قابلیت اطمینان برای تبادلات داده ای تضمین شده روی شبکه در شرایط اضطراری یک ضرورت است.قابلیت اطمینان هنگام تحقق نیازمندیهای امنیتی و حصول سطح مطلوب در دسترس بودن سامانه یک منفعت مضاعف است.قابلیت اطمینان برای کسب رضایت مشتری و تحقق منفعت بالقوه یک پیش شرط است. قابلیت اطمینان کیفیتی عملیاتی - اجرایی است.تعریف قابلیت اطمینان : احتمال عملکرد بدون نقصان و شکست یک قطعه نرم افزار طی یکدورۀ زمانی معین و در یک شرایط محیطی معین را قابلیت اطمینان آن نرم افزار میگویند .قابلیت اطمینان یک مؤلفه به توانمندیهای درونی آن وابسته است.قابلیت اطمینان یک سامانۀ نرم افزاری به مؤلفه های خاص ارتباطات بین مؤلفه ها و محیط اجرایی وابسته است. ارزیابی قابلیت اطمینان به دو روش انجام میشود شبیه سازی تحلیلی روشهای مبتنی بر مشاهدات شبیه سازی معمولا به فعالیتهایی مانند تخمین و پیش بینی منجر میشود.مشاهدات نیز معمولا به آزمون و اندازه گیری ختم میگردد. طراحی روشی یکپارچه برای ارزیابی قابلیت اطمینان ضروری است. هدف این مقاله ارائۀ چنین روشی است.نشان میدهیم چگونه روشهای موجود در قالب یک چرخۀ طراحی منسجم یکپارچه میگردند.این روش یکپارچه را زنجیره ای از ابزارها حمایت خواهند کرد.در این روش تمامی فعالیتهای مرتبط با ارزیابی قابلیت نرم افزار در سطح مؤلفه ها و در سطح سیستم تجمیع میشوند. در این مقاله ارزیابی قابلیت اطمینان به عنوان بخشی از فرایند ارزیابی کیفیت نرم افزار مورد بحث قرار گرفت. از آنجا که قابلیت اطمینان مؤلفه و قابلیت اطمینان سامانۀ نهایی متقابلاً بر یکدیگر مؤثر هستند. بنابراین نیازمند روشی یکپارچه هستیم تا به تصمیم گیری در مرحلۀ طراحی و انتخاب صحیح و درست مؤلفه کمک نماید. در این مقاله به شرح روشی پرداخته شده است که با استفاده از تخمین ، پیشبینی و اندازه گیری مبتنی بر مدل قابلیت اطمینان مؤلفه ها و تجمیع آن با پیش بینی قابلیت اعتماد کل سامانه به تولید کننده در روشهای تکراری – افزایشی یاری میرساند. با کمک این روش میتوان قابلیت اطمینان مؤلفه هایی که هنوز پیاده سازی نشده اند را تخمین زد ، عدد قابلیت اطمینان مؤلفه ها را اندازه گرفت و چگونگی تأثیر انتخاب مؤلفه های متفاوت در مرحلۀ طراحی بر عدد قابلیت اطمینان را ارزیابی کرد.

1. ‫بحری‬ ‫حسین‬
‫اسالمی‬ ‫آزاد‬ ‫دانشگاه‬–‫مازندران‬ ‫تحقیقات‬ ‫و‬ ‫علوم‬
‫بهار‬1393
‫استاد‬:‫زاده‬ ‫نعمت‬ ‫دکتر‬ ‫آقای‬ ‫جناب‬

2.  The reliability estimation, prediction and
measuring of component-based software
 Authors : Marko Palviainen∗, Antti Evesti, Eila
Ovaska
 Journal : The Journal of Systems and Software
 Impact Factor: 1.135
2

3. .1‫اهداف‬ ‫و‬ ‫مقدمه‬‫تحقیق‬
.2‫ادبیات‬ ‫و‬ ‫پیشین‬ ‫های‬‫ر‬‫کا‬‫تحقیق‬
.3‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬ ‫یابی‬‫ز‬‫ار‬ ‫چه‬‫ر‬‫یکپا‬ ‫ش‬‫و‬‫ر‬–‫اهکار‬‫ر‬‫پیشنهادی‬
.4‫نتیجه‬‫ی‬‫گیر‬
.5‫محدودیتها‬ ‫و‬‫آتی‬ ‫های‬‫ر‬‫کا‬
3

4. ‫اول‬ ‫بخش‬

5. ‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫برای‬‫تبادالت‬‫داده‬‫ای‬‫تضمین‬‫ش‬‫ده‬
‫روی‬‫شبکه‬‫در‬‫شرایط‬‫اضطراری‬‫یک‬‫ضرورت‬‫است‬.
‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫هنگام‬‫تحقق‬‫نیازمندیهای‬‫امن‬‫یتی‬‫و‬
‫حصول‬‫سطح‬‫مطلوب‬‫در‬‫دسترس‬‫بودن‬‫سامانه‬‫یک‬
‫منفعت‬‫مضاعف‬‫است‬.
‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫برای‬‫کسب‬‫رضایت‬‫مشتری‬‫و‬
‫تحقق‬‫منفعت‬‫بالقوه‬‫یک‬‫پیش‬‫شرط‬‫است‬.
5

6. ‫افزار‬ ‫نرم‬ ‫مهندسی‬ ‫در‬‫نوین‬‫توجه‬
‫به‬:
‫طراحی‬‫معماری‬
‫انتخاب‬‫مؤلفه‬‫ها‬
‫تجمیع‬‫سیستم‬
‫بر‬ ‫تمرکز‬ ‫جایگزین‬‫نویسی‬ ‫کد‬
‫است‬ ‫شده‬.
6

7. ‫سه‬‫کلیدی‬ ‫محرک‬ ‫عامل‬‫افزار‬ ‫نرم‬ ‫مهندسی‬ ‫در‬
‫معماری‬–‫محور‬‫از‬ ‫عبارتند‬:
‫پذیری‬ ‫تحمل‬‫معماری‬‫برابر‬ ‫در‬‫ارزیابی‬
‫بودن‬ ‫ارزیابی‬ ‫قابل‬‫کیفیت‬‫معماری‬‫و‬‫مؤلفه‬‫های‬
‫سازی‬ ‫پیاده‬
‫اطمینان‬ ‫حصول‬‫اینکه‬ ‫از‬‫افزاری‬ ‫نرم‬ ‫سیستم‬
‫میکند‬ ‫برآورده‬ ‫را‬ ‫انتظار‬ ‫مورد‬ ‫نیازمندیهای‬‫امکانپ‬‫ذیر‬
‫باشد‬.
7

8. ‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫کیفیتی‬‫عملیاتی‬-‫اجرایی‬‫است‬.
‫تعریف‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬:
‫احتمال‬‫عملکرد‬‫بدون‬‫نقصان‬‫و‬‫شکست‬‫یک‬‫قطعه‬‫نرم‬‫افزا‬‫ر‬
‫طی‬‫یکدورۀ‬‫زمانی‬‫معین‬‫و‬‫در‬‫یک‬‫شرایط‬‫محیطی‬‫معین‬‫را‬
‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫آن‬‫نرم‬‫افزار‬‫میگویند‬(1).
‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫یک‬‫مؤلفه‬‫به‬‫توانمندیهای‬‫درونی‬‫آن‬
‫وابسته‬‫است‬.
‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫یک‬‫سامانۀ‬‫نرم‬‫افزاری‬‫به‬
‫مؤلفه‬‫های‬‫خاص‬
‫ارتباطات‬‫بین‬‫مؤلفه‬‫ها‬
‫و‬‫محیط‬‫اجرایی‬
‫وابسته‬‫است‬.
1- (Rodrigues et al., 2005)
8

9. ‫ارزیابی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫به‬‫دو‬‫روش‬‫انجام‬‫میشود‬:
‫شبیه‬‫سازی‬‫تحلیلی‬
‫روشهای‬‫مبتنی‬‫بر‬‫مشاهدات‬
‫شبیه‬‫سازی‬‫معموال‬‫به‬‫فعالیتهایی‬‫مانند‬‫تخمین‬‫و‬‫پیش‬‫بی‬‫نی‬‫منجر‬
‫میشود‬.
‫مشاهدات‬‫نیز‬‫معموال‬‫به‬‫آزمون‬‫و‬‫اندازه‬‫گیری‬‫ختم‬‫میگردد‬.
‫پیش‬‫بینی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫یک‬‫روش‬‫تحلیلی‬‫است‬‫که‬‫عب‬‫ارت‬
‫است‬‫از‬‫محاسبۀ‬‫مقدار‬‫احتمال‬‫شکست‬(PoF)‫برای‬:
‫مؤلفه‬‫ها‬
‫مسیرهای‬‫اجرا‬
‫و‬‫کل‬‫سامانۀ‬‫نرم‬‫افزاری‬
‫آزمون‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫از‬‫روشهای‬‫مبتنی‬‫بر‬‫مشاهده‬‫بهره‬‫میب‬‫رد‬‫و‬
‫مقدار‬PoF‫را‬‫برای‬:
‫مؤلفه‬‫ها‬
‫در‬‫مسیرهای‬‫اجرایی‬‫متفاوت‬
‫اندازه‬‫گیری‬‫میکند‬.
9

10. ‫برای‬‫پیش‬‫بینی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫روشهای‬‫مت‬‫نوعی‬
‫ارائه‬‫شده‬‫است‬.
‫اغلب‬‫آنها‬‫از‬‫کمبود‬‫و‬‫نقصان‬‫رنج‬‫میبرند‬.
‫مهمترین‬‫عیوب‬‫مشترک‬‫در‬‫اغلب‬‫این‬‫روشها‬‫عبارت‬
‫است‬‫از‬:
‫فقدان‬‫ابزارهای‬‫پشتیبان‬
‫ضعف‬‫در‬‫تحلیل‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مؤلفه‬‫های‬‫نرم‬‫افز‬‫اری‬
‫ضعف‬‫در‬‫اعتبارسنجی‬‫روشها‬‫و‬‫نتایج‬‫حاصل‬‫از‬‫آنها‬
‫به‬‫نظر‬‫نویسندگان‬‫مقاله‬‫عدم‬‫همکاری‬‫بین‬‫روش‬‫ها‬
(‫هماهنگی‬‫و‬‫استاندارد‬‫سازی‬)‫مهمترین‬‫ضعف‬
‫روشهای‬‫مطرح‬‫شده‬‫است‬.
10

11. ‫طراحی‬‫روشی‬‫یکپارچه‬‫برای‬‫ارزیابی‬‫قابلیت‬
‫اطمینان‬‫ضروری‬‫است‬.
‫هدف‬‫این‬‫مقاله‬‫ارائۀ‬‫چنین‬‫روشی‬‫است‬.
‫نشان‬‫میدهیم‬‫چگونه‬‫روشهای‬‫موجود‬‫در‬‫قالب‬‫یک‬
‫چرخۀ‬‫طراحی‬‫منسجم‬‫یکپارچه‬‫میگردند‬.
‫این‬‫روش‬‫یکپارچه‬‫را‬‫زنجیره‬‫ای‬‫از‬‫ابزارها‬‫حمایت‬
‫خواهند‬‫کرد‬.
‫در‬‫این‬‫روش‬‫تمامی‬‫فعالیتها‬‫ی‬‫مرتبط‬‫با‬‫ارزیابی‬
‫قابلیت‬‫نرم‬‫افزار‬‫در‬‫سطح‬‫مؤلفه‬‫ها‬‫و‬‫در‬‫سطح‬
‫سیستم‬‫تجمیع‬‫میشوند‬.
11

12. ‫با‬‫پیشبینی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫در‬‫سطح‬‫سیس‬‫تم‬
‫مقدار‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫کلی‬‫سیستم‬‫بدست‬‫م‬‫یآید‬.
‫مبنای‬‫محاسبه‬‫عبارت‬‫است‬‫از‬:
‫مقدار‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫در‬‫مسیرهای‬‫اجرایی‬‫مختلف‬
‫مقدار‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مؤلفه‬‫ها‬‫با‬‫در‬‫نظر‬‫گرفتن‬‫ارت‬‫باط‬‫و‬
‫وابستگی‬‫آن‬‫به‬‫سامانۀ‬‫نرم‬‫افزاری‬
‫پیشبینی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫کلی‬‫سیستم‬‫ب‬‫ه‬:
‫شناسائی‬‫مؤلفه‬‫های‬‫بحرانی‬
‫و‬‫نحوۀ‬‫اثر‬‫مؤلفه‬‫ها‬‫بر‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫سیستم‬
‫کمک‬‫میکند‬.
12

13. ‫پیش‬‫بینی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫در‬‫سطح‬‫سیست‬‫م‬‫بر‬:
‫مدل‬‫معماری‬
‫نمودارهای‬‫کاربری‬
‫پروفایل‬‫استفاده‬‫از‬‫سیستم‬
‫مقادیر‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مؤلفه‬‫ها‬
‫استوار‬‫است‬.
13

14. ‫پیش‬‫نیاز‬‫ارزیابی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫در‬‫سطح‬
‫سیستم‬‫است‬.
‫فعالیتهای‬‫ارزیابی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫در‬‫سطح‬‫م‬‫ؤلفه‬
‫تخمین‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫به‬‫روش‬‫اکتشافی‬
‫پیش‬‫بینی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مبتنی‬‫بر‬‫مدل‬(‫مس‬‫تخرج‬‫از‬
‫دیاگرام‬‫حاالت‬)
‫اندازگیری‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مبتنی‬‫بر‬‫مدل‬‫بر‬‫اساس‬
‫روشهای‬‫مبتنی‬‫بر‬‫مشاهده‬‫که‬‫به‬‫اندازه‬‫گیری‬‫مقدار‬
‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫در‬‫هر‬‫یک‬‫از‬‫مسیرهای‬‫اجرای‬‫معین‬
‫منجر‬‫میشود‬
14

15. 1-‫تعریف‬‫روشی‬‫جهت‬‫ارزیابی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫که‬
‫تولید‬‫کننده‬‫را‬‫در‬‫راستای‬:
‫پیش‬‫بینی‬‫قابلیت‬‫اطیمنان‬‫مؤلفه‬‫هایی‬‫که‬‫هنوز‬‫پیاد‬‫ه‬‫سازی‬
‫نشده‬‫اند‬.
‫اندازه‬‫گیری‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مؤلفه‬‫ها‬
‫و‬‫ارزیابی‬‫اثر‬‫انتخاب‬‫مؤلفه‬‫ها‬‫بر‬‫روی‬‫قابلیت‬‫اطیمنان‬‫کل‬‫ی‬
‫سیستم‬
‫یاری‬‫میرساند‬.
2–‫معرفی‬‫زنجیره‬‫ای‬‫از‬‫ابزارها‬‫جهت‬‫متد‬‫ارزیابی‬
‫قابلیت‬‫نرم‬‫افزار‬‫شامل‬:
TOPCASED UML‫برای‬‫مدلسازی‬
RAP‫جهت‬‫پیش‬‫بینی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مبتنی‬‫بر‬‫مدل‬
ComponentBee‫جهت‬‫اندازه‬‫گیری‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مبتنی‬‫بر‬
‫مدل‬
15

16. ‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬ ‫اهمیت‬
‫معماری‬ ‫افزار‬ ‫نرم‬ ‫مهندسی‬–‫با‬ ‫آن‬ ‫ارتباط‬ ‫و‬ ‫محور‬
‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬
‫آن‬ ‫روشهای‬ ‫و‬ ‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬ ‫ارزیابی‬
‫یکپارچۀ‬ ‫روش‬ ‫یک‬ ‫لزوم‬ ‫و‬ ‫موجود‬ ‫روشهای‬ ‫عیوب‬
‫جدید‬
‫جدید‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫مختصری‬ ‫شرح‬
‫حاضر‬ ‫مقالۀ‬ ‫اهداف‬ ‫و‬ ‫نقش‬
16

17. ‫دوم‬ ‫بخش‬

18. ‫ارزیابی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫از‬‫روی‬‫مدل‬‫معماری‬
‫آزمون‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مؤلفه‬‫های‬‫نرم‬‫افزاری‬
18

20. ‫ارزیابی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫از‬‫روی‬‫مدل‬‫معماری‬
‫هدف‬(1):
‫شناسائی‬‫نقصانها‬(‫شکستهای‬)‫بالقوه‬
‫حصول‬‫اطمینان‬‫از‬‫اینکه‬‫نیازمندیهای‬‫کیفی‬‫در‬‫طراحی‬‫در‬‫ن‬‫ظر‬
‫گرفته‬‫شده‬‫اند‬
1 - Dobrica and Niemelä,2002
20

21. ‫دسته‬‫بندی‬‫ارزیابی‬‫کیفی‬‫با‬‫توجه‬‫به‬‫چرخۀ‬‫حیات‬‫سامان‬‫ه‬(
1):
‫کیفیت‬‫نرم‬‫افزار‬‫هنگام‬‫طراحی‬
‫مانند‬‫قابلیت‬‫اصالح‬‫و‬‫قابلیت‬‫حمل‬‫و‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬(‫در‬‫زمان‬‫طراح‬‫ی‬
‫اثر‬‫گذارند‬)
‫کیفیت‬‫نرم‬‫افزار‬‫هنگام‬‫اجرا‬
‫مانند‬:‫قابلیت‬‫اطمینان‬،‫کارائی‬‫و‬‫امنیت‬(‫در‬‫زمان‬‫اجرا‬‫قابل‬‫مشاهده‬
‫است‬)
‫کیفیت‬‫نرم‬‫افزار‬‫هنگام‬‫بهره‬‫برداری‬
‫مانند‬‫میزان‬‫رضایت‬‫مشتری‬‫از‬‫کیفیت‬‫نرم‬‫افزار‬(‫هنگام‬‫بهره‬‫برداری‬‫قابل‬
‫اندازه‬‫گیری‬‫است‬)‫که‬‫از‬‫شاخصهای‬‫کیفی‬‫زمان‬‫اجرا‬‫تأثیر‬‫میپذیرد‬.
‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫کیفیتی‬‫است‬‫که‬‫از‬‫زمان‬‫طراحی‬‫تا‬‫اجرا‬‫و‬
‫بهره‬‫برداری‬‫قابل‬‫پیش‬‫بینی‬،‫ارزیابی‬‫و‬‫یا‬‫اندازه‬‫گیری‬‫است‬.
1 - ISO, 2001
21

22.  comparison of software architecture quality
evaluation methods (Dobrica and Niemelä,
2002)
 analysis of the output of software quality
evaluation methods (Bass et al., 2008)
 applicability of the quality evaluation
methods to service oriented embedded
systems (Ovaska et al., 2009)
22

23.  ATAM (Bass et al., 2003)
 ALMA (Bengtsson et al., 2004)
 QADA (Niemelä and Matinlassi, 2005)
23

24. ‫در‬‫این‬‫مقاله‬‫تمرکز‬‫بر‬‫روی‬‫روشهایی‬‫است‬‫که‬
‫امکان‬‫ارزیابی‬‫هنگام‬‫طراحی‬‫و‬‫اندازه‬‫گیری‬‫و‬
‫مشاهده‬‫هنگام‬‫اجرا‬(‫از‬‫روی‬‫کد‬)‫را‬‫فراهم‬
‫میکنند‬.
‫مدلهای‬‫مرحلۀ‬‫طراحی‬‫مرتبط‬‫با‬‫موضوع‬(1):
 state-based models
 Path-based models
 additive models
1 - (Goˇseva-Popstojanova and Trivedi, 2001
24

25. ‫مدلهای‬‫مبتنی‬‫بر‬‫حالت‬(‫وضعیت‬‫سیستم‬)
‫معماری‬‫سامانه‬‫را‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬:
‫زنجیرۀ‬‫مارکوف‬‫گسسته‬
‫زنجیرۀ‬‫مارکوف‬‫پیوسته‬
‫فرایند‬‫شبه‬‫مارکوف‬
‫توصیف‬‫کرده‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫را‬‫با‬‫ترکیب‬‫مع‬‫ماری‬‫و‬
‫رفتارهای‬‫منجر‬‫به‬‫نقصان‬(‫شکست‬)‫تخمین‬
‫میزنند‬(1).
1 - (Goˇseva-Popstojanova and Trivedi, 2001)
25

26. ‫حوزه‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫روشهای‬ ‫از‬ ‫نمونه‬ ‫چند‬:
 1 - reliability prediction method for
component-based systems ( Reussneret
al.,2003 ) ‫مارکوف‬ ‫زنجیره‬
 2 - RAP method ( Immonen, 2006 ) ‫بر‬ ‫مبتنی‬
‫حالت‬
 3 - (Everett, 1999; Xie and Wohlin, 1995)
Additive Model
 4 - The Unified Modelling Language (UML)
(OMG, 2007) and UML profiles
26

27. ‫در‬‫اکثر‬‫متدهای‬‫گفته‬‫شده‬‫شکافهایی‬‫در‬‫هر‬‫یک‬‫از‬
‫موارد‬:
‫نیازمندیها‬‫از‬‫منظر‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬
‫طراحی‬‫معماری‬
‫و‬‫فرایند‬‫یا‬‫روش‬‫ارزیابی‬
‫دیده‬‫میشود‬.
‫نقصانها‬‫عبارتند‬‫از‬:
‫روشهای‬‫ارزیابی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫قابل‬‫استفاده‬‫در‬
‫سیستمهای‬‫سرویس‬‫گرا‬
‫روش‬‫نمادگذاری‬‫استاندارد‬‫برای‬‫توصیف‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫و‬
‫دسترس‬‫پذیری‬‫در‬‫متن‬‫اسناد‬‫مهندسی‬‫مرتبط‬‫با‬‫معماری‬
‫ابزارهای‬‫تحلیل‬‫و‬‫مدلسازی‬‫معماری‬‫یکپارچه‬‫شده‬‫با‬‫سایر‬
‫ابزارهای‬‫طراحی‬‫و‬‫تولید‬‫نرم‬‫افزار‬
27

29. ‫مراحل‬‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬ ‫گیری‬ ‫اندازه‬:
‫کردن‬ ‫فراهم‬‫آزمون‬
‫تجهیز‬‫در‬ ‫اطالعات‬ ‫آوری‬ ‫جمع‬ ‫برای‬ ‫هدف‬ ‫های‬ ‫مؤلفه‬
‫مؤلفه‬ ‫رفتار‬ ‫مورد‬
‫رفتار‬ ‫ارزیابی‬‫و‬ ‫هدف‬ ‫های‬ ‫مؤلفه‬ ‫از‬ ‫شده‬ ‫مشاهده‬
‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬ ‫مقادیر‬ ‫گیری‬ ‫اندازه‬
29

30. ‫شناسائی‬‫اشیاء‬‫آزمون‬
‫موارد‬ ‫تعیین‬(‫ها‬ ‫نمونه‬‫ی‬)‫آزمون‬
‫تعیین‬‫دفعات‬ ‫تعداد‬‫آزمون‬(‫کافی‬ ‫مقدار‬( )1)
1 - (Sneed, 2004)
30

31.  the Software-Reliability-Engineered Testing
(SRET) (Lyu, 1996)
‫روشهای‬‫مدل‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫آزمون‬
‫ای‬ ‫داده‬ ‫مدل‬ ‫بر‬ ‫تمرکز‬ ‫با‬ ‫آزمون‬ ‫های‬ ‫نمونه‬ ‫استخراج‬(1)
 1 - (Dalal et al.,1999)
•‫مدلهای‬‫قابلیت‬ ‫آزمون‬ ‫برای‬ ‫شده‬ ‫معرفی‬‫اطمینان‬
‫افزار‬ ‫نرم‬
31

32. ‫عبارت‬‫است‬‫از‬:
‫روشهای‬‫مطالعه‬‫رفتار‬‫مؤلفه‬‫ها‬
‫شناسائی‬‫رفتارهای‬‫منجر‬‫به‬‫شکست‬
‫اندازه‬‫گیری‬‫مقدار‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬
‫اجرا‬ ‫ردگیری‬(Execution trace( )1)
‫ردیاب‬ ‫درج‬(Probe)‫برنامه‬ ‫کد‬ ‫متن‬ ‫در‬(2)
 Eclipse Test and Performance Tools Platform (TPTP)
1 - (Burtscher et al., 2005) , 2 - (Hamou-Lhadj and Lethbridge, 2004).
32

33. ‫ردگیری‬‫فرایند‬‫اجرای‬‫کد‬‫بتنهای‬‫کافی‬‫نیست‬
‫ابزارهایی‬‫جهت‬‫استخراج‬‫بخشهای‬‫ضروری‬‫از‬‫نتایج‬
‫ردگیری‬‫و‬‫ارائۀ‬‫آن‬‫نیاز‬‫است‬‫بگونه‬‫ای‬‫که‬‫مهندس‬‫ین‬
‫بتوانند‬‫رفتار‬‫سامانه‬‫را‬‫تأیید‬‫کنند‬
‫برنامه‬‫های‬‫شئ‬‫گرا‬‫و‬‫چند‬‫ریسمانی‬‫بویژه‬‫به‬
‫ابزارهای‬‫خاص‬‫نیازمندند‬.
33

34. ‫گرا‬ ‫شء‬ ‫طراحی‬ ‫در‬ ‫برنامه‬ ‫رفتار‬ ‫ارزیابی‬ ‫ابزارهای‬ ‫از‬ ‫برخی‬:
 Java PathExplorer (JPaX) (Havelund and Rosu, 2004)
 JProbe (available at :
http://www.quest.com/jprobe/features-benefits.aspx)
 The ConcurrencyAnalyser (ConAn) (Long et al., 2003)
 Jnuke run-time verification and explicit state model-
checking framework for Java programs (Artho et al., 2004)
 Visual Threads (Harrow, 2000)
 systematic state-space exploration (model-checking)
algorithm (Stoller, 2002)
 Java PathFinder (JPF) (Visser et al., 2002)
 Shimba (Systä et al., 2001)
 Jinsight (DePauw et al., 2002) – viewing the interactions
between threads.
34

35. ‫مرور‬ ‫تحقیقات‬ ‫و‬ ‫کیفی‬ ‫ارزیابی‬ ‫روشهای‬ ‫معرفی‬‫ی‬
‫حوزه‬ ‫این‬ ‫در‬
‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬ ‫ارزیابی‬ ‫روشهای‬ ‫معرفی‬
‫معماری‬ ‫های‬ ‫مدل‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬
‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬ ‫آزمون‬
‫طراحی‬ ‫مدلهای‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫روشهای‬ ‫معرفی‬
‫روشهای‬ ‫و‬ ‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬ ‫آزمون‬ ‫مراحل‬ ‫معرفی‬
‫مرحله‬ ‫هر‬
‫آزمون‬ ‫سازی‬ ‫آماده‬
‫کد‬ ‫تجهیز‬
‫رفتار‬ ‫ارزیابی‬
35

36. ‫سوم‬ ‫بخش‬

37. ‫سامان‬ ‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬‫ه‬
‫کل‬ ‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬
‫سامانه‬
‫مؤلفه‬–
‫وابسته‬
‫به‬
‫سامانه‬
‫سامانه‬
‫مسیر‬ ‫در‬
‫خاص‬
‫مستقل‬
‫از‬
‫سیستم‬
‫مسیر‬ ‫در‬
‫خاص‬
‫ب‬ ‫مبتنی‬‫ر‬
‫مدل‬
‫تخمینی‬
-
‫اکتشافی‬
‫در‬ ‫سامانه‬
‫تمامی‬
‫مسیرها‬
‫مؤلف‬ ‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬‫ه‬
‫خاص‬ ‫مسیر‬ ‫یک‬ ‫در‬
37

38. ‫روشی‬‫افزایشی‬ ‫تکراری‬‫ذیل‬ ‫مراحل‬ ‫شامل‬ ‫است‬(1: )
‫بر‬ ‫تمرکز‬ ‫با‬ ‫نیازمندیها‬ ‫شرح‬‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬ ‫نیازمندهای‬
‫طراحی‬‫معماری‬‫افزار‬ ‫نرم‬
‫ارزیابی‬‫کیفیت‬
‫سازی‬ ‫پیاده‬‫سامانه‬
‫آزمون‬‫و‬ ‫سامانه‬‫مقایسۀ‬‫اولیه‬ ‫اهداف‬ ‫با‬ ‫نتایج‬
‫تکرار‬‫نیاز‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫معماری‬ ‫طراحی‬ ‫مرحلۀ‬(‫نیازها‬ ‫و‬ ‫اهداف‬ ‫شدن‬ ‫برآورده‬ ‫عدم‬)
1 - (Ovaska et al., 2010)
38

39. ‫افزار‬ ‫نرم‬ ‫معماری‬ ‫طراحی‬
‫خلق‬‫منطقی‬ ‫معماری‬
‫ارتباط‬‫معماری‬ ‫موجودیتهای‬ ‫با‬ ‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬ ‫نیازهای‬ ‫دادن‬(
‫اتصاالت‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫مؤلفه‬)
‫تعریف‬‫مسیر‬‫کاربری‬ ‫سناریوهای‬ ‫مبنای‬ ‫بر‬ ‫اجرا‬ ‫های‬
‫انتخاب‬ ‫و‬ ‫کشف‬‫آنها‬ ‫بندی‬ ‫اولیت‬ ‫و‬ ‫موجود‬ ‫های‬ ‫مؤلفه‬
‫مبنای‬‫اولیه‬ ‫ارزیابی‬
‫ارزیابی‬‫ایستا‬
‫ارزیابی‬‫مستندات‬
‫ارزیابی‬‫مجوز‬‫استفاده‬
‫شوند‬ ‫تولید‬ ‫باید‬ ‫که‬ ‫هایی‬ ‫مؤلفه‬ ‫فهرست‬ ‫تهیۀ‬
39

40. ‫کیفیت‬ ‫ارزیابی‬
‫ارزیابی‬‫مؤلفه‬‫ها‬
‫ارزیابی‬‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬‫اکتشافی‬
‫بینی‬ ‫پیش‬‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬‫مدل‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬
‫گیری‬ ‫اندازه‬‫مدل‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬
‫ارزیابی‬‫معماری‬‫اساس‬ ‫بر‬ ‫سیستم‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫افزار‬ ‫نرم‬
‫قبلی‬ ‫مرحلۀ‬ ‫ارزیابیهای‬ ‫نتایج‬
‫طرح‬ ‫ارزیابی‬‫معماری‬
‫شناسائی‬‫ضعف‬ ‫نقاط‬‫آن‬ ‫احتمالی‬
40

41. ‫انتخاب‬‫معماری‬ ‫مؤلفۀ‬ ‫یک‬
‫تخمین‬،‫بینی‬ ‫پیش‬‫یا‬‫گیری‬ ‫اندازه‬‫اط‬ ‫قابلیت‬ ‫عدد‬‫مینان‬
‫تکرار‬‫ها‬ ‫مؤلفه‬ ‫تمامی‬ ‫برای‬ ‫فوق‬ ‫فرایند‬
‫بینی‬ ‫پیش‬‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬ ‫عدد‬‫سامانۀ‬‫افزاری‬ ‫نرم‬‫بر‬
‫ها‬ ‫مؤلفه‬ ‫برای‬ ‫شده‬ ‫محاسبه‬ ‫مقادیر‬ ‫مبنای‬
41

42. 3–1

43. ‫تخمین‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مؤلفه‬‫ای‬‫که‬‫هنوز‬‫به‬
‫معماری‬‫سامانه‬‫افزوده‬‫نشده‬‫است‬
 PoF E value (a pi value)
‫مبنای‬‫تخمین‬‫تجربۀ‬‫تولید‬‫کننده‬‫یا‬‫عدد‬‫است‬‫انداردی‬
‫است‬‫که‬‫تهیه‬‫کننده‬‫مؤلفه‬‫اعالم‬‫کرده‬‫است‬
43

44. ‫اگر‬‫مبنا‬‫تجربه‬‫باشد‬‫تخمین‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫به‬‫موارد‬‫ذیل‬‫ب‬‫ستگی‬
‫دارد‬:
‫سطح‬‫اعتبار‬‫مؤلفه‬
‫اندازه‬‫و‬‫پیچیدگی‬‫مؤلفه‬
‫تجربۀ‬‫پیاده‬‫سازی‬‫مؤلفه‬‫های‬‫مشابه‬
‫شهرت‬‫و‬‫اعتبار‬‫شرکت‬‫تولید‬‫کنندۀ‬‫مؤلفه‬
‫مرجع‬‫استخراج‬‫داده‬‫ها‬‫میتواند‬:
‫داده‬‫های‬‫میدانی‬‫جمع‬‫اوری‬‫شده‬‫طی‬‫مرحلۀ‬‫بهره‬‫برداری‬‫عملیاتی‬‫از‬
‫مؤلفه‬
‫داده‬‫های‬‫تاریخی‬‫حاصل‬‫از‬‫مؤلفه‬‫هایی‬‫با‬‫کارکرد‬‫مشابه‬
‫حدس‬‫و‬‫گمان‬‫منطقی‬‫مبتنی‬‫بر‬‫مشخصات‬‫و‬‫مستندات‬‫طراحی‬(1)
‫این‬‫روش‬‫بسیار‬‫نادقیق‬‫است‬‫و‬‫تنهای‬‫زمانی‬‫که‬‫پیش‬‫بینی‬‫مبتنی‬
‫بر‬‫مدل‬‫در‬‫دسترس‬‫نباشد‬‫از‬‫آن‬‫برای‬‫پیش‬‫بینی‬‫قابلیت‬‫اطم‬‫ینان‬–
‫در‬‫سطح‬‫سیستم‬‫بهره‬‫برده‬‫میشود‬.
1 - (Goˇseva-Popstojanova and Kamavaram, 2004)
44

45. 3-2

46. ‫برای‬‫هر‬‫مؤلفه‬‫ا‬‫مستقال‬‫پیش‬‫بینی‬‫صورت‬‫می‬‫پذیرد‬.
 PoF C value (a pi value)
‫این‬‫روش‬‫بر‬‫پایۀ‬‫متد‬RAP(1)‫انجام‬‫میشود‬.
‫در‬‫این‬‫روش‬‫عدد‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫از‬‫روی‬‫دیاگرام‬–
‫حاالت‬‫مؤلفه‬‫بدست‬‫میآید‬.
1 - (Immonen, 2006)
46

47. ‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫کار‬ ‫مراحل‬:
‫ترسیم‬‫حاالت‬ ‫دیاگرام‬
‫تعریف‬‫گذر‬ ‫احتمال‬‫و‬PoF‫حاالت‬ ‫از‬ ‫یک‬ ‫هر‬ ‫برای‬
‫ترسیم‬‫مارکوف‬ ‫مدل‬‫شده‬ ‫نشانگذاری‬ ‫حاالت‬ ‫دیاگرام‬ ‫برای‬
‫محاسبۀ‬‫عدد‬PoF_C‫مارکوف‬ ‫مدل‬ ‫روی‬ ‫از‬ 47

48. ‫برای‬‫محاسبۀ‬‫عدد‬PoF_C‫ابتدا‬‫یک‬‫حالت‬‫تحت‬
‫عنوان‬‫حالت‬‫شکست‬(‫نقص‬)‫به‬‫دیاگرام‬‫افزوده‬
‫میگردد‬.
‫سپس‬‫احتمال‬‫گذار‬‫از‬‫یک‬‫حالت‬‫به‬‫حالت‬‫دیگر‬
‫ا‬‫مجددا‬‫محاسبه‬‫میشود‬.
48

49. ‫مثال‬:‫دیاگرامی‬‫با‬‫دو‬‫حالت‬‫بصورت‬‫تصویر‬‫شماره‬1‫در‬‫نظر‬‫بگیرید‬.
‫با‬‫افزودن‬‫حالت‬‫شکست‬‫دیاگرام‬‫به‬‫صورت‬‫تصویر‬‫شمارۀ‬2‫تغییر‬
‫میکند‬
‫تصویر‬2‫تصویر‬1
‫شکت‬ ‫حالت‬ ‫به‬ ‫گذر‬ ‫احتمال‬‫با‬ ‫است‬ ‫برابر‬PoF‫حالت‬ ‫همان‬
‫از‬ ‫گذر‬ ‫احتمال‬A‫به‬B‫از‬ ‫است‬ ‫عبارت‬:
( 1 – 0.001 ) * 0.3 = 0.2997
49

50. ‫با‬‫داشتن‬‫مدل‬‫مارکوف‬Pi‫ها‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫روابط‬‫زیر‬
‫محاسبه‬‫میگردد‬:
‫هدف‬‫یافتن‬‫بردار‬‫احتماالت‬‫مؤلفه‬‫در‬‫زمان‬n‫است‬.
‫زمان‬n‫وقتی‬‫است‬‫که‬‫احتمال‬‫شکست‬‫در‬‫آن‬‫زمان‬‫به‬
‫یک‬‫مقدار‬‫ایستا‬‫و‬‫پایدار‬‫میرسد‬.(‫بیش‬‫از‬‫آن‬‫تغیی‬‫ر‬‫نمی‬
‫کند‬)
‫بردار‬‫احتماالت‬(‫احتمال‬‫بودن‬‫در‬‫حاالت‬‫مختلف‬‫در‬‫یک‬‫مقطع‬‫زمانی‬‫خاص‬)
‫مثال‬:‫احتمال‬‫بودن‬‫در‬‫حاالت‬‫مختلف‬‫در‬‫زمان‬‫صفر‬
 p(0) = (1, 0, 0, 0)
50

51. ‫ماتریس‬‫گذار‬
‫ماتریس‬‫گذار‬‫در‬‫زمان‬‫صفر‬‫نیز‬‫بصورت‬‫زیر‬‫است‬:
51

52. 52

53. ‫با‬‫در‬‫دست‬‫داشتن‬‫بردار‬‫احتمال‬‫در‬‫زمان‬n‫میتوان‬
‫بردار‬‫احتمال‬‫در‬‫زمان‬n + 1‫را‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫رابطۀ‬
‫زیر‬‫بدست‬‫آورد‬:
‫عدد‬‫احتمال‬‫بودن‬‫در‬‫حالت‬‫شکست‬‫با‬‫گذشت‬
‫زمان‬(‫در‬‫یک‬‫زمان‬‫معین‬–‫به‬‫ازاء‬‫مقدار‬‫معین‬n)
‫پایدار‬‫میگردد‬.‫این‬‫مقدار‬‫را‬‫عدد‬PoF‫مؤلفۀ‬‫مستقل‬
‫مفروض‬‫گویند‬.
‫ابزار‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬RAP‫عدد‬0.001252
‫برای‬n = 3900‫میآید‬ ‫بدست‬.
53

55. ‫اگر‬‫مؤلفه‬‫پیاده‬‫سازی‬‫شده‬‫و‬‫اجرای‬‫آن‬‫امکانپذیر‬‫باش‬‫د‬
،‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫قابل‬‫اندازه‬‫گیری‬‫خواهد‬‫بود‬.
‫عدد‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫طی‬‫یک‬‫مسیر‬‫اجرای‬‫معین‬‫از‬
‫طریق‬‫اندازه‬‫گیری‬‫مبتنی‬‫بر‬‫مدل‬‫قابل‬‫محاسبه‬‫اس‬‫ت‬.
‫این‬‫عدد‬‫را‬PoF M‫میگویند‬.‫و‬‫از‬‫رابطۀ‬‫زیر‬‫قابل‬‫محاسب‬‫ه‬
‫است‬:
‫توجه‬‫هر‬‫سناریوی‬‫کاربری‬‫یک‬‫یا‬‫چند‬‫مسیر‬‫اجرائی‬
‫محسوب‬‫میگردد‬.
55

56. ‫که‬‫در‬‫آن‬‫مقادیر‬Pij‫با‬‫احتساب‬‫داده‬‫های‬‫خام‬‫و‬
‫حاصل‬‫از‬‫ردگیری‬‫مؤلفۀ‬‫پیاده‬‫سازی‬‫شدۀ‬i‫با‬
‫عنوان‬Ici‫و‬‫نمودار‬‫کاربری‬j‫با‬‫عنوان‬Ucj‫بدست‬
‫میآید‬.
UCjCountICi Failure in Ucj‫عبارت‬‫است‬‫از‬‫تعداد‬
‫کل‬Ucj‫های‬‫که‬‫در‬‫آنها‬Ici‫دچار‬‫نقص‬‫و‬‫شکست‬
‫گردیده‬‫است‬.
UCjCountICi Participates in Ucj‫نیز‬‫تعداد‬‫کل‬
Ucj‫هایی‬‫است‬‫که‬Uci‫در‬‫آنها‬‫مشارکت‬‫دارد‬.
56

57. ‫مراحل‬‫اندازه‬‫گیری‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مبتنی‬‫بر‬‫مدل‬
‫هر‬‫نمودار‬‫رفتاری‬‫یک‬‫یا‬‫چند‬‫مسیر‬‫اجرا‬‫دارد‬‫که‬‫شرح‬‫تمامی‬
‫آنها‬‫نیازمند‬‫یک‬‫مدل‬‫آزمون‬‫است‬.
‫از‬‫درون‬‫مسیرهای‬‫اجرا‬Ucj‫ها‬‫بازشناسی‬‫میشوند‬.
‫زمان‬‫حضور‬‫و‬‫مشارکت‬Ici‫در‬Ucj‫بازشناسی‬‫میشود‬.
‫زمان‬‫وقوع‬‫شکست‬Ici‫در‬Ucj‫شناسائی‬‫میشود‬. 57

59. ‫بینی‬ ‫پیش‬ ‫این‬ ‫مبنای‬‫یافتۀ‬ ‫بهبود‬ ‫نسخۀ‬RAP‫ذیل‬ ‫موارد‬ ‫و‬
‫است‬:
‫نمای‬‫رفتاری‬‫و‬‫ساختاری‬‫سامانه‬ ‫معماری‬
‫نمایۀ‬‫برداری‬ ‫بهره‬(‫کارکرد‬)
‫فرمولهای‬(1)‫زیر‬:
1 - (Cortellessa et al., 2002)
59

60. ‫خروجی‬‫این‬‫روش‬:
‫به‬‫ازاء‬‫هر‬‫مؤلفه‬‫عدد‬PoF‫مرتبط‬‫با‬‫یک‬
‫مسیر‬‫خاص‬‫پیش‬‫بینی‬‫میشود‬PoF_P
‫به‬‫ازاء‬‫هر‬‫مؤلفه‬‫عدد‬PoF‫وابسته‬‫به‬
‫سامانه‬‫پیش‬‫بینی‬‫میشود‬PoF_SD
‫برای‬‫کل‬‫سامانه‬‫نرم‬‫افزاری‬‫عدد‬PoF
‫مرتبط‬‫با‬‫یک‬‫مسیر‬‫اجرای‬‫خاص‬‫پیش‬
‫بینی‬‫میشود‬PoF_SE
‫برای‬‫کل‬‫سامانه‬‫نرم‬‫افزاری‬‫عدد‬
‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫پیش‬‫بینی‬
‫میشود‬.PoF_S
‫توجه‬:‫عددهای‬Pof_C،PoF_E،
PoF_M‫به‬‫ازاء‬‫هر‬‫مؤلفه‬‫محاسبه‬‫و‬‫به‬
‫مؤلفه‬‫های‬‫ظاهر‬‫شده‬‫در‬‫نمای‬
‫ساختاری‬‫معماری‬‫سامانه‬‫الصاق‬
‫میگردد‬.
60

61. 61

62. ‫برای‬‫هر‬‫مؤلفۀ‬i‫در‬‫مسیر‬‫اجرای‬j‫با‬‫استفاده‬‫از‬
‫رابطۀ‬:
‫محاسبه‬‫میشود‬.PoF_P
‫در‬‫رابطۀ‬‫فوق‬Pi‫عدد‬PoF‫مؤلفۀ‬i‫است‬‫ا‬‫مستقال‬
Nij‫تعداد‬‫دفعاتی‬‫است‬‫که‬‫مؤلفه‬‫در‬‫مسیر‬‫اجرا‬
‫فراخوانی‬‫میشود‬‫و‬‫از‬‫روی‬‫نمودار‬‫توالی‬‫قابل‬
‫استخراج‬‫است‬.
62

63. ‫مؤلفۀ‬ ‫شکست‬ ‫احتمال‬i‫ا‬‫مستقال‬
‫مؤلفۀ‬ ‫موفقیت‬ ‫احتمال‬i(‫قابلیت‬
‫اطمینان‬)
‫مؤلفۀ‬ ‫موفقیت‬ ‫احتمال‬i‫مسیر‬ ‫در‬
j(‫مسیر‬ ‫در‬ ‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬
‫خاص‬)
‫مؤلفۀ‬ ‫شکست‬ ‫احتمال‬i‫در‬
‫مسیر‬j‫ا‬‫مستقال‬
63

64. ‫در‬RAP‫بهبود‬‫یافته‬‫چه‬‫وقت‬‫از‬‫رابطۀ‬5‫برای‬
‫محاسبۀ‬Pij‫استفاده‬‫میشود‬‫؟‬
‫اگر‬PoF_M‫به‬‫ازاء‬‫یک‬‫مسیر‬‫اجرای‬‫خاص‬‫در‬‫دسترس‬
‫باشد‬‫آنرا‬‫ا‬‫مستقیما‬‫بکار‬‫میبریم‬.(‫از‬‫رابطه‬‫استف‬‫اده‬
‫نمی‬‫کنیم‬)
‫در‬‫غیر‬‫اینصورت‬‫اگر‬PoF_C‫در‬‫دسترس‬‫بود‬‫آنرا‬‫در‬‫رابطۀ‬
5‫قرار‬‫داده‬‫و‬‫حاصل‬‫را‬‫بدست‬‫میآوریم‬.
‫اگر‬‫هیچ‬‫کدام‬‫از‬‫موارد‬‫فوق‬‫میسر‬‫نشد‬PoF_E‫را‬‫در‬
‫رابطۀ‬5‫قرار‬‫میدهیم‬.
64

65. ‫اگر‬‫احتمال‬‫شکست‬‫مؤلفه‬‫در‬‫یک‬‫مسیر‬‫اجرائی‬‫را‬‫در‬
‫احتمال‬‫اجرای‬‫آن‬‫مسیر‬‫ضرب‬‫کنیم‬‫و‬‫این‬‫حاصل‬‫را‬‫برای‬
‫تمامی‬‫مسیرهایی‬‫که‬‫مؤلفۀ‬‫مفروض‬‫در‬‫آن‬‫مشارکت‬
‫دارد‬‫محاسبه‬‫و‬‫تجمیع‬‫کنیم‬،‫احتمال‬‫شکست‬‫مؤلفه‬
‫در‬‫سامانۀ‬‫نرم‬‫افزاری‬‫بدست‬‫می‬‫آید‬.
‫عدد‬PoF_SD(‫وابسته‬‫به‬‫سامانه‬)‫برای‬‫مؤلفۀ‬i‫در‬
‫سامانۀ‬‫نرم‬‫افزاری‬Psi‫از‬‫رابطۀ‬‫زیر‬‫محاسبه‬‫میشود‬:
Ppj‫عبارت‬‫است‬‫از‬‫احتمال‬‫اجرا‬‫از‬‫مسیر‬j
N‫تعداد‬‫کل‬‫مسیرهای‬‫اجرا‬‫در‬‫سامانۀ‬‫نرم‬‫افزاری‬
65

66. ‫احتمال‬‫موفقیت‬‫یک‬‫مسیر‬‫عبارت‬‫است‬‫از‬‫حاصل‬
‫ضرب‬‫احتمال‬‫موفقیت‬‫تمامی‬‫مؤلفه‬‫هایی‬‫که‬‫در‬
‫یک‬‫مسیر‬‫خاص‬‫مشارکت‬‫دارند‬.
‫عدد‬PoF_SE‫احتمال‬‫شکست‬‫یک‬‫مسیر‬‫اجرایی‬
‫است‬‫و‬‫از‬‫رابطۀ‬‫زیر‬‫بدست‬‫می‬‫آید‬:
66

67. ‫احتمال‬‫شکست‬‫هر‬‫یک‬‫از‬‫مسیرهای‬‫اجرائی‬
‫سامانه‬‫را‬‫در‬‫احتمال‬‫اجرای‬‫آن‬‫مسیر‬‫ضرب‬‫کرده‬‫و‬
‫نتایج‬‫را‬‫تحمیع‬‫میکنیم‬.
‫عدد‬PoF_S‫نیز‬‫برای‬‫سامانۀ‬‫نرم‬‫افزاری‬‫با‬‫استفا‬‫ده‬
‫از‬‫رابطۀ‬‫زیر‬‫بدست‬‫می‬‫آید‬:
Ppj‫احتمال‬‫اجرا‬‫در‬‫مسیر‬j‫است‬.
67

68. ‫سامان‬ ‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬‫ه‬
‫کل‬ ‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬
‫سامانه‬
Psi /
PoF_SD
Prj /
PoF_SE
Pof_C
PoF_M
PoF_E
Pj
PoF_S
‫مؤلف‬ ‫اطمینان‬ ‫قابلیت‬‫ه‬
‫خاص‬ ‫مسیر‬ ‫یک‬ ‫در‬Pij
68

69. ‫پنجم‬ ‫بخش‬

70. ‫در‬‫این‬‫مقاله‬‫ارزیابی‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫به‬‫عنوان‬
‫بخشی‬‫از‬‫فرایند‬‫ارزیابی‬‫کیفیت‬‫نرم‬‫افزار‬‫مورد‬‫بحث‬
‫قرار‬‫گرفت‬.
‫از‬‫آنجا‬‫که‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مؤلفه‬‫و‬‫قابلیت‬‫اطم‬‫ینان‬
‫سامانۀ‬‫نهایی‬‫ا‬‫متقابال‬‫بر‬‫یکدیگر‬‫مؤثر‬‫هست‬‫ند‬.
‫بنابراین‬‫نیازمند‬‫روشی‬‫یکپارچه‬‫هستیم‬‫تا‬‫ب‬‫ه‬
‫تصمیم‬‫گیری‬‫در‬‫مرحلۀ‬‫طراحی‬‫و‬‫انتخاب‬‫صحیح‬‫و‬
‫درست‬‫مؤلفه‬‫کمک‬‫نماید‬.
70

71. ‫در‬‫این‬‫مقاله‬‫به‬‫شرح‬‫روشی‬‫پرداخته‬‫شده‬‫است‬
‫که‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫تخمین‬،‫پیشبینی‬‫و‬‫اندازه‬‫گ‬‫یری‬
‫مبتنی‬‫بر‬‫مدل‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مؤلفه‬‫ها‬‫و‬‫تجم‬‫یع‬
‫آن‬‫با‬‫پیش‬‫بینی‬‫قابلیت‬‫اعتماد‬‫کل‬‫سامانه‬‫ب‬‫ه‬‫تولید‬
‫کننده‬‫در‬‫روشهای‬‫تکراری‬–‫افزایشی‬‫یاری‬
‫میرساند‬.
‫با‬‫کمک‬‫این‬‫روش‬‫میتوان‬:
‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مؤلفه‬‫هایی‬‫که‬‫هنوز‬‫پیاده‬‫سازی‬
‫نشده‬‫اند‬‫را‬‫تخمین‬‫زد‬.
‫عدد‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫مؤلفه‬‫ها‬‫را‬‫اندازه‬‫گرفت‬
‫چگونگی‬‫تأثیر‬‫انتخاب‬‫مؤلفه‬‫های‬‫متفاوت‬‫در‬‫مرحلۀ‬
‫طراحی‬‫بر‬‫عدد‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫را‬‫ارزیابی‬‫کرد‬.
71

72. ‫چهارم‬ ‫بخش‬

73. ‫برخی‬‫از‬‫مالحضات‬‫روش‬‫فوق‬‫عبارت‬‫است‬‫از‬:
‫عدم‬‫دقت‬‫عدد‬PoF_E‫در‬‫مراحل‬‫اولیه‬‫که‬‫بعد‬‫از‬‫محاسبۀ‬PoF_C‫و‬
Pof_M‫دقت‬‫افزایش‬‫می‬‫یابد‬.
‫برخی‬‫از‬‫جنبه‬‫های‬‫روش‬‫آزمون‬‫بر‬‫روی‬PoF_M‫اثر‬‫گذارند‬‫مانند‬:
‫نحوۀ‬‫آرایش‬‫آزمون‬‫ها‬
‫محیط‬‫اجرایی‬‫مؤلفه‬
‫برای‬‫افزایش‬‫دقت‬‫باید‬‫مؤلفه‬‫در‬‫همان‬‫شرایط‬‫محیطی‬‫اولیه‬‫آزموده‬
‫شود‬.
‫صحت‬‫و‬‫قابلیت‬‫توسعه‬‫و‬‫کفایت‬‫مدلها‬‫نیز‬‫بر‬‫دقت‬‫اعداد‬‫مؤثر‬
‫است‬.
‫فرض‬‫شده‬‫است‬‫با‬‫هر‬‫بار‬‫شکست‬‫سامانه‬‫خطاهای‬‫مشاهده‬
‫شده‬‫برطرف‬‫میگردند‬‫بنابراین‬‫برای‬‫هر‬‫نخسۀ‬‫جدید‬‫از‬‫مؤلفه‬‫عد‬‫د‬
‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫را‬‫باید‬‫ا‬‫مجددا‬‫محاسبه‬‫نمود‬.
‫فرض‬‫این‬‫روش‬‫آنست‬‫که‬‫هر‬‫یک‬‫از‬‫مؤلفه‬‫ها‬‫خطاهای‬‫پیش‬‫آمده‬
‫حین‬‫اجرا‬‫را‬‫خود‬‫ا‬‫مستقال‬‫اداره‬‫کرده‬‫و‬‫به‬‫سایر‬‫مؤلفه‬‫سرایت‬
‫نمیدهد‬.
73

74. ‫توسعه‬‫روش‬‫به‬‫منظور‬‫پوشش‬‫سامانه‬‫های‬‫توزیع‬
‫شده‬
‫در‬‫نظر‬‫گرفتن‬‫قابلیت‬‫اطمینان‬‫تمامی‬‫مؤلفه‬‫ها‬‫ی‬
‫سامانه‬‫شامل‬‫نرم‬‫افزاری‬،‫سخت‬‫افزاری‬‫و‬
‫ارتباطی‬
74

75. ‫خدانگهدار‬