3. Objectives
By the end of the presentation the
learners must be able to-
1. Plan Poorvakarma of Niruha basti
2. Demonstrate Atura Pareeksha
3. Prepare Niruha basti
4. Demonstrate Atura siddata
25/09/2020 Poorvakarma of Niruha Basti (Dr Akshay Shetty) 3
5. बग््तवावते च पित्ते च कफे रक्ते च श
्यते |
संसगे सग्तििाते च बग््तरेव दितिः स
दा ||६|| Su.Ch.35
25/09/2020 Poorvakarma of Niruha Basti (Dr Akshay Shetty) 5
7. देश्तु भूसमरातुरश्च||९२||
तत्र भूसमिरीक्षा आतुरिररज्ञाििेतोवाव ्यादौषधिररज्ञाििेतोवाव| Ca Vi 8
उष्णासभभूतेषु वदग्तत शीताञ्छीतासभभूतेषु तथा सुखोष्णाि्|
तत्मप्रत्मयिीकौषधस्प्रयुक्ताि् सववत्र ब्तीि् प्रपवभयय युञ्ययात्||३५||
Ca.Si 1
उष्णाभििूते तथा शीताभििूते इतत वक्तव्ये, येन ‘सववत्र’ इतत करोतत, तेन स्ननग्ध
रूक्षगुरुलध्वभििूतेऽपि तद्पविरीतौषधसम्िादितो वस्नतिेय इतत िशवयतत||३५||
25/09/2020 Poorvakarma of Niruha Basti (Dr Akshay Shetty) 7
8. • यथा शरद्युदरक्ते पित्ते पवरेचिादद, तथा प्रावृपष प्र
बलवाते ब्त्मयाददररत्मयनियमाथवसमि सशरोपवरेचिमा
दावसभदितं; Chakrapani on Ca.Su 3/3-6
• In diseased condition basti may be administrated
in any season and in any time, generally niruha
should not to be administered in excessive hot or
cold season (Ka.Kh 8)
• निरूिं दद्यात्र्यिातिानतबुभुक्षक्षताय| Ca.Si 2/20
25/09/2020 Poorvakarma of Niruha Basti (Dr Akshay Shetty) 8