashme është një markë në sektorin e automobilave, e cila me dizenjon, fuqinë, shpejtësinë dhe stilin e saj absolut dhe unik, ka arritur të mahnitë të gjithë botën. Dhe mënyra më e mire për të identifikuar këtë mrekulli të inxhinierisë është me anë të imazhit të “Makinës Sportive të Kuqe Italiane” dhe logos së “Prancing Horse” (Kalit te Krekosur), të cilat nuk i sjell askush tjetër vec Ferrarit. Ferrari është një makinë që ka mbërthyer imagjinatat e miliarda njerëzve nëpër botë. Prezenca e kësaj marke e bën këtë makinë, më populloren dhe më të ënderruarën midis makinave të tjera. Me motorrat e fuqishëm, lidhjet e forta të markës dhe dizenjon e shkëlqyeshme, Ferrari qëndron më unike midis të gjitha makinave. E prodhuar në Itali, Ferrari u themelua nga Enzo Ferrari në vitin 1929. Fillimisht, u përdor për të sponsorizuar pilotët dhe u mor me krijimin e makinave vetëm për gara. Megjithatë dy dekada pasi la gjurmë në pistën e garave, Ferrari vendosi të prodhoje makina për rrugë. Dhe këtu filloi udhëtimi legjendar dhe i pabesueshëm i nje prej markave më të fuqishme në botë. Ferrari ka qenë gjithmonë i lidhur ngushtë me motorsportin, vecanërisht me Formula 1. Duke konkurruar me emra të tjerë të mëdhenj në F1, Skuadra Ferrari ka pasur gjithmonë suksese të njëpasnjëshme dhe një performancë të shkëlqyer, sidomos me legjenden e këtij sportin, gjermanin Michael Schumacher. Suksesi në sportin e shpejtë dhe kompetitiv të Formula 1 ka qenë vazhdimisht një vlerë e madhe e shtuar, në kapitalin gjithmonë në rritje të markës së Ferrarit. Ferrari sigurohet që secili nga krijimet e markës ti japë klientit një eksperiencë të pakrahasueshme. Ferrari ka nje gamë të gjerë makinash, të gjitha për tregun premium niche, dhe shet jo më shumë se rreth 5000 makina ne vit. Pjesa e brendshme e cdo makine Ferrari
  • 8. 8 personalizohet në mënyrë që ti japë konsumatorëve ekzaktesisht atë që ata duan. Cdo makinë Ferrari në vetvete shndërrohet në një markë për shkak të prezences së emrit të bashkangjitur në secilën prej tyre. Disa nga modelet e Ferrarit që kanë bërë bujë në industrinë e automobilave janë Ferrari 360 Modena, Ferrari 360 Spider, Ferrari 550 Barchetta, Ferrari 550 Maranello, Ferrari Enzo, Ferrari F40, Ferrari California, 458 Italia and Ferrari F50. Përvec të qenit një nga më të mirat në industrinë e automobilave, Ferrari gjithashtu ka arritur të krijojë një prezencë të fortë në treg me anë të produkteve komerciale. Produktet e tilla si xhaketat, kapelet, parfumet, orat, etj., janë gjithashtu një vlerë e shtuar në trashëgiminë dhe vlerën e markës së gjigandit të automobilave. Logoja e famshme e saj me kalin e zi në fushë të verdhë është një nga logot dhe dizenjot më të njohura, gjë kjo që ja shumëfishon vlerën e markës cdo produkti disa herë. Ferrari gjithashtu ka organizuar evente, gara, etj., që ndihmojnë për të rritur shikueshmerinë dhe ndjeshmërinë ndaj markës. Për më tepër i jep mundësinë njerëzve dhe korporatave që të lidhen me një emër të fuqishëm dhe të njohur sic eshte Ferrari. Bota Ferrari, një “park” gjigand, është një tjetër iniciative për t’i treguar botës këtë markë ëndrash. E kuqja është lidhur me disa marka me anë të lidhjeve dhe partneriteteve midis korporatave. Disa nga markat kryesore me të cilat është lidhur Ferrari janë Bridgestone, Shell, Michelin, Pirelli, Bosch, etj. Këto lidhje gjithashtu përforcojnë imazhet e të gjitha markave dhe është një situatë fitimprurëse për të gjithë. Shumë marka do shkojnë e do vijnë. Makinat sportive do të bëhen më të shpejta dhe të mira. Teknologjia do të ndryshojë. Por një markë ka qene aty dhe do të mbetet gjithmonë, dhe ajo markë është Ferrari.
  • 9. 9 1. Ferrari, një vështrim i përgjithshëm 1.1) Historiku Enzo Ferrari, që është themeluesi dhe krijuesi i kompanisë së makinave të jashtëzakonshme, fillimisht nuk e kishte ndër mend që të prodhonte makina të rrugës, ai e nisi në vitin 1928 si një sponsor për të stërvitur pilotet amatorë, për të garuar për Alfa Romeon dhe stërviti shumë pilotë një pjesë e madhe mjaft të suksesshëm deri në vitin 1938 ku u punësua nga kjo kompani për të drejtuar departamentin e garave. Alfa Romeo u konfiskua nga qeveria fashiste e Musolinit në 1941 dhe Ferrari u ndalua që të garonte për 4 vjet. Kjo bëri që të krijonte një kompani që supozohej të kishte vegla dhe riparime për avionet Auto Avio Construzioni Ferrari. Gjithsesi kjo nuk e ndali Enzon që të prodhonte një makinë që në fakt ishte e para dhe që debutoi në pistën e Mille Miglia ne 1940, por që pa pak konkurrencë për shkak të luftës. Ne 1943 Ferrari u zhvendos ne Maranello ku ndodhet edhe sot. Makina e parë e prodhuar zyrtarisht nga Ferrari ishte modeli i vitit 1947, 125 S, e fuqizuar nga një motorr V12 1.5 L. Ajo ishte nje makine garash dhe ishte e para qe mbajti stemen e Ferrarit në garat e zhvilluara ne Piacenza. Makina e parë me pas e rrugës erdhi 2 vjet më vonë në vitin 1949 dhe ishte Ferrari 166 Inter. Ajo u kërkua mjaft për shkak të formave dhe motorrit të vecantë dhe kompania prodhonte dhe shiste vazhdimisht për të financuar skuadrën e garave. Sic mund të shihet makinat e rrugës u shitën për shkak të famës së skuderisë në pistat e garimit, dhe suksesi i skuderisë në pistë vinte kryesisht prej shitjeve të makinave të rrugës. Ky bashkëpunim i mrekullueshëm midis skuadrës së garave dhe fabrikës, e bëri këtë markë një nga markat më të suksesshme në prodhimin e makinave fillimisht, e që më vonë do të konsideroheshin si supermakina. Ajo u fokusua te sporti me anë të garimeve dhe teknologjia e përdorur në motorr që e mbajti gjithmonë një hap perpara të tjerëve. Supermakina e parë e krijuar ishte version i 1962, 250 GTO, për të vazhduar më një sërë prodhimesh të tjera që bëheshin gjithmonë e më spektakolare, më luksoze dhe më të shpejta. Prodhimi i fundit para vdekjes së Enzo Ferrarit ishte modeli F40 në vitin 1988 dhe një nga supermakinat më të famshme të prodhuara ndonjëhere.
  • 10. 10 Në vitet 2002-2004, Ferrari prodhoi makinën e radhës që si rradhë duhet të quhej Ferrari F60, por duke qenë makina më e shpejtë e prodhuar deri kohët e fundit, u pagëzua me emrin Ferrari Enzo për nder të themeluesit vizionar. Kjo makinë prodhoi për shitje 399 njësi që ju shiten klientëve të vjetër dhe besnike si fillim, dhe njësia e 400-te ju dhurua Vatikanit për bamirësi. Cmimi i secilës ishte $650.000. Ne 15 shtator të vitit 2012, 964 makina Ferrari më nje vlere rreth $162 milion, bënë një parade rreth Silverstone Circuit duke vendosur një rekord të ri botëror. 1.2) Skuderia Ferrari Skuderia Ferrari ka marrë pjesë në disa kategori garash sportive me makina, megjithëse sot është e përfshirë zyrtarisht vetëm në Formula 1. Është skuadra e vetme e cila ka marrë pjesë në kampionatin botëror të Formula 1 në mënyrë të vazhdueshme që prej 1950. José Froilán González i dha skuadrës fitoren e parë të F1 në 1951 British Grand Prix. Skuderia Ferrari fitoi titullin e pilotit të Formula 1 në 2007, me Kimi Räikkönenin. Alberto Ascari i dha Ferrarit titullin e parë për pilotët një vit më vonë. Ferrari është skuadra me e vjetër në kampionat, dhe më e suksesshmja: skuadra mban pothuajse çdo rekord të Formula 1. Rekordet e skuadrës përfshijnë 15 tituj botërorë për pilotë, 16 tituj botërorë për konstruktorë, 209 fitore, 4925.27 pikë, 622 finishe në podium, 203 pozicione të para dhe 218 xhiro të shpejta në 776 gara. Ndër pilotët më te njohur të Ferrarit dallohen José Froilán González, Tazio Nuvolari, Juan Manuel Fangio, Luigi Chinetti, Alberto Ascari, Wolfgang von Trips, Phil Hill, Olivier Gendebien, Mike Hawthorn, Peter Collins, Giancarlo Baghetti, John Surtees, Lorenzo Bandini, Ludovico Scarfiotti, Jacky Ickx, Mario Andretti, Clay Regazzoni, Niki Lauda, Carlos Reutemann, Jody Scheckter, Gilles Villeneuve, Didier Pironi, Patrick Tambay, René Arnoux, Michele Alboreto, Gerhard Berger, Nigel Mansell, Alain Prost, Jean Alesi, Eddie Irvine, Rubens Barrichello, Michael Schumacher, Kimi Räikkönen, Felipe Massa dhe Fernando Alonso. Përveç F1, Ferrari përfshiu makina edhe në gara me makina sportive, të cilat ekzistuan për disa vite.
  • 11. 11 Në vitin 1949, Luigi Chinetti drejtoi një 166 M e cila i dha Ferrarit fitoren e parë në gara, në garën 24 orëshe të Le Mansit në 1949. Ferrari vazhdoi duke e dominuar Kampionatin Botëror të Makinave Sportive i cili u krijua në vitin 1953, duke e fituar titullin 7 herë gjatë 9 kampionateve të para. Kur formati i kampionatit ndryshoi në vitin 1962, Ferrari fitoi tituj çdo vit në paktën një kategori deri në vitin 1965 dhe pastaj sërish në vitin 1967. Ferrari fitoi edhe një titull finaleje, në vitin 1972 përpara se Enzo të vendoste braktisjen e garave me makina sportive pas vitiT 1973 dhe të lejonte që Scuderia Ferrari të përqendrohej vetëm tek Formula 1. Megjithëse Scuderia Ferrari nuk mori pjesë me makina sportive pas 1973, ata herë pas here ndërtonin makina të ndryshme sportive të suksesshme për pilotët pa skuadër. Këtu përfshihen BB 512 LM në 1970, 333 SP e cila fitoi IMSA GT Championship në 1990, dhe momentalisht F430 GT2 dhe GT3 të cilat po fitojnë momentalisht në kategoritë përkatëse. Përgjatë historisë së saj, Ferrari ka furnizuar edhe skuadrat e tjera, veçmas për skuadrën Scuderia Ferrari. Në vitet 1950 dhe 60, Ferrari furnizoi me makina të Formula 1 disa skuadra. Një shembull i famshëm është skuadra e Tony Vandervell, e cila garoi me Thinwall Special Ferrari të modifikuara para se të ndërtonin makinat e tyre Vanwall. North American Racing Team në sezonin e vitit 1969 ishte rasti i fundit ku përveç Scuderia Ferrari u fut edhe ajo me makinë Ferrari. Ferrari furnizoi makina me motorë V8 për serinë A1 Grand Prix, për sezonin 2008-09. Makina u dizenjua nga Rory Byrne dhe është stiluar t’i ngjajë makinës së F1 2004. 599 GTB Fiorano dhe F430 GT u pëdorën për gara GT. Ferrari Challenge është park garash për Ferrari F430. Supermakina e fundit e Ferrarit, FXX e vitit 2006 nuk lejohet në rrugë, dhe përdoret vetëm për gara. 1.3) Logo Simboli i famshën i skuadrës Ferrari është Cavallino Rampante ("kali mbi dy këmbë") hamshori i zi mbi dy këmbë në mburojë të verdhë, zakonisht me shkronjat S F (për Scuderia Ferrari), me
  • 12. 12 tre shirita jeshilë, të bardhë dhe të kuq (ngjyrat kombëtare italiane) në pjesën e sipërme. Makinat e rrugës kanë një stemë drejtkëndëshe, dhe, me dëshirë, mund të vendoset stema në formën e mburojës nën pasqyrat e përparme afër derës. Në 17 qershor 1923, Enzo Ferrari fitoi një garë në pistën e Savios në Ravenna ku takoi Konteshën Paolina, e ëma e Kontit Francesco Baracca, një pilot i shkëlqyer i forcave ajrore italiane dhe hero kombëtar i Luftës së Parë Botërore, i cili vizatonte një kalë në anët e avionit. Kontesha i kërkoi Enzos ta përdorte këtë kal për makinat e tij të garave, duke sygjeruar se do ti sillte atij fat. "Kali mbi dy këmbë" origjinal i vizatuar në avionin e Baraccas ishte vizatuar në formë reje me ngjyrë të kuqe dhe të bardhë, por Ferrari vendosi që kali të jetë i zi (ashtu siç ishte vizatuar në avonët e skuadronit të Baraccas pas vdekjes së pilotit në detyre) dhe ai shtoi të verdhën kanarinë për fushën pasi ishte ngjyra e Modena, vendlindjes së tij. Por kali i Ferrarit ishte i ndryshëm nga ai i kontit në disa detaje të vogla si bishti i kalit në avion ai e kishte bishtin me drejtim poshtë ndërsa stema e Ferrarit e ka me bishtin lart. Ferrari përdori Cavallino Rampante si një kompani zyrtare në vitin 1929. Që prej garës 24 orëshe të Spa në 9 korrik 1932, Cavallino Rampante është përdorur tek Alfa Romeot që garonin për Scuderia Ferrari. Motivi i kalit mbi dy këmbë është i vjetër, mund të gjendet në monedhat antike. Një kal i zi në fushë të verdhë shihet edhe në stemën e qytetit gjerman të Stuttgartit, shtëpia Mercedes-Benzit dhe byrosë së dizenjimit të Porsche, të dyja konkurrentet kryesore të Alfas dhe Ferrarit në vitet 1930. Emri i qytetit vjen nga Stutengarten, një formë e vjetër e fjalës gjermane Gestüt, e cila përkthehet në shqip stallë kuajsh dhe në italisht scuderia. Porsche gjithashtu e përfshin stemën e Stuttgartit si logon e korporatës, me në qendër emblemën e shtetit Württemberg. Rössle i Stuttgartit i ka të dyja këmbët e prapme të vendosura në tokë, si kali i Baraccas, por jo si cavallino i Ferrarit. Fabio Taglioni e përdorte cavallino rampante në motorat e tij Ducati, po ashtu Taglioni ka lindur në Lugo di Romagna si Baracca, dhe gjithashtu i ati i tij ishte pilot luftarak në Luftën e parë Botërore (megjithëse nuk ishte pjesë e skuadronit të Baraccas, siç thuhet ndonjëherë gabimisht). Ndërkohë që fama e Ferrarit rritej, Ducati e braktisi stemën e vjetër ndoshta nga ndonjë marrëveshje midis kompanive.
  • 13. 13 1.4) Logo te ngjashme Mburoja e stemes se qytetit te Stuttgart-it. E ardhur nga stema e vjeter e qytetit, e cila perfshinte dy kuaj, u kalua ne stemen me fushen e verdhe dhe kalin e zi. Kali eshte vene ne steme nga fjala stouten dhe garten, qe do te thote rritje kuajsh dhe kopsht, dhe eshte menduar te simbolizohet nga kali, kafshe tipike e zones. Porsche, qe eshte makine sportive gjermane, e grupit Volkswagen, e prodhuar fillimisht ne Stuttgart, po ashtu ka ne logon e saj, kalin e stemes se qytetit. Nje kal, qe ndryshe nga cavallino i Ferrari-t te dyja kembet e prapme, i ka ne toke, dhe ato te perparmet me te ulura. Eshte me shume i ngjashem, me logon fillestare te avionit te Baracca-s. Stema fillestare e Ducati-t. Fabio Taglioni, qe ishte dhe vete nga Modena, mori si steme se gjigandit italian te prodhimit te motorreve, Ducati-t, kalin e Baracca-s. Per vite, te dyja shtepite prodhuese italiane e kane mbajtur cavallino-n si pjese kyce te logos. Me kalimin e kohes, kur Ferrari u perhap me shume se Ducati, ne nje pakt xhentilmenesh, u vendos qe Ducati ta hiqte. Gjithesesi, marredheniet ndermjet tyre kane ngelur ideale ne vite. Logo te tjera te ngjashme jane, Avanti (distributor karburanti ne Itali) dhe Iron Horse Bikes. 1.5) Ngjyra Që prej viteve 1920, makinat italiane të garave Alfa Romeo, Maserati dhe më vonë Ferrari dhe Abarth ngjyroseshin në të "kuqen e garave" (Rosso Corsa). Kjo ishte ngjyra kombëtare e garave të Italisë, siç u rekomandua nga organizatat ndërmjet luftërave botërore të cilat u shndërruan në FIA, e cila i referohet kombësisë së skuadrës garuese, jo të prodhuesit të makinës apo pilotit. Në këtë skemë, makinat franceze të Bugattit ishin blu, gjermanet si Benz dhe Mercedesi ishin të bardha (që prej 1934 edhe ngjyrë metalike të argjendtë), dhe britaniket me jeshile si në mesin e viteve 1960 Lotusi dhe BRM. Ferrari fitoi Kampionatin Botëror në 1964 me John Surtees duke konkuruar dy garat e fundit në Amerikën Veriore me makinat e ngjyrosura me ngjyrat e SHBA-ve të bardhë dhe blu, pasi nuk u regjistruan nga fabrika Italiane, por nga skuadra amerikane North American Racing Team (NART). Kjo u bë si formë proteste në lidhje me Ferrarin dhe me Autoritetin Italian të Garave në lidhje me homologimin e makinave të reja të garave Ferrari me motor në mes.
  • 14. 14 1.6) Emërtimi i makinave Deri para viteve 1980, Ferrari ndiqte skemën e emërimit me tri numra në bazë të cilindratës. Modelet me motora V6 dhe V8 përdornin cilindratën totale (në dencilitra) për dy karakteret e para dhe numrin e cilindrave për të fundit. Për shembull Ferrari Dino 206 kishte motor 2.0 L V6, ndërkohë që Ferrari 348 kishte motor 3.4 L V8, megjithëse, për Ferrari F355, karakteri i fundit tregon 5 valvula për cilinder. Deri në daljen e Ferrari 360 Modena, karakteret për modelet V8 (të cilat kishin një emër dhe një numër) tregonin vetëm cilindratën totale të makinës. Aspekti tregues numerik vazhdoi edhe me Ferrari F430, gjithsesi zëvendësuesja e F430-ës, Ferrari 458 Italia përdor të njëjtin emërim si 206 dhe 348. Modelet V12 përdornin cilindratën (në centimetra kub) për cilindër. Kështu që, e famshmja 365 Daytona kishte një motor 4390 cc V12. Gjithsesi, disa modele Ferrari V12, si 599-ta, kanë tregues me tre numra për cilindratën totale. Modelet Flat 12 (boxer) për cilindratën përdorin litrat. Kështu që, BB 512 ishte 5 litra e sheshtë 12 (një Berlinetta Boxer, në këtë rast). Gjithësesi, Berlinetta Boxer origjinale ishte 365 GT4 BB, e cila u emërua si modelet V12. Halo Car F e ndjekur nga përvjetorët, ashtu si F40 dhe F50. Enzo e shmangu këtë rregull, gjithsesi emri i F60-ës u aplikua për makinën e Ferrarit të Formula 1 dhe disa herë ngatërrohet me Enzon. Disa modele, si Ferrari Mondial e vitit 1980 dhe Ferrari Testarossa e vitit 1984 nuk ndoqën skemën e tri numrave. Shumices se Ferrareve ju është dhënë një tregues për stilin e trupit të makinës. Në përgjithësi, janë përdorur këto shkurtime: M ("Modificata"), vendoset në fund të numrit të modelit, tregon një model të modifikuar dhe jo një pasardhëse të makinës (shiko F512 M dhe 575 M Maranello). GTB ("Gran Turismo Berlinetta") janë modele të mbyllura Berlinetta, ose coupe.
  • 15. 15 GTS ("Gran Turismo Spyder") në modelet e vjetra, Spydera të hapura, ose me tavan të hapur(psh 365 GTS/4).Gjithsesi, në modelet më të fundit, kjo prapashtesë përdoret me modelet targa top (psh Dino 246 GTS, dhe F355 GTS; me përjashtim të 348 TS, e cila u emërua ndryshe). Makinat me tavan të hapur përdorin prapashtesën "Spider" (psh F355 Spider, dhe 360 Spider). GTO ("Gran Turismo Omologata"), e vendosur në fund të numrit, tregon një version të modifikuar të paraardhëses. Po ashtu, tri shkronjat tregojnë një model i cili është dizenjuar dhe përmirësuar për përdorim në pistë duke qenë edhe për përdorim rrugor. Vetëm tri modele kanë këto prapashtesa; 250 GTO e vitit 1962, 288 GTO e vitit 1984 dhe 599 GTO e vitit 2010. Sistemi i emërimit mund të jetë ngatërrues sepse disa modele të ndryshme përdorin motor dhe stil trupi të njëjtë. Shumë Ferrari gjithashtu kishin emra të tjerë shtesë (si Daytona) për t’i identifikuar më tej. Shumë emra të tillë nuk janë emra zyrtarë të fabrikës. Emri Daytona përkujton fitoren e Ferrarit në shkurt 1967 në garën 24 orëshe në Daytona me 330 P4. Modelet e ndryshme Dino u emëruan për djalin e Enzos, Dino Ferrari. Në mesin e viteve 1990, Ferrari shtoi shkronjën "F" në fillim të të gjitha modeleve (një praktikë e braktisur pas F512 M dhe F355, por u përshtat sërish me F430).
  • 16. 16 2) Marka dhe produktet që e përfaqësojnë atë 2.1) Marka Bordi i drejtuesve sanksionoi një vendim të rëndësishëm në lidhje me aktivitetet që lidhen me markën (licensimi, franshiza, etj) të cilat, për shkak të natyrës së tyre specifike, kërkojnë një manaxhim disi ndryshe përsa i përket prodhimit të makinës. Si rezultat, një NewCo, 100% e kontrolluar nga Ferrari do të krijohet që të merret me të gjitha këto aktivitete dhe të garantojë një manaxhim të permirësuar dhe më të dedikuar të operacioneve. Ndërkohë, aktivitetet e markës në tërësi vazhdojnë të përcjellin rezultate positive. Të ardhurat nga shitjet me pakicë janë rritur me 17% ndërkohë që licensimi është rritur me 3%, falë partneriteteve të reja të rëndësishme me Electronic Arts dhe Codemasters, që tashmë janë krahas kompanisë së fuqishme Microsoft, duke e forcuar prezencen e kompanise në sektorin e Elektronikës dhe Multimedias. Së fundmi të ardhurat nga komercializimi online u rritën me 18% ndërkohë që “Hamshori” i Ferrarit vazhdon ta zgjerojë prezencën e tij në rrjetet sociale me pothuajse 13 milion “like” për faqet zyrtare të kompanisë. 2.2) Arkitektura e markës Arkitekturë me identitet të vetem.Personalitet marke i cili prezantohet nga produkte të ndryshme, por me të njëjtin identitet, logo dhe emër. Prodhim që nga supermakinat deri tek mbajtesët e celsave. 2.3) Produktet Ferrari ka menaxhuar vetë të gjitha produktet që mbajnë markën e Ferrarit, përfshirë syzet, stilolapsat, lapsat, materiale elektronike, parfume, kolonja, veshje, biçikleta të teknologjisë së lartë, ora dore, celularë, dhe madje kompjutera laptopë. 2.4) Makinat e rrugës Makina e parë Ferrari ishte 125 S sportive. Në 1949, Ferrari 166 Inter, lëvizja e parë e kompanisë në tregun e grand touring, e clia vazhdon të mbajë shitjet e Ferrarit deri në ditët e sotme.
  • 17. 17 Disa modele u dizenjuan me pamjen e jashme nga Pininfarina, Zagato dhe Bertone. Dino ishte Ferrari i parë me motor në mes. Ky model u përdor për shumicën e Ferrareve të viteve 1980 dhe 1990. Modelet V8 të Ferrarit përbëjnë më shumë se gjysmën e prodhimit të Ferrarit. Për disa kohë, Ferrari prodhoi versione 2+2 për makinat V8 me motor në mes. Megjithëse dukeshin ndryshe nga 2-vendëset, si GT4 dhe Mondial ishin të lidhura ngushtë me 308 GTB. Kompania prodhoi makina 2+2 me motor përpara, deri në modelet e sotme 612 Scaglietti dhe California. Ferrari prodhoi makina me motor në mes me 12-cilindra për Berlinetta Boxer në 1973. Më e fundit Testarossa mbetet modeli më i famshëm i Ferrarit. 2.5) Supermakinat Përpjekjet më të mëdha janë bërë në tregun e supermakinave. 250 GTO e vitit 1962 mund të konsiderohet supermakina e parë e Ferrarit, e cila arrin deri tek modelet e sotme Enzo dhe FXX. 2.6) Makinat Koncept Ferrari ka prodhuar një numër të konsiderueshme makinash koncept, sic është Ferrari Mythos. Edhe pse disa nga këto makina ishin mjaft radikale (si Ferrari Modulo) dhe nuk ishin menduar për prodhim, të tjera si Ferrari Mythos kanë treguar elemente dhe stil mjaft tërheqës që më vonë u inkorporuan në modele për prodhim. Një nga makinat e viteve të fundit të këtij lloji ishte Ferrari Millechili i 2010. Gjithashtu Ferrari ka prodhuar edhe një numër makinash speciale jashtë serie, të cilat janë porositur nga pronarë të pasur. Një nga këto shembuj është Ferrari P4/5. Programi i projekteve special është një bashkëpunim i Ferrarit me një numër prodhuesish Italiane të automobilave si Fioravanti, Pinifarina dhe Zagato për të ndërtuar makina duke përdorur modelet Ferrari si strukturë bazë. Makina e parë e këtij programi ishte SP1, e porositur nga një biznesmen japonez. E dyta ishte P540 Superfast Aperta, e porositur nga një amerikan. Ferrari ka konsideruar të krijojë makina hibride. Një F430 Spider që punon me etanol u demonstrua në një Auto Show Detroit 2008. Ferrari deklaroi prodhimin e një hibridi do të prodhohet ne 2015. Në një Motor Show në Gjeneve në 2010-ën, Ferrari shfaqi një version hibrid
  • 18. 18 të serisë së tyre 599Fiorano 612 HP. I quajtur “HY-KERS Koncept”, sistemi hibrid i Ferrarit i shton më shumë se 100 kuaj fuqi këtij modeli. 3) Kompania dhe strategjitë marketing të saj 3.1) Kompania Trendi i shitjeve dhe fitimit: - Ferrari deklaroi një “rritje të konsiderueshme në shitje dhe përfitime” gjatë 3 mujorit të dytë të 2010-s, të udhëhequr nga suksesi i dy modeleve të reja, California dhe 485, si dhe kërkesa për Ferrari 599 GTO. Të ardhurat u rritën me 8.6% në vit në €488.000.000 dhe shitjet e makinave me 2.6% ne 1.615 njesi. Fitimi u rrit 10% ose €77.000.000. Pjesa e Tregut: - Shitjet totale të kompanise ishin 3.226 makina për klientet nëpër botë por kjo shifër ishte 8% më pak krahasuar me shitjet e vitit 2008. Pjesa e tregut u rrit ne vitin 2009 nga 10 – 32.8 %. Sektori i Biznesit: - Kompania u themelua në 1947 nga Enzo Ferrari në Itali. Ajo pati numrin më të madh të shitjeve në vitin 2008 pavarësisht se pa një periudhe rënie. Ka marrë disa nga cmimet më të rëndësishme të fushës së saj dhe gjithashtu mori cmimin Platino për riorganizimin e saj. Fokusi i projektit: - Produkti i kompanisë është nje automobil, emri i markës është Ferrari, ka lancuar modele si - Ferrari 308 GT4, Ferrari 550 Maranello, Ferrari 360 Modena & Spider, Ferrari Challenge Stardale, Ferrari 430 Monza dhe shumë të tjera. Segmenti kryesor saj fokusohet në garat F1. Jashtë saj garon më shumë në eventet Italiane dhe Australiane.
  • 19. 19 3.2) Strategjia marketing e kompanisë Target grupi: - identifikimi i tregjeve të synuara bazohet në vendodhjen rajonale, urbane apo rurale të klientëve. Kompani ka modele të ndryshme makinash që ti japin mundësinë njerëzve të plotësohen me një mjet të sigurtë ngado që ata vijnë. Pozicionimi: - Ferrari është një makinë që i përket nën-kategorisë së Super Luksit dhe është dallueshëm më e shtrenjtë se makinat e tjera të luksit si BMW, Leksus dhe Mercedes. Ndoshta është e vetmja prodhuese makinash që kurrë nuk shqetësohet për cmimet e konkurrencës. Emri i saj është i pakrahasueshëm. Eshtë një makinë unike që nuk ka nevoje të krahasohet me marka të tjera pasi ka nje emër mjaft të madh në tregun e automobilave. Një nga inovacionet e kohëve të fundit është 360 Modena e cila kombinon trashegiminë e Ferrarit me inovacionin. Strategjia e rritjes: - Kompania ka hapur një zyrë në zonën e aeroportit të Dubait, “shitjet kanë qenë dyshifrore në vitet e fundit”. Eshtë e natyrshme të hapësh një zyre rajonale në Dubai, i cili po përjeton një rritje të shpejtë ekonomike sëbashku me UAE dhe të gjithë rajonin. 3.3) Procesi i shpërndarjes Ferrari ka nivelin e dytë të kanaleve të shpërndarjes: 2 ndërmjetës zyra rajonale dhe koncensionari. Ferrari përdor strategjinë ekskluzive të shpërndarjes. Duhet të vihesh në listën e pritjes sot që të mund të marrësh një Ferrari pas 18 muajsh. Ferrari ka ndarë shperndarjen ne 6 zona ne botë: Amerika e Veriut, Europa Qendrore dhe Lindore, Europa Veriore, Europa Jugore Perendimore, Azia, Afrika 3.4) Partnerë Teknikë Ferrari ka një marrëdhënie të gjatë me Shell Oil. Ky është një partneritet teknik me Ferrarin dhe Ducatin për të provuar dhe për të furnizuar me karburante skuadrat e garave të Formula 1,
  • 20. 20 MotoGP dhe World Superbike. Për shembull, benzina Shell V-Power është zhvilluar me ekspertizën e shumë viteve ndërmjet Shell dhe Ferrari. Ferrari ka pasur disa marrëveshje për të furnizuar disa skuadra të Formula 1 me motorë përgjatë viteve, dhe për momentin furnizon me motorë Scuderia Toro Rosso dhe Sauber F1 Team. 3.5) Komunikimi virtual i markes Ne kete pjese trajtohet se si marka Ferrari, perdor teknologjine dixhitale per marketing. Do te shikohet se si Ferrari perdor kryesisht internetin dhe televizionet dixhitale, per te njohur klientet dhe konsumatoret me produktet e tyre. Perpara se te flasim per marketingun virtual te Ferrari-t, duam te citojme nje shprehje goxha domethenese te Henry Ford, themeluesi i Ford Company, kolosi amerikan i prodhimit te makinave: “Ferrari nuk ka arsye pse te beje publicitet dhe marketing, pasi vete gazetat sportive, ia bejne ate”. Kjo per te treguar thjesht madheshtine e nje marke, qe per 99% e njerezve ngelet enderr, thjesht dhe te zoteroje nje te tille per nje dite vetme. Persa i perket televizioneve dixhitale, sic jane DigitAlb dhe Tring ne Shqiperi, Ferrari duke qene nje marke premium, qe mund te blihet vetem nga shtresa te larta te shoqerise, nuk ben publicitet te drejtperdrejte ne media. Ose me sakte nuk ka bere, nuk ben dhe vetem ne rast te nje katastrofe mund ta beje. Ajo per cfare ka lindur Ferrari jane garat me makina. Ne menyre indirekte, Ferrari arrin te marketohet ne syte e njerezve, nepermjet transmetimit nga media te eventeve automibilistike ku merr pjese vete Ferrari. Kryesisht deshira per te pasur nje Ferrari lind te njerezit, nga fakti qe e kane pare te garoje dhe triumfoje ne boterorin e Formula 1. Keto kanale dixhitale, nepermjet transmetimit te boterorit te Formula 1, pasqyrojne te shikuesit, qe jane njekohesisht kliente potenciale, marken Ferrari. Boterori i Formula 1 transmetohet nga media dixhitale te ndryshme, duke filluar nga DigitAlb ne Shqiperi, duke vazhduar me rrjetin Sky ne Itali, Gjermani, Austri dhe Angli. Rrjeti BBC, po ne Angli, rrjeti Canal+ ne France, rrjeti NBC Sports ne Shtetet e Bashkuara te Amerikes dhe Fox Sports ne kontinentin aziatik. Pra te gjitha keto paketa dixhitale ne menyre jo te drejtperdrejt, reklamojne marken Ferrari. Gjithashtu marketingu dhe publiciteti i Ferrari-t behet dhe nepermjet
  • 21. 21 eventeve qe kjo kompani organizon. Keto evente, me emrin Ferrari Challenge: Trofeo Pirelli, transmetohen nga rrjetet europiane, aziatike dhe amerikano veriore. Jane evente ku marrin pjese makinat “normale” Ferrari, pra me sakte jo ato te paarritshmet te Formula 1, po behet fjale per makina, qe jane per perdorim ne jeten e perditshme. Kjo iniciative ndiqet nga te apasionuarit pas kesaj marke, te cilet mund te kenaqen duke pare ne kompeticion modelet e tyre te preferuara. Nepermjet ketyre eventeve ku merr pjese dhe transmetohen nga televizionet dixhitale, Ferrari e zgjeron akoma me shume horizontin e markes. Ferrari mund t’i beje publicitet te rralle aksesoreve te tjere si bluza, kapele, ora apo parfume. Persa i perket internetit, eshte mjeti me te cilin Ferrari ben publicitetin me te paster dhe te drejtperdrejte. Pika e referimit virtuale per cdo njeri qe do te mesoje me shume se si funksionojne gjerat per te blere dicka te markes Ferrari, eshte website zyrtar www.auto.ferrari.com, ku perpara se te hysh ne Homepage-n e faqes, zgjedh zonen gjeografike ku ndodhesh, per te pasur lehtesira ne kerkime. Zonat e mundshme te zgjedhjes jane gjashte: Europa, Amerika e Veriut, Amerika e Jugut, Azia Lindore, Lindja e Mesme dhe Afrika. Pas zgjedhjes se zones zgjedh dhe vendin ekzakt, ku nder keto vende nuk eshte Shqiperia, pra dhe rrjedhimisht nuk mund te zgjidhet gjuha shqipe per te naviguar ne faqen e Ferrarit. Me pas ka kategori te ndryshme, ku mund te shihen tipet e Ferrarit, makinat sportive qe hedh ne treg, te dhena mbi perfaqesimin e Ferrari-t ne Formula 1, video per prezantimet madheshtore te makinave etj. Gjithashtu ata qe zoterojne nje Ferrari, duke u futur ne nje nder seksionet mund te zgjidhin problemet qe kane me makinen. Eshte dhe seksioni i Ferrari store, ku nepermjet internetit me ane te zoterimit te nje karte krediti mund te porositen aksesoret e markes Ferrari si ora, bluza, syze etj. Ndersa per blerjen e makinave, duhet gjetur distributori me i afert, qe mund te gjendet ne website dhe te komunikohet me te. Ne fund gjendet dhe seksioni Ferrari Magazine, ku mund te aktivizohet dhe abonimi per leximin e revistave mujore te Ferrari-t. Nje nga gjerat me terheqese qe faqja zyrtare e ferrarit eshte sigurisht mundesia per te pare me ne detaje historine e kompanise, te gjithe personazhet qe kane pasur dhe kane ndikim ne suksesin e saj qofte ne ate sportiv apo tregtar. Mund te njihesh me te gjitha makinat e prodhuara ndonjehere me ne thellesi duke pare cdo karakteristike qe ato kane dhe qe e ben Ferrarin aq te jashtezakonshme. Per cdo njeri te apasionuar rreth kesaj makine keto jane gjera qe e bejne faqen
  • 22. 22 mjaft terheqese. Por tashme me nxjerrjen ne treg te Ferrari F12 Berlinetta, faqja I jep mundesine cdo njeriu qe krijoje dhe te personalizoje nje Berlinetta sipas deshires duke dhene nje pamje shume me te qarte rreth asaj qe ofron kjo makine. Nepermjet botes se madhe te internetit, Ferrari sigurisht ka kanalin zyrtar ne rrjetin YouTube, ku postohen video nga eventet, intervista, kuriozitete etj etj. Sigurisht qe duke jetuar ne boten virtuale te sotme, Ferrari reklamon marken dhe nepermjet rrjeteve sociale, si: Facebook me mbi 14 milion like, Twitter me 800 mije followers, Linkedin, Flicke dhe GooglePlus. Rrjetet sociale jane shume te rendesishme pasi jane te aksesueshme nga te gjithe dhe per shume kompani, perbejne rreth 15% te te ardhurave totale. 4) Mjedisi i tregut ku operon kompania Tregu gjeografik: - në tregun e sotëm Ferrari po përballet me konkurrentë të fortë si Lamborghini, Porche, BMW dhe Aston Martin. Për t’i mbijetuar tregut konkurentët përpiqen të sjellin dizenjo shumë innovative dhe performancë me kualitet të lartë. 4.1) Analiza PEST: Politike: - Ligjet e mbrojtjes së mjedisit brenda kompanisë kanë bërë që kompania të lancojë një sistem mbrojtës ndaj mjedisit në makine i cili do të reduktojë ndotjen në atmosfere, gjë që politikisht do të ndikojë në sistemin e taksave pasi kërkesa e konsumatorit do të rritet. Ekonomike: - Në aspektin ekonomik Ferrari përpiqet të jetë i suksesshëm dhe të ruaje fitim të lartë, për shkak të efektit që ka në koston kapitale dhe në kërkesë. Suksesi relativ i kompanisë mund të ndikohet nga kushtet ekonomike të një vendi. Vendimet qeveritare luajnë një rol të rëndesishëm në progresin e kompanisë. Sociale: - Tregon dhe përshkruan kërkesën dhe shijet e konsumatorit që kërkohen nga kompania që varion me modën apo të ardhurat e disponueshme. Organizata e Ferrarit duhet të jetë e
  • 23. 23 vetëdijshme ndaj ndryshimeve demografike si strukturimi i popullsisë nga mosha, afluenca, zonat, etj. Teknologjike: - Kompania përpiqet të lancojë teknologjitë më të fundit për automobilat e saj si një avantazh konkurrues por duhet të këtë parasysh që zbulimet teknologjike mund të krijojnë industri që mund të shndërrohen në një përfitim të madh. Nga ana tjetër teknologjitë e reja mund të mundesojnë një input të dobishëm, qoftë në industrin e prodhimit apo në atë të shërbimit. 4.2) Analiza SWOT FUQITË E FERRARIT: Imazhi jashtezakonisht i fortë i markes. Produktet që janë një kombinim i mirë i bukurisë dhe estetikës të kombinuara me një performancë të paharrueshme. Marka ka krijuar rreth vetes një atmosferë disi mistike. Shikohet si një simbol për shumicën e njerëzve. Ferrari merr persipër sfida të reja në mënyrë konstante me një sjellje shembullore. Inovacioni dhe teknologjia janë celësi për krijimin e cdo produkti. Një forcë punëtore shumë e frymëzuar, e kënaqur dhe për të cilët kompania kujdeset, që është krenare të jetë pjesë e markës. Për këtë markës iu bë edhe publicitet kur Ferrari u votua si “Vendi më i Mirë për të Punuar në Europë 2007”. DOBËSITË E FERRARIT: Modeli i biznesit të Ferrarit, i bazuar në volum të ulët, redukton mundësinë që të aplikohen zgjidhje të caktuara teknologjike. I njëjti model biznesi gjithashtu limiton volumin e shitjeve edhe pse ka më shumë kërkesë në treg. Për shkak të modelit të tyre të “listes së pritjes”, kompania humb mjaft klientë te konkurrenca. Një sfidë e vështire e lidhur me eficencës e karburantit e pret kompaninë pasi kjo cështje po bëhet cdo ditë e më e rëndësishme, falë shqetësimeve të mëdha për mbrojtjen e mjedisit. MUNDËSITË E FERRARIT: Rritja e tregut global për supermakinat me performancë të lartë gjë që vjen prej rritje së ekonomive dhe zhvillimit të vendeve. Zgjerimi i markës duke penetruar në tregje të reja e të rëndësishme të automobilave si India kur konkurrent si Porsche kanë vendosur themelet tashmë. Zgjerim i bazës së klientëve (të rrisë tërheqjen ndaj një varieteti më të lartë blerësish për produktet e saj) duke shtuar rehatinë, hapësirën, bagazhin,
  • 24. 24 motorrat që janë më të thjeshte, e të tjera, ndërkohë që ruan performancën, stilin dhe ekskluzivitetin tradicional të Ferrarit. Ferrari e ka shfrytëzuar këtë aspekt prej kohësh dhe ka qenë një faktor kyc në suksesin e tyre këto 15 vitet e fundit. Zhvillimi i teknologjisë (për shembull ndërthurja e sistemeve elektronike dhe mekanike) ka hapur mundësi për të eksploruar produkte të reja. KËRCËNIMET PËR FERRARIN: Politikat e automobilave që po përdoren në shtete dhe kontinente në mbarë botën po ngurtësohen ndjeshëm sic është norma e lëshimit të CO2 prej 130g/km po bëhet shumë e vështire për t’u mbajtur për shak të natyrës së orientuar nga performanca e motorrave të ndertuar nga Ferrari. Konkurrenca e forte nga marka të tjera ikonë të supermakinave si Lamborghini dhe Porsche. Një markë konkuruese si Porsche nuk ndjek të njëjtin model të bazuar në volum të ulët dhe ekskluzivitet të lartë që ndiqet nga Ferrari dhe shpesh shet më shumë nga produktet e saj duke kapur një pjesë më të lartë të tregut. Sërish konkurentë si Lamborghini dhe Porsche po e zgjerojne gamën e produkteve në SUV me performancë të lartë, fushë në të cilën Porsche ka qenë mjaft e suksesshme me modelin e saj “Cayenne”, nëpër të gjithë botën dhe vecanërisht në Indi, gjë që e ka bërë të suksesshme në tregun Indian. Ferrari nuk ka deklaruar ndonjë plan për një produkt të tillë deri tani. 4.3) Marketingu Miks: Produkti Super makina me performance të lartë. Megjithatë kompania investon gjithashtu në produktet komerciale. Cmimi Duke pasur një Cmim premium, ato fillojnë nga 175.000 $US. Makinat “Vintage”, pra modelet e vjetra klasike janë gjithashtu një investim i mirë pasi ato kane vlerë të larte dhe kanë arritur cmime prej disa milionë dollarësh.
  • 25. 25 Promocionet Promocioni më i forte për Ferrarin është në komercializimin e saj. Tashmë marka gëzon njohuri të jashtëzakonshme nëpër botë, edhe në vende në të cilat nuk bën asnjë promocion. Për të shtuar që në Indi, ku marka nuk është ende prezente, është mjaft e njohur. Për më tepër, komercializimi i bëhet në mënyre mjaft speciale me anë të licensave të dhëna kompanive të tjerë (p.sh Puma shet këpuce të markuara si Puma-Ferrari) Vendet Kompania ka pika ekskluzive të shperndarjes në 52 shtete deri tani me plane per t’u zgjeruar në shtete dhe tregje te tjera. Njerëzit Një forcë punëtore shumë të frymëzuar, të kënaqur dhe për të cilët kompania kujdeset, që është krenare të jetë pjesë e markës është ajo që Ferrari i ofron “njerëzve” të saj. Me fabrika, njësi prodhimi dhe punishte të ndërtuara mbi sigurinë dhe shëndetin e punonjësve të saj, Ferrari u votua “Vendi me i Mire per te Punuar ne Europe 2007”. Procesi Kompania mbështetet shumë në kërkim dhe zhvillim, inovacion dhe ruajtjen e një niveli të lartë të teknologjisë. Kjo bën që procesi i saj të jetë në një gjendje konstante fluksi që gjithmon ndryshon dhe i adaptohet kërkesave të mjedisit që e rrethon. Evidenca Fizike Marrëveshjet dhe prezantimet përgjatë globit i promovojnë makinat së bashku me komercializimin duke i ofruar konsumatorit eksperiencën e një dhome ndenjeje në vend të një salle ekspozite. Kjo bëhet duke pasur parasysh stilin e jetesës së klientëve potencial të kompanisë.
  • 26. 26 4.4) Matrica BCG YJE (Njësitë me pjesë të madhe tregu në një industri me rritje të shpejtë, gjenerojnë mjaft të ardhura) Ferrari 275 Ferrari 360 Ferrari 420 Ferrari F512 Ferrari F60 Ferrari F70 ? (Njësitë me pjesë të vogël tregu në një industri ne rritje) Ferrari Spider 458 Ferrari hybrid F151 Ferrari F70 Lopët e Parave (Njësitë me pjesë të madhe tregu në një industri me rritje të ulët, gjenerojnë shumë të ardhura) Enzo Ferrari Ferrari Mondial Ferrari Testarossa Ferrari California Qentë (Njësite me pjesë të vogël tregu në një industri me rritje të vogël) Asnje Sipas matricës BCG, makina si Enzo Ferrari, Mondial, Testarossa, & California janë makinat që sjellin maksimumun e të ardhurave për kompaninë. Përvec këtyre makina si Ferrari 275, 360, 420, 512, F60 dhe F70 janë makinat më të shitura dhe më të pëlqyera nga konsumatorët. Makina si Spider, Hybrid & S70 janë projekte të reja të cilat po zhvillon kompania. Cikli i jetës së produktit: Nga cfarë kuptojmë nga matrica e mësipërme, shohim që makina Enzo Ferrari është në periudhen e maturimit. Kjo makinë ka qenë nje sukses shumë i madh për kompaninë që nga dita e lancimit. Edhe pse është një makinë e vjetër, ajo riparohet dhe ringjallet vazhdimisht në versione të reja dhe nuk e humb kurrë pelqimin ne treg.
  • 27. 27 4.5) Matrica ANSOFF: Ansoff (1965) disa kohë më parë supzoi se “strategjia dhe objektivat janë të ndërndryshueshme në pika të ndryshme në kohë dhe nivele të ndryshme brenda organizatës. Pra elementët e strategjisë në nivel të lartë bëhen objektiva në nivel të ulët”. Adcock, D (2000,pp.21) PENETRIMI I TREGUT: Kompania ka një fushë të gjerë të penetrimit në treg duke i dhënë klienteve të saj skema të ndryshme dhe tërheqëse. Këto skema mund të jenë edhe në natyrë sezonale. Momentalisht kompania nuk ka asnjë skemë të ngjashme me ato të konkurrencës. ZHVILLIMI I PRODUKTIT: Kompania mund ta zgjerojë gamën e produkteve duke hyrë në tregje të reja. Ferrari mund të investojë gjithashtu në kërkim dhe zhvillim për të zmadhuar gamën e produkteve dhe makinat e reja innovative. Kompania gjithashtu mund të marrë feedback për produktet e saj pasi edhe kjo mund të ndihmojë në zgjerimin e produkteve. ZHVILLIMI I TREGUT: Kompania ka një mundësi të madhe në tregun e ri. Ferrari mund të bëjë motorra garash pasi është e lidhur me fushën në të cilën kompania operon prej 100 vjetesh. Ky trend i ri mund t’i japë një shtysë të mirë emrit të kompanisë dhe shitjeve. Kompania gjithashtu ka per qëllim të investojë në sektorin vendas të linjave ajrore. Mund të filloje një linjë të re ajrore pasi furnizon me pjesë avionesh disa kompani si Boeing dhe Airbus. Hotelet e Luksit gjithashtu mund të jenë një biznes fitimprurës për një markë si Ferrari. DIVERSIFIKIMI: Kompani mund të diversifikohet dhe të eksplorojë fusha të tjera të mundshme si linjat ajrore. Kjo fushë nuk është e re pasi ajo prodhon mjaft pjesë këmbimi dhe motorre për avionë të vegjël. Ky biznes është shumë fitimprurës dhe mund ta rrisë vlerën e markës së Ferrarit.
  • 28. 28 5) Vleresim i taktikave dhe strategjive të kompanisë dhe vlera financiare “Njësoj si me një grua të bukur, duhet ta dëshirosh atë,” thotë Luca di Montezemolo, ish Presidenti i kompanisë së makinës së luksit. Megjithatë, ndërkohë që sekreti i një gruaje mund të gjendet ne aromën e saj, sekretin në një Ferrari mund ta gjejmë në zhurmën e motorrit te saj. Tre vjet përpara se një model të prezantohet Montezemolo së bashku me pjesëtare të bordit voton nga një numër tonesh muzikore të kompozuara nga një muzikant. Pasi ndërtohet plotësisht makina gjykohet, vetëm pasi motorri të arrijë notën e caktuar muzikore dhe tingullin e kërkuar merr aprovimin për t’u prodhuar. (Burimi: The New York Times). Edhe pse të lodhshme dhe harxhojnë shumë kohë, janë pikërisht këto detaje që e kanë bërë markën Ferrari të arrijë majat. Me cfarë sfidash është përballur kompania e luksit? Dhe si i ka paralelizuar ajo në mënyrë të suksesshme strategjitë me ekzekutimet në mënyrë që ti kalojë ato? Me poshtë do të zbulojmë se si Ferrari ka arritur të bëhet më e gjithanshme ndërkohe që akoma vazhdon të mburret me titullin e famshëm “seks mbi rrota”. Industria e makinave nuk ka pasur dekadën më të mirë në termat e shitjeve, dhe ka pasur disa faktorë që ndikojne në strategji. Në një raport të kohëve të fundit për Institutin Indian të Manaxhimit, skuadra e ekspertëve sugjeron që industria e makinave është perballur me këto katër faktorë të marketingut: -Globalizimi, rajonalizimi, dhe konvergjenca e tregut: Tregjet kombetare janë rritur shumë globalisht, duke i dhënë kompanive një mundësi të zgjerohen në tregje të reja, por gjithashtu duke u përballur me konkurrencë të re ndërkombetare. -Rritja e diversifikimi të kurbave të sjellejes agregate te konsumatoreve: Konsumatorët nuk duan më një produkt të standartizuar; ata duan një që i kënaq nevojat e tyre individuale. -Modifikim dhe diversifikim i akseleruar i portofolit të produktit: Cikli i jetës së produkteve është shkurtuar pasi kërkesat e konsumatore janë duke ndryshuar më shpejt se kurrë më parë
  • 29. 29 edhe për shkak të avantazhit konkurues të inovacionit. Në industrinë e automobilave makinat ndryshonin cdo tetë vjet, ndërsa sot modifikohen cdo dy ose tre vjet. -Presioni i rritur per inovacion dhe fleksibilitet në prodhim dhe zhvillim: Departamentet e zhvillimit jo vetëm që duhet të merren me kompleksitetet e teknologjisë dixhitale, por gjithashtu edhe me shkurtimin e jetëgjatesisë së produkteve. Edhe pse mund të duket disi kontradiktore, celësi i suksesit për këtë industri është që kompanitë të jenë “të fokusuara, të përgjegjshme, variable dhe elastike”. Në kohë të turbullta kompanitë duhet të kenë strategji që janë fleksible, por duhet të jenë strikte në fusha të tjera si identiteti i markës. Falë një bordi ekzekutiv të dedikuar në inovacion dhe në ruajtjen e trashëgimisë së kompanisë, Ferrari ka qenë në gjendje t’i kalojë të gjitha sprovat e saj dhe vetëm sa e ka përforcuar markën e saj në shkallë globale. Montezemolo i ka kaluar dy dekadat e fundit duke ju dedikuar ruajtjes së traditës së markës së Ferrarit ndërkohë që nxiste inovacionin. Sipas Montezemolos, tre faktorët kyc që nuk kanë ndryshuar kurrë dhe janë thelbësore për Ferrarin janë “teknologjia ekstreme, bukuria e dizenjos dhe emocioni që të jep ngarja e një makine të tillë” Megjithatë, pjesë e kësaj recete është edhe faktori shumë i rëndësishëm që është ekskluziviteti. Sipas një artikulli nga New York Times, Montezemolo thotë që ai preferon të kultivojë ekskluzivitetin duke e limituar prodhimin dhe duke shtuar listat e pritjes. Të njëjtin mendim ndan edhe Marco Mattiacci, CEO i Ferrarit në Ameriken e Veriut, i cili shpjegon “Nuk është rritja e numrave ajo që është e rëndësishme, port e menduarit e Ferrarit si një kulturë”. Megjithatë, sipas Sergio Marchionne, shefit ekzekutiv të Fiat (i cili zotëron 85% te Ferrarit), vizioni dhe qëllimi i kompanisë është “të synojë fitim dhe shitje më të larta duke ofruar një gamë më të gjerë makinash”. Pra cfarë stragjie ka vendosur të ndjekë marka pa e dëmtuar ekskluzivitetin e markës? Zgjerim në tregje të reja si dhe kreativitet në dizenjo. Kompania e makinave të luksit tani shet disa modele duke përfshirë edhe Ferrari FF, e dizenjuar për klientët që e pëlqejnë dizenjon dhe fuqinë e Ferrarit, por që kërkojnë hapësirë të mjaftueshme për të mbajtur ushqimet dhe një ndenjëse për fëmijën. Përsa i përket zgjerimit, me tregun Italian në rënie kompania nuk ka pasur zgjidhje tjetër vecse të punojë jashtë vendit.
  • 30. 30 5.1) Vlerësimi i pozicionit aktual të kompanisë dhe rezulatet e suksesit të saj: - Duke analizuar vitin 2010 mund të shohim që kompani ka arritur një fitim prej €39.000.000. Për këtë fitim pati sigurisht disa faktorë ndër të cilat mund të përmendim modelin e ri F458 Italia dhe suksesin e vazhdueshëm të motorrave 8-cilindrike si e sipërpermendura dhe California. Shitjet u rriten 2011 duke arritur kulmin historik në 2012 me një numër makinash të shitura që arriti ne 7.318 njësi. Megjithatë për vitin 2013 kompania vendosi që të ulte numrin e shitjeve ne 7000 njësi ose më pak duke rritur kështu ekskluzivitetin e markës. Kështu gjatë viti 2013 Ferrari shiti 6.922 makina shifër që ishte 5.4% më e ulët se e vitit paraardhës. Por pavarësisht uljes së shitjeve të ardhurat u rriten me 5% ne krahasim me vitin paraardhës në €2.300.000.000 ndërkohë që fitimi neto u rrit me 5.4% në €246.000.000. Gjithashtu kompania e mbylli këtë vit me €1.360.000.000 në bankë, shifër kjo që ishte më e larta e regjistruar ndonjëherë. Se si ja del Ferrari të rrisë fitimet ndërkohë që ul shitjet dhe ndërkohe investon në produkte të reja dhe në programe dhe projekte të kushtueshme në motorsport, për këtë ka disa arsye. Shumica e të ardhurave ka ardhur nga rritja e madhe e personalizimit që tashmë i bëhet makinave, qoftë kjo nga programi Tailor-Made apo nga divizioni i Projekteve Speciale. Ferrari ka zbuluar që pothuajse cdo makinë e shitur gjatë vitit 2013 ka pasur të paktën një personalizim në bazë të klientit që e ka bërë makinën më të kushtueshme. Gjithashtu Ferrari ka pasur të ardhura të konsiderueshme nga aktiviteti i saj i lidhur me markën si marketing dhe parku Ferrari në Abu Dhabi që ka arritur në një numër rekord të ardhurash në €54.000.000 për 2013, që ishte 5.6% më e lartë se viti paraardhës. “Ky është një rezultat shumë i rëndësishëm që vjen si pasojë e drejpërdrejtë e punës së madhe të të gjithëve,” tha Luca di Montezemolo në një deklaratë. “Ne u perpoqëm të mbanim një nivel të lartë ekskluziviteti, duke dizenjuar produkte të mahnitshme si LaFerrari, 458Speciale dhe modeli i sapo lancuar California T, që është rezultat i investimeve të rëndësishme në inovacionin teknologjike dhe të produktit.” Fakt mbetet që pavarësisht strategjisë së re që po ndjek Ferrari nuk i ka harruar tregjet e saj me besnike dhe po i kushton vëmendje të vecantë tregjeve me kërkesë shumë të fortë për të shmangur në këtë mënyre listat e pritjes që në disa raste mund të zgjaten deri ne 2 vjet. SH.B.A që është tregu më i madh i Ferrarit pa një rritje prej 9% të shitjeve duke arritur në 2.035 njësi
  • 31. 31 gjatë vitit 2013 që ishte nje rekord i ri. Kina ishte tregu i dytë me 700 njësi dhe në vendin e tretë ishte Mbreteria e Bashkuar me 677 njësi. “Jam shumë i kënaqur me rezultatet me rezultatet e vitit 2013,” deklaroi Luca di Montezemolo. “Ato janë fryti i fokusit tonë konstant në ekskluzivitet, që garanton kthim të konsiderueshëm për aksionerët tani gjithashtu dhe numri në rritje i shërbimeve për klientët. Të ardhurat nga programet e personalizimit, dhe aktivitetet e tilla e demostrojnë këtë fakt, dhe më vonë do të marrin një shtysë të konsiderueshme kur një qendër e dedikuar për këtë të hapet në SH.B.A. Në kemi mbajtur gjithashtu nivelin tonë të lartë të investimit në zhvillimin e produktit dhe në punësim: në fakt këtë vit kemi punësuar 200 njerëz të rinj në staf.” 5.2) Mundësitë për rritje dhe suksese të ardhshme: - Prodhuesi i makinave të luksit po vazhdon edhe në vitin aktual të njëjtën strategji si në vitin paraardhës duke ulur numrin e njësive të shitura. Duke analizuar vetëm 3-mujorin e parë te viti 2014 kompania ka pasur një rritje të ardhurash prej 12% duke shitur 6% më pak makina se e njëjta periudhë gjatë vitit paraardhës. Duke folur në shifra kemi €620.000.000 të ardhura duke shitur vetëm 1.622 makina globalisht, 100 më pak se e njëjta periudhe në vitin paraardhes. Ndërkohë fitimi neto për këtë periudhë shënoi €57.000.000, 5% më shumë si viti 2013. Si prospekt për të ardhmen mbetet India ku po punohet për të zënë pjesë të konsiderueshme tregu ndërkohe që puna ka filluar në Japoni dhe në Lindjen e Mesme, që kanë treguar se janë tregje premtuese për supermakinën nga Maranelo. Në Japoni shitjet në këtë 3-mujor arritën në 128 makina, pothuajse dyfishi i të njëjtës periudhë të një viti më parë, ku u shitën 71. Kina nga ana tjetër pa vetëm 73 njësi të shpërndara në të njëjtën kohë, një rritje prej 4%. Shkak i kësaj rritje të ngadaltë në Kinë është edhe fakti që konsumatorët kineze e vlerësojnë më shumë te jenë pasagjerë sesa shoferë duke preferuar më shumë makinat më të mëdha familjare mbi makinat sportive. Megjithatë di Montezemolo deklaroi se ka një rritje të madhe të interesit ndaj 458Speciale përgjatë Azise, porositë sipas tij në Kinë, Hong-Kong dhe Taivan janë rritur me 42% që nga janari. Amerika vazhdon me një rritje prej 8% ndërkohë që Europa varion mes shteteve të ndryshme.
  • 32. 32 5.3) Vlera financiare Marka e lakmuar ka tejkaluar Coca-cola, kompaninë financiare PWC madje edhe markën Google dhe ate te Walt Disney qe u pozicionua në vendin e dhjetë. Renditja mbulon 500 markat me më tepër ndikim në botë dhe është udhehequr nga Ferrari vitin e kaluar,e cila është e njohur në të gjithë botën, edhe aty ku nuk ka rrugë. Marka ka admirues të shumtë nëpër botë. Ferrari ngjall besnikeri ndaj markës, më shumë se një adhurim dhe nje perkushtim pothuajse fetar. Përkundër asaj që Ferrari është me më tepër ndikim në botë ne aspektin e vlerës, marka ka një vlerë prej 4 miliard dollarë. Kompania italiane e prodhimit të automobilëve, “Ferrari”, raportoi fitime rekord në 2013-n, ndonëse shiti një numër më të vogël automjetesh se në vitin paraardhës. Ferrari arriti një fitim neto prej 264 milionë eurosh ose 5,4% më shumë se në 2012-n. Kjo ndodhi pavarësisht se numri i makinave të shitura ra me 5%, me 6 922 në total. Ferrari tha se reduktimi i numrit të automjeteve të shitura ishte i qëllimshëm, për të ruajtur statusin e një makine luksi dhe për të rritur vlerën e çdo automjeti të prodhuar nga kjo markë. Si rezultat, të ardhurat totale pësuan edhe ato një rritje prej 5%, duke kapur vlerën e 2,3 miliardë eurosh. “Ne dëshironim të ruanim të njëjtin nivel eksluziviteti, duke prodhuar produkte të mrekullueshme, si vetëm Ferrari di të bëjë”, tha presidenti i grupit, Luca di Montezemolo. 6) Konkluzionet dhe rekomandimet 6.1) Konkluzionet Ferrari është një mit dhe një legjendë në industrinë e automobilave. Rrëfenja e kësaj kompanie është ajo e një suksesi mahnites dhe unik mbarëbotëror. Të pakrahasueshëm. Suksesi i Ferrarit
  • 33. 33 nuk mund te matet në terma të ardhurash dhe shitjes, apo në termat e kapitalizimit te tregut. Ferrari kurrë nuk bëri ndonjë IPO dhe madje nuk është e kuotuar në ndonjë treg këmbimi aksionesh. Suksesi i Ferrarit duhet të matet vetëm në terma të Vlerës së Markës dhe Vlerës së Produktit. Ndoshta marka Ferrari vlen më shumë se Google, Apple, Nike, Ge, IBM, BMW, Mercedes, Exxon, Shell, apo ndonjë markë tjetër. Kjo renditje nuk merr parasysh vetëm parametrat financiare, si të ardhurat mesatare për konsumator dhe investime, por edhe një bashkim kompleks të parametrave të tjera, duke përfshirë këtu besnikërinë dhe afeksionin ndaj markës, mananxhimin e klientëve dhe burimet njerëzore. Asnjë markë tjetër nuk e ka joshjen e markës Ferrari. Ferrari është e njohur dhe mjaft e vlerësuar në cdo vend të botës. E megjithatë Ferrari kurrë nuk ka shpenzuar asnjë cent ne reklama. Duke analizuar raportin e mesiperm arrijme ne perfundimin qe kompania po ben mire persa i perket raportit objektiva-shitje krahasuar me kompanite e tjera (p.sh Lamborghini, Porsche, Masserati, etj). Gjithashtu Projektet e se ardhmes jane shume interesante dhe do te terheqin moshat e reja. Ferrari arrin shume suksese nga garat e Formula 1 duke fituar shume cmime, dhe gjihtashtu kane qene mjaft te suksesshem ne lancimi e Parkut Ferrari ne Abu Dhabi dhe kane si synim te bejne te njejten gje edhe ne shtete te tjera. 6.2) Rekomandimet  Zgjerimi i tregut ekzistues: Ferrari duhet të zgjerojë tregun pasi ndiqet nga shumë fansa nëpër të gjithë botën dhe konsumatori nuk e ka të thjeshtë ta eksportojë makinën nga shtete të tjera pasi është shumë e kushtueshme. Kompania mund ta zgjerojë rrjetin e saj në shtete si Kina, India, Brazili ku nuk ka një treg të ngushtë por një mundësi shumë të madhe për makinat Ferrari pasi ekonomia e këtij shteti është duke shpërthyer.
  • 34. 34  Shërbimet: Nuk ka dyshim që Ferrari ka një kualitet të shkëlqyeshëm të shërbimit për klientët e saj. Por për shkak të politikes së saj (Shërbimet janë të disponueshme në një numër të limituar shtetesh) klienti mendohet dy herë përpara se të blejë nje makinë Ferrari.  Produktet komerciale: Ferrari është tashmë e perfshirë në fushën e produkteve komerciale por në mënyre disi të limituar, p.sh. Kapele, Bluza ,etj. Kompania duhet të zgjerohet në këtë fushë dhe të eksplorojë mundësi të reja. Kjo fushë e re komerciale ka një mundësi shumë të mirë pasi gjeneron të ardhura gjë që ndihmon në rritjen e mëtejshme të kompanisë.  Sponsorizimi: Kompania investon shume ne sponsorizime vecanerisht ne Formula 1. Per shkak te kesaj shpesh here komuniteti garues shoqerohet me emrin “Ferrari”. Sponsorizimi i eventeve te tjera sportive si Lojerat Olimpike apo Futbolli mund te jete dicka shume fitimprurese. Kjo mund t’ja rrise akoma me shume reputacionin imazhit te kompanise. Sponsorizimi i nje eventi global gjithmone e terheq me shume vemendjen e njerezve sesa metodat e sponsorizimit si T.V, Radio, etj.  Bamiresia: Bamiresi eshte dicka qe behet nga cdo firme apo emer i madh pasi i terheq njerezit ne menyre emocionale per shkak te aspektit human. Donacionet e ndryshme gjithmone e terheqin vemendjen e medias duke krijuar keshtu publicitet falas dhe emri i markes i prek me shume nga ana morale klientet.  Mbrojtja ndaj mjedisit: Kompania duhet të fillojë të përqëndrohet më shumë në problemet mjedisore pasi edhe opinioni publik po bëhet më i kujdesshëm ndaj kësaj cështjeje. Ndryshe nga makinat e tjera Ferrari ka një harxhim më të madh të karburantit dhe për rrjedhjojë një lëshim më të madh të gazit në atmosferë (rreth 3 litra për kilometër). Ferrari duhet të bëjë ndryshime në motorrat e saj V12 pasi ka disa nga inxhinieret më të mire në botë përsa i përket këndveshtrimit të mbrojtjes së mjedisit.
  • 35. 35 Kompania gjithashtu duhet të krijojë një makinë e cila nuk funksionon me karburant fosil, por më lëndë si p.sh. Hidrogjeni, Uji, apo Elektriciteti sic po perpiqet të bëjë konkurrenca për të fituar vëmendjen e publikut. Për shkak të kësaj imazhi i kompanisë mund të ndryshojë për mirë.  Penetrimi ne fusha te reja Financiare: Kompania është një kompani thuajse 100 vjecare por emri i saj ende nuk është në asnjë treg aksionesh nëpër botë. Futja e emrit të saj në këto tregje mund të shtojë shumë të ardhurat e kompanisë. Ajo duhet gjithashtu të deklarojë zyrtarisht statusin e saj financiar si Fitimet apo Humbjet, etj., për publikun. Për shkak të kësaj marrdhëniet kompani-klient mund të përmirësohen ndjeshëm.  Metoda të reja për promovimin e markës: Ferrari duhet të provojë disa metoda të reja për ta promovuar veten, p.sh me anë të Internetit, Medias, etj. Ferrari nuk ndjek ndonjë skemë të vecantë për promovimin e saj. Kjo bën që konsumatorët të mos jenë shumë në dijeni për lancimet e reja të Ferrarit. Faqja zyrtare e Ferrarit deri tani është faqja më e mirë që kanë por akoma ka nevojë për përmirësime si p.sh. nëse vizitoret e faqes do ta krijonin makinën e tyre Ferrari në një mënyrë më inovative do të ishte dicka shume tërheqëse. Kjo teknike mund të përdoret jo vetëm nga këndvështrimi i lojrave por edhe ekonomikisht. Nëse konsumatorët lejohen të zgjedhin si do të jetë makina e tyre kjo do të ishte dicka e shkëlyeshme. Edhe nga klikimet që i bëhen faqes nga vizitorët mund të gjenerohen të ardhura.  Eksplorimi i mundesive te reja: Kompani duhet te eksploroje mundesi te reja ne termat e games se makinave te saj. Edhe pse emri i markes “FERRARI” njihet per super makinat e saj sportive duhet qe te punoje ne lancimin e disa varianteve te makinave ne segmente te reja si SUV, makina luksi, makinat e vogla, etj., per te fituar me shume pjese tregu. Kjo do te sillte nje numer shume te madh shitjes per shkak te emrit shume te njohur te markes. Gjithashtu ka shume oportunitete per Ferrarin ne keto kategori makinash. Kompania gjithashtu mund te investoje ne fushen e motorrave te garave ne fusha si MotoGP pasi prodhon vetem makina.
  • 36. 36  Politika kosto-minimizuese: Kompania mund të jetë paksa e kujdesshme ndaj kostos pasi Ferrari më e lirë aktualisht në treg mund të arrijë në $200.000, që është një shumë relativisht tepër e lartë. Duke e reduktuar disi koston e makinës shitjet e kompanisë mund të rriten pasi ka mjaft njerez që do të ishin të gatshëm ta blinin këtë makinë. Literatura: • www.ferrari.com • http://www.ferraricalifornia.com/webapp/ • http://www.ferrariclubofamerica.org/ • http://www.autoblog.com/category/ferrari/ • http://www.shell.com/home/Framework?siteId=ferrari-en • http://www.wikiswot.com/SWOT/4_User_Generated/Ferrari.html • http://www.youtube.com/watch?v=cUkL8mze1WM&feature=player_embedded • http://uk.eurosport.yahoo.com/formula-1/ferrari.html • http://www.insideline.com/ferrari/ferrari-may-enter-india-officially-in-2010.html • http://www.forbes.com/ • http://www.motorauthority.com/ • http://en.wikipedia.org/wiki/Ferrari